Memorie van toelichting - Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2017 - Main contents

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2016–2017

34 550 XVI

Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2017

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

Inhoudsopgave

• A. 

  ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGRO-

TINGSVOORSTEL

Pagina

• B. 

  BEGROTINGSTOELICHTING

• 1. 

  Leeswijzer

• 2. 

  Beleidsagenda

Beleidsagenda

Belangrijkste beleidsmatige mutaties Meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen Overzicht garanties en achterborgstellingen

• 3. 

  Beleidsartikelen

Artikel 1 Volksgezondheid

Artikel 2 Curatieve zorg

Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning

Artikel 4 Zorgbreed beleid

Artikel 5 Jeugd

Artikel 6 Sport en bewegen

Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en herinnering Tweede

Wereldoorlog

Artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten

• 4. 

  Niet-beleidsartikelen

Niet-beleidsartikel 9 Algemeen Niet-beleidsartikel 10 Apparaatsuitgaven Niet-beleidsartikel 11 Nominaal en onvoorzien

• 5. 

  Begroting agentschappen

College ter Beoordeling van Geneesmiddelen Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

4 4 6

6 17 22 25

31

31 46 63 76 92 98

106 114

117

117 122 129

130

130 135

141

3

• 6. 

  Financieel Beeld Zorg                                                                       146

• 7. 

  Bijlagen                                                                                              240

ZBO’s en RWT’s                                                                                 240

Verdiepingsbijlage                                                                            243

Moties en toezeggingen                                                                   250

Subsidieoverzicht                                                                             320

Evaluatie- en onderzoeksoverzicht                                                  325

Lijst met afkortingen                                                                         329

Trefwoordenregister                                                                         334

• A. 

  ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld.

Het wetsvoorstel strekt ertoe om de onderhavige begrotingsstaat/ begrotingsstaten voor het aangegeven jaar vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor dat jaar. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten vastgesteld. De in de begrotingsstaat/begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zogenoemde Begrotingstoelichting).

Wetsartikel 2

Onder het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ressorteren de volgende agentschappen die een baten-lastenstelsel voeren: het Agentschap College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, het Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de baten en de lasten, het saldo van de baten en de lasten en de kapitaaluitgaven en -ontvangsten van de in de staat opgenomen baten-lastenagentschappen voor het onderhavige jaar vastgesteld. De in de begroting opgenomen begrotingsartikelen worden toegelicht in onderdeel B (Begrotingstoelichting) van deze memorie van toelichting en wel in de paragraaf inzake de agentschappen.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

E.I. Schippers

• B. 

  BEGROTINGSTOELICHTING

• 1. 

  Leeswijzer

Inleiding

Voor u ligt de begroting 2017 van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Deze begroting bestaat uit de volgende onderdelen:

• - 

  Beleidsagenda

• - 

  Beleidsartikelen en de niet-beleidsartikelen

• - 

  Begroting baten-lastenagentschappen

• - 

  Financieel Beeld Zorg

• - 

  Diverse bijlagen

De beleidsprioriteiten met betrekking tot de Zorgverzekeringswet worden vermeld in het Financieel Beeld Zorg.

Motie-Schouw

In juni 2011 is de motie Schouw ingediend en aangenomen. Deze motie zorgt ervoor dat de landenspecifieke aanbevelingen van de Raad op grond van de nationale hervormingsprogramma’s een eigenstandige plaats krijgen in de departementale begrotingen. In de beleidsagenda wordt ingegaan op de uitwerking van de aanbeveling.

Groeiparagraaf

In de begroting wordt dit jaar voor het eerst een overzicht opgenomen waarin op artikelniveau wordt aangegeven wat de voorgenomen bestemming is van het naar verwachting op 1 januari 2017 niet-juridisch verplichte deel van het budget. Het gaat om voorgenomen verplichtingen die later in het begrotingsjaar worden vastgelegd al dan niet op grond van achterliggende bestuurlijke afspraken. De voornemens worden kort toegelicht. Het overzicht wordt opgenomen bij de beleidsagenda.

Tijdens het wetgevingsoverleg over het VWS jaarverslag 2014 heeft de Kamer verzocht om de verantwoordingsfunctie van het jaarverslag te verbeteren. In de aanloop naar de voorbereiding van de ontwerpbegroting 2017 is in overleg met de vaste Kamercommissie Zorg verkend hoe deze verbetering kan worden vormgegeven. Dit heeft onder meer geresulteerd in een monitor waarin maatschappelijke doelstellingen zijn geformuleerd en waarbij indicatoren uit de Staat van Volksgezondheid en Zorg zijn opgenomen die iets zeggen over de stand van zaken op het terrein van de zorg. Een overzicht van deze maatschappelijke doelstellingen en de indicatoren is bij de beleidsagenda opgenomen. Daarnaast is een set van 5 indicatoren uit de VWS-monitor gekoppeld aan de beleidsagenda.

Middellangetermijnverkenning 2018-2021 van het CPB

De macro-economische en budgettaire gegevens in deze begroting zijn, zoals altijd, gebaseerd op de Macro Economische Verkenning (MEV) van het Centraal Plan Bureau (CPB). Normaal gesproken bevat een MEV-raming alleen cijfers voor het lopende jaar en het komende jaar, in dit geval dus voor 2016 en 2017. Dit jaar publiceert het CPB echter ook een middellangetermijnraming (MLT) bij de MEV voor de periode 2018-2021. Ook die raming is technisch verwerkt in deze begroting. Het betreft in de VWS-begroting de BKZ-uitgaven en de BKZ-ontvangsten, de zorgtoeslag, de Rijksbijdrage 18- en de BIKK. De hoofdtekst en bijlagen van de

Miljoenennota bevatten meer informatie over de verwerking van de MLT.

• 2. 

  Beleidsagenda¹

Wat heb je nodig?

Dat is de vraag waar het om moet draaien in de gezondheidszorg. Wat heb je nodig om gezond te blijven? Om beter te worden? En als beter worden niet meer gaat, wat heb je dan nodig om zo zelfstandig mogelijk te kunnen blijven, met zo hoog mogelijke kwaliteit van leven.

De vraag «Wat heb je nodig?» kan het beste door mensen zelf beantwoord worden, in samenspraak met hun zorgverleners. Het antwoord is voor iedereen anders. Maar het is een cruciale vraag. Juist in een samenleving met meer ouderen, meer chronisch zieken. Juist in een samenleving waarin mensen steeds meer zelf willen bepalen hoe zij hun leven inrichten, daar zelf ook meer mogelijkheden voor hebben. Waarin mensen met één muisklik heel de wereld in huis halen.

Met de omslag in de zorg die wij de afgelopen jaren hebben gemaakt, willen wij mensen de zorg bieden die in deze tijd bij hen past.

De zorg is nu zo ingericht dat die persoonsgerichte aanpak mogelijk is: zorg thuis of dichtbij huis als het kan, verder weg als het moet. En afgestemd op ieders persoonlijke situatie, rekening houdend met wat een ieder zelf nog kan of niet kan. We zien al heel goede voorbeelden waar dit lukt (www.hetzorgverhaal.nl). Tegelijkertijd zien we ook dat ouderen en kwetsbare mensen soms de weg naar de juiste zorg niet kunnen vinden. Dat moeten we in de praktijk oplossen. Daar zetten we ons de komende jaren voor in, samen met de mensen in de zorg en samen met patiënten, cliënten en bewoners.

Hoe gezond voelt u zich?

Vanaf 1990 voelen mensen zich steeds een beetje gezonder. In 2014 gaf 84,3% van de mannen en 79,5% van de vrouwen aan een goede gezondheid te ervaren.

Deze Beleidsagenda geeft invulling aan de afspraken die zijn gemaakt om te komen tot verbetering van de kwaliteit van de begroting en daarmee in samenhang de verantwoordingsfunctie van het jaarverslag. Dit gebeurt langs twee lijnen. Om achteraf meer inzicht in de behaalde resultaten van het genomen beleid te kunnen geven, is er voor gekozen in de Beleidsagenda 2017 nadrukkelijk aandacht te besteden aan het concreet formuleren van maatregelen. Gegeven de omvang en doelstelling van de agenda is daarbij gekozen voor een gericht aantal prioritaire maatregelen waarop wij in de komende periode het verschil willen maken.

Tegelijkertijd is in de tekst een achttal indicatoren uit de VWS-monitor opgenomen. Het doel van de monitor is om meer inzicht te krijgen in hoe het met de gezondheidszorg in Nederland is gesteld en om aan te geven of er reden is voor bijsturing, al dan niet met behulp van begrotingsgeld. De monitor staat in relatie tot de begrotingscyclus en is niet bedoeld om een eigen, zelfstandige rol te krijgen. De monitor heeft vooral een signalerende en agenderende werking. De monitor bevat algemene maatschappelijke doelstellingen op het terrein van volksgezondheid, zorg en de betrokken samenleving en indicatoren die daarbij passen. Een uitgebreide lijst en een toelichting is in deze begroting opgenomen achteraan deze Beleidsagenda en voor de begrotingsartikelen.

Door het concreter en specifieker formuleren van maatregelen en het toevoegen van een gericht aantal indicatoren, wordt het mogelijk de invulling van de meer recente beleidsprioriteiten af te zetten tegen de lange termijn doelstellingen en trendontwikkelingen. Daarmee wordt ook de Beleidsagenda een document op basis waarvan het gesprek over de vraag «zitten we op de juiste koers?» en de bijdrage van het ingezette beleid aan de publieke waarden kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid, moet kunnen worden aangegaan.

Die praktische en persoonsgerichte aanpak kiezen we ook bij de uitvoering van nieuwe wetten over kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg. We houden nauwlettend de praktijk in de gaten en springen in waar nodig.

Vanzelfsprekend blijft betaalbaarheid een voorwaarde om de zorg voor iedereen toegankelijk te houden. We zijn er mede dankzij de hoofdlijnenakkoorden in geslaagd om de groei van de zorguitgaven (www.hetzorgverhaal.nl/wat-betalen-we-aan-zorg) – zoals we die tot 2012 jaar op jaar zagen – te remmen. Maar van achterover leunen kan geen sprake zijn. Omdat we steeds ouder worden en er medisch gezien steeds meer mogelijk is, blijft de druk op de gezondheidszorg groot en geeft de overheid nog steeds elk jaar meer geld uit aan zorg. Dat geldt zowel voor de langdurige zorg als voor de curatieve zorg. In 2017 is dat bijna 69 miljard euro (www.hetzorgverhaal.nl/zorguitgaven) – bijna één derde van alle uitgaven die de rijksoverheid doet.

Het is cruciaal dat we op de kosten blijven letten, vol inzetten op preventie en daadwerkelijk gebruik maken van de enorme mogelijkheden die innovaties bieden om mensen tegen lagere kosten de zorg te bieden die bij hen past en die tegemoet komt aan wat zij in hun individuele situatie nodig hebben.

Wat heb je nodig om gezond te leven en gezond op te groeien?

Steeds meer mensen beseffen dat hun manier van leven invloed heeft op hun gezondheid. Dat is een goede ontwikkeling. Want hoe goed de zorg ook is, het is altijd beter om ziekte te voorkomen. Dit is in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van mensen zelf. De overheid zorgt voor de randvoorwaarden, maakt gezonde keuzes makkelijk en beschermt mensen die dat zelf niet kunnen.

Wie rookt er nog?

Steeds minder jongeren roken. In 2015 had 10,6% van de jongeren tot 16 jaar in de afgelopen maand gerookt. In 2011 was dat 16,9%.

Veilig opgroeien

Een veilige kindertijd is het fundament voor een gezond en gelukkig leven. Met 95% van de jongeren gaat het goed. Helaas zijn er ook nog steeds kinderen die geen veilig thuis hebben. Dat is onacceptabel. De zorg en ondersteuning van kinderen en gezinnen die het nodig hebben, moet nu in de praktijk verder worden verbeterd. De vraag «Wat heb je nodig?», moet ook hier leidend zijn, zodat we voorkomen dat er te weinig of juist te veel zorg is. De integrale verantwoordelijkheid van de gemeenten voor de jeugdhulp, biedt hiervoor grote en nieuwe mogelijkheden.

Preventie steeds belangrijker

Wie gezond wil leven, moet daarin niet gehinderd worden. De gezonde keuze moet de makkelijke keuze zijn. Bijvoorbeeld door een breder aanbod van gezonde voeding. Dat betekent minder vet, suiker en zout (www.hetzorgverhaal.nl/vet-zout-en-suiker) in de producten die je koopt in de supermarkt, in de schoolkantine, de sportkantine of het bedrijfsrestaurant. Dat willen we bereiken in samenwerking met het bedrijfsleven.

Wie wil sporten en bewegen (http://www.hetzorgverhaal.nl/sporten-in-de-wijk), moet dit makkelijk kunnen doen. Je hebt een club in de buurt nodig, een trapveldje, een sportcoach die je helpt, veilige straten om te joggen en fietspaden. Om dit voor elkaar te krijgen, werken verschillende ministeries, gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijven samen in het Nationaal Programma Preventie en de brede maatschappelijke beweging Alles is Gezondheid (www.hetzorgverhaal.nl/de-buurtsportcoach).

Met voorlichtingscampagnes informeren we mensen hoe zij kunnen voorkomen dat ze ziek worden. Bijvoorbeeld door de handen te wassen en op de juiste manier eten te bereiden en te bewaren.

Antibioticaresistentie (www.hetzorgverhaal.nl/antibioticaresistentie) Het bestrijden van antibioticaresistentie is cruciaal om gezondheidsproblemen te voorkomen. Door verkeerd en kwistig gebruik van antibiotica zijn steeds meer bacteriën ongevoelig voor de middelen die we tot onze beschikking hebben. Steeds meer infecties zijn daardoor moeilijker te behandelen. Antibioticaresistentie ontstaat niet alleen in de zorg, maar ook in de dierhouderij en in het milieu. We werken met alle sectoren samen om antibioticaresistentie terug te dringen. Dit is de zogeheten One Health-aanpak.

Gezondheidsverschillen

Ondanks veel aandacht voor preventie, zien we nog grote verschillen tussen lager- en hogeropgeleiden. Mensen die lager zijn opgeleid, leven vaak minder gezond dan mensen die hoogopgeleid zijn. Daarom proberen wij alle mensen te bereiken met onze bewustwordingscampagnes over de gevaren van roken, drinken en te veel of ongezond eten. Om het gezondheidsbeleid op wijkniveau te ondersteunen, ontwikkelt het RIVM wijkpro-fielen met de bij ieder profiel behorende pakketten van werkzame interventies.

Kinderen en jongeren zijn kwetsbaar omdat zij geen zeggenschap hebben over hun omgeving en makkelijker beïnvloed worden door het gedrag van anderen. De NIX18 campagne richt zich op jongeren en komend jaar speciaal op kinderen die op het VMBO zitten (www.hetzorgverhaal.nl/ roken-alcohol-en-drugs). Jongeren worden ook bewust door de afschrikwekkende afbeeldingen op pakjes sigaretten en met een leeftijdsgrens voor tabaksproducten en e-sigaretten. Samen met verloskundigen, kinderartsen, jeugdartsen, gynaecologen, kraamverzorgenden, verslavingsartsen en huisartsen hebben we de Taskforce Rookvrije Start opgezet om ervoor te zorgen dat zwangere vrouwen en hun omgeving gemotiveerd en beter begeleid worden om te stoppen met roken.

Met de volgende concrete acties willen we komend jaar het verschil maken als het gaat om gezond leven en opgroeien:

– De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling wordt verbeterd: het systematisch zorgen voor veiligheid van (potentiële) slachtoffers krijgt prioriteit. Gemeenten hebben in 2017 26 goed functionerende Veilig Thuis organisaties gerealiseerd, waar professionals en burgers terecht kunnen en goed worden geholpen. We versterken de samenwerking tussen zorg, onderwijs en gemeenten, gericht op een goede uitvoering.

– Het is van belang dat mensen goed geïnformeerd worden over de voor- en nadelen van health-checks en zelftesten en beschermd worden tegen risico’s. Dit zal onder meer worden geregeld in een wetsvoorstel dat we in 2017 aan de Tweede Kamer zullen aanbieden.

– Op Europees niveau is onder Nederlands voorzitterschap afgesproken dat elke lidstaat, en dus ook Nederland, uiterlijk eind 2017 een nationaal plan moet hebben om voedingsproducten te verbeteren. Zo willen we voorkomen dat mensen te veel zout, verzadigde vetten en calorieën binnen krijgen.

– We laten programma’s ontwikkelen om vooral ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking aan het sporten te krijgen. We kijken uit naar de resultaten van de effect- en evaluatiestudies van lopende sportprogramma’s die in 2017 verschijnen.

– Instellingen en professionals gaan in regionale netwerken samenwerken om de verspreiding van resistente bacteriën tegen te gaan en zo antibioticaresistentie aan te pakken. Per 2018 moeten er tien netwerken operationeel zijn.

Welke zorg heb je nodig?

Als mensen toch zorg nodig hebben, weten zij zelf het beste wat wel en niet bij hun situatie past. Daarom hebben wij de positie van patiënten, cliënten en bewoners versterkt, zodat zij kunnen meebeslissen over hun zorg. Thuis, in het ziekenhuis, of in het verpleeghuis.

Niet alleen is er meer informatie, mensen kunnen deze informatie ook makkelijker vinden en begrijpen. En waar vroeger de arts het type behandeling bepaalde, beslissen arts en patiënt nu samen wat de beste optie is. Welke keuzes zijn er als het gaat om onderzoek en behandeling? Wegen de voordelen op tegen de nadelen? Om die afwegingen te kunnen maken is betrouwbare en begrijpelijke informatie nodig. We kunnen daarbij nog veel meer gebruik maken van digitale mogelijkheden, zoals animatievideo’s. Goede informatie geeft patiënten een stevigere positie in het gesprek met hun artsen.

Mede door het Jaar van de Transparantie hebben patiënten meer en betere informatie gekregen over de kwaliteit van behandelingen voor dertig aandoeningen. Er is echter nog een flinke inspanning nodig om iedere patiënt tijdig van gedegen en begrijpelijke informatie te voorzien.

We willen ook de positie van patiënten en premiebetalers tegenover hun zorgverzekeraar sterker maken. Daarom komen we met een wetsvoorstel dat de medezeggenschap van een verzekerde over het beleid van de zorgverzekeraar moet versterken. Ook hebben verzekerden een stem gekregen in het instellen van een onafhankelijke geschillencommissie voor de zorg.

Zeggenschap over je eigen leven is net zo cruciaal als je een beperking hebt of te maken krijgt met de gebreken van het ouder worden. Om zo vrij en onafhankelijk als mogelijk te kunnen blijven functioneren, moet zorg dichtbij huis, of liefst thuis, geleverd kunnen worden, zodat de gang naar het ziekenhuis of verpleeghuis alleen gemaakt hoeft te worden als er geen alternatief is.

Deze omslag is hard nodig: in 2030 is bijna één op de vier Nederlanders ouder dan 65 (www.hetzorgverhaal.nl/zorg-voor-ouderen) en hebben naar schatting zeven miljoen Nederlanders één of meer chronische ziekten, zoals diabetes, hart- en vaatziekten of een longaandoening. Al sinds de jaren tachtig kiezen steeds meer ouderen ervoor zo lang mogelijk thuis te wonen. Ook chronisch zieken doen steeds vaker volop mee in de samenleving, hebben nog een baan en een druk sociaal leven. Dat kan, mede dankzij steeds betere behandelingsmethoden, betere geneesmiddelen en dankzij zorg die steeds vaker thuis of dichtbij huis kan worden geboden. Daarbij gaan we steeds meer uit van de eigen kracht en mogelijkheden die mensen hebben.

Levensverwachting

De levensverwachting bij geboorte is gestegen van 77 jaar in 1990 tot 81,5 jaar in 2015.

Dan is het wel van belang om te weten wat iemand nog wel kan, en wat niet meer. En wat mensen nodig hebben aan zorg en ondersteuning. Dit is niet te bepalen vanuit Den Haag. Dat moet dichterbij huis geregeld worden. Daarom hebben gemeenten vanaf 2015 een aantal zorgtaken overgenomen van het Rijk. Zij kennen hun inwoners en komen bij hen over de vloer. Zij kunnen in een persoonlijk gesprek met mensen bepalen wat nodig is. Dat kan verder gaan dan alleen zorg. Zijn er schulden? Is er sprake van eenzaamheid? Zijn er psychische problemen? De gemeenten hebben meer inzicht en mogelijkheden om al die zaken tegelijkertijd en in samenhang aan te pakken dan de landelijke overheid.

Eenzaamheid

40% van de volwassen bevolking voelt zich eenzaam. Eenzaamheid neemt toe met de leeftijd. Van de groep tussen 75 en 84 voelt bijna 50% zich eenzaam; van de groep 85 plus zelfs bijna 60%.

De decentralisaties zijn pas geslaagd als mensen daadwerkelijk ervaren dat ze goed worden geholpen: tijdige hulp en ondersteuning op maat, thuis of dichtbij huis. In 2017 en de jaren daarna zullen we samen met gemeenten en alle andere betrokkenen met onverminderde inzet verder werken aan deze missie (www.hetzorgverhaal.nl/wmo).

Het regelen van de nieuwe zorgtaken is voor gemeenten niet altijd eenvoudig. Daarom zien wij er op toe dat gemeenten iedereen de ondersteuning geven die nodig is. In veel gemeenten gaat dit goed. Zij kunnen als voorbeeld dienen voor anderen. Gemeenten die het niet goed doen spreken we hierop aan en we ondersteunen bij verbetering.

Wijkverpleegkundige (www.hetzorgverhaal.nl/de-wijkverpleegkundige) Voor mensen die thuis zorg nodig hebben, is de wijkverpleegkundige enorm waardevol. Hij of zij hoort als eerste de vragen en behoeften van mensen, biedt praktische zorg en geeft de zekerheid dat zorg aan huis altijd goed geregeld is. We hebben meer geld vrijgemaakt voor de wijkverpleegkundige en geregeld dat deze zorg in de buurt vergoed wordt door de zorgverzekering. Zorg van de wijkverpleegkundige telt ook niet mee voor het eigen risico. Zoals dat ook al het geval is bij de huisarts, met wie de wijkverpleegkundige intensief samenwerkt. De volgende stap is om mogelijke belemmeringen die de wijkverpleegkundige tegenkomt (zoals overbodige en onduidelijke regels), weg te nemen. We willen dat de wijkverpleegkundige zo veel mogelijk tijd heeft voor mensen en geen tijd kwijt is aan onnodig papierwerk.

Verpleeghuis (www.hetzorgverhaal.nl/verpleeghuiszorg)

Nu mensen steeds langer thuis wonen, zijn degenen die naar een verpleeghuis gaan steeds ouder en vaak ook zieker. Om de zwaardere en ingewikkelder zorg te kunnen bieden die dan nodig is, moet de kwaliteit van de verpleeghuiszorg beter (http://www.hetzorgverhaal.nl/passende-zorg). De sleutel is een combinatie van een goede organisatie, goed management, ruimte voor professionals en betere vaardigheden van zorgmedewerkers. Om tegemoet te komen aan veranderende zorgvraag en de kwaliteit van de ouderenzorg te verbeteren, heeft het kabinet de bezuinigingen op de verpleeghuizen van 500 miljoen euro geschrapt en structureel extra geld vrijgemaakt voor kwaliteit: het gaat om 210 miljoen euro per jaar voor opleidingen en extra dagbestedingactiviteiten. Als onderdeel van het programma Waardigheid en Trots zetten we de voorlopers in het zonnetje en let de Inspectie voor de Gezondheidszorg scherp op de achterblijvers.

Veilig melden

Ruim één miljoen mensen werken elke dag met hart en ziel aan goede zorg in Nederland. Desondanks gaat er wel eens wat mis. Zorg is mensenwerk. Het is belangrijk dat professionals incidenten durven melden, om herhaling te voorkomen. Ook hebben patiënten of cliënten het recht om te weten dat het mis is gegaan. Daarover moeten zij met hun zorgverlener kunnen praten. Een klachtenfunctionaris bemiddelt hierin. Levert dat niks op, dan kan een patiënt een klacht indienen bij de zorgverlener of de zorginstelling. De Wet kwaliteit, klachten en geschillen in de zorg regelt dit.

Vermijdbare sterfte

Aandacht voor patiëntveiligheid werkt! Het aantal patiënten dat in het ziekenhuis kwam te overlijden als gevolg van onnodige fouten is gedaald tussen 2008 en 2011/2012. Van de 100 in het ziekenhuis overleden patiënten, overleden er in 2008 5,5 mede als gevolg van potentieel vermijdbare schade; in 2011/2012 waren dat er 2,6.

Kwaliteit en openheid

Openheid over de kosten en kwaliteit is essentieel als we de zorg goed willen organiseren met kwaliteit hoog in het vaandel. In Kwaliteit loont staan de maatregelen die afspraken hierover tussen zorgaanbieders en -verzekeraars stimuleren. De Inspectie voor de Gezondheidszorg houdt strenger toezicht op de toetreding van nieuwe zorgaanbieders. Instellingen bieden ook zelf openheid over hoe zij kwaliteit en veiligheid garanderen voor de patiënt, zeker in het geval van calamiteiten. De Inspectie zal hier scherp op toezien.

Om verzekeraars te prikkelen zich meer te richten op verzekerden die veel zorg nodig hebben, hebben wij de risicoverevening in 2016 verbeterd. Dat was een eerste stap. Komend jaar zullen we de verevening wederom aanpassen en verder verfijnen. Met een meerjarig onderzoeksprogramma zetten we een derde stap voor verdere verbetering van de risicoverevening.

Cultuuromslag in de geestelijke gezondheidszorg

Ook in de geestelijke gezondheidszorg willen we dat kwaliteit loont. Ook mensen met psychische klachten willen de beste behandeling, volgens de laatste stand van wetenschap en praktijk en op maat. Ook zij hebben recht op betrouwbare informatie die makkelijk te vinden is. Hoe lang duurt de behandeling? Wat mag ik verwachten en wat niet? Welke opties zijn er? Wat past bij mij?

De geestelijke gezondheidszorg heeft hiervoor een plan gemaakt, de zogeheten Toekomstagenda gaat uit van patiënten en verstevigt hun positie. De agenda is een begin. Het komt nu aan op de uitvoering in de praktijk. Professionals in de geestelijke gezondheidszorg werken aan een cultuuromslag waarin patiënten met hun zorgverleners meer inzicht krijgen en meer keuzemogelijkheden, kortom meer regie. Om de financiering dit te laten ondersteunen, werkt de sector samen met de Nederlandse Zorgautoriteit aan een nieuwe bekostiging.

Zorgen voor je naaste (www.hetzorgverhaal.nl/mantelzorg) Mantelzorgers en vrijwilligers zijn onmisbaar in de zorg en verdienen onze steun. Zeker nu steeds meer ouderen zelfstandig thuis willen blijven wonen, wordt er veel van mantelzorgers gevraagd. Mantelzorgers krijgen steeds meer maatschappelijke erkenning en ondersteuning. Toch hebben velen het gevoel dat ze er alleen voor staan. In 2017 is het tijd voor een volgende stap, waaronder meer maatschappelijke bewustwording. Onder meer door een campagne voor een mantelzorgvriendelijke samenleving. Tegelijkertijd moeten we gezamenlijk blijven zoeken naar mogelijkheden om werk en zorgtaken beter te combineren. Ook aan mantelzorgers moeten wij de vraag stellen: Wat heb je nodig?

Aantal mantelzorgers

1 op de 3 Nederlanders van 18 jaar en ouder heeft in 2014 aangegeven – in het jaar voorafgaand aan het onderzoek – een naaste te ondersteunen.

Goede zorg is kijken naar wat mensen echt nodig hebben. Met de volgende concrete acties willen wij komend jaar het verschil maken:

– In het kader van het programma Waardigheid en Trots wordt de basisveiligheid van de instellingen met ingang van 2017 transparant gemaakt en wordt een nieuw kwaliteitskader in gebruik genomen. Met de meerjarige kwaliteitsagenda Samen werken aan een betere gehandicaptenzorg worden bijvoorbeeld activiteiten in gang gezet om de positie van de cliënt te versterken, professionals beter toe te rusten en innovatie en samenwerking te stimuleren. Ook wordt geïnvesteerd in professionals, bijvoorbeeld door het organiseren van een reeks leer-/ werkbijeenkomsten en meer scholing voor zorgprofessionals om de dialoog met de cliënt en/of zijn omgeving te verdiepen. We starten twee grote experimenten (VVT en gehandicaptenzorg) om de langdurige zorg meer persoonsgericht te maken.

– De verbetering van de uitvoering van het persoonsgebonden budget heeft ook in de komende periode onze aandacht. Allereerst willen we de betalingen ook in 2017 stabiel houden. Daarnaast blijven we werken aan een klantvriendelijker en goedwerkend systeem van trekkingsrecht waarmee de budgethouder van het pgb gemakkelijk zelf zijn zaken kan regelen.

– Om samen beslissen meer vorm te geven, worden de drie goede vragen geïntroduceerd in de huisartsenpraktijk en met de partijen in de geestelijke gezondheidszorg is afgesproken dat er meer begrijpelijke informatie beschikbaar komt die ook eenvoudig vindbaar is voor patiënten.

– Door de verbetering van de risicoverevening worden per 2017 naar verwachting 200.000 extra chronisch zieken geïdentificeerd voor wie verzekeraars een passende compensatie ontvangen.

Voor alle aanbieders van curatieve ggz is het vanaf 1 januari 2017 verplicht om een kwaliteitsstatuut te hebben, zodat patiënten meer informatie hebben om hun keuze voor een zorgaanbieder op te baseren.

Minder taboes, meer begrip

Dementie (www.hetzorgverhaal.nl/leven-met-dementie) Dementie wordt volksziekte nummer 1. Mensen met dementie wonen in ons dorp, in onze buurt, in onze straat. Soms hebben ze iemand nodig die ziet wat er aan de hand is, als ze het even niet meer weten bij de kapper of zonder bestemming de bus instappen. Oog hebben voor mensen met dementie is een zaak van ons allemaal.

Depressie (www.hetzorgverhaal.nl/leven-met-depressie) Nederland telt 800.000 mensen met een depressie. Het is de meest voorkomende reden voor een ziekmelding. De maatschappelijke en persoonlijke impact is enorm. Toch zijn depressies en andere psychische problemen vaak nog een taboeonderwerp. Depressie wordt daarbij vaak niet of laat herkend. Met een publiekscampagne willen wij dat patiënten en hun omgeving depressie sneller herkennen en weten wat ze moeten doen en hoe hiermee om te gaan. Zo hopen we voor mensen de drempel te verlagen om bijtijds hulp te zoeken.

Vrouwen met een postnatale depressie

Ongeveer 13 op elke 100 Nederlandse moeders krijgt te maken met een postnatale depressie, die tot 12 maanden na de geboorte kan ontstaan.

Met de volgende acties willen we het komend jaar meer bewustzijn creëren en kennis vergroten:

– Wij willen dat het aantal depressies afneemt en dat de impact van depressie kleiner wordt. Daarom besteedt VWS vanaf het najaar 2016 samen met de betrokken beroepsgroepen en kennisinstellingen aandacht aan depressie via zowel een publiekscampagne depressie als een meerjarenprogramma depressiepreventie.

– Er komt een online training op Samendementievriendelijk.nl, die mensen leert om de signalen van (beginnende) dementie te herkennen en beter om te gaan met patiënten. Ons streven is dat wij in 2020 310.000 «dementievrienden» hebben, voor elke dementerende ten minste één vriend. We maken 30 miljoen euro vrij voor het onderzoeksprogramma Memorabel, dat als doel heeft de diagnoses en behandelmethoden te verbeteren en mensen met dementie meer kwaliteit van leven te bieden.

Werken en vernieuwen in de zorg – wat heb je nodig?

Wetten en regels alleen maken een omslag in de zorg niet mogelijk. Het zijn de mensen die het doen. Om hen bij te staan, hebben we teams gevormd met professionals die praktische hulp en oplossingen bieden en kunnen toelichten welke mogelijkheden regels bieden. Zoals de mensen van het praktijkteam Palliatieve zorg dat bijvoorbeeld in actie kan komen wanneer iemand die in een zorginstelling woont, tóch liever thuis zou willen overlijden. Of het praktijkteam Zorg op de juiste plek, dat de weg weet wanneer iemand die uit het ziekenhuis wordt ontslagen, maar nog niet fit genoeg is om alleen thuis te zijn.

Meer ruimte voor professionals

Regels en registratie helpen om de kwaliteit en veiligheid te verbeteren en daarover openheid te geven. Maar te veel papierhandel gaat ten koste van het werkplezier en de kwaliteit van zorg en belemmeren vernieuwing. Ons doel is dan ook: minder regels, meer tijd voor zorg

(www.hetzorgverhaal.nl/specialistische-zorg-in-de-buurt).

Maar het schrappen van onnodige regels is makkelijker gezegd dan gedaan. Het is daarom mooi om te zien dat zorgverleners met zorgverzekeraars, de Inspectie, de Nederlandse Zorgautoriteit en andere betrokken partijen om tafel gaan om regels tegen het licht te houden. De huisartsen hebben op die manier verschillende overbodige formulieren en registraties afgeschaft waardoor de tijd die zij kwijt waren aan administratie sterk is verminderd. In de langdurige zorg is de CQ-index geschrapt. De index mat de kwaliteit in de ouderenzorg maar werd ervaren als administratieve last. We vervangen deze door een nieuwe en slimmere – nog te ontwikkelen – manier om naar kwaliteit te kijken.

Andere zorgverleners volgen dit najaar en gaan samen om de tafel om overbodige regels tegen het licht te houden.

Overleving kanker

Ruim 85% van de vrouwen met borstkanker is vijf jaar na diagnose nog in leven. Vijfentwintig jaar geleden was dat nog 77%. De overlevingskansen stijgen jaar op jaar.

Innovatieve geneesmiddelen betaalbaar

Er komen steeds meer geneesmiddelen die op de persoon zijn toegesneden. Het gaat om veelbelovende medicijnen die de kwaliteit van leven van ernstig zieke mensen enorm kunnen verbeteren en mensen zelfs kunnen genezen. Tegelijk zijn die middelen zo duur, dat we ze op termijn mogelijk niet meer kunnen betalen. Om dat te voorkomen, hebben we begin 2016 de geneesmiddelenvisie gepubliceerd. Uitgangspunt is dat patiënten die middelen krijgen die veilig zijn en die echt werken, tegen een maatschappelijk aanvaardbare prijs.

We investeren in betere diagnostiek, zodat onnodig medicijngebruik kan worden voorkomen. Want voor medicijnen geldt: baat het niet, dan schaadt het wel. Om een betere inkooppositie te krijgen tegenover de farmaceutische industrie, organiseren we meer samenwerking tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars om samen geneesmiddelen in te kopen. Daarnaast blijft het cruciaal dat dure merkgeneesmiddelen alleen worden ingezet als er geen gelijkwaardig, goedkoper alternatief is. Omdat de meeste geneesmiddelen door internationaal opererende bedrijven worden geproduceerd, trekken we op met andere landen om onze inkooppositie te versterken en informatie over onder meer prijzen en over nieuwe medicijnen die eraan komen, uit te kunnen wisselen.

Gebruik maken van de mogelijkheden van technologie

(www.hetzorgverhaal.nl/digitale-zorg)

Mensen maken thuis en op hun werk steeds meer gebruik van tablets,

apps en games. Ook in de zorg is slimme, persoonlijke technologie sterk in opkomst. Met behulp van sensoren, slimme pleisters, smartphones, of tablets kunnen mensen tegenwoordig zorg ontvangen waar zij maar willen. Tijd en plaats zijn steeds vaker irrelevant waardoor de zorg zich kan verplaatsen van de wachtkamer naar de woonkamer. Hier liggen grote kansen om de zorg te verbeteren en kosten te besparen. Als we meer kwaliteit, maatwerk en service in de zorg willen en tegelijkertijd kosten willen besparen, moeten we de nieuwe, slimme technologie meer omarmen.

Om de basis voor innovatie op orde te krijgen, investeren we de komende drie jaar jaarlijks 35 miljoen euro in digitale informatie-uitwisseling door ziekenhuizen. De koudwatervrees die er nog is voor nieuwe technologieën moeten we wegnemen. Met een gezamenlijke agenda kijken we wat mensen en instellingen nu eigenlijk nodig hebben om innovaties daadwerkelijk te gebruiken en verder te brengen. Duidelijk is ook dat zorgverleners meer ruimte nodig hebben om maatwerk te kunnen bieden, of nieuwe concepten te ontwikkelen. Daarbij moeten zij zo min mogelijk hinder ondervinden. De nieuwe Wet marktordening gezondheidszorg die wij in 2017 hopen in te voeren, zal veel van die obstakels wegnemen.

Onze maatregelen om professionals te bieden wat zij nodig hebben:

– Om regeldruk merkbaar te verminderen in 2017 krijgen succesvolle trajecten zoals Het experiment regelarme instellingen en Het roer moet om navolging. Een vergelijkbare maatwerkaanpak gaan we bij tenminste vijf beroepsgroepen inzetten. Mensen in het veld bespreken de knelpunten met zorgaanbieders, zorgverzekeraars, gemeenten, toezichthouders en VWS en pakken deze aan.

– Om ondernemers in het midden- en kleinbedrijf te ondersteunen bij de opschaling van goede e-Healthinitiatieven, gaat in het najaar van 2016 het «Fast Track eHealth initiatief» van start. Om effectieve zorginnovaties te versnellen en te verbreden, maken we in 2017 afspraken met private partijen via minimaal drie zogenoemde Health Deals.

– Het doel van programma ICT in Ziekenhuizen dat in 2017 begint, is dat alle ziekenhuizen dezelfde standaarden gebruiken en hun informatie onderling, met patiënten en met andere zorgverleners kunnen delen. Ook moet ieder ziekenhuis op termijn over een basisinfrastructuur beschikken aan de hand waarvan medische app’s en e-healthinterventies kunnen worden ingezet op het moment dat zorgverlener en patiënt dit zinvol achten.

– Via het op te richten Platform Expertise Inkoop Geneesmiddelen gaan we in 2017 gezamenlijk inkoop van medicijnen door ziekenhuizen en verzekeraars stimuleren. Om de prijzen te verlagen, krijgt het Bureau Financiële Arrangementen Geneesmiddelen een permanente status. In de «roadmap» geneesmiddelenvisie die na de zomer naar de Tweede Kamer wordt gestuurd, staan bij alle maatregelen concrete acties genoemd met de daarbij behorende tijdlijnen.

Onze ambitie blijft ook de komende jaren om de zorg nog beter te laten aansluiten op de wensen van mensen, de kwaliteit verder te verbeteren en de kosten te beheersen. Door de omslag te maken naar het voorkomen van ziekten. Door zorg zinnig en zuinig te leveren. En door digitale mogelijkheden in de zorg veel meer te benutten. Afgelopen jaren hebben wij gezien dat mensen in de zorg keihard hebben gewerkt om de veranderingen mogelijk te maken. Komende jaar zetten we samen met

hen onze schouders eronder om de praktische problemen en uitvoerings-moeilijkheden die zich nog voordoen, op te lossen. Voor goede en betaalbare zorg, nu en in de toekomst.

BELANGRIJKSTE BELEIDSMATIGE MUTATIES

Belangrijkste beleidsmatige mutaties t.o.v. vorig jaar (uitgaven) Bedragen x € 1.000

Artikel nr

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016 (inclusief NvW) Belangrijkste mutaties

De NIPT betreft een screening tijdens de zwangerschap. De test kan onder andere het downsyndroom opsporen zonder dat sprake is van een verhoogd risico op een miskraam. Omdat opname in het basispakket afhankelijk is van de advisering van het Zorginstituut (en de Gezondheidsraad) kan de NIPT als eerste test niet eerder dan per 2018 opgenomen worden in het basispakket. In 2017 zal de bekostiging daarom lopen via een subsidieregeling.                                                      01

In een bindend advies is de schadevergoeding die VWS aan Erasmus MC moet betalen vanwege het niet nakomen van twee toezeggingen uit 2009 vastgesteld op € 235,9 miljoen (stand ultimo 2014, exclusief rente). Erasmus MC lijdt schade als gevolg van handelingen en investeringen die het zonder de toezeggingen niet zou hebben verricht respectievelijk gedaan. Erasmus MC heeft op basis van de toezeggingen een nieuwbouwproject met een onrendabele top (lasten ongedekt door relevante inkomsten) ondernomen en zou zonder de toezeggingen een dergelijk nieuwbouwproject niet hebben uitgevoerd (TK 25 268, nrs. 120 en 126). VWS betaalt in 2015 en 2016 een bedrag van € 85 miljoen en het restant in 2017. Aangezien de schadevergoeding die VWS aan Erasmus MC moet betalen wordt betaald vanuit de VWS-begroting, zijn de hiervoor gereserveerde middelen overgeheveld naar de VWS-begroting. Ze blijven behoren tot het Budgettair Kader Zorg.                               02

14.556.514 14.943.880 15.080.193 15.286.502 15.774.027

26.000

85.000

81.000

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Artikel nr

2016

2017

2018

2019

2020

2021

In het hoofdlijnenakkoord medisch-specialistische zorg 2014–2017 is overeengekomen dat betrokken partijen gezamenlijk een agenda opstellen om zorginhoudelijke verbetering te bewerkstelligen binnen een beperktere beschikbare groei. Daarmee moet de sector niet alleen efficiënter gaan werken maar ook inspelen op demografische en maatschappelijke veranderingen. ICT speelt een belangrijke rol bij het vormgeven van de gewenste verbeterslag. Om de agenda van de sector te faciliteren wordt gedurende drie jaar een jaarlijkse bijdrage van € 35 miljoen beschikbaar gesteld voor het programma ICT in ziekenhuizen. De niet-benodigde middelen voor de uitvoering van de subsidieregeling integrale tarieven worden overgeheveld naar het premiegefinan-cierde BKZ om weer te worden toegevoegd aan de sector medisch-specialistische zorg. Dit betreft de bijstelling van de uitgavenraming Rijksbijdrage 18-naar aanleiding van de actuele raming van het CPB. Dit betreft de bijstelling van de Rijksbijdrage in de kosten van kortingen (BIKK) naar aanleiding van de actuele ramingen van het CPB. Dit betreft de reservering van middelen ten behoeve van de bijdrage van de gemeenten aan de uitvoeringskosten van de trekkingsrechten PGB door de SVB. Dit betreft de bijstelling van de uitgavenraming zorgtoeslag naar aanleiding van de actuele ramingen van het CPB.

Verhoging van de zorgtoeslag door het structureel lager vaststellen van de normpercentages die de hoogte van de zorgtoeslag vaststellen.

Overige mutaties

Stand ontwerpbegroting 2017

02

35.000              35.000              35.000

02           - 18.840           - 50.000           - 25.000           - 16.000               10.000

02

0         - 216.200         - 260.900         - 292.500         - 286.000         - 226.000

03               14.600           - 85.700         - 263.100         - 436.800         - 610.300         - 549.300

03

35.100

08         - 170.410         - 809.318         - 573.853         - 377.911         - 165.666         - 197.024

08                        0            352.000            352.000            352.000            352.000            352.000

11             162.971               59.436              81.704              56.592             - 5.695 15.959.630

14.629.835 14.371.198 14.426.044 14.606.883 15.068.366 15.339.306

Belangrijkste beleidsmatige mutaties	t.o.v.	vorig jaar (ontvangsten) Bedragen x € 1.000
	Artikel nr		2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 (inclusief NvW) Belangrijkste mutaties Overige mutaties Stand ontwerpbegroting 2017			174.663 21.111 195.774	91.663 -  2.126 89.537	96.663 -  2.178 94.485	91.663 1.276 92.939	91.663 1.172 92.835	0 92.826 92.826

0

0

0

0

0

0

0

0

0

MEERJARENPLANNING BELEIDSDOORLICHTINGEN

Artikel1 Naam artikel	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021 Geheel artikel?
1 Volksgezondheid2							Nee
1.  Gezondheidsbe-
scherming						X
2.  Ziektepreventie	X						X
3.  Gezondheidsbevordering		X3
4.  Ethiek
2 Curatieve Zorg4							Nee
1.  Kwaliteit en veiligheid		X
2.  Toegankelijkheid en
betaalbaarheid van de zorg			X
3.  Bevordering werking van
het stelsel	X
3 Langdurige zorg en
ondersteuning				X			Ja
4 Zorgbreed beleid5							Nee
1.  Positie cliënt	X						X
2.  Opleidingen, beroepen-
structuur en arbeidsmarkt		X
3.  Kwaliteit, transparantie
en kennisontwikkeling			X
4.  Inrichten uitvoeringsacti-
viteiten6
5.  Zorg, welzijn en
jeugdzorg op Caribisch
Nederland		X
5 Jeugd7	X			X			Ja
6 Sport en bewegen			X				Ja
7 Oorlogsgetroffenen en
Herinnering WO II				X			Ja
8 Tegemoetkoming
specifieke kosten					X		Ja

¹  Het meest recente overzicht van afgeronde beleidsdoorlichtingen kan hier worden ingezien. Voor overig beleidsonderzoek wordt verwezen naar de bijlage evaluaties en overig onderzoek.

²  Voor artikel 1 is, gegeven de diversiteit van de beleidsonderwerpen en de omvang van het beleidsartikel, gekozen om het beleid per artikelonderdeel door te lichten.

³  Hiervoor is een IBO Gezonde Leefstijl uitgevoerd.

⁴  Voor artikel 2 is in eerste instantie gekozen om het beleid per artikelonderdeel door te lichten. In 2022 wordt het artikel als geheel doorgelicht.

⁵  Voor artikel 4 is, gegeven de diversiteit van de beleidsonderwerpen en de omvang van het beleidsartikel, gekozen om het beleid per artikelonderdeel door te lichten.

⁶   Voor artikelonderdeel 4.4 is geen doorlichting gepland. Binnen de inrichting van uitvoeringsactiviteiten en de daarmee samenhangende beheerskosten vindt per ZBO vijfjaarlijks een evaluatie plaats op grond van de Kaderwet ZBO’s.

In 2014 zijn de NZa en ZiNL geëvalueerd. Bij de NZa is dit in samenhang met de evaluatie van de Wmg gebeurd. Gegeven de aard van artikelonderdeel 4.4 is een beleidsdoorlichting niet aan de orde.

⁷  Met de transitie van de Jeugdzorg is de structuur van begrotingsartikel 5 aangepast. De resterende budgettaire gevolgen van beleid, die tot 2016 op artikel 5.1 en 5.2 stonden, worden in artikel 5.3 ondergebracht. De beleidsdoorlichting van artikel 5.1 is in 2015 aan de Tweede Kamer verzonden (TK 32 772, nr. 3).

Toelichting per artikel(-onderdeel)

Artikel 1

1.1   Het beleid dat voortvloeit uit het Nationaal Programma Preventie (NPP) beslaat het grootste deel van artikel 1. De komende jaren worden evaluaties op onderdelen van artikel 1 uitgevoerd. Deze beleidsevaluaties worden betrokken in een integrale beleidsdoorlich-ting van artikel 1. Deze is in 2020 gereed.

1.2   De beleidsdoorlichting Ziektepreventie is in 2015 naar de Tweede Kamer verzonden (TK 32 772, nr. 5).

1.3   In 2015/2016 is het IBO Gezonde Leefstijl uitgevoerd en wordt naar verwachting in de tweede helft van september naar de Tweede Kamer verzonden.

1.4 Het beleid van Ethiek wordt voor een belangrijk deel vormgegeven door wetgeving. Hiervoor vindt geen beleidsdoorlichting plaats. Medisch-ethische wetgeving wordt over het algemeen eens per 5 jaar geëvalueerd. Deze wetsevaluaties zijn onafhankelijke onderzoeken, waarvan de resultaten naar de Tweede Kamer worden gestuurd.

Bovengenoemde beleidsdoorlichtingen bestrijken het totale artikel, met uitzondering van artikelonderdeel 1.4 Ethiek.

Artikel 2

2.1   Het beleid op het gebied van kwaliteit en (patiënt-)veiligheid wordt nu doorgelicht en is eind 2016 gereed. Hierbij wordt een aantal (externe) onderzoekstrajecten rond het VMS-veiligheidsprogramma ziekenhuizen betrokken.

2.2   De doorlichting van het beleid gericht op toegankelijkheid en betaalbaarheid van het stelsel (gereed in 2017) vindt plaats op basis van evaluaties van subsidies en regelingen die onder dit artikelonderdeel vallen.

2.3   Het beleid om de werking van het stelsel te bevorderen is in 2015/2016 doorgelicht, hierbij is onder andere de evaluatie onverzekerden en wanbetalers betrokken. De beleidsdoorlichting is naar de Tweede Kamer verzonden (TK 32 772, nr. 12).

Bovengenoemde beleidsdoorlichtingen bestrijken het totale artikel. In 2022 zal het artikel in zijn geheel worden doorgelicht.

Artikel 3

Vanwege de hervorming van de langdurige zorg (HLZ) is een brede beleidsdoorlichting gepland in 2018.

Artikel 4

4.1   De beleidsdoorlichting op het terrein van de positie van de cliënt is in januari 2016 naar de Tweede Kamer verzonden (TK 32 772, nr. 10).

4.2   De evaluaties stagefonds en regionaal arbeidsmarktbeleid worden in de beleidsdoorlichting (2016) van de opleidingen, beroepenstructuur en de arbeidsmarkt binnen de zorg betrokken.

4.3   De evaluatie van ZonMw (2016) wordt bij de doorlichting (2017) van het kennisontwikkelingsbeleid betrokken.

4.4   Binnen de inrichting van uitvoeringsactiviteiten en de daarmee samenhangende beheerskosten vindt per ZBO vijfjaarlijks een evaluatie plaats op grond van de Kaderwet ZBO’s. In 2014 zijn de NZa en het ZiNL geëvalueerd. Bij de NZa is dit gebeurd in samenhang met de evaluatie van de Wmg. Gegeven de aard van dit artikelonderdeel is een beleidsdoorlichting niet aan de orde.

4.5   In het najaar van 2015 is een beleidsdoorlichting gestart naar de zorg en jeugdzorg op Caribisch Nederland, in navolging van de in 2015 uitgevoerde evaluatie van de Wet op de openbare lichamen Bonaire, St. Eustatius en Saba (WolBES). De doorlichting wordt in 2016 aan de Tweede Kamer verzonden.

Bovenstaande beleidsdoorlichtingen bestrijken het totale artikel, met uitzondering van artikelonderdeel 4.4.

Artikel 5

5.1 Het beleid op het gebied van ondersteuning bij opvoeden en opgroeien is in 2014–2015 doorgelicht en begin 2015 aan de Kamer verzonden (TK 32 772, nr. 3). Voor 2015 en verder staan geen uitgaven begroot op dit artikelonderdeel.

5.2   Voor 2015 en verder staan geen uitgaven begroot op dit artikelonderdeel.

5.3   De jeugdzorg en de daarmee gemoeide begrotingsuitgaven zijn per 2015 gedecentraliseerd. Na drie jaar wordt deze decentralisatie geëvalueerd. De beleidsinstrumenten op artikel 5.3 worden in 2018 doorgelicht.

Bovengenoemde beleidsdoorlichting bestrijkt het totale artikel.

Artikel 6

De Topsportcyclus loopt van 2013 tot en met 2016. De doorlichting van het sportbeleid is gepland in 2017.

Bovengenoemde beleidsdoorlichting bestrijkt het totale artikel.

Artikel 7

Het beleid rondom uitkeringen en pensioenen oorlogsgetroffenen en verzetsdeelnemers en de herinnering aan WOII wordt in 2018 doorgelicht.

Bovengenoemde beleidsdoorlichting bestrijkt het totale artikel.

Artikel 8

8.1   Het beleid omtrent de zorgtoeslag wordt in 2019 doorgelicht.

8.2   De Wtcg is per 2014 afgeschaft.

Toelichting

Doel en werking garantieregeling

De in de tabel vermelde verstrekte garanties komen voort uit drie aparte regelingen: de Garantieregeling inrichtingen voor gezondheidszorg 1958, de Rijksregeling Dagverblijven voor gehandicapten inzake erkenning, subsidiëring, verlening van garanties en toezicht uit 1971 en de Rijksregeling Gezinsvervangende Tehuizen voor gehandicapten, ook uit 1971. De betreffende regelingen dateren uit een tijd dat de overheid een expliciete verantwoordelijkheid had voor bouw en spreiding van intramurale zorgvoorzieningen. Door het afgeven van de garanties was het voor zorginstellingen eenvoudiger om via institutionele beleggers, en in latere jaren door banken, financiering te krijgen voor investeringen in hun vastgoed.

Beheersing risico’s en versobering

De Rijksgarantieregelingen zijn rond de eeuwwisseling gesloten voor nieuwe gevallen waardoor het financiële risico van het Ministerie van VWS door reguliere en vervroegde aflossing van de uitstaande leningen geleidelijk wordt afgebouwd. De laatste rijksgegarandeerde lening loopt af in 2043. Het monitoren van de instellingen aan wie een rijksgarantie verstrekt is, alsmede van de leningen (bijv. renteherziening), wordt sinds 2004 in mandaat uitgevoerd door het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) namens de Minister van VWS (Besluit van 17 december 2003, Stcrt. 2004, nr. 7, blz. 11).

Instellingen die financieel in de gevarenzone dreigen te komen, worden door het WFZ onder verscherpte bewaking gesteld waarbij onder meer frequent informatie wordt ingewonnen. Indien een zorginstelling met een geborgde lening niet in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen dan neemt het Ministerie van VWS in een dergelijk geval de betalingsverplichting van de zorginstelling over. Dit betekent dat een schade niet ineens hoeft te worden uitgekeerd, maar ook verspreid over de resterende looptijd van de lening kan worden betaald.

Premiestelling en kostendekkendheid

De bovengenoemde regelingen zijn rond de eeuwwisseling gesloten. Voor de afgegeven garanties worden geen risicopremies doorberekend en dit is op basis van de afgesloten contracten ook niet mogelijk.

Overzicht uitgaven en ontvangsten garanties (bedragen x € 1.000)

Artikel Omschrijving              Uitgaven Ontvang-            Saldo Uitgaven Ontvang-            Saldo Uitgaven Ontvang- Saldo

2015               sten              2015              2016               sten              2016              2017               sten          2017

2015                                                          2016                                                          2017

Voorzieningen tbv instellingen gehandicapten                   2.630                    0             2.630

Toelichting

In 2014 is de Stichting Vastgoed Pasana failliet verklaard. Deze stichting beschikte over garanties voor een aantal leningen op grond van bovenstaande garantieregelingen. In 2015 heeft het Rijk deze financiële verplichtingen aan de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) in één keer afgelost voor een bedrag van ruim € 2,6 miljoen (TK 32 299, nr. 43).

3

0

0

0

0

0

0

Overzicht verstrekte garanties (bedragen x € 1.000)

Artikel Omschrij- Uitstaande Geraamd    Geraamd    Uitstaande     Garantie    Geraamd    Geraamd    Uitstaande    Garantie- Totaal ving garanties te                 te       garanties       plafond                 te                 te       garanties       plafond plafond

2015 verlenen    vervallen               2016            2016     verlenen    vervallen               2017            2017

2016            2016                                                        2017            2017

Art.

2             GO Cure            26.851                   –           1.525            25.326                   –                   –           1.545            23.781                   – 23.781

Toelichting

Garantie ondernemingsfinanciering cure

De tijdelijke regeling Garantie Ondernemingsfinanciering Curatieve Zorg (GO Cure) is in het kader van de kredietcrisis ingesteld om de bouw in de curatieve gezondheidszorg te stimuleren. Ziekenhuizen, categorale instellingen, geestelijke gezondheidszorg en zelfstandige behandelcentra hebben tot en met 2012 gebruik kunnen maken van de regeling. Bij de GO Cure heeft de overheid garanties verstrekt voor 50% van een nieuwe banklening vanaf € 1,5 tot € 50 miljoen, met een maximale looptijd van 8 jaar. De verstrekte garanties lopen af in 2020. De GO Cure maakt deel uit van de bredere Garantieregeling Ondernemingsfinanciering (GO) die wordt uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken. De cijfermatige gegevens van de GO Cure zijn daarom tevens opgenomen onder de GO in de begroting van het Ministerie van Economische Zaken.

Overzicht achterborgstellingen (bedragen x € 1.000.000)
Omschrijving	2016	2017
Achterborgstelling Bufferkapitaal Obligo Stand begrotingsreserve	8.148,1 266,6 243,2 0	7.921,7 274,9 237,7 5,0

Toelichting

Doel en werking garantieregeling

De bovenstaande tabel is gebaseerd op gegevens van het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ). Het WFZ verstrekt garanties aan financiële instellingen voor leningen van de bij het WFZ aangesloten leden. De Staat is achterborg voor het WFZ. Het WFZ is voortgekomen uit de financieringsproblemen voor zorginstellingen die ontstonden begin jaren ’90 van de vorige eeuw. Het WFZ is door de koepels in de sector opgericht om de financiering voor zorginstellingen te vergemakkelijken en daarmee de continuïteit van de zorg veilig te stellen. Het totaal bedrag aan uitstaande verplichtingen is in 2016, volgens de raming van het WFZ, € 8.148,1 miljoen.

Beheersing risico’s en versobering

De risico’s voor het Ministerie van VWS van de achterborg worden beperkt door een aantal maatregelen. Allereerst kent het WFZ een selectieve toelating. Voor deelname aan het WFZ moeten zorginstellingen hun financiële situatie voldoende op orde hebben. Daarnaast worden garanties alleen verstrekt aan vertrouwenwekkende investeringen. Te risicovolle projecten worden niet geborgd. Verder zijn aangesloten leden gebonden aan het reglement van het WFZ en de daarin omschreven risicobeperkende bepalingen. Een deelnemer mag bijvoorbeeld niet zonder toestemming van het WFZ gebruik maken van rentederivaten. In het kader van het kabinetsbeleid van versobering van risicoregelingen heeft een evaluatieonderzoek van het WFZ plaatsgevonden. Dit onderzoek is in maart 2015 afgerond (TK 34 000 XVI, nr. 108). Het onderzoek laat zien dat de doelstellingen van het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) nog steeds actueel zijn: bevorderen van de continuïteit van financiering, beperken van de macrorentekosten en stimuleren van goed financieel management bij zorginstellingen. Het WFZ, met het Rijk als achterborg, speelt kortom nog steeds een waardevolle rol bij de financierbaarheid van investeringen in zorgvastgoed.

Premiestelling en kostendekkendheid

Het Ministerie van VWS ontvangt geen premie voor de achterborg. Zorginstellingen betalen een eenmalige premie (disagio) voor de garantstelling aan het WFZ. Hiermee bouwt het WFZ een risicovermogen op waarmee eventuele claims kunnen worden gedekt. Als dit risicovermogen onvoldoende zou zijn om eventuele schades te dekken, kunnen de deelnemers aan het WFZ via de zogenaamde obligo worden verplicht een financiële bijdrage te leveren van maximaal 3% van de uitstaande garanties van de instelling. Als het risicovermogen van het WFZ en de obligoverplichting van de deelnemers tezamen niet voldoende zijn voor het WFZ om aan zijn verplichtingen richting geldverstrekkers te kunnen voldoen, kan het WFZ zich richting VWS beroepen op de achterborg. Dit houdt in dat op dat moment VWS het WFZ van een lening zal voorzien zodat het WFZ aan zijn verplichtingen kan voldoen. Het WFZ heeft nog nooit een beroep hoeven doen op de obligoverplichting van de WFZ-deelnemers.

Begrotingsreserve

Het is nog nooit nodig is geweest voor het WFZ om de achterborg van het Rijk in te roepen. Niettemin is besloten om in het kader van de verdere beperking van de risico’s vanaf het jaar 2017 een begrotingsreserve aan te leggen voor eventuele schade in het kader van de achterborg. Deze begrotingsreserve is opgenomen onder artikel 9.

Overzicht verstrekte leningen (bedragen x € 1.000)

Artikel            Omschrijving                                                     Uitstaande                       Looptijd lening                          lening

2                     IJsselmeerziekenhuizen                                             2.000                            2 jaar

De Stichting IJsselmeerziekenhuizen heeft in het voorjaar van 2009 twee leenovereenkomsten (van € 12,5 respectievelijk € 2 miljoen) gesloten met VWS als gevolg van financiële problemen. De IJsselmeerziekenhuizen werden destijds aangemerkt als systeemziekenhuis waarbij de continuïteit van zorg moest worden gewaarborgd. In mijn brief aan de Kamer van 10 december 2014 over de inventarisatie van specifieke toezeggingen staan deze leningen vermeld (TK 34 000-XVI, nr. 95). Over de afbetaling van de twee leningen zijn afspraken gemaakt. Op grond daarvan komt de terugbetaling van de achtergestelde lening van € 2 miljoen te vervallen; dit is verwerkt in de begroting. Van de andere lening dient nog € 2 miljoen te worden terugbetaald.

Maatschappelijke doelstellingen en indicatoren

Monitor

De Kamer heeft naar aanleiding van het wetgevingsoverleg over het VWS-jaarverslag 2014 verzocht de verantwoordingsfunctie van het jaarverslag te verbeteren. In overleg met de werkgroep van de Vaste Kamercommissie is verkend hoe deze verbetering kan worden vormgegeven. Dit heeft geresulteerd in de VWS-monitor, een handzaam overzicht met het doel om meer inzicht te verkrijgen in hoe het met de gezond-heid(szorg) in Nederland gesteld is. De kerncijfers die gekoppeld zijn aan de maatschappelijke doelstellingen en bijbehorende indicatoren zijn te vinden op: www.StaatVenZ.nl.

	Toegankelijkheid	Betaalbaarheid	Kwaliteit	Betrokken samenleving
Zorg rond de	•  Optimale keuze-	•  Een gezond kind op	•Voorkomen relatief	•  Snel herstel in
geboorte	vrijheid voor type	de wereld zetten is	hoge geboortesterfte	gezinsverband
Doelstellingen	bevalling en	voor iedereen	en/of	•  Vroegsignalering van
	begeleiding/meest	betaalbaar	•  Perinatale sterfte zo	medische en sociale
	geschikt		laag mogelijk	problemen
	•  Goed geïnformeerde
	keuzes kunnen maken
Indicatoren	•  % Bereik acute	•  Kosten nuljarigen2	•  Foetale sterfte1	•  % Deelname PSIE
	verloskunde binnen 45	•  Kosten geboortezorg2	•  Neonatale sterfte1	(zwangerschaps-
	minuten1		•  Moedersterfte2	screening)1
	•  Aantal			•  % postnatale
	verloskundigen1			depressie2
Gezond blijven	•  Er is een	•  De investering in	•  Gezond en veilig	•  Stimuleren sociale
Doelstellingen	laagdrempelige	preventie draagt bij	opgroeien	netwerken, sport en
	ondersteuning naar	aan voorkomen zware	•  Het bevorderen van	bewegen,
	behoefte	zorg later	een gezonde leefstijl	maatschappelijk en
	•  Er is goed aanbod	•  Preventie vindt		vrijwilligerswerk
	van	kosteneffectief plaats
	gezondheidsbevordering
	voor groepen
Indicatoren	•  Aantal	•  Uitgaven aan	•  % (jongeren) met	•  % deelname
	JOGG-gemeenten	preventie2	overgewicht1	screeningen1
	(Jongeren op Gezond		•  % rokers (onder	•  % deelname sport en
	Gewicht, Nationaal		jongeren)1	bewegen 12+-ers1
	Programma Preventie)1		•  Levensverwachting in	•  % deelname sport en
	•  Aantal		goed ervaren	bewegen jongeren1
	JGZ-organisaties2		gezondheid1
	•  Aanbod
	verslavingszorg2
Beter worden	•  De cliënt centraal:	•  Stijging macrokosten	•  Zinnige zorg en	•  Mensen herstellen
Doelstellingen	mensen kunnen bij	blijft beperkt	therapietrouw	snel en worden ook
	voldoende	•  Aandacht voor	•  Zorg met zo min	tijdens ziekteproces in
	zorgaanbieders binnen	ongewenste stapeling	mogelijk belasting en	staat gesteld te
	redelijke termijn	eigen betalingen	zo veel mogelijk	participeren
	terecht		resultaat voor patiënt
Indicatoren	•  Wachttijden: % dat	•  Percentage van de	•  Potentieel	•  Gemiddelde ligduur
	boven Treeknormen	totale collectieve	vermijdbare sterfte1	in ziekenhuizen1
	zit1	uitgaven dat wordt	•  Zorggerelateerde	•  % Ziekteverzuim2
	•  % boven 15 minuten	besteed aan de	schade1
	aanrijtijden	gezondheidszorg1	•  Vermijdbare
	ambulances1	•  Uitgaven aan zorg per sector (GGZ, eerste lijn, MSZ)1 •  Aantal wanbetalers Zvw en onverzekerden1	ziekenhuisopnamen: aantal ziekenhuisopnamen per 100.000 inwoners per jaar voor
			diabetes/astma/COPD/hartfalen1

	Toegankelijkheid	Betaalbaarheid	Kwaliteit	Betrokken samenleving
Leven met een	•  De cliënt centraal:	•  Stijging macrokosten	•  Maatwerk gericht op	•  Stimuleren
chronische ziekte en	mensen kunnen bij	blijven beperkt	participatie en	maatschappelijke
beperkingen	voldoende zorgaan-	•  Beperken stapeling	zelfredzaamheid	participatie
Doelstellingen	bieders binnen redelijke termijn terecht	eigen betalingen	•  Ervaren kwaliteit van leven
Indicatoren	•  Gebruik zorg met	•  Uitgaven Wlz1	•  Percentage	•  Mensen met een
	verblijf en gebruik	•  Uitgaven Wmo1	zorgverleners dat	lichamelijke beperking
	zonder verblijf	•  Kosten per	aangeeft dat de	die betaald werk
	(wijkverpleging)1	chronische ziekte	kwaliteit van zorg	hebben1
	•  Wachtlijst Wlz	(bijvoorbeeld	verleend door de eigen	•Aantal mantelzorgers1
	(treeknormen)1	diabetes)2	afdeling/team niet goed is1 •  % Bevolking dat een goede gezondheid ervaart1 •  Ziektelast naar chronische ziekte2 •Verloren levensjaren uitgesplitst naar chronische ziekte2	•  Eenzaamheid: % volwassenen dat zich eenzaam voelt1
Zorg in de laatste	•  De cliënt centraal:	•  Onnodig	•  De wensen van de	•  Cliënten en naasten
fase	mensen kunnen bij	doorbehandelen	cliënt (welke zorg en	ondersteunen om
Doelstellingen	voldoende	voorkomen door goede	waar) staan centraal	laatste levensfase zo
	zorgaanbieders binnen	(kennis over)		lang mogelijk in of
	redelijke termijn	palliatieve zorg		nabij eigen sociale
	terecht			omgeving door te kunnen brengen
Indicatoren	•  Aanbod en gebruik palliatieve zorg2	•  Uitgaven laatste levensjaar2

¹  Cijfer staat in De Staat

²  Er is een cijfer maar (nog) niet in de Staat

• 3. 

  Beleidsartikelen

Beleidsartikel 1 Volksgezondheid

• 1. 

  Algemene doelstelling

Een goede volksgezondheid, waarbij mensen zo min mogelijk bloot staan aan bedreigingen van hun gezondheid én zij gezond leven.

	1981	1990	2000	2005	2010	2011	2012	2013	2014
1.  Absolute levensverwachting in
jaren:
– mannen	72,7	73,8	75,5	77,2	78,8	79,2	79,1	79,4	79,9
– vrouwen	79,3	80,1	80,6	81,6	82,7	82,9	82,8	83,0	83,3
2.  Waarvan jaren in goed ervaren
gezondheid:
– mannen	59,9	60,6	61,5	62,5	63,9	63,7	64,7	64,6	64,9
– vrouwen	62,4	61,9	60,9	61,8	63,0	63,3	62,6	63,5	64,0

• 1. 

  Bron absolute levensverwachting: Staat van Volksgezondheid en Zorg

• 2. 

  De levensverwachting van in Nederland geboren vrouwen in 2014 bedroeg 83,3 jaar. Dat is 3,4 jaar hoger dan die van mannen (79,9 jaar). Sinds 1981 is het verschil in levensverwachting tussen de seksen kleiner geworden. Mannen boekten vanaf 1981 een winst van 7,2 jaar, vrouwen zijn gemiddeld 4,0 jaar ouder geworden.

• 3. 

  Bron levensverwachting in goed ervaren gezondheid: CBS-StatLine – Gezonde levensverwachting; vanaf 1981. Voor het berekenen van levensverwachting in goed ervaren gezondheid is het aantal «gezonde» jaren bepaald op basis van een vraag naar de ervaren gezondheid. In de loop der jaren is de vraag naar de ervaren gezondheid op twee (vrijwel identieke) manieren gesteld, namelijk:

• 1. 

  Hoe is het over het algemeen met uw gezondheid?

• 2. 

  Hoe is over het algemeen de gezondheidstoestand van de onderzochte persoon? Mensen die deze vraag beantwoorden met «goed» of «zeer goed» worden gezond genoemd.

• 2. 

  Rol en verantwoordelijkheid Minister

Een belangrijke beleidsopgave van de Minister van VWS is het beschermen en bevorderen van de gezondheid van burgers. Dit laat onverlet dat mensen in eerste instantie zelf verantwoordelijk zijn voor hun gezondheid en zichzelf – indien mogelijk – dienen te beschermen tegen gezondheidsrisico’s. De verantwoordelijkheid voor veilig voedsel en veilige producten ligt primair bij het bedrijfsleven. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), een agentschap van het Ministerie van Economische Zaken (EZ), ziet namens VWS onder meer toe op de naleving van de Warenwet en de Tabakswet. Op het gebied van voedselveiligheid en consumenteninformatie zijn vrijwel uitsluitend Europese Verordeningen rechtstreeks van toepassing.

De Minister vervult de volgende rollen:

Stimuleren:

– Bevorderen dat mensen gezonder leven door gezonde keuzes makkelijker te maken en te zorgen voor betrouwbare informatie over een gezonde leefstijl.

Financieren:

– Financieren van doelmatige, kwalitatieve en toegankelijke bevolkingsonderzoeken ter voorkoming en vroegtijdige opsporing van levensbedreigende ziekten, zoals borstkanker, baarmoederhalskanker en darmkanker.

– Financiering van de neonatale hielprikscreening en de prenatale screening.

– Vroegtijdige opsporing en bestrijding van infectieziekten. Dit betreft onder andere de financiering van het Rijksvaccinatieprogramma en de bescherming tegen infectieziekten.

– Financiering voor het uitvoeren van wettelijke taken en beleidsonder-steuning zorgbreed door het RIVM. Dit betreft onder andere infectie-ziektebestrijding en medische milieukunde.

– Financiering van de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting.

– Financiering van de abortusklinieken.

– Financiering van de landelijke ondersteuningsstructuur ten behoeve van de kwaliteit en doelmatigheid van publieke gezondheid.

Regisseren:

– Het opstellen van een wettelijk kader voor bescherming van consumenten tegen onveilige producten en levensmiddelen en het handhaven ervan door de NVWA. – Het opstellen van een wettelijk kader voor de bescherming van de gezondheid van burgers tegen de risico’s van het gebruik van alcohol en tabak en doen handhaven ervan door gemeenten respectievelijk de

NVWA.

Inzetten op een gezonder aanbod van voeding (Akkoord Verbetering

Productsamenstelling).

Aandacht voor een gezonde, beweegvriendelijke en veilige omgeving waarin de gezonde keuze de makkelijke keuze is. – Het tegengaan van ontstaan en verspreiding van antibioticaresistentie in de gezondheidszorg, voedsel, milieu en binnen de dierhouderij, in nauwe samenwerking met het Ministerie van EZ. – Opstellen wettelijk kader en doen handhaven van de kwaliteit van de jeugdgezondheidszorg. – In het geval van A-ziekten (Wet publieke gezondheid) geeft de Minister leiding aan de bestrijding van deze infectieziekten. – Coördinatie van het interdepartementaal drugsbeleid en zorgen voor het wettelijk kader (Opiumwet) en voor de gezondheidsaspecten van het drugsbeleid. – Het formuleren van wet- en regelgeving en beleid op het terrein van medisch-ethische vraagstukken.

• 3. 

  Beleidswijzigingen

Beoordelingskamer vaccins:

In de periode van juli 2014 tot juli 2016 heeft een proefperiode met de beoordelingskamer vaccins (een samenwerking tussen de Gezondheidsraad (GR) en het Zorginstituut Nederland) plaatsgevonden. Op basis van het advies dat de GR en het Zorginstituut (ZiNL) in juli 2016 hierover hebben uitgebracht zal in 2017 een structurele invulling worden gegeven aan de beoordeling van vaccinaties en vaccins. Het doel is het proces rond advisering over vaccinaties en vaccins te stroomlijnen zodat de in Nederland beschikbare vaccins optimaal kunnen worden benut.

Terugdringen van antibioticaresistentie

Antibioticaresistentie is een sluipende bedreiging voor de volksgezondheid. Tijdens het EU-voorzitterschap van Nederland in 2016 was antibioticaresistentie daarom een belangrijk thema. De raadsconclusies op het gebied van zorg en landbouw die aan het eind van het voorzitterschap zijn vastgesteld, vormen de basis voor gezamenlijke afspraken tussen zorg en landbouw in de EU. Er zijn op het zorgdomein 32 zorgpartijen betrokken bij de uitvoering van het plan van aanpak (TK 32 620, nr. 159).

Belangrijkste is het tot stand komen van regionale zorgnetwerken vanaf 2017, met als doel uitbraken te voorkomen en verspreiding van antibioti-caresistentie in de regio terug te dringen. Voor dieren wordt met EZ samengewerkt om het volksgezondheidsbelang bij maatregelen in de dierhouderij goed te borgen. Op het terrein van innovatie is een landelijke structuur opgezet waarin wetenschap, onderzoek en farmacie gezamenlijk werken aan het ontwikkelen en implementeren van nieuwe antibiotica en alternatieven voor antibiotica. Op het gebied van milieu- en voedselveiligheid wordt door onderzoek beter inzicht in de transmissieroutes van (resistente) bacteriën naar de mens verkregen. In 2017 worden gerichte beleidsmaatregelen afgesproken en in gang gezet.

Preventiecoalities

Zorgverzekeraars en gemeenten moeten beter samenwerken om preventieve activiteiten voor risicogroepen meer in samenhang aan te bieden. Het Ministerie van VWS bevordert dit vanaf 2017 met een subsidieregeling waarmee het mogelijk wordt een beperkt deel van de coördinatiekosten via het Rijk te financieren. De effecten van de regeling worden gemonitord. Aan de Tweede Kamer wordt hierover jaarlijks gerapporteerd.

Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT)

De NIPT betreft een screening tijdens de zwangerschap. De test kan onder andere het downsyndroom opsporen zonder dat er sprake is van een verhoogd risico op een miskraam. Omdat eventuele opname in het basispakket afhankelijk is van de advisering van het Zorginstituut (en de Gezondheidsraad) kan de NIPT als eerste test niet eerder dan per 2018 opgenomen worden in het basispakket. In 2017 zal de bekostiging derhalve lopen via een subsidieregeling.

Health checks

Consumenten krijgen een steeds uitgebreidere keuze als het gaat om health checks. De huidige wettelijke kaders sluiten daar niet meer bij aan. Voor 2017 is het voornemen om een herziening van de Wet op het bevolkingsonderzoek (WBO) voor te bereiden. De wetswijziging beoogt meer ruimte voor innovatie op dit terrein, de mogelijkheid voor mensen om zelf te kiezen voor de health check die zij nodig vinden en waarborgen voor de kwaliteit.

Depressiepreventie

Depressie is één van de zes speerpunten van het preventiebeleid. Depressie is een belangrijk probleem voor de volksgezondheid: per jaar krijgen ruim 560.000 mensen een depressie en in totaal leiden circa 800.000 mensen aan een depressie. Depressie staat al jaren in de top vijf van aandoeningen met hoogste ziektelast, hoogste ziektekosten en grootste veroorzaker van arbeidsverzuim. Ambitie in het Nationaal Programma Preventie (NPP) Alles is gezondheid is dat het aantal mensen met een depressie afneemt. Streven is om de incidentie en impact van depressie in 2030 met 1/3 af te laten nemen. Daarvoor is het nodig dat meer mensen uit de hoogrisicogroepen bereikt worden met depressiepreventie. Om dit te realiseren besteedt VWS vanaf 2017 samen met de betreffende beroepsgroepen en kennisinstellingen de komende jaren aandacht aan depressie via zowel een publiekscampagne depressie als een meerjarenprogramma depressiepreventie. VWS zet middelen in voor het uitvoeren van dit meerjarenprogramma om te komen tot meer aandacht voor depressiepreventie, te beginnen bij jongeren en jonge vrouwen, een sluitende ketenaanpak, juiste inzet van preventieve interventies voor zowel signaleren als behandelen en het opnemen van deze werkwijze in opleiding, richtlijnen en werkwijze van beroepsgroepen.

Evaluatie Drank- en Horecawet

In 2016 is de Drank- en Horecawet geëvalueerd. In het eerste kwartaal van

2017 wordt de kabinetsreactie op de evaluatie naar beide Kamers gestuurd.

Rookvrij opgroeien

Niet roken vóór, tijdens en na de zwangerschap is een nieuw speerpunt binnen het beleid voor tabaksontmoediging. In het najaar van 2016 start een publiekscampagne om het bewustzijn ten aanzien van rookvrij opgroeien te vergroten, de rol van de sociale omgeving van (aanstaande) ouders maakt hiervan onderdeel uit. Daarnaast is een Taskforce Rookvrij Opgroeien ingesteld die gedurende een periode van 2 jaar bewustwording en onderlinge samenwerking onder professionals moet bevorderen, zodat (aanstaande) ouders vaker gemotiveerd en beter begeleid worden bij het stoppen met roken.

Gezonde School

Een groot aantal programma’s op het gebied van Gezonde School loopt eind 2016 af (onder andere de Onderwijsagenda Sport, Bewegen en Gezonde Leefstijl, Gezondeschool.nl, vignet Gezonde School). De PO-, VO-en MBO-raad, het RIVM en GGD GHOR Nederland komen gezamenlijk, in afstemming met instituten en fondsen tot een nieuw plan Gezonde School voor de periode 2017–2020. De Ministeries van OCW, VWS, SZW en EZ zijn hierbij nauw betrokken. De Tweede Kamer wordt voor het einde van 2016 geïnformeerd over de samenhangende visie op Gezonde School en de activiteiten die hieruit voor 2017 en verder voortvloeien.

