Weeklog Dennis de Jong: Eurostress - Main contents
Naast de eurocrisis is er nu ook de dollarcrisis. Geen wonder dat steeds meer mensen angst hebben voor wat ons te wachten staat. Onder dergelijke omstandigheden verwacht je krachtig leiderschap, waarbij duidelijke keuzes worden gemaakt, ook over de toekomst van Europa. We staan echt op een kruispunt: tijdens de ingelaste top op 21 juli a.s. moeten de regeringsleiders duidelijk maken dat zij geen verdere overdracht van bevoegdheden willen en dat zij o.a. daarom kiezen voor het kwijtschelden van een deel van de Griekse schuld. Anders mondt de eurocrisis ongetwijfeld uit in nieuwe stappen in de richting van een superstaat.
Om de eurocrisis te bestrijden, is een duidelijk geluid nodig van regeringsleiders en ministers van Financiën. Tot nu toe hebben we gezien dat ze blijven doormodderen. In Europa zie je dat vaak zo: stapje voor stapje, iedere keer met het argument ‘dat het niet anders kan’ en voor je het weet hebben we ons economische en sociale beleid uit handen gegeven en beslist Brussel voortaan over de hoofdlijnen van onze begroting. Bij de problemen in Griekenland hoort één duidelijke oplossing: het kwijtschelden van een deel van de Griekse schulden, kortweg herstructurering genoemd.
Voor eurofielen is dit een horror scenario. Herstructurering betekent immers dat we uitdrukkelijk erkennen dat het stabiliteitspact niet heeft gewerkt: dat gaat er namelijk van uit dat lidstaten hun huishoudboekje op orde houden en hun schulden netjes afbetalen. Bovendien zou er zo een einde komen aan de situatie dat Griekenland vanuit Brussel wordt geregeerd. Op dit moment bepaalt met name de Europese Commissie welke maatregelen de Griekse regering moet nemen. Wie had ooit kunnen denken dat het zover zou kunnen komen? Datzelfde geldt trouwens ook voor Portugal en Ierland: ook deze landen staan onder curatele en zijn hun soevereiniteit grotendeels kwijt.
De tot nu toe gevolgde weg gaat snel in de richting van een superstaat: de landen die hulp krijgen, worden grotendeels door een niet-verkozen Europese Commissie geregeerd en de andere landen hebben zich vrijwillig onderworpen aan het Europese economische bestuur dat ook al kan leiden tot ingrijpen door Brussel.
Het enige wat de eurofielen zich niet realiseerden, is dat de maatregelen tot nu toe steeds onvoldoende zijn gebleken. De financiële markten blijven onrustig en nu komen ook Italië en Spanje steeds meer onder vuur te liggen. Daarom maken de eurofielen een sprong naar voren: het liefst zouden ze euro-obligaties invoeren. Dat betekent dat de staatsobligaties niet langer meer nationaal maar juist Europees worden uitgegeven. En van de nationale soevereiniteit is dan nog minder over.
Mooi dat de regeringsleiders deze week bij elkaar komen. Laten we hun conclusies kritisch bekijken: gaan ze verder op de weg van extra leningen aan Griekenland, zonder herstructurering van de schulden, of zetten ze de deur op een kier voor euro-obligaties, dan weten we dat de eurofielen hebben gewonnen. In dat geval steken de lidstaten die de boel wel op orde hebben, zoals Duitsland en Nederland, hun nek verder in de strop. Erkennen de regeringsleiders dat Griekenland de schulden nooit kan terugbetalen en verdere leningen zinloos zijn, en gaan ze over tot herstructurering, dan erkennen ze tevens dat er grenzen zitten aan de Europese bemoeienis. Griekenland kan dan even ademhalen en goed over de eigen toekomst binnen of buiten de euro nadenken. De ingelaste top, midden in vakantietijd, wordt dan ook een hele belangrijke.