Trojka Nederland, Slowakije, Malta

Source: Europa Nu.

De drie achtereenvolgende EU-voorzitterschappen1 Nederland, Slowakije en Malta werkten van 1 januari 2016 tot en met 30 juni 2017 samen als trojka2 voor de duur van 18 maanden. Ze stelden een gezamenlijk beleidsprogramma op met punten waaraan zij als voorzittende landen wilden werken.

Nederland was voorzitter3 van 1 januari t/m 30 juni 2016, Slowakije4 van 1 juli t/m 31 december 2016 en Malta was voorzitter van 1 januari t/m 30 juni 2017.

Op 20 april 2015 tekenden de parlementsvoorzitters van de drie landen in Rome een zogenoemde 'Trio Verklaring', een overeenkomst van actieve samenwerking tussen de drie parlementen.

Contents

  1. Gezamenlijke prioriteiten
  2. Afzonderlijke accenten
  3. Meer informatie

1.

Gezamenlijke prioriteiten

Op 4 december 2015 werd het gezamenlijke beleidsprogramma5 gepresenteerd. De drie lidstaten wilden zich, na eerste tekenen van economische groei, richten op het verwezenlijken van een sterke economische groei in de EU. Daarnaast zou de EU het hoofd moeten bieden aan uitdagingen op het gebied van veiligheid en migratie.

Het gezamenlijke werkprogramma werd onderverdeeld in de volgende vijf prioriteiten:

  • 1. 
    Een Unie van banen, groei en concurrentievermogen

De drie voorzitterschappen hanteerden het verwezenlijken van economische groei en het creëren van banen als uitgangspunt totdat het effect ervan zichtbaar zou worden. Ook zou de trojka zich binnen deze prioriteit richten op milieukwesties, zoals het ontwikkelen van een circulaire economie7.

  • 2. 
    Een Unie die al haar burgers sterk maakt en beschermt

Hierbij ging het vooral om het realiseren van gelijke kansen8 voor alle EU-burgers. Denk aan de aanpak van jeugdwerkloosheid, het bevorderen van deelname aan de samenleving door mensen met een beperking ('inclusie') en gendergelijkheid8. Ook het bevorderen van de volksgezondheid, waaronder een EU-aanpak tegen antimicrobiële resistentie, en het tegengaan van sociaal onrecht in de vorm van belastingontduiking en -ontwijking9 vielen onder deze prioriteit.

  • 3. 
    Naar een energie-unie met een toekomstgericht klimaatbeleid

Het realiseren van een energie-unie10 sluit deels aan op de eerste prioriteit, waar het gaat om het creëren van nieuwe (groene) banen. Een energie-unie moest daarnaast vooral de energiezekerheid in de EU verhogen en de afhankelijkheid van levering uit landen als Rusland verkleinen. Tot slot zou de trojka werk maken van het uitvoeren van de afspraken die zijn gemaakt tijdens de VN-klimaattop in Parijs11 in december 2015.

  • 4. 
    Een Unie van vrijheid, veiligheid en recht

De recent sterk toegenomen instroom van migranten speelde een belangrijke rol binnen deze beleidsprioriteit. Ook het in 2013 gepubliceerde slimmegrenzenpakket (registratie in- en uitreisgegevens, programma voor geregistreerde reizigers en wijziging Schengengrenscode) en de plannen voor een gemeenschappelijk asielstelsel zouden veel aandacht krijgen. Wat het Europees veiligheidsbeleid betreft, zouden de voorzitterschappen de besluitvorming rond de Europese internetveiligheidsstrategie trachten te bevorderen.

  • 5. 
    De Unie als een sterke mondiale speler

De instabiele situaties ten zuiden en oosten van de EU vormden een grote uitdaging voor het Europees nabuurschaps- en buitenlands beleid. Naast het omgaan met de gevolgen van de toegenomen migratie vanuit deze gebieden (prioriteit 4) zou de Europese Unie ook moeten werken aan oplossingen voor de dieperliggende oorzaak van deze problemen door samenwerking met de landen van herkomst en doorreis. Hierover werden afspraken gemaakt tijdens Europese toppen in april, juni, september en oktober 2015 en de Valletta-top van november 2015. Tegen de achtergrond van explosieve situaties in buurlanden van de EU achtte de trojka het uitbreidingsproces naar landen op de westelijke Balkan nog steeds van strategisch belang.

