De Nederlandse invulling van het GLB - Main contents
Afgelopen week is de laatste hand gelegd aan de Nederlandse invulling van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Er is altijd veel te doen rondom het GLB. Dat is natuurlijk ook niet vreemd aangezien er meer dan 50 miljard euro per jaar in omgaat. De meningen zijn verdeeld, sommigen pleiten voor het radicaal saneren van het Europees landbouwbeleid, anderen staan juist een conservatief beleid voor en hebben geen oog voor veranderingen in de sector en publieke opinie. Vaak spreekt men duidelijke taal maar zonder enige kennis van zaken en oog voor de toekomst.
Het nieuwe GLB heeft dan ook veel kritiek moeten verduren. Het zou niet 'groen' genoeg zijn en nog steeds teveel kosten. Fabels over boeren die miljoenen euro's ontvangen en agrarisch ondernemers die de natuur niet serieus nemen. Onterecht, want in grote lijnen gaan we juist de goede kant op met het Europees Landbouwbeleid.
Allereerst neemt het totale budget af, dit gebeurt verstandig en gestaag. Ruim 90% van landbouwbudget komt nu voor het eerst terecht waar het terecht moet komen, namelijk bij de actieve boer, op het boerenerf. Dus geen verkwisting meer aan de sjoelvereniging of aan fietspaden die nauwelijks bereden worden, laat staan tot vergroening leiden. Daarnaast is binnen het totale budget (eerste en tweede pijler) ruim aandacht voor de jonge boeren. Niet onbelangrijk want zij zijn de voedselproducent van morgen. Tot slot gaat het nieuwe landbouwbeleid uit van een gelijke hectarevergoeding. Dit kabinet heeft gekozen voor een geleidelijke overgang in tegenstelling tot oud CDA staatssecretaris Bleker die ingezet heeft op een kille sanering per 1 januari 2015. Goed voor zijn daadkrachtige profiel maar hij had geen oog voor de effecten voor ondernemers.
Toch is de VVD ook kritisch. Ten eerste over de overgang naar een gelijke hectarevergoeding. Deze overgang zal de komende vijf jaar plaatsvinden. Voor een aantal sectoren, zoals de kalverhouderij en de vleesveesector, lijken de gevolgen stevig te zijn. Met mijn aangenomen motie om de gevolgen voor de bedrijven te monitoren en de administratieve lasten in kaart te brengen zullen we voor deze sectoren de vinger aan de pols houden. Ten tweede is de VVD zeer ontevreden over de 5% (oplopend naar 7%) ecologische focusgebieden zoals opgenomen in het GLB. Iedere akkerbouwer moet minimaal 5% van zijn land inrichten ter stimulering van de biodiversiteit. De overheid verplicht Albert Heijn toch ook niet om 5% van haar schappen anders in te vullen? En tot slot is de VVD niet tevreden met de invulling van de focusgebieden. Brussel heeft een lijst samengesteld met gewassen die hiervoor in aanmerking komen en de staatssecretaris heeft uit deze lijst 'geshopt'. Maar een deel van de gewassen die Brussel toestaat komen dus in aanmerking voor de Nederlandse invulling. Zo beperkt de staatssecretaris de keuze van de Nederlandse aardappelteler ten opzichte van zijn concurrenten in Spanje of Polen. Wederom wordt een extra beperking bovenop de beperkingen van Brussel gelegd. We hebben geprobeerd het tij te keren maar de VVD motie die pleitte voor het integraal overnemen van de lijst van Brussel heeft het niet gered. Een minder verstrekkende motie ingediend door de ChristenUnie en het CDA die, de nationale koppen in stand houdt en accepteert, haalde het wel. Onder bepaalde voorwaarden worden vanggewassen toegestaan. Gek dat de principiële bezwaren tegen extra Nederlandse regels bovenop de Europese regels zo gemakkelijk overboord worden gezet. Bovendien zal deze motie maar voor een deel van de Nederlandse akkerbouwers een uitkomst bieden.
De VVD blijft zich inzetten voor een werkbaar GLB. Geen doorgeslagen vergroening of sturing door de overheid. Er zit geen boer op de subsidiepotten uit Brussel te wachten maar wel op ruimte om te ondernemen. Geen zee aan regels zoals nu het geval is. Met minder regels en gelijke regels voor alle agrarische ondernemers in Europa, kan het landbouwbudget in de toekomst verder omlaag. Niet alleen in Den Haag maar ook in Brussel zal de VVD met Jan Huitema als lid van de landbouwcommissie werken aan een liberaal landbouwbeleid