De vrijheid om foto’s te nemen en delen

Source: M.R. (Marietje) Schaake i, published on Thursday, July 9 2015, 2:39.

Iedereen die de afgelopen weken een Wikipedia pagina bezocht, zag daar gebouwen zoals de Eiffeltoren of de Erasmusbrug zwart gemaakt op foto’s. Als leden van het Europees Parlement ontvingen we hierover talloze e-mails. Burgers en freelance fotografen vroegen zich af waarom het Europees Parlement het recht zou willen beperken om foto’s te nemen en te delen in het publieke domein. De controversiële tekst met als doel om de zogeheten vrijheid van panorama te limiteren, is onderdeel van een rapport dat aanbevelingen doet om het auteursrecht in Europa te wijzigen. En hoewel D66 een leidende rol speelt voor inspanningen om het auteursrecht in Europa te hervormen en te harmoniseren, gaat niet alle verandering en harmonisatie de juiste kant op.

In de commissie voor juridische zaken werd de volgende tekst aangenomen:

“Is van mening dat voor het commerciële gebruik van foto’s, video-opnamen of andere beelden van werken die permanent in een fysieke openbare plaats zijn ondergebracht, altijd vooraf toestemming moet worden verleend door de makers of volmachthouders die voor hen handelen.”

Maar wat houdt dat in? Moet een freelance fotograaf die een foto wil nemen van een bekend persoon voor het Louvre, of een minister bij een oorlogsmonument, eerst de auteursrechthouder vinden en diegene om toestemming vragen voordat de foto aan een krant kan worden verkocht? Of moet ik controleren wie de auteursrechten heeft of beheert van het Vredespaleis of de Acropolis voordat ik een foto daarvan kan uploaden naar social media of een website? Terwijl het technisch gezien de vraag is wanneer commercieel gebruik daadwerkelijk commercieel wordt, hebben we in het verleden gezien dat rechthebbenden en hun managers er bijzonder veel aan doen om een vergoeding op te eisen. Dat is niet altijd redelijk. Vooral als het gaat om werken die permanent in het publieke domein zijn geplaatst, moeten mensen niet worden tegengehouden om foto’s op straat te nemen en te delen.

Om ervoor te zorgen dat deze vrijheid niet wordt ingeperkt, diende ik de volgende tekst in:

“Erkent het recht om gebruik te maken van foto’s, video-opnamen of andere beelden van werken die permanent in een openbare plaats zijn ondergebracht.”

De stemming op dit niet-wetgevende rapport eindigde met een afwijzing van mijn amendement, maar de zorgelijke tekst werd ook uit de tekst gestemd. Dat betekent dat er niets expliciet over panorama vrijheid in het eind rapport staat. Daarmee blijft de situatie (anders in elke EU lidstaat), bestaan.

Maar de discussie over de hervorming van auteursrechten is nog lang niet voorbij. Het komt terug in de context van de Digitale Interne Markt, die we hard nodig hebben in Europa. Ik zal blijven aandringen op hervormingen die de mogelijkheden van digitale technologieën omarmen, en die fotografen en filmers helpen om een publiek in de hele wereld te bereiken. Dat betekent dat geo-blocking moet worden beëindigd, en ook andere fragmentatie die bij start-ups de uitrol van innovatieve diensten verhindert, moet worden veranderd in toekomstbestendige wetgeving.

Zie verder:

09-07-2015 Media (BNR Nieuwsradio) - Vrijheid van panorama: ja of nee?

01-07-2015 Safeguarding the freedom of panorama (Engels)

10-04-2014 Laat Nederland, net als bij netneutraliteit, het voortouw nemen in hervorming Europees auteursrecht

05-03-2014 D66: Hoogste tijd voor een modern Europees auteursrecht

24-01-2014 Een beter auteursrecht begint bij jezelf

05-12-2012 Persbericht - D66: “Hervorming EU-auteursrecht welkome stap”

06-12-2010 Parlementaire vraag: Flexibele uitzonderingen op en beperkingen van het auteursrecht in Europa

By Kham Tran - www.khamtran.com (Derived from File:London-Eye-2009.JPG) [CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons