Bijdrage Arie Slob aan het algemeen overleg CAO-onderhandelingen rijksoverheid - Main contents
Bijdrage van ChristenUnie Fractievoorzitter Arie Slob ten behoeve van de algemene commissie voor Wonen en Rijksdienst aan een algemeen overleg met minister Blok voor Wonen en Rijksdienst
Onderwerp: CAO-onderhandelingen rijksoverheid
Kamerstuk: 34 000 - VII
Datum: 1 juli 2015
De heer Slob (ChristenUnie): Voorzitter. De temperaturen lopen op dit moment behoorlijk op, niet alleen op de thermometer maar ook onder rijksambtenaren, politieagenten, Defensiepersoneel en leerkrachten. Die oplopende temperatuur bij de laatste groepen wordt vooral veroorzaakt door het almaar uitblijven van een fatsoenlijke cao, nadat men jaren op de nullijn heeft gezeten. Na vele gesprekken en een hoorzitting vorige week constateer ik dat er bij deze mensen veel frustratie en ongenoegen zit. Dat was aan het begin van het jaar al zo, toen ze zelfs naar de rechter moesten om de vrijval uit het afgesloten pensioenakkoord bij hun loon te krijgen voordat er een cao werd afgesloten. Dat was de wens van de minister. Het is eigenlijk beschamend dat ambtenaren naar de rechter moeten om zoiets te bevechten, terwijl het kabinetsbeleid is dat de vrijval bij de lonen wordt opgeteld. De frustratie wordt groter en groter, omdat de impasse bij de onderhandelingen maar aanhoudt.
In de brief van de minister lezen we heel mooie woorden over ambtenaren en hoe belangrijk ze zijn. De ambtenaren hebben die brief natuurlijk ook gelezen. Die woorden worden niet direct gevolgd door daden. Tot nu toe heeft men vooral een sigaar uit eigen doos ontvangen. De bonden hebben bij mij overigens twee dozen sigaren achtergelaten en gevraagd om die aan de minister te geven. Hij mag er één aan zijn collega Van der Steur geven. Ik ben niet zo voor het bevorderen van roken, maar ik wil die sigaren ook niet langer op mijn bureau hebben. Ik geef ze via de voorzitter door aan de minister.
Het is symboliek, maar het zit heel diep bij de mensen. Ik begrijp dat. Ambtenaren voelen zich op dit moment min of meer verdienmodellen. Dat hoorden we ook bij de hoorzitting. Zij vragen om goed werkgeverschap en respect in daden, niet alleen in woorden. Ik onderstreep dit. De situatie dreigt te escaleren.
We spreken met de minister over de rijksambtenaren, maar hij is ook vertegenwoordiger van het kabinet. Er moeten nog meer cao's worden afgesloten. De bij de politie aangekondigde actie voor komende zondag bij de Tour de France heeft tot een kort geding geleid. Dat gaat ver. Belastingambtenaren geven aan dat ze van plan zijn om Apeldoorn stil te leggen. Iedereen die wat van belastingen weet, weet welke grote gevolgen dat kan hebben. Dat is niet goed. We moeten niet in zo'n situatie terechtkomen. Wat is de laatste stand van zaken? De Kamer heeft de minister weken geleden opgeroepen om de impasse te doorbreken. Het lijkt nu een soort surplace bij het wielrennen: wie gaat als eerste bewegen? Wij vinden dat de minister moet bewegen.
We hebben uit de media begrepen dat er weer uitnodigingen zijn verstuurd, maar op het moment dat dit bericht rondging, zaten de bonden bij ons aan tafel, en had niemand nog een officiële uitnodiging ontvangen. Is dit inmiddels wel gebeurd? We laten deze impasse toch niet voortduren tijdens de zomer?
Zonder op de stoel van de minister te willen zitten inzake de onderhandelingen, willen wij dat hij een serieus loonaanbod doet. Wij waren destijds ook betrokken bij het afkondigen van de nullijn. Daarom zijn wij zo betrokken bij het loslaten ervan. Het was te respecteren dat er een nullijn kwam. Die heb ik verdedigd, ook vanuit onze politieke positie. De minister weet dat het begon bij het lenteakkoord. Hij zat toen in een andere positie. Die nullijn is een aantal jaren vastgehouden. We hebben op een bepaald moment de keuze gemaakt dat we weer konden bewegen. Er kwamen begrotingen waarin vele honderden miljoenen zijn opgenomen, oplopend tot 1,6 miljard over drie jaar. Dat geld is beschikbaar gekomen om een fatsoenlijke cao af te sluiten. Het wordt dus tijd dat dit echt gebeurt. Zo horen wij met onze werknemers om te gaan.
