Weeklog Dennis de Jong: Europese verkiezingen en het gevecht om duidelijkheid - Main contents
Verkiezingscampagnes staan altijd bol van ‘framing’. Dat wil zeggen dat partijen de kiezer een keuzemogelijkheid voorhouden die hun het beste uitkomt. Zo zoeken D66 en de PVV elkaar op om er een duel tussen ‘vooruit’ of ‘eruit’ van te maken. En de SP? Die komt in deze kunstmatige tweedeling niet voor. Als SP hebben we namelijk een unieke positie: niet ‘eruit’ maar de EU op de schop - geen superstaat, maar eerlijke samenwerking. Dat is radicaal, maar ook realistisch. Daarom zijn we in het heetst van de strijd een lastige tegenstander, zowel voor het establishment als voor de flanken.
Je ziet de framing heel goed, als het gaat om de vraag of er weer een referendum over de EU moet komen. De PVV wil graag een referendum en ook D66 lijkt daar niet principieel op tegen te zijn, maar zij versimpelen de vraag tot: wil je een superstaat of wil je uit de Europese Unie? Lekker makkelijk, maar je biedt de kiezer daarmee geen realistische opties.
De Europese Unie werkt altijd stapsgewijs. Hoe graag D66 ook een superstaat wil, die komt er nooit van de ene dag op de andere. Dan zou namelijk niemand daarmee instemmen, en dus gebeurt het ‘stiekem’: eerst afschaffing van de binnengrenscontroles, vervolgens een interne markt en één munt. Pas achteraf hoorden de burgers dat dit allemaal stappen waren op weg naar superstaat Europa. Het idee van D66 dat we nu in één keer richting superstaat zouden kunnen gaan, is luchtfietserij en bovendien in peilingen allang verworpen door een overgrote meerderheid van de Nederlanders.
Net zo onwerkelijk is de optie van de PVV om uit de Europese Unie te stappen. Toegegeven, Nederland is teveel op de export gericht, maar om nu onze positie als doorvoerland richting andere Europese lidstaten in één keer op het spel te zetten, dat is op zijn zachtst gezegd niet erg handig. Ook voor deze optie geldt trouwens dat slechts één op de vijf Nederlanders er voorstander van is.
Het zou bij deze verkiezingen moeten gaan om realistische opties. Het SP-congres heeft bij de discussie over het verkiezingsprogramma duidelijk gemaakt dat het deze Europese Unie zat is. De EU van grote bedrijven en eurocraten is niet de onze. Wij willen geen dictaten meer en willen zelf weer kunnen bepalen hoe we onze pensioenen, zorg en sociale zekerheid regelen. We willen geen last hebben van Brussel, maar willen met gelijkgezinde landen wel afspraken maken over grensoverschrijdende thema’s. Natuurlijk willen we afspraken over milieu en tegen georganiseerde misdaad. Onze positie vang je niet met ‘vooruit’ of ‘eruit’. Dat zijn onzinnige, want irrealistische slogans. Maar we zijn niet minder radicaal: ook bij de SP krijgt de Nederlander straks een referendum. Daarbij zal de vraag zijn: bent u het eens met de verdragswijzigingen die wij voorstellen, zodat we niet meer overal aan mee hoeven doen, en we bovendien de eurocraten een kopje kleiner hebben gemaakt door de Eurocommissarissen en masse naar huis te sturen. Dat is geen framing, maar klare taal. Maar goed, daar staan we als SP, ook als het om Europa gaat, al jaren om bekend.