2.

Afzonderlijke accenten

Naast deze gezamenlijke beleidsdoelen hadden de afzonderlijke voorzitterschappen ook eigen thema's.

Nederland

Van 1 januari tot en met 30 juni 2016 vervulde Nederland voor de twaalfde keer het voorzitterschap1 van de Raad van de Europese Unie12. Prioriteiten waren: een strategische agenda voor de EU in tijden van verandering, banen scheppen door innovatieve groei, en verbinding zoeken met maatschappelijke actoren. Nederland kreeg als voorzitter verder te maken met de migratiecrisis en het Britse referendum over het lidmaatschap van de EU.

Slowakije

Van 1 juli tot en met 31 december 2016 vervulde Slowakije het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie12. Slowakije nam het stokje over van Nederland. Het was de eerste keer dat dat land het voorzitterschap bekleedde. Prioriteiten waren economische groei, een moderne interne markt, migratie en de EU als wereldspeler.

Malta

Van 1 januari 2017 tot en met 30 juni 2017 vervulde Malta13 het voorzitterschap1 van de Raad van de Europese Unie12. Malta nam het stokje over van Slowakije4. Het was de eerste keer dat Malta het voorzitterschap bekleedde. Prioriteiten waren migratie, interne markt, veiligheid, sociaal beleid, buurlanden en maritiem beleid. Het thema van het voorzitterschap was rEUnion: het opnieuw verbinden van de burgers met elkaar, hun regeringen, de EU en de wereld.

3.

Meer informatie

 
  • 1. 
    Elk half jaar (van januari t/m juni en van juli t/m december) wordt de Europese Unie afwisselend voorgezeten door een lidstaat. Het land dat voorzitter is, leidt de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie. Het Voorzitterschap van de Raad speelt een essentiële rol bij de sturing van het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.
     
  • 2. 
    De trojka is het samenwerkingsverband tussen drie lidstaten die aaneengesloten het voorzitterschap van de Europese Unie bekleden. Ieder voorzitterschap geldt voor een periode van zes maanden, een trojka beslaat dus een periode van anderhalf jaar. Op die manier moet er meer samenhang komen in het beleid van de Europese Unie. Er worden afspraken gemaakt over het inhoudelijke (wetgevings)programma dat de landen willen volgen. Er wordt ook wel gesproken van 'trio' in plaats van trojka.
     
  • 3. 
    Van 1 januari tot en met 30 juni 2016 vervulde Nederland voor de twaalfde keer het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Prioriteiten waren: een strategische agenda voor de EU in tijden van verandering, banen scheppen door innovatieve groei, en verbinding zoeken met maatschappelijke actoren. Nederland kreeg als voorzitter verder te maken met de migratiecrisis en het Britse referendum over het lidmaatschap van de EU.
     
  • 4. 
    Van 1 juli tot en met 31 december 2016 vervulde Slowakije het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Slowakije nam het stokje over van Nederland. Het was de eerste keer dat dat land het voorzitterschap bekleedde. Prioriteiten waren economische groei, een moderne interne markt, migratie en de EU als wereldspeler.
     
  • 5. 
    Council of the European Union Brussels, 3 December 2015 (OR. en)
     
  • 6. 
    De Europese veiligheidsunie richt zich voornamelijk op het instellen van actieplannen om terrorisme en veiligheidsdreiging tegen te gaan. De plannen zijn samengesteld in het beleidsprogramma 'naar een open en veilig Europa' van de Commissie. Dit is een meerjarenprogramma waarin een doeltreffende veiligheidsunie moet worden bewerkstelligt.
     
