Maak vaart met hervormen financiële sector

Source: H. (Henk) Nijboer i, published on Wednesday, February 6 2013, 14:02.

Veel mensen vragen mij waarom de Partij van de Arbeid een bank te hulp schiet. Het antwoord is dat we dat deden om het spaargeld van de mensen te beschermen. Niet voor de bankiers die met grootheidswaan de bank naar de rand van de afgrond dreven. De PvdA vraagt minister Dijsselbloem dan ook alles te doen wat juridisch mogelijk is om de bestuurders aansprakelijk te stellen.

Ik zie de nationalisatie van SNS Reaal als een uiterste, maar noodzakelijk stap voor het spaargeld van alle Nederlanders. Laten we niet naïef zijn over wat was gebeurd als de minister niet tot nationalisatie had besloten. De schade was niet te overzien geweest. Het geld van de spaarders was gegarandeerd tot 100.000 euro. Maar wie zou daarvoor opdraaien? De andere banken, waardoor een domino-effect zou optreden. En wat zou dat betekenen voor het spaargeld van de mensen bij die banken? En voor de betaalrekening van ondernemers? Wie zou het geld van hen dan garanderen? Er was dan immers geen andere bank meer.

SNS is een systeembank. Dat is de kern. Als het systeem crasht, krijg je chaos. Niemand zou meer bij zijn geld kunnen, het online betalingsverkeer wordt platgelegd. Er komt geen geld meer uit de muur. Om die chaos en schade te voorkomen is SNS genationaliseerd.

De redding van SNS dwingt om met enige afstand naar de financiële sector te kijken. De PvdA vindt dat de rol van de financiële sector in de economie fundamenteel moet worden heroverwogen.

De PvdA ziet drie fundamentele tekortkomingen:

  • De financiële economie ten opzichte van de reële economie in de wereld is veel te groot geworden. Zij is niet meer dienend aan de samenleving, maar aan zichzelf. Zij is destabiliserend en daarmee gevaarlijk.
  • De financiële wereld is veel te complex. Met producten die alleen de meest briljante wiskundigen kunnen begrijpen en met flitshandel die zo snel is als het licht. Een bankdirecteur snapt zijn eigen balans niet. Laat staan de controleurs: accountants en toezichthouders. En de wetgever heeft te vaak het nakijken.
  • De belonings- en bonuscultuur. Daarvan moeten we radicaal afscheid nemen. Het is onacceptabel dat er nog altijd torenhoge bonussen worden uitgekeerd. En de salarissen zijn gewoon nog veel te hoog. Bankiers, verschuil je niet achter het buitenland. Dat het daar allemaal nog gekker en erger is, is geen excuus. Want het is niet normaal.

Er moet meer vaart worden gemaakt met het hervormen van de financiële sector. Er is weliswaar het een en ander gebeurt, maar op sommige terreinen lopen we nog te veel achteraan: het verder verhogen van buffers, het opstellen van testamenten, het scheiden van nuts- en zakenbankieren en nog zoveel meer.

De PvdA heeft fundamentele bedenkingen bij de hijgerigheid, de beperkte zelfreflectie, de korte termijnfocus en de dominantie van het eigen belang in de financiële sector. Tegelijkertijd is er het besef dat de Nederlandse economie dienende en solide banken nodig heeft.

De PvdA roept de sector op tot een eerlijke, open discussie over haar functie in de samenleving en onze economie. We vragen de minister daarin ook een rol te spelen. Er moet heel veel anders, er moet heel veel beter.