Vreemdelingenbeleid wordt humaner

Source: M.E. (Marit) Maij i, published on Thursday, June 20 2013, 16:33.

Deze week sprak de Tweede Kamer met de staatsecretaris van Veiligheid en Justitie over een groot aantal onderwerpen die met asiel- en vreemdelingenbeleid te maken hebben. Mijn conclusie na het debat is dat de menselijke maat terugkomt in het vreemdelingenbeleid. De menselijke maat komt terug in het beleid en als sociaaldemocraat ben ik daar trots op.

Bijvoorbeeld door de royale uitvoering van het kinderpardon, waardoor straks honderden kinderen en hun families een verblijfsvergunning krijgen. Maar ook door het verbeteren van de zogenoemde Spekman-procedure voor zieke uitgeprocedeerde asielzoekers, het zoeken naar alternatieven voor visitatie en de herbeoordeling van de aanvragen van een aantal asielzoekers uit de regio Xinjiang (Oeigoeren) in China.

1200 kinderen hebben onder de regeling voor het kinderpardon een aanvraag voor zichzelf en hun familieleden ingediend. In totaal gaat het over meer dan 3000 mensen. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zal zijn uiterste best doen al deze zaken voor september af te handelen. Dit meldde staatssecretaris van Veiligheid en Justitie op vragen van onder meer de PvdA over de uitvoering van het kinderpardon. Ook bevestigde de staatssecretaris op verzoek van de PvdA nogmaals ruimhartig om te gaan met aanvragen van kinderen die net binnen of net buiten de regeling vallen. Met deze regeling is er nu eindelijk duidelijkheid voor al die kinderen die jarenlang met onze kinderen naar school gingen, maar in onzekerheid leefden over hun toekomst.

Naast deze eenmalige regeling is er een permanente verblijfsregeling voor de zogenaamde ‘gewortelde kinderen’ gekomen. Hiermee hebben de rechten van deze kinderen definitief een plek gekregen in het vreemdelingenbeleid. Kinderen die hier al vijf jaar verblijven, jonger zijn dan 19 jaar en, indien daar sprake van was, meegewerkt hebben aan de terugkeer, komen samen met hun familie in aanmerking voor een permanente verblijfsvergunning.

Ook heeft de PvdA aandacht gevraagd voor de visitatie in vreemdelingendetentie. De PvdA vindt het instrument van visitatie zeer ingrijpend. Ik heb ervoor gepleit visitatie werkelijk tot een minimum te beperken en niet standaard uit te voeren. Technische alternatieven, zoals bodyscans, zouden zo veel mogelijk ingezet moeten worden. Proportionaliteit, terughoudendheid en prudentie moeten vooropstaan.

De zogenoemde 'motie Spekman'-procedure maakt het mogelijk dat uitgeprocedeerde asielzoekers die om medische redenen Nederland niet kunnen verlaten worden opgevangen. De uitvoering van dit beleid werkt niet optimaal. Vooral omdat de medische dossiers in meer dan de helft van de gevallen incompleet zijn. Ook de staatsecretaris bevestigt terecht dat de uitvoering onvoldoende is. De IND zal de medisch behandelaars beter gaan uitleggen welke informatie de dossiers moeten bevatten. De staatssecretaris verwacht vanaf september verbetering.

Tenslotte heb ik nogmaals aandacht gevraagd voor een bepaalde groep Oeigoeren. Zij werden bijgestaan door twee Chinese tolken die contact bleken te hebben met de Chinese autoriteiten. Gelukkig zijn er tegen deze tolken direct maatregelen genomen. De kans is helaas groot dat informatie over deze mensen nu bekend is bij de Chinese overheid. Daarnaast stelt het ambtsbericht over China dat “gedwongen teruggekeerde Oeigoeren een hoog risico lopen op willekeurige detentie, oneerlijke processen en zelfs marteling”. Daarom vind ik dat de aanvragen van deze groep Oeigoeren opnieuw moeten worden beoordeeld en dat zij in beginsel een vergunning moeten kunnen krijgen. De staatssecretaris gaat deze zaken opnieuw beoordelen en hij heeft toegezegd dat hij de bijzondere omstandigheden laat meewegen.

Het Nederlandse asielbeleid is streng en rechtvaardig, al sinds de invoering van de Vreemdelingenwet van Job Cohen in 2000. Daar waar het beleid de laatste jaren alleen strenger leek te worden, ben ik er van overtuigd dat het nu ook weer rechtvaardiger en humaner wordt. De menselijke maat komt terug in het beleid en als sociaaldemocraat ben ik daar trots op.