Fusie Staatsloterij en De Lotto: zorgen over afdracht aan sport - Main contents
VVD-staatssecretaris Wiebes heeft onlangs het voornemen aangekondigd om een holding op te richten naar aanleiding van de fusie Nederlandse Staatsloterij en De Lotto. VVD Tweede Kamerlid Aukje de Vries: "Gokspelen is geen kerntaak van de overheid volgens de VVD. De VVD is blij dat de visie van het kabinet ook nog steeds is dat het aanbieden van gokspellen niet langer als taak van de overheid worden gezien. Over het voornemen heeft de VVD echter nog wel een groot aantal vragen."
Inbreng schriftelijk overleg van het lid Aukje de Vries (VVD) ten aanzien van het voornemen tot oprichting van een holding naar aanleiding van de fusie Nederlandse Staatsloterij en De Lotto (activiteitennummer 2015A04532)
De leden van de VVD-fractie hebben kennis genomen van het voornemen tot oprichting van een holding naar aanleiding van de fusie Nederlandse Staatsloterij en De Lotto. Gokspelen is geen kerntaak van de overheid volgens de VVD. De VVD is blij dat de visie van het kabinet ook nog steeds is dat het aanbieden van gokspellen niet langer als taak van de overheid worden gezien. En dus de Staatsloterij niet permanent in staatshanden hoeft te blijven.
Voorwaardelijk bij dit voornemen voor fusie is natuurlijk dat de Autoriteit Consument en Markt (ACM) goedkeuring verleent aan de fusie . Wanneer wordt hierover een besluit van de ACM verwacht? Hoe wordt de Tweede Kamer daarover geïnformeerd? Wat gebeurt er als ACM het besluit van de ACM niet een simpel ja of nee is, maar er bijvoorbeeld voorwaarden worden gesteld aan de goedkeuring en hoe wordt de Tweede Kamer daarbij betrokken? En indien het besluit voor het verschijnen van het verslag van dit schriftelijk overleg is, wat is de uitkomst daarvan? Hoe lang na het ACM-besluit is dit “definitief” ofwel hoe lang is de bezwaarfase daarna eventueel nog van andere partijen? En heeft dit een opschortende werking voor de fusie? Zo nee, waarom niet? Waarom moet de fusie perse per 1 januari 2016 worden geëffectueerd en kan er dus niet worden gewacht op het ACM-besluit? Waar kijkt de ACM naar, naar de situatie op dit moment of naar de situatie na 1 januari 2017 wanneer de loterijmarkt “open” gaat? Wat zijn de gevolgen als de fusie niet doorgaat?
De voorkeur van de VVD bij een eventuele fusie zou eerder uitgaan naar een publiek-privaat fusiebedrijf dan wel verkoop aan de private partij . Dat is niet het geval met ruim 99% van de aandelen in handen van de staat. Waarom is niet deze andere scenario’s gekozen? Bijvoorbeeld voor een fusiebedrijf, waarbij de aandelen zijn verdeeld conform de afgesproken verdeling van de afdrachten (aan de staat, aan NOC*NSF (sport) en ALN (Aanwending Loterijgelden Nederland)? Is er niet eerder sprake van een overname dan van een fusie, aangezien het startkapitaal van de holding in feite alleen afkomstig is van de Staatsloterij? In hoeverre heeft het kabinet andere scenario’s onderzocht, bijvoorbeeld eerst privatisering Staatsloterij en daarna fusie? Zo ja, welke en waarom zijn deze afgewezen? Zo nee, waarom niet?
Gokken is geen kerntaak van de overheid, daar zijn de VVD en het kabinet het over eens. De leden van de VVD fractie lezen dat de staatssecretaris op basis van de beoordeling van de business case heeft geconcludeerd dat een fusie een eventuele toekomstige privatisering van de Staatsloterij niet in de weg staat en zelfs de financiële aantrekkelijkheid kan vergroten. Waarom concludeert de staatssecretaris dat? Op welke gegevens baseert de staatsecretaris dit? Hoe moet dit gezien worden tot het feit dat NOC*NSF/ALN wel bijzondere goedkeuringsrechten heeft, met name als het gaat om het vervreemden/ontbinden van (delen) van de fusieorganisatie? Betekent dit niet dat deze partijen altijd kunnen voorkomen dat het bedrijf wordt verkocht c.q. geprivatiseerd? Zijn de redenen (indien afbreuk wordt gedaan aan de rechten van NOC*NSF/ALN, de afgesproken winstrechten of de reputatie, identiteit of betrouwbaarheid) om goedkeuring te onthouden niet zo ruim geformuleerd dat hier vrijwel altijd wel een beroep op gedaan kan worden? Bent u bereid om het punt van vervreemden/ontbinden van de fusieorganisatie niet afhankelijk te stellen van goedkeuring van de andere aandeelhouder, aangezien dit een belemmering kan zijn voor de verkoop en de Tweede Kamer met die punten ook altijd rekening zal houden? Zo nee, waarom niet?
