Gaan we Syrië nog bombarderen? - Main contents
Al weken wacht de Tweede Kamer op een brief van het kabinet dat Nederland ook gaat bombarderen in Syrië. Een krappe meerderheid is voor. Toch is het besluit nog steeds niet genomen.
We gooien toch al bommen op Islamitische Staat (IS)?
Klopt, maar nu mogen onze F-16's alleen bommen werpen op doelen in Irak. De strijders van IS zijn ook actief in buurland Syrië. In dat land bombarderen de Amerikanen wel, maar IS blijft te sterk.
Minister Hennis van Defensie dacht toch dat er snel een knoop over militair ingrijpen in Syrië zou worden doorgehakt?
Ja. Het kabinet wilde alleen de Algemene Vergadering van de VN nog even afwachten. Daar zou meer duidelijkheid komen over een politieke oplossing voor Syrië. Want het Westen wil niet alleen IS verdrijven, maar ook de Syrische dictator Assad. Het liep anders. De plannen van de VS ('Assad moet weg') en Rusland ('Assad moet blijven') staan lijnrecht tegenover elkaar. Intussen is Rusland ook begonnen met bombarderen.
,,Iedereen doet maar wat op eigen houtje," zegt VVD-Kamerlid Han ten Broeke. ,,Het sjiitische Iran bestrijdt in Syrië de soennitische rebellen. Turkije gebruikt de samenwerking met de VS om aartsvijand PKK aan te pakken en nu bombardeert Rusland wat het goeddunkt.''
Om IS te verslaan, wil de VVD nú ingrijpen. ,,Terwijl we wachten op een politieke strategie, verkruimelt de militaire. We moeten als de wiedeweerga tot een gemeenschappelijke militaire strategie komen."
Wat wil de PvdA?
De sociaaldemocraten zien het liever andersom: eerst een politieke strategie. PvdA-Kamerlid Michiel Servaes is niet principieel tegen ingrijpen, maar de Russische bombardementen hebben het conflict alleen maar ingewikkelder gemaakt. ,,Bombarderen heeft geen zin zolang er geen grondtroepen zijn. In Irak boeken we wel succes tegen IS, omdat we daar samenwerken met het Iraakse leger. Nu een politieke oplossing in Syrië verder weg is dan ooit, moeten we het diplomatieke spoor bewandelen. Er kon ook een deal met Iran komen, nadat de VS en Rusland gingen samenwerken.''
De PvdA had overigens altijd al bedenkingen. Een volkenrechtelijk mandaat om in te grijpen in Syrië is er niet.
Sinds de commissie-Davids in 2010 concludeerde dat er voor de politieke steun aan de Irak-oorlog van 2003 geen mandaat was, is dat een heikel punt.
Maar leider Diederik Samsom zette de deur deze zomer open, toen hij zei dat militair ingrijpen in Syrië mogelijk is. Coalitiepartner VVD en oppositiepartij CDA waren altijd al voor ingrijpen.
,,Je moet IS aanvallen waar zij het sterkst zijn. En dat is niet in Irak," zegt Ten Broeke, die IS en president Assad als voorlopige winnaars van de internationale onmacht ziet.
Ruzie in de coalitie dus?
Op zijn minst irritatie. ,,Wij baseren ons standpunt al een jaar op de feiten, de PvdA verandert zijn standpunt zodra de feiten veranderen,'' sneert Ten Broeke.
Servaes: ,,Dit soort karikaturen helpen niet. Alleen IS aanvallen, lost de burgeroorlog in Syrië niet op. Assad is nog steeds verantwoordelijk voor 80 procent van de slachtoffers daar. Bombarderen kan IS ook in de kaart spelen. We creëren een nieuwe voedingsbodem van haat tegen het Westen.''
Als we ook gaan bombarderen in Syrië, hebben we dan wel genoeg bommen?
Het is niet zo dat we aan onze laatste kist begonnen zijn, maar de hoeveelheid missies die Nederland boven Irak vloog - Nederland staat na de VS en het Verenigd Koninkrijk op plek 3 op de lijst van actiefste landen - trekken wel een zware wissel op de bommenvoorraad.
Minister Hennis van Defensie overlegt met haar bondgenoten over het aanvullen van het arsenaal.
Het is overigens niet zo dat er méér Nederlandse F-16's naar het Midden-Oosten moeten als we ook in Syrië actief zouden worden (we gingen deze zomer al terug van zes naar vier gevechtsvliegtuigen). De Amerikanen, die de vluchten inplannen, kennen maar één missiegebied: Irak én Syrië. Nu worden de vier Nederlandse straaljagers (plus twee reservetoestellen) alleen boven Irak ingepland, maar als het kabinet besluit ook in Syrië te gaan vliegen, worden de vier F-16's ook naar doelen bij Raqqa of Kobani gestuurd.