Opiniestuk: Seksisme is geen kwajongensgedrag - Main contents

Het jaar 2016 begon met schokkende gebeurtenissen in Keulen en andere Europese steden, waar vrouwen massaal werden belaagd, beroofd, aangerand of verkracht. Twee maanden later zijn 75 verdachten geïdentificeerd, en de eerste daders veroordeeld tot voorwaardelijke straffen; voor diefstal en drugsbezit. De politiechef van de Duitse Domstad meldde dat vele daders van het plegen van seksueel geweld mogelijk nooit gepakt zullen worden, omdat de camerabeelden van te lage kwaliteit zijn. 

'Keulen' werd beantwoord met een nieuwe feministische golf: 'onze vrouwen' en 'onze dochters' stonden ineens bovenaan de politieke agenda’s van bewegingen die zich tot dan toe niet bepaald hadden onderscheiden door hun uitgesproken vrouwvriendelijke standpunten. D66 verwelkomt alle steun voor gelijke rechten voor vrouwen, mits in de juiste context. Gelegenheidsfeminisme geworteld in xenofobie streeft niet naar het indammen van seksuele intimidatie of geweld tegen vrouwen, maar misbruikt het trauma van vrouwen voor het creëren van vreemdelingenangst en vervreemding.

Seksisme, seksuele intimidatie en geweld zijn niet geïmporteerd of on-Westers. Geweld tegen vrouwen is een wereldwijde pandemie waar 1 op de 3 vrouwen in haar leven mee te maken krijgt. De dader is in het overgrote deel van de gevallen geen duistere onbekende op straat, maar haar eigen partner of een bekende.

Veel slachtoffers zwijgen. En dat zwijgen komt vaak voort uit schaamte, angst of een positie van afhankelijkheid. De vrouw die zich niet kan verweren tegen ongewenste intimiteiten van haar baas, het meisje dat door haar vriendje gedwongen wordt tot betaalde seks, de sportcoach die de afhankelijkheid van zijn pupil uitbuit. Of het kamermeisje dat wordt aangerand door de topman van een internationale organisatie, en zelf verdacht wordt gemaakt. Deze slachtoffers verdienen evenzeer onze verontwaardiging en steun.

Als we aanranding en verkrachting effectief willen tegen gaan, is het niet genoeg om asielzoekers op cursus te sturen, conform Noors en Belgisch voorbeeld. Dan moeten we ook het alledaagse en onbewuste seksisme te lijf gaan. Want seksisme is niet onschuldig. Maar het wordt in de praktijk vaak als "kwajongensgedrag" gebagatelliseerd. En de nadruk moet niet alleen liggen op weerbaarheidstraining voor meisjes maar zeker ook voorlichting voor jongens, want zij zijn onmisbaar in de aanpak van seksuele intimidatie en geweld tegen vrouwen en meisjes.

Er is geen "onschuldig" seksime. Wie kritiek heeft op seksistische grappen, wordt weggezet als een flauwe zeurpiet. En wie vraagtekens stelt bij "rokjesdag" of all male panels kan rekenen op een stroom aan kritiek via sociale media. Maar seksisme verlaagt de grenzen.

Er is een rechte lijn van ongewenste intimiteiten, naar aanranding, verkrachting en huiselijk geweld. In Europa zijn jaarlijks zo'n 2500 vrouwen dodelijk slachtoffer. Maar huiselijk geweld wordt dan afgedaan als individuele privékwestie, niet als reflectie van de maatschappelijke positie van vrouwen of cultuur. Maar liefst de helft van de EU-inwoners onderschrijft de stelling dat "provocatief gedrag" van het slachtoffer een oorzaak van huislijk geweld kan zijn, huiselijk geweld is hiermee een van de weinige misdaden waar het slachtoffer zelf de schuld krijgt van het misdrijf.

Er is voor D66 geen ander antwoord dan nul-tolerantie voor lastigvallen, aanranding, verkrachting en andere vormen van geweld tegen vrouwen. Maar dan voor iedereen, niet gemeten met twee maten.

Dus laten we xenofobie vooral niet verwarren met de strijd voor vrouwenrechten, en ons concentreren op de kern van de zaak: schending van vrouwenrechten is een schending van mensenrechten, dat gaat ons, vrouw of man, allemaal aan - ook op Internationale Vrouwendag.