Europese Raad 20-21 oktober 2016

Bron: The European Union 2016

Op 20 en 21 oktober 2016 vond er een Europese Raad¹ plaats. Alle regeringsleiders van de EU-lidstaten, de vaste voorzitter², de voorzitter van de Europese Commissie³ en de Hoge Vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid⁴ kwamen bijeen in Brussel. De belangrijkste agendapunten waren migratie, handelsvraagstukken en de betrekkingen met Rusland.

Tijdens de top debatteerden de regeringsleiders over de meest recente ontwikkelingen op het gebied van migratiestromen. Hierbij lag de nadruk op de recente partnerschappen die gesloten zijn met een aantal Afrikaanse landen. Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker⁵ en Hoge Vertegenwoordiger Federica Mogherini⁶ hebben de regeringsleiders ingelicht over de voortgang van deze partnerschappen.

De regeringsleiders hebben toegezegd de nieuwe Europese grens- en kustwacht⁷ voor het einde van 2016 op volledige capaciteit te brengen. Verder roept de Europese Raad op tot een snelle goedkeuring van de vernieuwde Schengengrenscode en wordt de Raad opgeroepen voor eind 2016 zijn standpunt te bepalen over een in- en uitreisprogramma voor geregistreerde reizigers. Tot slot werden de lidstaten andermaal opgeroepen uitvoering te geven aan de verklaring EU-Turkije en werk te maken van de herplaatsing van migranten.

Dit onderdeel van het debat heeft zich met name toegespitst op de handelsovereenkomsten die nu op tafel liggen, waaronder CETA, en op de toekomst van het Europese handelsbeleid. Hierbij staat de modernisering van maatregelen om oneerlijke concurrentie tegen te gaan centraal.

De regeringsleiders willen dat de Raad voor eind 2016 een standpunt inneemt over de modernisering van alle handelsbeschermingsinstrumenten.

Tot slot voerde de Europese Raad een oriënterend debat over de betrekkingen met Rusland. De huidige stand van zaken van de lopende sancties kwam aan bod. Verschillende Tweede Kamerleden hebben in Nederland al gepleit voor extra sancties, vanwege Ruslands rol bij het onderzoek naar de MH17-ramp. Premier Rutte⁸ heeft echter aangegeven dat extra EU-sancties moeilijk te realiseren zijn, omdat alle lidstaten zo'n besluit moeten steunen.

Hoge Vertegenwoordiger Mogherini presenteerde ook de uitkomst van voorgaande debatten over de Syrische burgeroorlog. Naar aanleiding hiervan heeft de EU de strijdende partijen andermaal opgeroepen de vijandelijkheden te beëindigen en wordt met name de rol van Rusland bij bombardementen op Aleppo sterk veroordeeld.

Premier Rutte heeft de uitslag van het Oekraïnereferendum op de top ter sprake gebracht. De Tweede Kamer heeft hem opgeroepen snel duidelijkheid te geven over de gevolgen van de 'nee'-stem bij het Nederlandse referendum over het associatieverdrag.

De kans bestaat dat Nederland het verdrag niet zal ratificeren, maar de vraag is of dit veel effect zal hebben wanneer de andere lidstaten dit wel doen. De Oekraïense regering heeft laten weten niet opnieuw te willen onderhandelen over het akkoord.

De stand van zaken rondom de Nederlandse ratificatie van het akkoord is niet opgenomen in de conclusies van deze Europese Raad

bronnen >

• 1. 

  The European Council brings together EU leaders to set the EU's political agenda. It represents the highest level of political cooperation between EU countries.
   
• 2. 

  De vaste voorzitter van de Europese Raad leidt de werkzaamheden van deze Raad, die bestaat uit Europese regeringsleiders of staatshoofden. Ook treedt de vaste voorzitter op als vertegenwoordiger van de Europese Raad in contacten met andere regeringsleiders en staatshoofden. Deze functie, ook wel (ten onrechte) de 'president van de Europese Unie' genoemd, is in 2009 ingevoerd door het Verdrag van Lissabon.
   
• 3. 

  Deze functie wordt sinds 1 december 2019 vervuld door de Duitse Ursula von der Leyen. Zij is de opvolger van de Luxemburger Jean-Claude Juncker.
   
• 4. 

  De Hoge Vertegenwoordiger (HV) geeft de Europese Unie internationaal gezien één gezicht en één stem op het terrein van het buitenlands en veiligheidsbeleid. Zo moet er meer samenhang in het externe optreden en het buitenlandse beleid van de Europese Unie komen. De HV deelt het podium met de Vaste voorzitter van de Europese Raad. Deze onderhoudt namens de EU de contacten op het niveau van staatshoofden en regeringsleiders.
   
• 5. 

  Jean-Claude Juncker (1945) is the president of the European Commission. Juncker is a member of the Luxembourg party Christian Social People's Party (CVP), which is aligned with the European People's Party. Juncker server as prime minister of Luxembourg for nearly twenty years.
   
• 6. 

  Federica Mogherini (1973) is the High Representative for Foreign Affairs and Security Policy and a member of the Juncker Commission on behalf of Italy. Mogherini is a member of the Italian party Democratic Party (PD), which is aligned with the Progressive Alliance of Socialists and Democrats. Prior to her post in the Commission she served as minister of foreign affairs.
   
• 7. 

  The European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the European Union (FRONTEX)
  - coordinates operational cooperation between Member States in the field of management of external borders; assists Member States in the training of national border guards, including the establishment of common training standards;
  - carries out risk analyses; follows up the development of research relevant for the control and surveillance of external borders; assists Member States in circumstances requiring increased technical and operational assistance at external borders;
  - provides Member States with the necessary support in organising joint return operations. FRONTEX was established in 2005.
   
• 8. 

  Mark Rutte (1967) is sinds 1 oktober 2024 secretaris-generaal van de NAVO. Hij was van 14 oktober 2010 tot 2 juli 2024 minister-president en minister van Algemene Zaken. Sinds 2006 was hij politiek leider van de VVD. In 2006-2010 was de heer Rutte fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Hij was van 17 juni 2004 tot 28 juni 2006 staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap belast met wetenschapsbeleid, beroepsonderwijs en studiefinanciering. Daarvoor was hij bijna twee jaar staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid belast met onder andere volksverzekeringen, bijstand en arbeidsomstandigheden. De heer Rutte was eerder voorzitter van de JOVD en manager bij een werkmaatschappij van Unilever.
   
• 9. 

  De Europese Unie en Oekraïne sloten in juni 2014 een associatieovereenkomst (ook wel 'associatieverdrag' genoemd). Het verdrag zorgt voor verregaande politieke en economische samenwerking tussen de EU en Oekraïne. Het verdrag is op 1 september 2017 volledig in werking getreden.