Aanpak gezondheid vergunninghouders

Naar aanleiding van het uitwerkingsakkoord verhoogde asielinstroom van 28 april 2016 wordt in 2016, 2017 en 2018 in overleg met de VNG ingezet op de ondersteuning van gemeenten bij het bevorderen van de gezondheid van nieuwe vergunninghouders. Daarbij wordt aangesloten bij de migratieketen (huisvesting, integratie, school, werk) en het bestaande gezondheidsbeleid. Hiervoor worden via het Ondersteuningsteam asielzoekers en vergunninghouders (OTAV, samenwerkingsverband Rijk en VNG) en GGD, 25 regiocoördinatoren ingezet. De concrete behoeften van gemeenten en beschikbare kennis en instrumenten worden landelijk bijeengebracht in een kennisdelingsprogramma, gecoördineerd door Pharos. Dit moet er toe leiden dat gemeenten in 2018 de kennis en vaardigheden bezitten en concrete activiteiten verrichten om de gezondheid van statushouders te bevorderen, geborgd binnen het lokale gezondheidsbeleid.

• 4. 

  Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Verplichtingen	625.302	599.956	646.009	637.798	654.104	649.991	650.700
Uitgaven	591.257	604.871	653.099	643.568	656.749	650.957	650.700
Waarvan juridisch verplicht			96,1%
1.  Gezondheidsbescherming	104.033	107.126	104.232	121.156	121.831	120.213	118.591
Subsidies	2.134	2.792	4.251	6.468	8.089	6.468	4.846
Uitvoering landelijke nota
gezondheidsbeleid/Nationaal
Programma Preventie	2.020	2.788	4.247	6.462	8.083	6.462	4.840
Overig	114	4	4	6	6	6	6
Opdrachten	1.227	2.949	1.450	1.787	1.509	1.509	1.509
Aanschaf Jodiumtabletten	0	774	0	0	0	0	0
Overig	1.227	2.175	1.450	1.787	1.509	1.509	1.509
Bijdragen aan agentschappen	100.569	101.047	98.430	97.592	96.925	96.927	96.927
Nederlandse Voedsel en Warenauto-
riteit	79.647	80.198	81.550	81.380	81.386	81.388	81.388
RIVM: wettelijke taken en beleidsonder-
steuning zorgbreed	20.526	18.700	15.846	14.956	14.273	14.273	14.273
Overig	396	2.149	1.034	1.256	1.266	1.266	1.266
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	21	237	0	0	0	0	0
Overig	21	237	0	0	0	0	0
Bijdragen aan medeoverheden	82	101	101	15.309	15.308	15.309	15.309
College voor de toelating van gewasbe-
schermingsmiddelen en biociden	0	101	101	101	101	101	101
Lokaal verbinden	0	0	0	15.208	15.207	15.208	15.208
Overig	82	0	0	0	0	0	0
2.  Ziektepreventie	416.453	428.378	477.291	452.555	465.235	461.044	462.404
Subsidies	207.238	212.626	247.469	221.933	221.647	212.483	210.184
Ziektepreventie	7.633	11.989	16.337	14.733	14.598	8.934	8.934
RIVM: Regelingen publieke en seksuele
gezondheid	199.604	200.637	204.824	207.200	207.049	203.549	201.250
Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT)	0	0	26.308	0	0	0	0
Opdrachten	284	709	11.528	7.653	14.683	14.683	14.683
(Vaccin)onderzoek	284	0	10.270	7.427	7.427	7.427	7.427
Overig	0	709	1.258	226	7.256	7.256	7.256
Bijdragen aan agentschappen	207.352	214.064	217.315	221.990	227.926	232.899	236.558
RIVM: Opdrachtverlening Centra	207.352	214.064	217.315	221.990	227.926	232.899	236.558
Bijdragen aan medeoverheden	1.579	979	979	979	979	979	979
Overig	1.579	979	979	979	979	979	979
3.  Gezondheidsbevordering	50.805	51.089	53.827	52.176	52.102	52.102	52.103
Subsidies	33.082	32.460	33.744	32.272	31.705	31.705	31.705
Preventie van schadelijk middelenge-
bruik (alcohol, drugs en tabak)	1.787	2.115	7.515	7.515	7.207	7.207	7.207
Gezonde leefstijl en gezond gewicht	10.326	11.339	12.270	12.240	12.340	12.540	12.540
Letselpreventie	4.325	4.172	4.207	4.187	3.612	3.612	3.612
Bevordering kwaliteit en toeganke-
lijkheid zorg	4.751	4.676	4.472	2.855	2.855	2.855	2.855
Bevordering van seksuele gezondheid	2.631	2.815	2.767	2.767	2.867	2.867	2.867
Overig	9.263	7.343	2.513	2.708	2.824	2.624	2.624

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Opdrachten	3.647	4.340	4.814	4.636	5.054	5.054	5.054
Heroïnebehandeling op medisch
voorschrift	2.782	3.100	3.100	3.100	3.100	3.100	3.100
Communicatie verhoging leeftijds-
grenzen alcohol en tabak	0	0	1.060	1.060	1.060	1.060	1.060
Overig	865	1.240	654	476	894	894	894
Bijdragen aan agentschappen	0	105	190	190	265	265	265
Overig	0	105	190	190	265	265	265
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	0	55	700	700	700	700	700
Overig	0	55	700	700	700	700	700
Bijdragen aan medeoverheden	14.076	14.129	14.379	14.378	14.378	14.378	14.379
Heroïnebehandeling op medisch
voorschrift	14.076	13.932	13.932	13.932	13.932	13.932	13.932
Overig	0	197	447	446	446	446	447
4.  Ethiek	19.966	18.278	17.749	17.681	17.581	17.598	17.602
Subsidies	16.573	16.877	16.688	16.699	16.599	16.616	16.620
Abortusklinieken	15.705	15.551	15.523	15.534	15.534	15.551	15.555
Beleid Medische Ethiek	868	1.326	1.165	1.165	1.065	1.065	1.065
Opdrachten	210	382	332	332	332	332	332
Overig	210	382	332	332	332	332	332
Bijdragen aan agentschappen	1.130	1.019	729	650	650	650	650
CIBG: Uitvoeringstaken medische
ethiek	1.130	1.019	729	650	650	650	650
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	2.053	0	0	0	0	0	0
ZiNL: Rijksbijdrage abortusklinieken	2.053	0	0	0	0	0	0
Ontvangsten	21.221	7.403	7.403	7.403	10.903	10.903	10.903
Bestuurlijke boetes	4.112	4.252	4.252	4.252	4.252	4.252	4.252
Overig	17.109	3.151	3.151	3.151	6.651	6.651	6.651

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

Budgetflexibiliteit

Subsidies

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 302,2 miljoen is 95%

juridisch verplicht. Het betreft de financiering van de tot en met 2016

aangegane verplichtingen op basis van de Kaderregeling VWS-subsidies en de Subsidieregeling publieke gezondheid en de financiering van de abortusklinieken.

Opdrachten

Van het budget voor 2017 van € 18,1 miljoen is 88% juridisch verplicht.

Het betreft de financiering van verplichtingen die tot en met 2016 zijn aangegaan.

Bijdragen aan agentschappen

Het budget betreft de financiering van de opdrachtverlening voor 2017 aan het RIVM, de NVWA en het CIBG. Op basis van het offertetraject is het budget 2017 van € 316,7 miljoen voor 98% juridisch verplicht.

Bijdragen aan medeoverheden

Dit betreft de heroïneverstrekking door gemeenten op medisch voorschrift via een toevoeging aan het gemeentefonds, de bijdrage aan het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden en de bijdrage aan Caribisch Nederland inzake medisch voorschrift via een toevoeging aan het gemeentefonds. Het budget voor 2017 van

€ 15,5 miljoen is voor 100% juridisch verplicht.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Dit betreft de afgifte van Schengenverklaringen via het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Het budget voor 2017 van € 0,7 miljoen is voor 100% juridisch verplicht.

• 5. 

  Toelichting op de instrumenten

• 1. 

  Gezondheidsbescherming

Subsidies

Uitvoering landelijke nota gezondheidsbeleid/Nationaal Programma

Preventie

In 2017 zal verdere uitwerking worden gegeven aan de voornemens die zijn opgenomen in landelijke nota gezondheidsbeleid die in december

2015 (TK 32 793, nr. 204) is verschenen.

– Nationaal Programma Preventie (NPP)

In het najaar 2016 zal een besluit worden genomen over de wijze van voortzetting van het NPP

– Betrouwbaarheid van de publieke gezondheidszorg

Het Stimuleringsprogramma Betrouwbare publieke gezondheid loopt tot eind 2017.

In 2017 wordt een aantal concrete eindproducten opgeleverd. Eind 2017 zijn bestuurlijk gedragen veldnormen gereed voor de vier pijlers van de GGD (monitoren, uitvoeren gezondheidsbescherming, coördinatie bij crises en toezicht). De resultaten van het onderzoek van de IGZ naar de vier pijlers worden meegenomen in de implementatie van deze veldnormen. Daarnaast komt een set landelijke indicatoren beschikbaar ten aanzien van de inzet en effectiviteit van de publieke gezondheid. Ook in 2017 is er in het stimuleringsprogramma aandacht voor de verbinding tussen publieke gezondheid en het sociaal domein.

– Preventiecoalities

Dit betreft het faciliteren van preventiecoalities. Deze hebben als doel het stimuleren van samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars door middel van een bijdrage aan de coördinatiekosten van preventieve activiteiten bij risicogroepen.

– Veenkoloniën

Tijdens de begrotingsbehandeling van VWS in 2014 heeft de Tweede Kamer het amendement-Wolbert aangenomen. Dit amendement vraagt om een regionale aanpak van gezondheidsachterstanden in de Veenkoloniën waar meerdere gemeenten en regionale (zorg)organisa-ties bij betrokken zijn. VWS financiert deze regionale aanpak, het programma besteedt nadrukkelijk aandacht aan de wensen, behoefte en participatie van bewoners.

Bijdragen aan agentschappen

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

De Minister van VWS is opdrachtgever voor het agentschap Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De NVWA heeft een centrale rol bij het bewaken van de veiligheid van voedsel- en consumentenproducten op grond van de wettelijke normen en ontvangt hiertoe financiering van de Minister van VWS. In totaal ontvangt de NVWA in 2017 € 81,6 miljoen.

In onderstaande tabel is weergegeven hoe het aantal verloren levensjaren door voedselinfecties zich ontwikkelt.

Kengetallen voedselveiligheid: Aantal verloren gezonde levensjaren			ten gevolge	van
voedselinfecties door ziekteverwekkende micro-organismen in voedsel in Nederland
gegevens 2014 (RIVM Letter Reports disease burden 2012, 2013, 2014 en 2016; M.
Bouwknegt et al.)
Micro-organismen		Aantal verloren gezonde levensjaren (DALY=Disability Adjusted Life Year)1
	2011	2012	2013	2014
Toxoplasma gondii	2.000	1.950	1.930	1.950
Campylobacter spp.	1.650	1.560	1.430	1.530
Salmonella spp.	680	1.3502	600	500
S.  aureus toxine	670	670	670	670
C.  perfringens toxine	490	490	490	490
Norovirus	300	300	280	280
Rotavirus	210	185	210	100
B.  cereus toxine	100	100	100	100
Listeria monocytogenes	140	90	60	180
STEC O157	56	57	60	60
Giardia spp.	17	14	13	13
Hepatitis-A virus	9	9	8	10
Cryptosporidium spp.	8	8	8	8
Hepatitis-E virus	2	2	2	3
Totaal	6.330	6.780	5.850	5.890

¹  Vanwege noodzakelijke modelaanpassingen zijn de getallen voor 2011 en 2012 enigszins afwijkend van de getallen die in 2014 in de begroting zijn gerapporteerd.

²  Deze geschatte stijging met ca. 700 DALY’S komt door de Salmonella-uitbraak in 2012 ten gevolge van besmette gerookte zalm.

Bron: Nationaalkompas, RIVM

DALY=Disability Adjusted Life Year. Maat voor ziektelast in een populatie uitgedrukt in tijd; opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte) en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan (ziektejaarequivalenten). In deze maat komen de drie belangrijke aspecten van de volksgezondheid terug: kwantiteit (levensduur), kwaliteit van leven en het aantal personen dat een effect ondervindt.

De getallen in de tabel zijn afgerond. Het totaal kan afwijken van de som van de weergegeven getallen.

RIVM: wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed Het RIVM heeft de wettelijke taak periodiek te rapporteren over de toestand en de toekomstige ontwikkeling van de volksgezondheid. Het RIVM heeft samen met een consortium van kennisinstellingen in 2016 de eerste versie van de Staat voor Volksgezondheid en Zorg uitgebracht (www.staatvenz.nl). Op deze website worden actuele en eenduidige cijfers over de domeinen van het Ministerie van VWS gepresenteerd. In 2017 wordt de Staat verder gevuld. Het RIVM brengt verder elke vier jaar de Volksgezondheid Toekomst Verkenningen (VTV) uit. In 2017 zullen trendscenario’s worden gepresenteerd en verschijnen drie thematische toekomstverkenningen. In totaal is voor het RIVM in 2017 € 15,8 miljoen beschikbaar.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

ZonMw voor uitvoering van het preventieprogramma

Het vijfde Preventieprogramma (PP5) levert kennis op die bijdraagt aan de doelstellingen van het Nationaal Programma Preventie (NPP). Het kader voor PP5 wordt naast het NPP gevormd door vier thema’s waarop VWS

aan ZonMw om onderzoek heeft gevraagd:

– Kennis die bijdraagt aan algemene aspecten van preventiebeleid.

– Kennis die tot verdere verbetering van het instrumentarium leidt.

– Enkele specifieke onderzoeksterreinen passend bij de domeinen van het NPP. – Monitoring van uitvoeringsprogramma’s (het voorstel voor een monitor specifiek voor het NPP wordt nader uitgewerkt). De hiervoor beschikbare middelen (€ 5 miljoen in 2017) staan verantwoord op artikel 4 Zorgbreed beleid. In de paragraaf «Toelichting op de instrumenten» van artikel 4 is een overzichtstabel opgenomen.

Bijdragen aan medeoverheden

Lokaal verbinden

Het huidige programma «Gezond in ...» (TK 32 620, nr. 132) loopt tot en met 2017 via een decentralisatie-uitkering. In 2017 wordt besloten hoe deze gelden vanaf 2018 worden ingezet.

• 2. 

  Ziektepreventie

Subsidies

Ziektepreventie

De Minister zorgt op het terrein van de ziektepreventie subsidies

(€ 16,3 miljoen) voor een goede bescherming tegen infectieziekten,

preventie van chronische ziekten en de jeugdgezondheidszorg (JGZ) door onder andere te zorgen voor:

– Een goede landelijke structuur om bekende en onbekende infectieziektedreigingen inclusief zoönosen en vectorgebonden aandoeningen snel te kunnen signaleren en bestrijden.

– Het internationaal uitwisselen van informatie en afstemmen van voorbereidings- en bestrijdingsmaatregelen.

– Subsidiëring van de stichting Q-support om patiënten, die na de Q-koorts-epidemie te maken hebben met langdurige klachten, te ondersteunen, te adviseren en te begeleiden.

– Het ondersteunen van de oprichting van het Kennisplatform Intensieve Veehouderij en Humane Gezondheid dat handvatten kan meegeven aan lokale bestuurders voor de afweging van gezondheid in de bestuurlijke beslissingen bij ontwikkelingen in de veehouderij.

– Financiering van het vervolgonderzoek Veehouderij en Gezondheid Omwonenden ten behoeve van kennisvermeerdering over eventuele risico’s van ziekteverwekkers afkomstig uit de veehouderij.

– Financiering van onder andere de herijking en implementatie van richtlijnen voor goed gebruik van antibiotica, de versterking van de positie van ziekenhuizen en GGD’en, nieuwe vormen van bekostiging van diagnostiek en behandeling, en onderzoek om de ontwikkeling van nieuwe antibiotica en alternatieven voor antibiotica te stimuleren zoals verwoord in de kamerbrief van 24 juni 2015 over de aanpak van antibioticaresistentie (TK 32 620, nr. 159). – Financiering van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) voor activiteiten gericht op het ondersteunen van de JGZ-organisaties en de professionals bij het invoeren van vernieuwingen en verbeteringen in de praktijk.

RIVM: Regelingen publieke en seksuele gezondheid

De Subsidieregeling publieke gezondheid wordt uitgevoerd door het RIVM

en bestaat uit:

– Het financieren, bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de landelijke bevolkingsonderzoeken naar borstkanker, baarmoederhalskanker en darmkanker (€ 121,9 miljoen). Het financieren van het Nationaal Programma Grieppreventie. Doel van dit programma is om kwetsbare groepen (alle 60-plussers en mensen onder de 60 jaar met een risico-indicatie, zoals longziekten, hart- of nieraandoeningen en diabetes mellitus) te beschermen tegen (de ernstige gevolgen van) griep (€ 37,1 miljoen).

– Het financieren van soa-onderzoek en aanvullende seksuele gezondheidszorg en coördinatie (€ 33,9 miljoen).

Verder verstrekt het RIVM subsidies op basis van de Kaderregeling VWS-subsidies op het terrein van de seksuele gezondheid (€ 12 miljoen). Inhoudelijk is dit onderwerp opgenomen onder het artikelonderdeel Gezondheidsbevordering.

Kengetallen Deelname aan vaccinatieprogramma, bevolkingsonderzoeken				en screeningen in procenten
	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014
1.  Percentage deelname aan
Rijksvaccinatieprogramma	94,0%	94,5%	95,2%	95,0%	95,4%	95,5%	95,4%	94,8%
2.  Percentage deelname aan
Nationaal Programma Grieppre-
ventie	73,5%	71,5%	70,4%	68,9%	65,7%	62,4%	59,6%	52,8%
3.  Percentage deelname aan
Bevolkingsonderzoek borstkanker	82,4%	82,0%	81,5%	80,7%	80,1%	79,7%	79,4%	78,8%
4.  Percentage deelname aan
Bevolkingsonderzoek baarmoeder-
halskanker	66,6%	66,0%	65,3%	64,3%	65,0%	63,9%	64,7%	64,6%
5.  Percentage deelname aan
Bevolkingsonderzoek darmkanker	-	-	-	-	-	-	-	71,3%
6.  Percentage deelname aan
hielprik	99,9%	99,8%	99,8%	99,7%	99,5%	99,5%	99,5%	99,3%

Bron:

• 1. 

  Staat van Volksgezondheid en Zorg

Voor het verslagjaar 2016 (betreft alle vaccinaties gegeven t/m 2015) is dit percentage 94,2%. Dit betreft het percentage kinderen geboren in 2013 dat basisimmuun is voor DKTP vóór het bereiken van hun 2-jarige leeftijd.

• 2. 

  Staat van Volksgezondheid en Zorg

Dit kerncijfer betreft het percentage gevaccineerde personen in de groep patiënten die conform het advies van de Gezondheidsraad in aanmerking komen voor vaccinatie tegen influenza.

• 3. 

  Staat van Volksgezondheid en Zorg

Dit kerncijfer betreft het percentage vrouwen uit de doelgroep, dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek borstkanker. De populatie van het bevolkingsonderzoek bestaat uit 50–75 jarige vrouwen. 4.Staat van Volksgezondheid en Zorg

Dit kerncijfer betreft het percentage vrouwen uit de doelgroep, dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. De populatie van het bevolkingsonderzoek bestaat uit 30–65 jarige vrouwen.

• 5. 

  Staat van Volksgezondheid en Zorg Dit kerncijfer betreft het percentage personen dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek (screening) naar dikkedarmkanker.

• 6. 

  Staat van Volksgezondheid en Zorg Dit kerncijfer betreft het percentage pasgeborenen dat gescreend is.

Deze cijfers geven een goede indicatie van de ontwikkelingen op de beleidsterreinen met dien verstande dat de nadruk op geïnformeerde keuze voor deelname ligt en niet op een zo hoog mogelijk percentage. De beschermingsgraad ligt in de praktijk hoger dan het met het deelnamepercentage weergegeven cijfer in verband met bijvoorbeeld de groeps-immuniteit.

Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT)

De NIPT betreft een screening tijdens de zwangerschap. De test kan onder andere het downsyndroom opsporen zonder dat er sprake is van een verhoogd risico op een miskraam. Omdat eventuele opname in het basispakket afhankelijk is van de advisering van het Zorginstituut (en de Gezondheidsraad) kan NIPT als eerste test niet eerder dan per 2018 opgenomen worden in het basispakket. In 2017 zal de bekostiging lopen via een subsidieregeling (€ 26,3 miljoen).

Opdrachten

(Vaccin)onderzoek

Er is onder andere budget beschikbaar voor vaccinonderzoek (€ 5,8 miljoen), ontwikkeling van het Respiratoir syncytieel virus (RSV)-vaccin (€ 2,8 miljoen) en onderzoek naar alternatieven voor dierproeven (€ 1,7 miljoen). Vanaf 2013 zijn deze taken ondergebracht bij de Projectdirectie Antonie van Leeuwenhoekterrein (ALT). Het voornemen is om het onderdeel (vaccin)onderzoek van Projectdirectie ALT met ingang van 2017 te privatiseren.

Bijdragen aan agentschappen

RIVM: Opdrachtverlening Centra

Het RIVM stelt zich tot doel om de gezondheid van de Nederlandse bevolking te beschermen en te bevorderen. Het RIVM doet dit door middel van het (doen) uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek en advisering op het terrein van volksgezondheid en het voeren van de regie op diverse terreinen van de publieke gezondheid. Binnen het RIVM zijn hiertoe verschillende centra actief, zoals:

– Het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) dat financiële middelen ontvangt voor het vervullen van zijn taken ten aanzien van de preventie en bestrijding van infectieziekten met specifiek ook aandacht voor antimicrobiële resistentie, het bevorderen van seksuele gezondheid door de ondersteuning van professionals bij een goede uitvoering en taken op het gebied van vaccinologie (€ 45,9 miljoen). Voor de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma is € 90,2 miljoen beschikbaar. – Het Centrum voor Bevolkingsonderzoek (CVB) dat financiële middelen ontvangt voor het uitvoeren van zijn coördinerende taken gericht op de voorlichting over bevolkingsonderzoeken, het Nationaal Programma Grieppreventie en pre- en neonatale screeningen en de kwaliteit van de uitvoering en monitoring ervan. Mensen die tot de betreffende doelgroep behoren, kunnen vrijwillig aan de bevolkingsonderzoeken deelnemen (€ 14,1 miljoen). Ook verzorgt het CVB de uitvoering van de prenatale screening infectieziekten en erytrocytenimmunisatie (€ 19,4 miljoen), het Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) (€ 13,1 miljoen) en de hielprik (€ 19,1 miljoen). – Het Centrum Gezondheid en Milieu (CGM) dat financiële middelen ontvangt om de Minister van VWS en de regio’s bij te staan met gezondheidskundige advisering, advisering over het uitvoeren van gezondheidsonderzoek en risicoanalyses over mogelijke gezondheidseffecten en over psychosociale nazorg. Vragen over gezondheid en veiligheid in relatie tot milieu en het voorkomen van incidenten en rampen komen samen bij het CGM. Het CGM is erop gericht deze kennis waar nodig te ontwikkelen, te borgen en te ontsluiten voor professionals en bestuurders (€ 6 miljoen).

– De Dienst Vaccinatievoorzieningen en Preventieprogramma’s (DVP) die ervoor zorgt dat er voldoende goede en betaalbare vaccins en antisera beschikbaar zijn voor het Rijksvaccinatieprogramma (RVP), het Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) en calamiteiten (€ 1,9 miljoen). Voor de aanschaf van Antivirale middelen is € 4,6 miljoen beschikbaar.

– Het Centrum Gezond Leven (CGL) dat financiële middelen ontvangt met als doel samenhangende en effectieve lokale gezondheidsbevordering te faciliteren. Het CGL bevordert het gebruik van erkende leefstijlinterventies, onder meer door beschikbare interventies overzichtelijk te presenteren en te beoordelen op kwaliteit en samenhang en het versterken van gezondheidsbeleid via diverse handreikingen. Daarnaast voert het CGL het programma «Structurele versterking Gezondeschool.nl» uit (€ 2,9 miljoen).

• 3. 

  Gezondheidsbevordering

Subsidies

Preventie van schadelijk middelengebruik (alcohol, drugs en tabak) Organisaties zoals het Trimbos-instituut ontvangen instellings- en projectsubsidies voor het uitvoeren van activiteiten die gericht zijn op preventie van (schadelijk) alcohol-, tabaks- en drugsgebruik en voor andere VWS-beleidsterreinen, zoals de geestelijke gezondheidszorg. Het Trimbos-instituut zet zich in om wetenschappelijk onderbouwde, onafhankelijke informatie te geven aan professionals en burgers. Voorbeelden zijn de uitvoering van de Nationale Drug Monitor (NDM), het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS), onderzoek op het gebied van uitgaansdrugs en de campagne NIX18. Voor 2017 gaat het om projectsubsidies van circa € 1,3 miljoen en bij de instellingssubsidies gaat het in totaal om circa € 6,1 miljoen.

Gezonde leefstijl en gezond gewicht

De gezonde keuze moet zo makkelijk mogelijk worden gemaakt voor de Nederlandse bevolking, jong en oud. Om te voorzien in de juiste informatie over gezonde voeding voor burgers en professionals wordt subsidie verleend aan het Voedingscentrum.

Om gemeenten, scholen, sportverenigingen en andere lokale partijen te stimuleren om een gezonde(re) omgeving te creëren en in te zetten op een stijging van het aantal jongeren op een gezond gewicht in minimaal 75 (JOGG-)gemeenten in 2020, wordt de stichting Jongeren Op Gezond Gewicht (TK 34 080 A, nr. 1) gesubsidieerd. Hierbij werkt de stichting samen met diverse partijen: overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Vanuit Care for Obesity wordt door middel van 6 proeftuinen in 2017 en 2018 voorzien in een landelijk model voor een sluitende ketenaanpak op obesitas voor kinderen.

Ten slotte worden in nauwe samenwerking met de Ministeries van OCW, EZ en SZW kinderen in het onderwijs en voorschoolse voorzieningen gestimuleerd tot een gezonde leefstijl. Onderdeel daarvan is het streven dat alle schoolkantines beschikken over een gezond aanbod volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum.

De totale geraamde subsidies voor gezonde voedingskeuze en gezond gewicht, inclusief de bredere inzet op Gezonde School en Gezonde Kinderopvang, bedragen € 12,3 miljoen in 2017.

Letselpreventie

Voor letselpreventie is € 4,2 miljoen beschikbaar. De Stichting Veilig-heidNL ontvangt € 3,5 miljoen voor het uitvoeren en monitoren van haar activiteiten die zijn gericht op letselpreventie door middel van interventies en programma’s voor bijvoorbeeld jongeren en ouderen.

Bevordering van kwaliteit en toegankelijkheid van zorg De Stichting Pharos ontvangt als kennis- en adviescentrum subsidie voor het stimuleren van de toepassing van kennis in de praktijk voor de verbetering van de kwaliteit en effectiviteit van de zorg voor migranten en mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden (€ 3 miljoen). Het gaat daarbij om mensen die minder vaardig zijn in het verkrijgen, begrijpen en gebruiken van informatie over (hun) gezondheid bij het nemen van gezondheidsgerelateerde beslissingen. Verder worden gemeenten geactiveerd om lokale gezondheidsachterstanden structureel aan te pakken. Het lokale proces wordt ondersteund door het landelijk stimuleringsprogramma waarin kennis van werkzame interventies, goede voorbeelden en ervaringen worden samengebracht, onder regie van Pharos en Platform31. Hiermee is € 1,5 miljoen gemoeid.

Bevordering van de seksuele gezondheid

Om de seksuele gezondheid te bevorderen verleent VWS rechtstreeks (onder andere Stichting Ambulante FIOM), dan wel via het RIVM/Centrum Infectieziektebestrijding (onder andere Rutgers, Soa-Aids Nederland en de HIV-vereniging Nederland) subsidie aan diverse gezondheidsbevorderende instellingen. De middelen aan het RIVM staan verantwoord onder het artikelonderdeel Ziektepreventie. Naar aanleiding van een landelijke impuls aan onbedoeld zwangeren en tienermoeders ontvangt FIOM ook in

2017 een subsidie van € 0,5 miljoen. Uitgangspunt hierbij is dat de expertise op dit gebied wordt behouden en verder kan worden uitgedragen aan de hele sector. Voor deze impuls worden vooralsnog ook in

2018 middelen gereserveerd, waarna dit in de regulier zorg en ondersteuning moet zijn verankerd.

Overig

Dit betreft enkele kleine subsidies (onder € 1 miljoen) gebundeld voor onder andere verslavingszorg en gezonde leefstijl jeugd.

Opdrachten

Heroïnebehandeling op medisch voorschrift

De geraamde kosten voor de medicatie voor de medische heroïnebehan-deling zijn € 3,1 miljoen; zie verder onder Bijdragen aan medeoverheden.

Bijdragen aan medeoverheden

Heroïnebehandeling op medisch voorschrift VWS verstrekt een financiële bijdrage (circa € 13,9 miljoen) aan gemeenten voor het binnen een gesloten systeem aanbieden van een behandeling van een beperkte groep langdurige opiaatverslaafden, waarbij naast methadon medicinale heroïne wordt verstrekt.

Kengetallen Gezondheidsbevordering (in procenten)
	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015
Rokers 18 jaar e.o.1	28,6	26,9	27,0	24,5	24,7	25,7	26,3
Rokers laatste maand, 12–16 jaar2			16,9				10,6
Alcoholgebruik laatste maand, 12–16 jaar2			37,8				25,5
Cannabisgebruik laatste jaar, 12–16 jaar2			6,0				8,2
Cannabisgebruik laatste jaar 18 jaar e.o.3	6,8					7,6	8,5
Overgewicht 18 jaar e.o.4	46,4	47,3	47,3	47,1	47,1	49,4	49,3
Overgewicht 4–18 jaar4	13,2	13,3	12,5	12,3	11,7	11,9	11,6
Aantal spoedeisende hulpbehandelingen in
ziekenhuizen door privéongevallen en
sportblessures (x 1.000)5	640	600	600	590	430	519

¹  Staat van Volksgezondheid en Zorg: Gezondheidsenquête CBS/Leefstijlmonitor RIVM

²  Jeugd en Riskant Gedrag 2015, Trimbos-instituut

3

Staat van Volksgezondheid en Zorg: Gezondheidsenquête CBS/Leefstijlmonitor RIVM. Door wijziging in meetmethoden na 2009 zijn de cijfers met 2014 en 2015 beperkt vergelijkbaar.

⁴  Staat van Volksgezondheid en Zorg: Gezondheidsenquête CBS/Leefstijlmonitor RIVM. Door wijziging in meetmethoden tussen 2009–2010 en 2013–2015 zijn de cijfers vóór en na deze perioden slechts in beperkte mate te vergelijken.

⁵  Kerncijfers LIS, VeiligheidNL. De daling in 2013 is toe te schrijven aan een technisch registratieprobleem in dat jaar.

• 4. 

  Ethiek

Subsidies

Abortusklinieken

Sinds de inwerkingtreding van Wet langdurige zorg vindt de subsidiëring van de abortusklinieken (€ 15,5 miljoen) plaats via de subsidieregeling Abortusklinieken. De abortusklinieken dienen over een Waz-vergunning (Wet afbreking zwangerschap) te beschikken.

Bijdragen aan agentschappen

CIBG: Uitvoeringstaken medische ethiek

Het CIBG verzorgt het secretariaat van de stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting.

De secretariaten van de regionale toetsingscommissies euthanasie en de centrale deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging bij pasgeborenen zijn bij een uitvoeringseenheid van het Ministerie van VWS ondergebracht. De daarmee samenhangende middelen (€ 3,7 miljoen) staan geraamd op artikel 10 onder Personele uitgaven kerndepartement.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) De CCMO is verantwoordelijk voor het waarborgen van de bescherming van proefpersonen bij medisch-wetenschappelijk onderzoek door middel van toetsing aan de hiervoor geldende wettelijke bepalingen en protocollen. De CCMO ontvangt hiervoor een jaarlijkse bijdrage van € 2,2 miljoen. Deze middelen staan geraamd op artikel 10 bij het onderdeel Personele uitgaven SCP en raden.

Vanwege de implementatie van EU-verordening no 536/2014 i voor klinisch geneesmiddelenonderzoek, die naar verwachting in 2018 in werking zal treden, zal de CCMO een aantal extra taken en bevoegdheden krijgen.

Ontvangsten

Bestuurlijke boetes

In het kader van haar handhavingsbeleid schrijft de NVWA bestuurlijke boetes uit. De ten gunste van de algemene middelen komende ontvangsten die hieruit voortvloeien worden geraamd op € 4,3 miljoen in

2017.

Overig

Dit betreft geraamde ontvangsten als gevolg van in eerdere jaren te hoog

verstrekte subsidievoorschotten (€ 3,1 miljoen).

Beleidsartikel 2 Curatieve zorg

• 1. 

  Algemene beleidsdoelstelling

Een kwalitatief goed en toegankelijk stelsel voor curatieve zorg tegen maatschappelijk verantwoorde kosten.

• 2. 

  Rol en verantwoordelijkheid Minister

De Minister van VWS is verantwoordelijk voor een goed werkend en samenhangend stelsel voor curatieve zorg. De Zorgverzekeringswet vormt samen met de zorgbrede wetten, zoals de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) en de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) de wettelijke basis van dit stelsel.

Vanuit deze verantwoordelijkheid vervult de Minister de volgende rollen:

Stimuleren:

– Het bevorderen van de kwaliteit, (patiënt)veiligheid en innovatie in de curatieve zorg.

– Het ondersteunen van initiatieven om de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de curatieve zorg te garanderen en/of te verbeteren. Belangrijk daarin zijn de initiatieven om verspilling in de zorg tegen te gaan.

– Het ondersteunen van initiatieven om fraude in de zorg zoveel mogelijk te voorkomen.

– Het bevorderen van de werking van het stelsel door het systeem van risicoverevening.

– Het bevorderen dat verzekerden beschikken over de juiste en begrijpelijke informatie om een keuze te kunnen maken voor een zorgverzekering.

Financieren:

– Het bevorderen van kwalitatief goede zorg door medefinanciering van hoogwaardig oncologisch onderzoek.

– Het financieren van onderzoek dat gericht is op een snellere ontwikkeling van waarde toevoegende medische producten en behandelwijzen tegen aanvaardbare prijzen.

– Het financieren van onderzoek dat bijdraagt aan kwalitatief goed gepast gebruik van genees- en hulpmiddelen.

– Het financieren van initiatieven voor het ontwikkelen van alternatieve verdienmodellen voor geneesmiddelenontwikkeling.

– Verbetering van de kwaliteit van de zorg door financiering van de familie- en vertrouwenspersonen in GGZ-instellingen.

– Het (mede)financieren van het digitale communicatiesysteem voor de zwaailichtsector.

– Het financieren van initiatieven die bijdragen aan een zorgvuldige orgaandonorwerving in de ziekenhuizen, het onderhouden van het donorregister en het geven van publieksvoorlichting over orgaandonatie.

– Het financieren van bijwerkingenregistraties en onderzoek ten behoeve van het monitoren van de productveiligheid.

– Bevorderen van de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg door het (deels) compenseren van de gederfde inkomsten van zorgaanbieders als gevolg van het verstrekken van zorg aan onverzekerde (verwarde) personen, illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen.

– Bevorderen van de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg door het financieren van de zorguitgaven voor kinderen tot 18 jaar.

– Het financieren van kostencomponenten die een gelijk speelveld verstoren.

Regisseren:

– Het onderhouden van wet- en regelgeving op het gebied van geneesmiddelen, medische hulpmiddelen, lichaamsmaterialen en bloedvoor-ziening.

– Het (door)ontwikkelen van productstructuren op basis waarvan onderhandelingen over bekostiging plaatsvinden.

– Het bepalen van de normen/criteria, waaraan de registers (bijvoorbeeld het BIG-register) die worden bijgehouden om de werking van het stelsel te bevorderen, moeten voldoen.

– De werking van het zorgverzekeringsstelsel wordt bevorderd door het actief opsporen van onverzekerden en wanbetalers.

• 3. 

  Beleidswijzigingen

Uitvoeren visie Geneesmiddelen

Het toegankelijk houden van innovatieve geneesmiddelen tegen aanvaardbare prijzen staat centraal in het te voeren beleid. Met de ter beschikking gestelde middelen wordt ingezet op het verbeteren van de informatievoorziening door het ontwikkelen en regulier uitvoeren van een nationale horizonscan dure geneesmiddelen, het oprichten van een platform inkoop dure geneesmiddelen, het ontwikkelen en uitvoeren een actieplan gepast gebruik en het aanbrengen van aanpassingen aan het geneesmiddelenvergoedingssysteem in de vorm van het uitvoeren van selectieve herberekeningen en het invoeren van een vergoedingsafslag. Daarnaast wordt voor dure geneesmiddelen een maatregel ingevoerd in de Zorgverzekeringswet (de zogenoemde «sluis»).

Voorts worden middelen ter beschikking gesteld voor het ontwikkelen van alternatieve businessmodellen voor de ontwikkeling van geneesmiddelen. Daarnaast worden ter bevordering van innovatie aan ZonMw nieuwe middelen ter beschikking gesteld voor diagnostisch onderzoek. Doel hiervan is om nieuwe methoden te implementeren die sneller en nauwkeuriger de juiste middelen voor de juiste patiënt te selecteren. In de «roadmap» geneesmiddelenvisie die na de zomer naar de Kamer wordt gestuurd, staan per maatregel concrete acties genoemd met de daarbij behorende tijdlijnen.

Veiligheid, kwaliteit en doelmatigheid van hulpmiddelen In het kader van meer kwaliteit in de zorg wordt ook een impuls gegeven aan het hulpmiddelenbeleid. Er wordt in overleg met betrokken partijen onder meer gewerkt aan het ontwikkelen van richtlijnen en kwaliteitsnormen op het terrein van continentie-, stoma- en diabetes-hulpmiddelenzorg. De eerste resultaten zullen eind dit jaar gereed zijn. Met een intensivering via een ZonMw-programma Goed Gebruik Hulpmiddelen wordt doelmatigheid en kwaliteit in de hulpmiddelenzorg verbeterd. Door de hogere eisen die in Europees verband aan de veiligheid en kwaliteit van hulpmiddelen worden gesteld, wordt er van alle actoren in de markttoelatingsketen, van fabrikant tot inspectie, meer verwacht. VWS zal erop toezien dat er in 2017 een duidelijk implementatietraject wordt gestart waarbij de nieuwe eisen zich daadwerkelijk vertalen in meetbaar verbeterd beleid. Dit betreft voorlichting aan betrokkenen zoals de industrie, het aanscherpen van het markttoezicht, (het bijdragen aan) de totstandkoming van gemeenschappelijke specifi- caties door de Europese Commissie en geharmoniseerde normen, de (voorwaarden voor) klinisch onderzoek en het stimuleren van de ontwikkeling van producten met een meerwaarde voor de patiënt. Het RIVM zal vaker producten aan een onderzoek onderwerpen en gaat zich inzetten om zich als Europees referentielaboratorium/expertcentrum te positioneren op het terrein van medische hulpmiddelen.

Beleid en organisatie donorwerving in ziekenhuizen

Voor het bereiken van een zo groot mogelijk aantal orgaantransplantaties is de inzet en kennis in ziekenhuizen van cruciaal belang. De nu structureel in te bedden werkwijze is geïntroduceerd tijdens de in de jaren 2009–2016 uitgevoerde pilots in het kader van het masterplan orgaandonatie. Verwachte opbrengsten hiervan zijn het optimaliseren van de toestemmingen van nabestaanden, kwalitatief goede uitnameprocedures met zo min mogelijk belasting voor de nabestaanden en een optimale donorherkenning. Streven is financiering per 2018 uit de premie, in 2017 is hiervoor nog subsidie noodzakelijk.

Agenda gepast gebruik en transparantie ggz

Op basis van de Agenda voor gepast gebruik en transparantie in de ggz (agenda ggz voor gepast gebruik) hebben partijen een model kwaliteitsstatuut opgesteld. Voor alle aanbieders van curatieve ggz is het vanaf 1 januari 2017 verplicht om een kwaliteitsstatuut te hebben, zodat patiënten meer informatie hebben om hun keuze voor een zorgaanbieder op te baseren. Vanaf 2017 mogen alleen regiebehandelaren die voorkomen in het model kwaliteitsstatuut declareren. In 2017 moet een dertigtal zorgstandaarden gereed zijn. Voorts werken partijen in 2017 onder aanvoering van de NZa aan een nieuwe bekostiging voor de ggz die beter aansluit bij de zorginhoud en die in 2019 gereed moet zijn. Ook is een onderzoeksprogramma voor de ggz van start gegaan. In 2017 is voor de uitvoering van dit onderzoeksprogramma € 5 miljoen beschikbaar.

Programma Gender en gezondheid

In mei 2015 heeft ZonMw de kennisagenda Gender en gezondheid gepubliceerd. Op verzoek van de Minister heeft ZonMw in aansluiting daarop een programmeringsstudie uitgevoerd die januari 2016 is gepubliceerd. Tijdens het symposium van Women Inc (maart 2016) heeft VWS bekendgemaakt dat VWS vanaf 2016 € 12 miljoen beschikbaar stelt voor de uitvoering van het bij ZonMw in te richten onderzoeksprogramma Gender en gezondheid. Concrete doelstellingen en acties staan in dit onderzoeksprogramma.

Zorgnetwerken Antibioticaresistentie (ABR)

De samenwerking tussen instellingen en tussen de verschillende sectoren in de zorg is nog niet sterk genoeg georganiseerd om de ABR-problematiek toekomstbestendig te kunnen beheersen. Ziekenhuizen, verpleeghuizen, revalidatieklinieken en andere zorgaanbieders, zoals huisartsen, thuiszorg en GGD’en waartussen patiënten relatief vaak worden verplaatst, zullen regionaal in een netwerkverband moeten samenwerken. Een landelijke uniforme structuur met één aanspreekpunt en één verantwoordelijke die aanspreekbaar is als het niet goed loopt, is wenselijk.

Het huidige Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) biedt een basis als structuur om de belangrijkste partijen bijeen te brengen en de taken die nodig zijn binnen het netwerk uit te kunnen voeren.

Alleen op deze manier is het mogelijk de verspreiding van infectieziekten en antibioticaresistentie op een effectieve manier te bestrijden. Voor het opzetten en de uitvoering van deze netwerken wordt vanaf 2017

€ 7,5 miljoen vrijgemaakt. Vanaf 2019 loopt dit bedrag op tot

€ 15,1 miljoen. Per 2018 moeten er tien netwerken operationeel zijn.

Risicoverevening

Per 2017 zal de Zorgverzekeringswet volledig risicodragend worden uitgevoerd door zorgverzekeraars.

Ook in 2017 zullen weer diverse onderzoeken worden uitgevoerd met als doel om de risicoverevening in de toekomst verder te verbeteren. Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van de uitkomsten van een brede,

fundamentele discussie die in 2016 is gevoerd.

Partijen hebben diverse inhoudelijke verbeteringen aangedragen. Deze inhoudelijke verbeteringen zijn besproken in de Werkgroep Ontwikkeling Risicoverevening (WOR) en leiden tot een onderzoeksprogramma ten behoeve van het risicovereveningsmodel 2018 en een meerjarig onderzoeksprogramma. Het meerjarige onderzoeksprogramma bevat onderzoeken waarvan de resultaten niet direct betrekking hebben op het vereveningsmodel voor komend jaar vanwege een fundamentele vraagstelling en langere doorlooptijd.

• 4. 

  Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Verplichtingen	8.697.819	3.678.480	675.197	2.963.307	3.090.875	3.173.410	3.221.435
Uitgaven	4.614.648	4.228.774	3.816.813	3.418.455	3.103.057	3.173.410	3.222.651
Waarvan juridisch verplicht (%)			99,5%
1.  Kwaliteit en veiligheid	118.505	133.030	163.134	165.347	166.685	134.802	134.804
Subsidies	111.162	122.404	154.054	155.726	157.249	125.712	125.714
IKNL en NKI	51.542	51.730	51.730	51.730	51.730	51.730	51.730
Zwangerschap en geboorte	3.574	3.505	3.819	3.886	3.555	3.088	3.088
Registratie en uitwisseling zorgge-
gevens (PALGA)	3.264	3.303	3.647	3.647	3.647	3.647	3.647
Nictiz	5.113	5.412	5.412	5.412	5.412	5.412	5.412
Ontsluiten patiëntgegevens
ziekenhuizen	0	0	35.000	35.000	35.000	0	0
Orgaandonatie en transplantatie	11.890	11.260	11.214	11.214	11.214	11.214	11.214
Onderzoek Onco XL	0	0	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000
FES/LSH projecten	6.855	7.742	1.085	0	0	0	0
UMC Groningen: Lifelines project	0	3.498	0	0	0	0	0
Expertisefunctie zintuigelijk
gehandicapten	21.263	21.644	21.633	21.633	21.633	21.633	21.633
Antibioticaresistentie	0	500	7.500	10.000	15.100	15.100	15.100
Inloophuizen kankerpatiënten	0	450	450	450	450	450	450
Uitvoering Agenda gepast gebruik en
transparantie ggz	0	1.500	2.500	0	0	0	0
Overig	7.661	11.860	8.064	10.754	7.508	11.438	11.440
Opdrachten	3.855	6.994	5.631	6.549	6.579	6.233	6.233
Publiekscampagne orgaandonatie	1.461	1.720	1.720	1.720	1.720	1.720	1.720
Overig	2.394	5.274	3.911	4.829	4.859	4.513	4.513
Bijdragen aan agentschappen	3.488	3.632	3.449	3.072	2.857	2.857	2.857
CIBG: Donorregister	2.746	2.380	2.380	2.380	2.380	2.380	2.380
Overig	742	1.252	1.069	692	477	477	477

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
2.  Toegankelijkheid en betaalbaarheid van de
zorg	4.324.964	3.925.032	3.468.912	3.147.578	2.826.218	2.930.153	2.993.153
Subsidies	14.224	20.879	31.217	30.067	29.648	27.621	30.621
Sluitende aanpak personen met
verward gedrag	0	1.500	14.000	14.000	14.000	14.000	14.000
Eerstelijns gezondheidscentra in
VINEX-gebieden	1.314	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000
Anonieme e-mental health	925	2.000	0	0	0	0	0
Vertrouwenspersoon in de ggz	6.204	6.204	6.204	6.204	6.204	6.204	6.204
Suïcidepreventie	0	4.133	4.062	3.662	3.562	3.562	3.562
Kwaliteitsimpuls apothekers	0	2.858	2.823	2.848	1.964	0	0
Overig	5.781	2.184	2.128	1.353	1.918	1.855	4.855
Bekostiging	4.306.800	3.894.089	3.424.884	3.101.784	2.781.183	2.887.784	2.947.784
Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds
voor financiering van verzekerden 18-	2.470.800	2.508.700	2.490.500	2.618.400	2.748.800	2.855.400	2.915.400
Rijksbijdrage dempen premie ten
gevolgen van HLZ	1.804.000	1.353.000	902.000	451.000	0	0	0
Zorg illegalen en andere onverze-
kerbare vreemdelingen	32.000	32.389	32.384	32.384	32.383	32.384	32.384
Opdrachten	2.670	8.646	10.852	13.800	13.616	12.977	12.977
Uitvoeren visie geneesmiddelen	0	800	2.000	2.700	2.700	2.700	2.700
Kwailteit, veiligheid, doelmatigheid
hulpmiddelen	0	0	1.000	2.000	3.000	3.000	3.000
Publiekscampagne Depressie	0	1.000	0	0	0	0	0
Overig	2.670	6.846	7.852	9.100	7.916	7.277	7.277
Bijdragen aan agentschappen	1.270	1.406	1.328	1.296	1.140	1.140	1.140
CIBG: WPG/GVS/APG	1.270	1.406	1.328	1.296	1.140	1.140	1.140
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	0	12	631	631	631	631	631
ZiNL: Uitvoering Compensatie kosten
van zorg illegalen en andere
onverzekerbare vreemdelingen	0	12	631	631	631	631	631
3.  Bevorderen werking van het stelsel	171.179	170.712	184.767	105.530	110.154	108.455	94.694
Subsidies	37.183	22.267	1.362	1.362	10.362	11.362	1.362
Stichting Klachten en Geschillen
Zorgverzekeringen	1.085	952	1.221	1.221	1.221	1.221	1.221
Overgang integrale tarieven medisch-
specialistische zorg	35.920	20.160	0	0	9.000	10.000	0
Overig	178	1.155	141	141	141	141	141
Inkomensoverdrachten	113.098	112.017	105.926	23.840	19.460	16.787	13.025
Overgangsregeling FLO/VUT ouderen-
regeling ambulancepersoneel	25.297	26.927	24.836	23.750	19.370	16.697	12.935
Schadevergoeding Erasmus MC	85.000	85.000	81.000	0	0	0	0
Overig	2.801	90	90	90	90	90	90
Opdrachten	4.746	8.419	4.593	4.593	4.593	4.566	4.566
Risicoverevening	1.857	1.906	1.906	1.906	1.906	1.906	1.906
Uitvoering zorgverzekeringstelsel	361	1.152	502	502	502	475	475
Patiëntenvervoer Waddeneilanden	0	3.000	0	0	0	0	0
Overig	2.528	2.361	2.185	2.185	2.185	2.185	2.185
Bijdragen aan agentschappen	16.152	17.871	15.586	15.586	15.588	15.588	15.588
CJIB: Onverzekerden en wanbetalers	16.152	17.871	15.586	15.586	15.588	15.588	15.588
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	0	10.074	53.147	55.996	55.998	55.999	56.000
Zorginstituut Nederland:
Onverzekerden en wanbetalers	0	6.278	42.642	42.640	42.642	42.643	42.644
Zorginstituut Nederland: Doorlichten
pakket	0	3.271	10.355	13.356	13.356	13.356	13.356

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Overig	0	525	150	0	0	0	0
Bijdragen aan andere begrotingshoofd-
stukken	0	64	4.153	4.153	4.153	4.153	4.153
VenJ: Bijdrage C2000	0	64	4.153	4.153	4.153	4.153	4.153
Ontvangsten	98.455	60.955	60.955	60.955	60.955	60.955	60.955
Wanbetalers en onverzekerden	85.785	59.902	59.902	59.902	59.902	59.902	59.902
Overig	12.670	1.053	1.053	1.053	1.053	1.053	1.053

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

Budgetflexibiliteit

Subsidies

Van het beschikbare budget 2017 van € 186,6 miljoen is 93% juridisch verplicht. Het betreft diverse subsidies op het gebied van kwaliteit en (patiënt)veiligheid, subsidies ter bevordering van de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg en subsidies die de werking van het stelsel bevorderen.

Bekostiging

Van het beschikbare budget 2017 van € 3,6 miljard is 100% juridisch verplicht. Het betreft de rijksbijdrage aan het Zorgverzekeringsfonds voor de financiering van verzekerden jonger dan 18 jaar en de bekostiging van de compensatie van (een deel van) de gederfde inkomsten van zorgaanbieders als gevolg van het verstrekken van zorg aan illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen.

Inkomensoverdrachten

Van het beschikbare budget 2016 van € 105,9 miljoen is 100% juridisch verplicht. Het betreft de schadevergoeding aan het Erasmus MC en de overgangsregeling FLO/VUT voor het ambulancepersoneel.

Opdrachten

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 21,1 miljoen is 87% juridisch verplicht. Het betreft diverse opdrachten op het gebied van kwaliteit en (patiënt)veiligheid en opdrachten die de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg en de werking van het stelsel moeten bevorderen.

Bijdragen aan agentschappen

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 20,4 miljoen is 97% juridisch verplicht. Het betreft voornamelijk de bijdrage aan het CJIB voor de actieve opsporing van onverzekerden en wanbetalers Zorgverzeke-ringswet.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 53,8 miljoen is 100% juridisch verplicht. Het betreft voornamelijk de bijdrage aan het Zorginstituut Nederland voor de actieve opsporing van onverzekerden en wanbetalers Zorgverzekeringswet en de middelen aan het Zorginstituut Nederland voor stringent pakketbeheer.

Bijdragen aan ander begrotingshoofdstukken

Van het beschikbare budget 2016 van € 4,2 miljoen is 100% juridisch verplicht. Het betreft de bijdrage aan C2000.

• 5. 

  Instrumenten

• 1. 

  Kwaliteit en veiligheid

Subsidies

Integraal kankercentrum Nederland (IKNL) en Nederlands Kanker Instituut (NKI)

Het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) is een kennis- en kwaliteitsinstituut voor professionals en bestuurders in de oncologische en palliatieve zorg met als doel deze zorg voortdurend te verbeteren. Het IKNL draagt bij aan het verbeteren van de oncologische en palliatieve zorg door het verzamelen van gegevens, het opstellen van richtlijnen, het bewaken van kwaliteit, het faciliteren van samenwerkingsverbanden en bij- en nascholing. In totaal is voor de uitvoering van deze activiteiten in 2017 een bedrag van € 34,5 miljoen beschikbaar.

Het Nederlands Kanker Instituut (NKI) is een internationaal erkend centre of excellence op het gebied van oncologisch onderzoek. VWS financiert het Nederlands Kanker Instituut met als doel fundamenteel, translationeel en klinisch kankeronderzoek te bevorderen ten behoeve van verbetering van de overleving van kanker en kwaliteit van leven van de patiënt. Het NKI wordt op een aantal gebieden van fundamenteel en translationeel onderzoek gerekend tot de nationale en internationale top, zo blijkt o.a. uit internationale site-visits. In totaal is in 2017 een bedrag beschikbaar van € 17,2 miljoen. Ongeveer € 6,4 miljoen daarvan is bestemd voor de kapitaallasten.

Zwangerschap en geboorte

Vanaf het uitbrengen van het advies van de stuurgroep Zwangerschap en Geboorte «een goed begin» in 2010 is ingezet op de verbetering van de kwaliteit van de geboortezorg. De recente cijfers over de perinatale sterfte laten zien dat er sprake is van een dalende trend. Dat is goed nieuws. De cijfers uit verschillende andere Europese landen laten zien dat een verdere daling van de perinatale sterfte mogelijk is. De komende jaren zal daarom nog steeds worden ingezet op het doorvoeren van verbeteringen in de geboortezorg.

In 2017 is voor zwangerschap en geboorte in totaal circa € 3,8 miljoen beschikbaar. Hiervan worden het College Perinatale Zorg (CPZ) en Perined (de gefuseerde organisatie van de Perinatale Audit Nederland (PAN) en Perinatale Registratie Nederland (PRN) gesubsidieerd. Daarnaast is er voor de periode 2017–2021 € 12,2 miljoen beschikbaar voor een voortzetting van het ZonMw-programma Zwangerschap en geboorte op basis van de nieuwe onderzoeksagenda «Een gezonde start voor moeder en kind; Integrale zorg rondom zwangerschap en geboorte». De middelen voor dit ZonMw-programma zijn overgeheveld naar artikel 4.

Registratie en uitwisseling zorggegevens (PALGA)

De Stichting Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief (PALGA) beheert de landelijke databank met alle pathologie-uitslagen en het computernetwerk voor de gegevensuitwisseling met alle pathologiela-boratoria in Nederland. Voor de uitvoering van deze activiteiten is in 2017 een bedrag beschikbaar van € 3,6 miljoen.

Nictiz

Het Nationaal ICT Instituut in de Zorg (Nictiz) is het landelijke expertisecentrum dat ontwikkeling van ICT in de zorg faciliteert. Voor de invulling van de coördinerende functie die Nictiz heeft bij de ontwikkeling van ICT-en informatiestandaarden en implementatieondersteuning bij het gebruik van deze standaarden is in 2017 een bedrag van € 5,4 miljoen beschikbaar. Om de zorgsector te ondersteunen bij de efficiënte inzet van eHealth, analyseert en duidt Nictiz ontwikkelingen in het gebruik van ICT in de zorg. Tevens fungeert Nictiz als nationaal en internationaal kennis-en expertisecentrum en vervult het een verbindende rol bij de ontwikkeling en het gebruik van ICT in de zorg.

Ontsluiten patiëntgegevens ziekenhuizen

Gedurende de periode 2017–2019 stel het Ministerie van VWS jaarlijks

€ 35 miljoen beschikbaar aan ziekenhuizen om hen in staat te stellen hun

ICT-infrastructuur patiëntgerichter te maken, zodat de patiënt toegang krijgt tot zijn gegevens en deze kan gebruiken voor regie over zijn gezondheid (bijvoorbeeld door de inzet van apps of delen met andere zorgverleners).

Orgaandonatie en transplantatie

Tabel: aantal orgaandonoren en aantal getransplanteerde organen

800

700 600 500 400 300 200 100

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

aantal postmortale orgaandonoren van wie minstens één orgaan is getransplanteerd in binnen- of buitenland Aantal orgaantransplantaties in Nederland met postmortale organen

Bron: Nederlandse Transplantatiestichting. In de tabel is te zien dat gedurende een reeks van jaren zowel het aantal donoren als het aantal transplantaties toeneemt.

Ziekenhuizen in zeven landelijke regio’s rond de academische centra van Groningen, Nijmegen, Maastricht, Utrecht, Amsterdam, Leiden en Rotterdam krijgen subsidie voor beleid en organisatie rond orgaandonatie. Daarnaast wordt een deel van de Zelfstandig Uitname Teams (ZUT) gefinancierd voor zover deze niet onder de beschikbaarheidbijdrage postmortale orgaandonatie vallen. Het streven is erop gericht deze activiteiten vanaf 2018 vanuit de premie te financieren. Voor 2017 is een bedrag van € 6,7 miljoen gereserveerd.

0

De Regeling Donatie bij leven zorgt er voor dat niet-medische kosten die ontstaan door het bij leven afstaan van een nier worden vergoed aan de donor. In 2015 is de regeling geëvalueerd. Dit leidde er toe dat de regeling met ingang van 1 juli 2016 is aangepast. De aanpassingen betreffen onder meer het invoeren van een minimumvergoeding bij inkomstenderving voor ondernemers. De regeling wordt uitgevoerd door de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS). In 2017 is € 0,8 miljoen beschikbaar.

De NTS krijgt op structurele basis subsidie voor activiteiten op het terrein van voorlichting over orgaandonatie en het ondersteunen en monitoren van de donorwerving in ziekenhuizen. In 2017 gaat het om een bedrag van € 3,7 miljoen

Onderzoek OncoXL

Een aantal universiteiten zal haar excellente onderzoek op het gebied van kankeronderzoek bundelen in een virtueel onderzoeksinstituut (werktitel OncoXL). Hiermee wordt het onderzoek versterkt en wordt samenwerking met het bedrijfsleven geïntensiveerd. VWS heeft (net als OCW en EZ) toegezegd € 2 miljoen per jaar aan bij te dragen. Het initiatief zal naar verwachting eind 2016 van start gaan.

Expertisefunctie zintuiglijk gehandicapten

Per 1 januari 2015 is de extramurale zintuiglijk gehandicaptenzorg (ZG) overgaan vanuit de AWBZ naar de Zvw. De specifieke expertisefunctie van de aanbieders van ZG-zorg (voor Kennisinfrastructuur, R&D en innovatie en Voorlichting en kennisoverdracht) past niet binnen de Zvw, omdat zij niet onder te brengen is in prestaties ten behoeve van individuele cliënten. Via een instellingssubsidie wordt er voor zorg gedragen dat de expertisefunctie gecontinueerd kan worden. Voor 2017 is een bedrag van € 21,6 miljoen beschikbaar. Het komende jaar zal een onderzoek plaatsvinden naar de inrichting, reikwijdte en financiering van de expertisefunctie met als doel een andere manier van financieren vanaf 2018.

Antibioticaresistentie

Met veldpartijen zijn in 2015 doelstellingen overeengekomen die zijn vastgelegd in de meerjarenagenda ABR. Voor het verbeteren van de samenwerking tussen instellingen (ziekenhuizen, verpleeghuizen, revalidatieklinieken en andere zorgaanbieders, zoals huisartsen, thuiszorg en GGD’en in een regio) en tussen de verschillende sectoren zal oplopend naar 2019 € 15,1 miljoen worden vrijgemaakt. In 2017 is € 7,5 miljoen beschikbaar. Doel is om de antibioticaresistentieproblematiek in de zorg toekomstbestendig te kunnen beheersen. Hiertoe zullen zorgnetwerken worden gevormd. De middelen worden ingezet om professionals in te schakelen die het netwerk aansturen en ondersteunen en de kennis over antibioticaresistentie en infectiepreventie op niveau zullen brengen en houden. Daarnaast worden diagnostische testen ingezet bij uitbraken of preventieve activiteiten zoals prevalentiescreenings.

Inloophuizen kankerpatiënten

De stichting Inloophuizen en Psycho-oncologische centra Samenwerking en Ondersteuning (IPSO) ontvangt in de periode 2016–2019 projectsubsidie om het kwaliteitsbeleid van inloophuizen en psycho-oncologische centra door te ontwikkelen en te borgen. Ook zal de psychosociale zorg en ondersteuning in de oncologische zorgketen op regionaal niveau worden versterkt door alle relevante partijen in de regio samen te brengen en de formele en informele zorg onderling af te stemmen. In 2017 is € 0,5 miljoen beschikbaar.

Uitvoering Agenda gepast gebruik en transparantie in de ggz De uitvoering van de Agenda voor gepast gebruik en transparantie in de ggz (TK 25 424, nr. 292) wordt gefinancierd met zowel begrotingsmiddelen als met middelen uit het BKZ. Op de begroting is voor 2017 en 2018 een bedrag van respectievelijk € 1,5 miljoen en € 2,5 miljoen gereserveerd. Deze middelen zijn bestemd voor herstelacademies en zelfregienetwerken voor patiënten in de ggz, voor projecten ter versterking van het zelfmanagement van patiënten in de ggz (middelen voor deze projecten gaan naar het Landelijk Platform GGz) en voor destigmatisering (middelen gaan naar de Stichting samen sterk zonder stigma). Daarnaast is er de komende jaren 10 miljoen beschikbaar voor een ZonMw onderzoeksprogramma voor de ggz. De middelen voor dit programma zijn overgeheveld naar artikel 4.

Overig

Hier worden onder meer geraamd de subsidies voor de stichting Lareb (Teratologieservice en bijwerkingenregistratie en -analyse Rijksvaccinatie-programma) € 1,4 miljoen en de subsidies aan de stichting Geneesmiddelenbulletin (€ 0,5 miljoen) en de stichting Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik voor Medicijnbalans (€ 0,5 miljoen). Ook worden hier de middelen geraamd voor een programma translationeel onderzoek. Voor 2017 is hiervoor een bedrag geraamd van € 1,3 miljoen.

Opdrachten

Publiekscampagne orgaandonatie

De publiekscampagne orgaandonatie is er op gericht het publiek te informeren over orgaandonatie en een positieve houding over het onderwerp orgaandonatie tot stand te brengen.

De nieuwe campagne «Een leven redden. Je hebt het in je.» wil twijfels en onzekerheden wegnemen, in eerste instantie door mensen aan te sporen het gesprek over orgaandonatie met elkaar aan te gaan. Voor de campagne wordt € 1,7 miljoen gereserveerd.

Programma Gender en gezondheid

Voor het doen van onderzoek naar genderverschillen in de gezondheidszorg, en het beter verspreiden van kennis gaat ZonMw de komende jaren het programma «Gender en gezondheid» uitvoeren. VWS stelt hiervoor in totaal € 12 miljoen ter beschikking. De middelen hiervoor zijn overgeheveld naar artikel 4.

Doelmatigheid UMC’s/Citrienfonds

Vanaf 2014 is voor een periode van 5 jaar een bedrag van € 25 miljoen beschikbaar gesteld aan de Nederlandse Federatie van Universitair medische centra (NFU) voor projecten die een bijdrage leveren aan een duurzame gezondheidszorg. Dit gebeurt in de vorm van een fonds, genaamd het Citrienfonds. Kern van het fonds is dat gewerkt wordt aan de belangrijkste uitdaging van dit moment: hoe zorgen we dat de kwaliteit van de zorg goed blijft of zelfs nog beter wordt én de zorg ook in de toekomst betaalbaar blijft?

De NFU heeft samen met het Ministerie van VWS een inventarisatie gemaakt van mogelijke projecten die hieraan kunnen bijdragen. Dit betreft onder andere het initiatief «registratie aan de bron» en «naar regionale oncologienetwerken». Deze gekozen projecten kunnen nog wijzigen als gevolg van nieuwe inzichten. ZonMw coördineert het traject. Na afloop van het fonds zal worden geëvalueerd in welke mate de doelstellingen zijn behaald. De middelen hiervoor zijn opgenomen onder artikel 4.

Experiment topklinische ziekenhuizen

Vanaf 2014 is voor een periode van vier jaar een bedrag van € 30 miljoen toegezegd aan een aantal Samenwerkende Topklinische Ziekenhuizen (STZ) voor een experiment waarmee een combinatie van zeer specialistische zorg en onderzoek in bovengenoemde ziekenhuizen gefinancierd kan worden. De middelen hiervoor zijn opgenomen onder artikel 4.

Overig

Hier worden onder meer de kosten voor het implantatenregister geraamd (€ 0,5 miljoen), de kosten voor de campagne vervalste geneesmiddelen (€ 0,5 miljoen) en de kosten van het vervolgprogramma Zwangerschap en Geboorte van ZonMw ter borging van de kennisinfrastructuur van negen regionale consortia. Hierdoor kan antwoord worden gegeven op nieuwe vragen die essentieel zijn om de ingeslagen weg van daling van perinatale sterfte voort te zetten (€ 0,8 miljoen in 2017).

Bijdragen aan agentschappen

CIBG: Donorregister

Het CIBG verzorgt het Donorregister waarin de keuze omtrent orgaandonatie van burgers wordt vastgelegd. Hiervoor is in 2017 € 2,4 miljoen gereserveerd.

• 2. 

  Toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Subsidies

Sluitende aanpak personen met verward gedrag

Voor een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag wordt een samenhangend pakket aan maatregelen genomen waarvoor in 2016 € 15 miljoen en vanaf 2017 jaarlijks € 30 miljoen beschikbaar is gesteld. Om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland de zorg krijgt die hij/zij nodig heeft, wordt een subsidieregeling opgesteld waar zorgaanbieders – onder strikte voorwaarden – de kosten kunnen declareren voor zorg aan mensen die onverzekerd zijn. Deze subsidieregeling dekt alleen de eerste nood af. Opzet van de regeling is nadrukkelijk om deze mensen hierna alsnog zo snel mogelijk te verzekeren. Voor deze subsidieregeling is een budget van € 1,5 miljoen beschikbaar in 2016 en € 12 miljoen vanaf 2017. Tevens is er op de begroting vanaf 2017 jaarlijks € 2 miljoen beschikbaar voor onder andere de voortzetting van de activiteiten van het aanjaagteam verwarde personen en voor de verbetering van de kwaliteit van het vervoer van deze doelgroep.

Voor het vervoer zelf wordt vanaf 2017 jaarlijks € 6 miljoen beschikbaar gesteld. De middelen hiervoor zijn opgenomen bij de premie uitgaven aan ambulancezorg welke worden toegelicht in het Financieel Beeld Zorg. Daarnaast is er voor de periode 2017–2021 in totaal een bedrag van € 48 miljoen beschikbaar voor een meerjarig ZonMw programma om projecten en initiatieven te faciliteren die bijdragen aan het realiseren van een regionale sluitende aanpak voor personen met verward gedrag. De middelen hiervoor zijn opgenomen onder artikel 4.

Eerstelijns gezondheidscentra in VINEX-gebieden

Het is van belang dat er in grootschalige nieuwbouwlocaties, waar nog niet voldoende patiënten wonen, geïntegreerde eerstelijnszorg wordt aangeboden. Daarom worden gezondheidscentra in grootschalige nieuwbouwlocaties contractueel belast met het aanbieden van die zorg bij wijze van dienst van algemeen economisch belang. Dit betekent dat zij de taak hebben om op die locaties geïntegreerde eerstelijnszorg te verlenen en verder te ontwikkelen. Hiertoe zullen zij gedurende de aanloopperiode (maximaal vijf jaar) subsidie ontvangen. Hiervoor is voor 2017 € 2 miljoen gereserveerd.

Vertrouwenspersoon in de ggz

De patiëntenvertrouwenspersoon is de onafhankelijke ondersteuner van cliënten in de ggz. De werkzaamheden van de patiëntenvertrouwenspersoon hebben een wettelijke basis in de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) en het besluit patiëntenvertrouwenspersoon Bopz. Met de subsidie stelt VWS de Stichting Patiëntvertrouwenspersoon (PVP) in staat deze wettelijke taak onafhankelijk van de instellingen uit te voeren. Daarnaast financiert VWS de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen (LSFVP) om uitvoering te geven aan de motie-Joldersma c.s. (TK 30492, nr. 23). In deze motie is verzocht om in iedere ggz-instelling een familievertrouwenspersoon beschikbaar te hebben. Een familievertrouwenspersoon voorziet familieleden en naasten van advies, bijstand en informatie over de patiënt in de geestelijke gezondheidszorg. De omvang van de financiering is gebaseerd op een landelijk dekkend netwerk van familievertrouwenspersonen die ondersteuning van hoogwaardige kwaliteit kunnen bieden, zorg draagt voor het werken in triade als methodiek en als uitgangspunt van de samenwerking met de ggz-instellingen. De inzet en steun vanuit het familievertrou-wenswerk is in het kader van de instellingssubsidie onlosmakelijk verbonden aan familie van patiënten die reeds in zorg zijn.

In totaal is voor deze activiteiten in 2017 een bedrag beschikbaar van € 6,2 miljoen.

Suïcidepreventie

De impact van een (poging tot) suïcide is groot, zowel voor de nabestaanden en naasten als voor de omgeving en de samenleving. Het aantal suïcides vertoonde sinds 2008 in Nederland een stijgende lijn. De cijfers over het aantal suïcides in 2014 zijn voor het eerst gedaald met ongeveer 1% (van 1.857 in 2013 naar 1.839 in 2014). VWS financiert ten behoeve van acute anonieme hulp die 24/7 beschikbaar is, Stichting 113Online. De instellingssubsidie voor Stichting 113Online (per 1 januari 2016 gefuseerd met Ex 6) is met ingang van 2016 substantieel verhoogd om meer hulp te kunnen bieden en haar expertisefunctie te kunnen verstevigen. De hoogte van de instellingssubsidie loopt gefaseerd op van € 3,1 miljoen. in 2017 tot € 3,6 miljoen in 2019.

Daarnaast financiert VWS de coördinatie en het aanjagen van de uitvoering van de Landelijke agenda suïcidepreventie en een regionale aanpak om suïcidepreventie vorm te geven (Supranet). De Landelijke agenda heeft een looptijd van 2014–2017, de regionale aanpak wordt gedurende 2016–2018 gefinancierd. De Kamer wordt jaarlijks geïnformeerd over de landelijke suïcidecijfers en de uitvoering van deze agenda. In totaal is voor deze activiteiten in 2017 een bedrag beschikbaar van € 0,9 miljoen.

Naar aanleiding van de aangenomen motie Van der Staaij (TK 25424, nr. 264), is voor de periode 2016–2020 een bedrag van € 3,2 miljoen beschikbaar gesteld aan ZonMw ten behoeve van een meerjarig onderzoeksprogramma suïcidepreventie. Met de uitvoering van onderzoek is in

2016 een start gemaakt. De middelen hiervoor zijn opgenomen onder artikel 4.

Memorabel

Voor het vervolg op het ZonMw onderzoeksprogramma Memorabel (deel 2) is in totaal € 32 miljoen beschikbaar voor de periode 2017–2020. Met dit programma wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het onderzoek naar zowel de oorzaken, preventie, diagnostiek en behandeling van dementie en de zorg voor mensen met dementie. Voor de curatieve zorg is hier jaarlijks € 3 miljoen voor beschikbaar gesteld, die zijn overgeheveld naar artikel 4.

Kwaliteitsimpuls apothekers

In het bestuurlijk overleg Farmacie is het belang van de apotheker als zorgverlener in de eerste lijn benadrukt. De apotheker werkt samen met andere zorgverleners in een sterke, geïntegreerde eerste lijn zo dicht mogelijk bij de patiënt. Om de huidige generatie openbaar apothekers, net als de nieuwe generatie openbaar apothekers, klaar te stomen voor de veranderingen in het beroep en te borgen dat zij bekwaam zijn en blijven in het verlenen van farmaceutische patiëntenzorg wordt via een subsidie aan de KNMP een stimuleringsprogramma voor competentieontwikkeling van openbaar apothekers op de gewenste gebieden georganiseerd. In

2017 is hiervoor € 2,8 miljoen gereserveerd.

Bekostiging

Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds voor financiering van verzekerden 18-Kinderen tot achttien jaar betalen geen nominale premie Zvw. De rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds (circa € 2,5 miljard) voorziet in de financiering van deze premie.

Rijksbijdrage demping premie ten gevolgen van HLZ De transitie van de AWBZ naar de Wlz, waarbij tevens overhevelingen plaatsvinden van de AWBZ naar de Zvw, zorgt voor een effect op de Zvw-premie. Een tegengesteld effect doet zich voor als gevolg van de overheveling van de jeugd-ggz naar de gemeenten. Om het gesaldeerde premie-effect te dempen is een rijksbijdrage ingevoerd. Deze rijksbijdrage loopt af van € 1,804 miljard in 2015 naar € 0 in 2019. In 2017 is de rijksbijdrage circa € 0,9 miljard.

Zorg aan illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen Zorgaanbieders kunnen een bijdrage vragen aan het Zorginstituut Nederland als zij medisch noodzakelijke zorg hebben verleend aan illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen en de kosten daarvan niet of niet volledig verhaalbaar blijken op de patiënt. Zorgaanbieders kunnen in aanmerking komen voor compensatie uit collectieve middelen onder in de wet (Zvw, art. 122a) gestelde voorwaarden. Voor compensatie aan de zorgaanbieders is in 2017 € 32,4 miljoen beschikbaar.

Opdrachten

Uitvoeren visie geneesmiddelen en kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid

hulpmiddelen

Voor het uitvoeren van de visie geneesmiddelen is een bedrag van

€ 2 miljoen in 2017 oplopend naar € 2,7 miljoen vanaf 2018 gereserveerd.

Voor het verbeteren van de kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid van de hulpmiddelenvoorziening is in 2017 een bedrag gereserveerd van

€ 1 miljoen in 2017 oplopend naar € 3 miljoen in 2019.

Aanvulling ZonMw-programma Doelmatigheidsonderzoek

Tijdens de behandeling van de begroting 2015 is het amendement van het lid Rutte (TK 34 000 XVI, nr. 39) aangenomen voor de financiering van de cyclus omtrent zorgevaluaties, aanpassing van richtlijnen en inkoopbeleid van zorgverzekeraars. Doel is hiermee de kwaliteit en doelmatigheid in de zorg te bevorderen. Hierbij zal een inhoudelijke link worden gelegd met de

Kwaliteits- en Doelmatigheidsagenda Medisch-Specialistische Zorg

(hoofdlijnenakkoord MSZ). Hiertoe wordt het budget voor het doelmatig- heidsprogramma bij ZonMw voor drie jaar verhoogd met in totaal

€ 3 miljoen (gegeven de looptijd van het hoofdlijnenakkoord t/m 2017).

Deze middelen worden verantwoord op artikel 4.

Overig

Het resterende deel van het budget voor opdrachten is onder andere bestemd voor opdrachten op het gebied van de Uitvoering wet verplichte GGZ, Monitoring van effecten Basis GGZ, Dwang in de Zorg en de Publiekscampagne GGZ informatievoorziening rond geneesmiddelen door de stichting Farmaceutische Kengetallen, Medicijnbalans, een monitor voorschrijven huisartsen, vervaardiging van FTO-materialen (voor farmacotherapeutisch overleg) en informatievoorziening voor de patiënt.

Bijdragen aan agentschappen

CIBG: WGP/GVS/APG

Het agentschap zorgt voor het register van apotheekhoudende huisartsen (€ 0,2 miljoen), het Geneesmiddelenvergoedingensysteem (€ 0,4 miljoen) en het uitvoeren van de Wet Geneesmiddelenprijzen (€ 0,6 miljoen). Daarnaast verzorgt het CIBG de vergunning- en ontheffingverlening op grond van diverse wetten.

• 3. 

  Ondersteuning van het stelsel

Subsidies

Stichting klachten en geschillen zorgverzekeringen De subsidie voor het project «Zorgverzekeringslijn» bij de Stichting Kwaliteit en Geschillen wordt de komende jaren voortgezet. In 2017 gaat het om een bedrag van € 1,2 miljoen. De activiteiten van de Zorgverzekeringslijn voorzien in informatie en advies over de zorgverzekering, de verzekeringsplicht, wat te doen bij betalingsproblemen of onverzekerdheid en biedt zo nodig en gewenst een doorverwijzing naar lokaal welzijnswerk of schuldbemiddeling. Deze activiteiten worden op de volgende wijze uitgevoerd:

Telefonisch informatie- en adviespunt voor vragen over de zorgverzekering.

Via Zorgverzekeringslijn.nl wordt aan jongeren van (bijna) 18 jaar en ouder, personen die onlangs in Nederland zijn komen wonen en/of werken, wanbetalers en onverzekerden informatie verstrekt over de Zorgverzekeringswet. Diverse voorlichtingsmaterialen.

Voorlichting in de vorm van onder meer gastlessen over verzekeringsplicht en gevolgen van wanbetaling aan jongeren.

Overgang integrale tarieven medisch-specialistische zorg De budgetten in de jaren 2019 en 2020 betreffen nabetalingen in het kader van de subsidieregeling overgang integrale tarieven MSZ 2015 en 2016. Op aanvraag wordt 80% van het subsidiebedrag van € 100.000 per specialist uitgekeerd. Bij de vaststelling in 2019 respectievelijk 2020 volgt het restant van 20%.

Inkomensoverdrachten

Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel Bij de afschaffing van de regelingen rond Functioneel Leeftijdsontslag/ Vervoegde Uittreding (FLO/VUT) rond 2006 heeft de rechter destijds bepaald dat de kosten van het overgangsrecht in de tarieven voor de publieke ambulancediensten dienden te worden verwerkt. Om de continuïteit van ambulancezorg te garanderen en om een ongelijk speelveld tussen de verschillende soorten ambulancediensten (publiek, B3 en particulier) te voorkomen zijn vervolgens afspraken gemaakt over de vergoeding van het overgangsrecht ouderenregelingen voor de verschillende diensten. Deze afspraken zijn afhankelijk van de cao’s die voor de verschillende diensten golden. Met elk van de groepen is een overeenkomst gesloten, waarin is geregeld dat een groot deel van de kosten bij VWS gedeclareerd kan worden. Om verschillen in de tariefstelling ten gevolge van de ouderenregelingen te voorkomen, is ervoor gekozen de betalingen van alle drie deze regelingen via de begroting van VWS te laten verlopen (bijdrage 2017 € 24,8 miljoen).

