33979 - Wet verantwoorde groei melkveehouderij

Dit wetsvoorstel werd op 7 juli 2014 ingediend door de staatssecretaris van Economische Zaken, Dijksma¹.

Regels ten behoeve van een verantwoorde groei van de melkveehouderij (Wet verantwoorde groei melkveehouderij)

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met alle documenten in dit dossier, een overzicht van door dit wetsvoorstel gewijzigde wetten, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  Sharon Dijksma (1971) is sinds 17 december 2020 burgemeester van Utrecht. Zij was van 18 december 2012 tot 3 november 2015 staatssecretaris van Economische Zaken (met name voor landbouw) en van 3 november 2015 tot 26 oktober 2017 staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu (met name voor milieu) in het kabinet-Rutte II. Van 22 februari 2007 tot 23 februari 2010 was zij staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Balkenende IV. Verder was zij in de jaren 1994-2007, 2010-2012 en 2017-2018 Tweede Kamerlid voor de PvdA. Zij was toen onder meer fractiesecretaris. In 1992-1994 was mevrouw Dijksma voorzitter van de Jonge Socialisten en in de periode 2018-2020 wethouder van verkeer en vervoer van Amsterdam. Bij haar aantreden als Tweede Kamerlid in 1994 was zij het tot dan jongste Kamerlid.
   
• 2. 

  Als wetenschapper een wat a-typische SP'er, die zich in beide Kamers op vriendelijke doch krachtige wijze inzette voor duurzaamheid, biologische en diervriendelijke landbouw en tevens voor een ruimhartige tegemoetkoming aan door de gaswinning getroffen Groningers. Hij was vanaf 1998 hoogleraar bodeminventarisatie en landevaluatie in Wageningen en later ook hoogleraar duurzame landbouw in Enschede en lid van de directie van het Koninklijk Instituut voor de Tropen in Amsterdam. In de Eerste Kamer hield hij zich met name bezig met het landbouwbeleid en in de Tweede Kamer was hij onder meer woordvoerder verkeer, energie en ruimtelijke ordening. Mede-auteur van jeugdboeken, onder andere over ondervoeding in Afrika. In 2019-2021 was de heer Smaling Statenlid in Noord-Holland.
   
• 3. 

  Esther Ouwehand (1976) is sinds 30 november 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PvdD (Partij voor de Dieren) en sinds 9 oktober 2019 fractievoorzitter en partijleider (trad als zodanig op 24 september 2023 tijdelijk terug). Mevrouw Ouwehand verving eerder van 11 oktober 2018 tot 31 januari 2019 Marianne Thieme als fractievoorzitter en nam ook in januari-mei 2012 het fractievoorzitterschap al even waar. Mevrouw Ouwehand was eerder medewerker op het partijbureau van de Partij van de Dieren. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 was zij opnieuw lijsttrekker van haar partij.
   
• 4. 

  Jaco Geurts (1970) was van 20 september 2012 tot 10 mei 2023 Tweede Kamerlid voor het CDA. Hij was eigenaar van een varkenshouderij in Kootwijkerbroek. Tevens was hij fractievoorzitter van het CDA in de gemeenteraad van Barneveld. De heer Geurts was als Kamerlid woordvoerder infrastructuur, ruimtelijke ordening en Omgevingswet en eerder van landbouw. Van juni 2019 tot januari 2022 was hij fractiesecretaris en in 2022 werd hij voorzitter van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Was in 2023-2024 waarnemend burgemeester van Maasdriel en in 2025 werd hij dat in Culemborg.
   
• 5. 

