Laat de markt de energiemix bepalen - Main contents

De overheid is er voor kaders voor veiligheid en milieu

Partijraad VVD: Laat de markt de energiemix bepalen

De Partijraad van de VVD boog zich onlangs in Barneveld over de vraag welke korte-termijn keuzes er moeten worden gemaakt om voldoende en betaalbare energie te garanderen, waarbij de doelen voor emissiereducties gehaald worden. Ook discussieerden de leden van onze Partijraad over de vraag waarnaar de politieke beslissers moeten streven om op de langere termijn energiezekerheid en schone energievoorziening mogelijk te maken. Daarbij werd niet alleen naar de Nederlandse keuzes gekeken, maar nadrukkelijk ook naar de keuzes die in Europees verband zouden moeten worden gemaakt. Een nieuwe aanpak met een Lagerhuisopstelling stimuleerde de discussie onder leiding van de gedreven dagvoorzitter Jeroen de Veth.

De dag werd ingeleid door Dick Benschop, president-directeur van Shell Nederland en voormalig Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken en Jan Paul van Soest, adviseur op het gebied van duurzaamheid en oprichter van “De Groene Zaak”. In aanwezigheid van de ministers Henk Kamp en Stef Blok en Tweede Kamerlid en energiewoordvoerder René Leegte brandde het debat vervolgens los.

Fossiele brandstoffen in overvloed

Beide inleiders schetsten dat -mede door de komst van schaliegas- de aanname dat fossiele brandstoffen aan het opraken zijn inmiddels achterhaald is. In een wereld waarin de vraag naar energie nog steeds groeit is dat goed nieuws, maar anderzijds lijken de lage prijzen voor fossiele brandstoffen spanningen te veroorzaken tussen de doelstellingen schonere energie en betaalbare energie. Benschop wees erop dat door keuzes voor koolstofarmere productie de markt wereldwijd tot nu toe nog kon groeien zonder netto toename van CO2-uitstoot, maar dat de vraag naar energie zo snel toeneemt dat binnenkort een netto toename van CO2-uitstoot te verwachten is. Benschop meent dat het tij gekeerd kan worden wanneer ingezet wordt op het ontwikkelen van nieuwe technieken die leiden tot minder CO2-uitstoot en tot een efficiënter gebruik van energie.

Tegenstrijdige en wisselende maatregelen funest

Van Soest uitte zijn zorgen over de onderlinge tegenstrijdigheid van de maatregelen die genomen worden om energiedoelstellingen te halen. Niemand weet wat het netto effect van alle getroffen maatregelen op de CO2-uitstoot is, aldus Van Soest. Om goed op de doelstellingen te kunnen sturen dient de overheid zich wat hem betreft te beperken tot een paar hoofdzaken. De exacte uitwerking van de maatregelen dient vervolgens aan de markt overgelaten te worden.

Geen invoerheffing Chinese zonnepanelen

Door middel van stellingen over kernenergie, teerzand, schaliegas en windenergie werd de Partijraad uitgedaagd om zich uit te spreken over de verschillende energiebronnen. Hoewel er onder de leden ook pleitbezorgers waren voor of tegen specifieke energiebronnen, was de algemene opinie dat de overheid technologie-neutraal beleid zou moeten maken: kies als overheid niet voor een specifieke technologie, maar laat de keuze aan de markt. Hierbij horen wat de raad betreft in ieder geval geen beperkingen zoals de invoerheffing die Europa op Chinese zonnepanelen heeft ingesteld.

De raad sprak zich ook uit tegen een boycot van teerzand en schaliegas: de markt moet de ruimte hebben en houden om nieuwe energiebronnen te ontwikkelen, aldus de Partijraad. Deze ruimte is overigens niet onbegrensd, de ontwikkeling mag geen nadelige gevolgen hebben voor veiligheid en het (leef)milieu. Voor de overheid ligt nadrukkelijk een rol om daarvoor kaders te stellen.

Energiebesparing ja, verplichtingen neen

Waar stimuleren van innovatie in de raad breed bijval kreeg, was men over het stellen van verplichte doelen voor energiebesparing minder eensgezind. Het belang van energiebesparing werd breed gedeeld, maar er werd getwijfeld aan de noodzaak tot verplichting. Van energiebesparing gaat immers al een stimulerend effect uit doordat het kostenbesparend is. Voorstanders van een verplichting meenden echter dat dit stimulerende effect niet in alle gevallen sterk genoeg is.

Henk Kamp: ´Hoge leveringszekerheid energie in Nederland´

Zorgen over de betrouwbaarheid van de energieleverantie leefde nauwelijks bij de leden. Door ons aardgas is de Nederlandse positie stevig en universele handelsbelangen maken dat energie wereldwijd verhandeld zal blijven worden. Ook minister Henk Kamp maakte zich geen zorgen, gaf hij in zijn slotwoord aan. Met een zeer betrouwbaar en grotendeels ondergronds elektriciteitsnetwerk dat aangesloten is op alle relevante netwerken in Europa heeft Nederland een zeer hoge leveringszekerheid. Het gaat in Nederland op gebied van energie zeker niet slecht, aldus de bewindspersoon. Hij dankte de leden van de Partijraad voor het geven van hun visie en benadrukte het belang om als partij over zo’n belangrijk onderwerp als energie met elkaar in debat te blijven en elkaar te blijven voeden.

De eerstvolgende Partijraad is op zaterdag 28 september. In deze Partijraad wordt traditiegetrouw de Miljoenennota besproken.

Margreet van Wijk