Schadevergoeding Erasmus MC

In een bindend advies is de schadevergoeding die VWS aan Erasmus MC moet betalen vanwege het niet nakomen van twee toezeggingen uit 2009 vastgesteld op € 235,9 miljoen (stand ultimo 2014, exclusief rente). Erasmus MC lijdt schade als gevolg van handelingen en investeringen die het zonder de toezeggingen niet zou hebben verricht respectievelijk gedaan. Erasmus MC heeft op basis van de toezeggingen een nieuwbouwproject met een onrendabele top (lasten ongedekt door relevante inkomsten) ondernomen en zou zonder de toezeggingen een dergelijk nieuwbouwproject niet hebben uitgevoerd (TK 25 268, nrs. 120 en 126). VWS heeft in 2015 en 2016 een bedrag van € 85 miljoen betaald en voldoet het restant in 2017 (€ 81 miljoen).

Opdrachten

Risicoverevening

Het systeem van risicoverevening wordt jaarlijks aangepast aan de gewijzigde omstandigheden in de zorg. In de brief «Kwaliteit loont» (TK 31 765, nr. 116) is al aangekondigd dat extra middelen worden vrijgemaakt voor onderzoek en de begeleidingscapaciteit binnen het ministerie. Hiervoor is in 2017 circa € 1,9 miljoen beschikbaar.

Naar aanleiding van de fundamentele discussie wordt de lijn doorgezet om bij de verbetering van de risicoverevening voor de kosten van de somatische zorg inclusief wijkverpleging en de kosten van de geestelijke gezondheidszorg, de aandacht te richten op het beter compenseren voor chronisch zieken en andere verzekerden die veel zorg gebruiken. Voor verzekeraars wordt het hierdoor aantrekkelijk om zich te richten op deze groep verzekerden. Verder vindt er een kwantitatieve analyse plaats van de werking van het vereveningssysteem.

Verdere ontwikkeling DBC’s

De middelen op de begroting van VWS voor de (door)ontwikkeling en het beheer van de DBC-systematiek worden beschikbaar gesteld aan de NZa. Deze middelen worden geraamd op artikel 4 Zorgbreed beleid.

Bijdragen aan agentschappen

CJIB: onverzekerden en wanbetalers

Het kabinet vindt het ongewenst dat mensen zich aan de solidariteit van de Zorgverzekeringswet onttrekken door zich niet te verzekeren. Op grond van de Wet opsporing en verzekering onverzekerden zorgverzekering (Wet Ovoz) worden onverzekerde verzekeringsplichtigen actief opgespoord. Die opsporing vindt plaats door het Zorginstituut Nederland (ZiNL)² in samenwerking met de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Bij niet nakomen van de verzekeringsplicht kan tot twee keer een bestuursrechtelijke boete worden opgelegd. Inning van de bestuurlijke boetes vindt plaats door het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB). De uitvoeringskosten van het ZiNL, de SVB en het CJIB worden door VWS betaald. Hiervoor is in 2017 voor het CJIB € 15,6 miljoen beschikbaar. Nieuw in 2017 zijn de kosten voor het opzetten en uitvoeren van een gegevensuitwisseling met zorgverzekeraars van personen die ingevolge de Zorgverzekeringswet verzekerd zijn, maar geen grondslag hebben voor verzekering ingevolge de Wet langdurige zorg. Dit zijn mogelijk ten onrechte verzekerde personen.

Op grond van de wanbetalersregeling in de Zvw worden wanbetalers (www.staatvenz.nl/kerncijfers/wanbetalers-zorgverzekering) die geen premie betalen bij een premieachterstand van zes maanden overgedragen aan het ZiNL. Via onder andere bronheffing betalen zij verplicht een bestuursrechtelijke premie die vanaf 1 juli 2016 125% van de gemiddelde nominale Zvw-premie bedraagt. De uitvoeringskosten van het ZiNL worden door VWS betaald. Van de bestuursrechtelijke premie die wanbetalers betalen vloeit 23% naar de ontvangsten op de VWS-begroting. De overige ontvangsten vloeien in het Zorgverzekeringsfonds.

Vanaf 1 juli 2016 is de Regeling Uitstroom bijstandsgerechtigden in werking getreden. Door samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars kan de gemeente bijstandsgerechtigden selecteren voor duurzame uitstroom uit het bestuursrechtelijke premieregime. De gemeente houdt op de uitkering premie én een aflossingsbedrag in voor het aflossen van schuld bij de zorgverzekeraar. Als mensen de regeling drie jaar volhouden kunnen ze uitstromen. De resterende schuld wordt dan kwijtgescholden.

Gestreefd wordt naar een overheveling van de burgerregelingen, waaronder de opsporing onverzekerden en de wanbetalersregeling, van Zorginstituut Nederland naar het CAK per 1 januari 2017 Omdat dat besluit nog niet definitief is genomen wordt in deze begroting nog gesproken over Zorginstituut Nederland.

2

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Zorginstituut Nederland: onverzekerden en wanbetalers Het Zorginstituut verricht activiteiten op het gebied van het opsporen van onverzekerden. Hiervoor is in 2017 € 42,6 miljoen beschikbaar. Zie verder de toelichting hiervoor bij Bijdragen aan agentschappen (CJIB).

Zorginstituut Nederland: Doorlichten pakket

In het regeerakkoord Rutte-Asscher is afgesproken dat het Zorginstituut Nederland (ZiNL) jaarlijks een deel van het verzekerd pakket zal doorlichten (stringent pakketbeheer/systematische doorlichting pakket). Hiervoor wordt aan het ZiNL aanvullend budget beschikbaar gesteld ten behoeve van de uitbreiding van personele capaciteit en onderzoek. Voor 2017 is een budget van € 10,4 miljoen beschikbaar.

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

VenJ: Bijdrage C2000

VWS draagt 4,8% bij aan de exploitatiekosten van het digitale communicatiesysteem voor de hulpverleningsdiensten, C2000. Daarmee is het aandeel van de ambulancezorg gedekt. Deze uitgaven bedragen voor 2017 € 4,2 miljoen.

Ontvangsten

Wanbetalers en onverzekerden

De ontvangsten als gevolg van de aan wanbetalers opgelegde bestuurs-rechterlijke premie worden met ingang van 2012 voor 30/130ste deel toegevoegd aan de begroting van VWS, waaruit de uitvoeringskosten worden gefinancierd.

Op 1 juli 2016 is de wet «Verbetering wanbetalersmaatregelen» inwerking getreden. Met deze wet komen de bestuurlijke boeten, bedoeld in de artikelen 9b en 9c (onverzekerdenregeling), niet meer ten gunste van het Zorgverzekeringsfonds, maar vloeien naar de ontvangsten op de VWS-begroting (artikel 9c, 4^e lid, Zvw) www.staatvenz.nl/kerncijfers/ onverzekerden-zorgverzekering. Voor 2017 worden de totale ontvangsten op de VWS-begroting (voor zowel wanbetalers als onverzekerden) geraamd op € 59,9 miljoen.

Beleidsartikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning 1. Algemene doelstelling

Een stelsel voor maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg dat

• 1. 

  ieder mens in staat stelt om zijn leven zo lang mogelijk zelf in te vullen en 2. – wanneer dit nodig is – thuis of in een instelling kwalitatief goede ondersteuning en zorg biedt. Daarbij worden ondersteuning en zorg aangeboden aansluitend op informele vormen van hulp. De complexiteit van de zorgvraag en de weerbaarheid van de burger staan centraal. Er wordt gestreefd naar welbevinden en een afname van de afhankelijkheid van ondersteuning en zorg. Dit alles tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten.

In dit begrotingsartikel zijn de begrotingsuitgaven voor de maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg opgenomen.

De premie-uitgaven en -ontvangsten op het terrein van de maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg komen aan bod in het hoofdstuk Financieel Beeld Zorg (FBZ).

• 2. 

  Rol en verantwoordelijkheid Minister

De Minister is verantwoordelijk voor een effectief en efficiënt werkend systeem van langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning in Nederland. Mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben, dienen dit of thuis of in een instelling op maat en van een goede kwaliteit te krijgen.

Gemeenten dragen zorg voor de ondersteuning via de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015). Het budget voor de Wmo 2015 wordt via de integratie-uitkering Sociaal domein aan gemeenten uitgekeerd. Daarnaast ontvangen gemeenten budget voor de integratieuitkering Wmo/huishoudelijke verzorging, de decentralisatie-uitkeringen maatschappelijke opvang en vrouwenopvang, en de algemene uitkering van het gemeentefonds.

Voor mensen met een blijvende behoefte aan permanent toezicht en die 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben, is zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) beschikbaar. Zorgkantoren sluiten namens Wlz-uitvoerders overeenkomsten met zorgaanbieders voor het leveren van verzekerde zorg. Het kan onder andere gaan om verblijf in een instelling, persoonlijke verzorging en verpleging en/of geneeskundige zorg in natura of in de vorm van een persoonsgebonden budget.

De Minister is verantwoordelijk voor:

Regisseren:

– De Minister stelt de wettelijke kaders van de Wmo 2015 en de Wlz vast en stuurt onder meer door het maken van bestuurlijke afspraken. – De Minister is verantwoordelijk voor het monitoren en evalueren van de werking van de Wmo 2015 en de Wlz.

Stimuleren:

– De Minister stimuleert vernieuwing in de maatschappelijk ondersteuning en de langdurige zorg en jaagt deze aan. Vernieuwing wordt hoofdzakelijk door burgers, cliëntenorganisaties, gemeenten, zorg- en welzijnsaanbieders en zorgverzekeraars vormgegeven.

– De Minister stimuleert de ontwikkeling en verspreiding van kennis, waaronder goede voorbeelden en innovaties op het gebied van maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg en initiatieven om de kwaliteit en het innoverend vermogen van de ondersteuning en zorg te versterken.

Financieren:

– De Minister draagt zorg voor het financieren van de Wmo 2015 en de Wlz.

– De Minister is (mede)financier door onder meer de rijksbijdrage in de kosten van kortingen (BIKK) in de Wlz en door het financieren van partijen die een belangrijke rol vervullen binnen het stelsel, zoals het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) en het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE).

• 3. 

  Beleidswijzigingen

Voor 2017 ligt de focus op de praktijk – zorgen dat het werkt – en vernieuwing.

De beleidswijzigingen voor 2017 zijn:

– In de brief «Waardig leven met zorg» van 26 februari 2016

(TK 34 104, nr. F) zijn tien acties aangekondigd om in samenwerking met het veld de uitvoering van de langdurige zorg de komende drie jaar te vernieuwen. De tien acties – waarvan het overgrote deel per 2017 tot implementatie leidt- zijn erop gericht de toegang tot/overgang naar de Wlz soepeler te laten verlopen, zorgaanbieders en zorgkantoren echt naar cliënten te laten luisteren, het zorgaanbod op hun wensen toe te snijden en meer te innoveren. Voorts geldt dat in 2017 twee experimenten met persoonsvolgende bekostiging in de Wlz starten: één experiment voor de sector verpleging en verzorging in de regio Zuid-Limburg en één experiment voor de sector gehandicaptenzorg in de regio Rotterdam.

– Op 10 februari 2015 is het programma «Waardigheid en Trots,

liefdevolle zorg voor onze ouderen» gepresenteerd, met als doel om de verpleeghuiszorg in Nederland te verbeteren (TK 31 765, nr. 124). Het plan bevat een brede aanpak waarbij op 5 speerpunten 25 projecten worden uitgevoerd. In 2017 wordt het nieuwe kwaliteitskader geïmplementeerd dat in 2016 wordt opgeleverd, werken 180 aanbieders op verschillende onderwerpen aan het verbeteren van de kwaliteit en worden de resultaten hiervan gedeeld met de rest van de sector en worden regionaal debatten gevoerd over verpleeghuiszorg van de toekomst. De Tweede Kamer wordt tweemaal per jaar over het programma geïnformeerd door voortgangsrapportages.

– In 2017 zullen de stappen in het actieprogramma voor de kwaliteit in de gehandicaptenzorg, waarmee in de aanloop van 2016 is begonnen, nader worden uitgewerkt ter ondersteuning van de speerpunten (TK 24 170, nr. 152).

– Via het onderzoeksprogramma «Memorabel» zijn de afgelopen vier jaar belangrijke onderzoeken naar zowel de oorzaken, preventie, diagnostiek en behandeling van dementie en de zorg voor mensen met dementie gestart. Ook de internationale samenwerking bij onderzoek door deelname aan het Joint Programme Neurodegenerative Diseases Research (JPND) laat zien dat Nederlands dementie-onderzoek van hoog niveau is. De onderzoeksprojecten leveren beide goede resultaten op. Voor een voortzetting van Memorabel en de deelname aan JPND is via ZonMw in totaal aanvullend € 32 miljoen subsidie beschikbaar voor de periode 2017–2020. Het doel is de komende jaren deze zorg nog verder te verbeteren en te werken aan de volledige implementatie van de zorgstandaard dementie. Het Deltaplan Dementie ontwikkelt in samenspraak met betrokken veldpartijen een zorgverbeterprogramma dementie, zodat degenen die met dementie te maken krijgen, zo goed mogelijke zorg krijgen als zij dat nodig hebben. Alleen zorg is echter niet genoeg voor mensen met dementie en hun naasten. Zij moeten ook in het dagelijks leven begrip en ondersteuning krijgen van de gehele samenleving en deel blijven uitmaken van de samenleving. Daarom is een subsidie van € 2,3 miljoen verstrekt voor de opstart van het programma Dementievrienden. Het Deltaplan Dementie werkt hierin samen met Alzheimer Nederland en PGGM. De Tweede Kamer is hierover geïnformeerd per brief van 9 mei 2016 (TK 25 424, nr. 313). De beoogde totale programmaduur is 5 jaar. In 2017 zal worden besloten over subsidie voor het vervolg, waarbij dan het doel zal zijn voor eind 2017 ten minste 50.000 mensen als dementievriend hebben geregistreerd.

Per 2017 wordt de regeling Palliatieve terminale zorg verlengd en beperkt gewijzigd. De wijzigingen verruimen de reikwijdte van de regeling en faciliteren een bredere inzet van de vrijwillige palliatieve terminale zorg. De nieuwe regeling loopt tot 2022. Tijdens de verdere ontwikkeling van het programma antibioticaresis-tentie is gebleken dat in de langdurige zorg extra inspanningen nodig zijn om de doelstellingen te halen zoals die in juni 2015 met de partijen in het veld zijn overeengekomen. De extra inspanningen in 2017 richten zich op betere hygiëne, zorgvuldiger antibiotica voorschrijven en extra informatie over de prevalentie en incidentie van bijzonder resistente micro organismen (BRMO).

Op 2 mei 2016 is de ontwikkelagenda «Voortgang en ambitie Wmo, volwaardig meedoen» aan de Tweede Kamer gepresenteerd (TK 29 538, nr. 214). Met organisaties van cliënten en de VNG zal op basis van een landelijke ontwikkelagenda ook in 2017 de doorontwikkeling van de uitvoering op lokaal en regionaal niveau van impulsen worden voorzien, zodat het voor de cliënt merkbaar beter wordt. De activiteiten zijn er op gericht om de positie van de cliënt te versterken, echt maatwerk in levensbrede (integrale) ondersteuning mogelijk te maken en een inclusieve samenleving, verrijkt met maatschappelijke initiatieven te bevorderen. Voor meer informatie wordt verwezen naar de ontwikkelagenda.

In 2017 heeft het platform inclusie, een centrale rol bij de implementatie van het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een handicap en zal het onder andere gemeenten, maatschappelijke organisaties en sectoren ondersteunen om tot concrete acties te komen die bijdragen aan een meer toegankelijke en inclusieve samenleving. De ambitie van het Verdrag is dat iedereen, mensen met of zonder een beperking, volwaardig kan deelnemen aan de samenleving. De afgelopen jaren heeft de overheid beleid ontwikkeld om de mantelzorger te ondersteunen. Zijn juridische positie is versterkt en ondersteuning als respijtzorg krijgt steeds meer vorm. Er is erkenning dat mantelzorg deel uitmaakt van de «driehoek» van de cliënt, professionele zorg en mantelzorgverlener. In 2017 is het tijd voor een volgende stap, met daarin aandacht voor verdere integrale ondersteuning van mantelzorger met bijvoorbeeld aandacht voor werk en mantelzorg of huisvesting en mantelzorg alsook voor meer maatschappelijke bewustwording. Onderdeel hiervan is een campagne voor een mantelzorgvriendelijke samenleving.

– In 2017 is het beleid op het terrein van pgb-trekkingsrechten gericht op het structureel verbeteren, toekomstbestendig maken en meer gebruiksvriendelijk inrichten van het trekkingsrecht voor de budgethouder: hoofdcomponenten hierbij zijn het op nieuwe wijze ontwikkelen van een portaal, standaardiseren en digitaliseren en taken en verantwoordelijkheden van de verstrekker beter borgen.

– In 2017 wordt de pilot integraal pgb afgerond en worden de geleerde lessen (succesfactoren en leerpunten) opgenomen in een eindrapport dat aan de Tweede Kamer zal worden gestuurd. De AMvB integraal pgb en de bestuurlijke afspraken tussen de staatssecretarissen van VWS, SZW en OCW maken het mogelijk dat de gemeenten Delft en Woerden tot 1 juli 2017 kunnen experimenteren. Gedurende het traject worden de geleerde lessen en knelpunten geïnventariseerd door TNO.

– De transitie naar een betere aansluiting van het huidige zorgaanbod en de vraag om langer zelfstandig te wonen met nieuwe zorgarrangemen-ten, zal meerdere jaren beslaan. In regio’s of gemeenten worden afspraken gemaakt tussen gemeenten, woningcorporaties en zorgaanbieders over het aantal geschikte woningen en de te leveren zorg en ondersteuning om mensen langer zelfstandig te kunnen laten wonen. Zoals aangekondigd in de brief «Reactie op het Eindrapport «Aanjaagteam Langer Zelfstandig Wonen»» van 23 mei 2016 (TK 32 847, nr. 228) bereiden de Staatssecretaris van VWS en de Minister voor Wonen en Rijksdienst met de VNG een ondersteuningsprogramma voor de ontwikkeling van een meerjarige, integrale visie en uitvoeringsagenda op het gebied van wonen en zorg. Dit ondersteuningsprogramma is eind 2016 gereed en wordt in 2017 geïmplementeerd.

– Om vernieuwing in de thuisondersteuning te stimuleren wordt een kennis- en ontwikkelprogramma thuisondersteuning opgezet, zoals is aangekondigd in de brief Uitgangspunten voor een toekomstvaste langdurige zorg en ondersteuning van 4 december 2015 (TK 29 282, nr. 238). In dit programma worden goede voorbeelden en innovaties uit lokale pilots gericht op integrale thuisondersteuning verzameld, ten behoeve van een brede verspreiding van deze kennis. De gemeenten die pilots gaan doen worden in 2016 geworven en de eerste resultaten en kennisproducten worden in 2017 verwacht en verspreid.

– In 2017 zal tevens de nadruk blijven liggen op en geïnvesteerd worden in het versterken van burger- en cliëntregie (onder andere right to challenge), een vermindering van de regeldruk en administratieve lasten voor burgers en instellingen en het verbeteren van de informatie aan cliënten en de informatie-uitwisseling tussen de verschillende ketenpartners.

• 4. 

  Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Verplichtingen Uitgaven Waarvan juridisch verplicht (%)	7.052.568 3.604.436	3.815.527 3.734.022	317.872 3.768.067 99,4%	3.756.684 3.756.684	3.799.426 3.799.426	3.854.224 3.854.224	3.918.381 3.918.381
1.  Participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen	113.809	91.186	87.815	87.153	87.254	87.921	87.923

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Subsidies	31.381	24.737	21.435	21.864	21.966	22.633	22.634
Movisie	8.204	7.198	7.225	7.225	7.225	7.225	7.225
Volwaardig meedoen	3.971	4.515	1.700	0	0	0	0
Wmo-werkplaatsen	2.685	2.600	2.600	2.600	0	0	0
Ondersteuning vrijwilligers	0	1.400	1.000	1.000	0	0	0
Mezzo	3.262	3.200	3.160	3.160	3.160	3.160	3.160
Siriz (opvang specifieke groepen)	1.518	1.517	1.500	750	0	0	0
Aanpak Laaggeletterdheid	0	2.000	2.000	2.000	0	0	0
Overig	11.741	2.307	2.250	5.129	11.581	12.248	12.249
Inkomensoverdrachten	20.867	0	0	0	0	0	0
Mantelzorg ondersteuning	20.867	0	0	0	0	0	0
Opdrachten	60.329	66.449	66.380	65.289	65.288	65.288	65.289
Bovenregionaal gehandicaptenvervoer	55.645	60.564	60.652	60.652	60.652	60.652	60.652
Evaluatie Wmo 2015	0	980	1.680	0	0	0	0
Categorale opvang slachtoffers
mensenhandel	0	1.700	1.700	0	0	0	0
Overig	4.684	3.205	2.348	4.637	4.636	4.636	4.637
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	1.232	0	0	0	0	0	0
SVB: uitvoering Regeling maatschappe-
lijke ondersteuning	1.232	0	0	0	0	0	0
2.  Zorgdragen voor langdurige zorg tegen
maatschappelijk aanvaardbare kosten	3.490.627	3.642.936	3.680.252	3.669.531	3.712.172	3.766.303	3.830.458
Subsidies	79.651	110.744	107.261	106.079	107.713	108.343	111.498
Compensatieregeling
pgb-trekkingsrechten	0	20.000	0	0	0	0	0
Vilans	5.158	4.689	4.689	4.689	4.689	4.689	4.689
Centrum Consultatie en Expertise (CCE)	11.194	11.349	11.158	10.989	10.892	10.892	10.892
InVoorZorg! (IVZ)	22.541	5.598	6.933	0	0	0	0
Joodse en Indische instellingen	2.593	2.504	2.415	2.265	2.115	1.888	1.608
Palliatieve zorg	21.163	21.543	23.610	24.123	24.662	25.215	25.790
Dementie	38	3.163	3.200	3.200	3.200	3.200	0
Waardigheid en trots	2.432	17.500	25.000	25.000	25.000	25.000	25.000
Antibioticaresistentie	0	0	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000
Kwaliteit gehandicaptenzorg	0	1.600	5.800	5.800	5.800	5.800	5.800
Overig	14.532	22.798	22.456	28.013	29.355	29.659	35.719
Bekostiging	3.250.000	3.380.300	3.463.300	3.489.000	3.530.000	3.583.500	3.644.500
Bijdrage in de kosten van kortingen
(BIKK)	3.250.000	3.380.300	3.463.300	3.489.000	3.530.000	3.583.500	3.644.500
Opdrachten	4.188	4.986	3.407	3.573	3.579	3.579	3.579
Overig	4.188	4.986	3.407	3.573	3.579	3.579	3.579
Bijdragen aan agentschappen	2.735	2.882	55	54	54	54	54
CIBG: Opdrachtgeverschap	2.735	2.824	0	0	0	0	0
Overig	0	58	55	54	54	54	54
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	154.053	143.924	106.229	70.825	70.826	70.827	70.827
Uitvoeringskosten SVB
pgb-trekkingsrechten	76.241	72.644	35.100	0	0	0	0
Centrum Indicatiestelling Zorg	77.811	71.268	68.573	68.269	68.269	68.269	68.269
ZiNL: iWlz	0	0	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000
Overig	1	12	556	556	557	558	558
Ontvangsten	2.755	3.441	3.441	3.441	3.441	3.441	3.441
Overig	2.755	3.441	3.441	3.441	3.441	3.441	3.441

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

Budgetflexibiliteit

Subsidies

Van het beschikbare budget van circa € 128,7 miljoen is 85% juridisch verplicht. Dit betreft zowel instellingsubsidies die jaarlijks worden verleend als projectsubsidies die meerjarig kunnen zijn.

Bekostiging

Van het beschikbare budget van circa € 3,5 miljard is 100% juridisch verplicht. Het betreft de bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK).

Opdrachten

Van het beschikbare budget van circa € 69,8 miljoen is 94% reeds juridisch verplicht. Het betreft met name bovenregionaal gehandicapten-vervoer ad € 60,7 miljoen.

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Van het beschikbare budget circa € 106,2 miljoen is 100% reeds juridisch verplicht. Het betreft met name de bijdrage aan het CIZ van € 68,6 miljoen.

• 5. 

  Toelichting op de instrumenten

• 1. 

  Participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen

Kengetal: De participatie van mensen met een lichamelijke beperking, lichte of matige verstandelijke beperking, ouderen (≥ 65 jaar) en de algemene bevolking in 2015 (percentages)

100

90 80 70 60 50 40 30 20 10

93 89

73

lichamelijke beperking ouderen (= 65 jaar)

lichte of matige verstandelijke beperking algemene bevolking (= 18 jaar)

• * 

  < 65 jaar. Bij mensen met een verstandelijke beperking gaat het om (on)betaald werk, zowel

65-plus als 65-min.

Bron: Nivel Participatiecijfers 2008–2015

Bovenstaand kengetal toont de participatie van thuiswonende mensen met beperkingen, ouderen en de algemene bevolking in 2015 op basis van de participatiemonitor van het NIVEL. Het kengetal geeft inzicht in de participatie op negen deelgebieden. Het overkoepelende beeld dat naar voren komt is in 2015 hetzelfde als in de jaren ervoor: op alle deelgebieden zijn verschillen in participatie tussen de groep mensen met beperkingen en de algemene bevolking. Met name op het gebied van betaald werk zijn de verschillen groot. Op veel andere deelgebieden is de participatie van mensen met een verstandelijke beperking ook een stuk lager dan in de algemene bevolking. De participatie van ouderen (≥65 jaar) is vergelijkbaar met die van de algemene bevolking (met uitzondering van betaald werk en opleiding).

87

86

84

79

67

66

62

40

38

38

5

0

Subsidies

Movisie

Het kennisinstituut Movisie ontvangt in 2017 circa € 7,2 miljoen subsidie voor het verzamelen, verrijken, valideren en verspreiden van kennis voor de ondersteuning van gemeenten en instellingen ten behoeve van een adequate uitvoering van de Wmo 2015 en aanpalende terreinen.

Volwaardig meedoen

Samen met cliëntorganisaties en de VNG zijn drie prioritaire doelstellingen vastgesteld ten behoeve van de ontwikkeling van de uitvoering de Wmo 2015 zodat op termijn: 1) de positie van de cliënt versterkt is (zodat het goede gesprek kan plaatsvinden), 2) er daadwerkelijk maatwerk wordt geboden in levensbrede ondersteuning (gericht op participatie en zelfredzaamheid) en 3) er een inclusieve samenleving wordt bevorderd, verrijkt door maatschappelijke initiatieven. Om deze doelen te realiseren ontvangen het programma «Aandacht voor Iedereen»(AVI) en de Koepel Adviesraden sociaal domein beiden een subsidie van in totaal € 1,7 miljoen.

Wmo-werkplaatsen

In 2017 worden de 14 Wmo-werkplaatsen voor € 2,6 miljoen gesubsidieerd. Dit zijn regionale samenwerkingsverbanden van hogescholen en lectoraten, gemeenten en zorg- en welzijnsinstellingen, gericht op praktijkonderzoek en deskundigheidsbevordering op het terrein van maatschappelijke ondersteuning.

Ondersteuning vrijwilligers

In 2016 is gestart met een impuls aan de versterking van de ondersteuning van vrijwilligers op lokaal niveau (€ 1,4 miljoen, amendement Dik-Faber en Van der Staaij TK 34 000-XVI, nr. 38). Dit gebeurt in een programma van drie jaar, onder de vlag van de Vereniging Nederlandse Organisatie Vrijwilligerswerk (NOV) en het Landelijk Overleg Vrijwilligers in de Zorg (LOVZ).

Mezzo

Mezzo ontvangt in 2017 instellingssubsidie vanwege hun kennis en activiteiten gericht op het versterken en verlichten van mantelzorgers en vrijwilligers (€ 3,2 miljoen).

Siriz

Voor een landelijke impuls voor de hulp aan onbedoeld zwangeren en tienermoeders ontvangt Siriz ook in 2017 een subsidie van € 1,5 miljoen. Uitgangspunt hierbij is dat de expertise op dit gebied wordt behouden en verder kan worden uitgedragen aan de hele sector. Voor deze impuls worden vooralsnog ook in 2018 middelen gereserveerd, waarna dit in de reguliere zorg en ondersteuning moet zijn verankerd.

Aanpak laaggeletterdheid

Het actieprogramma «Tel mee met taal» is een integrale aanpak van de ministeries OCW, SZW en VWS om in periode 2016–2018 gezamenlijk taalachterstanden te voorkomen, het lezen te bevorderen en laaggelet-terdheid te bestrijden. Het programma biedt ondersteuning aan gemeenten, provincies en maatschappelijke organisaties. VWS participeert in het programma omdat laaggeletterdheid een negatief effect heeft op welzijn en gezondheid. Het gezamenlijke jaarlijkse budget is € 18 miljoen, waarvan € 2 miljoen vanuit VWS wordt bijgedragen.

Opdrachten

Bovenregionaal gehandicaptenvervoer (BRV)

Mensen met een mobiliteitsbeperking kunnen gebruik maken van het bovenregionaal sociaalrecreatief vervoer (ook bekend als Valys) per (deel)taxi (circa € 60,7 miljoen in 2017).

Over het geheel genomen geven de pashouders het reizen met het BRV een hoog waarderingscijfer (zie onderstaand overzicht).

200

150

100

50

108107 110 108 111 100 99 99           99         100---------- 100---96 99

93UI

100

91          90

85

Klanttevreden- Aantal                     Aantal heid over Valys pashouders            pashouders

(2011 = 8,67) met standaard           met hoog pkb Valys               pkb Valys

(2011 = 346.062)      (2011 = 9.142)

Percentage van het aantal Valys-pashouders dat daadwerkelijk reist met bovenregionaal vervoer gehandicapten (2011 = 48,8%)

2011

2012

2013

D 2014

■ 2015

Bron & toelichting

Bron: Tevredenheidsonderzoek Valys, november 2015, Jes marketing en onderzoek.

pkb = persoonlijk kilometer budget

Het BRV is vraagafhankelijk vervoer, dit betekent dat factoren zoals de toegankelijkheid van het

lokale openbaar vervoer, het weer of de gezondheid van de pashouders invloed kunnen hebben

op het aantal verreden kilometers.

• 2. 

  Zorgdragen voor langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten

Subsidies

Vilans

Vilans is het kenniscentrum voor de langdurige zorg. Vilans werkt aan de beschikbaarheid van een kennisinfrastructuur voor professionals in de langdurige zorg. Het doel is om op basis van kennis de kwaliteit van de uitvoering te verbeteren (€ 4,7 miljoen).

Stichting Centrum Consultatie en Expertise (CCE) De stichting CCE ontvangt subsidie voor diverse activiteiten rond het hanteerbaar maken van probleemsituaties bij cliënten in de langdurige zorg die kampen met ernstige en aanhoudende gedragsproblemen. Zo

115

0

mobiliseert het CCE in dit kader expertise en ondersteuning op maat via een netwerk van circa 600 velddeskundigen (consultatiefunctie inclusief signalering en feedback) en toetst het CCE aanvragen voor diverse toeslagen (toeslag reguliere meerzorg, meerzorg pgb-ZZP en extramurale interventies Kinderdienstencentra). CCE ontvangt hiervoor een subsidie (€ 11,2 miljoen).

InVoorZorg! (IVZ)

Via «InVoorZorg!» worden zorgaanbieders geholpen met het invoeren van bestaande vernieuwingen. Gezien het kwaliteitsvraagstuk in de verpleeghuiszorg, is «InVoorZorg!» vanaf 2015 omgevormd tot een stimuleringsprogramma voor aanbieders van verpleeghuiszorg met een urgent kwaliteitsprobleem. Verpleeghuizen met een urgent kwaliteitsprobleem kunnen een beroep doen op «InVoorZorg!». Hiervoor is in 2017 € 6,9 miljoen beschikbaar.

Joodse en Indische instellingen

Een aantal Joodse en Indische instellingen ontving, in aanvulling op de reguliere bekostiging, budgettoeslagen in verband met de specifieke problematiek van de eerste generatie Joodse en Indische oorlogsgetroffenen van de Tweede Wereldoorlog. Vanwege de veranderingen in de bekostiging in de Zvw en AWBZ konden deze toeslagen niet meer via de NZa worden verstrekt. Vanaf 1 januari 2015 zijn deze toeslagen omgezet in een subsidie. De subsidie zal jaarlijks, met een afbouw, tot en met het jaar 2025 worden verstrekt aan deze doelgroep (€ 2,4 miljoen).

Palliatieve zorg

De rijksoverheid verstrekt vanuit de subsidieregeling Vrijwillige Palliatieve

Zorg instellingssubsidies aan organisaties voor vrijwillige palliatieve zorg

(€ 17,5 miljoen). Het gaat hierbij om inzet van vrijwilligers en vrijwillige zorg in bijna-thuis-huizen, hospices, de thuissituatie en in zorginstellingen.

Daarnaast is vanuit de subsidies netwerken palliatieve zorg een bijdrage mogelijk voor de coördinatie van de netwerken palliatieve zorg

(€ 3,7 miljoen). Ten slotte wordt via ondersteuning van de instellingen

Agora, Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ), Fibula (netwerken) en

Stichting Pal gezorgd dat de verbinding met het veld aanwezig blijft om projecten voor kwaliteitsverbetering uit te voeren.

Via ZonMw (zie artikel 4) verstrekt de rijksoverheid een subsidie voor het Nationaal programma ouderenzorg, waarmee belangrijke verbeteringen in de zorg en ondersteuning voor kwetsbare ouderen worden gerealiseerd. In het Nationaal Programma Ouderenzorg zijn sinds 2008 vele nieuwe interventies ontwikkeld en wetenschappelijk onderzocht. Hiermee worden belangrijke – door ouderen gewenste – verbeteringen in de zorg en ondersteuning voor kwetsbare ouderen gerealiseerd. Er is via ZonMw in totaal € 10 miljoen subsidie beschikbaar gesteld voor 2015, 2016 en een deel van 2017 om, met betrokkenheid van de regionale netwerken ouderenzorg, de implementatie te versnellen. Het jaar 2016 is het laatste jaar van het NPO maar van enkele programma- activiteiten is de afronding in 2017 voorzien. Het gaat om bijvoorbeeld de verspreiding van de resultaten die in de loop van 2016 beschikbaar zijn gekomen, het overbrengen van kennis en ervaring naar het programma «Gewoon Bijzonder» en de eindevaluatie van het programma. Het digitale platform «Beteroud.nl» faciliteert voor alle mensen die hieraan meewerken of anders betrokken zijn de uitwisseling van kennis en ervaring. Het is ook het beoogde platform voor partijen die gezamenlijk verder willen werken aan de verbeteringen van de zorg en ondersteuning voor kwetsbare ouderen.

Daarnaast wordt een subsidie verstrekt voor het vervolg op het onderzoeksprogramma Memorabel (Memorabel deel 2). Met dit programma wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het onderzoek naar zowel de oorzaken, preventie, diagnostiek en behandeling van dementie en de zorg voor mensen met dementie. Er is via ZonMw in totaal € 32 miljoen subsidie beschikbaar voor de periode 2017–2020.

Ook worden subsidies verstrekt voor Gewoon Bijzonder, nationaal programma gehandicapten, waarmee wordt gewerkt aan de inhoud en de structuur van het kennisbeleid in deze sector en voor »Palliantie. Meer dan Zorg» binnen het Nationaal Programma Palliatieve Zorg dat in 2015 van start is gegaan.

In het kader van Gewoon Bijzonder, het nationaal programma gehandicapten (gestart medio 2015, looptijd 8 jaar; uitvoerder ZonMw) zal in 2017 verder worden ingezet op het ontwikkelen van kennis, bundelen en verspreiden van bestaande kennis in de gehandicaptensector en richting het onderwijs. Ook zal het traject richting het sociaal domein verder worden vormgegeven en zal worden bezien waar het traject Verbeteren Kwaliteit Gehandicaptenzorg en het nationaal programma Gewoon Bijzonder elkaar kunnen versterken.

Dementie

In 2017 gaat de regering verder met de aanvullende maatregelen voor deze doelgroep die zijn aangekondigd in de brief «Samenleven met dementie» die op 8 juli 2015 aan de Tweede Kamer is aangeboden (TK 25 424, nr. 281). Er is gekozen voor een brede benadering die bestaat uit verschillende pijlers: (1) dementievriendelijke samenleving; (2) netwerken rondom de mensen met dementie en de mantelzorger; (3) structureel verbeteren van dementiezorg en (4) (regel)ruimte voor dementiezorg. De maatregelen bestaan uit het stimuleren van: – de dementievriendelijke samenleving door steun aan het programma «Dementievrienden» in het kader van het Deltaplan Dementie en activiteiten op advies van de Werkgroep vanuit Dementie Bekeken, zoals nader toegelicht in de brief van 9 mei 2016 (TK 25 424, nr. 313); – een verbetertraject, langs de lijnen van de Zorgstandaard Dementie,

voor tijdige, passende en continue zorg en ondersteuning; – de herziening van de Zorgstandaard Dementie; – de begeleiding bij experimenten met zorg en ondersteuning over domeinen heen; – de «Monitor woonvormen dementie» van het Trimbos-instituut; – de «Dementie verhalenbank» van de stichting Dementie verhalenbank. Voor de periode 2016–2020 is het totale budget € 16 miljoen.

Waardigheid en trots

Voor de uitvoering van het programma «Waardigheid en Trots» is via de begroting € 25 miljoen beschikbaar. In het onderdeel «ruimte voor verpleeghuizen» krijgen verpleeghuislocaties de ruimte om in thema-groepen te werken aan een verbeterplan en een best practice te worden. Er doen ruim 180 zorginstellingen met ruim 700 locaties mee. Het ondersteuningsprogramma Kwaliteitsverbetering Verpleeghuizen is gericht op verbetering van de kwaliteit van zorg in verpleeghuizen waar sprake is van urgente kwaliteitsproblemen zoals vastgesteld door IGZ, de Wlz-uitvoerder en/of de bestuurder zelf. Jaarlijks kunnen 50 organisaties instromen. Het nieuwe kwaliteitskader en een leidraad voor een verantwoorde personeelssamenstelling worden in 2017 geïmplementeerd.

Antibioticaresistentie

Een aantal voorlopers in de langdurige zorg in Nederland heeft alle aspecten die van belang zijn om antibioticaresistentie te beheersen voor elkaar. Het gaat om voldoende basishygiëne, restrictief maar voldoende voorschrijven van antibiotica en het beheersen van uitbraken met BRMO. Er is echter ook een groot aantal instellingen die nog niet aan de vereisten voldoet. Via subsidies wordt ondersteuning voor deze instellingen gefaciliteerd om hun beleid aan te passen aan de vereisten.

Kwaliteit gehandicaptenzorg

Om een extra impuls te geven aan de kwaliteit in de gehandicaptenzorg en het bestaan van cliënten te verbeteren is een actieprogramma opgesteld waarvoor de komende jaren extra middelen beschikbaar zijn gesteld (€ 5,8 miljoen per jaar). De acties zullen nader worden uitgewerkt en gericht zijn op de speerpunten: versterking van de positie van de cliënt, investeringen in cliënten met bijzondere zorg- en ondersteuningsvragen, toegeruste, betrokken professionals, sturen met visie en bevorderen samenwerking en transparantie, (technologische) innovatie en samenwerking.

Overig

Dit betreft onder andere de uitgaven voor de transitie Hervorming Langdurige Zorg, toe te kennen loon- en prijsbijstelling, en subsidies met een beperkt kasbeslag in 2017 (onder de € 1 miljoen).

Bekostiging

Bijdrage in kosten van kortingen (BIKK)

De BIKK is een rijksbijdrage die is ingesteld bij de invoering van het nieuwe belastingstelsel in 2001 en wordt ingezet om de lagere premieopbrengst als gevolg van de grondslagverkleining van de Wlz te compenseren. De raming voor 2017 bedraagt circa € 3,5 miljard.

Opdrachten

Overig

Dit betreft onder andere de doorontwikkeling van de monitor langdurige zorg en Zorg op de kaart.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Uitvoeringskosten SVB pgb-trekkingsrechten

Dit betreft onder andere € 35,1 miljoen dat uit het gemeentefonds is genomen voor de bekostiging van de SVB voor de uitvoeringskosten van het pgb-trekkingsrecht voor de Wmo 2015 en de Jeugdwet tezamen. Ook in 2017 zal de bekostiging van de SVB voor de uitvoeringskosten voor het gemeentelijke deel via de begroting van VWS verlopen.

Centrum Indicatiestelling Zorg

Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) verzorgt de onafhankelijke en regelgebonden indicatiestelling voor de Wlz (€ 68,6 miljoen inclusief de loon- en prijsbijstelling voor 2016). 2017 zal het eerste jaar worden dat het CIZ alle transitiewerkzaamheden heeft afgerond en op basis van een volledig uitgewerkt en ingevoerd klantbedieningsconcept de werkzaamheden zal verrichten.

ZiNL: iWlz

Vanaf 1 januari 2015 werken ketenpartners binnen de Wlz met de iWlz 1.0-berichtenstandaard. Dit is een uniforme systematiek waarmee indicatieorganen, zorgkantoren en zorgaanbieders elektronisch informatie over cliënten kunnen uitwisselen. Het Zorginstituut Nederland (ZiNL) draagt zorg voor de specificaties van iWlz, de standaarden en de bedrijfsregels en begeleidt de implementatie. Daarvoor ontvangt het ZiNL een bijdrage van VWS (€ 2 miljoen).

Ontvangsten

De ontvangsten betreffen voornamelijk subsidieontvangsten naar aanleiding van de subsidievaststellingen.

Beleidsartikel 4 Zorgbreed beleid

• 1. 

  Algemene doelstelling

Het scheppen van randvoorwaarden om het zorgstelsel te laten werken zodat de kwaliteit, de toegankelijkheid en de betaalbaarheid van de zorg voor de burger is gewaarborgd.

• 2. 

  Rol en verantwoordelijkheid Minister

De Minister bevordert de werking van het stelsel door partijen in staat te stellen hun rol te spelen en door belemmeringen weg te nemen die een goede werking van het stelsel in de weg staan.

Daar waar publieke belangen in het geding zijn die niet voldoende door (partijen in) het stelsel behartigd kunnen worden, bevordert de Minister dat deze belangen worden behartigd.

Stimuleren:

– Dat verzekerden, waaronder patiënten, een stevige positie innemen in het zorgstelsel, ondermeer door goed samenwerkende patiënten- en gehandicaptenorganisaties.

– Van kwalitatief goede en veilige zorgverlening met keuzevrijheid voor consumenten.

– Van transparantie over kwaliteit en kosten van zorg.

– Van een logische beroepenstructuur die aansluit op de huidige en toekomstige zorg- en ondersteuningsvraag.

– Van beschikbaarheid van voldoende gekwalificeerd zorgpersoneel door kwalitatief goede en samenhangende opleidingen.

– Van innovaties in de zorg en de ontwikkeling en toepassing van ontwikkelde kennis.

– Van betrokken partijen om het aanbod van (jeugd)zorg in Caribisch Nederland te verbeteren. Wat de zorg betreft conform de aanbevelingen van de Commissie Goedgedrag en wat jeugd betreft conform de bestuurlijke afspraken uit 2009; En beiden conform de door het kabinet overgenomen aanbevelingen uit de beleidsdoorlichting 2011–2015 die in 2016 is afgerond.

– Van initiatieven om fouten en fraude in de zorg zoveel mogelijk te voorkomen en fraude aan te pakken.

Financieren:

– Van patiënten- en gehandicaptenorganisaties om de belangen van verzekerden, waaronder patiënten in het systeem te behartigen en hen goed te infomeren.

– Van ZBO’s (CAK, NZa, ZiNL, CSZ) om hun wettelijke verantwoordelijkheid in het zorgstelsel invulling te kunnen geven.

– Van projecten en onderzoek op het gebied van gezondheid, preventie en zorg (ZonMw).

– Van agentschappen (CIBG, RIVM) om hun taken in het zorgstelsel uit te voeren.

– Van betrokken partijen met een subsidie om informatie over de kwaliteit van het zorgaanbod snel te ontsluiten voor patiënten.

– Van instrumenten om personeel in de zorg goed op te leiden en bij te scholen (Stagefonds, kwaliteitsimpuls ziekenhuispersoneel, subsidieregelingen opleidingen publieke gezondheidszorg en jeugd-ggz).

– Van zorg en welzijn in Caribisch Nederland.

Regisseren:

– Van een stevige positie van de patiënt in het zorgstelsel door wet- en regelgeving en toepassing en handhaving daarvan, zoals de Wet BIG.

– Dat alle betrokken partijen in de zorg in staat zijn hun verantwoordelijkheid in het zorgstelsel waar te maken.

– Van goed bestuur in de zorg en het toezicht daarop.

– Van de dialoog tussen betrokken partijen, gericht op de toekomstige (arbeidsmarkt-) uitdagingen en de (arbeidsmarkt-)gevolgen van de transities.

– Van verlagen van regeldruk in de zorg.

– Van het voorkomen van systeemrisico’s bij financiering in de zorg.

– Door het ontwikkelen van een wettelijk kader voor de taken van ondermeer NZa en ZiNL.

– Van het tot stand komen van een passend aanbod van (jeugd)zorg in Caribisch Nederland.

– Van de totstandkoming, implementatie en monitoring van een ketenbrede aanpak voor preventie, toezicht, opsporing en handhaving op het gebied van fraude, oneigenlijk gebruik en onrechtmatig declareren in de zorg.

• 3. 

  Beleidswijzigingen

Positie cliënt

In de beleidsdoorlichting op dit artikelonderdeel (TK 32 772, nr. 10) is onder andere de aanbeveling gedaan om op korte termijn de financiële armslag van de patiënten- en gehandicaptenorganisaties groter te maken. Dit is opgevolgd door de instellingssubsidie vanaf 2017 te verhogen (TK 29 214, nr. 73).

Toegezegd is de Tweede Kamer rond de zomer van 2017 te informeren over de conclusies van de verkenning voor een meer fundamentele herziening van het beleidskader subsidiering pg-organisaties per 1 januari 2019. Omdat dit meer tijd in beslag neemt is het gewijzigde beleidskader nu vastgesteld tot 1 januari 2019.

Innovatie en zorgvernieuwing

De activiteiten zijn mede gericht op het bereiken van de drie doelstellingen die het kabinet in 2014 heeft geformuleerd ter ondersteuning van de brede maatschappelijke beweging naar meer zelfredzaamheid, meer zelfregie en meer zelfzorg. In 2019 heeft 80% van de chronisch zieken toegang tot bepaalde medische gegevens (van de overige Nederlanders 40%), kan 75% van de chronisch zieken en kwetsbare ouderen die dit wil en er toe in staat is zelfstandig metingen uitvoeren en deze op afstand laten monitoren en heeft iedereen die zorg en ondersteuning thuis ontvangen de mogelijkheid om 24 uur per dag met een zorgverlener te communiceren.

In vervolg op de succesvolle internationale eHealthweek die in het kader van het EU-voorzitterschap in 2016 heeft plaatsgevonden, zal begin 2017 een meerdaags landelijk eHealth evenement worden georganiseerd. Centrale doelstelling is burgers, zorgprofessionals en bestuurders bekend te maken met de mogelijkheden die digitaal ondersteunde zorg kan bieden, en handreikingen te doen voor een succesvolle toepassing en implementatie.

Bij het introduceren van nieuwe gebruiksmogelijkheden blijkt opschaling van lokale naar regionale of landelijke toepassing in de praktijk traag te verlopen door financiële, regeltechnische of organisatorische obstakels. Teneinde de doorlooptijd van innovatieve toepassingen te verkorten, ontwikkelen wij samen met het Ministerie van EZ, Startupdelta en private partners een «fasttrack», waarin veelbelovende innovaties begeleid worden naar voldragen nationale en internationale implementaties. Voor dit initiatief is over een periode van vier jaar in totaal € 20 miljoen beschikbaar.

In 2017 zullen de uitkomsten van een Interdepartementaal Beleidsonderzoek naar het innovatiebeleid in de zorg beschikbaar komen.

Kwaliteit, transparantie en kennisontwikkeling

Er wordt versterkt ingezet op verdere vermindering van de bureaucratie in de zorg. Dit om in de hele zorgsector te komen tot een betekenisvolle en merkbare vermindering van de ervaren regeldruk zodat er meer ruimte komt voor de zorgprofessional. De vernieuwde aanpak krijgt onder andere vorm door domeinoverstijgende zorgaanbieders te ondersteunen om regelarme werkwijzen in de praktijk te brengen en binnen de maatwerkaanpak samen met betrokken partijen vanuit het gezichtspunt van de (zorg)professional concrete knelpunten aan te pakken.

Om te bepalen of het beleid op dit artikelonderdeel doeltreffend en doelmatig is zal deze in 2017 worden doorgelicht. De onderzoeksopzet van de beleidsdoorlichting wordt dit jaar aan de Kamer aangeboden. De mogelijke effecten en voornemens zullen hun beslag hebben op de periode na 2017.

Inrichten uitvoeringsactiviteiten

Om de taken die door intermediaire organisaties voor VWS worden uitgevoerd doelmatiger te organiseren zijn taakoverhevelingen in gang gezet. Het streven is om vanuit het Zorginstituut Nederland de vier burgerregelingen (wanbetalers-, onverzekerden-, gemoedsbezwaarden – en de buitenlandregeling (inclusief het Nationaal contactpunt)) en de uitvoering van de compensatieregeling voor zorg aan onverzekerbare vreemdelingen per 1 januari 2017 over te hevelen naar het Centraal administratiekantoor (CAK).

Met het wetsvoorstel Wijziging van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) en enkele andere wetten in verband met aanpassingen van de tarief- en prestatieregulering en het markttoezicht op het terrein van de gezondheidszorg (TK 34 445), zal de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) duidelijker worden gepositioneerd, zodat deze als een robuuste en onafhankelijke autoriteit kan functioneren. De zorgspecifieke fusietoets en het instrument van de aanmerkelijke marktmacht, die nu nog bij de NZa liggen, zullen overgaan naar de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en een deel van de reguleringstaken zal worden overgeheveld van de NZa naar het Ministerie van VWS. Het betreft de huidige verplichting voor de NZa om op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg beleidsregels over prestatie- en tariefregulering vast te stellen. Door de overheveling wordt het voor de sector duidelijker dat alleen VWS over de beleidsvorming gaat en dat de NZa alleen aangesproken kan worden op de wijze waarop zij uitvoering geeft aan dit beleid.

Opleidingen beroepenstructuur en arbeidsmarkt

In 2017 staat de samenwerking tussen overheid, onderwijs en arbeidsmarkt centraal. Dat is nodig om het huidige en toekomstige personeel optimaal voor te bereiden op de eisen die nu en in de toekomst aan de zorg worden gesteld. Het advies van de commissie Innovatie, Zorgbe- roepen en Opleidingen van het Zorginstituut over een passend opleidings-continuüm zal in de praktijk geïmplementeerd moeten worden. Het Zorgpact en het regionaal arbeidsmarktbeleid moeten dit faciliteren en stimuleren. In nauw overleg met de landelijke en regionale sociale partners in de zorg en met de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wordt bekeken hoe de gevolgen van de veranderende zorg en ondersteuning voor verschillende groepen werknemers op een verantwoorde manier kunnen worden opgevangen.

Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) In 2017 zal de gewijzigde Wet BIG van kracht worden, met daarin opgenomen verbeteringen voor de herkenbaarheid van de zorgverlener, voorbehouden handelingen, de cosmetische sector en het tuchtrecht.

Verbeteren van het zorgaanbod Caribisch Nederland In 2016 is een beleidsdoorlichting opgesteld met betrekking tot het gevoerde beleid van 2011 tot en met 2015 ten aanzien van de (jeugd)zorg in Caribisch Nederland. Het kabinet zal in het najaar 2016 de doorlichting, voorzien van een reactie, aan de Tweede Kamer sturen en daar in aangeven welke aanbevelingen op welke wijze zullen worden meegenomen in het beleid voor 2017 en verdere jaren.

Jeugdzorg in Caribisch Nederland

De focus voor de jeugd ligt op het bieden van goede basisvoorzieningen. Voorbeelden zijn de verbetering van de jeugdgezondheidszorg, het bieden van opvoedingsondersteuning, het versterken van seksuele educatie, het verbeteren van de gezinsvoogdij en een sluitende aanpak van kindermishandeling.

Voorkomen oneigenlijk gebruik en aanpak fraude Een verdere verbetering van rechtmatigheid in de zorg vraagt een integrale aanpak waarin elke partij in de keten zijn verantwoordelijkheid neemt. VWS zet hier op in door het programmaplan Rechtmatige Zorg: aanpak fouten en fraude 2015–2018 (TK 28 828, nr. 89) uit te voeren. De verschillende activiteiten in het programmaplan voorzien in een samenhangende aanpak op de thema’s: samenwerking, preventie, controle en handhaving. In de begroting van VWS zijn middelen gereserveerd voor de uitvoering van de activiteiten uit dit programma. Het gaat hierbij onder andere om de inrichting en doorontwikkeling van het centraal meldpunt zorgfraude (CMZF), de verdere ondersteuning van gemeenten bij fraudepreventie en handhaving in het gemeentelijk domein, en de vorming en inzet van een pool van onafhankelijk deskundige artsen ten behoeve van mogelijke inzet bij strafrechtelijke onderzoeken. Daarnaast versterkt VWS het toezicht en de (strafrechtelijke) handhaving in de zorg. Hiertoe zijn extra middelen beschikbaar gesteld waarmee meer (en complexere) strafrechtelijke onderzoeken kunnen worden opgepakt. Deze middelen zijn ten behoeve van de Inspectie SZW en het Openbaar Ministerie (OM) overgeheveld naar de begrotingen van de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid respectievelijk Veiligheid en Justitie.

Jaarlijks rapporteert VWS over de activiteiten en behaalde resultaten uit het programmaplan. In het najaar van 2016 komt de vijfde voortgangsrapportage Rechtmatige Zorg beschikbaar.

• 4. 

  Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Verplichtingen	1.146.830	825.541	811.100	832.601	886.352	904.433	783.184
Uitgaven	873.245	939.812	915.450	910.828	913.697	904.433	897.680
Waarvan juridisch verplicht (%)			97,0%
1.  Positie cliënt	24.556	25.943	24.796	24.772	24.771	24.771	24.773
Subsidies	17.890	20.105	20.615	20.591	20.591	20.591	20.592
Patiënten- en gehandicapten-
organisaties	17.463	19.555	20.337	20.313	20.313	20.313	20.313
Overig	427	550	278	278	278	278	279
Opdrachten	5.466	5.766	4.181	4.181	4.180	4.180	4.181
Ondersteuning cliëntorganisaties	3.144	3.144	3.798	3.851	4.000	4.000	4.000
Overig	2.322	2.622	383	330	180	180	181
Bijdragen aan agentschappen	1.200	72	0	0	0	0	0
CIBG: Landelijk Meldpunt Zorg	1.000	0	0	0	0	0	0
Overig	200	72	0	0	0	0	0
2.  Opleidingen, beroepenstructuur en arbeids-
markt	389.110	436.126	439.622	434.611	436.342	436.708	436.782
Subsidies	373.060	421.504	424.856	418.210	419.248	419.548	419.621
Kwaliteitsimpuls personeel zieken-
huiszorg	135.468	191.433	200.000	200.000	200.000	200.000	200.000
Stageplaatsen zorg/Stagefonds	109.950	112.000	112.020	112.020	112.021	112.021	112.021
Publieke Gezondheidszorgopleidingen	16.634	20.615	21.000	21.000	21.000	21.000	21.000
Vaccinatie stageplaatsen zorg	4.504	4.700	4.800	4.800	4.800	4.800	4.800
Opleiding tot verpleegkundig specialist/
physician assistant	19.433	38.197	38.800	38.800	38.800	38.000	38.000
Opleidingsplaatsen jeugd ggz	0	1.550	1.550	1.550	1.550	1.550	1.550
Versterking regionaal onderwijs- en
arbeidsmarktbeleid	7.949	8.500	11.500	10.500	10.500	10.500	10.500
Innovatie, beroepen en opleidingen	0	2.412	12.000	12.000	12.000	12.000	12.000
Vernieuwing arbeidsmarkt sociaal
domein	0	1.000	2.000	1.500	0	0	0
Veilige gegevensuitwisseling en
authenticatie in de zorg	0	779	5.122	4.170	3.083	0	0
Pilots Opleiding tot ziekenhuisarts	0	0	4.500	2.800	1.650	700	0
Overig	79.122	40.318	11.564	9.070	13.844	18.977	19.750
Opdrachten	4.619	7.390	8.293	8.293	8.986	9.051	9.051
Arbeidsmarktonderzoek	2.042	1.250	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000
Celsus	0	650	800	500	500	500	500
Overig	2.577	5.490	5.493	5.793	6.486	6.551	6.551
Bijdragen aan agentschappen	11.431	7.232	6.473	6.399	6.399	6.400	6.400
CIBG: bijdrage voor onder andere
UZI-register, BIG-register en SVB-Z	11.431	7.232	6.073	5.999	5.999	6.000	6.000
RIVM: opleiding publieke gezondheids-
sector en kosten van ziekten		0	400	400	400	400	400
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	0	0	0	1.709	1.709	1.709	1.710
ZiNL: sectie Zorgberoepen en
opleidingen	0	0	0	1.709	1.709	1.709	1.710
3.  Kwaliteit, transparantie en kennisontwik-
keling	124.203	143.753	147.789	148.438	148.705	133.229	122.503
Subsidies	7.711	17.549	13.524	11.790	11.660	5.019	5.019
Nivel	5.835	6.121	5.682	5.149	5.019	5.019	5.019

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Programma Innovatie en zorgver-
nieuwing	0	6.428	7.842	6.641	6.641	0	0
Jaar van de transparantie	1.805	5.000	0	0	0	0	0
Overig	71	0	0	0	0	0	0
Opdrachten	226	1.812	1.797	1.797	1.797	497	497
Programma Innovatie en
zorgvernieuwing	0	1.333	1.300	1.300	1.300	0	0
Overig	226	479	497	497	497	497	497
Bijdragen aan agentschappen	2.535	1.478	4.550	4.518	4.502	4.502	4.502
CIBG: WTZi en JMV	750	1.300	4.000	4.000	4.000	4.000	4.000
Overig	1.785	178	550	518	502	502	502
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	113.731	122.914	127.918	130.333	130.746	123.211	112.485
ZonMw: programmering	113.731	122.914	127.768	130.333	130.746	123.211	112.485
Overig	0	0	150	0	0	0	0
4.  Inrichten uitvoeringsactiviteiten	227.614	212.451	187.343	185.445	183.365	186.017	186.138
Subsidies	80	26	0	0	0	0	0
Uitvoering Wtcg	80	26	0	0	0	0	0
Opdrachten	2.526	219	401	451	451	451	451
Uitvoering Wtcg	156	184	0	0	0	0	0
Overig	2.370	35	401	451	451	451	451
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	225.008	212.182	186.912	184.964	182.884	183.036	183.157
CAK	100.916	84.189	76.353	76.081	74.761	74.790	74.791
NZa	52.756	57.002	55.794	55.639	55.051	55.053	55.053
Zorginstituut Nederland	67.738	68.433	52.207	50.474	50.170	50.170	50.170
CSZ	2.700	2.558	2.558	2.770	2.902	3.023	3.143
CBZ	898	0	0	0	0	0	0
Bijdragen aan andere begrotingshoofd-
stukken	0	24	30	30	30	2.530	2.530
EZ: ACM	0	0	0	0	0	2.500	2.500
Overig	0	24	30	30	30	30	30
5.  Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch
Nederland	106.717	117.525	113.945	117.093	120.045	123.239	127.015
Subsidies	0	0	0	0	0	0	0
Bekostiging	106.717	117.525	113.945	117.093	120.045	123.239	127.015
Zorg en welzijn	104.083	114.787	111.607	114.756	117.903	121.097	124.873
Overig	2.634	2.738	2.338	2.337	2.142	2.142	2.142
6.  Voorkomen oneigenlijk gebruik en aanpak
fraude	1.044	4.014	1.955	469	469	469	469
Subsidies	444	2.204	1.500	450	450	450	450
Overig	444	2.204	1.500	450	450	450	450
Opdrachten	600	1.810	455	19	19	19	19
Overig	600	1.810	455	19	19	19	19
Ontvangsten	36.609	4.858	4.858	4.858	4.858	4.858	4.858
Overig	36.609	4.858	4.858	4.858	4.858	4.858	4.858

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

Subsidies

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 460,5 miljoen is 94% juridisch verplicht. Het betreft de subsidies aan patiënten- en gehandicaptenorganisaties, subsidies opleidingen, beroepen en arbeidsmarktbeleid, een subsidie aan Nivel en voor de fraudeaanpak.

Bekostiging

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 113,9 miljoen is 100% juridisch verplicht. Het betreft de bekostiging van de zorg, welzijn en jeugdzorg van Caribisch Nederland.

Opdrachten

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 15,1 miljoen is 78% juridisch verplicht. Het betreft onder andere opdrachten gericht op de ondersteuning van patiënten- en cliëntenorganisaties, arbeidsmarktonderzoek, opdrachten aan Celsus (de academie voor betaalbare zorg) en opdrachten gericht op de fraudeaanpak.

Bijdragen aan agentschappen

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 11 miljoen is 95% juridisch verplicht. Het betreft onder andere bijdragen aan het CIBG ten behoeve van werkzaamheden in verband met het beheer van een aantal registers.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 314,8 miljoen is 100% juridisch verplicht. Het betreft de bijdragen aan het Zorginstituut Nederland, NZa, CAK, CSZ en ZonMw.

• 5. 

  Toelichting op de instrumenten

• 1. 

  Positie cliënt

Subsidies

Patiënten- en gehandicaptenorganisaties

Er worden subsidies verstrekt aan patiënten- en gehandicaptenorganisaties, zodat kennis en ervaringen van cliënten zelf optimaal benut worden voor goede zorg en ondersteuning (€ 20,3 miljoen in 2017). Doel is het inbrengen van cliëntenervaringen en het cliëntperspectief voor beter beleid, zorg en ondersteuning. Daarnaast kunnen patiënten en gehandicapten hun ervaringsdeskundigheid uitwisselen, zodat zij hun eigen leven met ziekte of beperking zo goed mogelijk kunnen inrichten en de zorg ontvangen die het beste bij hun behoeften past.

Opdrachten

Ondersteuning cliëntenorganisaties

Met PGO-support, een onafhankelijke netwerkorganisatie die versterking en ondersteuning biedt aan patiënten- en gehandicaptenorganisaties, is een overeenkomst gesloten voor de ondersteuning van de cliëntenorganisaties bij het opstellen van subsidieaanvragen en het inbrengen van het cliëntenperspectief. Deze overeenkomst is voor onbepaalde tijd maar kan vanaf 2019 worden bijgesteld (€ 3,8 miljoen in 2017).

• 2. 

  Opleidingen, Beroepenstructuur en Arbeidsmarkt

Subsidies

Kwaliteitsimpuls personeel ziekenhuiszorg

Doel van de Kwaliteitsimpuls personeel ziekenhuiszorg (looptijd 2014–2017) is de ziekenhuizen en UMC’s te stimuleren de benodigde investeringen in het personeel te realiseren, zodat de medewerkers in staat zijn om ook in de toekomst de steeds ingewikkelder wordende zorgverlening passend te kunnen blijven leveren. In 2017 is voor de kwaliteitsimpuls € 200 miljoen beschikbaar.

Stageplaatsen zorg/Stagefonds

Doel van het Stagefonds Zorg is het beschikbaar komen van een voldoende aantal kwalitatief goede stageplaatsen via een relatief stabiel en op toekomstige zorgbehoeften gebaseerd stageaanbod. Het Stagefonds is één van de instrumenten die VWS inzet om de kwaliteit en toegankelijkheid van zorgopleidingen te verbeteren. Zorginstellingen die een stage aanbieden aan studenten van bepaalde zorgopleidingen krijgen een tegemoetkoming in de kosten van de begeleiding van deze studenten, waardoor zij in de kwaliteit en de kwantiteit van de stages kunnen investeren. In 2016 is het Stagefonds geëvalueerd (TK 29 282, nr. 252). Op basis van de evaluatie is besloten om het Stagefonds voort te zetten. In 2017 en verder wordt het Stagefonds voortgezet met een budget van € 112 miljoen per jaar.

Publieke Gezondheidszorgopleidingen

Per 1 oktober 2012 is de Subsidieregeling opleidingen publieke gezondheidszorg 2013–2017 in werking getreden. Op grond van deze regeling kan een instellingssubsidie worden verstrekt aan opleidingsinrichtingen die een opleiding tot arts maatschappij en gezondheid voor de profielen infectieziektebestrijding, jeugdgezondheidszorg, medische milieukunde of tuberculosebestrijding verzorgen. De regeling heeft als doel te stimuleren dat voldoende gespecialiseerde artsen worden opgeleid voor de uitvoering van de Wet publieke gezondheidszorg en de Jeugdwet. In 2017 is hiervoor € 21 miljoen beschikbaar.

Vaccinatie stageplaatsen zorg

De Subsidieregeling vaccinatie stageplaatsen zorg (€ 4,8 miljoen in 2017) draagt eraan bij dat jaarlijks 30 à 35 duizend stagiairs voorafgaand aan hun stage gevaccineerd worden tegen hepatitis B. Dit komt ten goede aan de volksgezondheid en voorkomt studie-uitval of -vertraging.

Opleiding tot verpleegkundig specialist/physician assistant Zorgverleners moeten daar ingezet worden waar ze het beste tot hun recht komen. Nieuwe beroepsbeoefenaren (verpleegkundig specialisten (vs) en physician assistants (pa)) worden speciaal opgeleid om minder complexe en routinematige taken van de huisarts of de specialist over te nemen. Er komen meer opleidingsplaatsen voor deze nieuwe beroepen. Volgens de laatste cijfers van het Landelijk Platform PA/VS stijgt de instroom van 480 in studiejaar 2015–2016 naar 620 in studiejaar 2016–2017. Voor 2017 is hiervoor een bedrag van € 38,8 miljoen beschikbaar.

Opleidingsplaatsen jeugd ggz

Sinds de inwerkingtreding van de Jeugdwet op 1 januari 2015 wordt de geestelijke gezondheidszorg voor jongeren tot 18 jaar (jeugd-ggz) niet langer vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) gefinancierd. De bekostiging van de jeugd-ggz valt sinds dat moment onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten, waarmee de opleidingsplekken niet langer in aanmerking komen voor de beschikbaarheidsbijdrage medische vervolgopleidingen. Om instellingen die niet langer zorg verlenen uit hoofde van de Zvw alsnog in aanmerking te laten komen voor bekostiging van opleidingsplaatsen is er vanaf 2015 een Subsidieregeling opleidingen in een jeugd-ggz-instelling 2015–2017. Hierin zijn de regels vastgelegd voor de verstrekking van subsidies voor opleidingsplaatsen voor de opleiding tot gezondheidszorg psycholoog, psychiater, psychotherapeut en klinisch psycholoog in een (ggz-)instelling die zich uitsluitend richt op de kinderen jeugdpsychiatrie. De regeling heeft als doel te borgen dat dergelijke zorgverleners tijdens hun opleiding ook praktijkervaring in deze sector kunnen opdoen. In 2017 is hiervoor € 1,6 miljoen beschikbaar.

Versterking regionaal onderwijs- en arbeidsmarktbeleid Om de noodzakelijke omslag in denken en werken in de zorg daadwerkelijk vorm te geven is op regionaal niveau een goede dialoog tussen zorginkopers, zorgaanbieders, werknemers, cliënten en het onderwijs noodzakelijk. Regionale samenwerking tussen aanbieders uit verschillende branches en sectoren is bovendien van groot belang om te kunnen anticiperen op de arbeidsmarktopgave die voortkomt uit deze nieuwe organisatie van de zorg. VWS ondersteunt deze dialoog via onder andere het Zorgpact en RegioPlus. Via Regioplus, de koepel van regionale werkverbanden in zorg en welzijn, wordt in 2017 een subsidie van € 8,5 miljoen beschikbaar gesteld. Met deze subsidie wordt in elke regio gewerkt aan een viertal programmalijnen, te weten strategisch arbeidsmarktbeleid, werven met beleid, duurzame inzetbaarheid en kwalificeren voor zorg en welzijn. Vanuit deze regionale arbeidsmarktinfrastructuur wordt ook een aanzienlijke bijdrage geleverd aan bijvoorbeeld de uitvoering van de sectorplannen, waarmee meer dan 80.000 scholingstrajecten in gang zijn gezet. Voor het versterken van het regionale arbeidsmarktbeleid is € 11,5 miljoen gereserveerd.

Innovatie beroepen en opleidingen

De omslag in de zorg en ondersteuning vraagt een beroepencontinuüm dat mee verandert. Aanpassing van bestaande beroepen, experimenteren met nieuwe zorgberoepen en taakherschikking tussen beroepen spelen daarbij een belangrijke rol. Dit heeft ook gevolgen voor de wet Beroepen Individuele Gezondheidszorg en de uitvoering daarvan, hetgeen tot extra uitgaven in 2017 zal leiden. Voor innovatie op het terrein van beroepen en opleidingen in de zorg en ondersteuning is in 2017 € 12 miljoen geraamd.

Vernieuwing arbeidsmarkt sociaal domein

Op 4 december 2015 zijn afspraken gemaakt met de bonden en VNG over een toekomstvaste langdurige zorg en ondersteuning. Onderdeel van die afspraken is het bieden van nieuw perspectief aan medewerkers in het sociaal domein door vernieuwing van de ondersteuning thuis, bijvoorbeeld door het creëren van nieuwe integrale functies in de thuisonder-steuning. VWS ondersteunt de landelijke en regionale partijen bij het maken van deze omslag. Specifiek voor de oudere medewerkers is een extra impuls afgesproken gericht op het ondersteunen van oudere medewerkers in deze vernieuwing. Hiervoor is in 2017 € 2 miljoen beschikbaar.

Veilige gegevensuitwisseling en authenticatie in de zorg Zorgpartijen hebben een gezamenlijk plan opgesteld voor de implementatie van gespecificeerde toestemming zoals bepaald in het wetsvoorstel Cliëntenrechten bij elektronische verwerking van gegevens. Voor de uitvoering van dit plan is voor de periode 2016–2018 een subsidie beschikbaar gesteld van in totaal € 1,9 miljoen. In 2017 is ruim € 1 miljoen beschikbaar. De toename van elektronische informatieuitwisseling in de zorg en de groei in het gebruik van eHealth toepassingen vragen om een veilige en betrouwbare authenticatie door patiënten en door zorgverleners die dit thans doen met behulp van de UZI-pas.

Voor het doorontwikkelen, implementeren en stimuleren van het gebruik van veilige authenticatie in de zorg is in 2017 € 4 miljoen beschikbaar.

Pilots Opleiding tot Ziekenhuisarts

VWS verleent sinds 2012 subsidie voor pilot trajecten met opleidingsplaatsen tot ziekenhuisarts. Het achterliggend doel van de pilots is om meer inzicht te krijgen in welke mate de opzet van een opleiding tot ziekenhuisarts, een toegevoegde waarde biedt voor de (toekomstige) beroepen- en opleidingsstructuur in de zorg. Er zijn twee trajecten met driejarige opleidingen gesubsidieerd. Begin 2016 is besloten om nieuwe opleidingsplaatsen voor de ziekenhuisarts te subsidiëren om zo de instroom in de opleiding te kunnen continueren. Besloten is om 16 extra opleidingsplaatsen te subsidiëren. In 2017 is hiervoor € 4,5 miljoen geraamd.

Overig

Hieronder vallen ondermeer de subsidie voor « Het Bewustzijnsproject» met als doel kosteneffectief werken in de zorg te verankeren in opleidingsplannen; de subsidie voor het project «dedicated schakeljaar» gericht op het sneller doorlopen van de medische vervolgopleiding; de instellingssubsidies voor acht beroepsorganisaties ten behoeve van de uitvoering van artikel 14 wet Beroepen Individuele Gezondheidszorg en het programma aanpak disfunctionerende artsen.

De overige subsidiemiddelen die niet apart benoemd zijn binnen dit artikelonderdeel worden ondermeer ingezet ter dekking van de kosten die samenhangen met de uitvoering van de Wet Normering Topinkomens in de zorg en het verlenen van subsidies aan de partijen die betrokken zijn bij het proces van bekostiging van medische vervolgopleidingen, zoals het capaciteitsorgaan.

Opdrachten

Arbeidsmarktonderzoek

De beschikbaarheid van betrouwbare arbeidsmarktinformatie is een noodzakelijke voorwaarde voor een goed functionerende arbeidsmarkt. Hiertoe wordt geïnvesteerd in eenduidige en voor iedereen toegankelijke arbeidsmarktinformatie via onder andere het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn, waaraan ook de sociale partners in zorg en welzijn een belangrijke bijdrage leveren. De arbeidsmarktinformatie uit het onderzoeksprogramma is beschikbaar via de vernieuwde website www.azwinfo.nl. Daarnaast wordt voorzien in een versterking van het regionaal arbeidsmarktonderzoek. Voor arbeidsmarktonderzoek is in 2017 € 2 miljoen gereserveerd.

Celsus

Om een kennisprogramma te ontwikkelen dat het vraagstuk van stijgende zorguitgaven in al zijn aspecten in kaart brengt en verbindingen tussen academische en beleidsmatige kennis en ervaring te verbeteren is, samen met IQ Health Care – Radboud Universiteit Nijmegen, Celsus, academie voor betaalbare zorg opgericht. Hiervoor is € 2,7 miljoen beschikbaar in de jaren 2012–2017, waarvan € 0,8 miljoen beschikbaar is in 2017. Celsus kent zowel langlopend onderzoek (door verschillende promovendi) als kortdurend (beleids)onderzoek, biedt opleidingen aan, verbindt onderzoekers en beleidsmakers en verspreidt kennis over dit onderwerp.

Overig

De overige bedragen worden ingezet voor de ontwikkeling van kennis en expertise op het terrein van de zorg, voor beleid en praktijk. Daarbij gaat het onder meer om bijdragen aan de onderzoeksprogramma’s van het

Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), het Centraal

Planbureau (CPB), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

(RIVM) en de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). De

concrete onderzoeksopdrachten die hieronder vallen worden niet separaat benoemd binnen dit artikelonderdeel.

Bijdragen aan agentschappen

CIBG: bijdrage voor onder andere BIG-register, UZI-register, SBV-Z en

toezicht en handhaving WNT

– Het CIBG is als registerautoriteit verantwoordelijk voor het beheer van het BIG-register. In het BIG-register kunnen zowel Nederlands als buitenlands gediplomeerde zorgverleners zich registreren. De buitenlands gediplomeerden die in de Nederlandse gezondheidszorg willen werken moeten – voor zover zij niet vallen onder de automatische erkenning van diploma’s op grond van de Europese regelgeving – een aanvraag indienen voor een verklaring van vakbekwaamheid of voor een erkenning van de opleidingstitel(s) of de beroepskwalificatie. Voor de procedure van buitenlands gediplomeerden ontvangt het CIBG een financiële bijdrage.

– Het UZI-register (Unieke Zorgverlener Identificatie register) van het CIBG verstrekt UZI-passen aan zorgaanbieder en indicatieorganen waarmee unieke identificatie van zorgaanbieders en indicatieorganen in de zorg mogelijk wordt gemaakt.

– De Sectorale Berichten Voorziening in de Zorg (SBV-Z) van het CIBG is een betrouwbare bron voor het leveren van burgerservicenummers (BSN’s) aan de zorgsector.

– In de Wet Normering Topinkomens (WNT) is in artikel 5 het toezicht en de handhaving geregeld. Voor de zorg is het toezicht en de handhaving ondergebracht bij het CIBG.

In totaal is voor al deze taken in 2016 € 6,1 miljoen gereserveerd.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Zorginstituut Nederland: sectie Zorgberoepen en Opleidingen Op 10 april 2015 is het rapport «Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: de contouren» uitgebracht over de verandering in zorgvraag en wat dit betekent voor de zorg (TK 29 282, nr. 221). In november 2016 verschijnt het vervolgadvies van de Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen over het opleidingscontinuüm dat daarbij past. In 2017 staat de implementatie van het advies van de commissie centraal. De middelen voor 2016 en 2017 (€ 1 miljoen per jaar) staan op onderdeel 4 (Inrichting uitvoeringsactiviteiten) van dit artikel geraamd.

• 3. 

  Kwaliteit, transparantie en kennisontwikkeling

Subsidies

Nivel

Voor onderzoek naar de effectiviteit en de kwaliteit van de gezondheidszorg in Nederland en (de relatie tussen) de verschillende partijen in de zorg wordt subsidie verleend (€ 5,7 miljoen in 2017) aan het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel). Het Nivel ontwikkelt en beheert hiertoe databases, panels en monitors.

Programma Innovatie en zorgvernieuwing

Voor het bereiken van een verbeterde informatiepositie van burgers, verbeterde informatie-uitwisseling tussen zorgverleners en brede beschikbaarheid van eHealth-toepassingen als telemonitoring, beeld-schermzorg en domotica worden door het programma Innovatie en Zorgvernieuwing subsidies verstrekt aan initiatieven die aan deze doelen bijdragen. Zo vindt, samen met Zorgverzekeraars Nederland, financiering plaats van het programma MedMij. In dit programma onder voorzitterschap van de NPCF worden de eisen en standaarden ontwikkeld waaraan digitale persoonlijke gezondheidsomgevingen moeten voldoen, gebruik makend van koploperervaringen uit de praktijk.

Vitavalley en Zorginovatie.nl organiseren het Landelijk Netwerk Zorginnovatie, waarmee structureel vorm wordt gegeven aan het delen van expertise, nationaal en internationaal uitwisselen van kennis en het tot stand brengen van bovenregionale samenwerking en versterking van ecosystemen gericht op zorginnovatie.

Tevens vindt onderzoek plaats naar de wijze waarop de kennis en expertise over de opzet van succesvolle zorgnetwerken zoals Parkinsonnet beschikbaar kan worden gemaakt ten behoeve van andere aandoeningen. In totaal is er voor het programma Innovatie en Zorgvernieuwing € 7,8 miljoen gereserveerd.

