De linkse kerk - Main contents
Dit is de 25e keer dat ik op deze pagina’s schrijf over Een Andere Wang. De onderwerpen wisselden natuurlijk, maar iets van een rode draad is er wel in op te merken - in elk geval voor mijzelf. Net zoals in mijn bijdragen in de Eerste Kamer - we zijn net aan de nieuwe termijn begonnen - steeds eenzelfde grondtoon terug te vinden is. En dat is niet zo vreemd, want in alles wat ik schrijf en in alles waarvoor ik me inzet neem ik mijn eigen drijfveren met me mee…
In de kern is het dit: onder het politieke gekrakeel en te midden van alle wetstechnische discussies is er een dieptedimensie van onze samenleving die onze aandacht vraagt. Politiek gaat om meer dan macht en belangen; het gaat om idealen en om de vraag wat het goede leven nu eigenlijk is. En daar raken voor mij politiek en spiritualiteit ook aan elkaar. Uiteindelijk gaat het niet om de vraag of we de dingen nog een beetje beter kunnen regelen. Hoe belangrijk dat ook is, het gaat om meer. Wat is het goede leven eigenlijk? Wat betekent het om mens te zijn en om dat samen te zijn met anderen? Waartoe zijn wij hier op aarde? En zou deze wereld anders kunnen, mogen, moeten zijn dan de status quo die bepaald wordt door de mensen die macht, bezit en kennis hebben? Politieke keuzes worden uiteindelijk gedragen door een visie op de wereld. Dat mag je ook levensbeschouwing noemen. En dat raakt aan religie, spiritualiteit en moraal.
Misschien wordt het tijd dat we dat wat nadrukkelijker uitdragen. Ik merk bij mezelf dat ik - zelfs al is het mijn vak als theoloog en politicus - daar soms terughoudend in ben. Ik werk graag met argumenten die zo concreet en rationeel en algemeen mogelijk zijn zodat iedereen het maar kan volgen. Ik vermijd daarbij meestal woorden die te religieus kunnen lijken omdat ik niemand wil afstoten. En misschien ben ik zelfs wel eens een beetje allergisch geworden voor christelijke politici die teveel met hun religieuze kleur te koop lopen. Maar tegelijkertijd zou ik wel wat vrijer, ruimhartiger en onbeschroomder willen vertellen wat mij inspireert en hoe mijn visioenen eruit zien…
Dus hier is het. Ik ben er zo eentje van de linkse kerk. Ik geloof in dat verhaal van vrede op aarde voor alle mensen. Van gerechtigheid doen en opkomen voor ieder die geen helper heeft. Van de heelheid van de schepping die we niet naar onze hand mogen zetten maar waar wijzelf slechts een klein schakeltje van zijn. Ik ben gegrepen door het idee dat de wereld mooier wordt als we de ander behandelen zoals wij zelf behandeld zouden willen worden. En ik ben geïnspireerd door die man uit Nazareth die zozeer geloofde dat de wereld anders zou kunnen zijn dan het op macht en onderdrukking draaiende Romeinse regime dat hij daar tot het bittere eind in volhardde.
Natuurlijk, het verhaal is breder. Ik zie eenzelfde inspiratie soms bij boeddhisten en moslims, humanisten en joden. Ik zie de “groene patriarch” Bartolomeüs I van Constantinopel en de eco-paus dezelfde verbindingen leggen. Ik zie krakers, antifascisten en kerkmensen samen opkomen voor vluchtelingen. Ik zie in allerlei steden kerken en christelijke organisaties hand in hand met moskeeën een grote rol spelen in het sociaal-maatschappelijke vangnet van onze samenleving. En het maakt me niet uit wát al die mensen daarbij inspireert, maar ik zie wel dát die levensbeschouwelijke (en soms religieuze) inspiratie een grote rol speelt in hoe mensen zich voor de samenleving inzetten.
Dat geldt voor veel van de maatschappelijke bewegingen die verwant zijn aan GroenLinks. De milieubeweging, vluchtelingenwerk, de arme kant van Nederland, de dialoog met andersdenkenden, emancipatie van vrouwen en seksuele minderheden, … Je kunt het zo gek niet noemen of je komt er actieve aanhangers van de linkse kerk tegen. En ook binnen GroenLinks zelf zijn er talloze levensbeschouwelijk / religieus geïnspireerde mensen actief. Waarom? Omdat ze geloven dat de wereld anders en beter zou kunnen zijn dan wanneer je alleen maar het economische verhaal van de markt of het politieke verhaal van macht en belangen gelooft.
Dus laten we de verhalen weer gaan vertellen. Religieus geïnspireerde verhalen hoe de wereld eruit zou kunnen zien. Cathy Ubels van de EVP zou dat het Koninkrijk van God noemen, anderen de hemel op aarde, en weer anderen de menswaardige samenleving. Want hoe je het ook noemt, het gaat om dat grotere verhaal over hoe het leven eigenlijk bedoeld is. Over wie daar allemaal bij mag horen. En over wat je inspireert als je dat verhaal vertelt. Laten we de verhalen vertellen, de dromen delen en ons niet schamen om een linkse kerk te zijn. Dat wil zeggen: te erkennen dat onze politieke idealen ten diepste gaan over het visioen van een betere wereld.
Verschenen in De Linker Wang, Mei 2015