Initiatiefnota tegen gewetenloos handelen snelle geld - Main contents

Foto Flickr / snorski

De PvdA wil een einde maken aan het gewetenloze handelen van het snelle geld. Aan investeerders die oud-overheidsbedrijven als Attero leegtrekken, die mediaconcerns zoals NRC bedreigen en de kinderopvangvoorziening (Estro) in gevaar brengen. We willen de excessen van de zogenoemde private equity uitbannen. Daartoe werk ik aan een initiatienota, waarin staat op welke punten de wetgeving moet worden veranderd.

Private investeringen leveren een belangrijke bijdrage aan financiering van ondernemers. Dat hebben we ook gezien tijdens de hoorzitting die afgelopen week op initiatief van de PvdA werd gehouden in de Tweede Kamer. De echte investeerders voorzien startende bedrijven van risicodragend vermogen en geven deze bedrijven de kans om groter te worden en mensen aan te nemen. Dit moeten we als Nederland stimuleren.

Uit de hoorzitting met experts bleek echter ook dat private equity duistere en verwerpelijke kanten kent. Voorbeelden van de schaduwzijde van private equity: bedrijven worden volgepompt met schuld, mensen worden ontslagen en na korte tijd wordt een kaalgeplukt bedrijf weer doorverkocht. Hier moet een eind aan komen. Bedrijven worden leeggetrokken en bedreigd. Bovendien wordt belasting met ingenieuze constructies ontweken, zodat deze bedrijven geen eerlijke bijdrage aan de samenleving leveren en de kosten afwentelen op de maatschappij. Ook worden bestuurders aangewezen die alleen maar handelen in het belang van de aandeelhouder en geen rekening houden met anderen, zoals personeel, klanten en de samenleving. Dit is een verschuiving van het Rijnlandse model naar het aandeelhouders gedreven Angelsaksische model.

In private equity jargon worden dit soort overnames ‘leveraged buyouts’ genoemd. De PvdA wil deze slopers het werk onmogelijk maken. Het leegtrekken van bedrijven moet wettelijk aan banden worden gelegd. Ook moet de hoeveelheid schuldfinanciering na overnames verder worden gereguleerd, moet het uitkeren van superdividenden wettelijk worden beperkt en moeten zowel bestuurders als aandeelhouders vaker aansprakelijk gesteld worden als zij onverantwoorde beslissingen nemen.

De PvdA werkt momenteel aan een initiatiefnota om dit te bereiken. Doel is ons Rijnlandse model overeind te behouden en ons te verweren tegen het alleen door aandeelhoudersbelang gedreven Angelsaksische model.

De belangrijkste maatregelen die in de initiatiefnota zullen worden voorgesteld zijn:

• - 

  De overnameprooi mag niet meer met haar eigen bezittingen garant staan voor het geld dat de private equity investeerder leent van de bank. Ook mag een bedrijf geen geld lenen aan de private equity aandeelhouder als daarmee de facto de eigen overname wordt betaald. Zo wordt voorkomen dat een gezond bedrijf ten onder gaat een te zware financiering door de aandeelhouder.

• - 

  De aansprakelijkheid van bestuurders, commissarissen en aandeelhouders wordt uitgebreid als onverantwoorde beslissingen worden genomen die alleen zijn bedoeld om de aandeelhouder tevreden te stellen. Hierbij kan worden gedacht aan superdividenden en aan het lenen van geld om dividenden uit te keren. Ook het inkopen van eigen aandelen na een overname kan hieronder vallen. Geen enkele lange-termijnaandeelhouder met visie op de toekomst zal immers na een overname meteen een dividend laten uitkeren.

• - 

  De fiscale regeling die de aftrekbaarheid van rente op excessieve overnameschulden beperkt moet worden verbeterd. De regeling bevat teveel lekken. Die moeten met wettelijke wijzigingen worden gerepareerd.

• - 

  Beloningsstructuren waarbij bestuurders exponentieel meer gaan verdienen als meer winst uit een bedrijf geperst kan worden, moeten worden aangepakt. Bestuurders zijn bij wet verplicht om zich niet alleen in te spannen voor de aandeelhouder, maar ook voor andere belanghebbenden. Hier dient in de beloningsstructuur rekening mee gehouden te worden. Ook dient bezien te worden of de fiscale regeling voor zogeheten excessieve beloningsbestanddelen nog voldoet. Aan de andere kant moeten bestuurders voldoende materiële tegendruk kunnen uitoefenen tegen de wensen van agressieve aandeelhouders.

• - 

  Versterk de informatiepositie van de OR. De OR moet, al dan niet vertrouwelijk, inzage- en adviesrecht krijgen in koopovereenkomsten bij grote bedrijfsovernames. De inzage geldt ook in de beloningsstructuren binnen de vennootschap en bij uitkeringen aan aandeelhouders en gelieerde partijen.

• - 

  De bescherming van schuldeisers moet worden versterkt tegen het kaalplukken van bedrijven.