Meer zeggenschap over eigen omgeving - Main contents

Nederlanders moeten meer te zeggen krijgen over hun eigen omgeving. Dat bepleit ik in een initiatiefnota (pfd) die ik vandaag met mijn collega van de ChristenUnie, Gert Jan Segers, heb ingediend. Op veel plekken hebben mensen al mooie initiatieven genomen om de eigen leefomgeving wat mooier, socialer of meer betrokken te maken. Zij moeten volop ruimte krijgen om hun ideeën over bijvoorbeeld zorg, onderwijs en wonen in de praktijk te brengen. Mensen die gezamenlijk initiatief nemen voor een duurzame en zorgzame samenleving, verdienen alle steun van de overheid, geen tegenwerking. CU en PvdA doen concrete voorstellen om daarvoor te zorgen.

Nederlanders hebben zelf vaak de beste ideeën om hun eigen omgeving te verbeteren. We zien nu al prachtige initiatieven ontstaan. In Apeldoorn wekken inwoners en bedrijven samen duurzame energie op, delen de winsten en investeren die weer in nieuwe energie. In Lierop is bijna de helft van de inwoners verenigd in ‘Lierop leeft’, waar gezinnen samen een helpende hand bieden voor wie hulp nodig heeft, zoals zorg voor ouderen en betaalbare woningen voor jongeren. In de Reinwaterbuurt (Almere) bepaalt de gemeente nog enkel de ligging van de straten, maar gaan de bewoners verder over de openbare ruimte: de speelplekken, de groenstroken, de trottoirs, de parkeerplekken en de ligging van de oever. In al die initiatieven is het resultaat hetzelfde: mensen voelen zich meer betrokken bij de buurt, bij de kwaliteit van publieke voorzieningen, zij kijken eerder naar elkaar om en weten elkaar sneller te vinden.

De PvdA wil meer ruimte geven aan mensen om dit soort prachtige initiatieven in de praktijk te brengen, waarbij de overheid niet in de weg staat, maar een stap opzij doet en meedenkt. Een overheid die initiatieven uit de samenleving niet beknot , maar juist ruimte geeft, ondersteunt, stimuleert. Een overheid als partner. Met deze initiatiefnota doen Segers en ik voorstellen die burgers meer zeggenschap geven over publieke voorzieningen en professionals ruimte geven om met burgers mee te denken.

Een greep uit onze voorstellen:

• - 

  Uitdaagrecht. Burgers moeten makkelijker en vaker de mogelijkheid krijgen om aan de overheid een alternatief plan voor te stellen over hun directe omgeving. Dit zogenaamde uitdaagrecht moet breder in de wetgeving worden verankerd.

• - 

  Recht op overname. Lokale verenigingen en buurten moeten het eerste recht krijgen om belangrijke gebouwen of stukken grond met een maatschappelijke functie over te nemen. Dit zogeheten overnamerecht moet in de wet worden verankerd.

• - 

  Recht op zeggenschap. Burgers moeten meer zeggenschap krijgen over de manier waarop de gezondheidszorg in hun omgeving is geregeld. Dat moet de regering vastleggen in de wet. Ook wordt de regering gevraagd onderzoek te doen naar de toepassing van zeggenschapsrecht in de sociale huursector.

• - 

  De vertrouwensregel. In zorg, onderwijs en wonen moet goed beleid beloond worden met minder regels. We willen dat de regering onderzoekt of de vertrouwensregel in de domeinen kan gelden. Scholen en zorginstellingen die gewoon goed functioneren krijgen dan te maken met minder toezicht en minder regels.

• - 

  Professionals carrière laten maken in de frontlinie. Als je een goede wijkagent bent, dan moet je salaris kunnen doorgroeien, juist als je liever op straat staat dan achter een bureau zit. Daarom stellen PvdA en CU voor om het traditionele salarisgebouw te doorbreken zodat je de beste mensen in de frontlinie kunt behouden. Daarnaast moeten gezorgd worden voor de beste ICT systemen, waardoor onze professionals zich zoveel mogelijk met hun werk bezig kunnen houden, en hun tijd niet kwijt zijn aan afvinklijsten. De regering moet dit in beleid omzetten.

• - 

  Democratisering van publieke organisaties en het toezicht daarop. De regering moet een aantal experimenten organiseert om te testen hoe gebruikers van publieke organisaties rechtstreeks kunnen meebeslissen, echte zeggenschap kunnen krijgen over voorzieningen en minimaal eenderde van de toezichthouders rechtstreeks mogen kiezen.