Weeklog Dennis de Jong: Europa en de bouw - Main contents
Er is veel mis in de bouw: officieel is iedereen het eens over de stelling dat er gelijk loon moet zijn voor gelijk werk, maar in de praktijk ligt dit anders. Er zijn veel illegale werknemers in de bouw en het toezicht daarop is onvoldoende. Vaak zijn het internationale netwerken die zorgen voor illegaal personeel. En dan zijn er ook nog de ‘schijnzelfstandigen’: mensen die formeel zelfstandig zijn, maar in de praktijk vaak maar voor één werkgever werken tegen veel minder goede condities dan de werknemers. Vooral op nationaal niveau moet hier veel beter toezicht op worden uitgeoefend, maar ik ben het eens met de Europese bouwbonden als ze zeggen dat ook de Europese Unie hier een rol kan spelen.
Bron: ANP
Deze week ontving ik verschillende vakbondsvertegenwoordigers in het kader van mijn pogingen de banden met de Europese vakbeweging verder aan te halen. Ik sprak o.a. met de vertegenwoordiger van de European Federation of Building and Woodworkers, zeg maar de Europese bouwbonden.
Een van de belangrijkste gespreksonderwerpen was de ondermijning van de sociale rechten van mensen die in de bouw werken. Te vaak worden zij geconfronteerd met collega’s die voor minder loon en tegen slechtere arbeidsvoorwaarden in het algemeen werken. Soms gaat het om mensen die illegaal werk doen. Dat kunnen Nederlanders zijn, maar in Europa zijn er steeds meer ‘uitzendbureaus’ die ervoor zorgen dat je uit andere lidstaten mensen kunt krijgen die bereid zijn tegen vaak erbarmelijke omstandigheden het werk te doen. Ik ben het eens met de bonden als zij ervoor pleiten dat ook op Europees niveau de praktijken van dergelijke koppelbazen tegengegaan moeten worden. Dat gaat het handigst als je als lidstaten de gegevens die je hierover hebt, uitwisselt en samen analyseert.
Ingewikkelder is het fenomeen ‘ZZP’er’: Zelfstandigen Zonder Personeel. Als zelfstandige kun je je diensten overal in Europa aanbieden en gelden ook niet automatisch alle rechten die je als werknemer wel hebt. Er is contractsvrijheid en zo kunnen zelfstandigen worden ingezet tegen lagere arbeidsvoorwaarden. Je kunt er ook sneller weer van af, want de normale ontslagbescherming werkt niet. Vaak gaat het echter om schijnzelfstandigen die volledig afhankelijk zijn van één en dezelfde werkgever. Het Hof van Justitie gaat ervan uit dat je moet afgaan op wat er op het papiertje staat dat de EU verplicht stelt als sociale zekerheidsdocument (E-101). Maar zo’n papiertje zegt nog niets over de werkelijke situatie. De bonden pleiten er dan ook terecht voor dat de nationale staten zelf moeten kunnen uitmaken of er sprake is van een afhankelijkheidsrelatie en dus om een schijnzelfstandige (lees: werknemer) of niet. Daarnaast geldt ook bij ZZP’ers dat er veel gewerkt wordt met Europese netwerken van koppelbazen en die moeten keihard worden aangepakt.
Als we toe willen naar meer bescherming van mensen die het nodig hebben, zouden dit soort zaken hoog op de Europese agenda moeten komen te staan. Tot nu toe hoor ik alleen maar verhalen dat Europa concurrerender moet worden via slechtere arbeidsvoorwaarden (minder ontslagbescherming, bijvoorbeeld). Ik ga me er de komende tijd voor inzetten. Nu maar hopen dat de opvolger van Balkenende IV daar net zo over denkt. Het zou dan toch wel erg handig zijn als er door intensieve linkse samenwerking een regering kwam waar de SP en andere linkse partijen écht invloed hebben.