Kamer zet in op Nederlandse transportheli's in Mali - Main contents

Verschillende politieke partijen in de Tweede Kamer willen dat het kabinet dinsdagavond uitlegt waarom het geen transporthelikopters meestuurt met de missie in Mali.

Dit blijkt uit een rondgang van NU.nl onder de verschillende partijen. Die staan bijna allemaal 'welwillend' tegenover de missie, die dinsdag en woensdag tijdens twee debatten in de Tweede Kamer ter sprake komt.

Maar de 'actieradius' van die missie wordt vergroot als Nederland haar eigen transportcapaciteit heeft, aldus VVD-Kamerlid Han ten Broeke.

Zelfstandig

En ook de andere coalitiepartij lijkt een voorkeur te hebben voor eigen transporthelikopters. Michiel Servaes van de PvdA laat weten: "De wenselijkheid daarvan onderschrijf ik. Het helpt je als land zo zelfstandig mogelijk te zijn binnen de VN-missie."

CDA'er Raymond Knops noemt het het meesturen van de helikopters 'heel belangrijk' voor de effectiviteit van de missie. Ook Joël Voordewind van de ChristenUnie gaat op dit onderwerp 'flink doorvragen'.

Rutte

Het idee van het kabinet is tot nu toe dat de VN, die de missie in Mali leidt, regelt dat er voor Nederland transporthelikopters beschikbaar zijn afkomstig uit andere landen. "Onze inschatting is dat het goed in VN-verband te organiseren is", aldus Mark Rutte eind november.

Ook minister Jeanine Hennis (Defensie) stelde destijds dat de VN-missie in Mali nog steeds moet worden opgebouwd en dat ze nog geduldig afwacht tot andere landen transporthelikopters voor de missie aanbieden. Hier heeft ze vertrouwen in.

Veilig

Sjoerd Sjoerdsma van D66 vindt dat er dan wel de garantie moet zijn dat dit veilige helikopters zijn. Op dit moment hebben Afrikaanse buurlanden als Niger en Burkina Faso transporthelikopters voor de missie geleverd.

Op een hoorzitting in de Tweede Kamer eind november uitten ook verschillende experts in de Tweede Kamer hun zorgen over het gebrek aan transporthelikopters. Zo stelden de militaire vakbonden ACOM en VBM zich zorgen te maken over de kwaliteit van de transporthelikopters.

Overleden

VBM stelt dinsdag te vrezen dat er commerciële helikopterbedrijfjes zullen worden ingezet tijdens de missie. "Het zou onverantwoord zijn om het lot van militairen in hun handen te leggen", aldus voorzitter Jean Debie. De vakbond wijst er op dat in Afghanistan twee Nederlandse militairen om het leven kwamen toen de helikopter van een commercieel bedrijf, waarin zij vervoerd werden, neerstortte.

Kees Homan van het instituut Clingendael stelde dat het nog maar de vraag is of de transporthelikopters uit Burkina Faso en Niger "het wel zullen doen." Peter Knoope, directeur van het International Centre for Counter-Terrorism voorspelde dat de druk van de VN op Nederland om toch transporthelikopters te leveren de komende tijd zal toenemen.

Vertrouwen

Rob de Wijk, directeur van The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) stelde dat de vraag of Nederland meer transporthelikopters moet leveren, afhankelijk is van welke andere landen de benodigde helikopters wel zullen leveren.

"Als het landen zijn waar je geen vertrouwen in hebt, dan moet je niet in die helikopters stappen."

Doelstellingen

In de Kamer leven ook nog andere zorgen rondom de missie in Mali. Zo vindt de VVD dat de doelstellingen van de Nederlandse bijdrage aan de missie nog helderder moeten worden afgebakend. Een van die doelstellingen moet het opzetten van een eigen inlichtingendienst in Mali zijn, aldus Ten Broeke.

De Pvda en D66 vinden dat de VN-missie in zijn geheel beter in moet zetten op het creëren van vrede in Mali. Servaes noemt dit vredesproces nu nog "heel fragiel. Het is essentieel dat daar wel maximaal op ingezet wordt."

De VVD vindt dat Nederland zich juist alleen moet richten op het deel van de missie zoals afgesproken: het verkrijgen van inlichtingen. "We moeten dat niet weer gaan verwarren zoals bij Afghanistan gebeurde, dat het doel van de missie ineens werd dat het mogelijk moest worden voor meisjes om naar school te kunnen gaan."

Medische evacuaties

De ChristenUnie wil garanties dat Nederlandse militairen die om medische redenen geëvacueerd moeten worden altijd per helikopter vliegen. "We moeten voorkomen dat de Nederlandse militairen werkloos op de compound komen te zitten omdat dat niet geregeld is."

Alle politieke partijen hebben zorgen over de voortgang van het compleet maken van de VN-missie. Momenteel zijn er ruim vijfduizend blauwhelmen in het gebied. Dit moeten er in totaal echter twaalfduizend worden, zo is de wens van de VN.

De militairen in het gebied hebben als doel de burgers in Mali te beschermen tegen aan al-Qaeda gelieerde groepen. Deze veroverden begin dit jaar Noord-Mali en schonden daar veel mensenrechten.

De sharia werd in het gebied ingevoerd, waardoor vrouwen die weigerden gesluierd over straat te gaan werden mishandeld. Van kleine criminelen werd de hand afgehakt.

Ook werd gevreesd voor een nieuw bolwerk van extremistische moslims. Daarop hebben Franse troepen hebben het gebied heroverd, die missie is nu overgegaan in een VN-missie.

Foto: (ministerie van Defensie) Cougar-transporthelikopter