Als het voor het kabinet te lastig is om de impasse te doorbreken, wil ik de minister het voorstel van de Reformatorisch Maatschappelijke Unie voorleggen om te bekijken of bemiddeling kan plaatsvinden. Burgemeester Van der Laan werd genoemd als voorbeeld bij de politie-cao. Hij zou als bemiddellaar kunnen optreden. We laten deze impasse toch niet langer duren? De vertraging heeft al veel te lang geduurd. Dit is een dringende oproep van de fractie van de ChristenUnie aan de minister en via hem aan heel het kabinet. Kom in beweging en laat het niet verder in een negatieve spiraal raken dan het nu al is. Waardeer onze uiterst loyale ambtenaren, die jarenlang trouw hun werk deden en nog steeds doen. Ik merk dat voor hen langzaam maar zeker het einde van wat zij kunnen verdragen bereikt is. Dat baart mij en mijn fractie grote zorgen.
Mevrouw De Caluwé (VVD): Bij cao-onderhandelingen zitten twee partijen aan tafel. Aan de ene kant zit de minister met zijn staf, aan de andere kant zitten de bonden. De heer Slob doet allerlei oproepen aan de minister. Welke oproepen zou hij in dezen aan de bonden willen doen? Die heb ik nog niet gehoord.
De heer Slob (ChristenUnie): Als we kijken naar het aanbod van de minister, komen we in de percentages. Daar wilde ik een beetje bij wegblijven. Mevrouw De Caluwé daagt me uit. Er wordt een loonbod gedaan van 1% voor twee jaar, waarin alle voorzieningen die als waardevol worden beschouwd wegvallen, plus dat in het voortraject tot aan de rechter afgedwongen moest worden dat er 0,8% bij het salaris komt per 1 januari 2015. Ik durf als volksvertegenwoordiger te zeggen dat dit geen serieus bod is aan deze mensen die jaren op de nullijn hebben gestaan. Als de minister wel een serieus bod doet, is het logisch dat we de bonden vragen om in gesprek te gaan en maximaal te zoeken naar het punt waarop ze elkaar kunnen naderen en afspraken kunnen maken. Ik roep de minister op een serieus bod te doen. Ik laat aan hem wat hij precies moet doen, maar het moet een serieus bod zijn. Dat was dit niet.
Mevrouw De Caluwé (VVD): Ook ik wil niet op de inhoud ingaan, want wij zitten niet aan tafel en moeten dat ook niet willen. Cao-onderhandelingen beginnen echter meestal met een bod van de ene en een tegenbod van de andere kant. De inhoud daarvan ligt meestal ver uit elkaar. Ik heb dat zelf meegemaakt als personeelsmanager. De enige manier om het verschil te overbruggen is om aan tafel te gaan. Ik heb gezien dat er diverse uitnodigingen zijn verstuurd. We hebben een oproep aan de minister gedaan. Daarna zijn de bonden wederom uitgenodigd. Het is fijn als de heer Slob een oproep aan de bonden doet om aan tafel te gaan en een manier te vinden om in gesprek te raken.
De heer Slob (ChristenUnie): Ik heb een vraag gesteld over de laatste uitnodiging, waarvan de bonden niets afwisten. Ik ben benieuwd of dit inmiddels een serieuze uitnodiging op papier, of hoe dat ook gaat tegenwoordig, is geweest. Ik wil graag dat er weer een moment wordt gevonden om aan tafel te gaan. Ik ben zelf directeur van een organisatie geweest. Ik weet hoe het werkt. Het gaat zoals het soms ook in kleinere settings gaat als er onderhandeld moet worden over bedragen. Je begint ergens mee en uiteindelijk kom je ergens uit. Dit mogen we van een bewindspersoon en van het kabinet verwachten, als zelfs in de Troonrede wordt aangekondigd dat het is afgelopen met de nullijn. Het werd van de daken geschreeuwd. Er staan concrete bedragen in de begroting. Dat is geen klein bier, maar betreft grote bedragen. Als er meer nodig is, hoor ik dat graag van de minister. We moeten dan bekijken of we daar op de een of andere manier iets voor kunnen doen. Dat zou zeker in deze tijd waarin meer geld beschikbaar is, moeten kunnen. Je hoort in de eerste zet die je doet wel respect uit te stralen naar je mensen. Dat heeft in deze fase ontbroken, zodat zelfs een gang naar de rechter nodig was. Er is een enorme valse start gemaakt. Die moet goed gemaakt worden en die nieuwe zet kan maar door één partij worden gedaan: het kabinet.
Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.