SO Irak - Main contents
De leden van de PvdA-fractie maken zich grote zorgen over de ernstige noodsituatie in het noorden van Irak. De afgelopen dagen hebben we hartverscheurende beelden gezien van hoe de barbaarse terreurbeweging ISIS kwetsbare minderheden opjaagt, vermoordt en met uitroeiing bedreigt. Ook dreigt ISIS een aantal strategische locaties in handen krijgen. Dit moet voorkomen worden.
De leden van de fractie van de PvdA vragen in hoeverre de internationale gemeenschap op dit moment in staat is om een goed beeld te vormen van de ernst en omvang van de situatie in Noord-Irak. Hoe duidt het kabinet de uitspraken van de Iraakse minister Shia al-Sudani dat ISIS al 500 Yezidi’s zou hebben gedood? Hoe duidt het kabinet berichten dat er vrouwen en kinderen levend begraven zijn en nog eens driehonderd vrouwen ontvoerd zijn en als slaven gebruikt worden? Hoe duidt het kabinet de kwalificaties van de Iraakse generaal Ithwany die de situatie in het Noorden beschrijft als een “death valley”, waarbij (op sommige locaties) 70% van de naar de bergen gevluchte Yezidi’s al zouden zijn overleden?
De leden van de fractie van de PvdA steunen de luchtacties van de VS om de bevolking in Irak te beschermen en de opmars van ISIS te stuiten. Het is goed dat andere landen, waaronder EU-lidstaten, zich nu bij deze acties aansluiten. De leden van de PvdA-fractie verwelkomen de extra bijdrage die het kabinet zegt te willen leveren in de vorm van een bedrag van 400.000 euro voor het Rode Kruis en een mogelijke bijdrage aan het strategische transport van goederen.
Gezien de urgentie, in het bijzonder gezien de uiterst penibele situatie waarin de Yezidi’s in de bergen bij Sinjar zich begeven, vragen de leden van PvdA-fractie op welke termijn het kabinet voornemens is om te besluiten over de inzet van transportcapaciteit? Welke factoren spelen hierbij een rol? Is er een concreet verzoek aan Nederland gedaan? Zo ja, door wie? Welk land of welke organisatie coördineert op dit moment de humanitaire actie? In hoeverre is er sprake van EU-coördinatie of zijn het vooral individuele lidstaten als het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk die op dit moment in actie komen? Heeft er overleg plaatsgevonden met andere EATC-leden? Zo ja, wat was daarvan de uitkomst?
Voor het verder terugdringen van ISIS en voor het bereiken van een duurzaam evenwicht in Irak is het van belang dat de gematigde krachten in het land, en in de regio, nu met spoed de handen ineen slaan. De internationale gemeenschap moet hen daarin steunen en alles in het werk stellen om een nog grotere humanitaire catastrofe te voorkomen.
Hoe duidt het kabinet de berichtgeving uit Bagdad dat premier al-Maliki op het moment vooral met zijn eigen positie en benoeming in derde termijn bezig is? Deelt het kabinet de opvatting van de PvdA-fractie dat alle aandacht en energie van politici in Irak zich nu moeten richten op het voorkomen van een nog grotere humanitaire catastrofe en op het terugdringen van ISIS? Deelt het kabinet de opvatting dat onder de huidige omstandigheden de Iraakse president Masum alle steun verdient in zijn streven naar een regering van nationale eenheid? Zo ja, op welke wijze probeert de EU, samen met andere partners, invloed op de situatie uit te oefenen?
Bij het terugdringen van ISIS speelt de regionale regering van Koerdistan een belangrijke rol. Volgens berichten zouden de Amerikanen inmiddels Koerdische gevechtseenheden (Peshmerga) direct willen bewapenen. Wat is de positie van het kabinet ten aanzien van directe bewapening (zonder tussenkomst van de Iraakse regering in Bagdad) van Koerdische gevechtseenheden? Heeft over deze kwestie in EU-verband overleg plaatsgevonden? Zo ja, wat was daarvan de uitkomst?
De leden van de PvdA-fractie maken zich tevens zorgen over de regionale dreiging die van ISIS uitgaat. Zo zou Jordanië volgens ISIS-leider al-Baghdadi zijn volgende doel zijn. In het toch al instabiele Libanon is zelfs al een grensplaats veroverd. Hoe schat het kabinet de regionale dreiging van ISIS in? Op welke wijze wordt met (bevriende) landen in de regio en met de Arabische Liga samengewerkt om de spill-over van ISIS naar andere landen een halt toe te roepen? Welke preventieve acties worden daarbij overwogen?
Zoals ook eerder tussen kabinet en Kamer is gewisseld, vraagt de PvdA-fractie om de huidige dreiging die er uitgaat van ISIS te kwalificeren. Kan meer inzicht verschaft worden over met name de financiering en bewapening die volgens diverse berichtgeving uit of via andere landen in de regio aan ISIS wordt gegeven? Op welke wijze pakt de internationale gemeenschap deze ‘bevoorradingsroutes’ aan? Welke mogelijkheden ziet het kabinet om staten aan te spreken op hun verantwoordelijkheid? Welke mogelijkheden (zwarte lijst, bevriezen tegoeden etc.) ziet het kabinet om niet-statelijke of individuele sponsors van ISIS aan te pakken?
Zie ook: PvdA steunt luchtacties VS om bevolking Irak te beschermen
Ga terug naar overzicht Kamervragen & debatten.