Bankenvisie VVD: vrije, stabiele en dienstbare bankensector - Main contents
VVD Tweede Kamerlid Aukje de Vries: “De VVD wil dat de belastingbetaler niet meer hoeft op te draaien voor falende banken. Ook belangrijk voor de VVD is dat we zien dat de economie op dit moment licht aantrekt. Het herstel is nog wel kwetsbaar en we willen niet dat de economische groei juist in deze tijd geremd wordt door te weinig kredietverlening. De VVD wil toe naar een vrije, stabiele en dienstbare bankensector die op eigen benen kan staan. De band tussen de financiële sector en de overheid moet worden door gesneden. De financiële crisis heeft aangetoond, dat hervormingen in de financiële sector nodig zijn. Banken moeten nu weer doen waar ze voor zijn: het verantwoord beheren van spaargeld en kredietverlening aan burgers en bedrijven."
Nu.nl toezegging onderzoek regelgeving >>>
Spreektekst Aukje de Vries tijdens algemeen overleg toekomstvisie Nederlandse bankensector:
Voorzitter, de VVD wil dat de belastingbetaler niet meer hoeft op te draaien voor falende banken. Ook belangrijk voor de VVD is dat we zien dat de economie op dit moment licht aantrekt. Het herstel is nog wel kwetsbaar en we willen niet dat de economische groei juist in deze tijd geremd wordt door te weinig kredietverlening.
De VVD wil toe naar een vrije, stabiele en dienstbare bankensector die op eigen benen kan staan. De band tussen de financiële sector en de overheid moet worden door gesneden. Financiële instellingen zijn nog steeds cruciaal voor de economische groei en banen. Zonder krediet staat onze economie stil. De bancaire financiering zal daarin de komende jaren nog een centrale rol vervullen.
De financiële crisis heeft aangetoond, dat hervormingen in de financiële sector nodig zijn. Ook de sector zelf is hiervan doordrongen. Er zijn te grote risico’s genomen en het toezicht is tekort geschoten. Banken moeten nu weer doen waar ze voor zijn: het verantwoord beheren van spaargeld en kredietverlening aan burgers en bedrijven.
Regelgeving
De afgelopen jaren is er een grote hoeveelheid regelgeving voor de financiële sector ingevoerd, ook specifiek nationale regelgeving, zodanig dat inmiddels afgevraagd moet worden of er geen sprake is van overregulering. Hier geldt uiteindelijk ook de wet van de verminderde meeropbrengst. Steeds meer regels is niet de oplossing, hoewel het in deze tijd niet populair is om te zeggen over de financiële sector.
Dus niet meer regels, maar zeker vermindering van de administratieve rompslomp in de sector. Is de minister bereid hier een onderzoek naar te laten uitvoeren door Actal? De sector moet zelf de handschoen oppakken en verantwoordelijkheid nemen binnen de kaders die de ‘marktmeester’ heeft gesteld. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft in haar Agenda 2014 inmiddels ook een aantal kanttekeningen geplaatst bij alle regelgeving en benoemt ook het risico van ‘afvinklijstjes’. Banken moeten maatwerk kunnen leveren. Het is meer dan het afvinken van lijstjes om aan de regelt te voldoen, zoals nu veel gebeurt.
Financiële stabiliteit
Als het gaat om het vergroten van de financiële stabiliteit, zodat de banken zelf hun problemen oplossen en niet de overheid ofwel de belastingbetaler, is al veel in gang gezet. Denk aan de Europese wetgeving als het gaat om bankentoezicht, het verhogen van de kapitaals- en liquiditeitseisen, het invoeren van een leverage ratio, bail-in (dus aandeelhouders die net als bij gewone bedrijven meebetalen als het bedrijf in de problemen is), herstel en afwikkelingsplannen, ex ante gefinancierd deposito garantiestelsel, resolutiefonds. Daar is de VVD voor!
Maar, voorzitter, de VVD wil op dit moment geen eenzijdige verhoging van 3% naar 4% van het leverage ratio, zoals het voornemen nu is. Het verhogen van het leverage ratio kan er tijdens de opbouw voor zorgen dat de haperende kredietverlening wordt beperkt. Dat wil de VVD niet. De VVD is tegen een nationaal schepje bovenop de Europese regelgeving. Het verhogen van de leverage ratio is daarnaast ook een bot en ongericht middel om banken veiliger te maken. Het geeft een verkeerde prikkel, want het maakt niet meer uit hoeveel risico je neemt als bank. Bail-in is volgens de VVD een veel beter instrument om prikkels in te bouwen tegen teveel risico’s.
Het leverage ratio staat internationaal voorlopig op 3%, over een paar jaar wordt dat opnieuw bekeken. En dat is wat de VVD betreft prima. Maar dus niet nu een extra verhoging.
