Schijnzelfstandigheid - Main contents

Het onvolprezen Sociaal Akkoord is inmiddels alweer een dikke maand oud. Daarmee is – eindelijk – een belangrijke stap gezet in de richting van modernisering van de arbeidsmarkt, veiligstellen van de sociale zekerheid en stimulering van de werkgelegenheid. Maar, er zitten nog wel wat kleine weeffoutjes in. Waaronder de  zgn. Schijnzelfstandigheid. Die gaan we alsnog afhechten.

SCHIJN BEDRIEGT

Met schijnzelfstandigheid bedoelen we kunstconstructies om dienstverbanden, arbeidsbescherming, heffingen, belastingen en premies te ontduiken. En tegelijkertijd fiscale voorzieningen zoals ondernemersvrijstellingen te kunnen claimen. We kennen toch allemaal de bouwvakker die wordt ontslagen en even later tegen hetzelfde (of minder) geld als kleine zelfstandige wordt ingehuurd? Of de beleidsmedewerker die verleid wordt tot zelfstandigheid met behulp van een aantrekkelijk lijkend adviescontract? Of een afgevloeide zorgmedewerker die als zelfstandig schoonmaker voor minder geld z’n eigen baan terug kan krijgen? Problemen waar ook menig kleine zelfstandige of freelancer keihard tegenaan loopt.

Arbeidsbescherming

Bij schijnzelfstandigheid is men formeel werkzaam als zelfstandige. Maar feitelijk zou er sprake moeten zijn van arbeidsovereenkomst. Dat heeft nadelige gevolgen voor de pseudo-zelfstandige. Immers, hem/haar wordt arbeidsbescherming ontnomen. Ook de Overheid is, vanwege het mislopen van premies en heffingen de dupe. En uiteindelijk is de schijnzelfstandigheid sterk nadelig voor de arbeidsmarkt. er ontstaan grote verschillende in rechten en plichten, beloning en bescherming tussen werknemers en freelancers. Onderzoek heeft aangetoond, dat schijnzelfstandigheid het meeste voorkomt bij ZZP-ers in de Bouw (3-5%), in de advieswereld (5-10%), in de zorg (9-15%) en in het  personen- en goederenvervoer (14%).

Frauduleuze constructies

Ontduiking van het minimumloon, misbruik van premieafdrachten, schuiven met COA’s, gefingeerde dienstverbanden: hebben we er niet allemaal mee te maken? Hoe dan ook, de Overheid is er druk mee bezig. Momenteel wordt de VAR aangescherpt, krijgen de KvK’s een grotere rol bij de bestrijding van frauduleuze constructies, wordt faillissementsfraude onder de loep genomen en is een belangrijker rol weggelegd voor de Handelsregisterwet. Daarbij wordt het vermoeden van criminele personen of organisaties eerder doorgegeven aan opsporingsinstanties.

Naar de rechter

Maar, die maatregelen gaan de Overheid nog niet ver genoeg. Er staan nog de nodige aanscherpingen van de wet- en regelgeving op stapel. Daarnaast – en dat is voor ZZP-ers en Freelancers van groot belang – wordt de mogelijkheid onderzocht om kleine zelfstandigen vergelijkbare rechten als een werknemer te geven. Zij kunnen in de toekomst de stap naar de rechter zetten om bij opdrachtgevers bepaalde rechten af te dwingen.

Doodknuffelen

Ik sta er een beetje dubbel in. Schijnzelfstandigheid moet aangepast worden, dat leidt bij mij geen twijfel. Maar aan de andere kant moeten we oppassen dat we niet allemaal beschermingsconstructies in het leven gaan roepen om de kleine zelfstandige dood te knuffelen. Vindt daar maar eens een middenweg in. De echte zelfstandige, de ware ondernemer kan het zonder hulp en zonder regelgeving. Maar de pseudo-ondernemer die via een slinkse omweg het ondernemerschap in gerommeld wordt, die kan wel wat hulp gebruiken.

Eigen vrije wil

Het aantal ZZP-ers en Freelancers groeit explosief. En volgens mij zijn het niet altijd echte ondernemers die voor zichzelf beginnen. Niet iedereen start een eigen bedrijfje uit eigen vrije wil. Ik wil mijn uiterst best doen om daar een beter onderscheid in aan te brengen. Want wat er ook gebeurt, de schijnzelfstandigheid is geen zelfstandigheid, En dient dus keihard aangepakt te worden. Ik blijf de ontwikkelingen scherp in de gaten houden.

Groet vanaf het Binnenhof,

Erik Ziengs

Lid Tweede Kamerfractie van de VVD