De VVD leest dat voor een voornemen tot verkoop er eerst een loterijvisie moet zijn (de marktordening moet duidelijk zijn). Wanneer kan het kabinet op zijn vroegst een voornemen voor eventuele verkoop doen? Waarvan is dit afhankelijk.
De leden van de VVD lezen dat de visie op de toekomst van de loterijmarkt door het ministerie van Veiligheid en Justitie thans is voorzien in 2017. Omdat er met deze fusie nog maar twee grote spelers zouden zijn in de loterijmarkt, is voor de VVD een voorwaarde voor een eventuele fusie dat de loterijmarkt ook daadwerkelijk open wordt gesteld per 1 januari 2017, zoals ook al is afgesproken. In hoeverre is dit nog steeds het doel en haalbaar? Het afronden van de visie op de toekomst van de loterijmarkt in Nederland in 2017 is dan echter veel te laat. Kan het kabinet toezeggen dat de visie op de toekomst van de loterijmarkt in Nederland uiterlijk medio 2016 gereed is? Waarom moet de fusie perse per 1 januari 2016 worden geëffectueerd en kan er dus niet gewacht worden op de loterijvisie van het kabinet?
De leden van de VVD maken zich zorgen over de afdrachten aan de sport vanuit de loterij(en). Zonder voldoende afdrachten heeft de sport een groot probleem. De afdrachten aan de sport staan onder druk. Hoe is de afdracht aan de sport geborgd? Hoe neemt het kabinet dit aspect mee in de loterijvisie? Hoe zou de bijdrage aan de sport minder afhankelijk kunnen worden gemaakt van de populariteit of aantrekkelijkheid van één toevallige loterij? Waarom is er niet gekozen voor een hoger percentage afdracht aan de sport? Van de bijdragen gaat 37% nu naar NOC*NSF en ALN (waarvan 72,46% bestemd voor NOC*NSF en 27,54% voor ALN). De VVD zou liever zien dat het percentage voor de sport hoger zou zijn. Over welk bedrag per jaar hebben we het als het gaat om de geraamde afdracht aan de sport? In hoeverre zijn de mogelijkheden om binnen de holding te schuiven met afdrachten en winsten tussen de verschillende bestemmingen?
De verwachting van de Staatsloterij en SNS (Stichting Nationale Sporttotalisator ofwel De Lotto) is dat de fusie ertoe leidt dat er een extra resultaat van circa 30 miljoen euro zal zijn door omzetgerelateerde synergie. Wat wordt hier precies bedoeld met “resultaat”? In hoeverre wil dit zeggen dat de afdrachten met circa 30 miljoen euro toenemen? Waarom is dit bedrag van circa 30 miljoen euro gebaseerd c.q. waar wordt de “winst” behaald? Hoe moet dit bedrag van circa 30 miljoen euro gezien worden tot de 40 miljoen euro aan verwachte extra afdrachten aan de staat (bestaande uit 20 miljoen uit synergie-effecten en het gezamenlijk met SNS betreden van de online markt en de 20 miljoen euro als gevolg van de vaststelling van de winst voor de vennootschapsbelasting)? Waarom wordt er enerzijds gesproken van 20 miljoen en anderzijds van 30 miljoen als het gaat om synergie-effecten?
De leden van de VVD-fractie lezen dat de afdrachten van de Staatsloterij aan de staat in de afgelopen twee jaar 80 miljoen euro was. Is dit per jaar? Wat wordt bedoeld met jaarlijkse afdrachten aan de staat, is dat exclusief belasting? De jaarlijkse afdracht aan NOC*NSF en ALN bedraagt circa 60 miljoen euro volgens de staatssecretaris. Wat wordt de jaarlijkse afdracht aan NOC*NSF en ALN in de toekomst (na een eventuele fusie)? En waar is dit van afhankelijk? Om hoeveel gaat het specifiek voor NOC*NSF?
