Heeft de wereld theologen nodig? - Main contents
(als gastblog verschenen op http://www.vreemdgeluid.nl)
Het antwoord op die vraag was altijd makkelijk: elke geloofsgemeenschap heeft haar eigen professionele voorgangers nodig. Daarom zijn er theologen in soorten en maten. Van driedelig zwart tot feestelijke toga, van intellectueel tot spiritueel. Maar kenmerkend voor hen allemaal is dat hun centrale taak het (bege)leiden van hun geloofsgemeenschap is. Theologen zijn, waren in elk geval, vaak vooral gericht op de incrowd. En als die geloofsgemeenschappen kleiner worden, is er ook minder vraag naar zulke theologen.
En daarbuiten? Heeft de wereld ze ook nodig? Hebben ze een taak te vervullen in onze veelkleurige samenleving die in veel opzichten seculier is en tegelijk op allerlei plaatsen onuitroeibaar religieus blijkt?
De voormalige Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Madeleine Albright schreef herhaaldelijk over het belang van religieuze aspecten in de politiek, cultuur, internationale verhoudingen, enzovoorts. Het zou in die redenering goed zijn als elk ministerie en elke ambassade een theoloog in dienst had. Niet om een bepaalde religieuze stroming te vertegenwoordigen, maar om te kunnen verhelderen wat er op levensbeschouwelijk gebied allemaal gebeurt.
Die theoloog is in de eerste plaats ambachtsman of ambachtsvrouw. Als tolk legt hij oude teksten uit aan nieuwe generaties. Als bemiddelaar zorgt zij ervoor dat mensen elkaar kunnen verstaan. Dat is een dienstbare rol die verhalen bij elkaar brengt die anders onbegrepen langs elkaar schieten.
In de tweede plaats is de theoloog ook inspirator en kunstenaar. Spelend met oude en nieuwe woorden zoekt hij of zij naar dat wat mensen vandaag wijsheid aanreikt, troost biedt, uitdaagt en vergezichten toont. Soms tegendraads, soms ondersteunend. Soms expliciet verwijzend naar een klassieke traditie, dan weer aanhakend op alledaagse en profane beelden.
Zulke theologen zijn vandaag de dag hard nodig. In onze wereld liggen de levensvragen voor het oprapen en zijn de levensbeschouwelijke misverstanden legio. Werk genoeg voor theologen die dienstbaar willen zijn aan het gesprek over levenswijsheid…