Blog Skipr: Solidariteit begint scheuren te vertonen - Main contents

Nederland heeft een ontzettend solidair zorgstelsel. Iedereen is verplicht verzekerd; zorgverzekeraars moeten iedereen accepteren en we betalen allemaal dezelfde premie voor het door de politiek vastgestelde basispakket. Jong is solidair met oud, gezond met ziek en hogere inkomens met lagere inkomens. Dat is een groot goed. Maar deze solidariteit begint scheuren te vertonen.

Ongezonde leefstijl bestraffen

De zorgkosten blijven almaar stijgen. Mensen zijn een steeds groter deel van hun inkomen kwijt aan zorg. Het is dan ook niet gek dat meer dan de helft van de Nederlanders (55 procent) vindt dat rokers en mensen die veel alcohol drinken een hogere zorgpremie zouden moeten betalen.

Deze wens is begrijpelijk, maar onverstandig. Want hoe bepaal je of iemand te veel drinkt? Mag je een keer dronken zijn of is dat aan een maximum gebonden? En als je al een norm hebt vastgesteld, is het de vraag hoe je in de praktijk controleert of men rookt of teveel drinkt. En als we al deze kant op gaan en een ongezonde leefstijl bestraffen met een hogere premie, hoe ver gaan we dan? Moet iemand die HIV of een andere seksueel overdraagbare aandoening heeft opgelopen meer zorgpremie betalen omdat hij of zij onveilig seks heeft gehad? En hoeveel meer premie dan? Tien euro per onveilige vrijpartij? Met deze discussie begeven we ons op een hellend vlak.

Scheuren zichtbaar

Naar aanleiding van de discussie over het plan voor de inkomensafhankelijke zorgpremie, dat inmiddels naar de prullenbak is verwezen, werden scheuren in de solidariteit zichtbaar. In dit plan zouden mensen met een laag inkomen minder zorgpremie hoeven te betalen en mensen met een hoger inkomen meer.

Onrechtvaardigheid

In die discussie bleek dat gezonde, werkende mensen niet onbeperkt een steeds groter deel van hun inkomen verplicht aan zorg willen betalen en al helemaal niet voor anderen. Verschillende mensen zeiden: “Waarom moet ik steeds meer betalen voor de zorg waar ik nauwelijks een beroep op doe en men mensen met een lager inkomen juist minder hoeven te betalen, terwijl ze meer gebruik maken van de zorg? Dat is onrechtvaardig.“

Trendwatcher Adjiedj Bakas schreef in NRC: “Als de calorie-inname van burgers voor de hoogte van de zorgpremie bepalend wordt, dan zullen veel laagopgeleiden de hoogste zorgpremie gaan betalen. Net goed. Wie niet horen wil, moet maar voelen.” Blijkbaar is er een grens aan wat mensen bereid zijn te betalen voor anderen. We moeten ervoor zorgen dat deze grens niet wordt overschreden.

Besparen op zorg

Willen we de solidariteit behouden dan is de enige manier ervoor te zorgen dat de zorgkosten minder snel stijgen. Daarom is het verstandig dat het kabinet gaat besparen op de zorg. En zelfs met die bezuinigingen stijgen de zorgkosten deze kabinetsperiode nog steeds. Vervelende maatregelen maar wel noodzakelijk om de solidariteit te behouden.

Anne Mulder

Lid VVD Tweede Kamerfractie