Opdrachten

Programma Innovatie en zorgvernieuwing

Binnen het programma I&Z worden activiteiten uitgevoerd waarvoor in 2017 aan diverse partijen opdrachten worden verstrekt. Ingezet wordt enerzijds op vergroting van kennis over toepassingsmogelijkheden en nieuwe vormen van zorgorganisatie en anderzijds op het vergroten van de opschalingspotentie van veelbelovende initiatieven. Zo wordt begin 2017 een meerdaags landelijk eHealthevenement georganiseerd, wordt bijgedragen aan het vergroten van digitale vaardigheden van burgers en zorgprofessionals en worden ervaringsdeskundigen geschoold in het participeren in zorginnovatieprocessen.

In 2016 zijn de instrumenten Health Deals en Health Impact Bonds geïntroduceerd. Doelstelling is om in 2017 minimaal drie Health Deals en twee Health Impact Bonds te sluiten.

Bijdragen aan agentschappen

CIBG: WTZi (toelatingen) en Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording (JMV)

Op grond van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi) dienen instellingen die zorg willen aanbieden, die op grond van de Zorgverzekeringswet of Wet langdurige zorg voor vergoeding in aanmerking komt, een toelating te hebben. De uitvoering van de WTZi (toelatingen) vindt plaats bij het CIBG. Aan de Tweede Kamer is toegezegd dat de WTZi wordt aangepast om scherper toezicht op kwaliteit te houden (TK 31 765, nr. 116). Daarbij zal een meldplicht voor alle nieuwe zorgaanbieders worden geïntroduceerd.

Via het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording (JMV) verantwoorden zorgaanbieders zich jaarlijks over de geleverde (financiële) prestaties. Zij zijn verplicht om een aantal gegevens aan te leveren aan de hiervoor bedoelde database. Alle partijen die een rol spelen binnen het zorgstelsel hebben toegang tot deze uniforme, digitale informatie via www.jaarverslagenzorg.nl.

Verkend zal worden of Standard Business Reporting (SBR) als alternatieve aanlevermethode gebruikt kan worden voor het JMV. SBR wordt zowel binnen de overheid als het bedrijfsleven gezien als de «rapportagestandaard voor gestructureerd digitaal gegevensverkeer». Voor zorginstellingen kan SBR in de toekomst tot een vermindering van de administratieve lasten leiden. De totale geraamde bijdrage is € 4 miljoen in 2017.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

ZonMw

ZonMw is een intermediaire organisatie die op programmatische wijze projecten en onderzoek op het gebied van gezondheid, preventie en zorg laat uitvoeren. ZonMw bewaakt daarbij de kwaliteit, relevantie en samenhang. In onderstaande tabel zijn de activiteiten uitgesplitst naar de verschillende beleidsterreinen waarop de programma’s bij ZonMw betrekking hebben.

Overzichtstabel geraamde programma-uitgaven ZonMw 2017–2021 (bedragen x € 1.000)
	2017	2018	2019	2020	2021
Totaal ZonMw	127.768	130.333	130.746	123.211	112.485
Artikel 1 Volksgezondheid: onder andere Preventieprogramma’s,
Antibioticaresistentie, Infectieziektebestrijding en Translationeel Adult
Stamcelonderzoek	29.021	23.587	25.712	24.824	26.713
Artikel 2 Curatieve zorg: onder andere Doelmatigheidsonderzoek,
Goed Gebruik Geneesmiddelen, Topzorg, Citrienfonds, Verwarde
personen, Gender en gezondheid, Zwangerschap en geboorte en
onderzoeksprogramma GGz	65.471	69.244	73.377	69.132	60.877
Artikel 3 Maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg: onder
andere Nationaal Programma Ouderenzorg, Palliantie, meer dan Zorg,
«Gewoon Bijzonder»: nationaal programma gehandicapten en Active
and Assisted Living	19.174	21.719	19.011	17.055	14.910
Artikel 5 Jeugd: onder andere Academische Werkplaatsen Transfor-
matie Jeugd, Versterking Uitvoeringspraktijk JGZ, Effectief Werken in
de Jeugdsector en Richtlijnen Jeugdgezondheidszorg	8.944	9.838	8.202	9.178	7.803
Artikel 6 Sport en bewegen: onder andere Onderzoeksprogramma
Sport, Kennis- en innovatieagenda sport en Sportimpuls	5.158	5.945	4.445	3.022	2.182

Op de andere begrotingsartikelen staan ook begrotingsposten op het gebied van Kennisontwikkeling en innovatie, bijvoorbeeld RIVM (artikel 1), Nivel (artikel 2), Vilans (artikel 3) en Movisie (artikel 3).

• 4. 

  Inrichten uitvoeringsactiviteiten

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

CAK

Het CAK voert diverse wettelijke taken uit, te weten:

de centrale betaling aan 3.500 instellingen voor langdurige zorg

(namens de Wlz-uitvoerders) (Wlz);

het innen van de eigen bijdragen voor langdurige zorg (Wlz);

het vaststellen, opleggen en innen van de eigen bijdrage maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015);

het verstrekken van de Schengenverklaringen;

het beheer van de website Regelhulp.

Daarnaast is het CAK bezig met de afhandeling van de laatste werkzaamheden rond de afgeschafte Wtcg en CER.

Ook wordt met de maatregelen uit de wet «verbetering wanbetalersmaat-regelen» (die 1 juli 2016 in werking is getreden) de komende jaren gewerkt aan het verminderen van het aantal wanbetalers. Onderdeel daarvan is het aanwijzen van groepen die onder voorwaarden uit de wanbetalersregeling kunnen stromen.

Tot slot wordt er naar gestreefd om het CAK in 2017 verantwoordelijk te maken voor de uitvoering van de burgerregelingen wanbetalers, onverzekerden, gemoedsbezwaarden en de zogeheten buitenlandtaak, inclusief het Nationaal contactpunt. Dit geldt ook voor de uitvoering van de regeling voor compensatie van verleende zorg aan onverzekerbare vreemdelingen «Overgang van taken van het Zorginstituut Nederland naar het CAK» is op 5 april 2016 aangenomen door de Eerste Kamer. Het beschikbare budget in 2017 bedraagt € 76,4 miljoen.

NZa

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) is belast met het markttoezicht specifiek voor de zorgsector en moet het algemeen consumentenbelang voorop stellen bij de uitoefening van haar taken. Die taken zijn tarieven en prestaties in de zorg reguleren, toezien op de rechtmatige uitvoering van de Zvw en op de recht- en doelmatige uitvoering van de Wlz, alsmede de naleving van de Wmg.

Het beschikbare budget in 2017 bedraagt circa € 55,8 miljoen. Dit is inclusief de middelen vanaf 2017 voor het doorontwikkeld centraal meldpunt zorgfraude (€ 1 miljoen).

Zorginstituut Nederland

Het Zorginstituut Nederland adviseert over het verzekerde Zvw- en Wlz-pakket, stimuleert de verbetering van de kwaliteit van de gezondheidszorg in Nederland en zorgt er voor dat iedereen toegang heeft tot begrijpelijke en betrouwbare informatie over de kwaliteit van geleverde zorg (het Kwaliteitsinstituut). Daarnaast adviseert het Zorginstituut over de gewenste ontwikkeling van beroepen en opleidingen in de gezondheidszorg (de adviescommissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen).

Tot slot is het Zorginstituut de fondsbeheerder van het Zorgverzekeringsfonds, het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten en het Fonds Langdurige Zorg en is uitvoerder van de financiering van zorgverzekeraars uit de fondsen (in het bijzonder de risicoverevening) en bevordert de rechtmatige en doelmatige uitvoering van de Wlz.

Het Kwaliteitsinstituut, als onderdeel van het Zorginstituut, heeft met betrekking tot transparantie een belangrijke rol en is daarom gemandateerd (Staatscourant 27102, nr. 1) voor het verstrekken van subsidies voor de stimulering van de transparantie over de kwaliteit van zorg (Staatscourant 26926) (€ 5 miljoen).

Het beschikbare budget bedraagt in 2017 circa € 52,2 miljoen. De budgettaire gevolgen van de taakoverhevelingen van het ZiNL naar het CAK worden in 2017 in beeld gebracht.

CSZ

Het College Sanering Zorginstellingen (CSZ) voert onder andere de meldings- en goedkeuringsregeling voor de vervreemding van onroerende zaken uit. In 2017 is hiervoor € 2,6 miljoen gereserveerd.

• 5. 

  Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

Bekostiging

Zorg en Welzijn

Per 1 januari 2011 is er één zorgverzekering voor iedereen in Caribisch

Nederland. Dat wil zeggen dat iedereen die legaal op Bonaire, Sint

Eustatius en Saba woont en/of werkt is verzekerd van zorg. De totale geraamde kosten die naar verwachting in 2017 gemoeid zijn met de

(jeugd)zorg op Caribisch Nederland bedragen circa € 111,6 miljoen. circa

€ 2,4 miljoen hiervan is voor de jeugdzorg op Caribisch Nederland beschikbaar. De rest van de middelen voor de jeugdzorg, circa

€ 2,5 miljoen, worden verantwoord op artikel 10. Op alle drie eilanden is een Centrum voor Jeugd en Gezin.

• 6. 

  Voorkomen oneigenlijk gebruik en aanpak fraude

Subsidies

VWS werkt aan het realiseren van de totstandkoming en monitoring van een ketenbrede aanpak voor preventie, toezicht, opsporing en vervolging op het gebied van onrechtmatigheden in de zorg. De invulling van deze aanpak vindt plaats door uitvoering van het Programmaplan Rechtmatige Zorg: aanpak fouten en fraude 2015–2018.

VWS draagt met subsidies bij aan initiatieven op het terrein van het versterken van rechtmatige zorg. VWS subsidieert de VNG om gemeenten te ondersteunen bij het voorkomen en aanpakken van fouten en fraude in de Wmo 2015 en de Jeugdwet. De ondersteuning krijgt onder andere vorm via een informatiepunt bij de VNG voor gemeenten, relevante beleidsproducten voor gemeenten zoals een gegevensmatrix en handreikingen hoe om te gaan met fraudesignalen en het verzorgen van een reeks van regiobijeenkomsten voor gemeenten om de opgedane kennis actief te verspreiden. Het OndersteuningsTeam Fraudesignalen van de VNG adviseert gemeenten in huis over hoe om te gaan met concrete fraudesignalen.

Daarnaast onderzoekt VWS in samenwerking met andere partijen de mogelijkheden om pgb-budgethouders een instrument te bieden om een keuze te maken voor een pgb-zorgaanbieder. Ervaringen van andere budgethouders, deelname aan keurmerken en informatie over de betrouwbaarheid van de zorgaanbieder maken mogelijk onderdeel uit van dit instrument.

Verder zijn op 5 juli 2016 afspraken gemaakt met de KNMG, het Openbaar Ministerie, de Inspectie SZW en de FIOD over de inzet van een pool van onafhankelijk deskundige artsen die kunnen worden ingezet bij het anonimiseren van medische persoonsgegevens in strafrechtelijke onderzoeken. VWS subsidieert via de KNMG de inzet van deze artsen.

Opdrachten

VWS heeft een stimulerende en regisserende rol. Door de inzet van een mix van instrumenten wordt het programmaplan Rechtmatige Zorg uitgevoerd. Dit wordt in sommige gevallen gedaan door een opdracht zoals de verbetering van de gegevensuitwisseling tussen partijen van de Taskforce Integriteit Zorgsector (TIZ).

Beleidsartikel 5 Jeugd

• 1. 

  Algemene beleidsdoelstelling

Kinderen in Nederland groeien gezond en veilig op, ontwikkelen hun talenten en doen mee aan de samenleving.

• 2. 

  Rol en verantwoordelijkheid Minister

Ouders/verzorgers zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Als ouders of het ondersteunende sociale netwerk hun rol niet kunnen vervullen, is er een taak weggelegd voor de overheid om jeugdigen met hulp op maat naar een zelfstandige toekomst te leiden. Kinderen die in hun ontwikkeling worden bedreigd, moeten passende hulp krijgen en indien nodig in bescherming worden genomen.

Met de invoering van de Jeugdwet op 1 januari 2015 zijn gemeenten bestuurlijk en financieel verantwoordelijk voor de ondersteuning, hulp en zorg van jeugdigen (jeugdhulp) die voorheen viel onder de Wet op de Jeugdzorg, de Zorgverzekeringswet (jeugd-geestelijke gezondheidszorg) en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (zorg voor jeugdigen met een verstandelijke beperking). De Ministers van VWS en VenJ zijn systeemverantwoordelijk voor het gedecentraliseerde stelsel van jeugdhulp waaronder het wettelijk kader (de Jeugdwet).

De Minister is verantwoordelijk voor:

Stimuleren:

– Stimuleren dat de kwaliteit en veiligheid in de jeugdhulp geborgd worden door verdere professionalisering en het stellen van kwaliteitseisen.

– Bevorderen van een effectieve aanpak van kindermishandeling, onder andere door gemeenten in staat te stellen de werking van het stelsel voor de aanpak van kindermishandeling op lokaal en regionaal niveau te verbeteren.

– Het stimuleren van gemeenten om de samenhang tussen beleid en uitvoering op de terreinen van zorg, school en werk te verbeteren.

– Een landelijke kennisinfrastructuur voor beleidsontwikkeling en

-implementatie en zorgvernieuwing en hierbij gemeenten en het veld van jeugdhulp de ruimte geven om de eigen aanpak verder te ontwikkelen.

Financieren:

– Financieren van de gemeenten via het gemeentefonds (integratieuitkering sociaal domein) om hun verantwoordelijkheid voor jeugd-hulp op grond van de Jeugdwet waar te maken.

– Uitvoeren van de Regeling vergoeding bijzondere transitiekosten Jeugdwet.

– Uitvoeren van de Subsidieregeling schippersinternaten.

Regisseren:

– Het wettelijk kader (Jeugdwet) dat regels bevat voor de inrichting van het systeem onder andere op het gebied van toegang, kwaliteit en beleidsinformatie. – Bestuurlijk overleg met de relevante actoren in het jeugdstelsel gericht op het realiseren van de maatschappelijke doelen van het jeugdstelsel.

– De Inspectie Jeugdzorg (IJZ), de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Inspectie Veiligheid en Justitie zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van onafhankelijk toezicht op de aanbieders van jeugdhulp.

– Monitoren en evalueren van de werking van het jeugdstelsel. De Jeugdwet verplicht tot een evaluatie na 3 jaar.

• 3. 

  Beleidswijzigingen

– In 2017 en volgende jaren wordt volop ingezet op verbetering van de uitvoeringspraktijk. Een belangrijk aandachtspunt zal de verbetering zijn van de hulp aan jongeren die 18 jaar worden, onder meer door verbeterde aansluiting op andere domeinen zoals de Wmo. Samen met de VNG, het Ministerie van VenJ en het Nederlands Jeugdinstituut worden gemeenten en zorgaanbieders ondersteund met goede voorbeelden en regionale workshops.We stimuleren het werken in wijkteams met een gezamenlijk programma van de kennisinstituten. Met www.denieuwepraktijk.nl bieden we een platform voor zorgprofessionals, zorgaanbieders en gemeenten om goede voorbeelden te delen.

– Om de vernieuwing van het zorglandschap soepel te laten verlopen bemiddelt de Transitie Autoriteit Jeugdhulp (TAJ) ussen gemeenten en aanbieders. Er is een Transitiebudget beschikbaar om noodzakelijke frictiekosten te financieren. Er is een landelijk regievoerder bovenregionaal aanbod aangesteld die het samenspel van de regio’s coördineert rond de toekomst van de gespecialiseerd jeugdhulp. Gezien de cruciale rol van de TAJ in de transitie, zal in 2017 een eventuele verlenging van een jaar van de TAJ worden overwogen. Rekening houdend met het ritme van de subsidieaanvragen in 2016 en 2017 zal het subsidiebudget gelijk blijven.

– In 2017 vindt onder leiding van ZonMw een tussenevaluatie van de Jeugdwet plaats. De evaluatie wordt voorjaar 2018 aan het parlement aangeboden.

Gepaste zorg

– Kinderen moeten de zorg krijgen die ze nodig hebben zonder dat er sprake is van over- of onderbehandeling. In 2017 volgt een nieuw plan voor «gepaste zorg» van de beroepsgroepen en het onderwijs.

– Met het Interventieteam Onderwijs en Zorg wordt een duurzame oplossing geboden voor kinderen die door hun problemen en beperkingen langdurig niet naar school gaan (zogenoemde thuiszit-ters).

Kinderen veilig

– In 2017 wil het Rijk in samenwerking met de VNG gemeenten in staat stellen om op lokaal/regionaal niveau een goed werkend stelsel voor de aanpak van geweld in huiselijke kring te realiseren. De rol van het advies en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (Veilig Thuis) is hierin speerpunt. Evenals die van professionals. Op basis van de uitkomsten van het advies van de heer Sprokkereef over het aanscherpen van het gebruik van de meldcode en de werkwijze Veilig Thuis, wordt in 2017 invulling gegeven aan de benodigde activiteiten.

– In 2017 zal de inrichting van de organisatie van het landelijk aanbod voor forensisch-medische expertise worden aangepast. Doel is om deze inrichting aan te laten sluiten op het netwerk van een landelijk dekkende infrastructuur voor slachtoffers van huiselijk geweld,

kindermishandeling en seksueel geweld dat door gemeenten wordt ontwikkeld en eind 2018 operationeel moet zijn. – De commissie De Winter heeft in mei 2016 de uitkomsten gepubliceerd van het vooronderzoek naar geweld in de jeugdzorg, met als conclusie dat verder onderzoek zinvol is. Het door de commissie in te stellen vervolgonderzoek dat in de zomer van 2016 start, zal doorlopen tot medio 2018. Het Ministerie van VenJ is het eerstverantwoordelijke ministerie voor deze commissie.

Professionalisering jeugdhulp

– In 2017 voeren branche- en beroepsorganisaties, cliëntenorganisaties en gemeenten met financiële steun van VWS – totaal € 13,4 miljoen voor een periode van vier jaar – gezamenlijk het werkprogramma

Professionalisering jeugdhulp 2015–2018 uit. Belangrijke elementen in het werkprogramma zijn:

C Ontwikkelen, versterken en borgen van een gemeenschappelijke basis in het handelen van jeugdprofessionals.

C Stimuleren van een lerende sector waarbij veldpartijen gezamenlijk beoordelen hoe de kwaliteit van de beroepsbeoefenaar zich ontwikkelt en wat er nodig is om ontvankelijk te zijn voor veranderingen in de omgeving.

C De te zetten stappen om te borgen dat alle professionals werkzaam in de jeugdhulp op een HBO- of WO-functie of hoger, ook geregistreerde professionals worden. – In 2016 is het principebesluit genomen dat de jeugdsector aansluit bij het Kwaliteitsinstituut. Dit biedt onder andere de kans om in 2017 het beheer en het onderhoud van de 14 richtlijnen jeugdhulp te borgen in het Kwaliteitsregister van het Kwaliteitsinstituut.

Preventie van extremisme

– In 2017 wordt een gezamenlijk plan van VWS, OCW, SZW en VenJ uitgevoerd om het sociaal domein beter toe te rusten bij de aanpak van extremisme. Voor de uitvoering van het plan is de komende drie jaar jaarlijks € 1 miljoen beschikbaar voor een kenniscentrum voor professionals in het jeugddomein, onderzoek, ontwikkelkosten van opleidingen (op maat) en pilots waarmee ervaringen van kansrijke interventies overgedragen kunnen worden.

– In 2016 heeft speciaal rapporteur Azough goede ervaringen én plekken waar samenwerking niet vanzelf tot stand komt in kaart gebracht en geanalyseerd wat daarbij de onderliggende problemen zijn. De goede ervaringen en de knelpunten heeft zij gebundeld. Deze uitkomsten worden in 2017 gebruikt om het gesprek tussen jeugdwelzijnwerkers en onderwijsprofessionals te stimuleren, dit met als doel om in kaart te brengen wat goed en minder goed werkt in de strijd tegen radicalisering en extremisme.

• 4. 

  Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Verplichtingen Uitgaven Waarvan juridisch verplicht (%)	117.034 110.430	202.864 202.864	115.531 115.531 44,5%	61.943 61.943	70.805 70.805	72.473 72.473	55.875 55.875

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
1.  Laagdrempelige ondersteuning bij het
opvoeden en opgroeien	0	0	0	0	0	0	0
2.  Noodzakelijke en passende zorg	0	0	0	0	0	0	0
3.  Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel	110.430	202.864	115.531	61.943	70.805	72.473	55.875
	103.068	191.927	104.971	51.052	59.733	60.733	44.135
Schippersinternaten	20.076	18.578	18.577	18.577	18.577	18.577	18.577
Participatie	1.630	1.769	2.050	2.011	1.958	1.958	1.959
Kennis, beleidsinformatie en kindermis-
handeling	8.268	9.017	8.879	7.462	7.462	7.462	7.462
Jeugdhulp	56.511	38.330	20.791	19.757	31.736	32.736	16.137
Transitie jeugd	16.582	124.233	54.674	3.245	0	0	0
Opdrachten	3.522	9.608	9.280	9.427	9.608	10.276	10.276
Kennis, beleidsinformatie en kindermis-
handeling	1.119	3.703	3.434	2.199	2.199	2.199	2.199
Jeugdhulp	1.023	1.902	2.631	6.478	6.659	7.327	7.327
Transitie jeugd	1.349	3.432	2.465	0	0	0	0
Overig	31	571	750	750	750	750	750
Bijdragen aan agentschappen	1.209	1.307	1.258	1.259	1.259	1.259	1.259
Overig	1.209	1.307	1.258	1.259	1.259	1.259	1.259
Bijdragen aan medeoverheden	0	0	0	0	0	0	0
Bijdragen aan andere begrotingshoofd-
stukken	2.631	22	22	205	205	205	205
OCW: Onderwijskosten JeugdzorgPlus
en kijkwijzer	183	22	22	205	205	205	205
Overig	2.448	0	0	0	0	0	0
Ontvangsten	11.647	82.508	4.508	4.508	4.508	4.508	4.508
Laagdrempelige ondersteuning
opvoeden en opgroeien	0	4.423	4.423	4.423	4.423	4.423	4.423
Effectief en efficiënt werkend jeugd-
stelsel	8.099	78.000	0	0	0	0	0
Noodzakelijke en passende zorg	3.548	85	85	85	85	85	85

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

Budgetflexibiliteit

Subsidies

Dit betreft zowel instellingsubsidies die jaarlijks worden verleend als projectsubsidies. Projectsubsidies kunnen meerjarig zijn. Van het beschikbare budget voor 2017 van € 105 miljoen is circa 41% juridisch verplicht. Het betreft de vergoeding van kapitaallasten gesloten jeugdzorg, subsidies aan schippersinternaten, het Nederlands jeugdinstituut, de Nationale jeugdraad, LOC, de Nederlandse vereniging pleeggezinnen en het Kinderrechtencollectief.

Opdrachten

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 9,3 miljoen is circa 76%

juridisch verplicht. Het betreft kaseffecten van opdrachten uit 2016.

Bijdragen aan agentschappen

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 1,3 miljoen is 100% juridisch verplicht. Het betreft een bijdrage aan het CIBG voor de uitvoeringskosten en het beheer van de Verwijsindex risicojongeren.

• 5. 

  Instrumenten

Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel

Subsidies

Schippersinternaten

Voor de opvang en verzorging van minderjarige kinderen van binnenschippers, kermisexploitanten en circusartiesten ontvangen internaten subsidie (€ 18,6 miljoen). In verband met een dalend kindertal is het budget ten opzichte van voorgaande jaren structureel verlaagd met € 4 miljoen.

Participatie,

Op grond van het internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind worden activiteiten gesubsidieerd die de rechten van kinderen onder de aandacht brengen en jongeren laten participeren. Daarom worden activiteiten van de Nationale Jeugdraad (de landelijke vereniging van jongerenorganisaties) en Unicef gesubsidieerd, waaronder (media)cam-pagnes.

Subsidies en opdrachten

Kennis, beleidsinformatie en kindermishandeling

Voor kennis & beleidsinformatie en kindermishandeling is een bedrag van

€ 12,3 miljoen beschikbaar voor subsidies en opdrachten.

Voor het verzamelen van gegevens door het CBS zijn middelen beschikbaar ten behoeve van de beleidsinformatie. Het CBS publiceert twee keer per jaar statistieken en rapportages over het jeugdhulpgebruik per gemeente.

Daarnaast wordt de Jeugdmonitor eenmaal per jaar gepubliceerd. Deze bevat een aantal maatschappelijke indicatoren die het brede jeugdveld bestrijken, te weten: wonen, school, werken, middelengebruik, politiecontacten en kindermishandeling.

De aanpak van kindermishandeling is een belangrijk onderdeel van de brede aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties De exacte invulling van projecten is afhankelijk van de uitkomsten van het traject Aanscherping meldcode en werkwijze Veilig Thuis dat in 2016 wordt afgerond. Om de inzet van de benodigde forensisch-medische expertise op peil te houden tot de aansluiting met het netwerk van een landelijk dekkende infrastructuur voor slachtoffers van huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld is volbracht, krijgen de twee landelijke organisaties de Forensische Polikliniek Kindermishandeling en het Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling overbruggingsfinanciering. De aansluiting is in 2018 voorzien.

Jeugdhulp

Voor de vergoeding van de kosten kapitaallasten gesloten jeugdzorg zijn middelen begroot (€ 18 miljoen), professionalisering van de jeugdzorg

(€ 4 miljoen) en meerdere kleine opdrachten en subsidies. In totaal is in

2017 € 20,8 miljoen beschikbaar voor subsidies en € 2,6 miljoen voor opdrachten.

Transitie Jeugdwet

Hier zijn middelen gereserveerd voor de uitvoering van de Jeugdwet. Het betreft onder meer de organisatiekosten van de Transitieautoriteit Jeugd. Om noodzakelijke jeugdhulp te kunnen blijven bieden kan er door jeugdhulpinstellingen subsidie worden aangevraagd voor bijzondere transitiekosten. De Transitieautoriteit Jeugd geeft advies over de subsidieaanvragen. Voor deze subsidieregeling is in 2017 circa € 54,7 miljoen beschikbaar voor subsidies en € 2,5 miljoen voor opdrachten.

Kennisprogramma’s jeugd

De middelen voor de ZonMw-programma’s worden begroot op artikel 4 Zorgbreed beleid. In de paragraaf «instrumenten» van artikel 4 is een overzichtstabel opgenomen.

De kennisprogramma’s van ZonMw zijn gericht op de gewenste vernieuwing van de jeugdhulp. Vanaf 2013 loopt het programma «Effectief werken in de jeugdsector» van ZonMw, dat een vervolg is op het programma «Zorg voor jeugd». Naast de ontwikkeling van effectieve instrumenten en interventies is de programma gericht op de rol die de cliënt, de professional en de organisatie hebben op de effectiviteit van ondersteuning en zorg; evenals op de relatie die bestaat tussen deze dimensies. Ook wordt de effectiviteit van preventie onderzocht.

Met het programma «Academische Werkplaatsen (Transformatie) Jeugd 2015–2020» wordt met de inmiddels beproefde werkplaatsformule ondersteuning geboden aan de transformatie jeugd, op het niveau van de 42 gemeentelijke jeugdregio’s. Academische werkplaatsen jeugd verbinden de werelden van wetenschap, praktijk, onderwijs en beleid met structurele inbreng van ouders en jongeren. Zo brengen werkplaatsen kennis samen die nodig is voor de aanpak van praktische vraagstukken in de jeugdsector. Verkregen kennis wordt direct vertaald naar praktijk of beleid in de vorm van toepasbare kennisproducten.

Ontvangsten

In 2017 worden alleen ontvangsten verwacht van niet volledig uitgeputte subsidies. Na het vaststellen van deze subsidies wordt het te veel bevoorschotte bedrag teruggevorderd. Deze ontvangsten worden totaal geraamd op € 4,5 miljoen.

Beleidsartikel 6 Sport en bewegen

• 1. 

  Algemene doelstelling

Een sportieve samenleving waarin voor iedereen passende en veilige sport- en beweegmogelijkheden aanwezig zijn en waarin uitblinken in sport wordt gestimuleerd.

• 2. 

  Rol en verantwoordelijkheid Minister

Aan het sportbeleid van de rijksoverheid ligt vooral de maatschappelijke betekenis van sport ten grondslag. Sport en bewegen dragen in belangrijke mate bij aan een betere gezondheid, aan het verbeteren van leefbaarheid en veiligheid, sociale samenhang en integratie, aan het verbeteren van schoolprestaties en het verminderen van schooluitval. Daarnaast erkent de rijksoverheid de intrinsieke waarde van sport.

Stimuleren:

– Het bevorderen van de samenwerking tussen partijen uit verschillende sectoren, zodat op lokaal niveau passende en veilige sport- en beweegmogelijkheden tot stand komen en blijven. – Het bevorderen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling.

Financieren:

– Het ontwikkelen en (mede)financieren van programma’s die er aan bijdragen dat er voor iedere Nederlander passende en veilige sport- en beweegmogelijkheden in de buurt aanwezig zijn.

– Het faciliteren en mede financieren van de top 10 ambitie. Het scheppen van randvoorwaarden voor talenten en topsporters in Nederland, waardoor zij op een professionele en verantwoorde wijze kunnen uitblinken in sport, ook tijdens topsportevenementen in eigen land.

– Het (mede) financieren van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling.

• 3. 

  Beleidswijzigingen

De uitwerking van de beleidsbrief «Sport» (TK 30 234, nr. 37) vormt het fundament voor het huidige sportbeleid. In 2017 wordt op enkele dossiers een belangrijke stap gezet:

– De eerste stappen worden gezet in de uitvoering van de Nationale Kennisagenda Sport en Bewegen. Belangrijk doel is dat de Nederlandse sportpraktijk direct kan profiteren van nieuwe wetenschappelijke gegevens en inzichten. Daarbij wordt waarde gehecht aan borging van de opbrengsten van het huidige onderzoekprogramma sport.

– Het actieplan «Naar een Veiliger Sportklimaat» wordt in 2017 aangepast en vernieuwd. Dit houdt in dat binnen het actieplan de focus meer gelegd wordt op de zwakkere verenigingen waar relatief meer incidenten en excessen plaatsvinden. Ook wordt er in het bijzonder aandacht besteed aan de verdere opleiding van bestuurders van verenigingen omdat zij vanuit hun functie een grote invloed hebben op het creëren van een veilig en plezierig sportklimaat. Tevens wordt een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden om de integriteit van de sport verder te versterken.

– Het programma «Sport en Bewegen in de Buurt» wordt in 2017 op basis van de ervaringen en effecten tot nu toe, op een aantal punten aangepast. Zo wordt voor het realiseren van nieuw sport- en beweeg- aanbod het maximaal aan te vragen bedrag per sportimpulsaanvraag verlaagd en wordt een verplichte cofinanciering ingevoerd om zodoende de kans op borging van het nieuwe aanbod te vergroten. Daarnaast zal meer aandacht worden gevraagd voor kwetsbare doelgroepen zoals ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking, ook om beter aansluiting te vinden binnen het sociaal domein. Tot slot zal in 2017 binnen de sportimpuls ruimte worden gecreëerd voor een aantal kleinere experimenten die extra input geven voor en meegenomen worden in de voorbereiding van een nieuw beleidskader.

– In 2017 wordt een nieuw voorzieningenbeleid voor topsporters ingevoerd. Uitgangspunt is dat de financiële voorziening sober is ingericht en er scherper wordt gekeken naar wie hiervoor in aanmerking komt.

– In 2016 is de Nederlandse Sportraad ingesteld. Deze raad is ingesteld om te adviseren over de vraag op welke manier meer rendement kan worden gehaald voor Nederland uit het organiseren van (grote) sportevenementen. In 2017 staan de thema’s professionalisering, versterken ondernemerschap en versterken maatschappelijke impact centraal.

– Het nieuwe topsportbeleid, zoals beschreven in de Sportagenda 2017+ van NOC*NSF en de sportbonden, bouwt grotendeels voort op het beleid dat in de Sportagenda 2013–2016 is ingezet: focus op (potentieel) succesvolle takken van sport en topsporters om zo tot de 10 beste topsportlanden ter wereld te horen. De richting van het toekomstige topsportbeleid wordt door VWS ondersteund. VWS zet vanuit de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de rijksoverheid een aantal herkenbare accenten neer, waaronder: blijvende aandacht voor integriteit in de topsport, het versterken van de positie van topsporters, het vastleggen van afspraken met topsporters over hun maatschappelijke inzet, voldoende aandacht voor paralympische topsport en het stimuleren van een divers topsportlandschap dat uitnodigt om te presteren.

• 4. 

  Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Verplichtingen Uitgaven	63.971 73.079	67.727 66.458	112.747 126.704	118.729 128.509	128.045 128.045	112.373 128.608	117.782 128.452
Waarvan juridisch verplicht (%) 1.  Passend sport- en beweegaanbod	25.144	19.340	97,7% 79.514	83.461	82.869	83.431	82.920
Subsidies Gehandicaptensport	16.468 3.071	14.984 1.921	22.272 1.849	26.222 1.848	25.632 1.848	26.193 1.848	25.681 1.848
Verantwoord sporten en bewegen Sport en bewegen in de buurt Stimuleren van een veiliger sport-klimaat Bekostiging Compensatie van betaalde energiebelasting	2.418 3.459 7.520 8.638 8.638	104 5.622 7.337 3.400 400	292 12.880 7.251 3.000 0	292 16.832 7.250 3.000 0	292 16.241 7.251 3.000 0	621 16.473 7.251 3.000 0	609 15.973 7.251 3.000 0
Energiebesparing en duurzame energie Opdrachten	0 38	3.000 203	3.000 0	3.000 0	3.000 0	3.000 0	3.000 0

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Sport en bewegen in de buurt	38	203	0	0	0	0	0
Bijdragen aan medeoverheden	0	753	47.755	47.753	47.751	47.752	47.753
Sport en bewegen in de buurt	0	664	47.755	47.753	47.751	47.752	47.753
Energiebesparing en duurzame energie	0	89	0	0	0	0	0
Bijdragen aan andere begrotingshoofd-
stukken	0	0	6.487	6.486	6.486	6.486	6.486
Energiebesparing en verduurzaming	0	0	6.487	6.486	6.486	6.486	6.486
2.  Uitblinken in sport	41.006	39.098	38.343	36.000	36.002	36.002	36.002
Subsidies	29.783	26.477	27.748	25.406	25.407	25.407	25.407
Topsportevenementen	6.771	4.631	7.231	4.891	4.891	4.891	4.891
Topsportprogramma’s	21.465	20.188	19.016	19.015	19.015	19.015	19.015
Dopingbestrijding	1.547	1.658	1.501	1.500	1.501	1.501	1.501
Inkomensoverdrachten	11.025	12.441	10.415	10.414	10.415	10.415	10.415
Stipendiumregeling	11.025	12.441	10.415	10.414	10.415	10.415	10.415
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	198	180	180	180	180	180	180
Dopingbestrijding	198	180	180	180	180	180	180
3.  Borgen van innovatie, kennisontwikkeling en
kennisdeling	6.929	8.020	8.847	9.048	9.174	9.175	9.530
Subsidies	6.626	7.929	8.479	8.680	8.806	8.807	9.162
Kennis als fundament	6.626	7.929	8.479	8.680	8.806	8.807	9.162
Opdrachten	251	29	306	306	306	306	306
Kennis als fundament	251	29	306	306	306	306	306
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	52	62	62	62	62	62	62
Overig	52	62	62	62	62	62	62
Ontvangsten	274	740	740	740	740	740	740
Overig	274	740	740	740	740	740	740

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

Belastinguitgaven:

Naast de genoemde begrotingsuitgaven zijn er ook belastinguitgaven: diensten door sportbonden en sportorganisaties aan de aangesloten sportclubs en diensten van sportclubs aan hun leden zijn vrijgesteld van BTW, als de bond, organisatie of club geen winstoogmerk heeft en de diensten te maken hebben met sportbeoefening. Hiermee is in 2017 een bedrag van circa € 46 miljoen gemoeid. Deze uitgaven zijn terug te vinden in bijlage 5 van de Miljoenennota (Belastinguitgaven en Inkomstenbeper-kende regelingen).

Budgetflexibiliteit

Subsidies

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 58,5 miljoen is 95% juridisch verplicht in verband met de financiering van aangegane verplichtingen voor instellingssubsidies en meerjarige projectsubsidies. Het betreft onder meer de instellingssubsidies aan NOC*NSF, het Kenniscentrum sport en de Anti-Doping Autoriteit Nederland. Bij de projectsubsidies betreft het onder meer de Sportimpuls voor lokale sport- en beweegaanbieders en het programma «Naar een veiliger sportklimaat».

Bekostiging

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 3 miljoen is 100% juridisch verplicht in verband met de subsidieregeling energiebesparing en verduurzaming.

Inkomensoverdrachten

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 10,4 miljoen is 100% juridisch verplicht in verband met de Stipendiumregeling voor topsporters.

Bijdragen aan medeoverheden

Van het beschikbare budget voor 2017 van € 47,8 miljoen is 100% juridisch verplicht in verband met de bestuurlijke afspraken met de Vereniging Nederlandse Gemeenten over de inzet van buurtsportcoaches binnen de gemeenten.

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

Van het beschikbare budget voor 2017 vand € 6,5 miljoen is 100% juridisch verplicht in verband met de subsidieregeling energiebesparing en duurzame energie.

• 5. 

  Instrumenten

• 1. 

  Passend sport- en beweegaanbod

In 2015 deed 53% van de personen van 12 jaar en ouder wekelijks aan sport. Dit percentage is sinds 2001 stabiel. Ruim de helft van de Nederlanders van 12 jaar en ouder beweegt voldoende volgens de combinorm, dat wil zeggen voldoet aan de norm gezond bewegen (voor volwassenen is dat minstens een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op minimaal vijf dagen per week en voor jongeren een uur matig intensief bewegen op alle dagen van de week) en/of de fitnorm (minimaal drie keer per week gedurende minimaal 20 minuten zwaar intensieve lichamelijke activiteit). Bron: www.staatvenz.nl

Subsidies

Gehandicaptensport

Sport en bewegen is voor iedereen, ook voor gehandicapten en chronisch zieken, van belang ter stimulering van een gezonde leefstijl. In 2015 is een nieuw beleidskader gehandicaptensport gestart waarbij de focus ligt op het bevorderen dat iedereen met een beperking sport- en beweegmoge-lijkheden in de regio gemakkelijker kan vinden en het aantal passende mogelijkheden wordt uitgebreid en versterkt. Om de sportdeelname van gehandicapten te bevorderen worden meerjarige subsidies aan NOC*NSF, VSG, Mee Nederland, Sportkracht 12 en SOS beschikbaar gesteld. In 2017 is hiervoor € 1,8 miljoen beschikbaar.

Verantwoord sporten en bewegen

Om het aantal sportblessures te verminderen is in 2016 een nieuw meerjarig programma sportblessurepreventie (via ZonMw) gestart dat zich richt op sporten met het hoogste aantal blessures. Daartoe zijn middelen overgeboekt naar artikel 4.3 Kwaliteit, transparantie en kennisontwikkeling (€ 0,7 miljoen). Daarnaast wordt in het kader monitoring en kennisfunctie met betrekking tot blessurepreventie een subsidie aan Stichting VeiligheidNL verstrekt. In totaal is in 2017 € 0,3 miljoen beschikbaar.

Sport en bewegen in de buurt

In het kader van het programma Sport en Bewegen in de buurt wordt subsidie verstrekt voor onder meer de sportimpuls. Deze regeling is bedoeld om lokale initiatieven voor het creëren van een passend sport- en beweegaanbod in de buurt tot stand te brengen, waaronder speciale initiatieven voor kinderen met overgewicht en voor kinderen uit gezinnen met een laag inkomen. De uitvoering van de sportimpuls is uitbesteed aan ZonMw. Daarnaast worden subsidies verstrekt voor ondersteuning van partijen bij het implementeren van de buurtsportcoaches en van de sportimpuls en voor monitoring van het programma. Tevens wordt ingezet op competentieontwikkeling pedagogische en organisatorische vaardigheden van het vrijwilligerskader in het lokale sport- en beweegveld. Totaal is in 2017 € 12,9 miljoen beschikbaar.

Stimuleren van een veiliger sportklimaat

Iedereen moet veilig en met plezier kunnen sporten zonder last te hebben van intimidatie of geweld. Daartoe wordt subsidie verleend aan NOC*NSF (circa € 7,3 miljoen), dat de uitvoering van het programma verzorgt in nauwe samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) en de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB). Bij de uitvoering van dit programma zijn 42 andere sportbonden actief betrokken.

Bekostiging

Energiebesparing en duurzame energie

Aan de Stichting Waarborgfonds Sport wordt € 3 miljoen beschikbaar gesteld voor het verlenen van borgstellingen voor leningen van sportverenigingen die willen investeren in energiebesparende maatregelen en/of duurzame energie.

Bijdragen aan medeoverheden

Sport en bewegen in de buurt

Gemeenten stellen professionals aan als buurtsportcoaches en buurtcul-tuurcoaches. Zij leggen verbindingen tussen sport en sectoren als onderwijs, cultuur, zorg, welzijn en buitenschoolse opvang. De middelen (€ 47,8 miljoen in 2017) worden via het gemeentefonds in de vorm van decentralisatie-uitkeringen aan de gemeenten beschikbaar gesteld. Ook het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap draagt hier met € 10,9 miljoen aan bij. Per fte ontvangen de deelnemende gemeenten een rijksbijdrage van € 20.000. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor cofinanciering van € 30.000 per fte.

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

Energiebesparing en duurzame energie

Per 1 januari 2016 is de subsidieregeling voor energiebesparende maatregelen en duurzame energie in de sport van start gegaan. Deze regeling heeft als doel energiebesparende maatregelen en duurzame energie te stimuleren bij sportaccommodaties. De regeling komt voort uit de motie van de leden Bruins Slot en Dijkstra (TK 33 400 XVI, nr. 108). Met de regeling worden de sportverenigingen gestimuleerd maatregelen te nemen zoals LED-verlichting, isolatie, zonnepanelen en zonneboilers. De

regeling wordt uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). In 2017 is hiervoor € 6,5 miljoen beschikbaar.

• 2. 

  Uitblinken in sport

De medailleklassementen zijn een momentopname, maar geven wel een indicatie van de mate waarin Nederland erin slaagt om zich te scharen bij de beste tien sportlanden.

Kengetal: Positie Nederland in medailleklassement Olympische en Paralympische Zomerspelen

10

19

28

Seoul 1988

Barcelona Atlanta Sydney Athene Beijing 1992           1996           2000           2004           2008

Londen 2012

Olympische spelen

Paralympische spelen

Kengetal: Positie Nederland in medailleklassement Olympische en Paralympische Winterspelen

10

19

28

		6	^^9	10	10/	5
12	15 / *18		15			14 f
20		20			/ 22

Albertville Lillehammer Nagano 1992              1994              1998

Salt Lake City 2002

Turijn 2006

Vancouver 2010

Sotsji 2014

Olympisch

Paralympisch

Bron: De medailleklassementen van de Olympische zomer- en winterspelen worden opgesteld

door het International Olympic Committee (IOC).

In Turijn 2006 deed Nederland niet mee aan de Paralympische Winterspelen.

Subsidies

Topsportevenementen

Er zijn middelen beschikbaar voor (sport)organisaties voor het verkrijgen en organiseren van aansprekende topsportevenementen in Nederland (€ 7,2 miljoen). Daarbij ligt de focus op strategische evenementen en op vergroting van de maatschappelijke spin-off daarvan.

Topsportprogramma’s

Om de top 10 ambitie waar te kunnen maken voeren NOC*NSF en de sportbonden topsportprogramma’s uit. VWS verleent subsidie aan

NOC*NSF (€ 19 miljoen) om bij te dragen aan de uitvoering van die topsportprogramma’s.

Subsidies en Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

Dopingbestrijding

Voor het tegengaan van dopinggebruik worden op basis van internationale afspraken subsidies (€ 1,5 miljoen) en bijdragen (€ 0,2 miljoen) verleend aan (inter)nationale anti-dopingorganisaties.

Inkomensoverdrachten

Stipendiumregeling

Het Fonds voor de Topsporter verzorgt het uitkeren van een stipendium aan A-topsporters en nationale toptalenten met een inkomen dat lager is dan het minimumloon. Zo kunnen zij zich vrij maken voor hun sportcar-rière. Het Fonds voor de Topsporter zorgt bovendien voor het uitkeren van onkostenvergoedingen aan topsporters. De bijdrage bedraagt € 10,4 miljoen.

• 3. 

  Borgen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling

Subsidies

Kennis als fundament

Een aantal boegbeelden uit sport, bedrijfsleven, wetenschap en overheid is door de Minister van VWS gevraagd om voor de komende jaren een Kennis- en Innovatieagenda sport op te stellen en uit te voeren:

Topteam Sport (www.sportinnovator.nl) geeft met het programma Sportinnovator een belangrijke impuls aan een rendabel ecosysteem voor sportonderzoek en innovatie. Regionale centra voor sportinnova-tie worden (tijdelijk) gesubsidieerd en er vindt begeleiding plaats via het Topteam. Een belangrijk initiatief is ook de Sport Data Valley, waarin data kunnen worden gedeeld en gezamenlijke projecten tussen sportonderzoekers en sportinnovatoren kunnen worden opgezet. Op 25 april 2016 is de «Kennisagenda Sport en Bewegen - Van traplopen tot podium» verschenen. De kennisagenda is in opdracht van het Topteam opgesteld. Er is € 6 miljoen beschikbaar voor de periode tot en met 2020, waarvan € 0,9 miljoen in 2017. Deze middelen zijn aanvullend op de huidige inzet op het programma Sportinnovator. Het is de inzet om zo te komen tot een geïntegreerd programma voor sportonderzoek en innovatie.

De VWS-middelen voor het verder brengen van het sportonderzoek zullen in partnerschap met de NWO-familie, ZonMw en NRPO-SIA worden ingezet.

Daarnaast wordt ingezet op het valideren van kansrijke sport- en beweeginterventies en op het borgen en verspreiden van beschikbare kennis via het Kenniscentrum en Kennisportal sport. Het Mulier Instituut, het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) krijgen subsidie om de monitoring van kernindicatoren in de sport uit te voeren. In totaal is voor kennissubsidies € 8,5 miljoen beschikbaar in 2017.

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

Overig

In internationaal verband vindt afstemming plaats binnen de Europese Unie en in de Raad van Europa. Daarbij hebben onder meer zaken als goed sportbestuur, doping, spelersmakelaars en matchfixing de aandacht. Voor onderzoeken en bijdragen, onder meer voortvloeiend uit de European Partial Agreement on Sports, is € 0,1 miljoen beschikbaar.

Beleidsartikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering Tweede Wereldoorlog

• 1. 

  Algemene doelstelling

De zorg voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen uit de Tweede Wereldoorlog (WO II) is geborgd en mensen beseffen, mede op basis van de gebeurtenissen uit WO II, wat het betekent om in vrijheid te kunnen leven.

• 2. 

  Rol en verantwoordelijkheid Minister

Het is belangrijk om de herinnering aan WO II levend te houden en te borgen dat blijvend betekenis kan worden gegeven aan het verhaal van «de oorlog». Ook dit is onderdeel van de leidende begrippen «ereschuld» en «bijzondere solidariteit» ten aanzien van de deelnemers aan voormalig verzet en de oorlogsgetroffenen. Het belang van het levend houden van de herinnering geldt niet alleen voor (nabestaanden van) mensen die deze oorlog hebben meegemaakt, maar juist ook voor nieuwe generaties. Generaties van nu en later moeten – ook als de eerste generatie is weggevallen – betekenis kunnen geven aan alle facetten van deze geschiedenis. Dat geldt zowel voor de oorlog zoals deze zich in Nederland en Europa heeft afgespeeld, en dan vooral de Holocaust als dieptepunt van het menselijk handelen, als voor de oorlog (en de Bersiap-periode – 1945–1949) in voormalig Nederlands-Indië. De betekenis van het levend houden van de herinnering aan WO II is gerelateerd aan hedendaagse vraagstukken van grondrechten, democratie, (internationale) rechtsorde en vrijheid. De invulling hiervan vindt plaats langs vier domeinen benodigde kennis, museale functie, educatie en informatie alsmede herdenken, eren en vieren.

De Minister is verantwoordelijk voor:

Stimuleren:

– De herinnering aan WO II blijvend betekenis laten houden.

Financieren:

– Subsidiëring van begeleidende instellingen voor maatschappelijk werk en sociale dienstverlening aan erkende deelnemers aan het voormalig verzet en oorlogsgetroffenen. – Subsidiëring van instellingen die de herinnering aan de WO II levend houden.

Regisseren:

– Het in stand houden en ondersteunen van een infrastructuur die het mogelijk maakt de zorg- en dienstverlening aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WO II te garanderen en de herinnering aan WO II blijvend betekenis te laten houden.

– Het actueel houden van de wet – en regelgeving voor verzetsdeelne-mers en oorlogsgetroffenen WO II.

(Doen) uitvoeren:

– Opdrachtgever van en toezichthouder op de zelfstandige bestuursorganen Pensioen- en Uitkeringsraad (PUR) en Sociale Verzekeringsbank, afdeling Verzetsdeelnemers en Oorlogsgetroffenen (SVB-V&O), voor toepassing en uitvoering van de wetten en regelingen voor verzets-deelnemers en oorlogsgetroffenen WO II.

– Opdrachtgever van en toezichthouder op het Nationaal Comité 4 en 5 mei (NC) voor het invullen van herdenken, eren en vieren.

• 3. 

  Beleidswijzigingen

Op het terrein van de «erfenis van WO II» vindt het kabinet continuïteit en toekomstbestendigheid belangrijk.

Het beleid voor 2017 is:

– Bijdragen aan continuïteit, kwaliteit en toekomstgerichtheid van het stelsel van voorzieningen en uitvoeringsorganisaties door middel van het monitoren en zo nodig bijsturen van ontwikkelingen op het terrein van de zorg- en dienstverlening en de herinnering WO II.

– Zeker stellen dat (de uitvoering van) het wettelijk stelsel van pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WO II actueel en effectief blijft, ondanks een door demografische ontwikkelingen steeds kleinere doelgroep.

– Invulling geven aan de beschreven ambitie van veldpartijen voor het levend houden van de herinnering WO II langs de domeinen kennis (onder leiding van het NIOD), museale functie (onder leiding van de Stichting Musea en Herinneringscentra 40–45 (SMH), educatie en informatie (SMH en NC) en herdenken, eren en vieren (NC): het betreft de uitwerking van de Commissie Cohen. De ambities zijn onder andere gericht op het vormgeven van herdenken en vieren, ook naar aanleiding van het visiedocument hierover van het NC.

– Voorzetten bestaand beleid: inhoudelijke en financiële ondersteuning van projecten en organisaties stroomlijnen met de beschreven ambities. De herinnering aan de WO II kan hierbij verbonden worden met hedendaagse vragen van burgerschap.

• 4. 

  Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Verplichtingen	574.551	42.179	273.515	257.860	242.211	227.859	213.985
Uitgaven	301.646	311.387	273.515	257.860	242.211	227.859	213.985
Waarvan juridisch verplicht (%)			99,2%
1.  De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeel-
nemers en oorlogsgetroffenen WO II en de
herinnering aan WO II	16.262	17.944	21.127	21.026	21.026	21.026	20.851
Subsidies	16.107	17.141	20.300	20.199	20.199	20.199	20.024
Nationaal Comité 4 en 5 mei	5.803	5.562	4.837	4.837	4.526	4.526	4.526
Nationale herinneringscentra	1.814	1.848	1.791	1.791	1.791	1.791	1.791
Zorg- en dienstverlening	5.955	5.473	7.745	7.745	7.745	7.745	7.745
Overig	2.535	4.258	5.927	5.826	6.137	6.137	5.962
Bekostiging	0	400	400	400	400	400	400
Overig	0	400	400	400	400	400	400
Opdrachten	155	403	403	403	403	403	403
Overig	155	403	403	403	403	403	403
Bijdragen aan andere begrotingshoofd-
stukken	0	0	24	24	24	24	24
Overig	0	0	24	24	24	24	24

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
2.  Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeel-
nemers en oorlogsgetroffenen WO II	285.384	293.443	252.388	236.834	221.185	206.833	193.134
Inkomensoverdrachten	271.095	278.322	239.213	224.679	210.049	195.696	181.997
Wetten en regelingen verzetsdeel-
nemers en oorlogsgetroffenen	262.000	249.100	239.213	224.679	210.049	195.696	181.997
Backpay	0	19.000	0	0	0	0	0
Overig	9.095	10.222	0	0	0	0	0
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	14.289	15.121	13.175	12.155	11.136	11.137	11.137
SVB	10.956	10.986	10.292	9.759	9.271	8.785	8.012
PUR	3.160	2.761	2.299	1.949	1.557	1.200	1.200
Stichting Administratie Indonesische
Pensioenen	37	0	0	0	0	0	0
Overig	136	1.374	584	447	308	1.152	1.925
Ontvangsten	3.765	5.013	901	901	901	901	901
Overig	3.765	5.013	901	901	901	901	901

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

Budgetflexibiliteit

Subsidies

Van het beschikbare budget circa € 20,3 miljoen is 90% juridisch verplicht. Het betreft de financiering van aangegane verplichtingen op basis van de Kaderregeling VWS-subsidies. Dit betreft zowel instellingsubsidies die jaarlijks worden verleend als projectsubsidies die meerjarig kunnen zijn.

Bekostiging

Van het beschikbare budget van € 0,4 miljoen is 100% juridisch verplicht. Het betreft de bekostiging van wachtgelden, de vervoerskosten en de niet op grond van een wettelijke regeling of ziektekostenregeling vergoede kosten van behandeling door stichting Centrum «45, inclusief de noodzakelijke verblijfskosten en deels de vergoeding in de FPU plus- en WW/BWU-regeling voor ex-werknemers van de Stichting 1940–1945.

Opdrachten

Van het beschikbare budget van € 0,4 miljoen is 80% juridisch verplicht. Het betreft opdrachten ten behoeve van de herinnering aan WO II en de zorg- en dienstverlening.

Inkomensoverdrachten

Van het beschikbare budget van € 239,2 miljoen is 100% juridisch verplicht. Het betreft de bekostiging van de pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WO II.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Van het beschikbare budget van € 13,2 miljoen is 100% juridisch verplicht. Het betreft de bijdragen aan de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de Pensioen- en Uitkeringsraad (PUR).

• 5. 

  Toelichting op de instrumenten

• 1. 

  De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WO II en de herinnering aan WO II

100% 95% 90% 85% 80% 75% 70% 65% 60% 55% 50%

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Percentage van de bevolking dat (veel) belang aan 4 mei hecht Percentage van de bevolking dat (veel) belang aan 5 mei hecht

Bron: Nationaal Comité 4 en 5 mei – Nationaal Vrijheidsonderzoek

Uit het Nationaal Vrijheidsonderzoek 2016 van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, dat sinds 2001 jaarlijks wordt uitgevoerd, blijkt dat driekwart van de Nederlanders de herdenking op 4 mei (heel) belangrijk vindt. Dit draagvlak is groot door de tijd heen, maar is licht gedaald ten opzichte van 2015 toen 79% aangaf de herdenking op 4 mei (heel) belangrijk te vinden. Een ruime meerderheid van de Nederlanders vindt niet dat de herdenking per definitie aan betekenis verliest alleen maar omdat de Tweede Wereldoorlog steeds verder achter ons ligt. Dit komt mede doordat een toenemend aantal mensen de laatste jaren een andere – meer actuele – invulling aan 4 mei is gaan geven. Ten aanzien van de viering van 5 mei geeft driekwart van de Nederlanders aan dat zij de viering van 5 mei (heel) belangrijk vinden. Dit draagvlak was de afgelopen jaren minder groot, maar is sinds 2015 stabiel. Ruim zeven op de tien geven aan zich op 5 mei verbonden te voelen met elkaar en zich solidair te voelen met mensen die niet in vrijheid leven. Een even grote groep staat stil bij het feit dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Een meerderheid geeft aan 5 mei belangrijk te vinden vanwege nieuws en actualiteiten (73%) en ruim driekwart vindt dat 5 mei zijn actualiteitswaarde blijft behouden zolang er oorlog en onderdrukking bestaan en vindt dat de viering van 5 mei ook in de toekomst door moet gaan.

Subsidies

Nationaal Comité 4 en 5 mei (NC)

Het ministerie van VWS verleent een instellingssubsidie van circa

€ 4,5 miljoen aan het NC voor de organisatie van de nationale herdenking op 4 mei en de viering op 5 mei en activiteiten op het brede terrein van de herinnering aan WO II. Daarnaast ontvangt het NC een subsidie voor gastsprekers van € 0,3 miljoen.

Monument

Mijn opa droeg een gele ster en mocht plotseling niet meer met zijn moeder naar het park

Mijn oma woonde in een kamp en moest buigen voor Japanners in de felle rode zon

Mijn opa deelde zijn kamer

met een Duitse soldaat

het pistool ligt nog op zolder

Mijn oma werd pas na de oorlog geboren op een boerderij precies een jaar na de bevrijding

Op haar twaalfde hoorde ze

hoe haar ouders in de oorlog

joden en piloten verstopten in de schuur

En in deze twee minuten

vraag ik me af

wat er gebeurd zou zijn

als die Duitser die nacht

bij een ander van die vier was ondergebracht

was ik er dan geweest?

Sterre Wolthers (16) uit Haren heeft op 4 mei 2016 haar gedicht voordragen tijdens de Nationale Herdenking op de Dam.

Nationale herinneringscentra

Het Ministerie van VWS verleent instellingssubsidies aan de vier nationale herinneringscentra: Kamp Vught, Kamp Westerbork, Kamp Amersfoort en het Indisch Herinneringscentrum. Deze spelen een belangrijke rol in de blijvende betekenis van en de collectieve herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Gezien de bezoekersaantallen wordt het bereik van de herinneringscentra steeds groter. Naast het beheer en behoud van historische plekken gaat het vooral om educatieve activiteiten die vanuit de herinneringscentra worden georganiseerd. In totaal gaat het om een bedrag van circa € 1,8 miljoen in 2017.

Zorg- en dienstverlening

Na WO II is in Nederland voor de deelnemers aan het voormalig verzet en de oorlogsslachtoffers geleidelijk een – in de wereld uniek – stelsel van pensioenen, uitkeringen en hulp- en dienstverlening ontstaan, vanuit de principes van «ereschuld» tegenover de deelnemers aan het voormalig verzet en «bijzondere solidariteit» tegenover de oorlogsslachtoffers. Het aantal voormalig verzetdeelnemers en oorlogsgetroffen neemt gestaag af. Gezien deze ontwikkeling moeten ook de uitvoeringsorganisaties zich aanpassen. Het is belangrijk dat dit op een verantwoorde manier gebeurt, zodat continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening zijn gewaarborgd. Het Ministerie van VWS begeleidt en faciliteert deze ontwikkeling, bijvoorbeeld door samenwerking of fusie te stimuleren tussen die instellingen waar het organisatorisch draagvlak van de afzonderlijke organisaties te smal dreigt te worden.

Om zorg- en dienstverlening (maatschappelijk werk, sociale dienstverlening) aan (erkende) verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen mogelijk te maken, worden subsidies (in totaal in 2017 circa € 7,7 miljoen) verleend aan gespecialiseerde instellingen.

Overig

Dit betreft onder andere subsidies voor het levend houden van de herinnering WO II langs de domeinen kennis, museale functie, educatie en informatie en overige subsidies met een beperkt kasbeslag in 2017 (onder andere subsidies op grond van het «Beleidskader voor de subsidiering van projecten en activiteiten ten behoeve van de participatie en emancipatie van de Sinti en Roma in Nederland»).

• 2. 

  Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WO II

Inkomensoverdrachten

Wetten en regelingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen De wetten en regelingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen worden alleen nog bijgesteld als wijzigingen in aanpalende wetten, bijvoorbeeld op het terrein van zorg en sociale zekerheid, dat noodzakelijk maken. In het kader van de wetten voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen uit WO II (Wuv, Wubo en Wbp) worden onder andere tegemoetkomingen (inkomensafhankelijk) en vergoedingen (inkomensonafhan-kelijk) voor bijzondere voorzieningen toegekend als onderdeel van de totale uitkering. Het betreft met name uitgaven voor medische voorzieningen, huishoudelijke hulp, «deelname maatschappelijk verkeer» en overige voorzieningen zoals vervoer.

Voor 2017 is circa € 239,2 miljoen beschikbaar, waarvan het merendeel voor de Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940–1945 (circa € 140,5 miljoen). Voor de Wubo en de Wbp is in 2017 € 62,2 miljoen respectievelijk € 30,6 miljoen beschikbaar.

150-100-
	———__
50-	*"--------•-
0-
	2015 2016	2017 2018 2019	2020	2021
				AOR

Bedragen x € 1 miljoen Bron: SVB

Wuv = Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940–1945; Wubo = Wet uitkeringen burgeroorlogsslachtoffers 1940–1945; Wbp = Wet buitengewoon pensioen 1940–1945; AOR= Algemene Ongevallenregeling.

Bovenstaande figuur geeft een overzicht van (de ontwikkeling van) de totale programma-uitgaven in het kader van de wetten en regelingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen over de periode 2015–2021. De uitgaven betreffen ramingen inclusief een aanname voor de wettelijk verplichte indexering voor loon- en prijsbijstelling. De uitgaven dalen geleidelijk met circa 5% per jaar.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

SVB en PUR

Om pensioenen, uitkeringen en bijzondere voorzieningen te kunnen toekennen aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen, worden in 2017

bijdragen (circa € 12,6 miljoen) ter beschikking gesteld aan de SVB en de

PUR.

Indicator: percentage eerste aanvragen dat door de PUR en de SVB binnen de (verlengde) wettelijke termijn is afgehandeld.

100% 95% 90% 85% 80% 75% 70%

2010              2011              2012              2013              2014             2015

Percentage eerste aanvragen die binnen de (verlengde) wettelijke termijn is afgehandeld

Streefwaarde afhandeling eerste aanvragen binnen de (verlengde) wettelijke termijn

Bron: Jaarverslag van de PUR en de SVB 2015

De realisatie van de gestelde behandeltermijnen is voor de eerste aanvragen, ondanks het toevoegen van de uitvoering van de Algemene Oorlogsongevallenregeling Indonesië (AOR), in 2015 op hetzelfde niveau gebleven als in 2014. Het aantal nieuwe «eerste» aanvragen in 2013 was 619 en in 2014 546 per jaar en in 2015 (inclusief AOR) 797 per jaar. De percentages voor de afhandeling van de eerste aanvragen betreffen een gewogen gemiddelde van de Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940–1945 (Wuv), de Wet uitkeringen burger-oorlogsslachtoffers 1940–1945 (Wubo) en de Wet buitengewoon pensioen 1940–1945 (Wbp). De feitelijke behandeltijd is mede afhankelijk van derden (geldt met name voor medische gegevens). Er wordt door de SVB gestreefd naar minimale doorlooptijden. Het percentage aanvragen dat is afgehandeld binnen de (verlengde) wettelijke termijn is een cruciale indicator voor de kwaliteit van de wetsuitvoering.

Beleidsartikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten

• 1. 

  Algemene doelstelling

De zorg financieel toegankelijk houden.

• 2. 

  Rol en verantwoordelijkheid Minister

De Minister is verantwoordelijk voor:

Financieren:

Financieren van de zorgtoeslag. Vaststellen van de hoogte van de zorgtoeslag en de vormgeving van het stelsel van wet- en regelgeving. De uitbetaling van de tegemoetkomingen Wtcg aan rechthebbenden waarvan het rekeningnummer in 2016 pas bekend wordt en de tegemoetkoming alsnog kan worden uitbetaald (Wtcg 2009 t/m Wtcg 2013).

De tegemoetkoming voor personen die in de inkomstenbelasting hun uitgaven voor specifieke zorgkosten als gevolg van heffingskortingen niet of niet geheel kunnen verzilveren.

• 3. 

  Beleidswijzigingen

Zorgtoeslag

Met ingang van 2017 is de zorgtoeslag structureel verhoogd. Deze verhoging wordt bereikt door de normpercentages die de hoogte van de zorgtoeslag bepalen structureel lager vast te stellen (0,35 procentpunt bij alleenstaanden en 0,70 procentpunt bij meerpersoonshuishoudens). Omdat in 2016 tot een tijdelijke verhoging besloten was stijgt de zorgtoeslag nu vrijwel evenveel als de standaardpremie. De Zorgtoeslag groeit iets minder vanwege de stijging van het minimumloon en omdat zowel de normpercentages als de afbouwpercentages iets stijgen als gevolg van een maatregel uit 2010.

• 4. 

  Budgettaire gevolgen van beleid

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

Budgetflexibiliteit

Inkomensoverdrachten

Van het beschikbare budget voor 2017 van ruim € 4,4 miljard is 100% juridisch verplicht. Het betreft de wettelijke regelingen zorgtoeslag, Wtcg en TSZ.

• 5. 

  Instrumenten

Inkomensoverdrachten

Zorgtoeslag

De Belastingdienst kent als tegemoetkoming in de kosten van de nominale premie Zvw en het gemiddeld eigen risico de zorgtoeslag toe aan alle burgers die daar recht op hebben en toeslag aanvragen (zie onderstaand figuur). Hierdoor betaalt idealiter niemand een groter dan aanvaardbaar deel aan Zvw-premie. De raming voor 2017 is circa € 4,4 miljard. De gemiddelde zorgtoeslag was in 2015 € 866 voor een eenpersoonshuishouden en € 1.107 voor een tweepersoonshuishouden.

Kengetal: Het aantal «voorlopige» toekenningen per eenpersoons/ en tweepersoonshuishouden.

6.000.000

5.000.000

4.000.000

2.000.000

1.000.000

3.000.000------------------

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

2p

D 1p

Bron: Belastingdienst

In bovenstaande figuur staat de stand van het aantal toekenningen voor de zorgtoeslag voor het betreffende toeslagjaar. De cijfers betreffen de stand op 1 juli 2016. In de stand van het aantal toekenningen zijn zowel definitieve als voorlopige toekenningen meegenomen. Het aantal ontvangers zorgtoeslag in een jaar kan hoger of lager uitvallen, omdat de zorgtoeslag met terugwerkende kracht kan worden aangevraagd. Als alle aanvragen definitief toegekend zijn, is pas duidelijk hoeveel rechthebbenden er zijn.

Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg)

Chronisch zieken en gehandicapten ontvangen een algemene tegemoetkoming in de meerkosten die zij hebben als gevolg van hun chronische ziekte of handicap. De raming voor 2017 is circa € 3,8 miljoen. Dit bedrag bestaat uit nabetalingen over de tegemoetkomingsjaren 2009 t/m 2013.

0

Het betreft betalingen aan rechthebbenden waarvan het rekeningnummer (alsnog) beschikbaar is gekomen.

De Wtcg is per 1 januari 2014 afgeschaft (EK 33 726, A). Doordat de tegemoetkoming een jaar later wordt uitbetaald dan dat de rechten zijn opgebouwd, heeft eind 2014 de grote betaalronde van de tegemoetkomingen over 2013 plaatsgevonden. In 2015 en 2016 hebben nog betalingen plaatsgevonden, bijvoorbeeld aan personen van wie het rekeningnummer pas later bekend werd. Ook in 2017 zullen er nog betalingen worden gedaan aan rechthebbenden waarvan de rekeningnummers bekend worden.

Tegemoetkoming specifieke zorgkosten

Conform het begrotingsakkoord 2014 blijft de fiscale aftrek mogelijk van uitgaven voor specifieke zorgkosten. De TSZ-regeling is een tegemoetkomingsregeling voor personen die in de inkomstenbelasting hun uitgaven voor specifieke zorgkosten als gevolg van heffingskortingen niet of niet geheel kunnen verzilveren. De raming voor 2017 is € 38,3 miljoen.

Ontvangsten

VWS baseert zich bij zijn raming van de zorgtoeslag op ramingen van het CPB ten aanzien van de inkomensontwikkeling van huishoudens en het daaruit volgende recht op zorgtoeslag. De belastingdienst maakt hier gebruik van bij de voorlopige toekenning van de zorgtoeslag. De inkomensramingen zullen bij een deel van de huishoudens echter te hoog of te laag uitvallen. Er volgen dan terugvorderingen en nabetalingen bij de definitieve vaststelling. Deze worden niet geraamd waardoor er in de budgettaire tabel aan de ontvangstenkant geen bedrag wordt opgenomen voor 2017. Bij Slotwet worden de uitgavenramingen aangepast aan de werkelijke realisaties (inclusief de nabetalingen) en worden de gerealiseerde terugvorderingen aan de ontvangstenkant in beeld gebracht en zo nodig toegelicht.

• 4. 

  Niet-beleidsartikelen Beleidsartikel 9 Algemeen

• 1. 

  Inleiding

In dit niet-beleidsartikel worden de departementsbrede uitgaven vermeld die niet zinvol kunnen worden toegerekend aan een beleidsartikel.

• 2. 

  Ministeriële verantwoordelijkheid

Het Ministerie van VWS is verantwoordelijk voor het stimuleren, afstemmen en waarborgen van internationale samenwerking op de beleidsterreinen van volksgezondheid, welzijn en sport. Op specifieke gebieden wordt hiertoe nadrukkelijk samengewerkt met andere ministeries. Vooral de samenwerking met de Ministeries van Buitenlandse Zaken (WHO, drugs, geneesmiddelenbeleid en life sciences and health), Veiligheid en Justitie (drugs), Economische zaken (antimicrobiële resistentie, life sciences and health, geneesmiddelenbeleid en voedselveiligheid) en Sociale Zaken en Werkgelegenheid (EU) is hierbij van belang.

• 3. 

  Prioriteiten 2017

Het is van belang om de afspraken die we onder het Nederlandse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie hebben gemaakt, verder uit te werken. Hierbij is het vooral van belang om zorg te dragen dat lidstaten nationale plannen op het gebied van antibiotica resistentie gaan maken en dat er een nieuw EU actieplan komt. Op het terrein van het geneesmiddelen- en prijsbeleid moet de vrijwillige samenwerking tussen die lidstaten, verder worden geconcretiseerd en erop worden toegezien dat de overeengekomen analyse van het stelsel van incentives die marktexclusiviteit creëren, wordt vormgegeven op een wijze die meerwaarde geeft. Op het terrein van productverbetering moet worden gezorgd dat het afgesproken actieplan tussen bedrijven, lidstaten en de Europese Commissie, verder zal worden vormgegeven. Op het terrein van het sportbeleid moeten de afspraken ten aanzien van transparantie bij de toewijzing van grote sportevenementen, worden uitgewerkt. Hiertoe wordt samenwerking gezocht met de aankomende voorzitterschappen, de Europese Commissie en andere lidstaten.

Samenwerking op Europees en mondiaal niveau

Het Ministerie van VWS vertegenwoordigt Nederland met betrekking tot de voor volksgezondheid, welzijn en sport relevante onderwerpen bij internationale organisaties als de Europese Unie, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de Raad van Europa, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en de Verenigde Naties (VN). Contacten met een beperkt aantal, voor het Ministerie van VWS belangrijke landen, worden gestimuleerd. Het gaat dan om contacten met landen als China en India, de politiek en groeiende economische mogendheden en de Verenigde Staten. Bovendien ondersteunt het Ministerie van VWS activiteiten op het gebied van economische diplomatie voor een beperkt aantal landen in samenspraak met het Ministerie van Economische en het Ministerie van Buitenlandse zaken en mede vanuit de behoeften van het bedrijfsleven. Waar dit gewenst is, wordt voor het Partners in International Business programma van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland advies gegeven over het government to government onderdeel in dit programma. Ook bevordert het ministerie een goede aansluiting tussen het VWS kennisbeleid, topsectorenbeleid en de Europese onderzoek- en innovatie-instrumenten, waaronder Horizon2020, het actieprogramma Volksgezondheid en het EIP Active and Healthy Ageing.

Specifiek met betrekking tot de WHO kan worden gemeld dat Nederland tijdens de 69^ste World Health Assembly (23-28 mei 2016) is gekozen tot lid (één van de 34) van de Executive Board (Uitvoerende Raad). Eind 2017 loopt het huidige partnerschapprogramma met de WHO (2014–2017) af. In 2017 zal een nieuw vierjarig partnerschapprogramma (2018–2021) worden opgesteld.

Daarnaast zal samen met de Minister van BHOS worden gewerkt aan de implementatie van de actiepunten uit de gezamenlijke beleidsreactie op de IOB-doorlichting van de WHO 2011–2015. Het rapport en de beleidsreactie zijn op 8 juli 2016 door de Ministers voor BHOS en van VWS aan het parlement aangeboden. Concreet betekent dit het volgende voor de inzet van Nederland:

• 1) 

  pleiten voor een duurzaam en structureel financieringsmodel door verhoging van de verplichte contributie;

• 2) 

  in nauwe samenwerking met gelijkgezinde landen druk blijven uitoefenen op de Wereldgezondheidsorganisatie om institutionele hervormingen door te voeren, opdat een heldere efficiënte aansturing van de WHO tot stand komt;

• 3) 

  toezien op snelle en volledige implementatie van het nieuwe medische noodhulp programma, inclusief een mondiaal implementatieplan Internationale Gezondheidsregeling;

• 4) 

  streven naar concrete resultaten op de inhoudelijke Nederlandse prioriteiten, te weten grensoverschrijdende gezondheidsbedreigin-gen, terugdringen van antibioticaresistentie, seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en toegang tot geneesmiddelen.

Internationale samenwerking

Op het gebied van internationale samenwerking is toenemende aandacht voor internationale grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen. Besmettelijke ziekten stoppen niet bij grenzen en tekorten aan gezondheidswerkers hebben een mondiale dimensie. Er wordt samengewerkt met andere lidstaten en binnen multilaterale organisaties om de verspreiding van ziekten te beperken en om te komen tot de ontwikkeling van geneesmiddelen en vaccins ter bestrijding en voorkoming van deze ziekten, en in het bijzonder voor het tegengaan van antimicrobiële resistentie. Ook zal Nederland in 2017 activiteiten entameren in het kader van de Global Health Security Agenda in vervolg op de ministeriele bijeenkomst in oktober 2016.

Internationaal personeels- en detacheringsbeleid

Om internationaal goed samen te kunnen werken, plaatst en detacheert het Ministerie van VWS medewerkers in het buitenland en bij multilaterale organisaties, zoals bij de World Health Organization (Geneve of Kopenhagen) en bij de Europese Commissie in Brussel. De personele en materiële uitgaven met betrekking tot internationale samenwerking staan vermeld op artikel 10 Apparaatsuitgaven.

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Verplichtingen	31.095	25.718	28.185	32.367	35.515	40.515	40.515
Uitgaven	33.736	25.718	28.185	32.367	35.515	40.515	40.515
1.  Internationale samenwerking	4.843	7.107	5.127	5.127	5.127	5.127	5.127
Opdrachten	75	2.215	0	0	0	0	0
Overig	75	2.215	0	0	0	0	0
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties	3.964	4.563	5.127	5.127	5.127	5.127	5.127
World Health Organization	3.260	3.539	3.868	3.868	3.868	3.868	3.868
Overig	704	1.024	1.259	1.259	1.259	1.259	1.259
Bijdrage aan agentschappen	804	329	0	0	0	0	0
Overig	804	329	0	0	0	0	0
3.  Eigenaarsbijdrage RIVM	28.893	18.611	18.058	17.240	15.388	15.388	15.388
Bekostiging	28.893	18.611	18.058	17.240	15.388	15.388	15.388
Eigenaarsbijdrage RIVM	28.893	18.611	18.058	17.240	15.388	15.388	15.388
4.  Begrotingsreserve achterborg WFZ-garanties	0	0	5.000	10.000	15.000	20.000	20.000
Garanties	0	0	5.000	10.000	15.000	20.000	20.000
Overig	0	0	5.000	10.000	15.000	20.000	20.000
Ontvangsten	0	283	0	0	0	0	0
Overig	0	283	0	0	0	0	0

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

• 1. 

  Internationale samenwerking

Bij internationale samenwerking gaat het erom dat een gemeenschappelijke benadering meerwaarde biedt boven een nationale aanpak. De nadruk moet liggen op het zoeken naar oplossingen voor grensoverschrijdende problemen, waarbij er concrete meerwaarde moet zijn vanuit de missie van het Ministerie van VWS. VWS ontplooit activiteiten om invulling te geven aan de internatonale samenwerking op de beleidsterreinen van volksgezondheid, welzijn en sport met een beperkt aantal landen en met multilaterale organisaties bij het vormgeven van onze internationale ambities binnen de gezondheidszorg.

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

World Health Organization

In 2014 is VWS een nieuw partnerschapprogramma (2014–2017) met de World Health Organization (WHO) gestart. Hiermee is in totaal een bedrag van € 15,9 miljoen over 4 jaar gemoeid. De bijdrage voor 2017 bedraagt € 3,9 miljoen.

• 3. 

  Eigenaarsbijdrage RIVM

Bekostiging

Eigenaarsbijdrage RIVM

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is een agentschap van het Ministerie van VWS en doet projectmatig onderzoek voor zijn primaire opdrachtgevers: de Ministeries van VWS, IenM, EZ en SZW. Op dit artikel worden middelen voor het Strategisch Programma RIVM (SPR) en een aantal overige specifieke eigenaarsbijdragen geraamd (in 2017 circa € 18,1 miljoen).

Het SPR (€ 10,9 miljoen) bestaat uit onderzoek en andere werkzaamheden die het RIVM uitvoert om de kennis en expertise te ontwikkelen die nodig zijn voor de continuïteit van het instituut. Zo kan het RIVM zijn toekomstige taken voor de opdrachtgevers adequaat uitvoeren, op zowel de middellange als de lange termijn. Het SPR richt zich enerzijds op lacunes in actuele kennis en anderzijds op nieuwe ontwikkelingen. Bij de start van elke nieuwe vierjarige ronde worden inhoudelijke speerpunten gekozen. De speerpunten dekken de kennisdomeinen af, waarop het RIVM zijn kennis en kunde moet vernieuwen of intact moet houden.

