Verslag van een technische Briefing over de stand van zaken ramp MH17 - Main contents
Bijdrage de heer Ten Broeke (VVD):
Voorzitter. Ik dank de minister-president, de minister van Veiligheid en Justitie en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor deze informatie. Laat ik beginnen met te onderstrepen wat de voorzitter aan het begin van deze bijeenkomst zei door namens mijn fractie een diep leedwezen uit te spreken voor de nabestaanden van de slachtoffers van deze verschrikkelijke ramp met vlucht MH17 Malaysia Airways/KLM.
Zoals de premier al zei: iedereen kende direct of indirect wel iemand aan boord. Uit ons midden kwam senator Witteveen; mijn condoleances in het bijzonder aan de collega's van de Partij van de Arbeid. Ook ikzelf verloor een kennis die met zijn hele gezin onderweg was.
Zo zijn er veel Nederlanders die op dit moment verhalen met elkaar delen en troost bij elkaar zoeken. Daarom is er op dit moment maar één belang voor Nederland, namelijk het belang van de nabestaanden. Die willen maar één ding: dat de lichamen van hun geliefden terugkeren zodat zij hen kunnen begraven en waardig afscheid kunnen nemen. De inspanningen van de premier maar ook het feit dat minister Timmermans eerst in Kiev ter plekke was bij de Oekraïense autoriteiten en nu in New York probeert om een internationale coalitie verder uit te bouwen, in plaats van hier nu op dit moment onze vragen te beantwoorden, snappen wij heel goed. Wij waarderen het dat de premier nu al aangeeft dat we op korte termijn een verslag ontvangen.
Bij een ramp van dergelijke proporties en de noodzakelijke acties die het kabinet nu onderneemt, past de Kamer een zekere terughoudendheid. Ook wij willen echter uiting geven aan ons gevoel. Wij zijn hier vandaag bij elkaar als vertegenwoordigers van een volk in shock over wat moeilijk anders kan worden geduid dan het neerhalen van een passagiersvliegtuig. Daarbij kwamen alle 283 inzittenden, uit veel landen, om het leven. Een internationale ramp voor de wereld en een nationale tragedie voor Nederland omdat 193 landgenoten daarbij de dood vonden. De shock maakt nu ook plaats voor onthutsing en, begrijpelijk, voor veel frustratie en zelfs woede.
Frustratie over de wijze waarop nu al vier dagen na het ongeluk de lichamen van de slachtoffers nog steeds niet allemaal zijn geborgen, over de wijze waarop omgegaan wordt met de plek des onheils in het oosten van de Oekraïne. Voor zover de lichamen zijn geborgen, liggen zij in een koelwagen van een trein in Torez, op 300 km. van Charkov waar Nederlandse specialisten aanwezig zijn. Ik heb begrepen dat die voor een deel ook in Charkov zijn. Dit is niet het moment voor geopolitieke conclusies, maar de VVD is ten volle bereid om die op termijn te trekken. Mijn vragen gaan over de garanties, die ongetwijfeld niet kunnen worden gegeven, en de inspanningen die Nederland verricht -- de premier zei dat hij er alles aan doet -- om de lichamen terug te krijgen naar Nederland.
Ik richt mijn vraag op die inspanningen. Mijn fractie wil weten of de regering ook na de telefoontjes met wereldleiders, en in het bijzonder de Russische president Poetin, al enige duidelijkheid heeft, een indicatie kan geven -- uitsluitsel wellicht niet -- over wanneer de geborgen lichamen kunnen worden overgedragen en uiteindelijk naar huis kunnen komen. Kunnen wij de toezegging van de Russische president ook als een persoonlijk commitment zien? We zagen hem vanochtend allemaal op de Russische televisie herhalen wat hij gisteravond aan de premier heeft beloofd. Hoe zorgen we voor resultaten?
Voor de VVD-fractie staat vast dat het onderzoek naar de ramp niet los kan worden gezien van de situatie in wat feitelijk een oorlogsgebied is. Wij snappen dat de regering de schuldvraag op dit moment ondergeschikt acht aan het belang van onderzoek. Dat steunen wij. Wij staan evenwel klaar om het hele scala aan maatregelen te steunen. Kan de regering iets zeggen over de verantwoordelijkheidsverdeling ter plekke op dit moment, hoe de OVSE opereert, wat de rol is van de verschillende teams en hoe de beveiliging van de crash site wordt georganiseerd?
Overal in het land worden door burgemeesters en gemeenten bijeenkomsten georganiseerd, zeker in de gemeenten die zwaar getroffen zijn. Het kabinet zal vanmiddag een besloten bijeenkomst houden met nabestaanden en ook de Kamer zal straks het rouwregister tekenen. Denkt het kabinet ook na over andere manieren waarop ruimte kan worden geboden aan gevoelens van nationale rouw?