Verbetering verantwoording van EU-middelen nodig - Main contents
De VVD vindt het belangrijk om te kijken of al het belastinggeld rechtmatig is besteed, maar zeker ook naar de doelmatigheid en doeltreffendheid. Verantwoording afleggen over de besteding van belastinggeld is cruciaal. In het Algemeen Overleg over rijksbrede verantwoordingthema’s heeft VVD Tweede Kamerlid Aukje de Vries vooral aandacht gevraagd voor de verbetering van de verantwoording van de EU-middelen: meer aandacht voor effectiviteit, meer sancties en de foutenpercentages per lidstaat benoemen.
Verantwoordingsstukken 2013 - nationaal
Over het Jaarverslag is in het Verantwoordingsdebat al uitgebreid gesproken, en ook in de vakcommissies wordt daar nog over gesproken. Daarom besteed de VVD daar hier niet nogmaals uitgebreid aandacht aan. In zijn algemeenheid vindt de VVD dat de effectiviteit en efficiency meer aandacht verdient in de toekomst. De VVD is verder blij met de eerdere toezegging van de minister om structureel te komen met een openbaar subsidieregister, beschikbaar als open data.
Verantwoordingsstukken 2013 - Europees
Al 19 jaar is er geen goedkeurende verklaring van de Europese Rekenkamer voor EU-middelen. 80% van de uitgaven vindt door de lidstaten zelf plaats en die kunnen dan ook veel van de fouten bij de uitgaven voorkomen. Maar slechts 3 landen, waaronder Nederland, geven een nationale lidstaatverklaring af over de besteding van de EU-middelen. Het foutenpercentage is alweer opgelopen tot 4,8%.
De VVD wil in ieder geval meer inzicht in de doeltreffendheid en doelmatigheid (naast rechtmatigheid) van de inzet van de EU-middelen. Hoe gaat minister daarvoor zorgen?
De VVD vindt het belangrijk dat per lidstaat bekend is wat de foutenpercentages zijn, “naming & shaming” dus. Hoe gaat de minister ervoor zorgen dat dit in Europa gaat gebeuren?
Verder zou er op basis van de foutenpercentages gekeken moeten worden welke regelgeving zo complex is dat daardoor fouten ontstaan. De VVD wil verder dat er meer sanctiemogelijkheden komen. Nu zijn er te weinig prikkels om fouten te vermijden. Lidstaten met onacceptabel hoge foutenpercentage moeten financieel moeten hard geraakt worden. En als stimulans zou ook gedacht kunnen worden aan het feit dat lidstaten die een nationale verklaring inleveren minder controlelasten krijgen vanuit Europa.
In Nederland zelf loopt ook nog niet alles goed. Het Europees Buitengrenzenfonds (EBF) heeft een foutmarge van 6,7%. Dat is veel te hoog! Het was eerst zelfs bijna 20%. Nu is het een klein fonds, maar toch mag dit niet gebeuren. Wat is de reden van de fouten? Hoe voorkomt de minister dit in toekomst?
Verantwoording en toezicht bij instellingen op afstand van het Rijk
De status van het kader financieel beheer, verantwoording en intern toezicht semipublieke instellingen is nog onduidelijk. Is het verplicht? Hoe vindt handhaving plaats?
En voor wie geldt normenkader nu eigenlijk? Als dat weer de doelgroep van de Wet Normering Topinkomens (WNT) is, dan is de VVD daar niet gelukkig mee omdat in die lijst ook marktsector partijen staan, zoals zorg- en energiesector.
Commissie Behoorlijk Bestuur (Halsema)
De VVD is het eens met de commissie dat de sector zelf verantwoordelijk voor een code is, en niet de overheid. De VVD is het ook eens met de eigen verantwoordelijkheid die de commissie benoemt en dat je vooral moet kijken naar weeffouten in het systeem. Daarnaast is de VVD het ook eens met het Kabinet dat er geen stapeling moet zijn van meer en strengere regels.
De VVD wil geen pleisters plakken door verplichte gedrags- en governancecodes. Er moet vooral gekeken naar hoe je weeffouten uit het systeem kan halen en de juiste prikkels in het systeem inbouwen. Zo zorgen impliciete of expliciete (financiële) garanties van de overheid er bijvoorbeeld voor dat risicoloos risico genomen kan worden.
Individuen die gedrag vertonen dat niet acceptabel is, moeten allereerst door de organisatie en/of de toezichthouders zelf aangepakt worden. Dat wil zeggen dat er voldoende zelfreinigend vermogen is en voldoende tegenkracht in de organisatie zit. Bij strafrechtelijke overtredingen moet hard worden opgetreden. Dit moest altijd op basis van valsheid in geschrifte en verduistering, maar kan nu dankzij het kabinet inmiddels ook op basis van misbruik van gemeenschapsgeld.
De Commissie adviseert om de civiele aansprakelijkheid bestuurders en toezichthouders aan te scherpen. De VVD wil weten of het Kabinet dit ook gaat doen, en of dit geen contraire beweging is als die bij DNB en AFM in 2012 waarbij de aansprakelijkheid juist beperkt is?
Een aantal aanbevelingen van de Commissie Halsema onderschrijft de VVD niet, te weten: voor semipublieke instellingen moet schatkistbankieren als gewoonte gelden, nieuwe accountant één keer per vijf jaar, het uitbreiden van de reikwijdte van de Wet Nationale Ombudsman en Wet Openbaarheid Bestuur tot de semipublieke sector, geen prestatiebeloning of andere vormen van variabele beloning in de semipublieke sector.