  • 7. 
    De circulaire economie of kringloopeconomie is een economisch systeem waarin zo min mogelijk afval ontstaat. Het streven is om producten aan het eind van hun levensduur te hergebruiken of te recycleren (van het afvalmateriaal iets nieuws maken) in plaats van ze weg te gooien. Hiervoor zijn producten idealiter zo gemaakt dat alle onderdelen veilig kunnen worden afgebroken of hergebruikt. Ook kunnen bedrijven bijvoorbeeld de gehele productiecyclus eigenaar van producten en grondstoffen blijven, waardoor producten dan niet worden verkocht, maar worden verhuurd aan de consument. Deze aanpak bespaart grondstoffen, gaat de ophoping van afval in natuur en oceanen tegen en vermindert de uitstoot van CO2. Daarnaast kan de overgang naar een duurzamere economie ook economische voordelen hebben. De Europese Unie wil daarom de ontwikkeling van de circulaire economie zo veel mogelijk ondersteunen.
     
  • 8. 
    Gelijkheid en het tegengaan van discriminatie nemen een belangrijke plek in op de agenda van de Europese Unie. Door middel van wetgeving zorgt de EU ervoor dat burgers overal in de Europese Unie dezelfde mate van bescherming tegen discriminatie genieten.
     
  • 9. 
    De Europese Commissie wil belastingontduiking- en ontwijking tegengaan. Dat wil zij doen door de wijze waarop bedrijven in de verschillende lidstaten belastingen betalen transparanter te maken en te harmoniseren. Het gebeurt volgens de Commissie te vaak dat bedrijven op wettige wijze belastingen ontwijken door afspraken met lidstaten te maken. Dit benadeelt andere bedrijven en belemmert de eerlijke concurrentie binnen de vrije markt.
     
  • 10. 
    De Europese Unie was in 2013 voor ruim de helft van haar energiebehoeften afhankelijk van import uit landen waarmee de relatie moeizaam is (Rusland) en/of uit instabiele regio's (het Midden-Oosten). Dat maakt de economie en veiligheid van de EU kwetsbaar. In het kader van het Europees milieubeleid wordt er ook nadruk gelegd op het investeren in duurzame energie. In 2050 moet de EU volledig klimaatneutraal zijn.
     
  • 11. 
    Om de klimaatverandering tegen te gaan worden er regelmatig internationale conferenties georganiseerd. Tijdens de eenentwintigste klimaatconferentie (COP21) van de Verenigde Naties in Parijs, eind 2015, bereikten de bijna 200 deelnemende landen overeenstemming over een bindend klimaatakkoord. Daarmee moet de uitstoot van broeikasgassen, zoals CO2, worden teruggedrongen en de opwarming van de aarde worden beperkt tot maximaal 2 graden, met 1,5 graad als streefwaarde.
     
  • 12. 
    In the Council, government ministers from each EU country meet to discuss, amend and adopt laws, and coordinate policies. The ministers have the authority to commit their governments to the actions agreed on in the meetings.
    Together with the European Parliament , the Council is the main decision-making body of the EU.
    Not to be confused with:
     
  • 13. 
    De Republiek Malta, dat het gelijknamige eiland en de eilanden Gozo en Comino in de Middellandse Zee omvat, behoort sinds 1 mei 2004 tot de Europese Unie. Malta wordt sinds 2013 bestuurd door de centrumlinkse Partit Laburista (de arbeiderspartij). In 2020 trad premier Joseph Muscat af vanwege een politieke crisis naar aanleiding van de moord op een journaliste. Hij werd opgevolgd door Robert Abela.
     
  • 14. 
    Van 1 januari 2017 tot en met 30 juni 2017 vervulde Malta het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Malta nam het stokje over van Slowakije. Het was de eerste keer dat Malta het voorzitterschap bekleedde. Prioriteiten waren migratie, interne markt, veiligheid, sociaal beleid, buurlanden en maritiem beleid. Het thema van het voorzitterschap was rEUnion: het opnieuw verbinden van de burgers met elkaar, hun regeringen, de EU en de wereld.