Spreektekst AO Koninkrijksrelaties 3 juli 2013 - Main contents

Voorzitter dit AO heeft voor de VVD een rode draad. Die rode draad is: wie is er uiteindelijk verantwoordelijk?”

In de verschillende brieven van de minister komen de verschillende financiële posities van de landen aan de orde. Die zijn voor alle landen niet echt rooskleurig.

Aruba heeft een downgrade gekregen van de kredietbeoordelaar Standard and Poors. Het kabinet van Aruba wil stappen zetten om de financiële positie van Aruba verbeteren door herkapitalisatie. Ze gaan nieuwe leningen aan tegen een lager rentetarief. Het IMF maakt zich echter zorgen over de financiële ontwikkelingen op Aruba. Nu is er vanuit Nederland toestemming gegeven voor die lening van 433 Miljoen Antilliaanse Florins, een 185 miljoen Euro. Deze lening wordt uitgezet in het buitenland.

Kan de minister aangeven voor hoeveel Nederland heeft ingeschreven en op basis van welke informatie heeft de minister de overtuiging dat dit een veilige lening is?

Want voorzitter; Wie is er straks uiteindelijk verantwoordelijk?

De begroting van Sint Maarten is boterzacht en zoals gebruikelijk zeer laat ingediend. Het College Financieel Toezicht was helder in haar oordeel:

“Hoewel de met Sint Maarten tijdens het bezoek van het College gemaakte afspraken niet volledig naar de letter zijn nagekomen is het Cft van mening dat met deze begroting op hoofdlijnen een belangrijke stap voorwaarts wordt gemaakt. Het CFT adviseert dan ook positief op deze ontwerpbegroting, met in acht neming van de hierboven genoemde acties die er toe moeten leiden dat de begroting ook inderdaad in uitvoering wordt genomen.”

Ik blijf nu keer op keer herhalen dat de begroting van Sint Maarten niet toekomstbestendig is en ook nu weer “niet volledig naar de letter nagekomen”. Vz, waar ligt het financiële risico straks? Wie is er uiteindelijk verantwoordelijk? De VVD vindt het onacceptabel dat begrotingen met een dergelijke enorme vertraging vanuit Sint maarten komen, en als ze dan beschikbaar zijn het van geen kanten klopt. Veel zaken ontbreken in de begroting, bv de huur en gas water licht van de landsrecherche staat niet in de boeken, belastingopbrengsten die vanaf januari ingeboekt hadden moeten worden gaan nu pas halverwege het jaar lopen, voor het OM zijn er geen materiele kosten op de begroting en kloppen de getallen voor de personeelskosten niet. Dit zijn toch zaken die ook een CFT moet beoordelen en niet kan accepteren? De VVD accepteert het dus zeker niet! Welke garantie heeft de rijksministerraad dat de begroting 2014 wel op tijd zal zijn? Zijn ze daar nu mee bezig op Sint Maarten?

De Slotverklaring van het bestuurlijk overleg op 2 november 2006 in Den Haag was duidelijk: “De landen krijgen een schuldverlichting tot aan het niveau van de rentelastnorm, op voorwaarde van blijvende goede uitvoering van dit akkoord”.

Mag ik concluderen dat als landen zich niet houden aan dit akkoord wij over kunnen gaan tot terugvordering van de schuldsaneringssom?

Ook ten aanzien van Curaçao mis ik de broodnodige transparantie. De constructies van de verkapte leningen aan de overheids NV’s (ook op Sint Maarten) zijn van een dubieus gehalte aldus het CFT. Wanneer gaan de landen nu openheid geven over de status van de overheids NV’s en welke echte risico’s de landen nu daadwerkelijk lopen. Mijn grootste zorg voor Curaçao is Aqualectra. De financiële gaten zijn enorm en de voorzieningen voor vernieuwing van de generatoren is niet bestaand. Ik durf hier te stellen dat Curaçao voor een half MILJARD!! Guldens!! Het schip in gaat en niemand die er zicht op heeft.

En wie, voorzitter is er dan uiteindelijk verantwoordelijk???