Het SPR 2015–2018 omvat zes speerpunten. Alle opdrachten worden jaarlijks geëvalueerd en door de Commissie van Toezicht gevolgd om de kennispositie van het instituut te garanderen. De Wet op het RIVM vormt de wettelijke basis voor het SPR dat dit instituut uitvoert. Deze wet bepaalt dat de directeur-generaal RIVM jaarlijks een programma van onderzoek opstelt. Hierin beschrijft hij welke inzichten het instituut moet verwerven om zijn taken adequaat te kunnen uitvoeren. Het programma is gericht op de continuïteit van het RIVM op de langere termijn, bedoeld om te kunnen anticiperen op nieuwe kennisvragen van de opdrachtgevers op de middellange en lange termijn en om de positie van het RIVM in het wetenschappelijk veld te handhaven en waar nodig te versterken. Met deze wettelijke bepaling laat de wetgever zien dat het RIVM professioneel zelfstandig is. In het licht van de betekenis van het SPR voor de toekomstige kennispositie van het RIVM is het budget hiervoor belegd bij de plaatsvervangend secretaris-generaal van VWS, als eigenaar van het agentschap RIVM. Om deze reden worden deze middelen bekostigd vanuit dit niet-beleidsartikel.

De resterende middelen (€ 3,6 miljoen) zijn bestemd voor specifieke huisvestingskosten (€ 2,6 miljoen) en organisatieontwikkeling (€ 1 miljoen). De specifieke huisvestingskosten zijn gerelateerd aan kosten als gevolg van wijzigingen in de huisvesting van het RIVM. Dit zijn deels Rijksbreed wijzigingen (aanpassing Rijkshuisvestingsstelsel per 1 januari 2016), maar ook specifieke wijzigingen als gevolg van verkoop van het ALT (BTW-compensatie). Naast de specifieke huisvestingskosten doet de eigenaar gelijk aan de opdrachtgevers van het RIVM (via de tarieven) ook een bijdrage in de organisatieontwikkeling (RIVM brede ontwikkelingen zoals: digitale document huishouding, aanpassingen SAP en leer-werktrajecten).

• 4. 

  Begrotingsreserve achterborg WFZ

Garanties

In het kader van het kabinetsbeleid van versobering van risicoregelingen heeft een evaluatieonderzoek van het WFZ plaatsgevonden. Dit onderzoek is in maart 2015 afgerond (TK 34 000 XVI, nr. 108). Het onderzoek laat zien dat de doelstellingen van het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) nog steeds actueel zijn: bevorderen van de continuïteit van financiering, beperken van de macrorentekosten en stimuleren van goed financieel management bij zorginstellingen. VWS ontvangt geen premie voor de achterborg. In het kader van de verdere beperking van de risico’s is daarom besloten een begrotingsreserve aan te leggen voor eventuele schade in het kader van de achterborg.

Niet-beleidsartikel 10 Apparaatsuitgaven

• 1. 

  Inleiding

In dit niet-beleidsartikel wordt ingegaan op de personele en materiële uitgaven en ontvangsten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

• 2. 

  Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Apparaatsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Verplichtingen	299.399	302.883	259.117	252.502	250.877	245.999	245.737
Uitgaven	300.730	302.924	259.159	252.508	250.877	245.999	245.737
– Personele uitgaven	206.155	215.658	201.812	197.256	196.897	193.063	193.523
waarvan eigen personeel	188.569	198.146	193.590	190.777	190.049	186.052	185.844
waarvan externe inhuur	15.575	15.100	5.813	4.069	4.438	4.601	5.269
waarvan overige personele uitgaven	2.011	2.412	2.409	2.410	2.410	2.410	2.410
– Materiële uitgaven	94.575	87.266	57.347	55.252	53.980	52.936	52.214
waarvan ICT	5.480	8.750	5.712	5.609	5.609	5.632	5.629
waarvan bijdrage SSO’s	45.535	36.372	27.769	28.358	28.416	28.393	28.243
waarvan overige materiële uitgaven	43.560	42.144	23.866	21.285	19.955	18.911	18.342
Ontvangsten	35.866	25.573	6.731	11.679	6.633	6.529	6.520
Overig	35.866	25.573	6.731	11.679	6.633	6.529	6.520

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

Nadere uitsplitsing apparaatsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Totaal apparaatsuitgaven Ministerie van VWS	300.730	302.924	259.159	252.508	250.877	245.999	245.737
Personele uitgaven kerndepartement	136.598	139.721	123.458	118.701	118.331	115.131	115.592
waarvan eigen personeel	123.410	127.153	116.674	113.661	112.922	109.734	109.527
waarvan externe inhuur	11.557	10.886	5.104	3.360	3.729	3.717	4.385
waarvan overige personele uitgaven	1.631	1.682	1.680	1.680	1.680	1.680	1.680
Materiële uitgaven kerndepartement	75.915	64.303	38.188	36.671	35.399	35.355	34.633
waarvan ICT	3.508	4.884	2.348	2.313	2.313	2.316	2.313
waarvan bijdrage SSO’s	45.125	32.193	23.298	24.197	24.255	24.312	24.162
waarvan overige materiële uitgaven	27.282	27.226	12.542	10.161	8.831	8.727	8.158
Personele uitgaven inspecties	54.336	62.852	64.639	64.846	64.848	64.217	64.216
waarvan eigen personeel	50.473	58.114	63.397	63.603	63.605	62.974	62.973
waarvan externe inhuur	3.483	4.008	513	513	513	513	513
waarvan overige personele uitgaven	380	730	729	730	730	730	730
Materiële uitgaven inspecties	12.731	18.346	15.516	15.156	15.156	15.156	15.156
waarvan ICT	1.092	3.061	2.961	2.961	2.961	2.961	2.961
waarvan bijdrage SSO’s	407	3.948	4.260	3.950	3.950	3.950	3.950
waarvan overige materiële uitgaven	11.232	11.337	8.295	8.245	8.245	8.245	8.245
Personele uitgaven SCP en raden	15.221	13.085	13.715	13.709	13.718	13.715	13.715
waarvan eigen personeel	14.686	12.879	13.519	13.513	13.522	13.344	13.344
waarvan externe inhuur	535	206	196	196	196	371	371
waarvan overige personele uitgaven	0	0	0	0	0	0	0
Materiële uitgaven SCP en raden	5.929	4.617	3.643	3.425	3.425	2.425	2.425
waarvan ICT	880	805	403	335	335	355	355
waarvan bijdrage SSO’s	3	231	211	211	211	131	131

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

waarvan overige materiële uitgaven

5.046

3.581

3.029

2.879

2.879

1.939

1.939

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

Apparaatskosten agentschappen, ZBO’s en RWT’s (Bedragen		x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Totaal apparaatskosten agentschappen	411.716	392.918	427.725	425.152	422.783	423.218	422.958
Agentschap College Ter Beoordeling van
Geneesmiddelen	39.097	35.750	38.250	38.250	38.250	38.250	38.250
Centraal Informatiepunt Beroepen Gezond-
heidszorg	45.678	42.758	42.675	43.102	43.533	43.968	44.408
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu	326.941	314.410	346.800	343.800	341.000	341.000	340.300
Totaal apparaatskosten ZBO’s en RWT’s	303.5801	295.694	266.813	263.708	261.093	260.888	261.009
Zorg Onderzoek Nederland/ Medische
Wetenschappen (ZonMw)	6.239	6.216	5.916	5.516	5.366	5.366	5.366
Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ)	68.981	71.268	68.573	68.269	68.269	68.269	68.269
Centraal Administratie Kantoor (CAK)	100.916	84.189	76.353	76.081	74.761	74.790	74.791
Pensioen- en Uitkeringsraad (PUR)	3.160	2.761	2.299	1.949	1.557	1.200	1.200
Centrale Commissie voor Mensgebonden
Onderzoek (CCMO), inclusief Medisch Ethische
Commissies (METC’s)	1.845	2.517	2.363	2.260	2.267	2.267	2.267
Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)	51.617	57.002	55.794	55.639	55.051	55.053	55.053
Zorginstituut Nederland (ZiNL)	67.738	68.433	52.207	50.474	50.170	50.170	50.170
College Sanering Zorginstellingen (CSZ)	2.374	2.558	2.558	2.770	2.902	3.023	3.143
College ter Beoordeling van Geneesmiddelen	710	750	750	750	750	750	750

¹ Het totaalbedrag wijkt af van het jaarverslag. Dit is het gevolg van de toevoeging van het ZBO College ter Beoordeling van Geneesmiddelen aan de tabel.

Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.

2.1 Toelichting apparaatsuitgaven kerndepartement

Op dit artikel worden de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten voor ambtelijk personeel, inhuur externen en materieel geraamd die nodig zijn voor het functioneren van het kerndepartement.

De personele uitgaven kerndepartement bestaan uit alle personeelsuitgaven van het kerndepartement inclusief de inhuur van externen voor zowel primaire als ondersteunende processen. De materiële uitgaven hebben uitsluitend betrekking op de ondersteunende processen. Dit omvat onder andere ICT, bijdragen aan shared service organisaties (SSO’s) en overige materiële kosten zoals huisvestingskosten.

De ontwikkeling van de budgetten wordt in 2017 en opvolgende jaren beïnvloed door enerzijds de personele taakstelling uit het kabinet Rutte I en anderzijds een aantal intensiveringen. Een deel van deze intensiveringen is van tijdelijke aard en hangt samen met de zorgvuldige implementatie van de gecompliceerde en veelomvattende beleidsagenda van VWS. Bij eerste suppletoire begroting 2016 zijn reeds enkele meerjarige intensiveringen toegelicht. Op het gebied van personele uitgaven zal in 2017 de informatiseringsfunctie (I-functie) binnen het ministerie zijn versterkt. Daarnaast vindt er een gerichte intensivering plaats op de middelen voor structureel onderhoud en beheer van de diverse ICT-voorzieningen.

De actuele raming voor de uitgaven voor externe inhuur is aanmerkelijk lager dan de realisatie van de afgelopen jaren. Naar verwachting zal het budget (en de realisatie) als gevolg van interne herschikkingen lopende het begrotingsjaar hoger worden.

In de suppletoire begrotingen zullen deze mutaties worden gemeld en zo nodig toegelicht.

Apparaatsuitgaven kernministerie 2017 onderverdeeld naar	Directoraat-Generaal
(bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Apparaats-
	uitgaven
Directoraat-generaal Volksgezondheid	27.266
Directoraat-generaal Curatieve zorg	14.774
Directoraat-generaal Langdurige zorg	15.298
Totaal beleid	57.338
Secretaris-generaal/(plaatsvervangend) secretaris-generaal	104.308
Totaal apparaatsuitgaven kerndepartement	161.646

Extracomptabele tabel invulling taakstelling (bedragen		x € 1.000)
	2016	2017	2018	Structureel
Departementale taakstelling (totaal)	16.900	26.200	30.550	30.850
Inspecties
IGZ	630	1.440	1.800	1.800
IJZ	70	160	200	200
Totaal inspecties	700	1.600	2.000	2.000
Agentschappen
CIBG	300	800	1.000	1.000
RIVM	4.400	7.900	9.300	9.300
Totaal Agentschappen	4.700	8.700	10.300	10.300
ZBO’s/RWT’s
CAK	200	500	600	600
ZiNL	500	500	1.200	1.500
ZonMw	300	700	850	850
CIZ	2.600	6.100	7.500	7.500
Totaal ZBO’s/RWT’s	3.600	7.800	10.150	10.450
Kennisinfrastructuur
Preventie, jeugd en sport	3.600	3.600	3.600	3.600
Langdurige zorg	3.300	3.300	3.300	3.300
Curatieve zorg	1.000	1.200	1.200	1.200
Totaal kennisinfrastructuur	7.900	8.100	8.100	8.100

2.2 Toelichting apparaatsuitgaven inspecties

Inspectie voor de Gezondheidszorg

Het kunnen beschikken over goede, veilige zorg wanneer dat nodig is, is een essentieel publiek goed. Of het nu in de rol van betrokken familielid, patiënt of cliënt is, burgers moeten erop kunnen vertrouwen dat zorgprofessionals adequaat behandelen, verzorgen en begeleiden en de fabrikant van geneesmiddelen of medische hulpmiddelen veilige producten levert. De verantwoordelijkheid voor dat vertrouwen ligt bij de zorgaanbieder en fabrikant. De inspectie ziet erop toe dat zorgaanbieders en fabrikanten deze verantwoordelijkheid nakomen. Vanuit het maatschappelijk belang bij veilige en verantwoorde zorg houdt de inspectie scherp, deskundig en onafhankelijk toezicht op de veiligheid en kwaliteit van zorg.

In haar toezicht gaat de IGZ uit van de intrinsieke motivatie van zorgaanbieders om veilige en goede zorg te verlenen. Dit vat zij in de term «gezond vertrouwen», wat ook de titel is van het Meerjarenbeleidsplan 2016–2019 van de IGZ. Dit gezond vertrouwen is niet vanzelfsprekend: het is een dynamisch proces waarvoor steeds weer de resultaten van de zorgaanbieder over goede zorg de basis vormen. Bij onwil, onvermogen en roekeloos gedrag van bestuurders en zorgverleners, treedt de inspectie direct op. Door het toezicht op deze manier in te richten wil de IGZ bijdragen aan het gezonde vertrouwen van eenieder in de Nederlandse zorg.

Ontwikkelingen zoals de decentralisatie van zorgtaken naar gemeenten, de invoering van de Wet kwaliteit en klachten en geschillen zorg (Wkkgz) en de vorming van het medisch specialistisch bedrijf in de ziekenhuizen, maken dat de zorgsector volop in beweging is. Hetzelfde geldt voor de relatie tussen zorgaanbieder en patiënt in zorginstellingen en thuis. Deze transities vragen veel van de mensen die in de zorg werkzaam zijn: zij moeten en willen zorg blijven leveren die aan alle kwaliteitseisen voldoet. Daarbij veranderen de kwaliteitseisen zelf ook: het perspectief en de behoeften van de patiënt staan hierin steeds meer centraal.

De IGZ werkt er naar toe een meer proactieve toezichthouder te zijn, die belangrijke thema’s weet te agenderen bij het zorgveld en politiek, maar ook kan ingrijpen voordat risico’s zich voordoen. Daarnaast spreekt de inspectie zorgprofessionals en -bestuurders nadrukkelijker aan op hun verantwoordelijkheden voor de kwaliteit van de zorg en de bewaking daarvan. Het perspectief van de burger, die soms patiënt of cliënt is, vormt voor de zorg en daarmee ook voor het toezicht een belangrijk uitgangspunt.

Kortom, de zorgsector is volop in beweging, maar de IGZ beweegt mee: de ontwikkelingen in de zorg, gecombineerd met nieuwe wetgeving, risicothema’s en de eigen ontwikkeling vormen een ambitieuze uitdaging naast de «reguliere» taak van de IGZ op het gebied van toezicht en handhaving. Een goed voorbeeld van een punt waarop de IGZ in beweging is, is de voorgenomen fusie met de Inspectie Jeugdzorg (IJZ) die in 2017 voltooid zal zijn. Beide inspecties gaan dan verder onder de naam «Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd».

Inspectie Jeugdzorg

De Inspectie Jeugdzorg voert samen met de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Inspectie Veiligheid en Justitie het landelijk toezicht in het kader van de Jeugdwet uit. Zij ziet toe op de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en jeugdreclassering en op de naleving van de wetgeving. De inspectie stimuleert met haar toezicht de voorzieningen tot goede en veilige verzorging, opvoeding en behandeling van kinderen in de jeugdhulp en in de jeugdbescherming en jeugdreclassering en de ondersteuning van ouders en verzorgers van die kinderen. De inspectie draagt er met haar toezicht aan bij dat de samenleving er op kan vertrouwen dat kinderen en ouders op tijd en op maat de hulp en zorg krijgen van de instellingen en de professionals. Het onafhankelijk oordeel over de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en jeugdreclas- sering is relevant voor de professional, de instelling en de overheid en helpt bij het verbeteren van die kwaliteit.

De inspectie verzamelt informatie over de kwaliteit, vormt zich een oordeel en grijpt zo nodig in. Daarnaast kijkt de inspectie of het beleid goed werkt. Daarover doet de inspectie gevraagd en ongevraagd voorstellen tot verbeteringen aan de betreffende instellingen en verantwoordelijke overheden.

De Inspectie Jeugdzorg houdt op grond van de Jeugdwet en een aantal andere wetten en regelingen toezicht op de volgende organisaties:

jeugdhulpaanbieders;

instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering;

certificerende instelling voor jeugdbescherming en jeugdreclassering;

Veilig Thuis (advies- en meldpunten huiselijk geweld en kindermishandeling);

Raad voor de Kinderbescherming;

justitiële jeugdinrichtingen;

vergunninghouders voor interlandelijke adoptie;

opvangvoorzieningen voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen;

schippersinternaten.

Binnen het bredere sociaal domein werkt de inspectie samen met de Inspectie voor de Gezondheidszorg, de Inspectie Veiligheid en Justitie, de Inspectie van het Onderwijs en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het samenwerkingsverband Samenwerkend Toezicht Jeugd/ Toezicht Sociaal Domein.

De inspectie werkt onder verantwoordelijkheid van de Ministers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en van Veiligheid en Justitie en is organisatorisch onderdeel van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De begroting 2017 bedraagt € 6,8 miljoen.

De Minister heeft de Tweede Kamer op 18 maart 2016 geïnformeerd over haar voornemen om te komen tot een fusie tussen de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg tot de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, daar deze inspecties in de praktijk al steeds nauwer samenwerken in het kader van het gezamenlijk toezicht op basis van de Jeugdwet. De voorbereidingen voor de fusie zijn in werking gezet, inclusief de voorbereiding van de benodigde wijzigingen in de wetgeving.

Sociaal en Cultureel Planbureau

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is een interdepartementaal, wetenschappelijk instituut, opgericht bij koninklijk besluit op 30 maart 1973. Het koninklijk besluit is per 1 april 2012 ingetrokken en vervangen door de Regeling van de Minister-President, Minister van Algemene Zaken, houdende de vaststelling van de Aanwijzingen voor de Planbureaus (1 april 2012).

Het SCP verricht zelfstandig onderzoek en rapporteert - gevraagd en ongevraagd - aan de regering, de Eerste- en Tweede Kamer, ministeries en andere maatschappelijke en overheidsorganisaties. De belangrijkste taken van het SCP zijn:

Het beschrijven van de situatie op sociaal en cultureel terrein in

Nederland en de te verwachte ontwikkelingen.

Het bijdragen aan verantwoorde keuzen van doeleinden en middelen in het sociaal en cultureel beleid en het ontwikkelen van alternatieven.

Aantal	Uren in	Uitgaven in
rapporten	2017	2017 (bedragen x € 1.000)
45	82.789	10.800
-	9.199	1.200
45	91.988	12.000

Het beoordelen van het gevoerde beleid, speciaal het interdepartementale beleid.

Het SCP verricht daartoe sociaalwetenschappelijk onderzoek naar de leefsituatie en de opvattingen van de burger, evenals naar het (overheids)beleid dat daarop van invloed is. Het werk van het SCP omvat de terreinen van nagenoeg alle Ministeries. Eens per jaar geeft het SCP een overzicht van de voorgenomen activiteiten in een werkprogramma. Het werkprogramma wordt gepubliceerd op de website van het bureau (www.scp.nl).

Activiteiten SCP 2017

• 1. 

  Wetenschappelijk onderzoek

• 2. 

  Kennisverspreiding

• 3. 

  Totaal

Toelichting

• 1. 

  Wetenschappelijk onderzoek

Het onderzoeksprogramma van het SCP staat in het teken van het ondersteunen van het beleid van de overheid, waar dat gericht is op het behoud en de verhoging van het welzijn en het welbevinden van de Nederlandse burger en samenleving. Veel van de door het SCP in 2017 uit te voeren projecten vloeien voort uit eerder gemaakte afspraken of verkregen opdrachten.

In oneven jaren brengt het SCP «De Sociale Staat van Nederland» uit (een brede inventarisatie van de levensomstandigheden van de Nederlandse bevolking), in even jaren een meer thematisch Sociaal Cultureel Rapport.

Er zijn langjarige afspraken over de opstelling van bijvoorbeeld de Verdiepende studie Integratie, de Emancipatiemonitor, «De Sociale Staat van het Platteland», «Het Cultureel Draagvlak», de pgb-monitor en de ontwikkeling van ramingsmodellen voor de vraag naar jeugdzorg en langdurige zorg. Veel van het SCP-onderzoek is gebaseerd op door het CBS verzamelde en ter beschikking gestelde gegevens. Daarnaast laat het SCP zelf ook enkele grote surveys uitvoeren. Ook in 2017 zal het SCP ten behoeve van het kabinet rapporteren over de uitkomsten van het in 2008 gestarte onderzoek naar zorgen en maatschappelijke kwesties die leven onder de bevolking en van belang zijn voor de politiek («Continu Onderzoek Burgerperspectieven»).

• 2. 

  Kennisverspreiding

Vele SCP-medewerkers hebben contacten met of maken deel uit van voor het SCP relevante wetenschappelijke of maatschappelijke organisaties, of hebben vanwege hun SCP-werk of -expertise een adviserende rol in allerlei gremia. Kennisverspreiding via presentaties, artikelen, papers e.d. zijn een belangrijk onderdeel van het werk.

Een kerntaak van het SCP is het adviseren van departementen en andere overheidsinstanties op basis van de beschikbare kennis en inzichten. De positionering van het bureau binnen de rijksoverheid maakt het mogelijk deel te nemen aan het commissie- en advieswerk binnen de overheid

(onderraden en voorportalen). Afgezien van deze vorm van indirecte advisering brengt het bureau ook met regelmaat adviezen uit aan (beleidsdirecties van) departementen. Deze advisering kan zeer uiteenlopend van karakter zijn, bijvoorbeeld via participatie in de kenniskamers van verschillende Ministeries.

Raad voor Volksgezondheid en Samenleving

De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) is een onafhankelijk adviesorgaan voor de regering en de beide kamers der Staten-Generaal. De RVS heeft tot taak strategische adviezen te geven over het te voeren beleid. De vraagstukken waarover de RVS adviseert zijn per definitie domeinoverstijgend. De RVS werkt aan een sterkere verbinding met VWS alsmede met andere departementen, zoals OCW, BZK, SZW en VenJ. Vanuit zijn onafhankelijke positie en opdracht laat de RVS zijn licht schijnen over toekomstige strategische beleidsvraagstukken voor zorg en gezondheid. Hierbij beziet de RVS de mogelijkheid om dit in samenwerking met andere kennisinstellingen te doen.

De RVS heeft bij zijn start gekozen voor het opstellen van een meerjarige werkagenda 2015–2018, met de volgende vier thema’s: (1) Veranderende verzorgingsstaat, (2) Verantwoord sturen, (3) De belofte van wetenschap en technologie en (4) De levensloop levenslang en levensbreed. Het werken met een meerjarige werkagenda past bij de brede opdracht van de RVS en biedt ruimte om gedurende het jaar een vraag of probleem te agenderen. Dit kan leiden tot een gevraagd of ongevraagd advies van de RVS.

Het Centrum voor Ethiek en Gezondheid (CEG) is een samenwerkingsverband van de Gezondheidsraad en de RVS dat informeert over nieuwe ontwikkelingen op het snijvlak van ethiek, gezondheid en beleid. Het CEG publiceert jaarlijks signalementen over ethische thema’s en geeft uitvoering aan de publieksfunctie, onder meer via de website www.ceg.nl (kennisbron over ethische thema’s) en diverse publieksbijeenkomsten, waaronder de jaarlijkse Els Borst Lezing. In 2017 zal het CEG extra aandacht besteden aan de verbetering van de publieksfunctie, onder meer door het vernieuwen van de website.

Gezondheidsraad

De Gezondheidsraad is een onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan en heeft als taak de regering en het parlement van advies te dienen over de stand van kennis ten aanzien van vraagstukken op het gebied van de volksgezondheid.

Het werkterrein van de Gezondheidsraad omvat de volgende aandachtsgebieden: preventie, gezondheidszorg, voeding, leefomgeving, arbeidsomstandigheden, innovatie en kennisinfrastructuur. De raad brengt gevraagd en ongevraagd adviezen uit. In september stelt de Minister van VWS het werkprogramma voor het komende jaar vast (www.gezondheids-raad.nl).

Niet-beleidsartikel 11 Nominaal en onverdeeld

• 1. 

  Inleiding

Dit niet-beleidsartikel heeft een technisch-administratief karakter. Vanuit dit artikel vinden overboekingen van loon- en prijsbijstellingen naar de loon- en prijsgevoelige artikelen binnen de begroting plaats. Ook worden er taakstellingen of extra middelen op dit artikel geplaatst die nog niet aan de beleidsartikelen zijn toegedeeld.

• 2. 

  Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Verplichtingen	0	-  48.875	-  33.462	-  29.611	-  31.080	-  31.084	-  31.062
Uitgaven	0	-  48.917	-  33.446	-  29.652	-  31.080	-  31.084	-  31.062
1.  Loonbijstelling 2.  Prijsbijstelling 3.  Onvoorzien 4.  Taakstelling	0 0 0 0	0 4.580 0 -  53.497	0 1.629 0 -  35.075	0 4.443 0 -  34.095	0 4.474 0 -  35.554	0 4.470 0 -  35.554	0 4.492 0 -  35.554
Ontvangsten Overig	0 0	5.000 5.000	0 0	0 0	0 0	0 0	0 0

Loonbijstelling

Op dit onderdeel worden de in het kader van de loonbijstelling ontvangen bedragen geboekt totdat toerekening plaatsvindt aan begrotingsartikelen.

Prijsbijstelling

Op dit onderdeel worden de in het kader van de prijsbijstelling ontvangen bedragen geboekt totdat toerekening plaatsvindt aan begrotingsartikelen. Het betreft nog niet toegedeelde middelen van de prijsbijstelling tranche 2016.

Onvoorzien

De grondslag voor dit onderdeel ligt in de Comptabiliteitswet, waarin de mogelijkheid bestaat een artikel voor onvoorziene uitgaven op te nemen. VWS maakt hier in 2017 geen gebruik van.

Taakstelling

Op dit onderdeel worden taakstellingen geboekt in afwachting van concrete invulling. De actuele stand omvat grosso modo de taakstellende onderuitputting die op de VWS-begroting is ingeboekt en die jaarlijks bij de tweede suppletoire begroting wordt ingevuld.

• 5. 

  Begroting agentschappen

• 1. 

  Agentschap College ter beoordeling van geneesmiddelen (ACBG)

1.1 Inleiding

Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) bestaat uit een College en een secretariaat dat is ondergebracht in een agentschap (ACBG). Het College is een organisatie met een zelfstandige bevoegdheid, een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). De uitvoeringsorganisatie ter ondersteuning van het CBG is een baten-lastenagentschap van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Naast de taken voor het CBG ondersteunt het agentschap tevens het Ministerie van Economische Zaken (EZ) bij de uitvoering van veterinaire geneesmiddelenbeoordeling en -bewaking door de Commissie Registratie Diergeneesmiddelen (CRD) en het Ministerie van VWS bij de beoordeling van nieuwe voedingsmiddelen.

De belangrijkste taken op basis van de Geneesmiddelenwet, de Diergeneesmiddelenwet en Europese Verordeningen zijn voor het CBG: – Verstrekken, handhaven en schorsen van handelsvergunningen op basis van de beoordeling van werkzaamheid, risico’s en kwaliteit; – Vaststellen van de afleverstatus humaan, dus het bepalen of het geneesmiddel uitsluitend op recept, uitsluitend via de apotheek, via de drogist of in de vrije verkoop verkrijgbaar mag zijn; – Vaststellen van de afleverstatus veterinair, dus het bepalen of het diergeneesmiddel uitsluitend door een dierenarts mag worden toegediend, afgeleverd mag worden door dierenarts of apotheker, op recept afgeleverd mag worden door dierenarts, apotheker of vergunninghouder, of vrij verkrijgbaar is; – Geneesmiddelenbewaking;

– Geven van wetenschappelijk advies in het kader van geneesmiddelontwikkeling.

De meest up-to-date informatie over de organisatiestructuur, collegesamenstelling en achtergrondinformatie over processen en procedures vindt men op de CBG-website: www.cbg-meb.nl.

1.2 Begroting 2017

Begroting van baten en	lasten ACBG	voor het jaar 2017 (bedragen x € 1.000)
		2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Baten Opbrengst moederdepartement Opbrengst overige departementen		192 683	225 612	225 612	225 612	225 612	225 612	225 612
Opbrengst derden Rentebaten Vrijval voorzieningen Bijzondere baten		45.867 7 0 0	39.163 0 0 0	41.663 0 0 0	41.663 0 0 0	41.663 0 0 0	41.663 0 0 0	41.663 0 0 0
Totaal baten		46.749	40.000	42.500	42.500	42.500	42.500	42.500
Lasten Apparaatskosten – Personele kosten Waarvan:		39.807 26.110	36.500 23.500	39.000 25.500	39.000 25.500	39.000 25.500	39.000 25.500	39.000 25.500 0

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
eigen personeel	22.961	21.500	23.500	23.500	23.500	23.500	23.500
externe inhuur	3.149	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000
Waarvan overige personele kosten	0	0	0	0	0	0	0
– Materiële kosten	13.697	13.000	13.500	13.500	13.500	13.500	13.500
Waarvan:
apparaat ICT	3.750	2.000	2.500	2.500	2.500	2.500	2.500
bijdrage SSO’s	0	0	0	0	0	0	0
Waarvan overige materiële kosten (ZBO
college)	710	750	750	750	750	750	750
Rentelasten	0	0	0	0	0	0	0
Afschrijvingskosten	1.749	3.500	3.500	3.500	3.500	3.500	3.500
– Materieel	1.181	2.500	2.500	2.500	2.500	2.500	2.500
Waarvan apparaat ICT	0	0	0	0	0	0	0
– Immaterieel	568	1.000	1.000	1.000	1.000	1.000	1.000
Overige kosten	0	0	0	0	0	0	0
– Dotaties voorzieningen	0	0	0	0	0	0	0
– Bijzondere lasten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal lasten	41.556	40.000	42.500	42.500	42.500	42.500	42.500
Saldo van baten en lasten	5.193	0	0	0	0	0	0

Toelichting begroting van baten en lasten

Voor het jaar 2017 en verder jaren verwacht ACBG meer werkzaamheden en daarmee een hogere omzet uit aanvragen dan voorheen; daarom is de opbrengst derden voor de jaren 2017 en verder € 2,5 miljoen hoger dan het uitgangspunt dat voor eerdere jaren gold.

Baten

Het ACBG verwacht van opdrachtgever VWS een bedrag van

€ 0,225 miljoen te ontvangen ter dekking van de kosten van het Bureau

Nieuwe Voedingsmiddelen.

Het Bureau Diergeneesmiddelen van het ACBG verricht voor het Ministerie van Economische zaken (EZ) beleidsondersteunende activiteiten. Hiervoor is een bedrag begroot van € 0,612 miljoen.

In de volgende tabel wordt de omzet derden 2017 verdeeld naar productgroepen. De hierbij gehanteerde tarieven zijn gebaseerd op de regeling Geneesmiddelenwet en de Diergeneesmiddelenregeling.

Opbrengst derden naar productgroepen (bedragen x € 1.000)

Productgroep

Omzet

Beoordelen van nationale aanvragen

Beoordelen van Europese aanvragen: centraal

Beoordelen van Europese aanvragen: MRP

Beoordelen DCP’s

Beoordelen van homeopathische aanvragen, kruiden en nieuwe voedingsmiddelen

Jaarvergoedingen (humaan en dieren)

Bureau Diergeneesmiddelen

Totaal opbrengst derden

2.000

7.300

400

10.513

250

18.900

2.300

41.663

Onderstaand worden de productgroepen kort toegelicht.

Beoordelen van nationale aanvragen

Het beoordelingsproces van een nationale aanvraag betreft de aanvraag van een handelsvergunning voor een nieuw op de Nederlandse markt te brengen geneesmiddel. De handelsvergunning wordt door het ACBG

afgegeven. Het betreffende geneesmiddel komt alleen in Nederland op de markt.

Beoordelen van Europese aanvragen: centraal

Om een Europese handelsvergunning voor een geneesmiddel van de Europese Commissie toegekend te krijgen, moet de fabrikant de centrale procedure volgen. De fabrikant kan dan een handelsvergunning krijgen die in alle EU-lidstaten geldig is. De coördinatie van de centrale procedure berust bij het Europese Geneesmiddelenagentschap (EMA).

Beoordelen van Europese aanvragen: MRP (Mutual Recognition Procedure)

In een MRP-procedure heeft een andere EU-lidstaat een handelsvergunning verleend. Het ACBG beoordeelt of deze geneesmiddelen, op basis van het beoordelingsrapport van de andere lidstaat, toegelaten kunnen worden tot de Nederlandse markt.

Beoordelen van Europese aanvragen: DCP (Decentrale Procedure) Een Decentrale Procedure kan door de fabrikant worden gebruikt om een handelsvergunning in meerdere lidstaten te verkrijgen als nog in geen enkel land een handelsvergunning is verkregen. De fabrikant kan een EU-lidstaat vragen om het beoordelingsproces te verrichten. Deze lidstaat wordt dan Referentieland (RMS). Na het beoordelingsproces starten de overige lidstaten een MRP-procedure.

Beoordeling van homeopathische aanvragen, kruiden en nieuwe

voedingsmiddelen

Het ACBG verricht beoordelingswerkzaamheden voor homeopathische geneesmiddelen, kruiden en nieuwe voedingsmiddelen. Nieuwe voedingsmiddelen zijn voedingsmiddelen of voedselingrediënten die voor

15 mei 1997 niet in significante mate in de Europese Gemeenschap voor de menselijke voeding zijn gebruikt.

Jaarvergoedingen

Voor het op de markt brengen van een geneesmiddel moet door de registratiehouder jaarlijks een vergoeding worden betaald.

Bureau Diergeneesmiddelen

Het Bureau Diergeneesmiddelen beoordeelt en verleent vergunningen voor de productie en distributie van diergeneesmiddelen.

Lasten

Onderdeel van de materiële lasten is de subsidie aan het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb, ter waarde van € 2,2 miljoen. Dit bedrag wordt door VWS (subsidieverstrekker) toegewezen aan Lareb.

Het ACBG werkt voor de markt en meer «aanvragen» betekent meer omzet, dus ook meer werk. De personele kosten zijn verhoogd in verhouding tot de vermeerderde omzet. Investeringen in ICT zullen tot verhoogde ICT-kosten leiden.

Er wordt thans een inventarisatie gemaakt van een nieuwe ICT-oplossing voor het ACBG voor de komende jaren.

1.3 Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht ACBG voor het jaar 2017 (bedragen x € 1.000)
Omschrijving	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
1.  Rekening-courant RHB 1 januari	11.309	17.070	17.070	17.070	17.070	17.070	17.070
Totaal ontvangsten operationele kasstroom
(+/+)	44.578	40.000	42.500	42.500	42.500	42.500	42.500
Totaal uitgaven operationele kasstroom (–/–)	-  38.706	-  38.500	-  41.000	-  41.000	-  41.000	-  41.000	-  41.000
2.  Totaal operationele kasstroom	5.872	1.500	1.500	1.500	1.500	1.500	1.500
Totaal investeringen (–/–)	-  111	-  1.500	-  1.500	-  1.500	-  1.500	-  1.500	-  1.500
Totaal boekwaarde desinvesteringen (+/+)	-	-	-	-	-	-	-
3.  Totaal investeringskasstroom	-  111	-  1.500	-  1.500	-  1.500	-  1.500	-  1.500	-  1.500
4a. Eenmalige uitkering aan moederdepar-
tement (-/-)	-	-	-	-	-	-	-
Eenmalige storting door het moederdepar-
tement (+/+)	-	-	-	-	-	-	-
Aflossingen op leningen (–/–)	-	-	-	-	-	-	-
Beroep op leenfaciliteit (+/+)	-	-	-	-	-	-	-
4.  Totaal financieringskasstroom	-	-	-	-	-	-	-
5.  Rekening-courant RHB 31 december
(=1+2+3+4)	17.070	17.070	17.070	17.070	17.070	17.070	17.070

Toelichting kasstroomoverzicht

De investeringen 2017 hebben voornamelijk betrekking op vervanging van kantoorautomatisering (primair proces systeem ICI).

1.4 Overzicht doelmatigheidsindicatoren

Overzicht doelmatigheidsindicatoren c.q. kengetallen ACBG		voor het jaar 2017
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Generiek
1.  Tarieven/uur (bedragen in €)	85	85	85	85	85	85	85
2.  Omzet per productgroep (bedragen x
€ 1.000)
– Boordelen van nationale aanvragen	1.554	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000
– Beoordelen van Europese aanvragen:
centraal	8.769	5.600	7.300	7.300	7.300	7.300	7.300
– Beoordelen van Europese aanvragen: MRP	496	400	400	400	400	400	400
– Beoordelen van Europese aanvragen: DCP	12.762	10.213	10.513	10.513	10.513	10.513	10.513
– Beoordelen van homeopathische aanvragen,
kruiden en nieuwe voedingsmiddelen	49	250	250	250	250	250	250
– Bureau Diergeneesmiddelen	2.740	2.300	2.300	2.300	2.300	2.300	2.300
– Jaarvergoedingen	19.414	18.400	18.900	18.900	18.900	18.900	18.900
– Overig	83
3.  Aantal fte totaal (exclusief externe inhuur)	288	280	290	290	290	290	290
4.  Saldo van baten en lasten (% van de baten)	11,1%	0%	0%	0%	0%	0%	0%
Specifiek
1.  Gegronde klachten	14	32	25	25	25	25	25
2.  Zaken per fte	85	86	86	86	86	86	86
Omschrijving specifiek deel
1.  Liquiditeit (current ratio; norm: > 1,5)	1,26	1	1	1	1	1	1
2.  Solvabiliteit (debt ratio)	0,72	0,92	0,92	0,92	0,92	0,92	0,92
3.  Rentabiliteit eigen vermogen	0,75	0	0	0	0	0	0
4.  Percentage externe inhuur ten opzichte van
totale personele kosten	9,5%	8,5%	8,5%	8,5%	8,5%	8,5%	8,5%

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
5.  Percentage facturen betaald binnen 30 dagen	>90%	>90%	>90%	>90%	>90%	>90%	>90%

Toelichting overzicht doelmatigheidsindicatoren

Tarieven/uur

Uurtarieven om de kostenefficiency aan te tonen. Deze indicator is een gemiddelde over alle functies waarbij naar het primaire proces exclusief onderzoekskosten wordt gekeken.

Omzet per productgroep

De omzet per productgroep geeft inzicht in de samenstelling van de totale omzet van het ACBG. De samenstelling en omvang worden deels beïnvloed door internationaal opgelegde (EMA) tarieven. Op grond van marktontwikkelingen wordt rekening gehouden met een daling van de nationale afzet en ondanks een verwachte stijging van de tarieven die het ACBG hanteert, wordt rekening gehouden met een consolidatie van de omzet op het niveau 2016. Bij centrale Europese aanvragen verwachten we daarentegen een omzetstijging en verder wordt er vanaf 2015 een vergoeding ontvangen voor de eerder onbetaalde werkzaamheden in het kader van geneesmiddelenbewaking.

De diverse zaken (producttypes) zijn verschillend qua werkbelasting; binnen de omzet vinden substantiële verschuivingen plaats, met andere woorden de samenstelling van de omzet kan jaarlijks wijzigen.

Aantal fte totaal

Het totaal aantal fulltime equivalenten werkzaam bij het agentschap per

31 december van het jaar, exclusief externe inhuur. De toename van het aantal vaste medewerkers houdt verband met toegenomen structurele werkzaamheden. Daarnaast is sprake van beperking van externe inhuur/

uitbesteding.

Saldo van baten en lasten

Het saldo van baten en lasten als percentage van de totale baten. Het ACBG streeft er naar als agentschap kostenneutraal te opereren. De omzet wordt bepaald door de marktvraag en deels door de internationaal opgelegde (EMA) tarieven.

Aantal gegronde klachten

Het aantal gegronde klachten wordt bijgehouden om inzicht te krijgen in de geleverde kwaliteit van de productie. Het streven is het aantal gegronde klachten niet te laten stijgen.

Aantal zaken per fte

Het aantal zaken per fte wordt bijgehouden om de efficiency van de

productie inzichtelijk te maken.

• 2. 

  CIBG

2.1 Inleiding

De maatschappij roept om transparantie. Betrouwbare registers zijn steeds belangrijker. Organisaties, mensen en soms zelfs de gezondheid van mensen zijn hiervan afhankelijk. Als agentschap van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zorgt het CIBG voor een betrouwbare verzameling, verwerking en koppeling (gegevensknoop-punten) van (gecertificeerde) gegevens en uitlevering aan gebruikers. Het CIBG heeft een breed takenpakket zoals het BIG-register, het Donorre-gister, Registerleraar en het UZI-register. Meer informatie over de organisatie en taken van het CIBG is te vinden op: www.cibg.nl.

Het CIBG heeft de ambitie om binnen de rijksoverheid op termijn dé organisatie te worden op het gebied van registers voor (gewaarmerkte) identiteiten. De organisatie wil waarde creëren voor opdrachtgevers en de maatschappij door deskundig te zijn en betrouwbare informatie klant- en opdrachtgevergericht te koppelen en ter beschikking te stellen.

Het CIBG staat opnieuw voor een uitdagend jaar. Met slimme organisatie en digitale communicatie streeft het CIBG naar kwalitatief goede en betrouwbare dienstverlening. Er is geïnvesteerd in een meer flexibele manier van werken: digitaal en eigentijds. Hiermee gaan we komend jaar verder. We verhuizen naar een nieuwe locatie en gaan daar activiteitgere-lateerd werken. We professionaliseren onze IT en de werkprocessen en zetten de eerste stappen naar het creëren van een generiek systeem voor alle dienstverlening van het CIBG.

2.2 Begroting

Begroting van agentschap CIBG voor	het jaar 2017
(bedragen x € 1.000)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
	Stand	Vastge-
	Slotwet	stelde begroting
Baten
Omzet moederdepartement	22.860	18.655	21.221	21.433	21.648	21.864	22.083
Omzet overige departementen	4.835	4.088	4.490	4.535	4.580	4.626	4.672
Omzet derden	21.436	22.590	21.821	22.039	22.260	22.482	22.707
Rentebaten	1	0	0	0	0	0	0
Vrijval voorzieningen	0	0	0	0	0	0	0
Bijzondere baten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal baten	49.132	45.333	47.532	48.007	48.488	48.972	49.462
Lasten
Apparaatskosten	45.678	42.758	42.675	43.102	43.533	43.968	44.408
– Personele kosten	20.346	19.348	19.572	19.768	19.965	20.165	20.367
waarvan eigen personeel	15.783	17.370	17.970	17.788	17.985	18.185	18.387
waarvan externe inhuur	2.903	1.978	1.602	1.980	1.980	1.980	1.980
waarvan overige personele kosten	1.660	0	0	0	0	0	0
– Materiële kosten	25.332	23.410	23.103	23.334	23.568	23.803	24.041
waarvan apparaat ICT	6.446	6.916	6.916	6.985	7.055	7.126	7.197
waarvan bijdrage aan SSO’s	3.440	3.900	3.900	3.939	3.978	4.018	4.058
waarvan overige materiële kosten	15.446	12.594	12.287	12.410	12.535	12.659	12.786
Rentelasten	5	100	100	101	102	103	104
Afschrijvingskosten	3.312	2.475	4.757	4.804	4.853	4.901	4.950
– Materieel	13	10	9	9	9	9	9
waarvan apparaat ICT	13	10	9	9	7	6	5
– Immaterieel	3.299	2.465	4.748	4.795	4.844	4.892	4.941
Overige kosten	0	0	0	0	0	0	0
– Dotaties voorzieningen	0	0	0	0	0	0	0
– Bijzondere lasten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal lasten	48.995	45.333	47.532	48.007	48.488	48.972	49.462
Saldo van baten en lasten	137	0	0	0	0	0	0

Toelichting

Baten

De omzet moederdepartement bestaat uit de omzet op basis van opdrachten vanuit de beleidsdirecties van VWS, zoals Vakbekwaamheids-verklaring, Donorregister, TZI, SBVZ en WNT. Daarnaast is er bij het CIBG ook sprake van omzet op basis van opdrachten van andere departementen, zoals OCW-registers en Register Diergeneeskundigen. Een stijgend aandeel van de omzet is afkomstig van derden (burgers en bedrijven). Deze hangt samen met het verrichten van verschillende (wettelijke) registratieactiviteiten, het verstrekken van UZI-passen en -certificaten, het verlenen van vergunningen en ontheffingen tegen door het departement vastgestelde tarieven alsmede met de verkoop van medicinale cannabis.

De omzet overige departementen stijgt als gevolg van uitbreiding van bestaande taken zoals het Lerarenregister en het Schoolleidersregister. (OCW)

Lasten

De lasten bewegen mee met de verwachte uitbreiding van taken. De afschrijvingen nemen toe als gevolg van investeringen met als grootste post de investering in het digitaliseringsprogramma van de werkprocessen.

Omzet per opdrachtgever
(bedragen x € 1.000)
Omzet 2017
MEVA	7.870
EST	35
GMT	4.237
PG	810
MC	3.886
DJ	1.230
IGZ	928
VWS Bijdrage I-Strategie	1.720
Reeds gefinancierd	505
Subtotaal VWS	21.221
OCW	1.630
EZ	490
Reeds gefinancierd	2.370
Subtotaal overige departementen	4.490
BIG-(her)registratie	8.290
Vakbekwaamheid	150
UZI-register	8.780
Vergunningen	953
Medische hulpmiddelen	511
Opiaten	561
BMC	1.830
RIN	746
Subtotaal Derden	21.821
Totaal	47.532

2.3 Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht CIBG voor het jaar 2016
(Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	2015 Stand Slotwet	2016 Vastgestelde begroting	2017	2018	2019	2020	2021
1.  Rekening courant RHB 1 januari +
depositorekeningen	15.518	16.090	10.890	5.290	2.690	5.490	3.290
+/+ totaal ontvangsten operationele
kasstroom	5.680	6.000	6.000	6.000	6.000	6.000	6.000
–/– totaal uitgaven operationele
kasstroom	3.768	10.000	9.000	0	5.000	5.000	5.000
2.  Totaal operationele kasstroom	1.912	-  4.000	-  3.000	6.000	1.000	1.000	1.000
–/– totaal investeringen	-  9.144	-  6.000	-  4.000	-  1.000	-  1.000	-  1.000	-  1.000
+/+ totaal boekwaarde desinvesteringen
3.  Totaal investeringskasstroom	-  9.144	-  6.000	-  4.000	-  1.000	-  1.000	-  1.000	-  1.000
–/– eenmalige uitkering aan moederde-
partement	0	0	0	0	0	0	0
+/+ eenmalige storting door moederde-
partement	0	0	0	0	0	0	0
–/– aflossingen op leningen	-  277	-  1.200	-  2.600	-  3.200	-  3.200	-  3.200	-  3.200
+/+ beroep op leenfaciliteit		6.000	4.000	1.000	1.000	1.000	1.000
4.  Totaal financieringskasstroom	-  277	4.800	1.400	1.400	-  2.200	-  2.200	-  2.200
5.  Rekening-courant RHB 31 december +
stand depositorekeningen (=1+2+3+4)	8.009	10.890	5.290	2.690	5.490	3.290	1.090

Toelichting

De totale begrote ontvangsten voor 2017 zijn ruim € 47 miljoen, de totale uitgaven voor 2017 zijn naar verwachting € 50 miljoen. De operationele kasstroom fluctueert tevens als gevolg van de instroom van inschrijfgelden periodieke herregistratie in 2018, er wordt in 2018 éénmalig betaald voor 5 jaar, de baten en kosten worden ook over deze 5 jaar verdeeld.

Er wordt in 2016 een beroep gedaan op de leenfaciliteit voor een investering van € 6 miljoen. in ICT-systemen (digitaliseringsprogramma van de werkprocessen). De totale investeringen hebben vrijwel geheel betrekking op ICT en behoren tot de immateriële activa. Er wordt uitgegaan van een afschrijvingstermijn van 5 jaar. Voor de geplande investeringen vanaf 2017 wordt later bezien of een beroep op de leenfaciliteit noodzakelijk is.

2.4 Doelmatigheidsindicatoren

Overzicht doelmatigheidsindicatoren CIBG voor het jaar 2017
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
	Stand	Vast-
	Slotwet	gestelde begroting
Omschrijving generiek deel
1.  Kostprijzen per product (groep)
– Beschikking BIG-register	174,41	96,61	125,00	125,00	125,00	125,00	125,00
– Beschikking herregistratie BIG		96,61	125,00	125,00	125,00	125,00	125,00
-  Vakbekwaamheidsverklaring	5.922	5.255	5.182	5.182	5.182	5.182	5.182
– Vergunning Farmatec	1.408	2.769	2.769	2.769	2.769	2.769	2.769
– UZI-pas/certificaat	357,31	290,51	259,54	259,54	259,54	259,54	259,54
– Wilsbeschikking Donorregister	11,83	11,9	11,9	11,9	11,9	11,9	11,9
2.  Omzet per productgroep (x 1.000)
– BIG-register + herregistratie	5.536	6.550	8.290	8.290	8.290	8.290	8.290
– Vakbekwaamheid	2.470	2.890	2.850	2.850	2.850	2.850	2.850
-  Farmatec	1.815	1.240	1.240	1.240	1.240	1.240	1.240
– UZI-register	10.216	11.940	8.980	8.980	8.980	8.980	8.980
-  Donorregister	2.367	2.380	2.380	2.380	2.380	2.380	2.380
3.  Saldo van baten en lasten (%)	0,28%	0%	0%	0%	0%	0%	0%
4.  Aantal fte totaal (excl. ext inhuur)	227,07	238,4	261,38	261,38	261,38	261,38	261,38
Omschrijving specifiek deel
1.  productievolume
– Beschikkingen BIG register	13.235	13.000	13.000	13.000	13.000	13.000	13.000
– Beschikking herregistratie BIG		54.000	33.000	33.000	33.000	33.000	33.000
-  Vakbekwaamheidverklaringen	480	550	550	550	550	550	550
– Vergunningen Farmatec	863	450	450	450	450	450	450
– UZI-pas/certificaat	28.590	41.100	34.600	34.600	34.600	34.600	34.600
– Wilsbeschikkingen donorregister	181.396	200.000	200.000	200.000	200.000	200.000	200.000
2.  Aantal klachten / bezwaar en beroep
-  vakbekwaamheidverklaringen	8	10	10	10	10	10	10
– wilsbeschikkingen donorregister	10	5	5	5	5	5	5
3.  Doorlooptijden (dagen)
– wilsbeschikkingen donorregister	11	16	16	16	16	16	16

Toelichting

Het overzicht doelmatigheidsindicatoren bevat een selectie van de belangrijkste producten uit het takenpakket van het CIBG die op basis van prijs maal hoeveelheid worden afgerekend.

Omzet per productgroep

Bij de BIG-herregistraties is de omzet niet gelijk aan het volume x kostprijs omdat de kostprijs is gebaseerd op een meerjarig gemiddelde en het volume per jaar sterk fluctueert. Daarom wordt de omzet ook op basis van het aantal ingeschrevenen in het register gespreid geboekt over 5 jaar.

Aantal fte totaal

Het totaal aantal fulltime-equivalenten werkzaam bij de baten-lastendienst per 31 december van het jaar, exclusief externe inhuur.

Saldo van baten en lasten

Het saldo van baten en lasten als percentage van de totale baten.

Aantallen per productgroep

De genoemde producten hebben met uitzondering van de herregistratie een vrij stabiele instroom.

Aantal klachten/bezwaar en beroep

Aantal afgehandelde klachten en gegronde bezwaren.

Doorlooptijden

De gemiddelde netto doorlooptijd in dagen.

• 3. 

  Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)

3.1 Inleiding

Sinds 1 januari 2004 is het RIVM een baten-lasten agentschap van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) gevestigd in Bilthoven (in 2019/2020 volgt verhuizing naar een nieuw gebouw op de Uithof Utrecht). Het RIVM bevordert door onderzoek, uitvoering en ondersteuning de publieke gezondheid en een gezonde leefomgeving. Kerntaak van het RIVM is het verrichten van onderzoek en het wereldwijd verzamelen van kennis. De uitkomsten daarvan dienen als beleidsonder-steuning voor de overheid. Het RIVM voert onderzoek uit voor de Ministeries van VWS, IenM, EZ, SZW en DEF, voor diverse inspecties (waaronder ILT, NVWA en ANVS) en voor internationale organisaties zoals de Europese Unie, de WHO en de Verenigde Naties. Informatie over de resultaten van het RIVM-onderzoek is te vinden via de thematische ingangen van de website www.rivm.nl. Het RIVM vervult ook regiefuncties en verzorgt de landelijke coördinatie van preventie- en interventieprogramma’s, zoals het Rijksvaccinatieprogramma (RVP).

3.2 Begroting 2017

Begroting van baten en lastenagentschap RIVM	voor het jaar 2017 (bedragen x € 1.000			)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
	Stand	Vastge-
	Slotwet	stelde begroting
Baten
Omzet moederdepartement	245.963	238.595	252.600	250.200	247.600	247.800	247.600
Omzet overige departementen	70.500	60.975	70.000	70.000	70.000	70.000	69.500
Omzet derden	19.461	17.800	27.800	27.700	27.700	27.700	27.700
Rentebaten	1	0	0	0	0	0	0
Vrijval voorzieningen	913	0	0	0	0	0	0
Bijzondere baten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal baten	336.838	317.370	350.400	347.900	345.300	345.500	344.800
Lasten
Apparaatskosten	326.942	314.410	346.800	343.800	341.000	341.000	340.300
– Personele kosten	122.527	119.760	137.200	135.800	135.000	135.000	134.800
waarvan eigen personeel	105.697	102.500	117.700	116.500	115.800	115.800	115.800
waarvan externe inhuur	9.295	10.760	13.100	12.900	12.800	12.800	12.800
waarvan overige p-kosten	7.535	6.500	6.400	6.400	6.400	6.400	6.200
– Materiële kosten	204.415	194.650	209.600	208.000	206.000	206.000	205.500
waarvan apparaat ICT	14.214	10.075	15.000	14.800	14.700	14.700	14.700
waarvan bijdrage aan SSO’s	9.193	5.550	9.700	9.600	9.500	9.500	9.500
waarvan overige m-kosten	181.007	179.025	184.900	183.600	181.800	181.800	181.300
Rentelasten	1	0	0	0	0	0	0
Afschrijvingskosten	3.326	2.960	3.600	4.100	4.300	4.500	4.500
– Materieel	3.212	2.935	3.600	3.600	3.600	3.600	3.600
waarvan apparaat ICT	1.911	1.050	2.100	2.100	2.100	2.100	2.100
– Immaterieel	24	25	0	500	700	900	900
Overige kosten	1.035	0	0	0	0	0	0
– Dotaties voorzieningen	1.035	0	0	0	0	0	0
– Bijzondere lasten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal lasten	331.213	317.370	350.400	347.900	345.300	345.500	344.800
Saldo van baten en lasten	5.625	0	0	0	0	0	0

Toelichting begroting van baten en lasten

Baten

De omzetbedragen voor 2017 voor de primaire opdrachtgevers (VWS, IenM, EZ, SZW en DEF) zijn ramingen op grond van de verwachte opdrachtvolumes bij ongewijzigd beleid voor de komende jaren, waarin thans bekende ontwikkelingen zijn meegenomen. De overige omzet-bedragen zijn gebaseerd op lopende en naar verwachting nog af te sluiten contracten met overige (derden) opdrachtgevers.

De hoogte van de omzet is afhankelijk van overeenstemming tussen opdrachtgevers en het RIVM over aard en omvang van de te verrichten activiteiten en – daarmee samenhangend – de in rekening te brengen kosten (zijnde uren x tarief plus directe projectgebonden kosten). De geraamde omzetbaten van VWS-eigenaar zijn hoofdzakelijk bestemd voor het strategisch onderzoek van het RIVM (SPR) en als aanvullend huisvestingsbudget.

De geraamde omzetbaten van VWS-opdrachtgevers betreffen inkomsten die het RIVM op grond van lopende werkprogramma’s en thans bekende ontwikkelingen verwacht te verkrijgen door opdrachtverlening door de beleidsdirecties van VWS en de IGZ. De geraamde baten van IenM, EZ, SZW en DEF volgen uit werkzaamheden die op het taakveld milieu in relatie tot volksgezondheid worden uitgevoerd in opdracht van de beleidsdirecties van IenM, de Inspectie Leefomgeving en Transport (IenM), EZ, de NVWA (EZ), SZW en DEF. Omzetbaten van derden verkrijgt het RIVM door het uitvoeren van werkzaamheden voor derden in Nederland en in internationaal verband (EU, WHO en VN).

Lasten

De personele kosten bedragen voor 2017 circa € 137,2 miljoen, waarin inbegrepen circa € 11,7 miljoen voor ambtelijk personeel en circa € 13,1 miljoen voor externe inhuur. Ten opzichte van 2016 is rekening gehouden met een indexatie van de loonkosten. De externe inhuur maakt 10% van de totale loonkosten uit.

De materiële kosten bedragen in 2017 circa € 209,6 miljoen. Een groot deel betreft uitvoeringskosten voor het Rijksvaccinatieprogramma (circa € 102 miljoen).

Afschrijvingskosten zijn op basis van de te verwachte investeringen omtrent de bouw van een nieuw administratief systeem ter ondersteuning van de uitvoering van het RVP, NHS en PSIE.

Eerder opgelegde bezuinigingstaakstellingen waaronder Rutte II zijn in de opgenomen baten en lasten verwerkt.

3.3 Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht RIVM voor het jaar 2017 (Bedragen x € 1.000)
Omschrijving 2015 Stand Slotwet	2016 Vastgestelde begroting	2017	2018	2019	2020	2021
1.  Rekening courant RHB 1 januari + depositorekeningen 34.148	57.763	57.226	57.913	57.788	57.622	57.622

	Omschrijving	2015 Stand Slotwet	2016 Vastgestelde begroting	2017	2018	2019	2020	2021
	+/+ totaal ontvangsten operationele
	kasstroom	355.524	317.647	348.733	347.917	345.300	345.500	344.800
	–/– totaal uitgaven operationele
	kasstroom	-  320.959	-  315.224	-  345.554	-  343.933	-  341.167	-  341.000	-  340.342
2.	Totaal operationele kasstroom	34.565	2.423	4.287	3.975	4.133	4.500	4.459
	– /– totaal investeringen	-  2.030	-  2.960	-  3.600	-  4.100	-  4.300	-  4.500	-  4.500
	+/+ totaal boekwaarde desinveste-
	ringen	4	0	0	0	0	0	0
3.	Totaal investeringskasstroom – /– eenmalige uitkering aan moeder-	-  2.026	-  2.960	-  3.600	-  4.100	-  4.300	-  4.500	-  4.500
	departement	-  8.925	0	0	0	0	0	0
	+/+ eenmalige storting door moeder-
	departement	0	0	0	0	0	0	0
	– /– aflossingen op leningen	0	0	0	0	0	0	0
	+/+ beroep op leenfaciliteit	0	0	0	0	0	0	0
4.	Totaal financieringskasstroom	-  8.925	0	0	0	0	0	0
5.	Rekening-courant RHB 31 december +
	stand depositorekeningen (=1+2+3+4)	57.763	57.226	57.913	57.788	57.622	57.622	57.580

Toelichting kasstroomoverzicht

Het RIVM investeert jaarlijks in software en licenties, gebouwinstallaties en infrastructuur, laboratoriumapparatuur, vervoermiddelen, IT en audiovisuele apparatuur en facilitaire apparatuur. Dit betreft vervangingsinvesteringen, nodig om de continuïteit te waarborgen. In 2017, 2018 en 2019 zal er waarschijnlijk een investering plaats vinden in het administratieve systeem ter ondersteuning van de uitvoering van het RVP (Rijksvaccinatieprogramma), NHS (Nationale Hielprik Screening) en PSIE (Prenatale Screening Infectieziekten). Hiervoor wordt geen beroep gedaan op de leenfaciliteit agentschappen.

3.4 Overzicht doelmatigheidsindicatoren

Overzicht doelmatigheidsindicatoren RIVM voor	het jaar 2017
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
	Stand	Vastge-
	Slotwet	stelde begroting
Omschrijving generiek deel
1.  Uurtarieven:
– Gewogen uurtarief in €	104	105	105	105	105	105	105
– Ontwikkeling uurtarief
(2015 = 100)	100	101	101	101	101	101	101
2.  Aantal fte totaal (exclusief externe inhuur)	1.487	1.579	1.618	1.602	1.602	1.592	1.592
3.  Saldo van baten en lasten (%)	1,7%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
Omschrijving specifiek deel
1.  Liquiditeit
(current ratio; norm: > 1,5)	1,19	1,19	1,19	1,19	1,19	1,19	1,19
2.  Solvabiliteit (debt ratio)	0,88	0,87	0,88	0,88	0,88	0,88	0,88
3.  Rentabiliteit eigen vermogen	34,8%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
4.  Percentage externe inhuur t.o.v. totale
personele kosten	8,1%	9,5%	10,0%	10,0%	10,0%	10,0%	10,0%
5.  Percentage facturen betaald binnen 30
dagen	93,4%	95,0%	95,0%	95,0%	95,0%	95,0%	95,0%

	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
	Stand	Vastge-
	Slotwet	stelde begroting
6.  Declarabiliteit % primair proces	63,7%	65,0%	65,0%	65,0%	65,0%	65,0%	65,0%
7.  fte overhead als % totaal aantal fte	17,3%	22,0%	22,0%	22,0%	22,0%	22,0%	22,0%
8.  Ziekteverzuim	3,4%	4,0%	4,0%	4,0%	4,0%	4,0%	4,0%
9.  % F-gesprekken gevoerd	66,2%	80,0%	8,0%	80,0%	80,0%	80,0%	80,0%

Toelichting overzicht doelmatigheidsindicatoren

Generieke indicatoren

• 1. 

  Uurtarieven: het RIVM hanteert als indicator voor de doelmatigheid het gemiddeld gewogen uurtarief. De uurtarieven worden jaarlijks door de eigenaar vastgesteld. De hoogte van de tarieven wordt onder meer bepaald door de ontwikkeling van de loonkosten, de materiële kosten (waaronder huisvestingslasten) en het aantal te declareren uren per medewerker evenals efficiencytaakstellingen.

• 2. 

  Aantal fte: opgenomen is het aantal fulltime equivalenten werkzaam bij het RIVM per 31 december van het jaar, exclusief externe inhuur. Het percentage externe inhuur 2017 bedraagt 10,0% (incl. SSC Campus). De ontwikkeling van het aantal verwachte fte is gekoppeld aan de verwachte ontwikkeling van de orderportefeuille van het RIVM.

• 3. 

  Saldo van baten en lasten: het saldo van baten en lasten als percentage van de totale baten.

Specifieke indicatoren

• 1. 

  Liquiditeit: de kortlopende vorderingen ten opzichte van de kortlopende schulden.

• 2. 

  Solvabiliteit: het totaal van de schulden ten opzichte van het balanstotaal.

• 3. 

  Rentabiliteit eigen vermogen: het onverdeeld resultaat als percentage van het totaal eigen vermogen.

• 4. 

  Percentage externe inhuur: zie tevens personele kosten.

• 5. 

  Percentage facturen betaald binnen 30 dagen: voor dit percentage sluit het RIVM qua norm aan bij de Rijksbrede afspraken hierover.

• 6. 

  Declarabiliteit % primair proces: norm binnen het RIVM is 65%. De declaribiliteit geeft enig inzicht in de productiviteit die binnen het RIVM wordt behaald.

• 7. 

  Percentage overhead.

• 8. 

  Ziekteverzuim: gehanteerde norm voor het RIVM is de Verbaan-norm van 4%.

• 9. 

  % F-gesprekken gevoerd.

Voor wat betreft de specifieke doelmatigheidsindicatoren steunt het RIVM op de gangbare bedrijfseconomische indicatoren, zoals vermeld in bovenstaande tabel. Over de geleverde prestaties legt het RIVM systematisch verantwoording af richting de opdrachtgevers. Voor de primaire opdrachtgevers VWS en IenM gebeurt dat in periodieke voortgangsrapportages die door deze opdrachtgevers worden vastgesteld. Voor de overige opdrachtgevers gebeurt dat via de tijdige levering van de afgesproken producten en diensten en de daarop volgende tijdige betaling door de opdrachtgevers van de overeengekomen opdrachtsom.

Audits en benchmarkonderzoeken vinden periodiek plaats. Over de (wetenschappelijke) audits op onderdelen van de primaire processen wordt gerapporteerd aan de Commissie van Toezicht.

• 6. 

  Financieel beeld zorg begroting 2017

• 1. 

  Inleiding

In het Financieel Beeld Zorg (FBZ) staat de ontwikkeling van het Budgettair Kader Zorg (BKZ) centraal. Hierin worden de financiële ontwikkelingen binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet langdurige zorg (Wlz), de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015), Jeugdwet en de begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven afzonderlijk toegelicht.

Het FBZ bestaat uit de volgende onderdelen:

• 1. 

  Inleiding

• 2. 

  Zorguitgaven in vogelvlucht

2.1.     Ontwikkeling van het BKZ en de netto-BKZ-uitgaven

2.2.     Verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten

• 3. 

  Uitgaven Budgettair Kader Zorg

3.1.     Zorgverzekeringswet (Zvw)

3.1.1. Algemene doelstelling

3.1.2.  Rol en verantwoordelijkheid Minister

3.1.3.  Verticale ontwikkeling van de Zvw-uitgaven en -ontvangsten

3.2.     Wet langdurige zorg (Wlz), Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) en Jeugdwet

3.2.1. Algemene doelstelling

3.2.2.  Rol en verantwoordelijkheid Minister

3.2.3.  Verticale ontwikkeling van de Wlz, Wmo 2015 en Jeugdwet-uitgaven en -ontvangsten

3.3.     Begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven

• 4. 

  Financiering van de zorguitgaven

4.1.     Totaalbeeld

4.2.     De financieringssystematiek

4.3.     De financiering in 2017

4.3.1.  Zorgverzekeringswet (Zvw)

4.3.2. Wet langdurige zorg (Wlz)

4.4.     Wat betaalt de gemiddelde burger aan zorg

• 5. 

  Meerjarige ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten

5.1.     Ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten 2007-2017

5.2.     Horizontale groeiontwikkeling van de zorguitagven 2013-2017

• 6. 

  Verdieping Financieel Beeld Zorg 6.1. Verdieping in de BKZ-deelsectoren

6.1.1.  Zorgverzekeringswet (Zvw)

6.1.2. Wet langdurige zorg (Wlz)

In het verdiepingshoofdstuk «Verdieping Financieel Beeld Zorg» wordt een gedetailleerd overzicht gegeven van de ontwikkelingen binnen het Budgettair Kader Zorg op het niveau van de deelsectoren binnen de Zvw en de Wlz.

Wijzigingen in het Financieel Beeld Zorg

Het FBZ in de ontwerpbegroting 2017 heeft ten opzichte van dat in de ontwerpbegroting 2016 de onderstaande veranderingen ondergaan: Paragraaf 2.2. horizontale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten per sector uit de ontwerpbegroting 2016 is vervallen en daarvoor in de plaats is in paragraaf 5.2 de horizontale groeiontwikkeling van de zorguitgaven opgenomen.

Zoals reeds in het VWS-jaarverslag 2015 is gemeld, worden de kerncijfers vanaf de ontwerpbegroting 2017 niet meer opgenomen in het FBZ, maar in de Staat van Volksgezondheid en Zorg (www.staat-venz.nl), een online publicatie van het RIVM. De Staat bevat niet alle cijfers die eerder werden opgenomen in de kerncijfertabel. Bij de volgende release in november wordt het aantal opgenomen cijfers uitgebreid.

De indeling van de verticale toelichting en het verdiepingshoofdstuk is gewijzigd in de onderstaande categorieën bijstellingen:

• - 

  Autonoom

• - 

  Beleidsmatig

• - 

  Technisch

Hiermee wordt aangesloten bij de indeling behorend bij de verticale toelichting van de Miljoenennota.

Paragraaf 5.1 actuele stand van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten per sector van de oude jaren (2012 t/m 2015) is komen te vervallen.

Het Budgettair Kader Zorg

De BKZ-uitgaven bestaan uit de zorguitgaven op grond van de Zorgverze-keringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz). Een deel van de begrotingsuitgaven wordt ook toegerekend aan het BKZ. Tot deze categorie hoort onder andere een deel van de uitgaven aan de zorgoplei-dingen, de uitgaven voor zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland, de subsidieregeling abortusklinieken en de schadevergoeding Erasmus MC. Deze uitgaven worden op de VWS-begroting verantwoord. Tot slot zijn er BKZ-uitgaven die via andere begrotingshoofdstukken beschikbaar komen. Het gaat hierbij om de middelen die via het gemeentefonds worden uitgekeerd aan gemeenten voor uitgaven in het kader van de Wmo 2015 en de Jeugdwet.

Tabel 1 De bruto-BKZ-uitgaven en -ontvangsten.

Tabel 1 Samenstelling van de bruto-BKZ-uitgaven en -ontvangsten naar financieringsbron (bedragen x € 1 miljard)¹

Omschrijving                                                                                                                             2017

Bruto-BKZ-uitgaven stand ontwerpbegroting 2017                                                           73,5

Premiegefinancierd                                                                                                                   66,5

waarvan Zvw                                                                                                                              46,5

waarvan Wlz                                                                                                                                20,0

Begrotingsgefinancierd                                                                                                              7,1

waarvan Wmo 2015 en Jeugdwet                                                                                            6,5

waarvan overig begrotingsgefinancierd²                                                                                0,5

BKZ-ontvangsten standontwerpbegroting 2017                                                                   5,0

waarvan eigen bijdrage Zvw                                                                                                      3,2

waarvan eigen bijdrage Wlz                                                                                                      1,8

Netto-BKZ-uitgaven stand ontwerpbegroting 2017                                                           68,5

¹  Als gevolg van afronding kan de som der delen afwijken van het totaal.

²  Onder de post «overig begrotingsgefinancierd» zijn opgenomen de subsidieregeling abortusklinieken, subsidie NIPT, subsidieregeling overgang integrale tarieven medisch-specialistische zorg, schadevergoeding Erasmus MC, subsidie kwaliteit, transparantie en patiëntveiligheid, zorgopleidingen, zorg Caribisch Nederland en loon- en prijsbijstelling.

Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en voorlopige realisatiegegevens.

Figuur 1 De bruto-BKZ-uitgaven per sector als aandeel in de totale BKZ-uitgaven 2017.

Wet langdurige zorg 27%

**Jeugdwet 3%

• * 

  Overig begrotings- gefinancierd¹

1%

-Zorgverzekeringswet 63%

• * 

  Begroting VWS

** Gemeentefonds/BZK

¹ Onder de post «overig begrotingsgefinancierd» zijn opgenomen de subsidieregeling abortusklinieken, Subsidie NIPT, subsidieregeling overgang integrale tarieven medisch-specialistische zorg, schadevergoeding Erasmus MC, subsidie kwaliteit, transparantie en patiëntveiligheid, zorgopleidingen, zorg Caribisch Nederland en loon-en prijsbijstelling.

• 2. 

  Zorguitgaven in vogelvlucht

De begroting 2017 is de laatste die dit kabinet (in missionaire staat) indient. De begroting kijkt vooral vooruit, maar bevat ook een terugblik op de huidige kabinetsperiode. Eén van de belangrijkste doelstellingen van het kabinet is om de ontwikkeling van de zorguitgaven op een houdbaar pad te brengen. Op basis van de nu bekende gegevens is deze doelstelling bereikt. Doordat de zorguitgaven ruim binnen de beschikbare kaders zijn gebleven, kon de trendmatige groei van de zorguitgaven na 2012 worden omgebogen. De uitgavengroei in de periode 2007–2012 bedroeg circa 6,4%. De groei na 2012 is teruggebracht tot circa 1,3% (zie ook figuur 2). Paragraaf 5.1 en 5.2 gaan nader in op de ontwikkeling van de zorguitgaven in de huidige kabinetsperiode.

Figuur 2 Ontwikkeling van de netto-BKZ-uitgaven 2007–2017.

5

80.000-70.000-	..--'
			^
60.000-50.000-40.000-30.000-
	2007	2009	2011 2013 2015 2017 Begrotingsjaar
		Trendlijn	Netto BKZ-uitgaven

Het beperken van de uitgavengroei is één kant van de medaille. De inzet van het kabinet is ook gericht op betere kwaliteit van zorg en het organiseren van zorg dichtbij huis. Een van de belangrijkste veranderingen betrof de hervorming van de langdurige zorg, waardoor sinds 2015 verschillende zorgtaken binnen de langdurige zorg zijn overgeheveld naar gemeenten en naar de Zvw. Om zorgaanbieders meer ruimte te geven kwalitatief goede zorg te leveren is de taakstelling op de Wlz van € 500 miljoen vanaf 2017 structureel teruggedraaid. Met de kwaliteitsimpuls in verpleeghuizen, waarvoor in 2017 een bedrag van € 160 miljoen beschikbaar is, oplopend tot € 210 miljoen vanaf 2020, worden kwetsbare cliënten beter in staat gesteld het leven te leiden zoals zij dat willen.

De toegenomen risicodragendheid van zorgverzekeraars en de hoofdlijnenakkoorden met veldpartijen waarin afspraken zijn gemaakt over de maximale groei, hebben bijgedragen aan een meer beheerste uitgavengroei. Bij de uitvoering van de hoofdlijnenakkoorden wordt ook zichtbaar dat kwaliteit en een beheerste kostenontwikkeling in de zorg hand in hand kunnen gaan. In het kader van het traject «Kwaliteit loont» is daarom een pakket aan maatregelen gepresenteerd, waarmee langs de weg van kwaliteitsverbetering een aanzienlijk besparing op de zorgkosten kan worden gerealiseerd. Kern van de maatregelen is dat patiënten, zorgverleners en verzekeraars gestimuleerd worden om te kiezen voor de beste zorg.

Als gevolg van het door het kabinet succesvol gevoerde preferentiebeleid op het terrein van de geneesmiddelen konden de uitgaven in het geneesmiddelenkader aanzienlijk worden teruggebracht. Nu is het zaak om ondanks de komst van steeds meer dure geneesmiddelen deze gematigde groei vast te houden. De in 2016 gepubliceerde geneesmiddelenvisie van het kabinet zet een duurzame koerswijziging uiteen: patiënten moeten sneller toegang hebben tot nieuwe, baanbrekende geneesmiddelen, maar wel tegen aanvaardbare prijzen.

Mensen hebben in de afgelopen jaren toegang gehouden tot kwalitatief goede zorg, ondanks de gevolgen van de economische crisis. Innovatie heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld. In de afgelopen decennia is met de inzet van nieuwe technologie al veel verbeterd. Maar innovatie blijft van belang, vooral ook voor het realiseren van de gewenste kwaliteitsslag in de zorg. Het is noodzakelijk ook de komende jaren met de zorgsector tot een ambitieuze en afgewogen agenda voor innovatie in de zorg te komen. Dit vraagt vertrouwen om ruimte te geven aan kansrijke innovaties en zorgconcepten.

Tot slot. Het Nederlandse zorgstelsel heeft als doel dat elke patiënt toegang heeft – en blijft houden – tot kwalitatief goede zorg die betaalbaar is. Door de gematigde uitgavengroei kunnen patiënten blijven rekenen op betaalbare zorg. De hoogte van de zorgpremie over 2016 is met € 1.199 gelijk aan dat van 2011, terwijl de kwaliteit van de zorg zich positief heeft ontwikkeld. De uitdaging voor de komende jaren is om te blijven investeren in kwalitatief goede en toegankelijke zorg, waarbij de zorguitgaven beheersbaar blijven.

2.1 Ontwikkeling van het Budgettair Kader Zorg en de netto-BKZ-uitgaven

Het Budgettair Kader Zorg legt aan het begin van de kabinetsperiode de genormeerde ontwikkeling van de collectieve zorguitgaven vast voor elk van de komende vier jaren. Gedurende de kabinetsperiode wordt het kader aangepast voor de jaarlijkse prijsstijging. Hiervoor wordt de CPB-raming van de prijsindex van de nationale bestedingen (pNB) gebruikt.

Het BKZ is bij de start van het kabinet-Rutte-Asscher voor de periode 2013–2017 vastgesteld bij Startnota (TK 33 400, nr. 18). Op deze stand zijn de maatregelen uit het aanvullend beleidspakket en de macro-economische doorwerking conform de laatste inzichten van het CPB verwerkt. Bij de start van dit kabinet zijn de uitgavenkaders herijkt en is de stand ontwerpbegroting 2013 (TK 33 400 XVI, nr. 1 en 33 400 XVI, nr. 2) als uitgangspunt genomen.

Na de Startnota zijn de uitgavenkaders opnieuw herijkt en is de stand ontwerpbegroting 2014 (TK 33 750 XVI, nr. 1 en 33 750 XVI, nr. 2) als uitgangspunt genomen. Voor het BKZ betekende dit een neerwaartse aanpassing voor het jaar 2016 met € 558 miljoen en voor 2017 met € 757 miljoen.

Tabel 2 laat de ontwikkeling zien van het BKZ en de netto-BKZ-uitgaven over de jaren 2016 en 2017 vanaf de stand ontwerpbegroting 2016.

Tabel 2 Ontwikkeling van het BKZ en de netto-BKZ-uitgaven 2016–2017 (bedragen x € 1

miljoen)¹

2016

2017

BKZ stand ontwerpbegroting 2016

Prijs nationale bestedingen (pNB) IJklijnmutaties (overboekingen) Schrappen taakstelling Wlz

Bijstelling BKZ

BKZ stand ontwerpbegroting 2017

68.564	70.449
-  543	-  863
-  93	-  98
	462
-  636	-  499
67.927	69.951
67.129	68.544
-  798	-  1.407

Netto-BKZ-uitgaven stand ontwerpbegroting 2017 Onderschrijding BKZ

¹ Als gevolg van afronding kan de som der delen afwijken van het totaal.

Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en voorlopige realisatiegegevens.

Het BKZ is ten opzichte van de stand ontwerpbegroting 2016 verlaagd met € 0,6 miljard in 2016 en € 0,5 miljard in 2017 (zie tabel 2). Dit is het gevolg van een neerwaartse bijstelling van de prijs Nationale Bestedingen (pNB) naar aanleiding van de laatste inzichten van het CPB en overboekingen die hebben plaatsgevonden van het Budgettair Kader Zorg naar de VWS-begroting (behorend tot het kader Rijksbegroting). Daarnaast zijn de uitgavenkaders aangepast voor het pakket ten behoeve van maatschappelijke prioriteiten.

