Naar een wereld zonder kernwapens - Main contents
Tien landen die zich hebben verenigd in het Non-Proliferatie en Ontwapenings Initiatief, komen dinsdag bij elkaar in Den Haag om te bespreken hoe ze ontwapening en het tegengaan van de verspreiding van kernwapens op een evenwichtige manier dichterbij kunnen brengen. Duitsland en Nederland maken beide deel uit van dit initiatief.
Mijn Duitse ambtsgenoot Guido Westerwelle en ik zetten in Het Financieele Dagblad uiteen hoe we tot een wereld zonder kernwapens kunnen komen. Lees verder voor het hele opiniestuk in het FD.
Vanaf het moment waarop de catastrofale gevolgen van de eerste atoombommen op Hiroshima en Nagasaki zichtbaar werden, hebben mensen zich ingezet voor een wereld zonder kernwapens.
Maar de dreigingen en provocaties uit Noord-Korea laten zien dat nucleaire risico’s actueler zijn dan ooit. Vandaag, meer dan 67 jaar na Hiroshima en Nagasaki, is de wens naar een wereld zonder kernwapens nog steeds niet vervuld.
Op het hoogtepunt van de Koude Oorlog telde het wereldwijde wapenarsenaal ruim 70.000 kernkoppen. Sindsdien is daar flink in gesneden. Volgens het Sipri (Stockholm International Peace Research Institute) zijn er nu echter nog ongeveer 19.000 van over. Ruim 90% daarvan is in handen van Rusland en de VS. We zijn dus nog ver verwijderd van een wereld zonder kernwapens.
In zijn laatste ‘State of the Union’- toespraak beloofde president Obama samen te werken met Rusland om te komen tot een verdere beperking van de wederzijdse nucleaire arsenalen. Een goed voornemen. Maar diezelfde dag voerde Noord-Korea zijn derde kernproef uit. Ook blijft de aard van het Iraanse nucleaire programma een bron van grote zorg. En wat als nucleair materiaal in verkeerde handen valt? Het voorkómen van nucleair terrorisme is een must en daartoe organiseert Nederland in 2014 een top over nucleaire veiligheid (Nuclear Security Summit). Ontwapening en non-proliferatie moeten in deze geglobaliseerde wereld hand in hand gaan.
Dit is de basisfilosofie van de tien landen die zich verenigd hebben in het Non-Proliferatie en Ontwapenings Initiatief (NPDI). Deze landen komen vandaag bij elkaar in Den Haag om te bespreken hoe ze ontwapening en non-proliferatie op een evenwichtige manier dichterbij kunnen brengen. Duitsland en Nederland maken beide deel uit van dit initiatief.
We zien ernaar uit om samen met deze landen uit alle delen van de wereld praktische stappen te zetten richting ‘Global Zero’.
Hoe komen we tot een wereld zonder kernwapens? Over een paar weken komen de partijen bij het cruciale non-proliferatieverdrag (NPV) bijeen in Genève om te praten over de implementatie van het verdrag. Dit verdrag verplicht de kernwapenstaten te onderhandelen over nucleaire ontwapening. Daarnaast moeten alle NPV-leden proliferatie van kernwapens tegengaan en spraken zij af de vruchten van vreedzaam gebruik van kerntechnologie te delen. Het verdrag staat echter onder druk. Er zijn nieuwe impulsen nodig.
Een paar ideeën. Tijdens de Koude Oorlog stonden kernwapens centraal in militaire doctrines. Nu we geconfronteerd worden met nieuwe veiligheidsdreigingen, zoals asymmetrische oorlogsvoering en ‘cyber’, is de rol van kernwapens ingrijpend gewijzigd. Een aanpassing van de kernwapenarsenalen aan de veranderende situatie is dan ook hoognodig. De NPDI roept kernwapenstaten op hier concrete stappen te zetten.
Vanaf het moment van oprichting heeft het NPDI gepleit voor meer transparantie op het gebied van kernwapenarsenalen.
Transparantie leidt tot vertrouwen. En vertrouwen is nodig om afspraken te kunnen maken over verdere reductie en uiteindelijke uitbanning van kernwapens. Met dit doel voor ogen heeft het NPDI de kernwapenstaten een voorstel gedaan voor meer transparantie rond kernwapenarsenalen.
Gezien de huidige veiligheidssituatie in Europa is de kans dat kernwapens ooit zullen worden ingezet extreem klein geworden. Het NPDI roept de VS en Rusland op om bij toekomstige onderhandelingen over ontwapening over alle categorieën kernwapens te spreken, dus ook over de niet-strategische kernwapens in Europa. Wederzijdse reducties die rekening houden met de uiteenlopende omvang van de huidige voorraden zijn de volgende logische stap. Verder verwelkomen wij de uitnodiging van de NAVO aan Rusland voor een dialoog over transparantie op het gebied van deze niet-strategische kernwapens.