Een eigen plein om te schreeuwen (column ND) - Main contents
Pas stond ik tegenover een plein vol boze demonstranten met petjes, spandoeken en fluitjes. Ze waren woedend over de brute sanering van het gevangeniswezen door staatssecretaris Teeven. ‘En meneer Segers!’, zo riep de spreekstalmeesteres door de microfoon, ‘ik wil van u een “ja” of een “nee” horen! Zijn de plannen van Teeven goede plannen?!’ Ik had het in dit gezelschap enige juiste antwoord, maar dikte het omwille van de opgewonden gelegenheid nog een beetje aan: ‘een hardgrondig nee!’ Het plein juichte en ik wist nu ook hoe het voelde om een volksmenner te zijn.
Ik moest het nog altijd afleggen tegen de collega van de SP, die duidelijk al een band met de demonstranten had ontwikkeld, maar toch. De collega’s van de VVD en de PvdA hadden het heel wat zwaarder. Ze probeerde iets met ‘moeilijk’, ‘lastig’ en ‘noodzakelijk kwaad’, maar werden door het plein weggeblazen.
zorgakkoord
Ik wist nu ook hoe dát eruitzag. Helemaal toen even later staatssecretaris Teeven zelf ten tonele verscheen. Alle demonstranten keerden hem de rug toe en lieten hem geen zin ononderbroken uitspreken. Het is lastig discussiëren met demonstranten. Op dat Haagse plein zagen sommigen eruit als een Feyenoordsupporter na een doelpunt van Ajax.
Ik was blij te bedenken dat ze deel uitmaken van een vakbond die in staat is om een sociaal akkoord af te sluiten. Maar ik zag ook dat het voor een groot deel ging om leden van de Abvakabo die pas weigerde het zorgakkoord mede te ondertekenen. De werkers in de thuiszorg kregen hun zin niet en daarom keerde de Abvakabo de rest van de polder de rug toe.
verkiezingen
Zo doe je dat als je profiel en leden wil. Ook politici staan iedere dag voor de verleiding om de virtuele pleinen vol boze mensen alleen maar gelijk te geven. Je kunt er heel groot mee worden. Vergeet de nuance als het gaat om Europa, de islam, Israël, Palestijnen, ouderen, dieren en je hebt een plein vol juichende mensen aan je voeten en een fiks aantal blauwe stoelen in de Kamer.
En toch moeten politici steeds weer die verleiding weerstaan. Ze moeten altijd luisteren naar boze demonstranten, maar ze soms ook tegenspreken. Dit kabinet staat of valt met akkoorden. Maar bij ieder akkoord gaat het moeizamer en hoe dichter we bij de volgende verkiezingen komen hoe lager de animo bij partijen om mee te doen.
moed
Als ChristenUnie hebben we zelf mogen meemaken hoe sommige mensen reageren op hen ongevallige onderdelen van een akkoord. En de digitale pleinen vol boze mensen kunnen even onaangenaam zijn als dat Haagse plein was voor staatssecretaris Teeven. De moed zakt je dan zomaar in de schoenen en probeer dan nog maar eens over je eigen schaduw heen te springen.
De partijen die tot de onvermijdelijke compromissen bereid zijn, halen bij de volgende verkiezingen misschien nog minder dan honderd zetels en bestrijken samen het hele veld van links tot rechts. De ruimte om een slagvaardige coalitie te smeden, wordt steeds kleiner en de onbestuurbaarheid van ons land steeds groter. Waar het op aan zal komen, zijn politici en partijen met zowel een diepe overtuiging als de moed om burgers uit te leggen dat ze niet helemaal hun zin zullen krijgen.
luisteren
We hebben nu te veel politici die maar één van beide eigenschappen hebben. Aan de zijkant produceren rood aangelopen politici alleen maar de echo van die ene groep demonstranten op dat ene plein. In het midden staan grijze politici met klamme handen om elkaars schouders voor een groepshug. Maar ons land zal alleen bestuurbaar blijven als er politici en partijen zijn die met behoud van hun diepste overtuiging de wensen van de verschillende pleinen kunnen afwegen en lastige keuzes durven maken.
Die politici en partijen kunnen dat alleen doen als burgers hen daartoe in staat stellen. Kunnen we niet afspreken dat u alleen recht op boosheid heeft als u uw lidmaatschapskaart van een politieke partij kunt overhandigen? Serieus. Als niemand partijen meer steunt, heeft straks iedere groep zijn eigen plein om heel hard te schreeuwen maar is er niemand meer om te luisteren.
G.J. Segers is Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. Hij schrijft op deze plaats iedere zes weken een column.