Europees bankentoezicht: kwaliteit voor snelheid

Source: A. (Aukje) de Vries i, published on Saturday, January 26 2013, column.
ECB
Bron: Blog Aukje de Vries

De bankensector werkt steeds meer internationaal met de vertakkingen over de nationale grenzen heen. Tijdens de bankencrisis heeft dit problemen opgeleverd, zo heeft ook de commissie De Wit geconstateerd als het gaat om het bankentoezicht. Over een bankenunie wordt al langere tijd gesproken. Daarmee zou uiteindelijk een scheiding van banken en landen worden gerealiseerd.

Het Nederlands belang is tweeledig. Aan de ene kant lopen we minder risico om landen te hoeven redden in de toekomst. In de tweede plaats kent Nederland een relatief zeer grote bankensector met een sterke verwevenheid met het buitenland.

Voorzitter, er is al regelmatig gesproken over de bankenunie. Stap 1 een Europees bankentoezicht gaat nu genomen worden. De VVD wil nu vooral kijken naar waar we nu staan. En heeft daarover nog een aantal vragen en opmerkingen. Voor de VVD gaat kwaliteit voor snelheid.

De VVD wil niet dat als het om de Bankenunie gaat het een soort glijdende schaal gaat worden. We moeten niet een Bankenunie “in gerommeld” worden. Daarom moeten er duidelijke stappen en voorwaarden dan wel criteria zijn, en duidelijke beslismomenten.

De VVD was blij met de uitspraken van Minister Dijsselbloem tijdens het debat over de Europese top medio december. Het tijdpad van Van Rompuy is niet leidend, maar een aantal inhoudelijke stappen. En dat Nederland buitengewoon vasthoudend zal opereren. De VVD zal de Minister daaraan houden.

De VVD wil van de Minister weten wanneer het bankentoezicht volgens hem goed functioneert en het zich effectief bewezen heeft?

Ook bij een Europees toezicht mag de aandacht van de Tweede Kamer er niet één worden van achterover leunen. Informatievoorziening is, zo is gebleken in de afgelopen jaren, van groot belang om een goede rol te kunnen vervullen. De rapportage van de ECB over haar toezichthoudende rol gaan naar het Europees Parlement. De VVD gaat er vanuit dat de nationale parlementen de rapportages van de ECB ook krijgen. De VVD wil graag dat deze rapportages van een inhoudelijke reactie van zowel de Minister als de DNB wordt voorzien. Kan de Minister dat toezeggen?

Nederland heeft altijd aangegeven dat de ECB pas kan starten met het toezicht als in ieder geval de in onderhandeling zijnde kapitaalsrichtlijn en verordening (CRD IV en CRR) zijn aangenomen. VVD gaat er vanuit dat dit nog steeds staat. Kan de Minister aangeven in welke fase de onderhandelingen verkeren en hoe de Minister zich zal inspannen om hier druk op te houden?

Banken moeten schoon door de poort voor toelating tot het bankentoezicht. Dus geen rommelbanken. Een uitgebreide screening is hiervoor essentieel. Wie wordt verantwoordelijk voor die screening? En hoe zorgen we ervoor dat we de staat van de banken precies kennen en er geen lijken in de kast zitten en rotte banken meegesmokkeld worden?

In een interview in de Telegraaf van 16 januari jl. zei de DNB dat vóórdat de bankenunie van start gaat er een “medische check” doorlopen moet worden, zodat er later geen lijken uit de kast komen. Maar dat er over deze “asset-check” nog geen volledige overeenstemming is. Voorzitter, graag een toelichting daarop van de Minister, wanneer wordt dit geregeld en hoe wordt dit geregeld?

De mogelijke directe herkapitalisatie van de banken door het ESM is een allerlaatste redmiddel. Dit kan pas ingezet worden na dat er effectief Europees bankentoezicht is. De VVD wil van de Minister weten hoe de Tweede Kamer wordt betrokken bij de mogelijke vervolgstappen, maar ook de operationele criteria? En wordt de nu geldende reguliere besluitvormingsprocedure van het ESM toegepast, dus bij unanimiteit? De VVD wil dit sowieso.

Een single rule book is cruciaal voor een goed functionerend toezicht. Hiermee wordt het gelijke speelveld verder vergroot. Door een aantal lidstaten worden discretionaire bevoegdheden bepleit in CRD IV. Dit kan het single rule book ondermijnen. Hoe kijkt de Minister hiernaar? Is de Minister bereid zich in te spannen om de discretionaire bevoegdheden zoveel mogelijk te vermijden?

Nederland heeft altijd ingezet op het onder brengen van alle banken onder het Europese toezicht. Dat is niet gelukt. Hoe gaat de Minister daar nu verder mee? Heeft de Minister ook een termijn voor ogen om de kleinere banken onder het Europese toezicht te brengen? Hoe wordt de juridische constructie tussen ECB en DNB? Krijgt de ECB dezelfde mogelijkheden als de nationale toezichthouders, bijvoorbeeld als het gaat om het interventie-instrumentarium van nationale toezichthouders?

Als er verontrustende signalen zijn dan heeft de ECB de mogelijkheid om ook kleine banken onder toezicht te plaatsen. Hoe gaat dit in de praktijk werken? Krijgt de ECB ook de bevoegdheid om direct in te grijpen bij die banken? En heeft de ECB voldoende instrumenten om haar rol goed te kunnen vervullen?

Mogelijkheid om snel te handelen door de ECB. Veel lijkt nog te gaan lopen via de nationale toezichthouders. Zie ook het interview met de DNB in De Telegraaf. Hoe slagvaardig is de ECB straks? Wat wordt de verhouding tussen ECB en EBA?