  Jesse Klaver (1986) is sinds 17 juni 2010 Tweede Kamerlid. Tot 27 oktober 2023 was dat voor GroenLinks en sindsdien is hij lid van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks-PvdA. Van 27 oktober 2023 tot 6 december 2023 was hij voorzitter van de gezamenlijke fracties van PvdA en GroenLinks en eerder (sinds 12 mei 2015) fractievoorzitter en politiek leider van GroenLinks. Bij de verkiezingen van 2017 en 2021 was hij lijsttrekker van GroenLinks. Jesse Klaver is sedert 17 juni 2010 lid van de Tweede Kamer. Hij was voorzitter van CNV-jongeren en was eerder voorzitter van DWARS, de jongerenorganisatie van GroenLinks. Hij is woordvoerder Europese zaken van de GL-PvdA-fractie en voorzitter van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken.
   
• 6. 

  Politicus van D66, die voor die partij deel uitmaakte van beide Kamers. Was zeven jaar Eerste Kamerlid, waarvan drie jaar fractievoorzitter, en vijf jaar Tweede Kamerlid. Hij begon al op jonge leeftijd als fractiemedewerker en was later wethouder van Dordrecht en partijvoorzitter. Verder was hij directeur van het Netherlands Institute for City Innovation Studies (Maatschappelijk Topinstituut voor steden). In de Eerste Kamer voorzitter van de commissie voor Verkeer en Waterstaat. Als Tweede Kamerlid woordvoerder op het gebied van binnenlands bestuur, justitie, asiel en immigratie en landbouw en betrokken bij diverse initiatiefvoorstellen, onder meer over referenda, de benoemingswijze van de burgemeester en weigerambtenaren. Had ook een aandeel in de nieuwe opzet van de formatie. Daarna was hij directeur van de Nederlandse Vereniging voor Innovatieve Geneesmiddelen. Vasthoudend debater.
   
• 7. 

  Dion Graus (1967) is sinds 30 november 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PVV. Hij was presentator van een dierenprogramma op de commerciële zender TV Limburg. De heer Graus heeft als woonplaats Heerlen. Hij houdt zich in de Tweede Kamer vooral bezig met midden- en kleinbedrijf, luchtvaart, mainports, banken en financieel toezicht. De heer Graus was lid van de parlementaire onderzoeks- en enquêtecommissie kredietcrisis.
   
• 8. 

  Wetenschapper die acht jaar Tweede Kamerlid was voor de SGP. In 1999-2003 was hij voorzitter van de SGP-jongeren. Promoveerde in 2004 op een studie over afvalverwerking. Was daarna onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en verbonden aan daaraan gelieerde onderzoeksinstituten. Bijzonder hoogleraar empirische economie van de publieke sector in Rotterdam. Als Kamerlid hield hij zich onder meer bezig met financiën, sociale zaken, economische zaken, landbouw, defensie, milieu en ontwikkelingssamenwerking. Kon als lid van een kleine fractie het nodige bereiken en genoot van het parlementaire werk, maar zag zich vanwege privéomstandigheden genoodzaakt de politiek te verlaten.
   
• 9. 

  Werkzaam en veelzijdig VVD-Tweede Kamerlid, dat tijdens de coronacrisis bekendheid kreeg als voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Afkomstig uit een agrarisch gezin en zelf enige tijd landbouw-woordvoerder van haar fractie. Daarnaast hield zij zich in de bijna elf jaar als Kamerlid onder meer bezig met natuurbeleid, arbeidsmarktbeleid in de zorg, fiscale zaken, financiële verhoudingen decentrale overheden, kredietfaciliteiten, pensioenen en kansspelen. Werd opgeleid voor de kraamzorg en was voor zij in de Haagse politiek kwam zes jaar wethouder in Zeewolde. Werkte voorts in de financiële dienstverlening en was zelfstandig adviseur. Vertegenwoordiger uit en van Flevoland, die soms opviel door uitbundige kleding.
   
• 10. 

