Effectief mensenrechtenbeleid vraagt soms om vuile handen - Main contents
We moeten waken voor maakbaarheidsdenken
Ik bezocht afgelopen week een theatervoorstelling in Theater Frascati te Amsterdam. Daarin werd het Srebrenica-debat van 1993 nagespeeld door mijn vroegere collega-woordvoerders. “We moeten iets doen”, was destijds het devies van velen die Nederlandse deelname aan de VN-missie in Bosnië bepleitten.
Gesinnungsethik en Verantwortungsethik
Historicus Hans Blom stelde terecht dat in het debat van toen sprake was van een botsing tussen twee wereldbeelden; twee radicaal verschillende politieke logica’s. Het gaat - om met de Duitse socioloog Max Weber te spreken - over enerzijds een Gesinnungsethik en anderzijds een Verantwortungsethik. Bij de eerste gaat het niet zozeer om hoe de werkelijkheid is, maar vooral om hoe die zou moeten zijn. Het gaat om het dogmatisch vasthouden aan onvervreemdbare principes, altijd en overal. Bij de logica van de Verantwortungsethik gaat het daarentegen om het op pragmatische wijze nastreven van het haalbare, via het sluiten van compromissen met politieke tegenstanders. Manoeuvreren in de wereld zoals die werkelijk is.