Weeklog: Het wordt spannend voor Timmermans - Main contents

Dinsdag vindt de hoorzitting plaats van Frans Timmermans als beoogd Eurocommissaris. Het is de laatste van de reeks, hoewel er nog aanvullende hoorzittingen kunnen komen met kandidaten die het de eerste keer niet goed hebben gedaan. Het kan spannend worden voor de Nederlandse kandidaat: tot nu toe heeft hij alles volgens het boekje gedaan en Timmermans is internationaal bekend. Toch kan hij bij ruzie tussen sociaal- en christendemocraten zomaar het slachtoffer worden van dit politieke gekonkel van het politieke establishment. Als SP-Europarlementariër doe ik daar niet aan mee: als Timmermans kiest voor sociaal beleid en afstand neemt van de lobby van grote bedrijven, geef ik hem het voordeel van de twijfel.

Lobbyen kun je aan Timmermans wel overlaten: hij kent de internationale circuits en weet dat een informele rondgang kan helpen. De Tsjechische kandidaat-Eurocommissaris Justitie, Gender en Consumentenzaken, Jourova, deed dit niet en probeerde tijdens de hoorzitting haar gebrek aan kennis met een dosis arrogantie te verbloemen en zie: plotseling staat zij ook in het rijtje kandidaten die een schriftelijk herexamen hebben gekregen. Wat mij betreft volkomen terecht, want als je als kandidaat al geen open dialoog met parlementariërs zoekt, en bovendien consumentenbelangen alleen verdedigt vanwege de ‘economische waarde van de consument’, dan belooft dat niet veel goeds. Samen met mijn collega’s van de interne marktcommissie hebben we dan ook een kritische brief met huiswerkopdrachten geschreven.

Bij Timmermans verwacht ik zoiets niet. Maar hij zal wel moeten schipperen. Gaat hij voor herijking van de Europese regels via de door mij bepleite solidariteitscheck, dan zal dat bij ‘rechts’ weer minder goed vallen. Die willen liever dat hij zijn portefeuille ‘betere regelgeving’ vooral gebruikt om regels af te schaffen waarvan grote bedrijven last hebben. Aan armoede, werkloosheid en tweedeling in de maatschappij hebben ze minder boodschap en hetzelfde geldt voor sociale rechten. Komt hij mij te weinig tegemoet, dan wordt zijn geloofwaardigheid bij zijn eigen sociaaldemocraten, bij de Groenen en bij Verenigd Links een stuk minder. Ik hoop van harte dat hij kiest voor sociaal. In dat geval kan hij ook op de steun van onze politieke fractie rekenen bij eventuele aanvallen. Doet hij dit niet, dan geldt dat wat mij betreft als valse start en vervalt ook de steun vanuit onze fractie.

Timmermans’ optreden zegt overigens nog niet alles: de komende dagen zullen de twee grootste groepen, de sociaal- en christendemocraten de balans opmaken: gaat de christendemocratische kandidaat uit Hongarije vallen? Dan moet dit ook gebeuren met een sociaaldemocraat: dat kan de Franse kandidaat zijn, maar ook Timmermans, als de Fransen beter op de christendemocraten weten in te spelen dan de Nederlanders. Waarschijnlijker is echter dat er toch nog een non-agressiepact tussen de beide groepen wordt gesloten. Als er dan Commissarissen worden afgewezen, komen de Britse Conservatief of de Tsjechische Liberale in beeld. Dit politieke gekonkel tussen de twee grootste politieke fracties is typerend voor het huidige EP: de inzet van de SP bij de Europese verkiezingen was om het politiek establishment een flinke dreun te geven. Die dreun hebben ze gehad, maar was niet groot genoeg: nog steeds hebben beide fracties een meerderheid in het EP. Als er straks inderdaad kandidaten van andere fracties dan de twee grootste zakken voor het examen, zegt dit niets over de relatieve zwakte van deze mensen, maar alles over de praktijken van het establishment. Hopelijk zullen de kiezers bij de volgende Europese verkiezingen zich dit weten te herinneren, ook al duurt dat nog 4.5 jaar.