Geen bail-out, maar bail-in voor banken - Main contents

Foto Flickr / saikofish

Het is duidelijk dat de regels voor de financiële sector op de schop moeten om een volgende crisis te voorkomen. Dat vraagt om meer Europese bevoegdheden en een verdere, snelle vormgeving van een Europese bankenunie. Het kernpunt van die bankenunie is voor de Partij van de Arbeid het terugleggen van risico's waar ze horen: bij private partijen, niet bij de burger.

Dat kan door de vorderingen van aandeelhouders en (achtergestelde) obligatiehouders van een bank af te schrijven, zoals ook bij SNS Reaal in Nederland is gebeurd. Dit is ook de inzet van de minister van Financiën en Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem: de financiële risico’s terugduwen naar de banken en de financiële markten.

Aan dit uitgangspunt werd echter getornd door de recente uitspraken van de president van de Europese Centrale Bank (ECB), Mario Draghi. In een brief aan de Europese Commissie stelde hij dat het afschrijven van achtergestelde obligatiehouders het vertrouwen in banken zou schaden, waardoor deze zich moeilijker kunnen financieren. Het volgen van deze lijn zou betekenen dat de risico’s voor probleembanken weer sneller op het bordje van de belastingbetaler komen. Die weg moeten we niet op.

Ik heb daarom met Marit Maij schriftelijke vragen gesteld aan de minister. Draghi spant het paard met deze uitspraken achter de wagen. Het probleem is niet het afschrijven van obligatiehouders, maar de levensvatbaarheid van enkele Europese banken.

De ECB gaat de komende tijd een onderzoek doen naar de kwaliteit van de bankbalansen en men vreest dat enkele banken hiervoor niet zullen slagen. Deze doorlichting is noodzakelijk, want niemand in Europa zit te wachten op een unie van zieke banken. Banken moeten op basis van deze doorlichting daarom zelf orde op zaken stellen op hun balans, door probleemleningen af te schrijven en de buffers te versterken. Dat kan door dividenden in te houden, (personeels)kosten te verlagen of nieuw kapitaal aan te trekken.

Als een bank ondanks deze maatregelen op termijn niet levensvatbaar is, moet de aandeelhouder of obligatiehouder voor het risico opdraaien (een bail-in) en niet de belastingbetaler (een bail-out).

Het afwikkelen van probleembanken is een ingewikkeld proces en de financiële stabiliteit moet worden gewaarborgd, maar het uitgangspunt moet in graniet worden gebeiteld: geen bail-out, maar een bail-in.