Loan-to-value
In de visie wordt een voorschot genomen op een verlaging van de loan-to-value naar 80%. De VVD wil rust op de woningmarkt en dit leidt weer tot onzekerheid en hangt toch boven de markt. Hoe kijkt de minister daar naar? De VVD is tegen een verdere verlaging van de LTV. De VVD vindt dat de markt dit prima zelf kan regelen en producten met meer risico en een hogere LTV gewoon gaan beprijzen. Dus een hypotheekrente bij 80% LTV of 100% LTV. De VVD vindt het belangrijk om het starters op de woningmarkt niet onmogelijk te maken om een huis te kopen!
Toezicht
Voor de VVD is een goed en alert toezicht cruciaal in de financiële sector. De toezichthouder moet de bevoegdheden die zij heeft wel echt gebruiken, zoals het weigeren of intrekken van een bankvergunning of het weigeren van een verklaring van geen bezwaar. Daar heeft het in het verleden nogal eens aan ontbroken. Ik ben benieuwd naar de minister hierop en ik ga er vanuit dat over het toezicht nog uitgebreid met elkaar te spreken komen in het debat over de evaluatie van de SNS nationalisatie.
Scheidingsverplichting
In de kabinetsvisie wordt een scheidingsverplichting voor handelsactiviteiten opgenomen die een bepaalde limiet te boven gaan. De VVD heeft bij de Commissie De Wit aangegeven dat aangegeven dat banken afwikkelbaar moeten zijn in perioden van crisis. Hoe moet de plannen van de minister gezien worden in relatie tot de aanbeveling van de Commissie De Wit over scheiding binnen de instelling? Hoe moet dit gezien worden tot de recent gepresenteerde plannen van Barnier die geen scheidingsverplichting oplegt en dat overlaat aan de nationale toezichthouder. Wat vindt de minister van deze plannen en hoe gaat de minister hiermee om in relatie tot de visie? In de plannen lijkt het nu zo dat elk land mag gaan bepalen wat ze doet. Dat is volgens de VVD een hele rare. Waarom kan in Europa niet tot afspraak voor alle landen gekomen worden?
De financiële sector
Dan kom ik bij de financiële sector zelf. Vertrouwen gaat te paard, en komt te voet. Het vertrouwen in de financiële sector is nog ver te zoeken. Dat kan de overheid niet met regeltjes afdwingen. De overheid kan niet elk risico wegnemen met wet- en regelgeving. De financiële sector zal dus zelf de handschoen moeten oppakken. Ik zie dat banken zich weer meer in het publieke debat deel gaan nemen. En dat is volgens mij goed. Dat geldt ook voor het initiatief om zelf met tuchtrecht te komen voor de sector. Zelfregulering zou eigenlijk de norm moeten zijn. Het zou van binnenuit de bankensector moeten komen. De sector zal door daden moeten laten zien dat banken zijn veranderd. Banken moeten hun verantwoordelijkheid pakken als het gaat om de maatschappelijke taak van kredietverlening. Dienstbaar voor de samenleving. En je niet verschuilen achter regeltjes of instanties. Want mensen hebben nog steeds een hypotheek nodig, en MKB-ers nog steeds een krediet. Over het beloningsbeleid, eed en tucht en de invulling daarvan zullen we later nog uitgebreider praten in deze kamer.
Divers bankenlandschap en concurrentie
De Commissie Wijffels zou ook kijken naar een meer divers en concurrerend bankenlandschap. De VVD constateert dat hier niet echt veel mee gedaan. We wachten ook nog steeds op het onderzoek naar de toetredingsdrempels. Wat is de stand van zaken met betrekking tot dit onderzoek? En hoe gaat de minister nu zorgen dat er een divers en concurrerende bankenlandschap is in Nederland?
Tot slot
Tot slot, voorzitter, nog een paar losse punten. De VVD is niet voor het verplicht stellen van standaardproducten. De markt heeft zelf al gezorgd voor veel minder en eenvoudiger producten. Transparantie bij de producten, zodat ze goed vergelijkbaar zijn voor de consumenten vindt de VVD wel belangrijk. Maar nogmaals wettelijk verplicht stellen is een brug te ver. Want de VVD vindt het belangrijk dat er nog steeds maatwerk geleverd kan worden voor de individuele wensen van mensen, en ook dat er innovatie mogelijk blijft als het gaat om producten.
En financiële educatie is belangrijk om mensen hun eigen verantwoordelijkheid te kunnen laten nemen. De VVD vindt dat belangrijk. De VVD vindt het goed dat er een evaluatie van het project Wijzer in Geldzaken komt. We gaan ervanuit dat er gekeken wordt naar de effectiviteit en of het voldoende is om de financiële educatie echt te verbeteren.