Het belang van grondstoffen

Source: R.J. (Remco) Dijkstra i, published on Thursday, July 11 2013, 2:48.

Wat voor energie geldt, geldt ook voor grondstoffen. De betaalbaarheid en beschikbaarheid zijn van groot belang voor de Nederlandse economie.

Onlangs stelde ik het kabinet schriftelijke vragen over het strategische belang van bepaalde soorten grondstoffen die zeldzaam of onmisbaar zijn in de productieprocessen van Nederlandse ondernemingen. Het gaat om 41 metalen en industriële mineralen op een EU-lijst, aangevuld met goud, tin en fosfaat.

De mondiale economische ontwikkelingen maakten een herziening van grondstoffenbeleid noodzakelijk. De wereldproductie van kritische (aard-)metalen is inmiddels voor 95% in Chinese handen. Het toegang hebben en houden tot grondstoffen is van nationaal belang. Nederland zet in op vrijhandel, samenwerking in Europees verband en specifiek partnerschap met grondstofrijke landen als Australië en Bolivia. De strekking is om de kwetsbaarheid voor onze economie te verminderen, voorzieningszekerheid veilig te stellen en tegelijkertijd in te zetten op innovatie en recycling.

Juist in recycling liggen mogelijkheden, mits tijdens het productieproces voldoende rekening wordt gehouden met latere verwerking. Recycling zal dan rendabel zijn en betaalt zich uit in lagere kosten als het herwonnen secundair materiaal voldoet om weer verwerkt te worden in nieuwe producten. Hoewel de afvalovens moeten draaien en restwarmte en energie opwekken, ben ik nog niemand tegengekomen die liever afgedankte eindproducten wil verbranden.

In de ideale circulaire economie wordt zoveel mogelijk hergebruikt om als grondstof te dienen voor nieuwe producten. Een hoogwaardige kringloop, maar dan moet de infrastructuur daar wel op aansluiten. Want waar laat ik nu mijn doorgebrande tosti-ijzer?

Nederland doet het in recycling van de basismaterialen als papier, glas, metaal goed, maar de lat kan hoger. Zo is nog winst te halen bij plastics. De overheid kan ook bijdragen.

  • Bijvoorbeeld door de huidige recycledoelstellingen voor huishoudelijk afval te verhogen van 65% naar 70%;
  • De overheid kan de regeldruk verder weg nemen en handhaving aanpassen (EU-conform) zodat de sector verder kan innoveren en groeien in werkgelegenheid. Met onze ligging en kennis hebben we de voorwaarden in huis om succesvol te zijn;
  • Met bijvoorbeeld een grondstoffenakkoord tussen Rijk en VNG kan per gemeente een maximale hoeveelheid restafval per huishouden worden bepaald. Het Rijk geeft dan duidelijke kaders, maar de uitvoering blijft bij de gemeente die voor haar situatie de beste oplossing kiest;
  • Door inzamelingsinitiatieven die vanuit de diverse branches komen te ondersteunen en stimuleren;
  • Via aandacht voor slimmere productieprocessen in het technische onderwijs krijgt de circulaire economie een nieuwe impuls;

Kortom, als we meer en slimmer recyclen levert dit een betere positie op voor het milieu én onze economie. Een klassieke win-winsituatie, die goed past in de VVD-lijn. Tegelijkertijd houden we producten, ook die met zeldzame mineralen en metalen, op de langere termijn beschikbaar en betaalbaar. En dat is winst voor iedereen.