Alle hens aan dek - Main contents
Als het gaat om economie en werkgelegenheid zette de landelijke overheid een aantal jaren geleden een nieuwe vorm van economisch beleid in, in de vorm van Pieken in de Delta. De focus werd verschoven van het wegwerken van economische achterstanden naar het gericht stimuleren van economische kansen (de ‘pieken’). Sterke en potentieel sterke clusters die onderscheidend waren, moesten leiden tot meer economische groei. Focus, kiezen en profilering waren belangrijk, ook op regionaal en lokaal niveau. Ook Leeuwarden deed daaraan mee.
Al jaren geleden koos Leeuwarden in het kader van de status Stedelijk Knooppunt (een instrument van de rijksoverheid) voor het agri-nutri-profiel dat goed aansloot bij de sterke landbouwsector en de daaraan gerelateerde voedingsmiddelenindustrie en diensten. Spijtig genoeg, en welhaast cynisch was dat het Rijk al snel daarna ervoor koos om het ministerie van LNV in het Noorden te concentreren in Groningen in plaats van Leeuwarden, terwijl het ministerie van Verkeer & Waterstaat zich juist concentreerde in Leeuwarden. Later volgde ook nog de Voedsel- en Waren Authoriteit (de voormalige Keuringsdienst van Waren). Hier geen concentratie in Leeuwarden, maar in Groningen.
Een aantal jaren later koos Leeuwarden Full Service City. Het accent moest komen te liggen op de dienstensector, die was sterk in Leeuwarden en moest sterker worden. Het ging daarbij om de commerciële dienstensector als ook de overheid. Maar ook na de keuze voor dit profiel waren er behoorlijk wat negatieve ontwikkelingen. ING hevelde een belangrijk deel van de callcenteractiviteiten van de voormalig Postbank over van Leeuwarden naar Arnhem en Amsterdam, de IT-afdeling van de voormalige Postbank verhuisde naar Amsterdam, Achmea rechtsbijstand vertrekt uit Leeuwarden. Maar ook bij de (semi-)overheid zijn er ontwikkelingen: Kamer van Koophandel concentreert in Groningen, UWV backoffice gaat naar Groningen in 2012, Kadaster is inmiddels verhuisd naar Groningen. Ook de vestiging van Aegon is fors uitgehold en de Belastingdienst in Leeuwarden loopt nog gevaar.
In het kader van Leeuwarden als justitiehoofdstad van het Noorden groeit het CJIB (Centraal Justitieel Incasso Bureau) gelukkig fors. Maar aan de andere kant wordt er volop gediscussieerd over de positie van het Gerechtshof, de Rechtbank en het Openbaar Ministerie. Het regiokantoor van het OM zit inmiddels sinds 2009 al in Groningen. Het lijkt op het eerste gezicht dat het Samenwerkingsverband Noord-Nederland zelfs het profiel van Leeuwarden als justitiehoofdstad van het Noorden. Uiteindelijk blijkt het niet een echte keuze en is niet meer dan het behoud van wat er al is, status quo. En dus geen steun voor Leeuwarden bij concentratie van de functies.
Op dit moment kiest Leeuwarden voor watertechnologie: Capital of Watertechnology. Belangrijke speler is Wetsus en er wordt druk gewerkt aan de Watercampus. Saillant is dat er inmiddels geknabbeld wordt aan de vestiging van waterbedrijf Vitens in Leeuwarden. En in december werd bekend dat er in Sneek waarschijnlijk een innovatiecentrum watertechnologie komt. En dat terwijl Leeuwarden al in 2006 een plan voor een watercampus zou presenteren voor de voormalige locatie Atoglas. Er was volgens de wethouder wel contact geweest, maar blijkbaar was het college niet in staat om de “lead” binnen te halen. Een zorgelijke ontwikkeling.
Als je dit lijstje ziet, slaat je de schrik wel om het hart. Je zou uit dit overzicht kunne concluderen dat het niet verstandig is om te kiezen voor een profilering. Want dan gaat het in ieder geval mis. Ik denk dat dit niet de juiste conclusie is. Als je succes wilt hebben als gemeente op economisch gebied, dan moet je in de haarvaten van het netwerk zitten. Niet even ad hoc contact opnemen met een bedrijf of instelling waar iets mis dreigt te gaan, maar veel eerder contact en feeling hebben met de ontwikkelingen. Een relatie opbouwen, zodat je eerder en beter ingang hebt bij de decision-makers die de beslissingen nemen en aan de touwtjes trekken. En om te beginnen moet je de bestaande werkgelegenheid koesteren, excellente dienstverlening leveren. De VVD noemt dat: de loper uit voor het bedrijfsleven!
Dit alles moet natuurlijk opgepakt worden, maar dat zal pas op de langere termijn effect hebben. En voor een paar dossiers is het dan te laat. Dus Leeuwarden zal weer eens een 5 voor 12 actie moeten uitvoeren. Voor de komende paar maanden is het wat mij betreft alle hens aan dek als het gaat om Justitie en de Vliegbasis. Dat is belangrijker dan je druk maken over het volstrekt onhaalbare doel om fossiel onafhankelijk te zijn in 2020, en daar al je tijd en energie voor in te zetten.
Daarnaast zal in 2011 vaart gemaakt moeten worden met de verdere invulling van het profiel watertechnologie door de Watercampus. En dan geen vage planvorming, maar resultaten laten zien! Wetsus is een belangrijke basis, maar is alleen toch te smal. Er zal verbreding moeten plaats vinden.
Want ik ben al die negatieve ontwikkelingen nu wel zat. Leeuwarden is een goede vestigingsplaats en heeft potentie in overvloed. De stad verdient een bestuur dat daar vol voor gaat en dit ten volle benut!
Aukje de Vries