Beter voor iedereen als Britten in EU blijven - Main contents
Donderdag vindt in het Verenigd Koninkrijk het referendum plaats over het lidmaatschap van de Europese Unie (EU). Vanuit het Nederlands, Brits en Europees belang kies ik in volle overtuiging voor blijven. Het VK en de EU zullen bij een brexit aan belang inboeten. Schotten, Welsh en Noord-Ieren zouden het VK kunnen verlaten om bij de EU te blijven. De roep om referenda over het EU-lidmaatschap in andere EU-lidstaten zal toenemen. In het Kremlin zal de Krimchampagne ontkurkt worden.
Het VK is een belangrijke bondgenoot van Nederland in de EU en biedt tegenwicht aan Frans-Duitse dominantie en federale aspiraties. Nederland en het VK hebben eenzelfde agenda: schrappen van overbodige regels, meer invloed van nationale parlementen op Europese besluitvorming (de 'rode kaart'), voltooiing van de interne markt en meer internationale handelsverdragen om groei en banen te bevorderen.
Als de Britten besluiten de EU te verlaten, mag dat niet uitlopen op een vechtscheiding. De EU en het VK moeten als vrienden uiteen gaan om elkaar in de Navo, de Oeso, de OVSE, de Raad van Europa en in de Wereld Handelsorganisatie weer tegen te komen. Via constructieve onderhandelingen moet worden vastgesteld onder welke voorwaarden het VK de EU verlaat en hoe de toekomstige betrekkingen tussen de EU en het VK vorm moeten krijgen. Een permanent lid van de VN-veiligheidsraad, met een robuuste democratie, een slagvaardige krijgsmacht en een solide economie, zet je niet zomaar op straat. We moeten bondgenoten en vrienden blijven.
Nu de peilingen in het voordeel van het 'leave-kamp' uitvallen, lijkt de EU een contraproductief wanhoopsoffensief in te zetten. EU-Commissievoorzitter Juncker noemde de Britten 'deserteurs', die in geval van een brexit 'niet met open armen worden ontvangen'. EU-raadsvoorzitter Tusk stelde dat een brexit 'het einde van de hele westerse politieke beschaving inluidt'.
Britten zijn van nature nuchter en standvastig. Wie de Blitz heeft doorstaan, zal niet onder de indruk zijn van dergelijke dreigementen. Externe druk sorteert het tegengestelde effect. Nederland heeft dit ervaren tijdens het referendum over de Europese grondwet in 2005 (61,6% stemde tegen bij een opkomst van 63,3%) en het raadgevend referendum over het EU-associatieverdrag met Oekraïne in april jongstleden (61% stemde tegen bij een opkomst van 32,3%). Ik was en ben nog voor het Europees Grondwettelijk Verdrag én voor het EU-associatieverdrag, maar juist beweringen dat het licht in Europa uit zou gaan (aldus D66'er Laurens Jan Brinkhorst) stimuleerden een nee. Het bezoek van de Amerikaanse president Obama heeft de Britse kiezer geprovoceerd en niet bekeerd. Integendeel.
Indien de Britten besluiten de EU te verlaten is dit een laatste wake-up call voor Europa. Zoals Frans Timmermans heeft gezegd: 'een brexit is het falen van de hele Europese politiek'. De stormachtige opkomst van populistische en eurosceptische partijen in Europa betekent dat nog méér Europa in ieder geval niet het juiste antwoord is. De enige weg voorwaarts is hervormen. De deal die premier Cameron in februari met andere 27 EU-landen heeft gesloten, moet worden uitgevoerd, ook in het geval van een brexit: minder regelgeving, meer invloed van nationale parlementen op Europese besluitvorming, een strenger asiel- en migratiebeleid, beveiligde Europese buitengrenzen en een goed functionerende interne markt. De EU moet zichzelf opnieuw uitvinden door te hervormen, liever met dan zonder de Britten maar desnoods ook zonder. Anders zal de EU langzaam uiteenrafelen.
Hans van Baalen is voorzitter van de VVD in het Europees Parlement