Weeklog Dennis de Jong: Prinsjesdag als schertsvertoning - Main contents
Temidden van alle turbulentie rondom de euro kregen de Commissievoorstellen van deze week voor een nog strakker Europees economisch bestuur maar weinig aandacht. Toch logen ze er niet om. De Commissie wil van Prinsjesdag een schertsvertoning maken: de Tweede Kamer krijgt dan, als het aan de Commissie ligt, alleen een ontwerpbegroting. De Algemene Beschouwingen komen veel later: als de Commissie haar visie heeft gegeven, soms zelfs in de vorm van een alternatieve begroting. Hoe de Commissie aan haar wijsheid komt, wordt niet gecontroleerd: noch de Tweede Kamer, noch het Europees Parlement heeft vooraf iets te zeggen over de adviezen. Het is daarom een verdere ondermijning van onze democratie en wat mij betreft vegen we deze voorstellen subiet van tafel.
Het gaat maar door: eerst kregen we te maken met de aanvaarding door zowel het Europees Parlement (met dank aan de PvdA die voor stemde) als de Raad van ministers van het zogeheten six-pack, waarin tot in lengte van jaren is vastgelegd dat lidstaten zich moeten houden aan een superstrak bezuinigingsbeleid, ongeacht de algemene economische situatie. Vervolgens kregen we de Supercommissaris (Rehn) die overeenkomstig de plannen van Rutte zelfstandig moet kunnen beslissen over aanbevelingen en voorstellen voor sancties van lidstaten die zich niet aan de aanbevelingen houden. Hij mag zelfs niet afstemmen met zijn collega-Commissarissen. En nu zijn er dan weer de nog verdergaande voorstellen van de Commissie. Eind dit jaar komen Barroso en Van Rompuy met nog weer verdergaande plannen voor een Verdragswijziging die er bijvoorbeeld toe kan leiden dat lidstaten die zich niet houden aan de dictaten van de Commissie hun stemrecht tijdelijk verliezen.
Al deze voorstellen zijn slecht voor de Europese democratie. De positie van de nationale parlementen wordt steeds verder onderuit gehaald. Dat geldt niet alleen voor hulpbehoevende staten, zoals Griekenland en Italië, waar via handig opereren Europese technocraten (en bovendien ex-adviseurs van Goldman Sachs, de bank die de crisis zowat heeft veroorzaakt) de macht kregen. Het geldt in de toekomst voor alle lidstaten. Formeel houden de nationale parlementen het laatste woord over de nationale begroting, maar o wee, als de voorstellen van de Commissie niet worden overgenomen. Het jaar daarop kunnen er dan maatregelen worden genomen, uiteindelijk resulterend in miljardensancties.
Het begint erop te lijken dat al deze voorstellen en besluiten nog veel verder gaan dan wat er destijds bij de Europese Grondwet op het spel stond. De Europese regeringsleiders moeten inzien dat je dit niet zomaar door de strot kunt drukken van de inwoners van de lidstaten. In Nederland moeten we afdwingen dat de Nederlandse bevolking zich hier in een referendum over kan uitspreken. Dit moet D66 en de PVV aanspreken: dit zijn immers partijen die traditioneel voorstander zijn van referenda. Als de PvdA dan ook eens een keertje meedoet, is er een meerderheid in de Tweede Kamer. Zouden we daarop mogen hopen?