In de brief wordt ook aandacht besteed aan de gevolgen voor de begroting. Dit is echter ook in relatie tot andere cijfers in de brief niet echt overzichtelijk. Het lijkt erop dat inkomsten vanuit afdrachten (in de vorm van een soort dividend) en inkomsten als gevolg van belastingen door elkaar heen lopen. Kan er een helder totaaloverzicht van de financiën worden gegeven in de situatie voor en na de fusie, zodat de financiële gevolgen voor de verschillende onderdelen helder worden, te weten: de afdrachten aan de sport en andere goede doelen, de afdrachten aan de staat (exclusief belasting), de belastingen, etc.? En dan ook de gevolgen voor de rijksbegroting (uitgesplitst in afdrachten/winst en afdrachten/belastingen?
De afdrachten van de Staatsloterij aan de staat nu 80 miljoen bedragen en die aan NOC*NSF/ALN nu circa 60 miljoen euro. Is de afdracht van de Staatsloterij inclusief of exclusief belasting? Wat zijn dan de afdrachten (exclusief belasting) na de fusie (uitgesplitst voor NOC*NSF/ALN)?
De afdrachten aan de staat zullen naar verwachting oplopen tot 120 miljoen vanaf 2018, in 2015 waren de geraamde afdrachten nog 80 miljoen euro. Dat is een stijging van zo’n 40 miljoen euro. De synergie-effecten worden geraamd om 30 miljoen euro extra. Wat is daar de verklaring voor?
De afdrachten aan NOC*NSF en ALN zullen naar verwachting met meer dan 17 miljoen euro toenemen tot ruim 71 miljoen euro in 2018. De jaarlijkse afdracht aan NOC*NSF en ALN bedraagt echter nu circa 60 miljoen euro. Dat is geen verschil van 17 miljoen euro, maar 11 miljoen euro. Wat is hiervoor de verklaring?
Als de staat 40 miljoen euro meer krijgt, en NOC*NSF/ALN 17 miljoen euro meer, is dat totaal 47 miljoen. Hoe moet dit gezien worden tot de geraamde 30 miljoen euro synergie-effecten en ook de opmerking dat de wijziging in de Vpb-plicht niet leidt tot een financieel voordeel ten opzichte van de huidige situatie? Waar bestaat de toename in de afdrachten uit voor de staat en voor NOC*NSF/ALN? Er komt naar verwachting 20 miljoen euro extra aan Vpb binnen, dat kan de fusie-organisatie dus minder afdragen. De synergie-effecten zijn 30 miljoen euro. Hoe moet dit tot elkaar en tot de stijging in de afdrachten gezien worden?
De Staatsloterij is nu wel Vpb-plichtig,maar mogen de afdrachten van de Staatsloterij niet afgetrokken worden van de winst, SNS is niet Vpb-plichtig en kan de afdrachten dus ook niet aftrekken. Voor beide zijn de afdrachten dus nu niet aftrekbaar, na de fusie zijn de afdrachten van de Staatsloterij en SNS aftrekbaar voor de Vpb. Kan hier nog meer uitleg over de nieuwe situatie worden gegeven, waarom het verschil met de oude situatie is, wat de vergelijkbaarheid is met andere loterijen? Dit heeft een extra inkomst van de Vpb-belasting tot gevolg van 20 miljoen euro. Welke gevolgen heeft dit op de afdrachten (buiten de belasting)? Hoe kan het zo zijn dat dit niet leidt tot een financieel voordeel ten opzichte van de huidige situatie? En hoe is dit verwerkt in de “gevolgen voor de begroting” en de “afdrachten”die daarin zijn opgenomen? Kan hier een helder financieel overzicht van worden gegeven?
Er worden allemaal financiële afdrachten geraamd, zowel aan de staat (buiten de belasting om) als aan de goede doelen, waaronder sport. In hoeverre is er een afhankelijkheid van de geraamde financiële afdrachten aan de staat (buiten de belasting) en aan de sport in relatie tot de kansspelbelasting? Wat gebeurt er met de geraamde financiële afdrachten als de kansspelbelasting omhoog dan wel omlaag gaat? In hoeverre en hoe is rekening gehouden met de gepresenteerde voorstellen voor kansspelbelasting?
Welke incidentele kosten (zullen er) worden gemaakt voor de fusie?
Welke gegevens liggen grondslag aan de verdeling van de % als het gaat om de afdrachten?
Tot slot, als het gaat om gokken, staat in het Regeerakkoord dat Holland Casino onder voorwaarden wordt verkocht, omdat gokken geen kerntaak van de overheid is. Wat is de stand van zaken met betrekking tot de verkoop van Holland Casino? Wat is het tijdpad?