NS onregelmatigheden: perverse prikkels uit structuur halen

Source: A. (Aukje) de Vries i, published on Friday, June 12 2015, 3:21, column.
Station Leeuwarden-WLM
Bron: Blog Aukje de Vries

Er is sprake van een structureel en fundamenteel probleem binnen de organisatie en structuur van de NS. Er zitten perverse prikkels in het systeem. Enerzijds heeft de NS de conducteurspet op en rijdt treinen, anderzijds is NS eigenaar van de stations en bijbehorende faciliteiten waaronder het gebruik van kaartautomaten, het huren van personeelsruimten, het plaatsen van chippalen, en servicepunten die de NS gewoon eerlijk en transparant moet aanbieden aan andere vervoerders. Een hogere (Chinese) muur is een lapmiddel. De VVD wil daarom nu snel duidelijkheid en transparantie over de stationsactiviteiten, over de netto financiële effecten voor de Staat bij afsplitsing van deze activiteiten en over de relaties en financiële stromen tussen de verschillende NS-activiteiten. Een nieuw, goed onderzoek waardoor er een serieuze afweging gemaakt kan worden om de stations, en de diensten en voorzieningen op de stations, af te splitsen van de NS.

Het vertrek van de NS-topman afgelopen vrijdag was het voorlopige sluitstuk van een somber stemmende reeks van incidenten. Fraude, vertrouwelijke informatie die door consultants met derden wordt gedeeld, het inhuren van mensen van de concurrent via een schijnconstructie met medeweten van de top, het opzettelijk benadelen van andere vervoerders, en daarmee het ondermijnen van de inschrijving van een concurrent. Stuk voor stuk acties die de concurrenten dupeerden, en daarmee de reiziger. En alsof dat allemaal niet al erg genoeg was, het rapport ook nog onder de pet willen houden via de rechter en het simpelweg ordinair liegen hierover. De reactie was steevast: niks aan de hand mensen, doorlopen. De trap moet van boven af schoon geveegd worden: het vertrek van de directeuren van NS en Abellio is onvermijdelijk en volkomen terecht. Fraude, leugens en bedrog zijn altijd fout, en zeker bij een staatsbedrijf dat in opdracht van ons allemaal, en van ons belastinggeld, zijn werk moet doen. Een diepgravend verdergaand onderzoek spreekt voor zich. De VVD wil gezien de puinhopen die er liggen, dat de minister als aandeelhouder zelf opdrachtgever wordt van dit onderzoek in plaats van de NS.

Het gerotzooi van een aantal kopstukken dupeert de 33.000 NS’ers die iedere dag keihard werken aan het openbaar vervoer In Nederland. Zij worden aangesproken in de trein, op het station op hun NS. De directie en Raad van Commissarissen moeten het vertrouwen snel herstellen.

Er is sprake van een structureel en fundamenteel probleem binnen de organisatie en structuur van de NS. De zinsnede perverse prikkels is hier op zijn plaats. Enerzijds heeft de NS de conducteurspet op en rijdt treinen, anderzijds is NS eigenaar van de stations en bijbehorende faciliteiten waaronder het gebruik van kaartautomaten, het huren van personeelsruimten, het plaatsen van chippalen, en servicepunten die de NS gewoon eerlijk en transparant moet aanbieden aan andere vervoerders. Zonder dat deze informatie wordt gedeeld met de eigen mee biedende organisatie.De minister kondigt nu een hogere chinese muur. Het rapport van de ACM is klip en klaar, de NS geeft zelf aan dat Abellio gebruik kan maken van bepaalde voorzieningen en daardoor minder additionele kosten hoeft te maken. Er is dus wel degelijk sprake van kruissubsidiëring. Een hogere muur is een lapmiddel. Dit werkt marktverstorend en houdt andere vervoerders op oneigenlijke wijze buiten de deur waardoor consumenten beter en goedkoper openbaar vervoer wordt onthouden. De VVD wil daarom nu snel duidelijkheid en transparantie over de stationsactiviteiten, over de netto financiële effecten voor de Staat bij afsplitsing van deze activiteiten en over de relaties en financiële stromen tussen de verschillende NS-activiteiten. Een nieuw, goed onderzoek waardoor we serieus kunnen afwegen om de stations, en de diensten en voorzieningen op de stations, af te splitsen van de NS.