Jansen vs Visser: Nationale Hypotheek Garantie - Main contents

(dubbelcolumn voor nvm.nl d.d. 22 november 2013)

Beste Barbara,

Ik dacht dat de VVD een partij was die zich wil inzetten voor de hardwerkende Nederlanders met middeninkomens. Maar door de plannen van jouw liberale minister Stef Blok met de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) gaan de middengroepen die een huis willen kopen het nóg moeilijker krijgen. Blok wil de NHG gaan hervormen op een moment dat de koopmarkt prille tekenen van herstel vertoont. Hij is daarmee een schoolvoorbeeld van een olifant in de porceleinkast.

De NHG is in deze tijd een van de weinig kurken waarop de hypotheekmarkt drijft. Het rentevoordeel van de hypotheeknemer ten opzichte van een niet geborgde lening is ruimschoots voldoende om de risicoprovisie in een jaar of twee terug te verdienen. Daarna ben je goedkoper uit. De NHG zorgt voor extra zekerheid bij betalingsproblemen door ontslag of echtscheiding, de twee belangrijkste oorzaken waardoor eigen woningbezitters in de problemen komen.

Wat is de minister van plan? Hij wil het plafond voor de NHG, dat tot 1 juli 2013 nog €320.000 was en stapsgewijs tot 1 juli 2014 verlaagd wordt naar €265.000, nóg verder terugbrengen, naar €225.000 (per juli 2016). Binnen drie jaar tijd wordt een groot deel van het middensegment van de koopmarkt afgesneden van de NHG. Dat maakt het kopen van een huis voor die groep nóg lastiger.

Waar is dit goed voor? De NHG houdt financieel zijn eigen broek op. Het garantievermogen is in 2012 –midden in de zwaarste economische crisis van de laatste decennia- gestegen van €729 naar €786 miljoen. Er is nog nooit een beroep gedaan op de financiële achtervang van de Staat. Die kans wordt nóg kleiner als ik de twee andere maatregelen van Blok lees: hij voert een eigen risico in van 10% in voor de banken die hypotheken verstrekken onder de NHG; en hij gaat een premie van 0,15% in rekening brengen voor de achtervang van de Staat. Ik voorspel dat het eigen risico voor de banken de rente op NHG-leningen gaat verhogen.

Deze minister zorgt in de huursector voor de ene na de andere calamiteit. Moet nu ook de eigenwoningbezitter eraan geloven?

Vriendelijke groet, Paulus

Dag Paulus, Volgens mij regelen we de brandveiligheid in Nederland nog altijd op een andere manier dan via de NHG-garantie.

Wat mij betreft is kredietverlening primair een verantwoordelijkheid van de markt en niet van de overheid. Overheidsgaranties moeten dan ook eerder uitzondering dan regel zijn. Helaas is dit op de woningmarkt eerder andersom. De Nederlandse overheid staat inmiddels al voor meer dan € 250 miljard garant op de woningmarkt via de Nationale Hypotheekgarantie (NHG) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Voor de volledigheid, dit is meer dan de helft van de in totaal € 500 miljard aan garanties/achtervangstellingen. Anders dan dat je hierboven doet voorkomen is een garantie of achtervang niet gratis en ook zeker niet zonder risico. Gelukkig maar dat er een buffer is, maar zelfs de NHG heeft al meerdere malen gewaarschuwd voor het aanspreken van de buffer. Deze is tot op heden gelukkig voldoende robuust gebleken. Maar vergeet hierbij niet dat dit mede komt door de inzet van NHG en banken o.a. om executieverkopen te voorkomen. Zonder deze inzet had de omvang van de buffer er waarschijnlijk anders uitgezien.

De verhoging van de NHG-grens naar € 350.000 was een tijdelijke crisismaatregel, die de VVD heeft ingebracht in 2008, met de nadruk op tijdelijk! Gelukkig zien we langzaamaan de eerste tekenen van herstel op de woningmarkt. Kijk maar eens naar de recente cijfers van het Kadaster of de toename van het aantal hypotheekaanvragen. We zijn er nog niet, maar de eerste stappen zijn gezet. Dan is het ook tijd om weer na te gaan waar ooit de NHG voor is opgericht, namelijk het bereikbaar maken van eigen woningbezit voor de laagste inkomens en starters. Het is nooit de bedoeling geweest dat bijna iedere hypotheek onder de NHG- garantie zou vallen, door de tijdelijke verruiming naar € 350.000 was dit wel het geval. Ik gun iedere starter een woning van € 350.000 (inmiddels verlaagd nu naar € 290.000) , maar erg realistisch is dit niet…..

Daar komt bij dat er door de huidige opzet het eigen risico voor de bank bijna geheel is weggevallen. Een ongezonde situatie als het gaat om een meer verantwoorde en transparante kredietverlening. Ik kan me niet voorstellen dat de SP voor een voorstel is, waarbij de overheid opdraait voor de risico’s van banken. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft in haar reactie duidelijk aangegeven dat huizenkopers niet geconfronteerd hoeven te worden met een hogere hypotheekrente door deze aanpassingen van de Nationale Hypotheekgarantie (NHG)! Laten we ze vooral samen aan deze uitspraak houden!

Door te kiezen voor een stapsgewijze afbouw van de kostengrens van de NHG-garantie naar de gemiddelde woningprijs wordt recht gedaan aan de huidige situatie op woningmarkt. Niet ineens een afbouw, niet ineens een forse verhoging van de risico’s, maar de weg van geleidelijkheid waar de risico’s en verantwoordelijkheid weer komen te liggen waar ze thuishoren, namelijk bij kopers en banken zelf met een achtervang voor onvoorziene gebeurtenissen!

Een verdere discussie over inhoud, vorm en doelstelling van de NHG blijft wat mij betreft wel noodzakelijk, vooral nu de voorstellen van een Nationale Hypotheek Instelling (NHI) voorliggen. De NHG zou zich wat mij betreft meer moeten richten op het toegankelijker maken van de woningmarkt voor bepaalde groepen die het anders niet redden. En als uitgangspunt voor zowel de NHG als NHI geldt dat ik geen stapeling van overheidsgaranties dan wel verhoging van het risicoprofiel voor de overheid wil, dit verstoort de markt en is daarmee niet in het belang voor de consument!

Jammer trouwens, dat je in het kader van branden blussen niet ingaat op het voorstel om in specifieke gevallen de restschulden onder NHG-financiering mogelijk te maken. Voor een aantal mensen weer een mogelijkheid om door te stromen naar een andere woning! Dit naast de maatregelen die we hebben genomen om restschulden fiscaal af te trekken en het schenkingsrecht te verruimen!

Vriendelijke groet, Barbara