Nederland is onderdeel van het Koninkrijk en dat Koninkrijk heeft grenzen die tot het Caribische gebied uitstrekt. Nu blijkt dat de KMar op Sint Maarten door de toenmalige minister van Justitie naar de backoffice is gedirigeerd. Dat die minister van Justitie daar belang bij had is voor iedereen duidelijk. Gezien alle informatie die we nu beschikbaar hebben, of dat nu een WODC rapport is een Criminaliteits beeld analyse of het recente Trafficking in Persons report is, alle rapporten maken duidelijk dat er een groot probleem is met de criminaliteit en mensenhandel. Dan is het onbestaanbaar dat aan de buitengrenzen van het Koninkrijk gerotzooid wordt door een minister van justitie van Sint Maarten die onderdeel was van die mensenhandel. Wordt het niet tijd dat de Rijksministerraad verantwoordelijk is voor de instandhouding van de integriteit van de buitengrenzen van het Koninkrijk. Wie is er nu uiteindelijk verantwoordelijk??

Voorzitter, ik durf hier te zeggen dat uiteindelijk Nederland verantwoordelijk en aansprakelijk zal zijn. Dat is voor de VVD onverteerbaar. Er kan geen sprake zijn van verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid zonder dat Nederland, ja Nederland niet het Koninkrijk, hier niets over te zeggen heeft. De landen kunnen zeggen dat ze autonoom zijn, maar dat zijn ze natuurlijk niet. En dat komt doordat die uiteindelijke verantwoordelijkheid bij Nederland ligt. Dan kan je als land binnen het Koninkrijk nooit zeggen dat je autonoom bent.

Het gebruik van de Waarborgfunctie is een middel van het Koninkrijk. Als Kamerlid kan ik het Koninkrijk niet opdragen om de waarborgfunctie te gebruiken. Ik kan wel vragen naar de reden waarom de minister en de RMR geen gebruik heeft gemaakt van de waarborgfunctie. De minister kan dan uitleggen welke afspraken er zijn gemaakt in het kader van redres en hoe de minister dan verbeteringen in de toekomst ziet.

Ik wil daarom nu mijn eerste vraag stellen in het kader van waarom de waarborgfunctie niet gebruikt is. Kan de minister aangeven waarom de RMR geen gebruik heeft gemaakt van de waarborgfunctie ten aanzien van de problemen met de begroting van Sint Maarten. Ook nu voldoet deze niet naar de maatstaven van een goede begroting. Er is verbetering, maar absoluut niet ineen tempo waarvan we kunnen zeggen dat het aanvaardbaar is. Welke harde afspraken voor de begroting van 2014 worden nu al gemaakt?

Voorzitter, ik rond af. De verantwoordelijkheidsvraag blijft rondzingen. De VVD heeft daar grote zorgen over omdat wij vinden dat er een weeffout zit in het Statuut. We hebben verschillende keren gevraagd om visies op het Koninkrijk en hoe Nederland daar in zou moeten staan. De VVD wil een heldere keuze maken over die toekomst en daarom heb ik samen met Ronald van Raak van de SP een initiatiefnota geschreven over hoe wij de toekomst zien van het Koninkrijk en dan geschreven vanuit de visie van Nederland. Wij zien veel voordelen in een gelijkwaardige positie van alle landen in het Koninkrijk, maar dan ook geen verantwoordelijkheid meer van Nederland of het Koninkrijk. De waarborgfunctie is het struikelblok van onze onderlinge relaties. Daarom stellen collega van Raak en ik voor om het Koninkrijk om te vormen tot een Gemenebest. Een samenwerkingsverband op basis van gelijkwaardigheid en waar niemand zeggenschap heeft over de ander, maar waar ook niemand verantwoordelijk is voor een ander. Ik overhandig graag onze initiatiefnota “Het Nederlands Gemenebest: het Koninkrijk der Nederlanden van de toekomst”. Deze nota gaat nu naar bureau wetgeving en zal na de zomer in de vaste Kamercommissie van Koninkrijksrelaties ter sprake komen.