  Toegewijde politica van de ChristenUnie, betrokken op mens en natuur, die achtenhalf jaar Tweede Kamerlid was. Was werkzaam als freelance kunsthistorica en begon haar politieke loopbaan als raadslid in Veenendaal en lid van Provinciale Staten in Utrecht. In de Tweede Kamer woordvoerster landbouw, natuur, water, milieu en klimaat, wonen en ruimtelijke ordening, cultuur, zorg, preventie en medische ethiek. Volksvertegenwoordigster in de volle betekenis van het woord, die werkbezoeken nog belangrijker vond dan de vele debatten waaraan zij deelnam. Zette zich - geregeld met succes - in voor concrete doelen, zoals het invoeren van statiegeld om afval te beperken. Ging na haar Kamerlidmaatschap theologie studeren.
   
• 11. 

  Internationaal georiënteerd PvdA-Tweede Kamerlid, dat een duidelijke samenhang zag tussen ontwikkelingssamenwerking en landbouw. Was in de Tweede Kamer op beide terreinen woordvoerster en sprak ook over duurzaamheid en milieu. Had voor zij Kamerlid werd een gevarieerde loopbaan achter zich in diverse non-gouvernementele organisaties (vakbond, milieu- en ontwikkelingsorganisaties) en was directeur van de Evert Vermeer Stichting van de PvdA, van Stop Aids Now en van Defence for Children. Kreeg tijdens haar lidmaatschap een relatie met haar fractiegenoot Jeroen Recourt, met wie zij in het huwelijk trad. Is nu zelfstandig therapeut.
   
• 12. 

  CDA-politicus met een lange staat van dienst, afkomstig uit de christelijke vakbeweging. Was economisch medewerker en bestuurder van het CNV en werd in 1986 Tweede Kamerlid. Na zijn vertrek vier jaar, in 1999-2003, bestuurder van de Sociale Verzekeringsbank en Statenlid in Utrecht en vanaf 2003 twaalf jaar Eerste Kamerlid. Was in beide Kamers een deskundig lid op het gebied van sociale zekerheid en sociaaleconomische vraagstukken, inclusief landbouwbeleid. In de Senaat tevens enige jaren financieel woordvoerder van zijn fractie. Hoffelijk, relativerend Kamerlid.
   
• 13. 

  Landbouwer, waterstaatsbestuurder en filosoof in de VVD-Eerste Kamerfractie, waarvan hij twaalf jaar deel uitmaakte. Werd in 1986 dijkgraaf van het waterschap Noordoostpolder en was later voorzitter van een zuiveringsschap en twaalf jaar dijkgraaf van het waterschap Groot-Salland. Doceerde filosofie en was zes jaar voorzitter van de Unie van Waterschappen. Als Kamerlid hield hij zich onder meer bezig met landbouw, natuur, Europese Zaken en ontwikkelingssamenwerking. Schreef kritisch over populisme en kwam op tegen ondermijning van de rechtsstaat. Is hoogleraar in Wageningen en was dat in Delft.
   
• 14. 

  Bestuurder van Zeeland en landbouwkundige die twee perioden PvdA-Eerste Kamerlid was, eerst in 2014-2015 en daarna in 2018-2019. Zoon van een melkveehouder. Was onder meer regiodirecteur bij de Dienst Landelijk Gebied en het ministerie van Economische Zaken, en lid van Gedeputeerde Staten (2006-2007) en van Provinciale Staten (2007-2011) van Zeeland. In de Eerste Kamer hield hij zich bezig met landbouw en sociale zaken. Tevens was hij enige tijd fractiesecretaris. Is zelfstandig organisatie-adviseur en interim-manager.
   
• 15. 

  Martin van Beek (1960-2018) was van oktober 2012 tot juni 2015, van maart 2017 tot februari 2018 en in juli-augustus 2018 Eerste Kamerlid voor de PVV. De heer Van Beek was werkzaam in de zorg en consultant interim-management in de zorg. Hij voerde als Eerste Kamerlid bij zes plenaire debatten het woord, onder meer bij de behandeling van de wet tot opheffing van bedrijfslichamen en de wet over verantwoorde groei van de melkveehouderij. De heer Van Beek kwam in 2018 om het leven bij een ongeluk.
   