Voor het BKZ betreft dit een opwaartse bijstelling met € 0,5 miljard in 2017. Het BKZ heeft nu een verwachte onderschrijding van bijna € 0,8 miljard in 2016 oplopend tot € 1,4 miljard in 2017.

In de paragrafen 3.1.3, 3.2.3 en 3.3 is de ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten per financieringsbron verder toegelicht.

2.2 Verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten

Tabel 3 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2016 de verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten op hoofdlijnen zien.

Tabel 3 Verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten (bedragen x € 1			miljoen)
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Netto-BKZ-uitgaven ontwerpbegroting 2016	67.841,1	69.170,9	72.264,5	75.364,9	79.043,8	79.043,8
Bijstellingen in de netto-Zvw-uitgaven	-  884,5	-  914,5	-  1.613,3	-  2.061,0	-  2.613,5	-  282,0
Bijstellingen in de netto-Wlz-uitgaven	-  53,7	311,4	661,8	763,0	980,4	2.402,7
Bijstellingen in de netto-begrotingsgefinancierde
BKZ-uitgaven	226,3	-  24,0	-  61,2	-  48,4	-  73,1	-  17,0
Totaal bijstellingen	-  711,9	-  627,2	-  1.012,8	-  1.346,4	-  1.706,2	2.103,7
Netto-BKZ-uitgaven ontwerpbegroting 2017	67.129,2	68.543,7	71.251,7	74.018,4	77.337,6	81.147,5

Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en voorlopige realisatiegegevens.

Toelichting

Ten opzichte van de stand ontwerpbegroting 2016 nemen de netto-BKZ-uitgaven in 2017 af met € 0,6 miljard. De daling van de netto-BKZ-uitgaven wordt voornamelijk veroorzaakt door de daling van de netto-Zvw-uitgaven met circa € 0,9 miljard en een stijging van de Wlz-uitgaven met € 0,3 miljard.

In paragraaf 3 wordt de ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten per financieringsbron verder toegelicht. Paragraaf 6 geeft een nadere toelichting per deelsector.

• 3. 

  Uitgaven Budgettair Kader Zorg 3.1 Zorgverzekeringswet (Zvw)

3.1.1 Algemene doelstelling

Een kwalitatief goede en toegankelijke curatieve zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten.

3.1.2 Rol en verantwoordelijkheid Minister

De Minister van VWS is verantwoordelijk voor de werking van het stelsel voor curatieve zorg en voor de beheersing van de collectieve zorguitgaven.

Dit omvat het stellen van eisen aan de kwaliteit van zorg en het opstellen en handhaven van de wettelijke kaders waarbinnen het zorgstelsel functioneert. Het wettelijk kader wordt gevormd door de Zorgverzeke-ringswet, de Wet bijzondere medische verrichtingen, de Wet marktordening gezondheidszorg, de Wet geneesmiddelenprijzen en de Wet Toelating zorginstellingen en de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg.

De Minister wordt ondersteund door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), het Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) houdt op basis van de geldende normen toezicht op de kwaliteit van de zorg in Nederland.

Het Zorginstituut en de NZa spelen een belangrijke rol bij de beheersing van de zorguitgaven. Het Zorginstituut adviseert de Minister over de samenstelling van het verzekerde pakket en beheert het Zorgverzekeringsfonds (ZVF). De NZa behartigt het belang van de zorgconsument, onder andere door te adviseren over beleid en regelgeving. Daarnaast is de NZa onafhankelijk toezichthouder in de zorg die kijkt of zorgaanbieders en zorgverzekeraars de wet naleven. De NZa stelt op aanwijzing van de Minister regels, budgetten en tarieven vast voor dat deel van de zorg dat is gereguleerd en stelt condities voor concurrentie vast in zorgsectoren met vrije prijsvorming.

Daarnaast ziet de Autoriteit Consument & Markt (ACM) toe op de naleving van wetten en regels op het gebied van concurrentie en marktwerking op basis van de Mededingingswet. Ook beoordeelt de ACM fusies in de zorg en controleert de ACM of zorgaanbieders en zorgverzekeraars geen concurrentiebeperkende afspraken maken.

Het Zorginstituut en de NZa brengen de omvang van de gerealiseerde zorguitgaven in kaart. Zij baseren zich daarbij op informatie van zorgverzekeraars en instellingen, die na afloop van het jaar door een externe accountant wordt beoordeeld. Op basis van de rapportages van het Zorginstituut en de NZa legt de Minister verantwoording af aan de Tweede Kamer.

De uitvoering van het zorgstelsel is in handen van private partijen. Private zorgverzekeraars sluiten contracten met een veelheid aan private, over het land verspreide zorgaanbieders: ziekenhuizen, zelfstandige behandel-centra, instellingen voor geestelijke gezondheidszorg en vrijgevestigde beroepsbeoefenaren, zoals huisartsen, apothekers, paramedici. Door middel van onderlinge concurrentie proberen verzekeraars een zo goed mogelijke prijs/kwaliteitverhouding en doelmatigheid in de zorg te bereiken.

De zorg die aanbieders verlenen en de uitgaven die daarmee gemoeid zijn vloeien voort uit de aanspraken die zijn vastgelegd in de Zorgverzeke-ringswet (Zvw). De zorgsector is privaat binnen publieke randvoor-woorden. De Minister heeft sturingsmogelijkheden door invloed op de samenstelling van het verplicht verzekerde pakket (het basispakket) en de (maximale) hoogte van tarieven in sectoren waar de prijsvorming niet is vrijgegeven. Tevens streeft de Minister naar het bevorderen van doelmatigheid in de zorgsector door bijvoorbeeld het maken van afspraken met het veld en het stimuleren van gepast zorggebruik.

3.1.3 Verticale ontwikkeling van de Zvw-uitgaven en -ontvangsten

De verticale toelichting bevat een cijfermatig overzicht van de budgettaire veranderingen die zich hebben voorgedaan sinds de ontwerpbegroting 2016. Voor een meer gedetailleerde toelichting op de veranderingen wordt verwezen naar het verdiepingshoofdstuk.

De verticale toelichting onderscheid drie categorieën bijstellingen: Autonoom Beleidsmatig Technisch

Tabel 4 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2016 de verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten van de Zvw zien.

Tabel 4 Verticale ontwikkeling van de Zvw-uitgaven en	-ontvangsten (bedragen x € 1		miljoen)
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2016	45.860,1	47.468,7	50.075,3	52.488,9	55.302,5
Autonoom	-  235,7	-  213,6	-  874,5	-  1.264,0	-  1.790,9
Actualisering Zvw-uitgaven (tabel 4A)	-  48,9	-  5,7	-  5,7	-  5,7	-  5,7
Nominale ontwikkeling	-  271,0	-  255,8	-  265,8	-  276,0	-  287,5
Grondslagverlegging en overig	84,2	47,9	18,6	-  11,8	-  62,7
Ramingsbijstelling MLT 2018–2021			-  621,6	-  970,5	-  1.435,0
Beleidsmatig	-  594,0	-  751,7	-  719,1	-  751,1	-  729,5
Schadevergoeding Erasmus MC	-  4,0	-  87,5	-  87,5	-  68,0
Taakstelling stringent pakketbeheer	75,0	225,0	225,0	225,0	225,0
Invulling stringent pakketbeheer msz		-  125,0	-  150,0	-  150,0	-  150,0
Invulling stringent pakketbeheer ggz	-  25,0	-  25,0	-  25,0	-  25,0	-  25,0
Invulling stringent pakketbeheer hulpmiddelen	-  50,0	-  75,0	-  50,0	-  50,0	-  50,0
Dekking pakketuitbreiding			-  25,0	-  25,0	-  25,0
Besluitvorming overschrijdingen msz	-  70,0	-  29,0
Correctie extrapolatie integrale tarieven					50,0
Kasschuif resterende middelen integrale tarieven	-  68,8		25,0	34,0	10,0
Migratieproblematiek	23,6	76,5	94,9	94,9	94,9
Verwarde personen	15,0	30,0	30,0	30,0	30,0
Kasschuif verwarde personen	-  13,5	-  4,0	5,0	8,0	4,5
Nominaal en onverdeeld Zvw	-  469,9	-  732,7	-  755,5	-  808,9	-  879,9
Verhoging budget eerstelijns verblijf		77,0	76,0	76,0	76,0
Dekking verhoging budget eerstelijns verblijf vanuit de
Zvw		-  46,5	-  46,0	-  46,0	-  46,0
Plastische chirurgie		14,8	14,8	14,8	14,8
Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT)			26,0	26,0	26,0
Besparingsverlies werelddekking		15,8	16,6	17,4	18,2
Dekking besparingsverlies werelddekking Marokko		-  5,8	-  6,6	-  7,4	-  8,2

	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Beschikbaarheidbijdrage opleidingen msz		-  9,0	-  26,0	-  26,0	-  26,0
Indicatiestelling gebitsprothese		-  19,4	-  19,4	-  19,4	-  19,4
Overige	-  6,3	-  31,9	-  41,4	-  51,5	-  49,4
Technisch	-  54,9	-  47,2	-  74,5	-  83,5	-  109,5
Overheveling resterende middelen integrale tarieven	18,8	50,0	25,0	16,0	-  10,0
Overheveling orthocommunicatieve behandeling		2,0	2,0	2,0	2,0
Overheveling ggz-B vanuit Zvw naar Wlz	-  73,7	-  99,2	-  101,5	-  101,5	-  101,5
Totaal bijstellingen	-  884,5	-  1.012,5	-  1.668,1	-  2.098,6	-  2.629,9
Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2017	44.975,5	46.456,2	48.407,2	50.390,3	52.672,6	55.198,6
Zvw-ontvangsten ontwerpbegroting 2016	3.194,8	3.285,1	3.404,8	3.546,8	3.681,5
Autonoom		-  98,0	-  54,8	-  37,6	-  16,4
Bijstelling opbrengst eigen risico		-  98,0	-  75,0	-  75,0	-  75,0
Ramingsbijstelling MLT 2018–2021			20,2	37,4	58,6
Totaal bijstellingen		-  98,0	-  54,8	-  37,6	-  16,4
Zvw-ontvangsten ontwerpbegroting 2017	3.194,8	3.187,1	3.350,0	3.509,2	3.665,1	3.859,6
Netto-Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2016	42.665,2	44.183,6	46.670,5	48.942,1	51.621,0
Totaal bijstellingen in de netto-Zvw-uitgaven	-  884,5	-  914,5	-  1.613,3	-  2.061,0	-  2.613,5
Netto-Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2017	41.780,7	43.269,0	45.057,2	46.881,1	49.007,5	51.338,9

Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en voorlopige realisatiegegevens.

Uitgaven

Autonoom

Actualisering Zvw-uitgaven

Tabel 4A Actualisering Zvw-uitgaven (bedragen x € 1 miljoen)
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Eerstelijnszorg Tweedelijnszorg Genees- en hulpmiddelen Ziekenvervoer Wijkverpleging Grensoverschrijdende zorg	-  22,1 3,6 - 9,5 -  36,9 37,7 -  21,7	-  7,4 19,8 15,5 -  11,9 -  21,7	-  7,4 19,8 15,5 -  11,9 -  21,7	-  7,4 19,8 15,5 -  11,9 -  21,7	-  7,4 19,8 15,5 -  11,9 -  21,7	-  7,4 19,8 15,5 -  11,9 -  21,7
Totaal bijstellingen	-  48,9	-  5,7	-  5,7	-  5,7	-  5,7	-  5,7

Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en voorlopige realisatiegegevens.

In tabel 4A is het onderdeel «Actualisering zorguitgaven» uit tabel 4 nader uitgesplitst. De actualisering van de zorguitgaven vindt plaats op basis van voorlopige realisatiegegevens 2015 van het Zorginstituut en de NZa. Voor de curatieve ggz en de medisch-specialistische zorg zijn vooralsnog alleen zeer voorlopige realisatiecijfers over 2015 beschikbaar. Omdat er met de huisartsen, de medisch-specialistische zorg en de ggz akkoorden zijn gesloten, zijn de ramingen voor deze sectoren niet bijgesteld. In het verdiepingshoofdstuk is de actualisering van de Zvw-uitgaven per deelsector verder toegelicht.

Nominale ontwikkeling

De raming van de loon- en prijsbijstelling is aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).

Grondslagverlegging en overig

De grondslag van het loon-prijsmodel is zoals ieder jaar na Prinsjesdag een jaar opgeschoven, van begroting 2015 naar 2016. Voorts zijn enkele technische wijzigingen verwerkt.

Ramingsbijstelling MLT 2018–2021

Deze bijstelling betreft de technische verwerking van de middellange termijnverkenning 2018–2021 van het CPB.

Beleidsmatig

Schadevergoeding Erasmus MC

In een bindend advies is de schadevergoeding die VWS aan Erasmus MC moet betalen vanwege het niet nakomen van twee toezeggingen uit 2009 vastgesteld op € 235,9 miljoen (stand ultimo 2014, exclusief rente); zie TK 25 268, nrs. 120 en 126. Aangezien de schadevergoeding wordt betaald vanuit de VWS-begroting, worden de hiervoor gereserveerde middelen (€ 4 miljoen in 2016 en € 10 miljoen in 2017 en 2018), alsmede (vanaf 2017) niet meer benodigde middelen voor de garantieregeling kapitaallasten, overgeheveld naar artikel 2 van de VWS-begroting. Ze blijven behoren tot het BKZ (begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven).

Taakstelling stringent pakketbeheer

De nog te verwerken taakstelling stringent pakketbeheer bedraagt € 75 miljoen in 2016 en € 225 miljoen vanaf 2017. Dekking voor de taakstelling in 2016 is gevonden binnen de sectoren msz, ggz en hulpmiddelen.

Invulling stringent pakketbeheer msz

In verband met de taakstelling stringent pakketbeheer wordt in 2017 € 125 miljoen en vanaf 2018 € 150 miljoen afgeboekt van het mbi-kader voor de medisch-specialistische zorg.

Invulling stringent pakketbeheer ggz

De invulling van de taakstelling stringent pakketbeheer bij de ggz wordt gerealiseerd door begrenzing en gepast gebruik van zorg in de ggz conform een advies van het Zorginstituut. Het Zorginstituut heeft op basis van het advies een besparingsbedrag van € 25 miljoen geraamd. Het kader ggz wordt met dit bedrag worden verlaagd.

Invulling stringent pakketbeheer hulpmiddelen De hulpmiddelenraming laat voldoende ruimte zien om de onder-schrijding in 2015 van circa € 91 miljoen structureel door te trekken. Een deel hiervan (€ 50 miljoen structureel vanaf 2016 en incidenteel € 25 miljoen extra boven op de € 50 miljoen in 2017) wordt ingezet voor de invulling van de taakstelling stringent pakketbeheer. In de afgelopen periode hebben zorgverzekeraars gestuurd op doelmatigheid en gepast gebruik van extramurale hulpmiddelen.

Dekking pakketuitbreiding

De hulpmiddelenraming laat voldoende ruimte zien om de onder-schrijding in 2015 van circa € 91 miljoen structureel door te trekken. Vanaf 2018 wordt € 25 miljoen ingezet voor de dekking van pakketuitbreiding binnen het BKZ.

Besluitvorming overschrijdingen msz

Naar aanleiding van bestuurlijk overleg met partijen van het bestuurlijk Hoofdlijnenakkoord msz is eerder, in verband met de geconstateerde overschrijding in 2012 eenmalig € 70 miljoen in mindering gebracht op het beschikbare mbi-kader msz 2016. Zie de brief hierover van 31 maart 2015, Kamerstuk TK 29 248, nr. 282. Deze korting is in de eerste supple-toire wet 2016 verwerkt. Inmiddels heeft ook besluitvorming plaatsgevonden over de geconstateerde overschrijding 2013. Op basis daarvan wordt eenmalig € 29 miljoen in mindering gebracht op het beschikbare mbi-kader MSZ 2017. Zie de brief hierover van 29 april 2016, Kamerstuk 2016D18344.

De besluitvorming over de overschrijding 2013 is gebaseerd op de stand jaarverslag 2015 (voorjaar 2016). Uit de definitieve gegevens over de schadelast 2013 die bij de voorbereiding van de begroting 2017 beschikbaar zijn gekomen, blijkt dat de uitgaven voor instellingen in de medisch-specalialistische zorg in 2013 € 69 miljoen hoger waren. Daar staat tegenover dat de uitgaven voor vrijgevestigde medisch specialisten € 31 miljoen lager waren. De actualisatie van oudere jaren zal worden toegelicht in de verdiepingsbijlage van het jaarverslag over 2016.

Correctie extrapolatie integrale tarieven

Bij de extrapolatie 2020 (bij ontwerpbegroting 2016) zijn abusievelijk de gereserveerde middelen voor de overgang naar integrale tarieven in het jaar 2020 gedeeltelijk buiten beschouwing gebleven. Deze omissie wordt bij deze hersteld.

Kasschuif resterende middelen integrale tarieven

Op basis van het hoofdlijnenakkoord voor de medisch-specialistische zorg (msz) 2014–2017 zijn voor de periode 2015–2024 middelen beschikbaar gesteld voor de overgang naar integrale tarieven. Deze middelen zijn eerder overgeheveld naar artikel 2 van de begroting om een subsidieregeling voor de overgang naar integrale tarieven mogelijk te maken. Voor zover de middelen niet nodig zijn voor de subsidieregeling worden ze weer toegevoegd aan de sector msz c.q. het mbi-kader msz. De vrijval in 2016 bedraagt € 68,8 miljoen: € 50 miljoen die eerder op het premiegefi-nancierde BKZ was gereserveerd, alsmede € 18,8 miljoen op het begrotingsgefinancierde BKZ. Deze middelen worden doorgeschoven. Het beschikbare budget komt daarmee op € 75 miljoen in 2017 (inclusief € 25 miljoen die na verwerking van eerdere mutaties nog op het premiegefinancierde BKZ was gereserveerd) en € 50 miljoen vanaf 2018.

Migratieproblematiek

De verhoogde instroom van vluchtelingen leidt tot hogere zorguitgaven op het BKZ. Op korte termijn wordt een extra beslag op de curatieve zorg verwacht (o.a. huisartsenzorg, ggz en msz). Ook op het terrein van preventie en de jeugd(gezondheids)zorg worden additionele uitgaven verwacht. De raming gaat uit van een instroom van 58.000 asielzoekers in

2016.

Verwarde personen

Het aanjaagteam verwarde personen heeft samen met haar partners knelpunten en verbeteracties in beeld gebracht in de persoonsgerichte aanpak voor mensen met verward gedrag. Voor structurele oplossingen en een sluitende aanpak is een krachtige beweging nodig. De kosten die aan de diverse verbeteracties zijn verbonden bedragen voor VWS

€ 15 miljoen in 2016 en € 30 miljoen structureel vanaf 2017. Eén van de acties is een regeling voor onverzekerden. Een deel van de middelen is bestemd voor pilots en projecten in het land.

Kasschuif verwarde personen

Vanwege de uitlopende voorbereiding van de maatregelen die worden ingezet voor het realiseren van een sluitende aanpak van verwarde personen, zullen de uitgaven aan deze maatregelen in de loop van 2017 op gang komen.Om de verwachte uitgaven beter aan te sluiten bij de beschikbaar gestelde middelen, worden er middelen geschoven van 2016 en 2017 naar 2018 t/m 2020.

Nominaal en onverdeeld Zvw

Een deel van de gereserveerde middelen op de post Nominaal en onverdeeld blijkt niet nodig te zijn en valt daarom vrij. Deze ruimte bestaat uit niet-toegedeelde middelen voor nominale bijstellingen en groeiruimte Zvw. Daarnaast is ruimte ontstaan als een gevolg van het verschil tussen de oorspronkelijk beschikbaar gestelde groeiruimte voor de curatieve zorg en de in de verschillende zorgakkoorden gemaakte afspraken over de toegestane groei in die sectoren. Voorts is na verwerking van de gemaakte afspraken over de afwikkeling van de schadevergoeding aan Erasmus MC, in de jaren na 2019, sprake van vrijval van gereserveerde middelen voor de garantieregeling kapitaallasten.

Verhoging budget eerstelijns verblijf

Het subsidieplafond voor eerstelijns verblijf is vorig jaar voor de jaren 2015 en 2016 incidenteel verhoogd. Deze verhoging wordt nu structureel verwerkt. Dekking hiervoor is gevonden binnen de Zvw en Wlz.

Dekking verhoging budget eerstelijns verblijf vanuit de Zvw Binnen de Zvw is dekking voor de verhoging gevonden binnen de sector «Nominaal en onverdeeld.» Deze ruimte is ontstaan doordat een deel van de op die sector gereserveerde ruimte voor nominale bijstellingen en toe te delen groei niet nodig bleek.

Plastische chirurgie

Dit betreft een pakketuitbreiding voor borstvergroting bij agenesie of aplasie van de borst, ooglidcorrectie bij ernstige en objectiveerbare gezichtsveldbeperking en circumcisie om medische redenen. De genoemde ingrepen zullen per 1 januari 2017 aan de te verzekeren prestaties van de Zvw worden toegevoegd.

Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT)

De Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) betreft een screening tijdens de zwangerschap. De test kan onder andere de aanwezigheid van het downsyndroom vaststellen zonder dat er sprake is van een verhoogd risico op een miskraam. Omdat eventuele opname in het basispakket afhankelijk is van de advisering van het Zorginstituut (en de Gezondheidsraad) kan de NIPT als eerste test niet eerder dan per 2018 opgenomen worden in het basispakket. In eerste instantie (2017) zal de eventuele bekostiging derhalve lopen via een subsidieregeling ten laste van het begrotingsgefinancierd BKZ (€ 26 miljoen).

Besparingsverlies werelddekking

Ten aanzien van Marokko is er tot en met 2020 een besparingsverlies van € 5 miljoen per jaar omdat met het akkoord het schrappen van de aanspraak op zorg bij tijdelijk verblijf met 4 jaar wordt vertraagd. Aanvullend is er een besparingsverlies bij de verdragsgerechtigden met een Nederlands pensioen omdat met het akkoord de besparing (€ 0,8 miljoen per jaar oplopend) niet meer optreedt. Deze besparingsverliezen worden gedekt uit het kader grensoverschrijdende zorg; zie hieronder.

Daarnaast is er een besparingsverlies van € 10 miljoen per jaar ten aanzien Turkije en de overige verdragslanden. De voortzetting of het opstarten van de onderhandelingen met Turkije en de andere verdrags-landen is aangehouden totdat zicht is op het aannemen van het wetsvoorstel beperken werelddekking. De financiële dekking van dit besparingsverlies is meegenomen in het totale budgettair overzicht in de voorjaarsbesluitvorming.

Dekking besparingsverlies werelddekking Marokko

Het besparingsverlies vanwege het akkoord met Marokko wordt gedekt uit het kader van grensoverschrijdende zorg.

Beschikbaarheidbijdrage opleidingen msz

Het Capaciteitsorgaan heeft een voorstel gedaan voor de opleidingsplaatsen 2017–2019 voor de medische vervolgopleidingen. Het aantal geraamde benodigde opleidingsplaatsen is lager dan voorheen, zodat de uitgavenraming neerwaarts bijgesteld kan worden.

Indicatiestelling gebitsprothese

Gewijzigde richtlijnen, strengere indicatiestelling en wijziging in eigen bedragen systematiek voor de gebitsprothesen leiden tot lagere uitgaven binnen het tandheelkundig kader.

Technisch

Overheveling resterende middelen integrale tarieven De resterende middelen voor de overgang naar integrale tarieven op artikel 2 van de begroting worden overgeheveld naar het premiegefinan-cierde BKZ.

Overheveling orthocommunicatieve behandeling De afgelopen jaren is een nieuwe methode van orthocommunicatieve behandeling van patiënten met het autisme spectrum syndroom (ASS) vergoed vanuit een Wlz-subsidieregeling. Omdat de nieuwe methode onvoldoende aantoonbaar effectief is, wordt de subsidieregeling beëindigd. Personen met ASS die deze behandeling ontvingen, zullen een behandeling krijgen die onder de Jeugdwet (groep -18) of de Zvw (groep 18+) valt. De beschikbare middelen worden overgeheveld naar het macrobudget Jeugdhulp en de Zvw.

Overheveling ggz-B vanuit Zvw naar Wlz

Vanuit de realisaties in de Wlz is naar voren gekomen dat de eerder geraamde overheveling naar de Zvw te hoog is geweest. De raming is geactualiseerd en op basis hiervan is de overheveling gecorrigeerd.

Ontvangsten

Autonoom

Bijstelling opbrengst eigen risico

Zoals blijkt uit tabel 4, wordt de raming van de Zvw-uitgaven structureel neerwaarts bijgesteld. Dit heeft ook gevolgen voor de raming van de opbrengst van het eigen risico. Deze wordt in 2017 met € 98 miljoen en structureel met € 75 miljoen verlaagd.

Ramingsbijstelling MLT 2018–2021

Deze bijstelling betreft de technische verwerking van de middellange termijnverkenning 2018–2021 van het CPB.

3.2 Wet langdurige zorg (Wlz), Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) en de Jeugdwet

3.2.1 Algemene doelstelling

Een stelsel voor maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg dat ieder mens in staat stelt om zijn leven zo lang mogelijk zelf in te vullen en – wanneer dit nodig is – om thuis of in een instelling kwalitatief goede ondersteuning en zorg te krijgen. Daarbij worden ondersteuning en zorg aangeboden aansluitend op informele vormen van hulp. De complexiteit van de zorgvraag, de kwetsbaarheid van de burger en de mogelijkheden van zijn informele netwerk staan centraal. Er wordt gestreefd naar welbevinden en een afname van de afhankelijkheid van ondersteuning en zorg. Dit alles tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten.

3.2.2 Rol en verantwoordelijkheid Minister

De Minister is verantwoordelijk voor een goed en efficiënt werkend systeem van langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning in Nederland. Mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben, dienen dit zoveel mogelijk thuis of in een instelling op maat en van een goede kwaliteit te krijgen.

Voor mensen met een blijvende behoefte aan permanent toezicht en die 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben, is zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) beschikbaar. Zorgkantoren sluiten overeenkomsten met zorgaanbieders voor het leveren van verzekerde zorg. Het kan onder andere gaan om verblijf in een instelling, persoonlijke verzorging en verpleging en/of geneeskundige zorg in natura of in de vorm van een persoonsgebonden budget.

De Minister wordt ondersteund door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), het Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) houdt op basis van de geldende normen toezicht op de kwaliteit van de zorg in Nederland.

Het Zorginstituut en de NZa spelen een belangrijke rol bij de beheersing van de zorguitgaven. Het Zorginstituut adviseert de Minister over de samenstelling van het verzekerde pakket en beheert het Fonds Langdurige Zorg (Flz). De NZa behartigt het belang van de zorgconsument, onder andere door te adviseren over beleid en regelgeving en stelt beleidsregels en maximumtarieven vast. Daarnaast is de NZa onafhankelijk toezichthouder in de zorg die kijkt of zorgaanbieders en zorgverzekeraars de wet naleven. Het Zorginstituut en de NZa brengen bovendien de omvang van de gerealiseerde zorguitgaven in kaart. Zij baseren zich daarbij op informatie van zorgkantoren en instellingen, die na afloop van het jaar door een externe accountant wordt beoordeeld. Op basis van de rapportages van het Zorginstituut en de NZa legt de Minister verantwoording af aan de Tweede Kamer.

Daarnaast ziet de Autoriteit Consument & Markt (ACM) toe op de naleving van wetten en regels op het gebied van concurrentie en marktwerking op basis van de Mededingingswet. Ook beoordeelt de ACM fusies in de zorg en controleert de ACM of zorgaanbieders en zorgkantoren geen concurrentiebeperkende afspraken maken.

De verantwoordelijkheid voor het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie ligt bij gemeenten. De Wmo 2015 biedt gemeenten hiervoor het wettelijk kader dat op lokaal niveau verder wordt ingevuld en waarover verantwoording wordt afgelegd aan de gemeenteraad. De Minister is verantwoordelijk voor een stelsel dat optimaal bijdraagt aan het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie en legt over de resultaten van dit stelsel verantwoording af aan de Tweede Kamer. Daarnaast is de Minister verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van voldoende financiële middelen voor de uitvoering van deze taak door gemeenten. Het budget voor de Wmo 2015 wordt via de integratieuitkering Sociaal Domein aan gemeenten uitgekeerd. Daarnaast ontvangen gemeenten ook budget via de integratie-uitkering Wmo/huishoudelijke verzorging, de decentralisatie-uitkeringen maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en huishoudelijke hulp toelage (HHT), en de algemene uitkering van het gemeentefonds.

Ook de verantwoordelijkheid voor het bieden van passende jeugdhulp aan kinderen ligt vanaf 1 januari 2015 bij gemeenten. De Jeugdwet biedt hiertoe het wettelijk kader. Gemeenten vullen hun verantwoordelijkheden op basis van de Jeugdwet en passend bij de lokale en regionale situatie in. Hiertoe wordt verantwoording afgelegd aan de gemeenteraad. De Jeugdwet kent verschillende waarborgen om te garanderen dat kinderen passende jeugdhulp wordt geboden. Daarnaast is de Minister verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van voldoende financiële middelen voor de uitvoering van deze taak door gemeenten. Het budget voor jeugdhulp wordt via de integratie-uitkering Sociaal Domein aan gemeenten uitgekeerd.

3.2.3 Verticale ontwikkeling van de Wlz-uitgaven en -ontvangsten

De verticale toelichting bevat een cijfermatig overzicht van de budgettaire veranderingen die zich hebben voorgedaan sinds de ontwerpbegroting 2016. Voor een meer gedetailleerde toelichting op de veranderingen wordt verwezen naar het verdiepingshoofdstuk.

De verticale toelichting onderscheidt drie categorieën bijstellingen: – Autonoom – Beleidsmatig – Technisch

Tabel 5 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2016 de verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten van de Wlz zien.

Tabel 5 Verticale ontwikkeling van de Wlz-uitgaven en -ontvangsten (bedragen x € 1			miljoen)
	2016	2017	2018	2019	2020 2021
Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2016	19.899,0	19.732,2	20.393,6	21.255,0	22.260,5
Autonoom	47,5	63,5	344,6	418,4	678,0
Actualisering zorguitgaven	22,4	7,7	7,7	7,7	7,7
Zorg in natura	17,0	32,0
Nominale ontwikkeling	-  17,7	0,6	-  1,3	-  2,1	-  3,1
Grondslagverlegging en overig	25,8	23,2	28,0	29,7	13,3
Ramingsbijstelling MLT 2018–2021			310,2	383,1	660,1
Beleidsmatig	-  196,8	98,7	181,5	196,0	184,9
Waardigheid en Trots	-  17,5	-  17,5	-  17,5	-  17,5	-  17,5
Uitvoeringskosten/compensatie pgb gemeenten	-  31,0
Uitstel overheveling HH MPT vanuit Wmo naar Wlz	-  26,8
Nominaal en onverdeeld Wlz	-  14,2	-  380,2	-  273,2	-  273,2	-  273,2
Onderuitputting EB en overheveling huisvestingskosten
ELV		-  46,7	-  43,7	-  41,2	-  41,2
Uitvoeringskosten SVB pgb trekkingsrechten vanaf 2017		16,2	13,9	13,9	13,9
Hogere toestroom pgb		122,0	193,0	193,0	193,0
Overheveling ZiN naar pgb		-  96,0	-  139,0	-  139,0	-  139,0
Tarieven NHC’s			-  15,0	-  15,0	-  15,0
Uitdeling lpo 2016 Wmo en Jeugd	-  105,2	-  105,8	-  105,5	-  105,6	-  105,4
Schrappen taakstelling Wlz		400,0	400,0	400,0	400,0
Meevallend besparingsverlies overheveling HH MPT naar
Wlz		-  17,0	-  17,0	-  17,0	-  17,0
Herverdeeleffecten Hlz		226,1	185,6	184,4	177,2
Overige	-  2,0	-  2,4	-  0,1	13,2	9,1
Technisch	73,7	129,6	129,2	129,2	129,2
Overheveling orthocommunicatieve behandeling		-  8,0	-  8,0	-  8,0	-  8,0
Overheveling uitvoeringskosten pgb TR SVB		8,4	5,7	5,7	5,7
Overheveling ggz-B vanuit Zvw naar Wlz	73,7	99,2	101,5	101,5	101,5
Overheveling HH MPT vanuit Wmo naar Wlz		30,0	30,0	30,0	30,0
Totaal bijstellingen	-  75,6	291,8	655,3	743,6	992,1
Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2017	19.823,4	20.024,0	21.048,9	21.998,6	23.252,6 24.719,4
Wlz-ontvangsten ontwerpbegroting 2016	1.848,0	1.834,9	1.840,2	1.890,0	1.903,4
Autonoom	-  21,9	-  19,6	-  6,5	-  19,4	11,7
Ramingsbijstelling eigen bijdragen	-  21,9	-  19,6	-  21,9	-  51,6	-  33,8
Ramingsbijstelling MLT 2018–2021			15,4	32,2	45,5
Totaal bijstellingen	-  21,9	-  19,6	-  6,5	-  19,4	11,7
Wlz-ontvangsten ontwerpbegroting 2017	1.826,1	1.815,3	1.833,7	1.870,6	1.915,1 1.959,6

	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Netto-Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2016 Totaal bijstellingen in de netto-Wlz-uitgaven Netto-Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2017	18.051,0 -  53,7 17.997,3	17.897,3 311,4 18.208,7	18.553,4 661,8 19.215,2	19.364,9 763,0 20.127,9	20.357,1 980,4 21.337,5	22.759,8

Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en voorlopige realisatiegegevens.

Uitgaven

Autonoom

Actualisering

Op basis van voorlopige realisatiegegevens van de NZa en het Zorgin-stituut zijn de zorguitgaven 2015 geactualiseerd. De opwaartse bijstelling komt voor rekening van het eerstelijnsverblijf (circa € 15 miljoen), de tandheelkundige zorg in Wlz-instellingen (€ 4 miljoen) en de bovenbud-gettaire vergoedingen (€ 8 miljoen). Daar tegenover staat een onder-schrijding van circa € 4 miljoen bij de ziekenhuiszorg Wlz. In het verdiepingshoofdstuk is de actualisering van de Wlz-uitgaven per deelsector verder toegelicht.

Zorg in natura

Dit betreffen extra Wlz-uitgaven in 2016 en 2017 vanwege het niet extramuraliseren van het zorgprofiel VG3.

Nominale ontwikkeling

De raming van de loon- en prijsbijstelling is aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).

Grondslagverlegging en overig

De grondslag van het loon- prijsmodel is zoals ieder jaar na Prinsjesdag een jaar opgeschoven, van begroting 2015 naar 2016. Voorts zijn enkele technische wijzigingen verwerkt.

Ramingsbijstelling MLT 2018–2021

Deze bijstelling betreft de technische verwerking van de middellange termijnverkenning 2018–2021 van het CPB.

Beleidsmatig

Waardigheid en Trots

In totaal is een bedrag van € 185 miljoen in 2016 oplopend tot € 210 miljoen structureel vanaf 2020 beschikbaar gesteld voor Waardigheid en Trots. In de begroting 2016 is dit gehele bedrag gereserveerd binnen het Budgettair Kader Zorg omdat de nadere verdeling tussen het Budgettair Kader Zorg en de begroting nog niet was gemaakt. Vanaf 2016 is structureel € 17,5 miljoen overgeboekt naar de VWS-begroting voor uitgaven in het kader van Waardigheid en Trots door middel van opdrachten en subsidies.

Uitvoeringskosten/compensatie pgb gemeenten

VWS levert, zoals aangekondigd in de decembercirculaire 2015 van het gemeentefonds, in 2016 eenmalig een bijdrage van € 12,5 miljoen in de uitvoeringskosten van de gemeenten voor de pgb trekkingsrechten. In 2016 ontvangen gemeenten aanvullend eenmalig nog een bedrag van € 11,5 miljoen in het kader van meerkosten. Tot slot ontvangen gemeenten in het kader van het «1-meibesluit» (geen budgetwijzigingen mogelijk tot 1 mei 2016) eenmalig een bedrag van € 7 miljoen. In totaal dus € 31 miljoen. Daar staat een uitname van € 47,6 miljoen voor de gemeentelijke bijdrage aan de uitvoeringskosten van de SVB voor 2016 voor de uitvoering van het trekkingsrecht tegenover. Dit betekent dat de € 31 miljoen voor de financiering van de SVB vanuit het BKZ direct naar de begroting van VWS wordt overgeboekt en dat er per saldo nog een bedrag van € 16,6 miljoen uit het gemeentefonds wordt uitgenomen en overgeboekt naar de begroting van VWS.

Uitstel overheveling huishoudelijke hulp Modulair Pakket Thuis vanuit Wmo naar Wlz

De Wlz-uitgaven 2016 zijn neerwaarts bijgesteld omdat de overheveling van huishoudelijke hulp vanuit de Wmo 2015 naar de Wlz ten behoeve van het modulair pakket thuis (MPT) met een jaar is uitgesteld.

Nominaal en onverdeeld Wlz

Een deel van de gereserveerde ruimte op de sector nominaal en onvoorzien is ingezet ter dekking van problematiek binnen de Wlz. Deze problematiek bestaat voornamelijk uit enkele (technische) ramingsbijstellingen zoals de ruilvoetproblematiek (circa € 170 miljoen), grondslagverlegging van het loon- en prijsmodel en bijstelling van de opbrengst van de eigen bijdragen. Daarnaast is er een incidentele ramingsbijstelling van het Wlz-kader in 2017.

Onderuitputting EB en overheveling huisvestingskosten ELV Er is sprake van minder uitgaven aan de subsidieregeling extramurale behandeling. Deze middelen zijn ingezet ter compensatie van de meerkosten op de subsidieregeling eerstelijnsverblijf, die deels worden gedekt door de cure en deels door de care. Daarnaast is het deel van de huisvestingskosten dat betrekking heeft op eerstelijnsverblijf overgeheveld naar de subsidieregeling eerstelijnsverblijf.

Uitvoeringskosten SVB pgb trekkingsrechten vanaf 2017 Voor het resterende knelpunt vanaf 2017 voor de uitvoeringskosten van de SVB worden nu extra middelen ingezet. Vanwege het voornemen om de financiering van de SVB (niet zijnde het gemeentelijke deel) vanuit 2017 uit de beheerskosten te bekostigen, worden deze middelen toegevoegd aan het budget beheerskosten in het BKZ.

Hogere toestroom pgb

Cliënten met een Wlz-indicatie hebben keuzevrijheid qua leveringsvorm: zorg in natura of een persoonsgebonden budget. Het aantal cliënten met een voorkeur voor pgb is hoger dan oorspronkelijk geraamd. Dit leidt tot hogere pgb-uitgaven.

Overheveling van ZiN naar pgb

Cliënten met een Wlz-indicatie hebben keuzevrijheid qua leveringsvorm. Het aantal cliënten met een voorkeur voor pgb is hoger dan oorspronkelijk geraamd. Daar staat tegenover dat het gebruik van zorg in natura minder snel groeit dan oorspronkelijk geraamd. De hogere toestroom pgb kan hierdoor gedeeltelijk worden gedekt door overheveling van middelen vanuit het kader voor zorg in natura naar het pgb-kader.

Tarieven NHC’s

In het kader van de invoering van de NHC’s zijn voor de periode 2012–2017 vaste en niet-onderhandelbare tarieven afgesproken. Met ingang van de 2018 kunnen deze tarieven worden herijkt op grond van onder meer de renteontwikkelingen. Dit leidt tot lagere NHC-tarieven.

Uitdeling lpo 2016 Wmo en Jeugd

De tranche 2016 van de loon- en prijsbijstelling is toegevoegd aan de budgetten voor de Wmo 2015 en de Jeugdwet.

Schrappen taakstelling Wlz

Het kabinet heeft extra middelen vrijgemaakt voor de langdurige zorg vanaf 2017. Hierdoor is het mogelijk om de taakstelling op de Wlz van € 500 miljoen vanaf 2017 structureel terug te draaien. Dat betekent dat er in 2017 (en latere jaren) meer ruimte is voor zorgaanbieders om kwalitatief goede zorg te leveren waarmee kwetsbare cliënten beter in staat worden gesteld om het leven te leiden zoals zij dat willen. Het schrappen van de bezuiniging van € 500 miljoen wordt voor € 400 miljoen gedekt vanuit de middelen uit het pakket voor maatschappelijke prioriteiten en voor € 100 miljoen gedekt door meevallers binnen de Wlz.

Meevallend besparingsverlies overheveling huishoudelijke hulp Modulair Pakket Thuis vanuit Wmo naar Wlz

Deze middelen vallen vrij omdat er een kleiner besparingsverlies optreedt dan waar eerder van uit werd gegaan. Bij het besluit tot uitstel van de overheveling van de Wmo naar de Wlz van huishoudelijke hulp ten behoeve van het modulair pakket thuis is eerder rekening gehouden met een groter besparingsverlies.

Herverdeeleffecten Hlz

In het Bestuurlijk Overleg van 24 augustus 2016 zijn de VNG en het Rijk overeengekomen om een aantal correcties door te voeren ten aanzien van de overheveling van budgetten in het kader van de hervorming van de langdurige zorg (correctie startstreep). In de verdiepingsbijlage zijn deze mutaties afzonderlijk weergegeven.

Technisch

Overheveling orthocommunicatieve behandeling De afgelopen jaren is een nieuwe methode van orthocommunicatieve behandeling van patiënten met het autisme spectrum syndroom (ASS) vergoed vanuit een Wlz-subsidieregeling. Omdat de nieuwe methode onvoldoende aantoonbaar effectief is, wordt de subsidieregeling beëindigd. Personen met ASS die deze behandeling ontvingen, zullen een alternatieve behandeling krijgen die onder de Jeugdwet (groep -18) of de Zvw (groep 18+) valt. De beschikbare middelen worden overgeheveld naar het macrobudget Jeugdhulp en de Zvw.

Overheveling reservering uitvoeringskosten SVB pgb trekkingsrechten Deze technische mutatie betreft de overboeking van de beschikbare middelen die op de VWS-begroting waren gereserveerd voor de uitvoering van pgb trekkingsrechten Wlz door de SVB. Vanaf 2017 worden deze uitgaven gedaan vanuit het budget van de beheerskosten in het BKZ.

Overheveling ggz-B vanuit Zvw naar Wlz

Zoals aangekondigd in de voorlopige kaderbrief Wlz 2016 is de ontwikkeling van ggz-B gemonitord. De afbouw van het aantal plaatsen in de Wlz bleek in 2015 minder snel te verlopen dan geraamd. Op basis van deze ontwikkeling is het kader van de Wlz en Zvw gecorrigeerd.

Overheveling huishoudelijke hulp Modulair Pakket Thuis vanuit Wmo naar

Wlz

Vanwege de overheveling van huishoudelijke hulp voor Wlz-clienten met een mpt van de Wmo naar de Wlz vanaf 2017 wordt structureel

€ 30 miljoen overgeheveld van de Wmo naar de Wlz.

Ontvangsten

Autonoom

Ramingsbijstelling eigen bijdragen

Het lagere aantal cliënten in de intramurale ouderenzorg dan eerder geraamd, leidt tot minder opbrengsten van de eigen bijdrage in de Wlz.

Ramingsbijstelling MLT 2018–2021

Deze bijstelling betreft de technische verwerking van de middellange termijnverkenning 2018–2021 van het CPB.

Tabel 6 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2016 de verticale ontwikkeling van de Wmo 2015 en Jeugdwet zien.

Tabel 6 Verticale ontwikkeling van de Wmo 2015 en Jeugdwet-uitgaven en -ontvangsten (bedragen x € 1 miljoen)¹

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Uitgaven ontwerpbegroting 2016

Beleidsmatig

Compensatie derving eigen bijdrage Jeugdwet (Gemeentefonds)

Compensatie beschermd wonen (Gemeentefonds) Compensatie eigen bijdragen gemeenten Compensatie Wmo 2015 Uitdeling lpo 2016 Wmo en Jeugd Herverdeeleffecten Hlz Overige

Technisch

Overheveling orthocommunicatieve behandeling Overheveling HH MPT vanuit Wmo naar Wlz

Totaal bijstellingen

Uitgaven ontwerpbegroting 2017

6.716,1	6.653,5	6.630,5	6.640,5	6.638,7
148,9	-  93,1	-  52,9	-  51,6	-  44,5
26,6	26,6	26,6	26,6	26,6
9,8
5,0
2,3
105,2	105,8	105,5	105,6	105,4
	-  226,1	-  185,6	-  184,4	-  177,2
	0,6	0,6	0,6	0,7
	-  24,0	-  24,0	-  24,0	-  24,0
	6,0	6,0	6,0	6,0
	-  30,0	-  30,0	-  30,0	-  30,0
148,9	-  117,1	-  76,9	-  75,6	-  68,5
6.865,0	6.536,4	6.553,6	6.564,9	6.570,2

6.617,5

¹ Alleen de middelen die behoren tot het Budgettair Kader Zorg (BKZ) worden hier verantwoord

Uitgaven

Beleidsmatig

Compensatie derving eigen bijdrage Jeugdwet

Het kabinet heeft besloten om de ouderbijdrage die in de Jeugdwet is opgenomen met terugwerkende kracht tot 1 januari 2016 af te schaffen. In verband hiermee is sprake van een toevoeging aan de integratie-uitkering Sociaal domein van € 26,6 miljoen.

Compensatie beschermd wonen

Het betreft de compensatie voor het zevental centrumgemeenten dat op grond van de huidige verdeling van het budget 2015 minder heeft gehad dan dat zij dat jaar op basis van de verbeterde verdeling zouden hebben gehad.

Compensatie eigen bijdragen gemeenten

Gemeenten worden gecompenseerd voor de eigen bijdragen die zij mislopen voor huishoudelijke hulp, woningaanpassingen en hulpmiddelen aan Wlz-cliënten die thuis wonen door de anticumulatiebepaling met de Wlz.

Compensatie Wmo 2015

In het bestuurlijk overleg van 25 april 2016 tussen VWS en de VNG is overeengekomen dat een bedrag van circa € 2,3 miljoen aan het budget Wmo 2015 van de integratie-uitkering Sociaal domein wordt toegevoegd.

Uitdeling lpo 2016 Wmo en Jeugd

De raming van de budgetten voor de Wmo en de Jeugdwet is verhoogd ter compensatie van ontwikkeling van de loonkosten en prijzen.

Herverdeeleffecten Hlz

In het Bestuurlijk Overleg van 24 augustus 2016 zijn de VNG en het Rijk overeengekomen om een aantal correcties door te voeren ten aanzien van de overheveling van budgetten in het kader van de hervorming van de langdurige zorg (correctie startstreep).

Technisch

Overheveling orthocommunicatieve behandeling De afgelopen jaren is een nieuwe methode van orthocommunicatieve behandeling van patiënten met het autisme spectrum syndroom (ASS) vergoed vanuit een Wlz-subsidieregeling. Omdat de nieuwe methode onvoldoende aantoonbaar effectief is, wordt de subsidieregeling beëindigd. Personen met ASS die deze behandeling ontvingen, zullen een alternatieve behandeling krijgen die onder de Jeugdwet (groep -18) of de Zvw (groep 18+) valt. De beschikbare middelen worden overgeheveld naar het macrobudget Jeugdhulp en de Zvw.

Overheveling HH MPT vanuit Wmo naar Wlz

Vanwege de overheveling van huishoudelijke hulp voor Wlz-clienten met een mpt van de Wmo naar de Wlz vanaf 2017 wordt structureel € 30 miljoen overgeheveld van de Wmo naar de Wlz.

3.3 Begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven

Naast de Wmo 2015 en de Jeugdwet vallen enkele andere begrotingsgefi-nancierde posten onder de bruto-BKZ-uitgaven. Tot deze categorie horen de uitgaven voor de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg), de uitgaven voor zorg, jeugd en welzijn in Caribisch Nederland, bepaalde uitgaven voor zorgopleidingen, de subsidieregeling abortusklinieken, de subsidieregeling overgang integrale tarieven medisch-specialistische zorg, de schadevergoeding Erasmus MC, NIPT en de subsidie kwaliteit, transparantie en patientenveiligheid. Deze uitgaven worden op de VWS-begroting verantwoord op de artikelen 1, 2, en 4. Voor de doelstelling van dit beleid en de rol en verantwoordelijkheid van de Minister wordt verwezen naar de betreffende passages op de artikelen in de VWS-begroting. Ten slotte zijn er bedragen gereserveerd op de aanvullende post van het Ministerie van Financiën die onder het BKZ vallen. Dit betreft onder meer de loon- en prijsbijstelling voor de begro-tingsgefinancierde BKZ-uitgaven.

In tabel 7 wordt de ontwikkeling van de begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven weergegeven.

Tabel 7 Verticale ontwikkeling van de begrotingsgefinancierde-BKZ-uitgaven en -ontvangsten (bedragen x € 1					miljoen)
	2016	2017	2018	2019	2020 2021
Begrotingsgefinancierde-BKZ-uitgaven ontwerpbegroting
2016	7.124,9	7.090,0	7.040,5	7.057,8	7.065,8
Bijstelling Wmo 2015 en Jeugdwet (Gemeentefonds)	148,9	-  117,1	-  76,9	-  75,6	-  68,5
Bijstelling subsidieregeling abortusklinieken (Art.1)	-  0,1	-  0,1	-  0,1	-  0,1	-  0,1
Bijstelling subsidie NIPT (Art.1)		26,3
Bijstelling subsidieregeling overgang integrale tarieven
medisch-specialistische zorg (Art.2)	-  9,8	-  50,0	-  25,0	-  16,0	-  15,0
Bijstelling schadevergoeding Erasmus MC (Art.2)	85,0	81,0
Bijstelling subsidie kwaliteit, transparantie en patiëntvei-
ligheid (Art.2)		35,4	35,4	35,4
Bijstelling zorgopleidingen (Art.4)		2,9	3,2	3,0	3,3
Bijstelling Caribisch Nederland (Art.4)	6,9	0,7	0,9	0,9	1,1
Bijstelling loon- en prijs	-  4,6	-  3,1	-  2,8	-  2,5	-  4,3
Ramingsbijstelling MLT 2018–2021			4,1	6,6	10,5
Totaal bijstellingen	226,3	-  24,0	-  61,2	-  48,4	-  73,1
Begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven ontwerpbegroting
2017	7.351,2	7.066,0	6.979,3	7.009,4	6.992,7 7.048,8

Tabel 8 Opbouw van de begrotingsgefinancierde-BKZ-uitgaven en -ontvangsten (bedragen x € 1				miljoen)
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Wmo en Jeugdwet (Gemeentefonds)	6.865,0	6.536,4	6.553,6	6.564,9	6.570,2	6.617,5
Integratie-uitkering Wmo/huishoudelijke verzorging	1.161,4	1.239,4	1.239,4	1.239,4	1.249,7	1.300,4
Integratie-uitkering Sociaal domein deel Wmo 2015	3.642,6	3.461,9	3.433,5	3.444,8	3.439,8	3.436,4
HHT en restant RA middelen arbeidsmarkt	141,0
Jeugdwet	1.920,0	1.835,0	1.880,7	1.880,7	1.880,7	1.880,7
Overig begrotingsgefinancierd (VWS-begroting)	486,2	529,6	425,7	444,5	422,5	431,2
Subsidieregeling abortusklinieken (Artikel 1)	15,6	15,5	15,5	15,5	15,6	15,6
Subsidie NIPT (Artikel 1)		26,3
Subsidieregeling overgang integrale tarieven medisch-
specialistische zorg (Artikel 2)	20,2			9,0	10,0
Schadevergoeding Erasmus MC (Artikel 2)	85,0	81,0
Subsidie kwaliteit, transparantie en patientveiligheid
(Artikel 2)	0,0	35,4	35,4	35,4
Zorgopleidingen (Artikel 4)	242,2	249,0	242,9	244,6	244,9	245,1
Caribisch Nederland (Artikel 4)	114,8	111,6	114,8	117,9	121,1	124,9
Wtcg (Artikel 8)	7,7	3,8	1,9
Loon- en prijsbijstelling	0,8	6,9	15,2	22,0	30,9	45,7
Bruto-uitgaven stand ontwerpbegroting 2017	7.351,2	7.066,0	6.979,3	7.009,4	6.992,7	7.048,8
Overige ontvangsten	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Netto-uitgaven stand ontwerpbegroting 2017	7.351,2	7.066,0	6.979,3	7.009,4	6.992,7	7.048,8

Figuur 3 Begrotingsgefinancierde-BKZ-uitgaven 2017

Overig begrotingsgefinancierd

(VWS-begroting)

7%

Jeugdwet

(Gemeentefonds)

26%

Wmo HV

(Gemeentefonds)

18%

Wmo 2015

(Gemeentefonds)

49%

4 Financiering van de zorguitgaven

4.1 Totaalbeeld

Deze paragraaf gaat in op de financiering van de zorguitgaven die toegerekend worden aan het Budgettair Kader Zorg (BKZ). Het grootste deel van de zorguitgaven betreft uitgaven in het kader van de Zorgverze-keringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz). Een substantieel deel van de zorguitgaven verloopt via de rijksbegroting en wordt gefinancierd via belastinginkomsten. Een uitsplitsing voor het jaar 2017 staat in tabel 9. In het vervolg van dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de financiering van de Zvw en de Wlz afzonderlijk.

Tabel 9 Financiering bruto BKZ- uitgaven (bedragen x € 1 miljard)
2017
Zvw	46,5
w.v. eigen betalingen	(3,2)
Wlz	20,0
w.v. eigen betalingen	(1,8)
Overheid (Arbeidsmarktbeleid/Caribisch Nederland)	0,5
Overheid (Gemeentefonds/Wmo en Jeugdwet)	6,5
Bruto BKZ-uitgaven stand VWS ontwerpbegroting 2016	73,5

Bron: VWS

4.2 De financieringssystematiek

Zorgverzekeringswet (Zvw)

Het overgrote deel van de zorguitgaven in het kader van de Zorgverzeke-ringswet (Zvw) loopt via zorgverzekeraars. Zij betalen zorgaanbieders voor de zorg die is geleverd aan hun verzekerden. Een beperkt deel van de zorguitgaven wordt rechtstreeks aan zorgaanbieders betaald vanuit het Zorgverzekeringsfonds (ZVF). Dit betreft vooral de beschikbaarheidbij-dragen. Het gaat daarbij om zorgprestaties waarvoor het niet mogelijk en/of wenselijk is de kosten aan individuele verzekerden toe te rekenen. De grootste beschikbaarheidbijdragen zijn die voor opleidingen en de zogenaamde academische component. Daarnaast gaat het om enkele kleinere bijdragen zoals voor brandwondenzorg, traumazorg, spoedeisende zorg en een deel van de kapitaallasten. Naast de beschikbaarheid-bijdragen wordt vanuit het Zorgverzekeringsfonds ook een deel van de grensoverschrijdende zorg betaald.

Figuur 4: Financieringsstromen Zvw

	Eigen Risico	Zorgverzekeraars
	Nominale premie			Uitgaven Zorg
			Verevenings-
			bijdrage
Burgers Werkgevers		Zorgverzekeringsfonds			Zorgverleners
	IAB			Beschikbaarheids-
				bijdrage
	Rijksbijdrage		Rijksbijdrage
	kinderen		Hlz
	Zorgtoeslag	Overheid
	Belasting

Ter financiering van de uitgaven ontvangen zorgverzekeraars van hun verzekerden een nominale premie en het eigen risico. Daarnaast ontvangt elke zorgverzekeraar een vereveningsbijdrage uit het ZVF. Dit bedrag houdt rekening met het risicoprofiel van de verzekerdenpopulatie van iedere zorgverzekeraar en met het eigen risico dat hij ontvangt en zorgt zodoende voor een gelijk speelveld voor zorgverzekeraars. Dat is nodig omdat verzekeraars zich moeten houden aan de wettelijke acceptatieplicht van verzekerden. Ook ontvangen zorgverzekeraars uit het ZVF een vergoeding voor de beheerskosten voor verzekerde kinderen in hun bestand.

De nominale premie bestaat uit twee delen. Het eerste deel is een door VWS vastgestelde rekenpremie die voor alle verzekeraars hetzelfde is. Samen met de opbrengsten uit eigen betalingen en de bijdrage die zorgverzekeraars uit het fonds krijgen, kunnen zij hier in de optiek van VWS hun zorguitgaven mee betalen. Daarnaast bevat de nominale premie een opslagpremie, die verzekeraars zelf vaststellen en dus per verzekeraar verschilt. Zorgverzekeraars moeten uit hun inkomsten ook hun beheerskosten dekken. Verder moeten zij reserves opbouwen om zeker te stellen dat zij altijd aan hun verplichtingen kunnen voldoen. De Nederlandsche Bank (DNB) stelt minimumeisen aan deze reserves. Zorgverzekeraars kunnen de beheerskosten en de reserveopbouw financieren door middel van die opslagpremie. In de opslagpremie kunnen zorgverzekeraars ook winsten en verliezen uit het verleden, afwijkende inschattingen ten aanzien van de zorguitgaven of risico-opslagen verwerken. Door verschillen in de opslagpremie concurreren verzekeraars met elkaar om verzekerden, die jaarlijks kunnen overstappen naar een andere verzekeraar.

Het ZVF ontvangt ter financiering van zijn uitgaven de inkomensafhankelijke bijdrage (IAB) en een rijksbijdrage kinderen. In verband met de overhevelingen van AWBZ naar Zvw is besloten tot een tijdelijke rijksbijdrage HLZ, die voorkwam dat zowel de nominale premie als de IAB in 2015 fors moesten stijgen. Deze tijdelijke rijksbijdrage loopt in vier jaar geleidelijk af naar nul. Het ZVF ontvangt verder de premievervangende bijdrage van verdragsgerechtigden en rente. Vanuit het fonds worden zorgverzekeraars gecompenseerd voor derving van inkomsten als gevolg van wanbetaling bij de nominale premie. Ook worden uit het fonds kosten betaald in het kader van de regeling onverzekerden. In de Zvw is geregeld dat het ZVF niet structureel mag werken met tekorten of overschotten. Daarom dient een gebleken negatief vermogen snel te worden weggewerkt via meer dan lastendekkende premies en een positief vermogen via minder dan lastendekkende premies.

De overheid verstrekt een rijksbijdrage kinderen aan het ZVF. Deze bijdrage maakt het mogelijk dat bij kinderen tot 18 jaar geen nominale premie in rekening hoeft te worden gebracht. De overheid betaalt daarnaast zorgtoeslag aan huishoudens met lage inkomens en middeninkomens ter gedeeltelijke compensatie van de nominale premie en het eigen risico. De rijksbijdrage kinderen en de zorgtoeslag worden betaald uit belastinginkomsten.

De zorgtoeslag waarborgt dat geen enkel huishouden een groter deel van zijn inkomen aan ziektekostenpremie hoeft te betalen dan wat op grond van de wet als aanvaardbaar wordt beschouwd. De lasten die daarboven uitstijgen komen in aanmerking voor compensatie via de zorgtoeslag. Daarbij is de zogenaamde standaardpremie maatgevend en niet de feitelijke, door de individuele burger betaalde premies. De standaardpremie is bepaald als het gemiddelde van de premies die worden betaald in de markt, vermeerderd met het gemiddelde bedrag dat een verzekerde aan eigen risico betaalt. De zorgtoeslag maakt geen onderdeel uit van het uitgavenkader, maar telt net als de zorgpremies mee in het inkomstenkader. Dat betekent dat het kabinet een hogere zorgtoeslag beschouwt als een vorm van lastenverlichting.

Uiteindelijk worden alle collectieve zorguitgaven betaald door burgers en bedrijven via de nominale premie, de inkomensafhankelijke bijdrage, eigen betalingen en belastingen. In de Zvw is vastgelegd dat evenveel inkomsten worden gegenereerd via de inkomensafhankelijke bijdrage als via de nominale premie, de eigen betalingen en de rijksbijdrage kinderen samen (de 50/50-verdeling). De 50/50-verdeling impliceert dat uitgavenstijgingen bij verzekeraars voor 50% moeten worden gedekt uit de IAB. Dat wordt bereikt door de bijdrage uit het fonds aan verzekeraars te verhogen. Omgekeerd dient een stijging van de rechtstreekse uitgaven van het fonds voor de helft te worden opgevangen via nominale premies. Dat wordt bereikt door de bijdrage voor de zorgverzekeraars te verlagen.³

De Wet langdurige zorg (Wlz)

Het overgrote deel van de zorguitgaven in het kader van de Wlz loopt in opdracht van zorgkantoren via het CAK naar zorgaanbieders. De uitzondering hierop vormen persoonsgebonden budgetten (pgb’s). Daarbij wordt geld door de SVB overgemaakt naar zorgverleners in opdracht van burgers die zelf zorg inkopen (trekkingsrechten). De benodigde middelen komen uit het Fonds langdurige zorg (Flz).

Het Flz ontvangt ter financiering van zijn uitgaven (via de belastingdienst) de Wlz-premie. De Wlz-premie wordt geheven als percentage over het inkomen in de eerste en tweede belastingschijf, na aftrek van een deel van

In de wet is ook vastgelegd dat indien de gerealiseerde verhouding niet 1 op 1 is, er een correctie plaatsvindt in volgende jaren. Dit betekent dat als de verhouding van de gerealiseerde inkomsten in enig jaar anders uitvalt dan beoogd (bijvoorbeeld omdat de inkomensafhankelijke bijdrage € 200 miljoen tegenvalt), er in een volgend jaar allereerst weer wordt uitgegaan van een 50/50-verdeling (waardoor de inkomensafhankelijke bijdrage € 200 miljoen meer stijgt dan de nominale premie), maar daarnaast in vier jaar de «fout» van € 200 miljoen wordt weggewerkt door de inkomensafhankelijke bijdrage € 50 miljoen hoger vast te stellen dan het nominale deel.

3

de heffingskortingen. Deze heffingskortingen (die bestaan sinds de belastingherziening 2001) beperken voor burgers de te betalen loon- en inkomstenheffing. Ze beperken dus zowel de te betalen inkomsten- en loonbelasting als de te betalen premies volksverzekeringen (Wlz, AOW en ANW). Voor 2001 waren er aftrekposten die zwaarder drukten op de belastingen en minder op de premies volksverzekeringen. Het Flz ontvangt voorts van de overheid een bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK). Via deze bijdrage wordt het Flz gecompenseerd voor het drukkend effect op de Wlz-premies dat uitgaat van de belastingherziening 2001. Het Flz ontvangt daarnaast van burgers (via het CAK) de eigen bijdrage Wlz en betaalt rente aan de overheid.

In de Wlz wordt gestreefd naar een binnen een kabinetsperiode constante lastendekkende premie. In augustus 2014 is besloten tot een Wlz-premie van 9,65% voor deze kabinetsperiode, omdat bij die premie op basis van de toenmalige ramingen een vermogen van circa nul in 2017 resulteerde. Op basis van de actuele ramingen lijkt en per ultimo 2017 toch een tekort te resulteren.

Figuur 5: Financieringsstromen Wlz

Burgers				Uitgaven Zorg				Zorgverleners
		Zorgkantoren CAK
					SVB
							PGB
	Eigen bijdragen	Fonds langdurige zorg
					ZiNl
	Wlz-premie
		BIKK	Rente
		Overheid
	Belasting

4.3 De financiering in 2017

4.3.1 Zorgverzekeringswet (Zvw)

Tabel 10 geeft een overzicht van de uitgaven en inkomsten uit hoofde van de Zorgverzekeringswet (Zvw)⁴.

De ontwikkelingen bij de financiering van de Zvw in 2017 worden gedomineerd door vier zaken:

– De (in historisch perspectief) lage groei van de zorguitgaven. Deze leidt tot een beperkte premiestijging en het niet oplopen van het eigen risico. – De afbouw van de rijksbijdrage die in 2015 is geïntroduceerd om de premiegevolgen van de overheveling geleidelijk te laten verlopen.

Hierdoor stijgen de premies. – De lage vaststelling van de nominale premie 2016 door verzekeraars.

Hierdoor is de beoogde 50/50-verhouding tussen nominale premie en inkomensafhankelijke bijdrage (IAB) niet gerealiseerd. In 2017 moet deze 50/50-verhouding worden hersteld, waardoor de nominale premie meer moet stijgen dan de IAB. – De veronderstelde afbouw van reserves door verzekeraars. Dit drukt de premiestijging.

De Zvw-uitgaven vallend onder het BKZ worden voor 2017 geraamd op € 46,5 miljard; een groei van € 1,5 miljard ten opzichte van de uitgaven in 2016. De ontwikkeling van de Zvw-uitgaven wordt elders in dit Financieel Beeld Zorg toegelicht. De groei van de Zvw-uitgaven betreft vooral groei bij de zorguitgaven van zorgverzekeraars. Deze stijgen met € 1,4 miljard van 2016 naar 2017. De rechtstreekse betalingen vanuit het Zorgverzekeringsfonds (beschikbaarheidbijdragen en uitgaven in het kader van internationale verdragen) groeien naar verwachting met € 0,1 miljard.

Bij de beheerskosten en reserveopbouw van zorgverzekeraars wordt een daling van € 0,3 miljard verwacht ten opzichte van de raming voor 2016. Deze daling wordt deels veroorzaakt doordat de beheerskosten van zorgverzekeraars naar huidige inschatting lager uitkomen. Daarnaast zullen zorgverzekeraars in 2017 naar verwachting meer interen op hun reserves dan dat zij in 2016 deden⁵. Ondanks dat zorgverzekeraars in 2016

Enkele cijfers in deze paragraaf worden vertekend door zogenaamde DBC-hobbels. Verzekeraars dienen de schade in jaar t+1 die hoort bij DBC’s geopend in jaar t in jaar t te verantwoorden, terwijl bij verrichtingenfinanciering de schade uit jaar t+1 op jaar t+1 drukt. De overgang van verrichtingenfinanciering naar DBC’s leidt dus tot hogere schade; het verkorten van de dbc-duur leidt tot lagere schade. Het betreft echter geen echte extra schade, maar een schadelastverschuiving, die ook geen invloed heeft op de feitelijke inkomsten van zorgaanbieders. Deze schadelastverschuiving hangt ook niet samen met meer of minder geleverde zorg. Daarom zijn DBC-hobbels niet relevant voor het BKZ en het EMU-saldo. Om te voorkomen dat de niet-relevante schadelastverschuiving leidt tot effecten op de nominale premie, wordt de schadelastverschuiving volledig opgevangen via de vereveningsbijdrage. Om te voorkomen dat de vermogenseffecten van de niet-relevante DBC-hobbels bij het naar nul brengen van het vermogen van het zorgverzekeringsfonds tot premie-effecten leiden, wordt dit effect via bijstellingen van het normvermogen gecompenseerd. Om een zuiver zicht te krijgen op de echte ontwikkelingen is in de tabellen 10 en 11 gecorrigeerd voor DBC-hobbels. Er dedn zich DBC-hobbels voor in 2008 (stijging schadelast door introductie DBC’s in de curatieve ggz), in 2013 (stijging schadelast door introductie van DBC’s in de geriatrische revalidatiezorg), in 2014 (daling schadelast door de overheveling van de jeugd-ggz en daarmee de beëindiging van DBC’s per eind 2014) en in 2015 (daling schadelast MSZ door verkorting van de DBC-duur). Voor 2015 en 2016 is de reserveopbouw bij verzekeraars technisch bepaald als het saldo van de in deze begroting geraamde inkomsten van verzekeraars uit nominale premie, eigen betalingen en de vereveningsbijdrage enerzijds en de in deze begroting geraamde uitgaven van verzekeraars anderzijds.

5

middelen hebben ingezet ter verlaging van de premie beschikken zorgverzekeraars naar verwachting nog over voldoende reserves om ook de premieontwikkeling 2017 te mitigeren. Verondersteld wordt dat zorgverzekeraars in 2017 een significant deel van de overreserves gaan teruggeven (€ 2,0 miljard). Bij de raming van de premie is ervan uitgegaan dat zorgverzekeraars via een geleidelijke afbouw van de reserves inzetten op een stabiele premieontwikkeling. De verwachting is dat de solvabiliteitsratio van zorgverzekeraars – de verhouding tussen aanwezige solvabiliteit en minimaal vereiste solvabiliteit – weliswaar zal dalen, maar dat zij wel boven de minimale wettelijke eis zullen blijven. De overige baten van het ZVF (rentebaten, bijdragen van verdragsgerechtigden, kosten en opbrengsten wanbetalers en onverzekerden) zijn vrijwel constant.

Naar huidige inschatting zal het Zorgverzekeringsfonds per ultimo 2016 een vermogenssaldo van € 0,2 miljard hebben. Er dient in 2017 dus een overschot van € 0,2 miljard te worden weggewerkt.

De hierboven beschreven ontwikkeling van lasten, saldo en overige baten leidt ertoe dat er in 2017 € 45,3 miljard aan premies, rijksbijdragen en eigen betalingen nodig zijn; dit is € 0,4 meer dan in 2016. Van de € 45,3 miljard wordt € 0,9 miljard opgevangen door de rijksbijdrage HLZ. De resterende € 44,4 miljard wordt door de inkomensafhankelijke bijdragen, de nominale premie, de rijksbijdrage kinderen en de eigen betalingen gefinancierd zoals weergegeven in tabel 10. De ontwikkelingen daarbij worden later in deze paragraaf toegelicht.

Tabel 10 Financiering Zvw (bedragen x € 1 miljard)
	2015	2016	2017
Uitgaven ten laste van de macropremielast
Zorguitgaven zorgverzekeraars	41,1	42,5	43,9
Rechtstreekse uitgaven Zorgverzekeringsfonds	2,3	2,5	2,5
BKZ-relevante uitgaven	43,4	45,0	46,5
Beheerskosten/reserveopbouw zorgverzekeraars	0,6	-  0,7	-  1,0
Overige baten zorgverzekeringsfonds4	0,0	0,0	0,0
Saldo Zorgverzekeringsfonds	0,2	0,7	-  0,2
Totaal te financieren	44,3	44,9	45,3
Rijksbijdrage HLZ	-  1,8	-  1,4	-  0,9
Te financieren uit premies /eigen betalingen	42,5	43,6	44,4
Financiering
Inkomensafhankelijke bijdrage	21,2	21,6	21,8
Nominale premie	15,5	16,3	16,9
Rijksbijdrage kinderen	2,5	2,5	2,5
Eigen betalingen	3,2	3,2	3,2
Totaal	42,5	43,6	44,4

Bron: VWS. De meeste cijfers in de kolom 2015 zijn afkomstig van of afgeleid van informatie van het Zorginstituut Nederland (ZiNL). De rechtstreekse uitgaven van het ZVF en het cijfer voor de zorguitgaven van zorgverzekeraars (voor alle sectoren behalve ziekenhuizen) zijn gebaseerd op ZiNL-informatie van juni 2016. Voor de ziekenhuizen is het cijfer deels gebaseerd op ZiNL- en deels op NZa-informatie. De nominale premie en de inkomensafhankelijke bijdrage zijn overgenomen van het CPB. De rijksbijdrage is gebaseerd op het VWS-jaarverslag en komt overeen met ZiNL-informatie van maart. Dit laatste geldt ook deels voor de post overige baten (rentebaten, wanbetalers, onverzekerden, verdragsgerechtigden). Deels is hierbij aangesloten bij het jaarverslag uitvoeringstaken van het ZiNL. De post beheerskosten/reserveopbouw zorgverzekeraars is het saldo van de nominale premies, eigen betalingen en de bijdrage aan verzekeraars uit het fonds enerzijds en de geraamde zorguitgaven van zorgverzekeraars anderzijds (toevoegingen en onttrekkingen aan reserves worden in deze post meegenomen).

Het Zorgverzekeringsfonds (ZVF)

In tabel 11 staan de uitgaven en inkomsten van het ZVF en de individuele zorgverzekeraars. Hierin staan de posten uit tabel 10, maar daarnaast betalingen van het fonds aan de zorgverzekeraars.

Tabel 11 Exploitatie en premiestelling Zvw (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017
ZVF
Uitgaven	25.282,1	24.821,1	25.323,1
– Uitkering aan zorgverzekeraars voor zorg	22.824,3	22.218,7	22.669,8
– Uitkering voor beheerskosten kinderen	153,3	143,9	138,5
– Rechtstreekse uitgaven ZVF	2.304,5	2.458,4	2.514,8
Inkomsten	25.516,8	25.481,7	25.167,6
– Inkomensafhankelijke bijdrage	21.238,0	21.620,9	21.776,0
– Rijksbijdrage kinderen	2.470,8	2.508,7	2.490,5
– Rijksbijdrage HLZ	1.804,0	1.353,0	902,0
– Overige baten	4,0	-  0,9	-  0,9
Exploitatiesaldo	234,7	660,6	-  155,5
Idem, niet gecorrigeerd voor DBC-hobbels	919,2	660,6	-  155,5
Vermogen ZVF	-  1.191,1	-  530,5	-  686,0
Vermogensnorm	-  689,0	-  689,0	-  689,0
Vermogenssaldo ZVF	-  502,0	158,6	3,1
INDIVIDUELE VERZEKERAARS
Uitgaven	41.742,6	41.812,7	42.937,5
– Zorg	41.115,2	42.517,1	43.941,4
-  Beheerskosten/exploitatiesaldi	627,3	-  704,4	-  1003,9
Inkomsten	41.742,6	41.812,7	42.937,5
– Uitkering van ZVF voor zorg	22.824,3	22.218,7	22.669,8
– Uitkering van ZVF voor beheerskosten kinderen	153,3	143,9	138,5
– Nominale rekenpremie	16.057,5	17.461,9	18.095,9
– Nominale opslagpremie	-  510,2	-  1.206,6	-  1.153,8
– Eigen risico	3.190,7	3.194,8	3.187,1
– Overige baten	27,0	-	-

De grootste uitgavenpost van het Zorgverzekeringsfonds is de vereveningsbijdrage; de bijdrage aan de verzekeraars ter gedeeltelijke dekking van de zorgkosten. Deze bijdrage resulteert uit toepassing van de 50/50-regel. Die regel bepaalt – gegeven de totale lasten en gegeven de ontwikkeling van het eigen risico en de rijksbijdrage – hoe de inkomensafhankelijke bijdrage en de nominale premie zich moeten ontwikkelen. Daaruit volgt voor 2017 een stijging van de opbrengst van de nominale premie met € 0,7 miljard⁶. Gegeven de geraamde ontwikkeling van de zorguitgaven van verzekeraars, eigen betalingen, beheerskosten en reserveafbouw van verzekeraars, wordt dit mogelijk via een stijging van

De nominale premie en de IAB dienen beide met € 0,4 miljard te stijgen als bijdrage in de totale uit premies te financieren kosten. Daarnaast dient de nominale premie te stijgen en de IAB te dalen omdat de verzekeraars hun premie 2016 € 0,6 miljard lager hebben vastgesteld dan geraamd in de begroting 2016. Hierdoor is de beoogde 50/50 verdeling in 2016 niet bereikt. Om in 2017 weer op een 50/50 verdeling uit te komen dient de nominale premie € 0,3 miljard te stijgen en de IAB € 0,3 mld te dalen. Daarnaast is er een klein neerwaarts effect op nominale premie en een klein opwaarts effect op de IAB vanwege het corrigeren van de «fout» in de 50/50-verdeling over oude jaren. Over de jaren 2006 tot en met 2016 heeft de IAB naar huidige inschatting € 3,4 miljard meer opgeleverd dan de nominale inkomsten. Deze € 3,4 miljard dient in vier jaar te worden gecorrigeerd. Daarom wordt de IAB in 2017 € 0,8 miljard lager vastgesteld dan de raming van de nominale inkomsten. In de begroting 2016 was deze correctie nog € 0,9 miljard. Per saldo dient de nominale premie hierdoor € 0,7 miljard te stijgen.

6

de bijdrage uit het ZVF aan de zorgverzekeraars voor zorg met € 0,5 miljard⁷.

De inkomsten van het ZVF bestaan vooral uit de inkomensafhankelijke bijdrage en de rijksbijdrage ter dekking van de fictieve premielast van kinderen tot 18 jaar. Sinds 2015 is er daarnaast een tijdelijke rijksbijdrage HLZ. Via deze rijksbijdrage worden de per saldo resulterende gevolgen van de overheveling van AWBZ-uitgaven naar de Zvw en de overheveling van de jeugd-ggz van de Zvw naar de gemeenten op de premies gecompenseerd. In 2017 is de compensatie 40% en in 2018 wordt deze 20%.

De inkomensafhankelijke bijdrage stijgt van 2016 naar 2017 met € 0,2 miljard. Dit is het saldo van twee ontwikkelingen. De IAB stijgt met € 0,4 miljard vanwege de stijging van de in tabel 10 gepresenteerde totale uit premies te financieren kosten van 2015 op 2016 van € 0,8 miljard. Daar tegenover staat een daling van € 0,3 miljard als gevolg van een verschuiving binnen de lasten op grond van de 50/50-regel⁸. De rijksbijdrage voor kinderen daalt marginaal. Deze volgt de ontwikkeling van het aantal kinderen en de ontwikkeling van de geraamde nominale premie plus eigen betalingen. Zorgverzekeraars ontvangen uit het ZVF een vergoeding voor de beheerskosten van verzekerde kinderen die afhankelijk is van het aantal verzekerde kinderen. Via het ZVF lopen ook de overige baten (rentebaten, premievervangende bijdragen verdragsgerechtigden, kosten en opbrengsten wanbetalers en kosten en opbrengsten onverzekerden). Deze worden bij de inkomsten geboekt omdat ze niet relevant zijn voor het BKZ.

Zowel het feitelijk vermogen als het vermogenssaldo⁹ van het Zorgverzekeringsfonds groeien van 2015 op 2016 met € 0,7 miljard. Omdat het Zorgverzekeringsfonds per ultimo 2016 een vermogenssaldo van € 0,2 miljard heeft, dient dit overschot in 2017 te worden weggewerkt. Dat gebeurt via een negatief saldo in 2017.

De individuele verzekeraars

De uitgaven van de zorgverzekeraars bestaan uit de uitgaven aan zorg en de beheerskosten/reserveopbouw. De ontwikkeling hiervan is hiervoor toegelicht. Dat geldt ook voor de bijdrage die zorgverzekeraars ontvangen uit het ZVF ter gedeeltelijke dekking van de zorgkosten die zij moeten betalen. Zorgverzekeraars ontvangen ook het eigen risico van hun verzekerden. De opbrengst van het eigen risico blijft vrijwel gelijk van 2016 op 2017 omdat de indexering van het eigen risico niet leidt tot een bijstelling¹⁰.

