De onzichtbare hand hielp even mee in Parijs - Main contents
Delen van het Verenigd Koninkrijk zijn overstroomd en Beijing heeft code rood afgekondigd vanwege de ergste luchtvervuiling ooit. Alsof een onzichtbare hand de wereld nogmaals duidelijk wil maken dat klimaatverandering een probleem van nu is. Het maakt nog duidelijker dat de urgentie hoog is om deze week in Parijs tot een ambitieus, bindend klimaatakkoord te komen. En dat vertaalt zich ook naar de onderhandelingstafel. De uiterste grens van 2 graden opwarming die nog stamt uit de mislukte klimaattop in Kopenhagen wordt in toenemende mate ter discussie gesteld: we moeten naar 1,5 graad. De VS lijkt te bewegen naar een juridisch bindend akkoord: de door elk land ingestuurde nationale bijdragen om zetten in nationaal afdwingbaar beleid. En de Europese Unie was vandaag in staat de kloof tussen rijke en arme landen te overbruggen door samen met 79 landen uit het Caribisch gebied en de Pacific een verklaring uit te brengen om tot een ambitieus, bindend akkoord te komen. Met een eveluatie elke vijf jaar en tussentijdse aanscherpingen waar nodig. Als we even vergeten dat op maandagavond de beruchte dwarsliggers als Venezuela, Maleisië, Cuba e.a. hun bekende obstructietactieken afstoften door te klagen over processen en procedures, zouden we bijna denken dat een akkoord nu al binnen handbereik is.
Normaal is het de druk die alles vloeibaar moet maken een conditio sine qua non om compromissen te vinden, maar het is pas dinsdag, dus die druk speelt nog geen rol. Dinsdagavond slikten veel landen hun kritiek alweer in, en applaudisseerde de zaal voor het goede werk van minister Fabius. Woensdag zal er om 13:00 uur een nieuw concept klimaatakkoord door het Franse voorzitterschap worden gepresenteerd. De planning is om op vrijdag 18:00 de onderhandelingen succesvol af te sluiten. Natuurlijk, er is pas een akkoord als alles goedgekeurd is, maar toch, de sterren lijken door die onzichtbare hand in de juiste stand geplaatst te zijn.
Intussen valt in het conferentiecentrum op dat het bedrijfsleven in toenemende mate actief is. Niet om te lobbyen voor afzwakking. Nee, integendeel. Ze lobbyen voor een ambitieus akkoord. De een om dure investeringen in schone technologie terug te kunnen verdienen, de ander om te kunnen groeien ten koste van meer vervuilende concurrenten. Hun luidste roep is de roep om duidelijkheid. Zekerheid dat de wereld naar een duurzame en CO2-vrije economie gaat bewegen. Die zekerheid is nodig voor bedrijven en financiële instellingen om te investeren in schone alternatieven. Daarvoor is meer nodig dan het op handen zijnde klimaatakkoord. Saaie technische exercities zoals het aanpassen van financiële en boekhoudkundige regels zullen cruciaal zijn om het geld de juiste kant op te krijgen. Het echte werk begint dus pas na Parijs. Dit is slechts het papieren deel van het werk, de 'boots-on-the-ground' kunnen zaterdag beginnen.
En als al die hordes genomen zijn, komt de laatste: het omzetten van het akkoord in nationale maatregelen. Alle regeringen moeten het akkoord ratificeren en alle ingediende klimaatplannen omzetten in nationale actieplannen. Gevolgd door uitvoering. Daar zal geen onzichtbare hand meer bij kunnen helpen, maar moeten de echte handen uit de mouwen.