• 16. 

  SP-Eerste Kamerlid in twee perioden, eerst in 2007-2015 en daarna in 2018-2019. Docent economie aan de Universiteit van Amsterdam en directeur van de masteropleiding aan deze universiteit en een internationaal erkend Marx-expert. Schreef een handzame samenvatting van Das Kapital. In de Eerste Kamer was hij woordvoerder financiën en economische zaken en in debatten daarover hield hij altijd gedegen, wetenschappelijk onderbouwde bijdragen, vaak gebruikmakend van cijfers en tabellen.
   
• 17. 

  Uit de PSP afkomstige GroenLinks-senator en bestuurder. Had vanaf 2004 ruim tien jaar zitting in de Eerste Kamer, waarin hij acht jaar fractievoorzitter was. Daarvoor was hij wethouder van Roermond en ruim zeven jaar voorzitter van Divosa, de landelijke vereniging van leidinggevenden bij Nederlandse overheidsorganisaties op het terrein van werk, inkomen en zorg. In 2009-2015 was hij directeur van Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten en in 2015-2023 was hij directeur divisie werkbedrijf UWV. Spreekvaardig, gedreven, energiek en betrokken senator, die over uiteenlopende onderwerpen sprak.
   
• 18. 

  Niko Koffeman (1958) is sinds 12 juni 2007 lid van de fractie van de Partij voor de Dieren in de Eerste Kamer. Tot 3 februari was hij dat als fractievoorzitter. Hij is werkzaam op het gebied van reclame en voorlichting en speelde een belangrijke rol als extern adviseur bij campagnes van de SP. Verder was de heer Koffeman voorzitter van de omroepen Nutopia en Llink en medeoprichter van 'De vegetarische slager'. Momenteel is hij betrokken bij Those Vegan Cowboys, dat plantaardige melk produceert.
   
• 19. 

  Bescheiden, principiële, pijprokende jurist uit Uddel op de Veluwe, die vijfentwintig jaar een alom gerespecteerd Eerste Kamerlid voor de SGP was. Kwam uit een boerengezin. Hij combineerde het Eerste Kamerlidmaatschap achtendertig jaar met de functie van beleidsmedewerker van de SGP-Tweede Kamerfractie. Was daarnaast geruime tijd Statenlid in Gelderland. Als lid van een kleine fractie, één periode zelfs een eenmansfractie, woordvoerder bij honderden kamerdossiers. Hoewel zijn stem in de Senaat soms de doorslag kon geven, stelde hij zich altijd nuchter en zakelijk op.
   
• 20. 

  Thom de Graaf (1957) is sinds 1 november 2018 vicepresident van de Raad van State. Daarvoor was hij van 7 juni 2011 tot 20 september 2018 Eerste Kamerlid voor D66. Van juni 2015 tot juni 2018 was hij tevens fractievoorzitter. In 2007-2012 was hij burgemeester van Nijmegen en van 1 februari 2012 tot 26 september 2018 was hij voorzitter van de Vereniging Hogescholen. De heer De Graaf werd op jonge leeftijd gemeenteraadslid in Leiden en was daarnaast topambtenaar op Binnenlandse Zaken. In 1994 werd hij Tweede Kamerlid. Hij was lid van de enquêtecommissie IRT. In 1997 volgde hij Wolffensperger op als fractievoorzitter en hij leidde de D66-fractie tijdens paars II en Balkenende I, maar stapte na de verkiezingsnederlaag van 2003 op. Keerde in het kabinet-Balkenende II terug als vicepremier en minister voor Bestuurlijke vernieuwing. Zag in 2005 zijn voorstel voor de gekozen burgemeester stranden in de Senaat en trad toen af.
   
• 21. 