In 2017 is de vereveningsbijdrage incidenteel met € 11,5 miljoen verhoogd in verband met de compensatie van verzekeraars voor de zogenaamde 365-dagen problematiek. Dit leidt bij de verzekeraars tot een incidentele verhoging van het saldo van € 11,5 miljoen, naast de reserveafbouw van € 2 miljard. Zie voetnoot 6.

De hoogte van het normvermogen resulteert uit het cumulatieve effect van de DBC-hobbels. Dit betreft het gevolg van de introductie van DBC’s in de GGZ in 2008 (– € 1.637 miljoen), de introductie van DBC’s in de geriatrische revalidatie in 2013 (– € 83 miljoen), het afschaffen van DBC’s in de jeugd-ggz bij overheveling naar de gemeenten in 2014 (+€ 346 miljoen). Cumulatief is dit – € 1.374 miljoen; het normvermogen in 2014. In 2015 stijgt het normvermogen met € 685 miljoen naar – € 689 miljoen vanwege de DBC-duurverkorting. ⁰ Het eigen risico wordt jaarlijks geïndexeerd confrom de stijging van de zorguitgaven. De uitkomst van deze berekening wordt naar beneden afgerond op veelvouden vijf euro. Van 2016 op 2017 is wel sprake van een uitgavenstijging. Die is echter zo klein dat geen stijging van vijf euro wordt bereikt, waardoor het eigen risico op € 385 blijft.

7

8

9

De totale geraamde nominale premie stijgt van 2016 op 2017 met € 0,7 miljard¹¹. Deze stijging betreft een stijging van € 0,6 miljard bij de rekenpremie en van € 0,1 miljard bij de opslagpremie¹².

De nominale premies en inkomensafhankelijke bijdragen Hiervoor is toegelicht hoe de uitgaven en inkomsten zich op macroniveau naar huidig inzicht ontwikkelen tussen 2016 en 2017. Daarbij wordt rekening gehouden met de huidige inzichten voor 2016. Die waren nog niet bekend toen de premies 2016 werden vastgesteld. Bij het verklaren van de premiestijging van 2016 naar 2017 op microniveau moet het huidige beeld 2017 worden vergeleken met het beeld 2016 ten tijde van de premievaststelling. Dat is bij de rekenpremie en de inkomensafhankelijke bijdrage de begroting 2016 en bij de opslagpremie de premiestelling door verzekeraars in het najaar van 2015. De opslagpremie is door de verzekeraars € 42 lager vastgesteld dan geraamd in de begroting. Verzekeraars waren daartoe in staat omdat ze uitgingen van lagere zorguitgaven, een grotere reserveafbouw en hogere overige kosten.

De inkomensafhankelijke bijdrage daalt van 6,75% in 2016 naar 6,65% in 2017. Bij de nominale premie wordt een stijging geraamd van € 42; van gemiddeld € 1.199 in 2016 naar gemiddeld € 1.241 in 2017. Voor deze bijstelling is een aantal oorzaken te benoemen.

Tabel 12 Oorzaken premieontwikkeling 2017 (in euro’s (nominale premie)		en procentpunten (IAB))
	IAB	Reken-premie	Opslag- premie	Nominale premie
Premies in 2016	6,75%	1.288	-  89	1.199
a.  Groei zorguitgaven	-  0,01%	+27	-	+27
b.  Saldo Zorgverzekeringsfonds	-  0,02%	-  6	-	-  6
c.  Reserveontwikkeling verzekeraars	-  0,02%	+5	-  9	-  4
d.  Afbouw rijksbijdrage HLZ	0,07%	+17	-	+17
e.  Rechttrekken 50/50-verhouding	-  0,11%	-  14	34	+20
f.  Overige kosten verzekeraars	-  0,01%	+10	-  21	-  11
g.  Overig en afronding	+0,00%	-  1	-	-  1
Totaal	-  0,10%	38	+4	42
Premies in 2017	6,65%	1.326	-  85	1.241

• a. 

  Groei zorguitgaven De zorguitgaven komen naar huidige inschatting € 1,1 miljard hoger uit in 2017 dan volgens de raming 2016 van verzekeraars toen zij de premie 2016 bepaalden. Deze uitgavenstijging leidt – als ook rekening wordt gehouden met de stijging van het aantal verzekerden en de ontwikkeling van de eigen betalingen – tot een stijging van de nominale premie met € 27. De uitgavenstijging leidt ook tot een stijging van de noodzakelijke IAB-opbrengsten. Die komt, rekening houdend met de flinke toename van de IAB-grondslag, tot een daling van de inkomensafhankelijke bijdrage met 0,01 procentpunt.

• b. 

  Saldo Zorgverzekeringsfonds Voor 2017 wordt gerekend met een saldo van – € 0,2 miljard om een overschot weg te werken. Bij de premiestelling 2016 is gerekend met een saldo van nul. Dit impliceert een daling van het beoogde exploitatiesaldo in het ZVF met € 0,2 miljard. Dit leidt tot een daling

Zie voetnoot 4.

De daling van de opslagpremie is het saldo van lagere beheerskosten/exploitatiesaldi bij verzekeraars (– € 0,3 miljard) en het wegvallen in 2016 van het deel van de meevaller bij de zorguitgaven dat in 2015 toevalt aan de verzekeraars (€ 0,4 miljard). De stijging van de rekenpremie is het saldo van de stijging van de nominale premie (€ 0,7 miljard; zie voetnoot 5) en de daling van de opslagpremie (€ 0,1 miljard).

11

12

van de nominale premie met € 6 en tot een daling van de inkomensafhankelijke bijdrage met 0,02 procentpunt.

• c. 

  Reserveontwikkeling verzekeraars

Voor 2017 wordt gerekend met een afbouw van reserves van € 2,0 miljard. Dit is € 0,1 miljard meer dan de reserveafbouw waarvan verzekeraars uitgingen bij hun premiestelling 2016. De grotere reserveafbouw dan in 2016 werkt volledig door in lagere opslagpre-mies, die daardoor kunnen dalen met € 9. Omdat de reserveopbouw deel uit maakt van de totale uit premies te financieren last, dient de lagere reserveopbouw voor de helft neer te slaan in een lagere IAB en voor de helft in een lagere nominale premie. Dat gebeurt door de rekenpremie te verhogen (met € 5), waardoor de bijdrage aan verzekeraars daalt en een daling van de IAB met 0,02 procentpunt mogelijk wordt. De totale nominale premie daalt daarom met € 4 als gevolg van de reserveontwikkeling (€ 9 – € 5).

• d. 

  Afbouw rijksbijdrage HLZ

De overheveling van AWBZ-uitgaven naar de Zvw wordt deels gedekt via een tijdelijke rijksbijdrage HLZ die in vier jaar geleidelijk afloopt. Deze rijksbijdrage bedraagt € 1,4 miljard in 2016 en € 0,9 miljard in 2017. De daling van deze rijksbijdrage met € 0,4 miljard leidt tot een stijging van de nominale premie met € 17 en tot een stijging van de IAB met 0,07 procentpunt.

• e. 

  Rechttrekken 50/50-verhouding

De verzekeraars hebben de premie 2016 ruim € 40 lager vastgesteld dan geraamd in de VWS-begroting 2016. Dit was mogelijk omdat zij bij hun premiestelling uitgingen van lagere uitgaven dan waarmee VWS had gerekend en omdat ze meer reserves hebben afgebouwd dan verondersteld in de begroting. Indien in de VWS begroting al gerekend was met de lagere uitgaven en de grotere reserveafbouw, dan zou deze meevaller van € 0,6 miljard 50/50 verdeeld zijn over lagere nominale premie en lagere IAB. De verzekeraars hebben de meevaller geheel ingezet in lagere nominale premies. Die nominale premie is daardoor in 2016 lager uitgekomen dan resulteert uit de 50/50-verhouding. In de raming wordt er van uitgegaan dat in 2017 weer wordt voldaan aan de 50/50-verhouding. Daarnaast dient de «fout» uit het verleden in vier jaar gecompenseerd te worden. Dat leidt tot een stijging van de nominale premie met € 20 en tot een daling van de IAB met 0,11 procentpunt¹³.

• f. 

  Overige kosten verzekeraars

In de premiestelling 2016 hebben de verzekeraars rekening gehouden met € 1,3 miljard als saldo van bedrijfskosten, overige kosten en beleggingen. In de begroting wordt voor het saldo van beheerskosten en beleggingen gerekend met € 1,0 miljard. De daling van € 0,3 miljard leidt tot een daling van de nominale premie van € 11 en een daling van de inkomensafhankelijke bijdrage met circa 0,01 procentpunt.

De uitgavenmeevaller en de grotere inzet van reserves hebben een afwijkend effect op rekenen opslagpremie. Als de grotere inzet van reserves in 2015 was verwerkt in de begroting 2016, dan zou deze net als nu is gebeurd voor 100% zijn neergeslagen in de opslagpremie. Er zou dan echter ook een hogere rekenpremie zijn vastgesteld (die de bijdrage aan verzekeraars zou drukken en daarmee een IAB-verlaging mogelijk zou maken). De hogere rekenpremie moet nu nog worden verwerkt. Als de uitgavenmeevaller al in de begroting bekend zou zijn geweest, dan zou deze hebben geleid tot een daling van de rekenpremie en de IAB, maar niet tot een effect op de opslagpremie. De meevaller is nu juist volledig verwerkt in een lagere opslag-premie. Via een hogere opslagpremie en een lagere rekenpremie wordt dit effect nu gecorrigeerd. Per saldo leidt de 50/50 correctie dus vooral tot een hogere opslagpremie.

13

• g. 

  Overige posten en afronding

De ontwikkelingen bij de overige baten van het fonds en de rijksbijdrage voor kinderen leiden tot kleine bijstellingen. Deze effecten plus afrondingsverschillen leiden tot een daling van de nominale premie met € 1.

Tabel 13 Premieoverzicht Zvw1
	2015	2016	2017
Inkomensafhankelijke bijdrage normaal (in %)	6,95	6,75	6,65
Inkomensafhankelijke bijdrage verlaagd (in %)2	4,85	5,50	5,40
Nominale rekenpremie	1.196	1.288	1.326
Nominale opslagpremie (gemiddeld)3	-  38	-  89	-  85
Nominale premie totaal (gemiddeld)3	1.158	1.199	1.241
Nominale premie totaal 18-	0	0	0
Verplicht eigen risico	375	385	385
Standaardpremie3	1.408	1.468	1.482
Maximale zorgtoeslag eenpersoonshuishouden3	942	998	1.018
Maximale zorgtoeslag meerpersoonshuishou-
den3	1.791	1.905	1.947

¹  Afgezien van de inkomensafhankelijke bijdrage betreft dit jaarbedragen in euro.

²  De zelfstandigen en gepensioneerden betalen de verlaagde inkomensafhankelijke bijdrage

³  Het cijfer 2017 betreft een raming.

Bron: VWS

De zorgtoeslag

De Wet op de zorgtoeslag bepaalt dat een huishouden maximaal een bepaald percentage van het inkomen dient bij te dragen aan de nominale premie en het verplicht eigen risico. De hoogte van de zorgtoeslag wordt bepaald door de standaardpremie (de geraamde gemiddelde nominale premie voor een zorgverzekering plus het geraamde gemiddelde te betalen bedrag vanwege het verplicht eigen risico) en het huishoudin-komen van de ontvanger¹⁴.

De percentages die bepalen hoeveel een huishouden zelf moet betalen wijzigen in 2017 omdat de zorgtoeslag als een van de middelen is ingezet om te komen tot een evenwichtig koopkrachtbeeld in 2017. Dit heeft er toe geleid dat de normpercentages voor alleenpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens beperkt dalen ten opzichte van 2016.

De raming voor de standaardpremie 2017 bedraagt € 1.482. Dit komt overeen met de eerder genoemde raming van de nominale premie van € 1.241 plus het geraamde gemiddelde eigen risico. Per saldo zal door de ontwikkeling van de standaardpremie, de stijging van het wettelijk minimumloon en de hiervoor beschreven bijstellingen van de percentages de premiestijging voor rechthebbenden op zorgtoeslag voor circa 50% worden gecompenseerd via een stijging van de zorgtoeslag.

De Belastingdienst/toeslagen ontvangt – voordat de zorgtoeslag feitelijk wordt uitgekeerd – een geactualiseerde inschatting van de hoogte van de nominale premie nadat de zorgverzekeraars hun premie bekend hebben gemaakt.

¹⁴ Er geldt niet één percentage over het gehele inkomen. Elk huishouden dient een percentage van het minimumloon bij te dragen en huishoudens met een inkomen boven het minimumloon, dienen daarenboven nog een (ander) percentage van hun inkomen boven het minimumloon bij te dragen, Als de standaardpremie hoger is dan het bedrag dat het huishouden dient bij te dragen, wordt het verschil gecompenseerd via de zorgtoeslag.

4.3.2. Wet Langdurige Zorg (Wlz)

Tabel 14 Exploitatie en premiestelling Wlz (bedragen x € 1 miljoen)
		2015	2016	2017
FONDS LANGDURIGE ZORG
Uitgaven		19.915,9	19.823,4	20.024,0
– Zorguitgaven		19.756,8	19.675,8	19.834,5
– Beheerskosten		159,1	147,6	189,5
Inkomsten		20.403,8	19.234,8	19.685,9
– Procentuele premie		15.287,9	14.028,4	14.407,3
– Eigen bijdragen		1.865,9	1.826,1	1.815,3
-  BIKK		3.250,0	3.380,4	3.463,3
– Overige baten		0,0	0,0	0,0
Exploitatiesaldo		487,9	-  588,6	-  338,1
Vermogen Algemeen	Fonds	487,9	-  100,7	-  438,7
Procentuele premie (in %)		9,65	9,65	9,65

Bron: VWS

De uitgaven in het kader van de Wlz worden gefinancierd uit het Fonds Langdurige Zorg (Flz). Tabel 14 geeft een overzicht van de uitgaven en inkomsten van dit fonds.

De uitgaven in deze tabel komen overeen met de Wlz-uitgaven uit tabel 5. De inkomsten van het fonds worden gevormd door de premie-inkomsten, de eigen bijdragen en de Bijdrage in de Kosten van Kortingen (BIKK). De Wlz-premie is in de begroting 2015 vastgesteld op 9,65% omdat met dit percentage en de toenmalige ramingen per ultimo 2017 een vermogen van circa nul in het Flz zou ontstaan. Op basis van de huidige ramingen lijkt er per ultimo 2017 toch een tekort te resulteren.

4.4 Wat betaalt de gemiddelde burger aan zorg

Figuur 6 laat zien dat de gemiddelde volwassene in Nederland in 2017 op basis van de ramingen in deze begroting € 5.347 betaalt aan collectief gefinancierde zorg. Dat betreft niet alleen de nominale premie en de eigen betalingen (eigen risico Zvw en eigen bijdragen AWBZ). Een Nederlander betaalt gemiddeld ook een fors bedrag aan Wlz-premie. De inkomensafhankelijke bijdrage wordt voor een beperkt deel rechtstreeks door burgers betaald (gepensioneerden en zelfstandigen) en voor het grootste deel door werkgevers. Dat laatste deel beïnvloedt de loonruimte en is daarom wel meegenomen. Via de zorgtoeslag ontvangt de gemiddelde burger een bedrag ter gedeeltelijke compensatie van de nominale premie en het eigen risico. Als laatste is meegenomen het bedrag dat via belastingen wordt opgebracht ter dekking van de begrotingsgefinancierde zorguitgaven, de rijksbijdragen en de zorgtoeslag.

Het bedrag dat de gemiddelde burger bijdraagt aan de zorg stijgt van 2016 op 2017 met 0,4%. Dit is het saldo van een aantal, deels samenhangende ontwikkelingen. Zo stijgt de nominale premie van 2016 op 2017 omdat de rijksbijdrage HLZ daalt van 2015 op 2016. Die dalende rijksbijdrage leidt ertoe dat er via belasting minder hoeft te worden opgebracht. Daarnaast hangt de stijging van de zorgtoeslag rechtstreeks samen met de stijging van de nominale premie.

De bedragen in de figuur zijn een gemiddelde per volwassene. Sommige mensen betalen meer en anderen betalen minder. Hoeveel iemand precies betaalt is afhankelijk van zijn inkomen (en bij recht op zorgtoeslag ook van het inkomen van zijn partner). Huishoudens met een laag inkomen betalen minder dan € 5.347 per persoon en huishoudens met een hoger inkomen meer, omdat de meeste posten inkomensafhankelijk zijn. Dat is het geval bij de inkomensafhankelijke Wlz-premies, de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw (IAB), de inkomensafhankelijke eigen bijdrage Wlz en de belastingen. Omdat huishoudens met een laag of middeninkomen een inkomensafhankelijke zorgtoeslag ontvangen ter compensatie van de nominale premie en het eigen risico, geldt ook bij de nominale premies en het eigen risico dat de nettolast hiervan in samenhang met de zorgtoeslag toeneemt met het inkomen.

Figuur 6: Lasten per volwassene aan zorg in 2016 en 2017 (in euro’s per jaar)

7.000

6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 -1.000

€ 5.334 € 5.347
	1.595		1.596
	1.111		1.122
1.370			1.345

2016

2017

• 5. 

  Meerjarige ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten

5.1. Ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten 2007–2017

Realisatiecijfers in de zorg ijlen nog enige jaren na. Daardoor kunnen er ook na het verschijnen van VWS-jaarverslagen nog aanpassingen in de cijfers plaatsvinden. In tabel 15 wordt de ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten voor de jaren 2007–2017 weergegeven zoals gemeld in de diverse VWS-jaarverslagen en de naar huidige inzichten actuele VWS-stand. De jaren 2012 en daarvoor zijn definitief.

Tabel 15 Ontwikkeling van	de BKZ-uitgaven en		-ontvangsten 2007–2017 (bedragen x				€ 1 miljoen)
	2007	2008	2009	20101	2011	2012	2013	2014	20152	20162	20172
BKZ-uitgaven en
-ontvangsten actuele
VWS-stand
Zorgverzekeringswet
(Zvw)
Bruto-uitgaven	26.077	31.465	33.756	35.474	35.983	36.672	39.210	39.384	42.735	44.976	46.456
Ontvangsten	2.047	1.311	1.364	1.481	1.499	1.932	2.666	3.125	3.218	3.195	3.187
Netto-uitgaven	24.030	30.155	32.392	33.993	34.484	34.739	36.544	36.259	39.518	41.781	43.269
Wet langdurige zorg
(Wlz)
Bruto-uitgaven	22.852	21.806	23.221	24.135	25.222	27.865	27.452	27.806	19.916	19.823	20.024
Ontvangsten	1.618	1.618	1.594	1.478	1.620	1.697	1.915	1.971	1.866	1.826	1.815
Netto-uitgaven	21.235	20.188	21.627	22.657	23.603	26.169	25.537	25.835	18.050	17.997	18.209
Begrotingsgefinancierde
BKZ-uitgaven
Bruto-Wmo 2015
(Gemeentefonds)	1.411	1.475	1.533	1.541	1.456	1.511	1.561	1.714	4.943	4.945	4.701
Bruto-Jeugdwet
(Gemeentefonds)									2.034	1.920	1.835
Bruto-overig
begrotingsgefinancierd
(VWS-begroting)	636	783	824	1.327	1.820	1.893	594	577	491	486	530
Bruto-begrotingsgefinancierde
BKZ-uitgaven	2.047	2.258	2.357	2.868	3.276	3.405	2.155	2.291	7.468	7.351	7.066
Ontvangsten		39	63	73	51	21
Netto-begrotingsgefinancierde
BKZ-uitgaven	2.047	2.219	2.294	2.794	3.226	3.384	2.155	2.291	7.468	7.351	7.066
Bruto-BKZ-uitgaven	50.977	55.530	59.335	62.476	64.481	67.942	68.817	69.481	70.119	72.150	73.546
BKZ-ontvangsten	3.665	2.968	3.022	3.032	3.170	3.650	4.581	5.096	5.084	5.021	5.002
Netto-BKZ-uitgaven	47.312	52.562	56.313	59.444	61.312	64.292	64.237	64.385	65.035	67.129	68.544

¹  Exclusief de eenmalige stimuleringsimpuls voor de bouw uit het aanvullend coalitieakkoord Balkenende IV (€ 320 miljoen) die niet aan het BKZ is toegerekend.

²  Ingaande 2015 is de Wet langdurige zorg in werking getreden.

Bron: Financieel Beeld Zorg uit de Jaarverslagen VWS, diverse jaren en de actuele VWS stand.

Figuur 7 Bijstellingen van de netto-BKZ-uitgaven Zvw en AWBZ/Wlz na het verschijnen van de VWS-jaarverslagen 2005–2015

2,0%

0,0%

-2,0%

0,7% 0,3%	1,5%		1,4%	0,5% n
-0,1% -0,6%					U -0,9%	-0,6%	L -1,1%	-

2005           2006          2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Procentuele bijstelling

In figuur 7 zijn de bijstellingen van de netto-BKZ-uitgaven van de Zvw en de AWBZ/Wlz na het verschijnen van de VWS-jaarverslagen grafisch weergegeven voor de jaren 2005–2015. Uit de grafiek blijkt dat de bijstellingen na publicatie van het jaarverslag een grillig patroon kennen. Er zijn zowel jaren waarin de zorguitgaven hoger zijn uitgekomen dan vermeld in het jaarverslag als jaren waarin de zorguitgaven neerwaarts zijn bijgesteld. De omvang van de bijstelling blijft in de meeste jaren binnen een bandbreedte van 1%, met een maximale uitschieter van 1,5% in 2008. Voor 2015 is vooralsnog sprake van een zeer beperkte bijstelling. De bijstelling voor het jaar 2015 wordt in het verdiepingshoofdstuk nader toegelicht.

5.2. Horizontale groeiontwikkeling van de zorguitgaven 2013–2017

In deze paragraaf wordt de horizontale groeiontwikkeling van de zorguitgaven grafisch weergegeven en toegelicht voor de periode van het Kabinet Rutte-Asscher (2013–2017). De horizontale groeiontwikkeling geeft de jaar op jaar ontwikkeling van de netto-BKZ-uitgaven weer.

Hierbij worden een tweetal groeiontwikkelingen onderscheiden: Nominale groeiontwikkeling;

De nominale groeiontwikkeling is de groei van de zorguitgaven inclusief de loon- en prijsontwikkeling. Reële groeiontwikkeling;

De reële groeiontwikkeling is de ontwikkeling van de zorguitgaven gecorrigeerd voor de prijsontwikkeling van het BBP.

In figuur 8 is de horizontale groeiontwikkeling van de netto-BKZ-uitgaven, gecorrigeerd voor overhevelingen (zoals overheveling naar de begroting van VWS en V&J) en technische bijstellingen (zoals technische correctie in verband met verkorting dbc duur), grafisch weergegeven voor de jaren 2013-2017.

Figuur 8 Horizontale groeiontwikkeling van de totale zorguitgaven 2013–2017

70

69

68

67

66

65

64

63

62

61

60

68,7

67,3

65,9

64,7

64,2

0,8%

0,0%

-1,5%

2,1%

1,5%

1,3%

2013

2014

2015

2016

2017

10,0%

9,0%

8,0%

7,0%

6,0%

5,0%

4,0%

3,0%

2,0%

1,0%

0,0%

-1,0%

-2,0%

Netto-BKZ-uitgaven¹

64,2

64,7

65,9

67,3

68,7

Nominale groei

-0,1%

0,8%

1,8%

2,1%

2,0%

Reële groei

-1,5%

0,0%

1,3%

1,5%

1,3%

Dit betreft de netto-BKZ-uitgaven gecorrigeerd voor overhevelingen en technische bijstellingen.

De gemiddelde reële groei van de totale zorguitgaven in de negen jaar (1997–2005) voor de introductie van de Zvw was 3,7%. De gemiddelde groei vanaf de introductie van de Zvw in 2006 (2007–2017) bedraagt naar verwachting 3,1%. De gemiddelde reële groei vanaf de introductie van de Zvw en vóór de Kabinetsperiode Rutte II (2007–2012)¹⁵ was 5,2%. De

¹⁵ Het jaar 2006 (overgangsjaar Zvw) is niet meegenomen in de berekening van de gemiddelde groeiontwikkeling.

1

gemiddelde reële groei binnen deze kabinetsperiode (2013–2017) bedraagt 0,5% en is daarmee lager dan de voorafgaande perioden. Deze trend doet zich voor bij zowel de totale zorguitgaven als bij de Zvw en AWBZ/Wlz.

Zvw-uitgaven

In figuur 9 is de horizontale groeiontwikkeling van de netto-Zvw-uitgaven, gecorrigeerd voor technische bijstellingen (zoals technische correctie in verband met verkorting dbc duur) en overhevelingen (zoals overhevelingen als gevolg van de hervorming AWBZ), grafisch weergegeven voor de jaren 2013–2017.

Figuur 9 Horizontale groeiontwikkeling netto-Zvw-uitgaven 2013–2017

50

45

40

35

30

25

20

15

10

31,7

31,6

33,0

34,2

35,2

-0,2%                            -0,4%

-1,2%

2013

2014

2015

2016

2017

14,0%

12,0%

10,0%

8,0%

6,0%

4,0%

2,0%

0,0%

-2,0%

Netto-Zvw-uitgaven¹

31,7

31,6

33,0

34,2

35,2

Nominale groei

-0,2%

-0,4%

4,6%

3,5%

3,1%

Reële groei

-1,6%

-1,2%

4,2%

2,8%

2,3%

1 Dit betreft de netto-Zvw-uitgaven gecorrigeerd voor overhevelingen en technische bijstellingen.

De gemiddelde reële groei van de Zvw-uitgaven in de negen jaar (1997–2005) voor de introductie van de Zvw was 3,2%. De gemiddelde groei vanaf de introductie van de Zvw in 2006 (2007–2017) bedraagt naar verwachting 2,9%. De gemiddelde reële groei vanaf de introductie van de Zvw en vóór de Kabinetsperiode Rutte II (2007–2012) was 4,2%. De gemiddelde reële groei binnen deze kabinetsperiode (2013–2017) bedraagt 1,3% en is daarmee lager dan de voorafgaande perioden.

5

0

Uitgaven AWBZ/Wlz

In figuur 10 is de horizontale groeiontwikkeling van netto-AWBZ/Wlz-uitgaven, gecorrigeerd voor overhevelingen (zoals overhevelingen als gevolg van de hervorming AWBZ), grafisch weergegeven voor de jaren 2013–2017.

Figuur 10 Horizontale groeiontwikkeling netto-AWBZ/Wlz-uitgaven 2013–2017

30

29

28

29,7

29,5

29,2

28,9

-0,5%

0,9% 0,6% 0,3%                                                                      0,3%

2013

2014

2015

2016

30,1

1,3%

0,5%

2017

5,0%

4,0%

3,0%

2,0%

1,0%

0,0%

-1,0%

Netto-AWBZ/Wlz-uitgaven¹

28,9

29,2

29,5

29,7

30,1

Nominale groei

0,8%

1,1%

1,0%

0,9%

1,3%

Reële groei

-0,5%

0,3%

0,6%

0,3%

0,5%

Dit betreft de netto-AWBZ/Wlz-uitgaven gecorrigeerd voor overhevelingen.

De gemiddelde reële groei van de AWBZ/Wlz in de zes jaar voor deze kabinetsperiode (2007–2012) was 5,3%. De gemiddelde reële groei in deze kabinetperiode (2013–2017) van 0,2% is fors lager dan de periode daarvoor.

1

• 6. 

  Verdieping Financieel Beeld Zorg

6.1. Verdieping in de BKZ-deelsectoren

In deze verdiepingsparagraaf wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen van de uitgaven onder het BKZ. Deze verdiepingsparagraaf is opgedeeld in de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz). De bijstellingen zijn per deelsector toegelicht. Dit geeft een overzichtelijker en gedetailleerder beeld van de budgettaire ontwikkelingen binnen de afzonderlijke onderdelen van de zorg. De bijstellingen zijn weergegeven ten opzichte van de ontwerpbegroting 2016. De toelichtingen zijn onderverdeeld in verschillende categorieën: nominaal, autonoom, beleidsmatig en technisch.

Onder de categorie nominaal wordt de loon- en prijsbijstelling verantwoord. De vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling wordt voor alle zorgsectoren in eerste instantie gereserveerd op de deelsectoren nominaal en onverdeeld. Daar staat de raming voor de jaren 2017 tot en met 2021. De tranche 2016 is toegedeeld aan de sectoren.

De autonome bijstellingen bevatten onder meer de actualisering van de zorguitgaven op basis van de meest recente cijfers van het Zorginstituut en de NZa. Verder wordt hieronder de nominale ontwikkeling als gevolg van de bijstelling van de loon- en prijsontwikkeling op basis van de actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB) opgenomen.

De beleidsmatige bijstellingen zijn het gevolg van politieke prioriteitstelling.

De technische bijstellingen betreffen voornamelijk herschikkingen en financieringsmutaties. Herschikkingen betreffen budgetneutrale verschuivingen tussen verschillende deelsectoren. Bij financieringsmutaties is sprake van een zeker tijdsverloop tussen het moment waarop de NZa de productieafspraken van partijen ontvangt en de verwerking daarvan in de budgetten en de bevoorschotting/declaraties van de instellingen. Als gevolg daarvan is het gebruikelijk dat de financiering binnen een jaargrens afwijkt van de uitgaven (budgetten) in dat jaar. Zo ontstaan zogeheten financieringsachterstanden of -voorsprongen. Deze bijstellingen worden in het daaropvolgende jaar verrekend. Tussen de jaren doen zich daardoor incidentele financieringsschuiven voor. Meerjarig gezien volgt de financiering echter altijd de uitgaven.

6.1.1. Zorgverzekeringswet (Zvw)

In deze paragraaf wordt ingegaan op de financiële ontwikkelingen binnen de Zvw in het afgelopen jaar en de doorwerking hiervan in de periode tot en met 2021. In tabel 16 wordt de opbouw van de Zvw-uitgaven en ontvangsten op deelsector niveau weergegeven. De sector nominaal en onverdeeld bevat de nog niet toebedeelde maatregelen, de nog niet uitgedeelde groeiruimte en loon- en prijsbijstellingen. In deze paragraaf wordt na tabel 16 verder per deelsector ingegaan op de bijstellingen die hebben plaatsgevonden tussen de 1^e suppletoire begroting 2016 en de ontwerpbegroting 2017 en de meerjarige doorwerking.

Tabel 16 Opbouw van de Zvw-uitgaven en -ontvangsten per		sector (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Eerstelijnszorg	5.129,0	5.394,1	5.503,2	5.515,4	5.515,4	5.515,4	5.515,4
Huisartsenzorg	2.581,8	2.781,0	2.857,8	2.859,7	2.859,7	2.859,7	2.859,7
Multidisciplinaire zorgverlening	468,9	460,4	471,6	471,9	471,9	471,9	471,9
Tandheelkundige zorg Zvw	739,2	739,6	727,5	727,5	727,5	727,5	727,5
Paramedische zorg	675,9	702,5	723,8	733,8	733,8	733,8	733,8
Verloskunde	215,2	221,1	226,0	226,0	226,0	226,0	226,0
Kraamzorg	298,2	312,6	319,7	319,7	319,7	319,7	319,7
Zintuiglijk gehandicapten	149,8	176,9	176,9	176,9	176,9	176,9	176,9
Tweedelijnszorg	22.305,4	23.272,2	23.559,2	23.489,2	23.446,5	23.398,9	23.363,4
Medisch-specialistische zorg	20.353,3	21.306,7	21.335,6	21.258,7	21.215,9	21.168,3	21.132,8
Geriatrische revalidatiezorg en eerstelijns
verblijf	703,6	734,9	976,7	976,7	976,7	976,7	976,7
Beschikbaarheidbijdrage academische zorg	644,9	668,7	663,1	669,8	669,9	669,9	669,9
Beschikbaarheidbijdrage kapitaallasten
academische zorg	36,7	49,8	52,9	53,0	53,0	53,0	53,0
Beschikbaarheidbijdrage overig medisch-
specialistische zorg	76,7	83,3	89,1	89,1	89,1	89,1	89,1
Garantieregeling kapitaallasten	77,7
Overig curatieve zorg	412,5	428,8	441,8	441,8	441,8	441,8	441,8
Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg	3.564,7	3.735,7	3.807,9	3.816,6	3.820,6	3.820,6	3.820,6
Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg	3.564,7	3.735,7	3.807,9	3.816,6	3.820,6	3.820,6	3.820,6
Genees- en hulpmiddelen	6.010,7	6.230,1	6.445,7	6.460,1	6.459,1	6.457,1	6.457,1
Geneesmiddelen	4.491,2	4.639,6	4.840,6	4.853,7	4.852,8	4.850,8	4.850,8
Hulpmiddelen	1.519,4	1.590,5	1.605,1	1.606,4	1.606,3	1.606,3	1.606,3
Wijkverpleging	3.181,1	3.431,7	3.612,8	3.714,4	3.722,4	3.730,9	3.728,5
Wijkverpleging	3.181,1	3.431,7	3.612,8	3.714,4	3.722,4	3.730,9	3.728,5
Ziekenvervoer	614,8	665,9	710,2	710,2	707,9	707,9	707,9
Ambulancevervoer	503,7	549,3	591,8	591,8	589,5	589,5	589,5
Overig ziekenvervoer	111,1	116,6	118,5	118,5	118,5	118,5	118,5
Opleidingen	1.217,2	1.268,3	1.293,5	1.255,0	1.168,4	1.153,1	1.146,0
Beschikbaarheidbijdrage opleidingen Zvw	1.217,2	1.268,3	1.293,5	1.255,0	1.168,4	1.153,1	1.146,0
Grensoverschrijdende zorg	712,3	797,8	775,7	774,9	774,1	773,3	772,5
Grensoverschrijdende zorg	712,3	797,8	775,7	774,9	774,1	773,3	772,5
Nominaal en onverdeeld		179,7	748,0	2.671,3	4.776,0	7.115,4	9.687,2
Nominaal en onverdeeld		179,7	748,0	2.671,3	4.776,0	7.115,4	9.687,2
Bruto-Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2017	42.735,3	44.975,5	46.456,2	48.407,2	50.390,3	52.672,6	55.198,6
Eigen risico Zvw	3.190,7	3.194,8	3.187,1	3.350,0	3.509,2	3.665,1	3.859,6
Eigen bijdrage Zvw	27,0
Zvw-ontvangsten ontwerpbegroting 2017	3.217,7	3.194,8	3.187,1	3.350,0	3.509,2	3.665,1	3.859,6
Netto-Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2017	39.517,5	41.780,7	43.269,0	45.057,2	46.881,1	49.007,5	51.338,9

Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en voorlopige realisatiegegevens.

In figuur 11 is de samenstelling van de Zvw-uitgaven per sector weergegeven voor het jaar 2017.

Figuur 11 samenstelling Zvw-uitgaven 2017

Grensoverschrijdende zorg 2%

Wijkverpleging 8%

Nominaal en onverdeeld

1%

Eerstelijnszorg¹ 12%

Opleidingen 3%

Geestelijke gezondheidszorg

8%

Genees- en hulpmiddelen

14%

Ziekenvervoer

1%

Tweedelijnszorg 51%

¹ De eerstelijnszorg bevat vanaf 2015 ook de multidisciplinaire zorg.

Huisartsen (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015

Bijstellingen 1^e suppletoire begroting

2016

Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

2.696,1	2.762,3	2.830,6	2.832,4	2.832,4	2.832,4	2.832,4
-  105,1	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	18,7	18,9	18,9	18,9	18,9	18,9
-  9,2	-  0,0	8,3	8,3	8,3	8,3	8,3

Stand ontwerpbegroting 2017

2.581,8

2.781,0

2.857,8

2.859,7

2.859,7

2.859,7

2.859,7

Deze sector bevat de huisartsenzorg. Deze bestaat uit bijzondere betalingen, avond- nacht en weekenddiensten, inschrijftarieven, consultarieven, overige tarieven, resultaatbeloning & zorgvernieuwing huisartsen, verloskundige hulp door huisartsen en het deel van de kwaliteitsgelden dat betrekking heeft op ondersteuning van de eerstelijnszorg.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Autonoom

Actualisering

Van het Zorginstituut zijn geactualiseerde cijfers ontvangen met betrekking tot de gerealiseerde uitgaven in 2015. Als gevolg daarvan vindt in 2015 een bijstelling plaats van € 9,2 miljoen. Met het oog op de afspraken in het Bestuurlijk akkoord eerstelijn wordt deze meevaller incidenteel verwerkt.

9,2

Technisch

Substitutie schuif ggz-haz De kaders voor curatieve ggz en de huisartsenzorg worden per 2017 structureel bijgesteld op basis van de uitkomsten van de «Substitutiemonitor – Rapportage afsprakenmonitor juli 2015».

8,3

8,3

8,3

8,3

8,3

Multidisciplinaire zorgverlening (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016	434,4	445,2	456,3	456,6	456,6	456,6	456,6
Bijstellingen jaarverslag 2015	31,7	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting
2016	0,0	15,3	15,3	15,3	15,3	15,3	15,3
Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	2,8	0,0	-  0,0	-  0,0	-  0,0	0,0	-  0,0
Stand ontwerpbegroting 2017	468,9	460,4	471,6	471,9	471,9	471,9	471,9
De multidisciplinaire zorgverlening (MDZ)betreft ketenzorg		en geïntegreerde eerstelijnszorg. Binnen de ketens wordt zorg					verleend
waarbij zorgaanbieders van diverse disciplines de zorgonderdelen in samenhang en				in samenwerking	met de betreffende patiënt
leveren.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Autonoom
Actualisering	2,8
Van het Zorginstituut zijn geactualiseerde
cijfers ontvangen met betrekking tot de
gerealiseerde uitgaven in 2015. Als
gevolg daarvan vindt in 2015 een
bijstelling plaats van € 2,8 miljoen. Met
het oog op de afspraken in het Bestuurlijk
akkoord eerstelijn wordt deze bijstelling
incidenteel verwerkt.

Tandheelkundige zorg Zvw (bedragen x € 1 miljoen)

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016	728,0	717,4	717,4	717,4	717,4	717,4	717,4
Bijstellingen jaarverslag 2015	9,8	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting
2016	0,0	20,7	20,7	20,7	20,7	20,7	20,7
Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	1,4	1,4	-  10,7	-  10,7	-  10,7	-  10,7	-  10,7
Stand ontwerpbegroting 2017	739,2	739,6	727,5	727,5	727,5	727,5	727,5

Deze deelsector bevat de eerstelijns tandheelkundige zorg.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Autonoom

Actualisering

Van het Zorginstituut zijn geactualiseerde cijfers ontvangen met betrekking tot de gerealiseerde uitgaven in 2015. Als gevolg daarvan vindt een structurele bijstelling plaats van € 1,4 miljoen.

1,4

1,4

1,4

1,4

1,4

1,4

1,4

Beleidsmatig

Implantaten fronttanden Uitbreiding van de periode voor aanspraak op fronttandvervanging voor jeugdig verzekerden leidt tot structureel hogere uitgaven binnen het tandheelkundig kader van € 1,4 miljoen. Om de huidige aanspraak een effectieve aanspraak te laten maken hebben jeugdig verzekerden tot en met hun 22^e levensjaar recht hebben op een uitgestelde behandeling van fronttandver-vanging binnen de reeds gestelde voorwaarden.

1,4

1,4

1,4

1,4

1,4

Indicatiestelling gebitsprothese Gewijzigde richtlijnen, strengere indicatiestelling en wijziging in eigen bedragen systematiek voor de gebitsprothesen leiden tot lagere uitgaven binnen het tandheelkundig kader.

19,4

19,4

19,4

19,4

19,4

Uitdeling groeiruimte tranche 2017 Dit betreft de uitdeling van de groei-ruimte tranche 2017.

5,9

5,9

5,9

5,9

5,9

Paramedische zorg (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016	685,0	700,8	700,8	700,8	700,8	700,8	700,8
Bijstellingen jaarverslag 2015	-  10,4	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting
2016	0,0	0,4	0,4	0,4	0,4	0,4	0,4
Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	1,3	1,3	22,6	32,6	32,6	32,5	32,5
Stand ontwerpbegroting 2017	675,9	702,5	723,8	733,8	733,8	733,8	733,8
waarvan fysiotherapie	471,8	488,7	496,7	496,7	496,7	496,7	496,7
waarvan oefentherapie	20,2	20,9	31,2	41,2	41,2	41,2	41,2
waarvan logopedie	117,2	119,5	121,3	121,3	121,3	121,3	121,3
waarvan ergotherapie	33,1	34,1	34,5	34,5	34,5	34,5	34,5
waarvan dieetadvisering	33,5	39,4	40,1	40,1	40,1	40,1	40,1
De paramedische zorg omvat fysiotherapie, oefentherapie Caesar, oefentherapie Mensendieck, logopedie, ergotherapie en							dieetadvi-
sering. Dieetadvisering werd voorheen afzonderlijk gepresenteerd.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Autonoom
Actualisering	1,3	1,3	1,3	1,3	1,3	1,3	1,3
Van het Zorginstituut zijn geactualiseerde
cijfers ontvangen met betrekking tot de
gerealiseerde uitgaven binnen de
paramedische zorg in 2015. Als gevolg
daarvan vindt er per saldo een structurele
bijstelling plaats van € 1,3 miljoen.

2015

2016                2017                2018                2019

2020

2021

Beleidsmatig

Oefentherapie bij claudicatio intermittens De aanspraak oefentherapie bij claudi-catio intermittens (etalagebenen) bij perifeer arterieel vaatlijden in fase 2 wordt met ingang van 1 januari 2017 gewijzigd, waardoor aanspraak bestaat op 37 behandelingen gesuperviseerde oefentherapie verspreid over een jaar. Hierbij zullen voor verzekerden van 18 jaar en ouder ook de eerste 20 behandelingen met deze gesuperviseerde oefentherapie ten laste van de Zvw worden vergoed. Door toepassing van een stepped-care-benadering bij de behandeling van claudicatio intermittens fase 2 zal het aantal invasieve behandelingen door een vaatchirurg aanzienlijk worden verminderd en worden de kosten binnen de medisch specialistische zorg bespaard. Volgens berekeningen van het Zorginstituut nemen de kosten voor oefentherapie per saldo met € 20 miljoen per jaar toe en bedragen de besparingen in de medisch-specialistische zorg € 41,5 miljoen. Voor zover de besparingen in de MSZ niet nodig zijn voor dekking van de meerkosten voor oefentherapie, kunnen ze in de MSZ worden ingezet voor de feitelijke invulling van de taakstelling stringent pakketbeheer. In welke mate de beoogde effecten ook daadwerkelijk worden bereikt is afhankelijk van de mate waarin in de praktijk vorm en inhoud wordt gegeven aan gesuperviseerde oefentherapie. Daarom wordt voor het invoeringsjaar 2017 gerekend met de helft van de bedragen die het Zorgin-stituut noemt.

10,0

20,0

20,0

20,0

20,0

Uitdeling groeiruimte tranche 2017 Dit betreft de uitdeling van de groei-ruimte tranche 2017.

11,3

11,3

11,3

11,2

11,2

Verloskunde (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	224,4 -  7,9 0,0 -  1,3	229,4 0,0 -  6,9 -  1,3	229,4 0,0 -  6,9 3,6	229,4 0,0 -  6,9 3,6	229,4 0,0 -  6,9 3,6	229,4 0,0 -  6,9 3,6	229,4 0,0 -  6,9 3,6
Stand ontwerpbegroting 2017	215,2	221,1	226,0	226,0	226,0	226,0	226,0
Deze deelsector bevat de extramuraal verstrekte verloskundige zorg. huisartsen opgenomen.			De verloskundige	zorg verricht door huisartsen is bij de deelsector
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Autonoom Actualisering Van het Zorginstituut zijn geactualiseerde cijfers ontvangen met betrekking tot de gerealiseerde uitgaven in 2015. Als gevolg daarvan vindt een structurele bijstelling plaats van € 1,3 miljoen.	-  1,3	-  1,3	-  1,3	-  1,3	-  1,3	-  1,3	-  1,3
Beleidsmatig Uitdeling groeiruimte tranche 2017 Dit betreft de uitdeling van de groei-ruimte tranche 2017.			4,9	4,9	4,9	4,9	4,9

Kraamzorg (bedragen x € 1 miljoen)
		2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017		313,2 -  15,0 0,0 0,0	320,5 0,0 -  7,9 -  0,0	320,5 0,0 -  7,9 7,1	320,5 0,0 -  7,9 7,1	320,5 0,0 -  7,9 7,1	320,5 0,0 -  7,9 7,1	320,5 0,0 -  7,9 7,1
Stand ontwerpbegroting 2017		298,2	312,6	319,7	319,7	319,7	319,7	319,7
Op deze sector worden de uitgaven voor kraamzorg geraamd en verantwoord. De kraamzorg is tweeledig. Allereerst houdt deze de partusassistentie in: de ondersteuning van de verloskundige bij de bevalling. Daarnaast levert de kraamverzorgende hulp gedurende de eerste dagen na de bevalling en geeft zij advies met betrekking tot de verzorging van de pasgeborene en de kraamvrouw. Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Beleidsmatig Uitdeling groeiruimte tranche 2017 Dit betreft de uitdeling van de groei-ruimte tranche 2017.				7,1	7,1	7,1	7,1	7,1

Zintuiglijk gehandicapten (bedragen x € 1 miljoen)
2015	2016 2017 2018 2019 2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 172,7	174,1 174,1 174,1 174,1 174,1	174,1
Bijstellingen jaarverslag 2015 – 23,7	0,0 0,0 0,0 0,0 0,0	0,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting
2016 0,0	2,8 2,8 2,8 2,8 2,8	2,8
Bijstellingen ontwerpbegroting 2017 0,8	0,0 0,0 0,0 0,0 0,0	0,0
Stand ontwerpbegroting 2017 149,8	176,9 176,9 176,9 176,9 176,9	176,9
Zorg aan zintuiglijk beperkten (auditief en/of communicatief beperkten, visueel beperkten en doofblinden) valt sinds 1 januari		2015
onder de Zvw.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Autonoom
Actualisering 0,8
Zo kort na de overheveling vanuit de
(oude) AWBZ naar de Zvw zijn er nog
geen goede gegevens over deze sector
beschikbaar en is het zorggebruik nog
niet stabiel. De bijstelling van € 0,8
miljoen is, net als bij het jaarverslag,
alleen voor 2015 verwerkt. Reden
hiervoor is dat zorgaanbieders hebben
aangegeven dat er sprake is van forse
uitval van de productie. De achtergrond
hiervan wordt nog nader onderzocht.

Medisch-specialistische zorg (bedragen x € 1 miljoen)

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015

Bijstellingen 1^e suppletoire begroting

2016

Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

20.353,3	21.145,8	21.153,8	21.075,5	21.033,2	20.986,2	20.986,2
0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	149,2	265,9	268,9	268,5	267,9	267,4
0,0	11,8	-  84,0	-  85,7	-  85,8	-  85,7	-  120,8

Stand ontwerpbegroting 2017

20.353,3          21.306,7          21.335,6         21.258,7          21.215,9          21.168,3

21.132,8

In deze sector vallen met ingang van 2015 de instellingen voor medisch-specialistische zorg inclusief mondziekten en kaakchirurgie en de honoraria voor de vrijgevestigde medisch specialisten.

In de 1^e suppletoire begroting 2016 is een korting op het mbi-kader msz verwerkt van € 70 miljoen in 2016 op basis van besluitvorming over de geconstateerde overschrijding in 2012, alsmede € 29 miljoen in 2017 in verband met de overschrijding in 2013. De besluitvorming over de overschrijding 2013 is gebaseerd op de stand jaarverslag 2015 (voorjaar 2016). Uit de definitieve gegevens over de schadelast 2013 die bij de voorbereiding van de begroting 2017 beschikbaar zijn gekomen, blijkt dat de uitgaven voor instellingen in de medisch-specalialistische zorg in 2013 € 69 miljoen hoger waren; daar staat tegenover dat de uitgaven voor vrijgevestigde medisch specialisten € 31 miljoen lager waren. De actualisatie van oudere jaren zal worden toegelicht in de verdiepingsbijlage van het jaarverslag over 2016.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Invulling stringent pakketbeheer MSZ In verband met de taakstelling stringent pakketbeheer wordt in 2017 € 125 miljoen en vanaf 2018 € 150 miljoen afgeboekt van het mbi-kader voor de medisch-specialistische zorg.

125,0

150,0

150,0

150,0

150,0

Niet gerealiseerde besparing doelmatig voorschrijven

Dit betreft een korting op het kader MSZ in verband met de niet gerealiseerde besparing doelmatig voorschrijven, conform de afspraken hierover in het bestuurlijk akkoord MSZ. Als ook in 2016 de besparing achterblijft bij de in het akkoord afgesproken opbrengst, volgt een korting voor het kader voor 2017. Vooralsnog gaan we daarbij uit van een bedrag van € 10 miljoen.

10,0

Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) De Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) betreft een screening tijdens de zwangerschap. De test kan onder andere het downsyndroom opsporen zonder dat er sprake is van een verhoogd risico op een miskraam. Omdat eventuele opname in het basispakket afhankelijk is van de advisering van het Zorginstituut kan de NIPT als eerste test niet eerder dan per 2018 opgenomen worden in het basispakket. In eerste instantie (2017) zal de eventuele bekostiging derhalve lopen via een subsidieregeling ten laste van het begrotingsgefinancierd BKZ (€ 26 miljoen).

26,0

26,0

26,0

26,0

2015

2016                2017                2018                2019

2020

2021

Plastische chirurgie Dit betreft een pakketuitbreiding voor borstvergroting bij agenesie of aplasie van de borst, ooglidcorrectie bij ernstige en objectiveerbare gezichtsveldbeperking en circumcisie om medische redenen. De genoemde ingrepen zullen per 1 januari 2017 aan de te verzekeren prestaties van de Zvw worden toegevoegd.

14,8

14,8

14,8

14,8

14,8

Oploop besparing regeerakkoord Rutte-Verhagen

In het Regeerakkoord van het kabinet Rutte-Verhagen is een besparing opgenomen in verband met een pakket aan maatregelen (uitbreiden B-segment, invoering DOT, beperking ex-post verevening). Deze besparing bedroeg € 40 miljoen in 2014 en loopt uiteindelijk op tot € 325 miljoen in 2021. De oploop in eerdere jaren is reeds verwerkt in het budgettaire kader van het Hoofdlijnenakkoord 2011 en de begrotingen 2012, 2014, 2015 en 2016. De (laatste) oploop in 2021 wordt thans verwerkt.

35,0

Overheveling middelen migrantenproble-matiek

Bij 1^e suppletoire wet 2016 zijn extra middelen toegevoegd ten behoeve van extra uitgaven als gevolg van de verhoogde toestroom van migranten. Deze stonden voorlopig geparkeerd op de sector nominaal en onverdeeld. Een deel van deze middelen wordt nu toegevoegd aan de sector msz.

11,8

38,3

47,5

47,5

47,5

47,5

Technisch

Overheveling ZBO weefsels naar de begroting

Op grond van onderzoeken naar de meest wenselijke structuur van de weefselketen en de daarin gewenste financiering, wordt het ZBO weefsels van de Nederlandse Transplantatiestichting met ingang van 2018 vanuit de begroting van VWS gefinancierd in plaats vanuit het tarief voor de cornea’s.

4,0

4,0

4,0

4,0

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Oefentherapie bij claudicatio intermittens De aanspraak oefentherapie bij claudi-catio intermittens (etalagebenen) bij perifeer arterieel vaatlijden in fase 2 wordt met ingang van 1 januari 2017 gewijzigd, waardoor aanspraak bestaat op 37 behandelingen gesuperviseerde oefentherapie verspreid over een jaar. Hierbij zullen voor verzekerden van 18 jaar en ouder ook de eerste 20 behandelingen met deze gesuperviseerde oefentherapie ten laste van de Zvw worden vergoed. Door toepassing van een stepped-care-benadering bij de behandeling van claudicatio intermittens fase 2 zal het aantal invasieve behandelingen door een vaatchirurg aanzienlijk worden verminderd en worden de kosten binnen de medisch specialistische zorg bespaard. Volgens berekeningen van het Zorginstituut nemen de kosten voor oefentherapie per saldo met € 20 miljoen per jaar toe. Het MSZ kader wordt neerwaarts bijgesteld met dit bedrag. In totaal bedragen de besparingen in de medisch-specialistische zorg € 41,5 miljoen. Voor zover de besparingen in de MSZ niet nodig zijn voor dekking van de meerkosten voor oefentherapie, kunnen ze in de MSZ worden ingezet voor de feitelijke invulling van de taakstelling stringent pakketbeheer. In welke mate de beoogde effecten ook daadwerkelijk worden bereikt is afhankelijk van de mate waarin in de praktijk vorm en inhoud wordt gegeven aan gesuperviseerde oefentherapie. Daarom wordt voor het invoeringsjaar 2017 gerekend met de helft van de bedragen die het Zorgin-stituut noemt.

10,0

20,0

20,0

20,0

20,0

Overheveling Ruxolitinib Dit betreft de overheveling van het geneesmiddel Ruxolitinib van het geneesmiddelenkader naar de medisch-specialistische zorg. Net als in 2015 en

2016 worden de middelen voor het jaar

2017 incidenteel overgeheveld, aangezien er nog onvoldoende bekend is over de structurele kosten van dit medicijn.

7,9

Geriatrische revalidatiezorg en eerstelijns verblijf (bedragen x € 1 miljoen)

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016                                         755,7             777,3              882,9              883,9             883,9             883,9              883,9

Bijstellingen jaarverslag 2015                                          – 38,1                  0,0                  0,0                  0,0                  0,0                  0,0                  0,0

Bijstellingen 1^e suppletoire begroting 2016                       0,0             – 16,7                76,9                75,9                75,9                75,9                75,9

Bijstellingen ontwerpbegroting 2017                             – 14,0            – 25,8                16,9                16,9                16,9                16,9                16,9

Stand ontwerpbegroting 2017	703,6	734,9	976,7	976,7	976,7	976,7	976,7
waarvan Geriatrische revalidatiezorg waarvan Eerstelijns verblijf	703,6	734,9	743,7 233,0	743,7 233,1	743,7 233,1	743,7 233,1	743,7 233,1

Geriatrische revalidatiezorg richt zich op kwetsbare ouderen met meerdere aandoeningen, die in het ziekenhuis een medisch-specialistische behandeling hebben ondergaan. Deze oudere cliënten hebben behoefte aan een multidisciplinaire revalidatiebehan-deling die aan hun individuele herstelmogelijkheden en trainingstempo is aangepast en rekening houdt met andere aandoeningen. Geriatrische revalidatie onderscheidt zich daarmee in zorginhoud en cliëntgroep van de medisch-specialistische revalidatie. Doel is hen te helpen terug te keren naar de oude woonsituatie en maatschappelijk te blijven participeren.

Verblijf dat medisch noodzakelijk is in verband met geneeskundige zorg valt onder de Zorgverzekeringswet. Verblijf in verband met «zorg zoals huisartsen die plegen te bieden – het zogenoemde eerstelijns verblijf – is onder deze aanspraak mogelijk.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Autonoom

Actualisering geriatrische revalidatiezorg De uitgaven voor geriatrische revalidatiezorg zijn geactualiseerd op basis van gegevens van het Zorginstituut. De lagere uitgaven voor geriatrische revalidatiezorg in 2015 worden structureel verondersteld.

14,0

25,8

25,8

25,8

25,8

25,8

25,8

Actualisering eerstelijns verblijf Op grond van (voorlopige) realisatiecijfers in 2015 en de eerste maanden van 2016 wordt uitgegaan van hogere uitgaven voor de eerstelijns verblijf.

32,4

32,4

32,4

32,4

32,4

Beleidsmatig

Uitdeling groeiruimte tranche 2017

Dit betreft de uitdeling van de groeiruimte tranche 2017.

10,3

10,3

10,3

10,3

10,3

Beschikbaarheidbijdrage academische zorg	(bedragen x € 1	miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	642,6 2,3 0,0 0,0	660,0 0,0 8,8 0,0	654,4 0,0 8,7 0,0	661,0 0,0 8,8 0,0	661,1 0,0 8,8 0,0	661,1 0,0 8,8 0,0	661,1 0,0 8,8 0,0
Stand ontwerpbegroting 2017	644,9	668,7	663,1	669,8	669,9	669,9	669,9
De academische ziekenhuizen en het NKI-AVL krijgen in verband met hun publieke taken onderzoek en innovatie – een beschikbaarheidbijdrage academische zorg.				– het leveren	van topreferente zorg en

Beschikbaarheidbijdrage kapitaallasten academische zorg		(bedragen x € 1		miljoen)
	2015	2016		2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	47,3 -  10,6 0,0 - 0,0	49,4 0,0 0,4 0,0		52,5 0,0 0,5 - 0,0	52,6 0,0 0,5 - 0,0	52,6 0,0 0,5 - 0,0	52,6 0,0 0,5 - 0,0	52,6 0,0 0,5 - 0,0
Stand ontwerpbegroting 2017	36,7	49,8		52,9	53,0	53,0	53,0	53,0
De academische ziekenhuizen krijgen voor	de kapitaallasten die samenhangen met de academische					zorg een	beschikbaarheidbijdrage.

Beschikbaarheidbijdragen overig medisch-specialistische zorg (bedragen x € 1 miljoen)

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016	74,4	82,2	82,2	82,2	82,2	82,2	82,2
Bijstellingen jaarverslag 2015	2,3	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting
2016	0,0	1,0	4,0	4,0	4,0	4,0	4,0
Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	-  0,0	0,0	2,8	2,8	2,8	2,8	2,8
Stand ontwerpbegroting 2017	76,7	83,3	89,1	89,1	89,1	89,1	89,1

Op deze sector worden de uitgaven geraamd van de beschikbaarheidbijdragen ten behoeve van de spoedeisende hulp, Calamiteitenhospitaal, helikoptervoorziening en Mobiel Medisch Team-voertuigen voor traumazorg, trauma- en brandwondenzorg, kenniscoördinatie, OTO (opleiden, trainen en oefenen), acute verloskunde en de post mortom orgaandonatie. De beschikbaarheidbijdragen academische zorg, kapitaallasten academische zorg en opleidingen worden apart gepresenteerd.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Uitdeling groeiruimte tranche 2017 Dit betreft de uitdeling van de groei-ruimte tranche 2017.

2,8

2,8

2,8

2,8

2,8

Garantieregeling kapitaallasten (bedragen x	€ 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	0,0 77,7 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0 0,0
Stand ontwerpbegroting 2017	77,7	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
In verband met de afschaffing van de functiegerichte budgettering in de ziekenhuiszorg in 2012 is er een garantieregeling kapitaallasten in het leven geroepen voor de periode tot en met 2016. Op basis van de afwikkeling door de NZa kan worden bezien in welke mate een beroep is gedaan op deze regeling.

Overig curatieve zorg (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019 2020 2021
Stand ontwerpbegroting 2016	373,0	384,5	384,8	384,8	384,8 384,8 384,8
Mutaties jaarverslag 2015	44,5	0,0	0,0	0,0	0,0 0,0 0,0
Mutaties 1e suppletoire begroting 2016	0,0	49,3	49,3	49,3	49,3 49,3 49,3
Nieuwe mutaties	-  5,0	-  5,0	7,7	7,7	7,7 7,7 7,7
Stand ontwerpbegroting 2017	412,5	428,8	441,8	441,8	441,8 441,8 441,8
Mede naar aanleiding van het bestuurlijk akkoord met de ziekenhuissector omvat de sector overig curatief vanaf 2012 voornamelijk de
huisartsenlaboratoria. De uitgaven van andere soorten instellingen zijn vanaf 2012				opgenomen	in de sector instellingen voor medisch-
specialistische zorg.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Autonoom
Actualisering	-  5,0	-  5,0	-  5,0	-  5,0	-  5,0 - 5,0 - 5,0
Van het Zorginstituut zijn geactualiseerde
cijfers ontvangen met betrekking tot de
gerealiseerde uitgaven in 2015. Als
gevolg daarvan vindt een structurele
neerwaartse bijstelling plaats van € 5,0
miljoen.
Beleidsmatig
Uitdeling groeiruimte tranche 2017			10,7	10,7	10,7 10,7 10,7
Dit betreft de uitdeling van de groei-
ruimte tranche 2017.
Anonieme e-mental health			2,0	2,0	2,0 2,0 2,0
Het tijdelijke beleidskader voor anonieme
e-mental health is omgezet in een
structurele vorm. Hiermee is de
financiering van de begroting naar het
BKZ gegaan.

Geneeskundige ggz (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015

Bijstellingen 1^e suppletoire begroting

2016

Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

3.587,0	3.779,0	3.886,3	3.893,7	3.893,7	3.893,7	3.893,7
0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	55,4	52,1	55,7	59,7	59,7	59,7
-  22,3	-  98,7	-  130,5	-  132,8	-  132,8	-  132,8	-  132,8

Stand ontwerpbegroting 2017

3.564,7

3.735,7

3.807,9

3.816,6

3.820,6

3.820,6

3.820,6

Deze sector omvat tot en met 2013 de geneeskundige ggz geleverd door zowel eerstelijns psychologen (ELP) als aanbieders tweedelijns ggz, vanaf 2014 omvat dit de basis en de gespecialiseerde ggz. Tweedelijns geneeskundige ggz wordt geleverd door instellingen en vrijgevestigden. Vanaf 2015 omvat dit ook de langdurige op behandeling gerichte intramurale ggz. Met ingang van de begroting 2013 worden op deze sector ook de uitgaven voor de diagnose en behandeling van ernstige, enkelvoudige dyslexie geraamd en verantwoord. De sector bevat ook de kwaliteitsgelden voor de ggz en de beschikbaarheidsbijdragen voor de ggz.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Stringent pakketbeheer ggz Het aandeel van de ggz in de taakstelling stringent pakketbeheer is € 25 miljoen per jaar.

25,0

25,0

25,0

25,0

25,0

25,0

Technisch

Overheveling orthocommunicatieve behandeling

De afgelopen jaren is een nieuwe methode van orthocommunicatieve behandeling van patiënten met het autisme spectrum syndroom (ASS) vergoed vanuit een Wlz-subsidieregeling. Omdat de nieuwe methode onvoldoende aantoonbaar effectief is, wordt de subsidieregeling beëindigd. Personen met ASS die deze behandeling ontvingen, zullen een behandeling krijgen die onder de Jeugdwet (groep -18) of de Zvw (groep 18+) valt. De de beschikbare middelen worden overgeheveld naar het macrobudget Jeugdhulp en de Zvw.

2,0

2,0

2,0

2,0

2,0

Overheveling ggz-B vanuit Zvw naar Wlz Op basis van realisaties in de Wlz kan geconstateerd worden dat de eerder geraamde overheveling naar de Zvw te hoog is geweest. De raming is geactualiseerd en op basis hiervan is de overheveling gecorrigeerd.

22,3

73,7

99,2

101,5

101,5

101,5

101,5

Substitutie schuif ggz-haz De kaders voor curatieve ggz en de huisartsenzorg worden per 2017 structureel bijgesteld op basis van de uitkomsten van de «Substitutiemonitor – Rapportage afsprakenmonitor juli 2015».

8,3

8,3

8,3

8,3

8,3

Geneesmiddelen (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015

Bijstellingen 1^e suppletoire begroting

2016

Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

4.394,8	4.598,8	4.479,1	4.484,0	4.483,1	4.481,1	4.481,1
95,2	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	39,6	37,2	35,7	35,7	35,7	35,7
1,2	1,2	324,4	333,9	333,9	333,9	333,9

Stand ontwerpbegroting 2017

4.491,2

4.639,6

4.840,6

4.853,7

4.852,8

4.850,8

4.850,8

Op deze sector worden de uitgaven voor extramurale geneesmiddelen geraamd en verantwoord.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Autonoom

Actualisering

Van het Zorginstituut zijn geactualiseerde cijfers ontvangen met betrekking tot de gerealiseerde uitgaven in 2015. Als gevolg daarvan vindt een structurele bijstelling plaats van € 1,2 miljoen.

1,2

1,2

1,2

1,2

1,2

1,2

1,2

Beleidsmatig

Structurele financiering donorwerving en zelfstandige uitnameteams in ziekenhuizen

Dit betreft de dekking voor de structurele inbedding van donorwervingsactiviteiten in ziekenhuizen. De donorwervingsactiviteiten worden gefinancierd vanuit de begroting.

6,6

6,6

6,6

6,6

6,6

Tarieven dienstapotheken Deze bijstelling betreft de dekking voor de éénjarige verlenging van de subsidie aan dienstapotheken in 2017 om hoge eigen betalingen aan farmaceutische spoedzorg te voorkomen. Het streven is om vanaf 1 januari 2018 een geïntegreerde acute farmaceutische zorg gereed te hebben.

1,7

Uitdeling groeiruimte tranche 2017 Dit betreft de uitdeling van de groei-ruimte tranche 2017.

339,3

339,3

339,3

339,3

339,3

Technisch

Overheveling Ruxolitinib Dit betreft de overheveling van het geneesmiddel Ruxolitinib van het geneesmiddelenkader naar de medisch-specialistische zorg. Net als in 2015 en

2016 worden de middelen voor het jaar

2017 incidenteel overgeheveld, aangezien er nog onvoldoende bekend is over de structurele kosten van dit medicijn.

7,9

Hulpmiddelen (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1^e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

1.603,3	1.668,0	1.717,8	1.719,2	1.719,1	1.719,1	1.719,1
-  90,8	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	-  84,4	-  59,2	-  59,2	-  59,2	-  59,2	-  59,2
6,9	6,9	-  53,5	-  53,5	-  53,5	-  53,5	-  53,5

Stand ontwerpbegroting 2017

1.519,4

1.590,5

1.605,1

1.606,4

1.606,3

1.606,3

1.606,3

Op deze sector worden de uitgaven voor extramurale hulpmiddelen die verstrekt worden krachtens de Regeling hulpmiddelen geraamd en verantwoord.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Autonoom

Actualisering

Van het Zorginstituut zijn geactualiseerde cijfers ontvangen met betrekking tot de gerealiseerde uitgaven in 2015. Als gevolg daarvan vindt een structurele bijstelling plaats van € 6,9 miljoen.

6,9

6,9

6,9

6,9

6,9

6,9

6,9

Beleidsmatig

Invulling stringent pakketbeheer hulpmiddelen In 2017 wordt er incidenteel € 25 miljoen aangewend ter dekking van de taakstelling. De bij de 1e suppletoire begroting 2016 gemelde dekking van € 50 miljoen vanuit het hulpmiddelenkader voor de taakstelling in 2016 wordt structureel doorgetrokken.

25,0

Dekking pakketuitbreiding Voor 2018 en verder wordt er € 25 miljoen ingezet ter dekking van de pakketuitbreiding binnen het BKZ.

25,0

25,0

25,0

25,0

Ramingsbijstelling Hulpmiddelen De Hulpmiddelenraming van VWS laat ten opzichte van de meest actuele raming van het Zorginstituut Nederland in 2017 en verder ruimte zien. Voor de komende jaren wordt uitgegaan van een beheerste ontwikkeling van de groei. De geraamde groei ligt hoger dan de gemiddelde jaarlijkse groei van circa 2% waar het Zorginstituut Nederland in haar meest recente raming vanuit gaat (Zie GIPeiling 2014). Daarom is er bij de Voorjaarsbesluitvorming 2016 besloten tot een ramingsbijstelling van € 45 miljoen voor 2017 en verder.

45,0

45,0

45,0

45,0

45,0

Uitdeling groeiruimte tranche 2017

Dit betreft de uitdeling van de groeiruimte tranche 2017.

9,6

9,6

9,6

9,6

9,6

Wijkverpleging (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016                              3.167,3            3.346,1            3.561,8            3.664,4            3.685,4            3.690,9            3.690,9

Bijstellingen jaarverslag 2015                                     37,7                   0,0                   0,0                   0,0                   0,0                   0,0                   0,0 Bijstellingen 1^e suppletoire begroting

2016                                                                                    0,0                 85,7                 51,0                 52,4                 52,7                 51,6                 51,5

Bijstellingen ontwerpbegroting 2017                     – 23,9                   0,0                   0,0                – 2,4              – 15,7              – 11,6              – 13,9

Stand ontwerpbegroting 2017

3.181,1

3.431,7

3.612,8

3.714,4

3.722,4

3.730,9

3.728,5

Binnen de aanspraak wijkverpleging is sprake van zowel verpleging als verzorging. Hierbij gaat het om verpleegkundige handelingen zoals wondverzorging, injecties en catheterisaties en verzorgende handelingen zoals wassen en aankleden. De wijkverpleegkundige is in de eerste plaats een zorgverlener. Daarin vormt de (wijk)verpleegkundige tevens de schakel tussen de cliënt, zijn of haar sociale omgeving en de verschillende professionals. Binnen de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) was voor deze laatste coördinerende, regisserende en signalerende taken geen bekostigingstitel. De ruimte die de wijkverpleegkundige nodig heeft om breder te kijken dan de oorspronkelijke zorgvraag was door de indeling in functies en klassen verdwenen. Binnen de aanspraak wijkverpleging zijn naast de (wijk)verpleegkundige ook verzorgenden en gespecialiseerde verpleegkundigen werkzaam zijn. Financiering vindt al dan niet plaats via een persoonsgebonden budget.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Autonoom

Actualisering

Van het Zorginstituut zijn geactualiseerde cijfers ontvangen met betrekking tot de gerealiseerde uitgaven in 2015. Omdat de stabiliteit van deze realisatiecijfers nog onduidelijk is, wordt deze bijstelling incidenteel verwerkt.

23,9

Beleidsmatig

Toedeling oploop RA-maatregel begeleiding in 2019 Dit betreft de oploop in 2019 van de maatregel «geen aanspraak op begeleiding, budget 75% naar gemeen-ten»op het kader wijkverpleging.

5,5

5,5

5,5

Extramuralisering VG-3 Als gevolg van het niet extramuraliseren van zorgzwaartepakket VG3 wordt de overheveling vanuit de Wlz gecorrigeerd.

2,4

3,2

4,1

4,9

Extramuralisering

Dit betreft het oorspronkelijke effect van extramuralisering en leidt tot meer uitgaven aan wijkverpleging in de Zvw.

4,0

9,0                  13,0

Niet extramuraliseren V&V-4 Het niet extramuraliseren van het zorgprofiel V&V-4 leidt tot minder uitgaven aan wijkverpleging in de Zvw.

11,0              - 11,0              - 11,0

Extrapolatie

5,5

Ambulancevervoer (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015

Bijstellingen 1^e suppletoire begroting

2016

Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

551,9	565,7	563,5	563,5	561,2	561,2	561,2
-  48,2	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	-  16,4	8,5	8,5	8,5	8,5	8,5
-  0,0	0,0	19,7	19,7	19,7	19,7	19,7

Stand ontwerpbegroting 2017

503,7

549,3

591,8

591,8

589,5

589,5

589,5

De ambulancezorg kent twee kerntaken: spoedvervoer en besteld vervoer. Daarnaast staan ambulances ook paraat voor geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen. Op deze sector worden tevens de uitgaven Centrale Posten Ambulancevervoer (CPA) verantwoord.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Uitdeling groeiruimte tranche 2017 Dit betreft de uitdeling van de groei-ruimte tranche 2017.

13,7

13,7

13,7

13,7

13,7

Passend vervoer voor mensen met verward gedrag of acute ggz-problematiek

Mensen die verward gedrag vertonen of te kampen hebben met acute ggz-problematiek en geen strafbare feiten hebben gepleegd, worden nu soms vervoerd in een politieauto. Dit is geen passend vervoer en kan onnodig stigmatiserend en traumatiserend werken. Het is van belang dat er voldoende passend vervoer gerealiseerd wordt voor deze doelgroep. Om passend vervoer aan te kunnen bieden wordt € 6 miljoen extra beschikbaar gesteld. De financiering van passend vervoer maakt deel uit van een samenhangend pakket aan maatregelen ten behoeve van een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag, zie ook artikel 2.

6,0

6,0

6,0

6,0

6,0

Overige ziekenvervoer (bedragen x € 1 miljoen)
2015	2016 2017 2018 2019 2020 2021
Stand ontwerpbegroting 2016 123,0	126,6 125,6 125,6 125,6 125,6 125,6
Bijstellingen jaarverslag 2015 – 11,7	0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting
2016 0,0	-  9,8 - 9,8 - 9,8 - 9,8 - 9,8 - 9,8
Bijstellingen ontwerpbegroting 2017 – 0,2	-  0,2 2,7 2,7 2,7 2,7 2,7
Stand ontwerpbegroting 2017 111,1	116,6 118,5 118,5 118,5 118,5 118,5
Het overig ziekenvervoer betreft het vervoer van patiënten	van en naar zorgaanbieders. Hiervoor in aanmerking komen verzekerden die
chemo- of radiotherapie ondergaan, nierdialyse ondergaan, zich uitsluitend in een rolstoel kunnen verplaatsen, zeer slechtziend zijn of
van hun zorgverzekeraar hiervoor toestemming hebben gekregen. Het betreft zowel commercieel vervoer als vergoeding van de kosten
van openbaar vervoer.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Autonoom
Actualisering – 0,2	-  0,2 - 0,2 - 0,2 - 0,2 - 0,2 - 0,2
Van het Zorginstituut zijn geactualiseerde
cijfers ontvangen met betrekking tot de
gerealiseerde uitgaven in 2015. Als
gevolg daarvan vindt een structurele
bijstelling plaats van € 0,2 miljoen.
Beleidsmatig
Uitdeling groeiruimte tranche 2017	2,9 2,9 2,9 2,9 2,9
Dit betreft de uitdeling van de groei-
ruimte tranche 2017.

Opleidingen (bedragen x € 1 miljoen)
2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Stand ontwerpbegroting 2016	1.230,6 1.250,9 1.284,6 1.263,5 1.178,0 1.162,9 1.162,9
Bijstellingen jaarverslag 2015	-  13,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting
2016	0,0 17,4 17,9 17,6 16,4 16,2 16,1
Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	0,0 0,0 - 9,0 - 26,0 - 26,0 - 26,0 - 33,0
Stand ontwerpbegroting 2017	1.217,2 1.268,3 1.293,5 1.255,0 1.168,4 1.153,1 1.146,0
Met ingang van 2013 worden de specialistische vervolgopleidingen uit het zogenaamde opleidingsfonds (inclusief de opleiding tot
huisarts) en een aantal ggz-opleidingen via	een beschikbaarheidbijdrage op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg)
gefinancierd. De uitvoering geschiedt door de NZa. De betalingen lopen via het Zorginstituut Nederland.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Beleidsmatig
Beschikbaarheidsbijdrage opleidingen
msz	-  9,0 - 26,0 - 26,0 - 26,0 - 26,0
Het Capaciteitsorgaan heeft een voorstel
gedaan voor de opleidingsplaatsen
2017–2019 voor de medische vervolgop-
leidingen. Het aantal geraamde
benodigde opleidingsplaatsen is lager
dan voorheen, zodat de uitgavenraming
neerwaarts bijgesteld kan worden.
Extrapolatie	-  7,0

Grensoverschrijdende zorg (bedragen x € 1 miljoen)

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015

Bijstellingen 1^e suppletoire begroting

2016

Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

779,8

• - 

  21,7

0,0

• - 

  45,8

809,9

0,0

• - 

  12,0 - 0,0

749,8

0,0

• - 

  12,7 38,6

749,8

0,0

• - 

  12,7 37,8

749,8

0,0

• - 

  12,7 37,0

749,8

0,0

• - 

  12,7 36,2

749,8

0,0

• - 

  12,7 35,4

Stand ontwerpbegroting 2017

712,3

797,8

775,7

774,9

774,1

773,3

772,5

Deze deelsector betreft de grensoverschrijdende zorg binnen en buiten het macroprestatiebedrag (mpb).

Binnen het macroprestatiebedrag betreft het zorgkosten gemaakt in het buitenland door verzekerden bij Nederlandse zorgverzekeraars. Dit zijn bijvoorbeeld de medische lasten na een skiongeluk, lasten die samenhangen met een behandeling in een Belgisch ziekenhuis of lasten van grensarbeiders die in Nederland werken en in Duitsland wonen.

De grensoverschrijdende zorg buiten het mpb betreft de lasten van internationale verdragen. Het gaat om kosten van zorg aan personen die buiten Nederland wonen en niet aan Nederlandse sociale verzekeringswetgeving zijn onderworpen, maar die op grond van een Europese verordening of een door Nederland gesloten verdrag inzake sociale zekerheid recht hebben op geneeskundige zorg ten laste van Nederland. Ten eerste betreft dit verdragsgerechtigden die wonen in het buitenland met een Nederlands pensioen en hun in het buitenland wonende gezinsleden. Het gaat ook om in het buitenland wonende gezinsleden van in Nederland werkende werknemers. Tegenover het recht op zorg staat de verplichting om een bijdrage aan Zorginstituut Nederland te betalen.

Het betreft ook de kosten van medische zorg voor personen die verzekerd zijn in het buitenland en langdurig of kortdurend verblijven in Nederland. Dit zijn bijvoorbeeld in Nederland wonende en in het buitenland voor een buitenlandse werkgever werkende werknemers en hun gezinsleden, in Nederland wonende rechthebbenden op een buitenlands pensioen met hun gezin en toeristen). Deze kosten worden doorberekend aan de internationale verdragspartners. De baten worden in mindering gebracht op de lasten.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Autonoom

Actualisering

Dit betreft een bijstelling van de uitgaven naar aanleiding van de jaarcontrole.

Beleidsmatig

Ruimte GOZ verdragsgerechtigden In de voorjaarsbesluitvorming is uitgegaan van de beëindiging van het akkoord met Marokko per 1-1-2017. Hierdoor ontstaat er ruimte bij de verdragsgerechtigden van € 0,8 miljoen per jaar cumulatief.

45,8

0,8

1,6

2,4

3,2

4,0

2015

2016                2017                2018                2019                2020                2021

Besparingsverlies werelddekking Ten aanzien van Marokko is er tot en met 2020 een besparingsverlies van € 5 miljoen per jaar omdat met het akkoord het schrappen van de aanspraak op zorg bij tijdelijk verblijf met 4 jaar wordt vertraagd. Aanvullend is er een besparingsverlies bij de verdragsgerechtigden met een Nederlands pensioen omdat met het akkoord de besparing (€ 0,8 miljoen per jaar oplopend) niet meer optreedt. Deze besparingsverliezen worden gedekt uit het kader grensoverschrijdende zorg; zie hieronder. Daarnaast is er een besparingsverlies van € 10 miljoen per jaar ten aanzien Turkije en de overige verdragslanden. De voortzetting of het opstarten van de onderhandelingen met Turkije en de andere verdragslanden is aangehouden totdat zicht is op het aannemen van het wetsvoorstel beperken werelddekking. De financiële dekking van dit besparingsverlies is meegenomen in het totale budgettair overzicht in de voorjaarsbesluitvorming.

