Hoe conflictvrij zijn Rwandese mineralen? - Main contents
BLOG - GroenLinks-Europarlementariër brengt een werkbezoek aan Oost-Congo om beter zicht te krijgen in de handel in conflictmineralen. Lees haar eerdere blogberichten in ons dossier conflictmineralen.
“Rwanda is niet arm, Rwanda is rijk. Maar jullie staan ons niet toe om onze mineralen te verhandelen”, zei de minister van Mijnbouw tegen me in Kigali, de hoofdstad van Rwanda. Het land grenst aan Oost-Congo en het mijn precies die grondstoffen die op de Amerikaanse lijst van conflictmineralen staan: tin, wolfraam, tantaal en goud. De minister en de vertegenwoordigers van de investeerders in mijnbouw zeggen het met niet zoveel woorden, maar eigenlijk denken ze dat de wereld Rwanda expres zo in de weg zit.
Ondoordachte wet, met goede bedoelingen
De implementatie van de Amerikaanse Dodd Frank-wet, die conflictvrije mineralen eist, is nog steeds niet voltooid, maar toch zien merken ze in Rwanda een afname van Westerse opkopers en moeten ze hun grondstoffen onder de martkprijs aan China en Vietnam verkopen. “Europa verbiedt haar bedrijven bij ons te kopen”, zegt de mijneigenaar. “Wolfram, een Oostenrijkse verwerker van wolfraam koopt niets meer bij ons, jullie dwingen ons met Aziatische afnemers in zee te gaan.”
Dat verbod bestaat niet, maar die Oostenrijkse firma neemt het zekere voor het onzekere om te kunnen verklaren dat het conflictvrij is. Dan haalt het de wolfraam wel uit een ander land, en daar schieten de landen in Centraal-Afrika niets mee op. Handel is handel, en werk is werk. Ook als de handel door rebellen gebeurt en het werk onderbetaald wordt. Het is een vervelende uitwerking van een onvoldoende doordachte Amerikaanse wet, met goede bedoelingen. De Verenigde Staten vraagt bedrijven om de herkomst te rapporten van de mineralen gemijnd in de Democratische Republiek Congo en omliggende landen, dus ook Rwanda.
Rwandese steun voor rebellen
Dat is niet eerlijk vinden de Rwandezen, want Congo is Congo en Rwanda is Rwanda. In Rwanda is alles goed geregeld, zeggen ze. Alle mijnen hebben licenties, we gebruiken een internationale standaard om onze mineralen te certificeren. Wat kunnen we nog meer doen? Wij kunnen het toch niet helpen dat de buren oorlog voeren? Maar dat laatste is nou net het stekende punt. De betrokkenheid van Rwanda bij de oorlog in Oost-Congo valt niet te ontkennen. De strijd tussen de Hutu's en de Tutsi's heeft ook geleid tot rebellenlegers in Oost-Congo en de nieuwe rebellenbeweging M23 krijgt steun van Rwanda.
's Ochtends zat ik bij de Rwandese minister (“Mijn naam is haas”) voor mijnbouw en 's avonds schoof ik aan bij de gouverneur van Goma, de Congolese stad aan de grens met Rwanda. De stroom viel uit, hij lichte ons bij met een van zijn vijf telefoons. Het leger belde dat ze een overwinning hadden gehaald op M23 en de gouverneur zei “Wij willen vrede met onze buren. Onze bevolking kent dezelfde cultuur. Zij kunnen het goed met elkaar vinden, en het zijn de politici op hoog niveau die de haat, la Haine, verspreiden. En Rwanda speelt het slachtoffer. De internationale samenleving laat de Rwandese president Kagame er mee wegkomen, omdat het zich schaamt voor het niet ingrijpen bij de genocide.”
Het was een verwarrende dag.
Meer informatie
De eerste foto's staan op Judiths Facebookpagina.