  Bijna dertien jaar politiek leider van de in 2002 opgerichte Partij voor de Dieren, die er vanaf 2006 in slaagde haar partij in vier verkiezingen een vaste (en steeds sterkere) positie in het parlement te bezorgen. Stond bekend als een goede, vasthoudende debater, die haar bijdragen steeds afsloot met: "En voorts ben ik van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie". Trachtte tevergeefs een wettelijk verbod op onverdoofd ritueel slachten in te voeren. Werkte voor zij Tweede Kamerlid werd bij Stichting Bont voor Dieren en de Stichting Wakker Dier. In 2022 werd zij directeur van het wetenschappelijk bureau van de Partij voor de Dieren.
   
• 22. 

  Advocaat en vakbondsjuriste bij de FNV in de D66-Tweede Kamerfracties in de jaren 2004-2012 en 2015-2017. Werd in 2006 herkozen dankzij bijna 35.000 voorkeurstemmen. In de periode tussen die lidmaatschappen ruim een jaar wethouder van Wassenaar. Als Kamerlid zat zij in de parlementaire onderzoekscommissie financieel stelsel (vanaf 2010 enquêtecommissie). Verder hield zij zich onder meer bezig met sociale zaken en pensioenwetgeving en met binnenlandse zaken. Zij diende onder andere een initatiefvoorstel in over afschaffing van de Zondagswet. Warme persoonlijkheid, maar als Kamerlid temperamentvol. Van 2018 t/m 2021 was zij wethouder in Amersfoort. Sinds november 2023 is mevrouw Koser Kaya voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad voor mensen met een uitkering.
   
• 23. 

  Vooraanstaande, zaakgerichte GroenLinks-politicus, die wethouder in Delft en Rotterdam, Tweede Kamerlid en partijvoorzitter was. Van huis uit bouwkundig ingenieur en werkzaam op het gebied van het bouwen. Als wethouder van verkeer en ruimtelijke ordening had hij in Delft een groot aandeel in het autoluw maken van de stad en bij de komst van een spoortunnel. Tussen zijn twee periodes als Kamerlid twee jaar partijvoorzitter. Hield zich in de Kamer onder meer bezig met landbouw, natuur, financiën, onderwijs en defensie en leidde het onderzoek naar het breed welzijnsbegrip. Maakte zich sterk voor bescherming van weidevogels. Verliet na een affaire in 2018 de Tweede Kamer. In 2019 werd hij gedeputeerde van Noord-Brabant en in 2021 wethouder in Tilburg.
   
• 24. 

  SP-politicus en huisarts uit Oss, die met een onderbreking van een jaar tussen 2006 en 2021 Tweede Kamerlid was. Enige jaren wethouder van sociale zaken en volksgezondheid in zijn woonplaats en later raadslid. Als Kamerlid woordvoerder zorg (m.n. preventie, ziekenhuiszorg, geneesmiddelen), natuurbeleid, woningmarkt en ruimtelijke ordening. Actief Kamerlid, dat rijkelijk gebruikmaakte van het vragenrecht. Pleitbezorger van versterking van de rol van de huisarts in de zorg. Was in 2010-2012 voorzitter van de commissie voor Rijksuitgaven en maakte deel uit van de enquêtecommissie Fyra. Bracht een wet over het beëindigen van de pelsdierhouderij in het Staatsblad.
   
• 25. 

  Uit Zeeuwsch-Vlaanderen afkomstig PvdA-Tweede Kamerlid. Zat anderhalf jaar in het parlement, aanvankelijk als tijdelijk vervanger van Manon Fokke. Tot 2016 was zij directeur van de Stichting Welzijn in West-Zeeuws-Vlaanderen. Eerder was zij onder meer sociaal werker. In de Kamer hield zij zich onder meer bezig met financiën (rijksuitgaven), onderwijs en cultuur (subsidiebeleid) en zorg (geneesmiddelen). Sinds juli 2019 is mevrouw Vermue burgemeester van Zundert.