15,8                  16,6                  17,4                  18,2                  14,0

Dekking besparingsverlies werelddekking

Marokko

Het besparingsverlies vanwege het akkoord met Marokko wordt gedekt uit het kader van grensoverschrijdende zorg.

5,8

6,6

7,4

8,2

4,0

Uitdeling groeiruimte tranche 2017 Dit betreft de uitdeling van de groei-ruimte tranche 2017.

29,4                 29,4                 29,4                 29,4                 29,4

Nominaal en onverdeeld (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1^e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

10.436,2 10.436,2

421,7	1.266,3	2.460,7	5.040,4	7.564,1
421,7	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	-  1.101,0	-  1.337,9	-  1.312,0	-  1.367,1	-  1.463,4	-  1.469,5
0,0	14,4	-  374,7	-  1.057,1	-  1.421,0	-  1.857,4	720,5

Stand ontwerpbegroting 2017

0,0

179,7

748,0

2.671,3

4.776,0

7.115,4

9.687,2

De sector nominaal en onverdeeld bevat de nog niet toebedeelde maatregelen, de nog niet uitgedeelde groeiruimte en loon- en prijsbijstellingen.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Autonoom

Nominale ontwikkeling De raming van de loon- en prijsbijstelling is aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).

93,4

119,0

123,6

128,9

134,4

Grondslagverlegging en overige

De grondslag van het loon-prijsmodel is zoals ieder jaar na Prinsjesdag een jaar opgeschoven, van begroting 2015 naar 2016.

Voorts zijn enkele technische wijzigingen verwerkt.

9,5

9,5

22,9

36,0

36,0

Ramingsbijstelling MLT 2018–2021 Deze bijstelling betreft de technische verwerking van de middellangetermijnver-kenning 2018–2021 van het CPB.

Actualisering geriatrische revalidatiezorg De uitgaven voor geriatrische revalidatiezorg zijn geactualiseerd op basis van gegevens van het Zorginstituut. De lagere uitgaven voor geriatrische revalidatiezorg in 2015 worden structureel verondersteld. De middelen voor 2016 worden gereserveerd op nominaal en onverdeeld Zvw.

621,6

970,5

1.435,0

1.844,1

16,2

Beleidsmatig

Taakstelling stringent pakketbeheer De taakstelling stringent pakketbeheer bedraagt € 75 miljoen in 2016 en € 225 miljoen vanaf 2017. Dekking voor de taakstelling is gevonden binnen de sectoren msz, ggz en hulpmiddelen. De invulling van de tranche 2016 is bij eerste suppletoire begroting

2016 verwerkt; Thans wordt de oploop vanaf

2017 verwerkt.

150,0

150,0

150,0

150,0

150,0

Stringent pakketbeheer ggz De invulling van de taakstelling stringent pakketbeheer is voor wat betreft de ggz bij eerste suppletoire begroting 2016 op Nominaal en onverdeeld Zvw verwerkt; thans wordt de invulling van de taakstelling doorgeboekt naar de sector ggz.

25,0

25,0

25,0

25,0

25,0

25,0

2015

2016               2017               2018               2019               2020               2021

Niet gerealiseerde besparing doelmatig voorschrijven

Dit betreft een korting op het kader MSZ in verband met de niet gerealiseerde besparing doelmatig voorschrijven, conform de afspraken hierover in het bestuurlijk akkoord MSZ. Als ook in 2016 de besparing achterblijft bij de in het akkoord afgesproken opbrengst, volgt een korting voor het kader voor 2017. Vooralsnog gaan we daarbij uit van een bedrag van € 10 miljoen.

10,0

Correctie extrapolatie integrale tarieven 2020 Bij de extrapolatie 2020 (bij ontwerpbegroting 2016) zijn abusievelijk de gereserveerde middelen voor de overgang naar integrale tarieven in het jaar 2020 gedeeltelijk buiten beschouwing gebleven; deze omissie wordt bij deze hersteld.

50,0

Uitdeling groeiruimte tranche 2017

Dit betreft de uitdeling van de groeiruimte tranche 2017.

445,6          - 445,6          - 445,6          - 445,6          - 445,6

Overheveling middelen migrantenproble-matiek

Bij 1^e suppletoire wet 2016 zijn op deze sector middelen toegevoegd ten behoeve van extra uitgaven als gevolg van de verhoogde toestroom van migranten. Een deel van deze middelen wordt nu toegevoegd aan de sector msz.

11,8             - 38,3             - 47,5             - 47,5            - 47,5             - 47,5

Overheveling middelen subsidieregeling voor verwarde onverzekerde personen Bij 1e suppletoire wet 2016 zijn op deze sector middelen toegevoegd ten behoeve van de aanpak van verwarde personen. Deze mutatie betreft een overheveling naar de begroting voor een subsidieregeling. Deze subsidieregeling maakt deel uit van een samenhangend pakket aan maatregelen ten behoeve van een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag, zie voor nadere toelichting artikel 2.

1,5             - 12,0             - 12,0             - 12,0            - 12,0             - 12,0

Overheveling middelen ZONMW project «sluitende aanpak personen met verward gedrag»

Bij 1e suppletoire wet 2016 zijn op deze sector middelen toegevoegd ten behoeve van de aanpak van verwarde personen. Deze mutatie betreft een overheveling naar de begroting voor een ZONMW programma ten behoeve van projecten voor gemeenten en andere ketenpartners. Dit programma bij ZONMW maakt deel uit van een samenhangend pakket aan maatregelen ten behoeve van een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag, zie voor nadere toelichting artikel 2.

6,0             - 12,0             - 12,0            - 12,0               - 6,0

2015

2016               2017               2018               2019               2020               2021

Overheveling middelen aanjaagteam verwarde personen

Bij 1e suppletoire wet 2016 zijn op deze sector middelen toegevoegd ten behoeve van de aanpak van verwarde personen. Deze mutatie betreft een overheveling naar de begroting voor onder andere de voortzetting van de activiteiten van het aanjaagteam. Dit maakt deel uit van een samenhangend pakket aan maatregelen ten behoeve van een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag, zie voor nadere toelichting artikel 2.

2,0

2,0

2,0

2,0

2,0

Kasschuif verwarde personen

Vanwege de uitlopende voorbereiding van de maatregelen die worden ingezet voor het realiseren van een sluitende aanpak van verwarde personen, zullen de uitgaven aan deze maatregelen in de loop van 2017 op gang komen.

Om de verwachte uitgaven beter aan te sluiten bij de beschikbaar gestelde middelen, worden er middelen geschoven van 2016 en 2017 naar

2018 t/m 2020.

13,5

4,0

5,0

8,0

4,5

0,0

Overheveling middelen passend vervoer verwarde personen

Bij 1e suppletoire wet 2016 zijn op deze sector middelen toegevoegd ten behoeve van de aanpak van verwarde personen. Deze mutatie betreft een overheveling naar de sector ambulancezorg voor passend vervoer van personen met verward gedrag. De financiering van dit passend vervoer maakt deel uit van een samenhangend pakket aan maatregelen ten behoeve van een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag, zie voor nadere toelichting artikel 2.

6,0

6,0

6,0

6,0

6,0

Ramingsbijstelling Hulpmiddelen De Hulpmiddelenraming van VWS laat ten opzichte van de meest actuele raming van het Zorginstituut Nederland in 2017 en verder ruimte zien. Voor de komende jaren wordt uitgegaan van een beheerste ontwikkeling van de groei. De geraamde groei ligt hoger dan de gemiddelde jaarlijkse groei van circa 2% waar het Zorginstituut Nederland in haar meest recente raming vanuit gaat (Zie GIPeiling 2014). Daarom is er bij de Voorjaarsbesluitvorming 2016 besloten tot een ramingsbijstelling van € 45 miljoen voor 2017 en verder.

45,0

45,0                45,0                45,0                45,0

Overige

Dekking preventiecoalities Preventiecoalities

Dekking veiligheid, kwaliteit, doelmatigheid hulpmiddelen

Veiligheid, kwaliteit & doelmatigheid hulpmiddelen

E-mental health Dekking verhoging ELV

1,8	3,4	5,0	3,4	1,8
1,8	-  3,4	-  5,0	-  3,4	-  1,8
1,0	2,0	3,0	3,0	3,0
1,0	-  2,0	-  3,0	-  3,0	-  3,0
2,0	-  2,0	-  2,0	-  2,0	-  2,0
5,0	-  5,0	-  5,0	-  5,0	-  5,0

Extrapolatie

3.041,0

Ontvangsten Zvw (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	3.217,7 0,0 0,0 0,0	3.194,8 0,0 0,0 0,0	3.285,1 0,0 0,0 -  98,0	3.404,8 0,0 0,0 -  54,8	3.546,8 0,0 0,0 -  37,6	3.681,5 0,0 0,0 -  16,4	3.681,5 0,0 0,0 178,1
Stand ontwerpbegroting 2017	3.217,7	3.194,8	3.187,1	3.350,0	3.509,2	3.665,1	3.859,6
Deze deelsector omvat onder andere het eigen risico en de eigen bijdragen			binnen de Zvw.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Autonoom Bijstelling eigen risico De raming van de Zvw-uitgaven wordt structureel neerwaarts bijgesteld. Dit heeft ook gevolgen voor de raming van de opbrengst van het eigen risico. Deze wordt in 2017 met € 98 miljoen en structureel met € 75 miljoen verlaagd.			-  98,0	-  75,0	-  75,0	-  75,0	-  75,0
Ramingsbijstelling MLT 2018–2021 Deze bijstelling betreft de technische verwerking van de middellangetermijnver-kenning 2018–2021 van het CPB.				20,2	37,4	58,6	113,1
Beleidsmatig Extrapolatie							140,0

6.1.2 Wet langdurige zorg (Wlz)

In deze paragraaf wordt ingegaan op de financiële ontwikkelingen binnen de Wlz in het afgelopen jaar en de doorwerking hiervan in de periode tot en met 2021. In tabel 17 wordt de opbouw van de Wlz- uitgaven en -ontvangsten op deelsector niveau weergegeven. De sector nominaal en onverdeeld bevat de nog niet toebedeelde maatregelen, de nog niet uitgedeelde groeiruimte en loon- en prijsbijstellingen. In deze paragraaf wordt na tabel 17 verder per deelsector ingegaan op de bijstellingen die hebben plaatsgevonden tussen de 1^e suppletoire begroting 2016 en de ontwerpbegroting 2017 en de meerjarige doorwerking.

Tabel 17 Opbouw van de Wlz-uitgaven	en -ontvangsten per	sector (bedragen x € 1		miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Nieuwe indeling
Binnen contracteerruimte	16.311,4	16.635,1	16.908,9	17.406,6	17.321,8	17.250,5	17.234,1
Ouderenzorg	8.593,2	8.942,1	9.062,8	9.342,8	9.278,2	9.251,1	9.252,6
Gehandicaptenzorg	5.942,4	6.132,4	6.233,1	6.356,9	6.336,7	6.300,1	6.282,0
Langdurige ggz	622,3	587,1	598,7	619,3	619,3	617,8	617,9
Volledig pakket thuis	353,0	360,6	418,2	414,2	414,2	408,1	408,2
Extramurale zorg	776,8	582,1	564,3	641,4	641,4	641,4	641,5
Overige binnen contracteerruimte	23,8	30,7	31,8	31,9	31,9	31,9	31,9
Persoonsgebonden budgetten	1.236,3	1.567,5	1.745,4	1.793,5	1.793,5	1.794,0	1.796,1
Buiten contracteerruimte	2.368,2	1.620,8	1.369,7	1.848,8	2.883,3	4.208,2	5.689,3
Kapitaallasten (nacalculatie)	1.388,7	804,5	380,3	0,0	0,0	0,0	0,0
Beheerskosten	159,1	147,6	187,1	176,0	169,0	169,0	169,0
Overig buiten contracteerruimte1	618,6	668,1	457,9	459,8	462,3	462,3	462,4
Nominaal en onverdeeld	201,8	0,6	344,4	1.213,0	2.252,0	3.576,9	5.057,9
Bruto-Wlz-uitgaven begroting 2017	19.915,9	19.823,4	20.024,0	21.048,9	21.998,6	23.252,6	24.719,4
Eigen bijdrage Wlz	1.865,9	1.826,1	1.815,3	1.833,7	1.870,6	1.915,1	1.959,6
Netto-Wlz-uitgaven begroting 2017	18.050,0	17.997,3	18.208,7	19.215,2	20.127,9	21.337,5	22.759,8

¹ Bij de Wlz zijn onder de post overige buiten contracteerruimte opgenomen de sectoren; bovenbudgettaire vergoedingen, tandheelkunde Wlz, instellingen voor medisch-specialistische zorg Wlz, overig curatieve zorg Wlz, ADL, extramurale behandeling, zorginfrastructuur, eerstelijnsverblijf, innovatie en beschikbaarheidbijdrage opleidingen Wlz.

Bron: VWS, NZa-gegevens over de productieafspraken en voorlopige realisatiegegevens, gegevens Zorginstituut Nederland over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz.

In figuur 12 is de samenstelling van de Wlz-uitgaven per sector weergegeven voor het jaar 2017.

Figuur 12 Samenstelling Wlz-uitgaven 2017

Overige binnen contracteerruimte

0%

Kapitaallasten (nacalculatie) 2%

Beheerskosten 1%

Extramurale zorg 2%

Persoonsgebonden budgetten

9%

Volledig pakket thuis 3%

• * 

  Overig buiten contracteerruimte 2%

Nominaal en onverdeeld 2%

Langdurige ggz 3%

Ouderenzorg 45%

Gehandicaptenzorg 31%

• * 

  Overig buiten CR

– Bovenbudgettaire vergoedingen

– Tandheelkundige Wlz

– Instellingen voor medisch-specialistische zorg Wlz

– Overig curatieve zorg Wlz

– Woningaanpassing

– ADL, Extramurale behandeling, zorginfrastructuur en beschikbaarheidbijdrage opleidingen Wlz

Ouderenzorg (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1^e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

8.906,1	9.017,8	9.069,8	9.371,7	9.302,7	9.231,9	9.231,9
-  312,9	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	-  22,9	-  22,7	-  22,8	-  18,8	24,9	26,3
-  0,0	-  52,8	15,7	-  6,0	-  5,7	-  5,7	-  5,7

Stand ontwerpbegroting 2017

8.593,2

8.942,1

9.062,8

9.342,8

9.278,2

9.251,1

9.252,6

Op deze deelsector staat de uitgavenontwikkeling van de intramurale ouderenzorg, bestaande uit de zorgzwaartepakketten, de normatieve huisvestingscomponent, de toeslagen en vergoedingen voor dagbestedingen en vervoer.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Tarieven NHC’s

In het kader van de invoering van de NHC’s zijn voor de periode 2012–2017 vaste en niet-onderhandelbare tarieven afgesproken. Met ingang van de 2018 kunnen deze tarieven worden herijkt op grond van onder meer de renteontwikkelingen. Dit leidt tot lagere NHC-tarieven.

8,0

22,6

22,6

22,6

Toedeling volumegroei Wlz 2017

Dit betreft toedeling van de groei tranche

2017 aan de sector ouderenzorg.

Toedeling extramuralisering

Dit betreft de toedeling van de maatregel extramuraliseren aan de sector ouderenzorg.

Schrappen taakstelling Wlz Het kabinet heeft extra middelen vrijgemaakt voor de langdurige zorg vanaf 2017. Hierdoor is het mogelijk om de taakstelling op de Wlz van € 500 miljoen vanaf 2017 structureel terug te draaien. Dat betekent dat er in 2017 (en latere jaren) meer ruimte is voor zorgaanbieders om kwalitatief goede zorg te leveren waarmee kwetsbare cliënten beter in staat worden gesteld om het leven te leiden zoals zij dat willen. Het schrappen van de bezuiniging van € 500 miljoen wordt voor € 400 miljoen gedekt vanuit de middelen uit het pakket voor maatschappelijke prioriteiten en voor € 100 miljoen gedekt door meevallers binnen de Wlz.

Extramuralisering

Dit betreft het oorspronkelijke effect van extramuralisering en leidt tot minder uitgaven aan ouderenzorg in de Wlz.

106,2               106,2               106,2               106,2               106,2

287,4           - 302,1           - 307,1           - 307,1           - 307,1

248,6              248,6              248,6              248,6              248,6

37,0             - 37,0             - 37,0

Niet extramuraliseren V&V4 Het niet extramuraliseren van het zorgprofiel V&V-4 leidt tot meer uitgaven aan ouderenzorg in de Wlz.

Technisch

Overheveling ZIN naar pgb-kader Binnen het budgettaire kader van de Wlz kan geschoven worden tussen ZIN en pgb. Deze mutatie betreft de overheveling van middelen naar het pgb-kader.

57,0                57,0                57,0

50,0             - 50,0             - 50,0             - 50,0             - 50,0             - 50,0

Gehandicaptenzorg (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1^e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

5.949,9	6.126,0	6.090,1	6.241,1	6.241,1	6.223,2	6.223,2
-  7,5	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	64,4	57,4	58,1	58,1	57,6	56,9
-  0,0	-  58,0	85,5	57,8	37,5	19,3	1,9

Stand ontwerpbegroting 2017

5.942,4

6.132,4

6.233,1

6.356,9

6.336,7

6.300,1

6.282,0

Op deze deelsector staat de uitgavenontwikkeling van de intramurale gehandicaptenzorg, bestaande uit de zorgzwaartepakketten, de normatieve huisvestingscomponent, de toeslagen en vergoedingen voor dagbestedingen en vervoer.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Tarieven NHC’s

In het kader van de invoering van de NHC’s zijn voor de periode 2012–2017 vaste en niet-onderhandelbare tarieven afgesproken. Met ingang van de 2018 kunnen deze tarieven worden herijkt op grond van onder meer de renteontwikkelingen. Dit leidt tot lagere NHC-tarieven.

6,0

15,7

15,7

15,7

Toedeling volumegroei Wlz 2017

Dit betreft toedeling van de groei tranche

2017 aan de sector gehandicaptenzorg.

Toedeling extramuralisering Dit betreft de toedeling van de maatregel extramuraliseren aan de sector gehandicaptenzorg.

Extramuralisering VG-3

Het niet extramuraliseren van het zorgprofiel VG-3 leidt tot meer uitgaven aan gehandicaptenzorg.

Schrappen taakstelling Wlz Het kabinet heeft extra middelen vrijgemaakt voor de langdurige zorg vanaf 2017. Hierdoor is het mogelijk om de taakstelling op de Wlz van € 500 miljoen vanaf 2017 structureel terug te draaien. Dat betekent dat er in 2017 (en latere jaren) meer ruimte is voor zorgaanbieders om kwalitatief goede zorg te leveren waarmee kwetsbare cliënten beter in staat worden gesteld om het leven te leiden zoals zij dat willen. Het schrappen van de bezuiniging van € 500 miljoen wordt voor € 400 miljoen gedekt vanuit de middelen uit het pakket voor maatschappelijke prioriteiten en voor € 100 miljoen gedekt door meevallers binnen de Wlz.

20,8                20,8                20,8                20,8                20,8

39,0             - 40,5             - 40,5             - 40,5             - 40,5

17,0                32,0                39,4                53,0                66,9                80,7

151,4               151,4               151,4               151,4               151,4

Extramuralisering

Dit betreft het oorspronkelijke effect van extramuralisering en leidt tot minder uitgaven aan gehandicaptenzorg in de Wlz.

Investeringskosten SVB en portal

Als onderdeel van de afspraken uit het

Bestuurlijk Overleg VNG-Rijk van

24 augustus 2016 levert het Rijk een bijdrage aan de investeringskosten bij de SVB voor gemeenten.

30,0             - 61,0             - 91,0

13,0

7,0

2015

2016                2017                2018               2019                2020               2021

Herverdeeleffecten HLZ: effect omzetting tijdelijke verblijfsindicaties AWBZ naar Wlz-indicaties voor onbepaalde tijd Cliënten met een hoog zzp op 31 december 2014 hebben – met uitzondering van ggz-B – overgangsrecht gekregen voor onbepaalde tijd. Dit geldt ook voor de cliënten die een tijdelijke indicatie hadden. Bij een afnemende zorgbehoefte houden deze cliënten recht op Wlz-zorg. Dit levert voor gemeenten een voordeel op van € 34 miljoen. De betreffende middelen worden vanaf 2017 overgeheveld van de Wmo naar de Wlz.

36,3                35,1                33,9                32,8                31,6

Herverdeeleffecten HLZ: tijdelijk verblijf LVB Gemeenten zijn op grond van de Wmo 2015 verantwoordelijk voor (jong) volwassenen met een verstandelijke of licht verstandelijke beperking (VG-er of LVG-er) die tijdelijk de behoefte hebben aan begeleiding en/of behandeling in een beschermende woonomgeving. Doordat deze groep niet herleidbaar was in de NZa-gegevens zijn de middelen bij de hervorming van de langdurige zorg niet overgeheveld naar de Wmo 2015. De middelen worden vanaf 2017 alsnog overgeheveld van de Wlz naar de Wmo.

60,4             - 60,4             - 60,4             - 60,4             - 60,4

Herverdeeleffecten HLZ: VG-3 In het Zorgakkoord 2014 is het extramurali-seren van het zorgprofiel VG3 teruggedraaid. In het budget voor de Wmo 2015 was dit besluit nog niet verwerkt. De betreffende middelen worden vanaf 2017 teruggeboekt van de Wmo naar de Wlz.

32,5

Technisch

Overheveling ZIN naar pgb-kader Binnen het budgettaire kader van de Wlz kan geschoven worden tussen ZIN en pgb. Deze mutatie betreft de overheveling van middelen naar het pgb.

75,0             - 75,0             - 75,0             - 75,0             - 75,0             - 75,0

Langdurige ggz (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1^e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

484,3	369,2	316,7	335,7	335,7	334,2	334,2
137,9	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	144,2	142,6	143,0	143,0	143,0	143,0
0,0	73,7	139,4	140,7	140,7	140,7	140,7

Stand ontwerpbegroting 2017

622,3

587,1

598,7

619,3

619,3

617,8

617,9

Op deze deelsector staat de uitgavenontwikkeling van de intramurale langdurige geestelijke gezondheidszorg onder de Wlz, bestaande uit de zorgzwaartepakketten, de normatieve huisvestingscomponent, de toeslagen en vergoedingen voor dagbestedingen en vervoer. De intramurale geneeskundige geestelijke gezondheidszorg korter dan een jaar valt onder de Zorgverzekeringswet. Voor nieuwe instroom vanaf 1-1-2015 geldt dat intramurale geneeskundige geestelijke gezondheidszorg korter dan drie jaar onder de Zvw valt.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Tarieven NHC’s

In het kader van de invoering van de NHC’s zijn voor de periode 2012–2017 vaste en niet-onderhandelbare tarieven afgesproken. Met ingang van de 2018 kunnen deze tarieven worden herijkt op grond van onder meer de renteontwikkelingen. Dit leidt tot lagere NHC-tarieven.

1,0

1,0

1,0

1,0

Herverdeeleffecten HLZ: K-codes ggz-B-cliënten 18–23 jaar

Bij de hervorming van de langdurige zorg is het gehele budget van de toeslagen op de zzp’s voor kinder- en jeugdpsychiatrie naar de gemeenten overgeheveld. Een deel van deze cliënten (18–23 jaar) valt echter onder de Wlz. De middelen die hiermee gemoeid zijn, worden vanaf 2017 overgeheveld van de Jeugdwet naar de Wlz.

35,0                35,0                35,0                35,0                35,0

Toedeling volumegroei Wlz 2017

Dit betreft toedeling van de groei tranche

2017 aan de sector langdurige ggz.

5,2

5,2

5,2

5,2

5,2

Technisch

Ggz-B overheveling vanuit Zvw naar Wlz Zoals aangekondigd in de voorlopige kaderbrief Wlz 2016 is de ontwikkeling van ggz-B gemonitord. De afbouw van het aantal plaatsen in de Wlz bleek in 2015 minder snel te verlopen dan geraamd. Op basis van deze ontwikkeling is het kader van de Wlz en Zvw gecorrigeerd.

73,7                99,2               101,5               101,5               101,5               101,5

Volledig pakket thuis (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017 2018 2019 2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016	256,7	288,0	289,6 291,6 291,6 291,6	291,6
Bijstellingen jaarverslag 2015	96,2	0,0	0,0 0,0 0,0 0,0	0,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2016	0,0	72,6	99,5 99,5 99,5 99,5	99,5
Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	0,0	0,0	29,1 23,1 23,1 17,0	17,0
Stand ontwerpbegroting 2017	353,0	360,6	418,2 414,2 414,2 408,1	408,2
Het Volledig Pakket Thuis (VPT) is een budget waarmee cliënten met een			indicatie voor een intramuraal zorgpakket (ZZP) de benodigde
zorg- en dienstverlening in de thuissituatie ontvangen, waarbij de huisvestingscomponent niet wordt verzilverd.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Beleidsmatig
Toedeling volumegroei Wlz 2017			4,0 4,0 4,0 4,0	4,0
Dit betreft toedeling van de groei tranche
2017 aan de sector volledig pakket thuis.
Vrijval middelen huishoudelijke hulp MPT			-  17,0 - 17,0 - 17,0 - 17,0	-  17,0
Deze middelen vallen vrij omdat de
overheveling van de Wmo naar de Wlz van
huishoudelijke hulp ten behoeve van het
modulair pakket thuis gepaard is gegaan
met een kleiner besparingsverlies dan waar
eerder van uit werd gegaan.
Herverdeeleffecten HLZ: overgangsrecht
VPT			12,1 6,1 6,1
Het overgangsrecht voor mensen met een
met een laag zzp en een Volledig Pakket
Thuis is levenslang verlengd waardoor de
kosten ten laste blijven komen van de Wlz.
Het budget voor de Wmo 2015 en de Wlz
wordt hiervoor vanaf 2017 gecorrigeerd.
Technisch
Overheveling HH vanuit Wmo naar Wlz			30,0 30,0 30,0 30,0	30,0
Vanwege de overheveling van huishoude-
lijke hulp voor Wlz-clienten met een mpt van
de Wmo naar de Wlz vanaf 2017 wordt
structureel € 30 miljoen overgeheveld van
de Wmo naar de Wlz.

Extramurale zorg (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1^e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

720,8	519,9	511,5	505,4	505,4	505,4	505,4
56,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	62,2	62,1	62,0	62,0	62,0	62,1
0,0	0,0	-  9,4	73,9	73,9	73,9	73,9

Stand ontwerpbegroting 2017

776,8

582,1

564,3

641,4

641,4

641,4

641,5

Een deel van de verblijfsgeïndiceerden ontvangt extramurale zorg, die in de eigen woonomgeving wordt gegeven. Onder deze zorg valt persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding en behandeling.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Toedeling volumegroei Wlz 2017

Dit betreft toedeling van de groei tranche

2017 aan de sector extramurale zorg.

Herverdeeleffecten HLZ: afloop overgangsrecht extramurale cliënten met Wlz-profiel Naast de eerder geïdentificeerde groep Wlz-indiceerbaren is er een groep van circa 12.000 mensen met een zeer zware zorgbehoefte die deze zorg voor een (belangrijk) deel thuis ontving via de inzet van mantelzorg. Deze groep viel in 2015 onder het overgangsrecht bij gemeenten. Na herbeoordeling door gemeenten doet deze groep alsnog – terecht – een beroep op de Wlz. Dit levert een besparing op in de overige zorgdomeinen. De daarmee gemoeide vrijvallende middelen in de Zvw, Jeugdwet en Wmo worden overgeboekt naar de Wlz.

7,3

7,3

100,0

7,3

100,0

7,3

100,0

7,3

100,0

Herverdeeleffecten HLZ: Wlz-indiceerbaren Het overgangsrecht voor de Wlz-indiceerbaren loopt af op 1 juli 2017. De cliënten die niet voldoen aan de Wlz-criteria zullen overgaan naar de Wmo, Jeugdwet en Zvw. De betreffende middelen worden daarom vanuit de Wlz overgeboekt naar de betreffende domeinen.

16,7

33,3

33,3

33,3

33,3

Overige binnen contracteerruimte (bedragen	x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	129,2 -  105,4 0,0 0,0	134,1 0,0 -  103,4 0,0	133,4 0,0 -  103,4 1,9	133,4 0,0 -  103,4 1,9	133,4 0,0 -  103,4 1,9	133,4 0,0 -  103,4 1,9	133,4 0,0 -  103,4 1,9
Stand ontwerpbegroting 2017	23,8	30,7	31,8	31,9	31,9	31,9	31,9
Op deze deelsector worden alle uitgaven binnen de contracteerruimte verantwoord die niet -direct- toe te rekenen zijn aan één van de andere deelsectoren in de Wlz of waarvoor specifiek middelen beschikbaar zijn gesteld. Het gaat bijvoorbeeld om geoormerkte middelen in de aanwijzing budgettair kader Wlz (onder andere de regeling regelvrije zorg).
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Beleidsmatig Toedeling volumegroei Wlz 2017 Dit betreft toedeling van de groei tranche 2017 aan de sector overige zorg binnen contracteerruimte.			1,9	1,9	1,9	1,9	1,9

Persoonsgebonden budgetten (bedragen x € 1 miljoen)

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1^e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

1.195,4	1.346,5	1.367,3	1.361,1	1.361,1	1.361,6	1.361,6
40,9	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	96,0	85,0	84,9	84,9	84,9	87,0
0,0	125,0	293,2	347,5	347,5	347,5	347,5

Stand ontwerpbegroting 2017

1.236,3

1.567,5

1.745,4

1.793,5

1.793,5

1.794,0

1.796,1

Deze deelsector betreft de uitgaven in het kader van de persoonsgebonden budgetten.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Hogere toestroom pgb Cliënten met een Wlz-indicatie hebben keuzevrijheid qua leveringsvorm: zorg in natura of een persoonsgebonden budget. Het aantal cliënten met een voorkeur voor pgb is hoger dan oorspronkelijk geraamd. Dit leidt tot hogere pgb-uitgaven.

Toedeling volumegroei Wlz 2017

Dit betreft toedeling van de groei tranche

2017 aan de sector pgb.

Herverdeeleffecten HLZ: afloop overgangsrecht extramurale clienten met Wlz-profiel Naast de eerder geïdentificeerde groep Wlz-indiceerbaren is er een groep van circa 12.000 mensen met een zeer zware zorgbehoefte die deze zorg voor een (belangrijk) deel thuis ontving via de inzet van mantelzorg. Deze groep viel in 2015 onder het overgangsrecht bij gemeenten. Na herbeoordeling door gemeenten doet deze groep alsnog – terecht – een beroep op de Wlz. Dit levert een besparing op in de overige zorgdomeinen. De daarmee gemoeide vrijvallende middelen in de Zvw, Jeugdwet en Wmo worden overgeboekt naar de Wlz.

122,0               193,0

193,0

193,0

193,0

18,9                 18,9

104,0               104,0

18,9

104,0

18,9

104,0

18,9

104,0

Herverdeeleffecten HLZ: Wlz-indiceerbaren Het overgangsrecht voor de Wlz-indiceerbaren loopt af op 1 juli 2017. De cliënten die niet voldoen aan de Wlz-criteria zullen overgaan naar de Wmo, Jeugdwet en Zvw. De betreffende middelen worden daarom vanuit de Wlz overgeboekt naar de betreffende domeinen.

16,7             - 33,3

33,3

33,3             - 33,3

Technisch

Toedeling taakstelling pgb Deze technische mutatie betreft de overboeking van nominaal en onverdeeld van een restant taakstelling (halfjaareffect groei 2016 in 2017 en verder).

Overheveling ZIN naar pgb-kader Binnen het budgettaire kader van de Wlz kan geschoven worden tussen ZIN en pgb. Deze mutatie betreft de overheveling van middelen naar het pgb-kader.

60,0             - 60,0

125,0               125,0               125,0

60,0

125,0

60,0             - 60,0

125,0               125,0

Kapitaallasten (nacalculatie) (bedragen x € 1	miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016	1.433,4	801,8	392,6	0,0	0,0	0,0	0,0
Bijstellingen jaarverslag 2015	-  44,7	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting
2016	0,0	2,6	3,9	0,0	0,0	0,0	0,0
Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	-  0,0	-  0,0	-  16,3	0,0	0,0	0,0	0,0
Stand ontwerpbegroting 2017	1.388,7	804,5	380,3	0,0	0,0	0,0	0,0
Deze deelsector betreft de na te calculeren kapitaallasten		van de gebouwen waarin Wlz-zorg met			verblijf wordt geleverd.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Beleidsmatig
Toedeling extramuraliseren tranche 2017			-  16,3
Dit betreft de toedeling van de tranche
2017 van de maatregel extramuraliseren
aan de kapitaallasten.

Beheerskosten (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1^e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

142,4	140,7	140,7	140,7	140,7	140,7	140,7
16,7	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	6,9	6,8	6,7	6,7	6,7	6,7
-  0,0	0,0	39,6	28,6	21,6	21,6	21,6

Stand ontwerpbegroting 2017

159,1

147,6

187,1

176,0

169,0

169,0

169,0

Onder deze deelsector vallen de uitvoeringskosten ten laste van de Wlz van zorgkantoren en de kosten van het College Sanering Zorginstellingen.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Uitvoeringskosten SVB pgb trekkingsrechten vanaf 2017

Voor het resterende knelpunt vanaf 2017 voor de uitvoeringskosten van de SVB worden nu extra middelen ingezet. Vanwege het voornemen om de financiering van de SVB (niet zijnde het gemeentelijke deel) vanuit 2017 uit de beheerskosten te bekostigen, worden deze middelen toegevoegd aan het budget beheerskosten in het BKZ.

16,2

13,9

13,9

13,9

13,9

Toedeling volumegroei Wlz 2017

Dit betreft toedeling van de groei tranche

2017 aan de beheerskosten.

2,0

2,0

2,0

2,0

2,0

Investeringskosten SVB en portal

Als onderdeel van de afspraken uit het

Bestuurlijk Overleg VNG-Rijk van

24 augustus 2016 levert het Rijk een bijdrage aan de investeringskosten bij de SVB voor gemeenten.

13,0

7,0

Technisch

Overheveling uitvoeringskosten pgb trekkingsrechten SVB Deze technische mutatie betreft de overboeking van de beschikbare middelen die op de VWS-begroting waren gereserveerd voor de uitvoering van pgb trekkingsrechten Wlz door de SVB. Vanaf 2017 worden deze uitgaven gedaan vanuit het budget van de beheerskosten in het BKZ.

8,4

5,7

5,7

5,7

5,7

Overig buiten contracteerruimte (bedragen x € 1 miljoen)

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Bijstellingen jaarverslag 2015

Bijstellingen 1^e suppletoire begroting

2016

Bijstellingen ontwerpbegroting 2017

621,7	636,2	476,7	477,1	477,1	477,1	477,1
-  3,1	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
0,0	29,1	-  7,8	-  7,8	-  7,8	-  7,8	-  7,7
-  0,0	2,8	-  11,0	-  9,5	-  7,0	-  7,0	-  7,0

Stand ontwerpbegroting 2017

618,6

668,1

457,9

459,8

462,3

462,3

462,4

Op deze deelsector worden de kosten verantwoord van bovenbudgettaire vergoedingen voor individueel aangepaste hulpmiddelen, tandheelkunde Wlz, instellingen voor medisch-specialistische zorg Wlz, overig curatieve zorg Wlz, ADL, extramurale behandeling, zorginfrastructuur, eerstelijnsverblijf (t/m 2016 in de Wlz), innovatie en beschikbaarheidbijdrage opleidingen Wlz.

Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017

Beleidsmatig

Toedeling volumegroei Wlz 2017

Dit betreft toedeling van de groei tranche

2017 aan deze deelsector.

Technisch

Overheveling orthocommunicatieve behandeling

De afgelopen jaren is een nieuwe methode van orthocommunicatieve behandeling van patiënten met het autisme spectrum syndroom (ASS) vergoed vanuit een Wlz-subsidieregeling. Omdat de nieuwe methode onvoldoende aantoonbaar effectief is, wordt de subsidieregeling beëindigd. Personen met ASS die deze behandeling ontvingen, zullen een behandeling krijgen die onder de Jeugdwet (groep -18) of de Zvw (groep 18+) valt. De beschikbare middelen worden overgeheveld naar het macrobudget Jeugdhulp en de Zvw.

Onderuitputting extramurale behandeling en overheveling huisvestingskosten eerstelijnsverblijf

Er is sprake van minder uitgaven aan de subsidieregeling Extramurale behandeling. Deze middelen zijn ingezet ter compensatie van de meerkosten op de subsidieregeling eerstelijnsverblijf, die deels worden gedekt door de cure en deels door de care.

6,4

8,0

6,4

8,0

6,4

8,0

6,4

8,0

6,4

8,0

9,4

7,9

5,4

5,4

5,4

Overig

2,8

Nominaal en onverdeeld (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017 2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016	10,7	518,7	943,7 1.535,8	2.466,2	3.561,4	3.561,4
Bijstellingen jaarverslag 2015	191,1	0,0	0,0 0,0	0,0	0,0	0,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2016	0,0	-  501,1	-  426,9 - 437,4	-  439,8	-  499,1	-  501,9
Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	0,0	-  17,0	-  172,4 114,7	225,7	514,6	1.998,4
Stand ontwerpbegroting 2017	201,8	0,6	344,4 1.213,0	2.252,0	3.576,9	5.057,9
Deze niet-beleidsmatige deelsector heeft een technisch-administratief karakter. Vanuit deze deelsector vinden					overboekingen	van loon-
en prijsbijstellingen naar de loon- en prijsgevoelige deelsectoren binnen de begroting plaats. Ook worden er taakstellingen of						extra
middelen op deze deelsector geplaatst die nog niet aan de deelsectoren zijn toegedeeld.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Autonoom
Nominale ontwikkeling			0,1 - 14,5	-  15,4	-  16,5	-  17,4
De raming van de loon- en prijsbijstelling is
aangepast op basis van de laatste macro-
economische inzichten van het Centraal
Planbureau (CPB).
Ramingsbijstelling MLT 2018–2021			310,2	383,1	660,1	1.044,0
Deze bijstelling betreft de technische
verwerking van de middellangetermijnver-
kenning 2018–2021 van het CPB.
Beleidsmatig
Nominaal en onverdeeld Wlz			-  272,0 - 265,0	-  265,0	-  265,0	-  265,0
Een deel van de gereserveerde ruimte op de
sector nominaal en onverdeeld is ingezet ter
dekking van problematiek binnen de Wlz.
Deze bestaat voornamelijk uit enkele
(technische) ramingsbijstellingen zoals de
ruilvoetproblematiek (circa € 170 miljoen),
grondslagverlegging van het loon- en
prijsmodel en bijstelling van de opbrengst
van de eigen bijdragen.
Toedeling volumegroei 2017 Wlz			-  175,1 - 175,1	-  175,1	-  175,1	-  175,1
Dit betreft toedeling van de groei tranche
2017 aan de Wlz-sectoren.
Toedeling extramuralisering			342,6 342,6	377,4	377,4	377,4
Dit betreft de toedeling van de maatregel
extramuraliseren aan de betreffende
sectoren.
Toedeling taakstelling pgb			60,0 60,0	60,0	60,0	60,0
Deze technische mutatie betreft de
overboeking naar pgb van een restant
taakstelling (halfjaareffect groei 2016 in 2017
en verder).
Toedeling extramuralisering VG-3		-  17,0	-  32,0 - 37,0	-  49,8	-  62,8	-  75,8
Dit betreft de overheveling middelen naar
de sector gehandicaptenzorg vanwege het
niet extramuraliseren van zorgprofiel VG-3.
Extramuralisering				46,0	72,0	98,0
Dit betreft het oorspronkelijke effect van
extramuralisering en leidt tot meer uitgaven
in de Wmo.

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Niet extramuraliseren V&V-4 Het niet extramuraliseren van het zorgprofiel V&V-4 leidt tot minder uitgaven in de Wmo.

29,0

29,0

29,0

Herverdeeleffecten HLZ: VG-3 In het Zorgakkoord 2014 is het extramurali-seren van het zorgprofiel VG3 teruggedraaid. In het budget voor de Wmo 2015 was dit besluit nog niet verwerkt. De betreffende middelen worden vanaf 2017 teruggeboekt van de Wmo naar de Wlz.

32,5

32,5

32,5

32,5

Extrapolatie

1.087,8

Technisch

Overheveling van ZiN naar pgb Cliënten met een Wlz-indicatie hebben keuzevrijheid qua leveringsvorm. Het aantal cliënten met een voorkeur voor pgb is hoger dan oorspronkelijk geraamd. Daar staat tegenover dat het gebruik van zorg in natura minder snel groeit dan oorspronkelijk geraamd. De hogere toestroom pgb kan hierdoor gedeeltelijk worden gedekt door overheveling van middelen vanuit het kader voor zorg in natura naar het pgb-kader.

96,0

139,0

139,0

139,0

139,0

Ontvangsten Wlz (bedragen x € 1 miljoen)
	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Bijstellingen jaarverslag 2015 Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2016 Bijstellingen ontwerpbegroting 2017	1.891,3 -  25,4 0,0 -  0,0	1.848,0 0,0 -  21,9 -  0,0	1.834,9 0,0 -  19,6 0,0	1.840,2 0,0 -  21,9 15,4	1.890,0 0,0 -  51,6 32,2	1.903,4 0,0 -  33,8 45,5	1.903,4 0,0 -  35,8 92,0
Stand ontwerpbegroting 2017	1.865,9	1.826,1	1.815,3	1.833,7	1.870,6	1.915,1	1.959,6
Betreft de eigen bijdragen die binnen de Wlz verplicht zijn.
Toelichting bijstellingen ontwerpbegroting 2017
Autonoom Ramingsbijstelling MLT 2018–2021 Deze bijstelling betreft de technische verwerking van de middellangetermijnver-kenning 2018–2021 van het CPB.				15,4	32,2	45,5	58,2
Beleidsmatig Extrapolatie							33,8

2 Verdiepingshoofdstuk begroting

Het verdiepingshoofdstuk bestaat uit een cijfermatig overzicht per artikel. Bij ieder artikel wordt eerst de opbouw van de stand vanaf de ontwerpbegroting 2016 tot aan de stand ontwerpbegroting 2017 vermeld. Daarna worden de belangrijkste nieuwe mutaties toegelicht.

De nieuwe begrotingsmutaties zijn toegelicht voor zover de kasbedragen in 2017 groter zijn dan € 5 miljoen.

Artikel 1 Volksgezondheid

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016 Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	614.456 0 -  1.300 -  7.391 - 894 604.871	621.203 0 0 -  8.269 40.165 653.099	637.677 0 0 -  8.569 14.460 643.568	645.775 0 0 -  5.211 16.185 656.749	640.713 0 0 -  4.286 14.530 650.957	0 0 0 -  4.286 654.986 650.700

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1.000)
2016	2017	2018	2019	2020	2021
De NIPT betreft een screening tijdens de zwangerschap. De test kan onder andere het downsyndroom opsporen zonder dat sprake is van een verhoogd risico op een miskraam. Omdat opname in het basispakket afhankelijk is van de advisering van het Zorginstituut (en de Gezondheidsraad) kan de NIPT als eerste test niet eerder dan per 2018 opgenomen worden in het basispakket. In 2017 zal de bekostiging daarom lopen via een subsidieregeling. 0	26.000	0	0	0	0

Opbouw ontvangsten x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016 Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	10.903 0 0 -  3.500 0 7.403	10.903 0 0 -  3.500 0 7.403	10.903 0 0 -  3.500 0 7.403	10.903 0 0 0 0 10.903	10.903 0 0 0 0 10.903	0 0 0 0 10.903 10.903

Artikel 2 Curatieve zorg

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016	4.187.157 0	3.930.874 0	3.627.165 0	3.332.555 0	3.433.801 0	0 0
Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties	1.300 46.738 - 6.421	0 52.871 -  166.932	0 248 -  208.958	0 10.292 -  239.790	0 30.660 -  291.051	0 20.660 3.201.991
Stand ontwerpbegroting 2017	4.228.774	3.816.813	3.418.455	3.103.057	3.173.410	3.222.651

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1.000)

2016               2017               2018               2019               2020               2021

In het hoofdlijnenakkoord medisch-specialistische zorg 2014–2017 is overeengekomen dat betrokken partijen gezamenlijk een agenda opstellen om zorginhoudelijke verbetering te bewerkstelligen binnen een beperktere beschikbare groei. Daarmee moet de sector niet alleen efficiënter gaan werken maar ook inspelen op demografische en maatschappelijke veranderingen. ICT speelt een belangrijke rol bij het vormgeven van de gewenste verbeterslag. Om de agenda van de sector te faciliteren wordt gedurende drie jaar een jaarlijkse bijdrage van € 35 miljoen beschikbaar gesteld voor het programma ICT in ziekenhuizen.

In een bindend advies is de schadevergoeding die VWS aan Erasmus MC moet betalen vanwege het niet nakomen van twee toezeggingen uit 2009 vastgesteld op € 235,9 miljoen (stand ultimo 2014, exclusief rente). Erasmus MC lijdt schade als gevolg van handelingen en investeringen die het zonder de toezeggingen niet zou hebben verricht respectievelijk gedaan. Erasmus MC heeft op basis van de toezeggingen een nieuwbouwproject met een onrendabele top (lasten ongedekt door relevante inkomsten) ondernomen en zou zonder de toezeggingen een dergelijk nieuwbouwproject niet hebben uitgevoerd (TK 25 268, nrs. 120 en 126). VWS betaalt in 2015 en 2016 een bedrag van € 85 miljoen en het restant in 2017. Aangezien de schadevergoeding die VWS aan Erasmus MC moet betalen wordt betaald vanuit de VWS-begroting, zijn de hiervoor gereserveerde middelen overgeheveld naar de VWS-begroting. Ze blijven behoren tot het Budgettair Kader Zorg.

De niet benodigde middelen voor de uitvoering van de subsidieregeling integrale tarieven worden overgeheveld naar het premiegefinancierde BKZ om weer te worden toegevoegd aan de sector medisch-specialistische zorg. Dit betreft de bijstelling van de uitgavenraming Rijksbijdrage 18- naar aanleiding van de actuele raming van het CPB.

0            35.000            35.000            35.000

85.000            81.000

18.840         - 50.000 - 25.000 - 16.000            10.000

0 - 216.200 - 260.900 - 292.500 - 286.000 - 226.000

Opbouw ontvangsten x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016 Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	60.955 0 0 0 0 60.955	60.955 0 0 0 0 60.955	60.955 0 0 0 0 60.955	60.955 0 0 0 0 60.955	60.955 0 0 0 0 60.955	0 0 0 0 60.955 60.955

Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016	3.644.801 0	3.807.261 0	4.004.867 0	4.221.449 0	4.450.188 0	0 0
Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	0 90.408 -  1.087 3.734.022	0 -  68.609 29.415 3.768.067	0 -  73.853 -  174.330 3.756.684	0 -  79.366 -  342.657 3.799.426	0 -  85.733 -  510.231 3.854.224	0 149.267 3.769.114 3.918.381

0

0

0

0

0

0

0

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1.000)

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Op basis van onderzoek naar de kostenraming van de exploitatie van het CIZ in het kader van de

Wlz-indicatiestelling kan worden vastgesteld dat er sprake is van meerjarige ruimte in het financiële kader.

Naast het programma Waardigheid en Trots voor de ouderenzorg en de vernieuwingsagenda voor de langdurige zorg zullen de komende jaren acties moeten worden uitgevoerd om de kwaliteit van het leven van cliënten en de betrokkenheid en vakbekwaamheid van medewerkers in de gehandicaptenzorg te vergroten.

Dit betreft de bijstelling van de Rijksbijdrage Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK) naar aanleiding van de actuele ramingen van het CPB.

Dit betreft de overheveling van uitvoeringskosten pgb trekkingsrechten SVB vanaf de VWS-begroting naar het

BKZ.

Dit betreft de reservering van middelen ten behoeve van de bijdrage van de gemeenten aan de uitvoeringskosten van de trekkingsrechten pgb door de SVB.

14.600

10.800

5.800

85.700

8.400

35.100

10.800

5.800

263.100

5.700

10.800

5.800

436.800

5.700

10.800

5.800

610.300

5.700

10.800

5.800

549.300

5.700

Opbouw ontvangsten x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016 Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	3.441 0 0 0 0 3.441	3.441 0 0 0 0 3.441	3.441 0 0 0 0 3.441	3.441 0 0 0 0 3.441	3.441 0 0 0 0 3.441	0 0 0 0 3.441 3.441

Artikel 4 Zorgbreed beleid

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016	871.197	878.441	862.756	872.275	870.484	0
Mutatie nota van wijziging 2016 Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	0 0 75.939 -  7.324 939.812	0 0 46.849 -  9.840 915.450	0 0 30.830 17.242 910.828	0 0 29.116 12.306 913.697	0 0 22.506 11.443 904.433	0 0 21.283 876.397 897.680

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1.000)
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
De UMC’s worden gecompenseerd voor de herstelopslag op de pensioenpremie die het ABP per 1 april 2016 heeft doorgevoerd. De middelen worden hiertoe overgeboekt naar de begroting van OCW. –	11.200	-  15.800	0	0	0	0
Vanwege de afspraak over het bereiken van het gelijke speelveld stemt de NFU in met de verplichtingen uit de Loonruimte Overeenkomst Publieke Sector 2015–2016. Er zal structureel € 17 miljoen worden uitgetrokken voor het creëren van een level playing field. De middelen worden hiertoe overgeboekt naar de begroting van OCW. –	17.000	-  17.000	-  17.000	-  17.000	-  17.000	-  17.000

0

0

0

0

0

0

0

0

Opbouw ontvangsten x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016 Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	4.858 0 0 0 0 4.858	4.858 0 0 0 0 4.858	4.858 0 0 0 0 4.858	4.858 0 0 0 0 4.858	4.858 0 0 0 0 4.858	0 0 0 0 4.858 4.858

Artikel 5 Jeugd

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016	126.154	129.803	75.848	83.493	83.493	0
Mutatie nota van wijziging 2016	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2016	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2016	84.977	-  6.909	-  5.780	-  4.667	-  3.000	-  1.000
Nieuwe mutaties	-  8.267	-  7.363	-  8.125	-  8.021	-  8.020	56.875
Stand ontwerpbegroting 2017	202.864	115.531	61.943	70.805	72.473	55.875

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1.000)
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Als gevolg van het afschaffen van de ouderbijdrage jeugdzorg worden gemeenten gecompenseerd voor gederfde inkomsten door verhoging van het macrobudget jeugd.	0	-  9.600	-  9.600	-  9.600	-  9.600	-  9.600

Opbouw ontvangsten x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016 Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	82.508 0 0 0 0 82.508	4.508 0 0 0 0 4.508	4.508 0 0 0 0 4.508	4.508 0 0 0 0 4.508	4.508 0 0 0 0 4.508	0 0 0 0 4.508 4.508

Artikel 6 Sport

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016	128.813	128.244	126.551	127.578	127.578	0
Mutatie nota van wijziging 2016	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2016	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2016	-  63.015	-  3.428	-  852	-  1.407	-  846	-  1.003
Nieuwe mutaties	660	1.888	2.810	1.874	1.876	129.455
Stand ontwerpbegroting 2017	66.458	126.704	128.509	128.045	128.608	128.452

Opbouw ontvangsten x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Mutatie nota van wijziging 2016

Mutatie amendement 2016

Mutatie 1e suppletoire begroting 2016

Nieuwe mutaties

Stand ontwerpbegroting 2017

740	740	740	740	740	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	740
740	740	740	740	740	740

Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering Tweede Wereldoorlog

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016 Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	290.109 0 0 20.000 1.278 311.387	272.400 0 0 0 1.115 273.515	256.865 0 0 0 995 257.860	241.235 0 0 0 976 242.211	226.883 0 0 0 976 227.859	0 0 0 0 213.985 213.985

Opbouw ontvangsten x € 1.000

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Mutatie nota van wijziging 2016

Mutatie amendement 2016

Mutatie 1e suppletoire begroting 2016

Nieuwe mutaties

Stand ontwerpbegroting 2017

901	901	901	901	901	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
4.112	0	0	0	0	901
5.013	901	901	901	901	901

Artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016	4.432.332	4.905.439	5.214.827	5.488.492	5.662.138	0
Mutatie nota van wijziging 2016	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2016	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2016	-  27.245	-  317.476	-  188.242	-  189.857	-  97.795	-  112.030
Nieuwe mutaties	-  143.165	-  139.842	-  33.611	138.946	236.629	6.108.422
Stand ontwerpbegroting 2017	4.261.922	4.448.121	4.992.974	5.437.581	5.800.972	5.996.392

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1.000)
2016	2017	2018	2019	2020	2021
Dit betreft de bijstelling van de uitgavenraming
zorgtoeslag naar aanleiding van de actuele raming van het
CPB. – 170.410	-  809.318	-  573.853	-  377.911	-  165.666	-  197.024
Verhoging van de zorgtoeslag door het structureel lager
vaststellen van de normpercentaes die de hoogte van de
zorgtoeslag bepalen. 0	352.000	352.000	352.000	352.000	352.000

Opbouw ontvangsten x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Mutatie nota van wijziging 2016

Mutatie amendement 2016

Mutatie 1e suppletoire begroting 2016

Nieuwe mutaties

Stand ontwerpbegroting 2017

0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0

Artikel 9 Algemeen

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016 Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	27.336 0 0 2.354 -  3.972 25.718	28.835 0 0 0 -  650 28.185	32.434 0 0 0 -  67 32.367	35.604 0 0 0 -  89 35.515	40.604 0 0 0 -  89 40.515	0 0 0 0 40.515 40.515

Opbouw ontvangsten x € 1.000

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Mutatie nota van wijziging 2016

Mutatie amendement 2016

Mutatie 1e suppletoire begroting 2016

Nieuwe mutaties

Stand ontwerpbegroting 2017

0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
283	0	0	0	0	0
283	0	0	0	0	0

Artikel 10 Apparaatsuitgaven

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016 Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016	249.168 0 0 39.582	239.306 0 0 16.334	238.557 0 0 10.240	235.340 0 0 11.870	235.439 0 0 7.889	0 0 0 7.397
Nieuwe mutaties Stand ontwerpbegroting 2017	14.174 302.924	3.519 259.159	3.711 252.508	3.667 250.877	2.671 245.999	238.340 245.737

Opbouw ontvangsten x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016 Mutatie nota van wijziging 2016	5.357 0	5.357 0	10.357 0	5.357 0	5.357 0	0 0
Mutatie amendement 2016 Mutatie 1e suppletoire begroting 2016 Nieuwe mutaties	0 19.024 1.192	0 1.374 0	0 1.322 0	0 1.276 0	0 1.172 0	0 1.163 5.357
Stand ontwerpbegroting 2017	25.573	6.731	11.679	6.633	6.529	6.520

Artikel 11 Nominaal en onvoorzien

Opbouw uitgaven x € 1.000
	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Stand ontwerpbegroting 2016	-  15.009	2.074	2.646	2.706	2.706	0
Mutatie nota van wijziging 2016	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2016	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2016	2.201	-  4.500	-  830	-  2.134	-  918	-  2.158
Nieuwe mutaties	-  36.109	-  31.020	-  31.468	-  31.652	-  32.872	-  28.904
Stand ontwerpbegroting 2017	-  48.917	-  33.446	-  29.652	-  31.080	-  31.084	-  31.062

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1.000)
2016	2017	2018	2019	2020	2021
Dit betreft de toedeling van de loonbijstelling 2016 naar de andere onderdelen van de begroting. – 37.743	-  36.102	-  35.214	-  35.361	-  35.258	-  35.277

Opbouw ontvangsten x € 1.000

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Stand ontwerpbegroting 2016

Mutatie nota van wijziging 2016

Mutatie amendement 2016

Mutatie 1e suppletoire begroting 2016

Nieuwe mutaties

Stand ontwerpbegroting 2017

5.000	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
0	0	0	0	0	0
5.000	0	0	0	0	0

• 3. 

  Moties en toezeggingen

Nieuwe	nog openstaande moties sinds de vorige begroting
ID1	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
2407	Motie van de leden Geurts en	34 087-5	Ministerie van EZ stuurt hierover een
	Schouten over uitbreiding van de		brief.
	lijst producten zonder datumver-
	melding.
2421	Motie van de leden Bouwmeester en	34 300 XVI, nr. 94	Toezeggingen 5770, en motie 2421:
	Dik-Faber (t.v.v. 34 300-XVI, nr. 52)		Deze worden afgedaan als het
	over het vergroten van de zeggen-		wetsvoorstel richting het einde van
	schap van verzekerden, patiënten en		het jaar bij de Tweede Kamer wordt
	cliënten.		ingediend.
2425	Motie van de leden Otwin Van Dijk	34 300 XVI-56	De inventarisatie wordt voor de
	en Voortman over inventariseren van		zomer afgerond, in het najaar 2016
	knelpunten bij burgerinitiatieven en		wordt de Tweede Kamer geïnfor-
	zorgcoöperaties		meerd.
2426	Motie van de leden Otwin Van Dijk	34 300 XVI-57	De Tweede Kamer wordt medio
	en Bergkamp over stimuleren van		oktober 2016 met de 2e voortgangs-
	een professionaliseringsslag in het		rapportage Wmo geïnformeerd over
	sociaal werk		de uitvoering motie over stimuleren van een professionaliseringsslag in het sociaal werk.
2427	Motie van de leden Otwin Van Dijk	34 300 XVI-58	De Tweede Kamer wordt in oktober
	en Tanamal over een agenda		geïnformeerd met de 2e Voortgangs-
	ontwikkelen om de zeggenschap van		rapportage Wmo.
	cliënten te versterken
2429	Motie van de leden Pia Dijkstra en	2015D42464	Zoals in het AO GGZ van 26 mei
	De Lange (t.v.v. 34 300-XVI, nr. 64)		2016 is toegezegd volgt na de zomer
	over psychosociale zorg als		hierover een brief aan de TK
	onderdeel van de behandeling van
	ernstig somatische aandoeningen
2431	Motie van de leden Pia Dijkstra en	34 300 XVI-65	Deze motie wordt medio oktober
	Bouwmeester over kleine, innova-		afgedaan in de Voortgangsrap-
	tieve zorgaanbieders een kans geven		portage innovatie en ehealth.
2437	Motie van de leden Van der Staaij en	34 300 XVI-76	Wordt meegenomen in de Voort-
	Voortman over het verstrekken van		gangsrapportage Wlz die na het
	meer meerjarencontracten		zomerreces naar de Kamer wordt gestuurd.
2438	Motie van de leden Van der Staaij en	34 300 XVI-77	In de Voortgangsrapportage WLZ
	Bruins Slot over standaardisatie van		(eind juni) wordt gemeld dat het
	inkoop-, kwaliteits-, en facturatie-		onderzoek mbt deze motie is
	eisen		uitgezet en in het najaar aan de Kamer zal worden aangeboden.
2439	Motie van de leden Van der Staaij en	34 300 XVI-79	Na de zomer ontvangt de TK
	Pia Dijkstra over het concept van		hierover een brief.
	verpleegkundige topzorg landelijk
	navolging geven
2454	Motie van de Leden Rudmer,	34 300-XVI, nr. 142	Voor het jaar 2016 ingevuld met
	Heerema en Van Dekken (t.v.v.		amendement Heerema/ van Dekken
	34 300-XVI, nr. 127) over het		in afstemming met NOC*NSF. Inzet
	oormerken van extra middelen voor		op opleidingen, talentontwikkeling,
	de basissportinfrastructuur		paralympisch en gehandicapten wedstrijdsport (via effectief actief). In latere jaren afhankelijk van ontwikkelingen fusie.

ID1	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
2457	Motie van de leden Pia Dijkstra en	34 300-XVI, nr. 143	Op dit moment wordt bezien op
	Van Dekken (t.v.v. 34 300-XVI, nr.		welke wijze invulling gegeven kan
	132)  over alsnog eren van sporters		worden aan deze motie. Na de
	die een medaille zijn misgelopen		zomer wordt de Kamer hierover
	door dopinggebruik van concur-		nader geïnformeerd.
	renten.
2458	Motie van de leden Pia Dijkstra en	34 300 XVI-134	Op dit moment inventariseert het
	Van Dekken over het onderzoeken		Mulierinstituut welke informatie
	van achterstanden qua beloning en		voor handen is om invulling te
	waardering van vrouwelijke sporters		geven aan deze motie over sexe ongelijkheid in de sport. Kenniscentrum sport stelt een dossier op over dit thema.
2477	Motie van het lid Van Gerven over	33 990-38	De TK wordt voor het kerstreces
	spoedige ondertekening van het		2016 over de stand van zaken moties
	facultatief protocol		n.a.v. debat VN Verdrag gehandicapten
2478	Motie van de leden Otwin van Dijk	33 990-39	De TK wordt voor het kerstreces
	en Voortman over het streven naar		2016 over de stand van zaken moties
	een inclusieve samenleving		n.a.v. debat VN Verdrag gehandicapten.
2479	Motie van het lid Otwin van Dijk over	33 990-40	De TK wordt voor het kerstreces
	het toegankelijker maken van		2016 over de stand van zaken moties
	overheidsinformatie voor mensen		n.a.v. debat VN Verdrag gehandi-
	met een beperking		capten.
2481	Motie van de leden Dik-Faber en	33 990-42	De TK wordt voor het kerstreces
	Bergkamp over de positie van		2016 over de stand van zaken moties
	mensen met een handicap in		n.a.v. debat VN Verdrag gehandi-
	Caribisch Nederland		capten.
2486	Motie van de leden Bergkamp en	33 990-50	De TK wordt voor het kerstreces
	Otwin van Dijk over aandacht voor		2016 over de stand van zaken moties
	het belang van assistentiehonden		n.a.v. debat VN Verdrag gehandicapten
2487	Motie van het lid Bergkamp over	33 990-51	De TK wordt voor het kerstreces
	doorbreken van het taboe rond		2016 over de stand van zaken moties
	seksualiteitsbeleving bij mensen met		n.a.v. debat VN Verdrag gehandi-
	een beperking		capten
2489	Gewijzigde motie van het lid Keijzer	2016D01832	De TK wordt na het zomerreces
	(t.v.v. 30 169, nr. 46) over het aantal		geïnformeerd met de afschriftbrief
	aanwezigen bij het keukentafelge-		aan wethouder inzake stand van
	sprek met de zorgvrager		zaken Wmo.
2491	Motie van het lid Volp over het	34 234-24	De brief van CBL over het convenant
	convenant om een displayban in te		is nog niet binnen. Zodra deze er is
	voeren uiterlijk 1 juli afsluiten		wordt de reactie voor de TK opgesteld, met het streven verzending aan de TK voor het zomerreces.
2492	Nader gewijzigde motie van de	34 234, nr. 32	Het streven is de termijn van
	leden Volp en Bruins Slot (t.v.v.		1 oktober te halen.
	34 234, nr. 25) de AMvB voor nieuwe
	verpakkingen uiterlijk 1 oktober 2016
	in werking stellen.
2493	Motie van het lid Van der Staaij c.s.	29 509-56	Na het zomerreces ontvangt de TK
	over gespecialiseerde geestelijke		hierover een brief
	verzorging in de laatste levensfase

ID1	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
2499	Motie van het lid Voortman over	34 233-52	Nader overleg met partijen is nodig.
	knelpunten inventariseren en		De Kamer wordt hierover in oktober
	wegnemen		geïnformeerd.
2501	Motie van het lid Bergkamp c.s. over	34 233-56	Na de zomer wordt gekeken naar
	de uitgangspunten van planbaarheid		een passende oplossing. Het streven
	van zorg		is de Kamer in oktober te informeren.
2502	Motie van het lid Bergkamp over het	34 233-57	De Kamer wordt hierover in het
	vereenvoudigen van de communi-		najaar geïnformeerd.
	catie over tarieven
2505	Gewijzigde motie van de leden	34 192, nr. 7	De TK wordt begin 2018 geïnfor-
	Bergkamp en Otwin van Dijk (t.v.v.		meerd met de evaluatie van de Wmo
	34 192, nr. 4) over onderzoeken naar		2015, Jeugdwet en wet Publieke
	samenhang van de vrschillende		Gezondheidszorg waarin dit advies
	zorgwetten.		wordt meegenomen.
2510	Motie van de leden Bergkamp en	29 538-208	De TK wordt na het zomerreces 2016
	Otwin Van Dijk over informatievoor-		geïnformeerd.
	ziening door gemeenten aan
	Wmo-cliënten
2511	Motie van de leden Otwin Van Dijk	29 538-209	De TK wordt na het zomerreces 2016
	en Potters over een maximale		geïnformeerd.
	aanleveringstermijn voor gemeenten
2512	Motie van de leden Otwin Van Dijk	29 538-210	De TK wordt na het zomerreces 2016
	en Bergkamp over een oplossing		geïnformeerd.
	voor echtparen waarvan een partner
	opgenomen wordt in een instelling
2513	Motie van het lid Wolbert over	29 247-221	Onderzoek komt in visie nieuwe wet
	onderzoek naar verschillende		ambulancezorg en uiteindelijk in wet
	stelsels voor ambulancezorg		zelf; na voorstel tot verlenging van de TWAZ met twee jaar tot 2020.
2515	Motie van de leden Dik-Faber en	34 104-113	Het onderzoek zal nog deze zomer
	Voordewind over aanvullend		van start gaan. In dat onderzoek
	onderzoek naar de aansluiting		wordt het concreter verzoek van de
	tussen de verschillende wetten voor		Kamer meegenomen om te
	jongeren van 18 tot 23 jaar met een		verkennen welke mogelijkheden er
	beperking		zijn om hulpverlening te verplichten aan 18-plussers die zulke hulp niet wensen, maar volgens een bepaalde risicotaxatie wel nodig zouden hebben. De Kamer wordt in de volgende rapportage over het nieuwe jeugdstelsel over de voortgang van het onderzoek geïnformeerd.
2516	Motie van de leden Dik-Faber en	34 104-114	Dit wordt meegenomen in de
	Bergkamp over mogelijkheden om		adviesaanvraag aan Zorginstituut en
	het maatwerkprofiel breed in te		NZa over de vormgeving van het
	zetten		maatwerkprofiel die begin april uit zal gaan. In eerstvolgende voortgangsrapportage over de brief Waardig leven met zorg» of de implementatie van de Wlz zal dit aan de Tweede Kamer worden gemeld.
2517	Motie van het lid Dik-Faber over	34 104-115	Advies wordt aan het eind van het
	mogelijkheid om de meerzorgre-		jaar verwacht. Zo spoedig mogelijk
	geling meerjarig te indiceren		daarna wordt de Kamer geïnformeerd.

ID1	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
2518	Gewijzigde motie van de leden	34 104, nr. 119	Eind 2016 wordt de Kamer geïnfor-
	Otwin van Dijk en Bergkamp (t.v.v.		meerd over de uitvoering van deze
	34 104, nr. 116) over een apart		motie.
	afwegingskader voor toegang van
	kinderen tot de Wet langdurige zorg.
2519	Motie van de leden Bergkamp en	28 345-160	De TK wordt na het zomerreces 2016
	Kooiman over de prioritering van de		met de 1e VGR GIA 2016 geïnfor-
	aanpak van wachtlijsten.		meerd over de prioritering van de aanpak van wachtlijsten.
2520	Motie van het lid Volp c.s. over	28 345-163	De TK wordt na het zomerreces met
	borging van de expertise bij		1e VGR GIA 2016 geïnformeerd over
	gemeenten over de verschillende		de borging van de expertise bij
	vormen van geweld in afhankelijk-		gemeenten over de verschillende
	heidsrelaties		vormen van gia.
2521	Motie van het lid Volp c.s. over	28 345-164	De TK wordt na het zomerreces 2016
	structurele monitoring van de		met de 1e Voortgangsrapportage
	aanpak van geweld in afhankelijk-		GIA 2016 geïnformeerd over de
	heidsrelaties		structurele monitoring van de aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties.
2523	Motie van de leden Otwin Van Dijk	34 279-20	Onderzoek afronden t/m oktober
	en Van Weyenberg over onderzoek		2016. In december 2016 wordt de TK
	naar de overheveling van		geïnformeerd.
	woningaanpassingen, hulpmiddelen
	en huishoudelijke hulp
2524	Gewijzigde motie van de leden	2016D14304	De Tweede Kamer wordt eind 2016
	Bergkamp en Ypma (t.v.v. 34 191,		geïnformeerd.
	nr. 23) over een alternatief voor de
	diagnosegegevens
2527	Motie van de leden Leijten en Van	29 477-372	De Kamer wordt uiterlijk 1 oktober
	Gerven over toestaan van doorgele-		2016 geïnformeerd.
	verde bereidingen
2529	Motie van het lid Otwin van Dijk over	29 477-378	De Kamer wordt uiterlijk 1 oktober
	een plan van aanpak voor doorgele-		2016 geïnformeerd.
	verde eigen bereidingen
2530	Motie van het lid Rutte over een	29 477-379	De Kamer wordt voor de begrotings-
	leidende rol bij geneesmiddelenon-		behandeling geïnformeerd.
	derzoek met vrouwen en comorbide
	patiënten
2531	Motie van de leden Krol en Otwin Van Dijk over het ondersteunen van veilig thuis wonen	31 765-207	Overleg vindt plaats met BZK.
2532	Motie van het lid Krol over een	31 765-206	De Kamer ontvangt jaarlijks de
	jaarlijkse voortgangsrapportage over		voortgangsrapportage over het
	het terugdringen van psychofarmaca		terugdringen van psychofarmaca
2533	Motie van het lid Wolbert over het	32 793-221	De uitvoering van de motie wordt
	programma rond de preventiecoa-		steeds meegenomen in de jaarlijkse
	lities		rapportage over het NPP.
2534	Motie van de leden Van der Burg en	31 839-516	De Tweede Kamer wordt eind 2017
	Ypma over na drie jaar een		geïnformeerd bij de evaluatie van de
	tussenevaluatie en na vijf jaar een		Jeugdwet.
	reguliere evaluatie van de Jeugdwet

ID1	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
2539	Motie van het lid Bergkamp over het	23 235-159	De TK wordt met de 2e VGR Wmo
	waarborgen van de kwaliteit van		eind september /begin oktober 2016
	keukentafelgesprekken		geïnformeerd over de waarborgen van de kwaliteiten van keukentafelgesprekken.
2540	Motie van de leden Dik-Faber en	23 235-160	De TK wordt voor het kerstreces met
	Bergkamp over versterking van de		de 3e VGR Wmo 2016 geïnformeerd
	expertise van lokale ombudsmannen		over de versterking van de expertise
	en -vrouwen		van lokale ombudsmannen en -vrouwen.
2541	Motie van de leden Bergkamp en	29 538-221	De TK wordt in het derde kwartaal
	Otwin van Dijk over mantelzorg door		2016 met de 2e Voortgangsrap-
	jongeren niet meewegen bij de		portage Wmo geïnformeerd over de
	ondersteuningsbehoefte		motie mantelzorg door jongeren niet meewegen bij de ondersteuningsbehoefte.
2542	Motie van de leden Dik-Faber en	29 538-222	De TK wordt voor het kerstreces
	Otwin van Dijk over het stimuleren		2016 met de 3e Voortgangsrap-
	van nieuwe vormen van indiceren		portage Wmo geïnformeerd over het stimuleren van nieuwe vormen van indiceren.
2543	Gewijzigde motie van het lid Keijzer	31 839-523	De Tweede Kamer wordt voor juli
	c.s. (t.v.v. 31 839, nr. 522) over		2017 geïnformeerd.
	vaststellen van Treeknormen voor
	toegang tot de Jeugdwet
2544	Motie van de leden Volp en Potters	31 765-218	De Kamer wordt in oktober 2016
	over inzetten van het interven-		geïnformeerd.
	tieteam bij instellingen die dat zelf
	willen
2545	Motie van het lid Van der Staaij c.s.	31 765-223	De Kamer wordt in oktober 2016
	over het informeren van de raad van		geïnformeerd.
	toezicht door IGZ en NZa
2546	Motie van de ledne Ypma en	31 839-528	De Tweede Kamer wordt in de
	Bergkamp over landelijk invoeren		voortgangsbrief van oktober 2016
	van de afspraken met de VNG over		geïnformeerd.
	de mogelijkheid van vermindering
	van regeldruk.
2547	Motie van het lid Potters c.s. over	31 765-224	De Kamer wordt in oktober 2016
	een goede medicatieveiligheid voor		geïnformeerd.
	het einde van de zomer
2548	Gewijzigde motie van het lid Krol	2016D29159	De Kamer wordt in oktober 2016
	(t.v.v. 31 765, nr. 226) over elk half		geïnformeerd.
	jaar over de resultaten van de
	interventieteams rapporteren
2549	Motie van de leden Van der Burg en	31 839-532	De Tweede Kamer wordt in de
	Ypma over gemeenten en regio’s		voortgangsbrief van oktober 2016
	actief stimuleren jeugdhulp in te		geïnformeerd.
	kopen op basis van outcome-criteria
2550	Motie van de leden Voortman en	31 765-227	De Kamer wordt in oktober 2016
	Bergkamp over openbaar maken van		geïnformeerd.
	gegevens over de tevredenheid van
	verpleeghuisbewoners en hun
	naasten

ID1	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
2551	Motie van het lid Voortman over een	31 765-228	De Kamer wordt in oktober 2016
	onderzoek naar mogelijke verkla-		geïnformeerd.
	ringen voor het verschil in kwaliteit
2552	Motie van het lid Agema c.s. over	29 515-391	Motie wordt afgedaan met brief voor
	vertalen van de uitkomsten van het		zomerreces 2017.
	Experiment Regelarme Instellingen
	in concrete doelstellingen.
2553	Motie van de leden Bergkamp en	29 515-392	Motie wordt afgedaan met brief voor
	Potters over specifiek aandacht		zomerreces 2017.
	besteden aan zelfstandigen en vrij
	gevestigden in de aanpak regeldruk.
2554	Motie van de leden Potters en Volp	25 657-251	De Tweede Kamer wordt eind
	over het uitwerken van een nieuw		oktober 2016 met de Voortgangsrap-
	betaalsysteem.		portage Trekkingsrecht pgb geïnformeerd over deze motie.
2555	Motie van het lid Bergkamp over	29 515-393	De Kamer wordt in december 2016
	rekening houden met kleine		geïnformeerd.
	instellingen bij de verantwoordings-
	eisen.
2557	Motie van het lid Voortman c.s. over	25 657-252	De Tweede Kamer wordt eind
	regievoering en eindverantwoorde-		oktober 2016 met de Voortgangsrap-
	lijkheid bij de staatssecretaris van		portage Trekkingsrecht pgb
	VWS leggen.		geïnformeerd over deze motie.
2558	Motie van het lid Pia Dijkstra over	32 279-93	Deze motie is net voor de zomer
	adequate voorlichting op		2016 aangenomen. Er zal worden
	mbo-scholen		bezien hoe deze motie zal worden opgepakt.
2559	Motie van de leden Wolbert en	32 279-94	Deze motie is net voor de zomer
	Bruins Slot over geboortezorg in de		2016 aangenomen. Er zal worden
	regio Schiedam, Vlaardingen,		bezien hoe deze motie zal worden
	Nissewaard en Maassluis		opgepakt.
2560	Gewijzigde motie van het lid Volp	2016D29501	De Tweede Kamer wordt eind
	c.s. (t.v.v. 25 657, nr. 253) over Per		oktober 2016 met de Voortgangsrap-
	Saldo het voortouw laten nemen bij		portage Trekkingsrecht pgb
	het opstellen van de eisen voor het		geïnformeerd over deze motie.
	nieuwe portaal.
2561	Motie van het lid Wolbert over een	32 279-95	Deze motie is net voor de zomer
	experiment met het proactief		2016 aangenomen. Er zal worden
	uitnodigen van ouders		bezien hoe deze motie zal worden opgepakt.
2562	Motie van de leden Leyten en	25 657-255	De Tweede Kamer wordt eind
	Voortman over de budgethouder		oktober 2016 met de Voortgangsrap-
	centraal stellen bij de uitwerking van		portage Trekkingsrecht pgb
	het portaal.		geïnformeerd over deze motie.
2563	Motie van de leden Keijzer en	25 657-257	De Tweede Kamer wordt eind
	Bergkamp over zorgvuldigheid vóór		oktober 2016 met de Voortgangsrap-
	snelheid bij alle vervolgonder-		portage Trekkingsrecht pgb
	zoeken.		geïnformeerd over deze motie.
2564	Motie van de leden Bergkamp en	29 689-734	Deze motie is net voor de zomer
	Van der Staaij over 24-uurs zorg voor		2016 aangenomen. Er zal worden
	patiënten met een terminale		bezien hoe deze motie zal worden
	zorgvraag.		opgepakt.

ID1	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
2565	Motie van het lid Rutte over de	29 689-735	De Tweede Kamer wordt eind
	verschuiving van zorg en onder-		september/medio oktober met de 2e
	steuning tussen de drie domeinen.		Voortgangsrapportage Wmo geïnformeerd.
2566	Motie van het lid Wolbert over	29 689-737	Deze motie is net voor de zomer
	doortastende en zorgvuldige		2016 aangenomen. Er zal worden
	invoering van het geïntegreerde		bezien hoe deze motie zal worden
	tarief.		opgepakt.
2567	Motie van het lid Wolbert over de	29 689-738	Deze motie is net voor de zomer
	vrijheid voor de wijkverpleegkundige		2016 aangenomen. Er zal worden
	om de zorg te indiceren die zij nodig		bezien hoe deze motie zal worden
	acht.		opgepakt.
2568	Motie van het lid Geurts c.s. over	33 835-42	Deze motie is net voor de zomer
	een kennisprogramma voor zo		2016 aangenomen. Er zal worden
	adequaat mogelijke normstelling.		bezien hoe deze motie zal worden opgepakt.
2569	Motie van het lid Leijten over het na	29 689-740	De Kamer wordt hierover geïnfor-
	een jaar evalueren van de maatre-		meerd in de Verzekerdenmonitor van
	gelen		2017.
2570	Motie van het lid Bouwmeester over	29 689-754	Deze motie is net voor de zomer
	het meewegen van kwaliteit bij de		2016 aangenomen. Er zal worden
	inkoopnorm		bezien hoe deze motie zal worden opgepakt.
2571	Gewijzigde motie van het lid Pia	29 689, nr. 756	Deze motie is net voor de zomer
	Dijkstra (t.v.v. 29 689, nr. 746) over de		2016 aangenomen. Er zal worden
	invloed van solvabiliteit II op de		bezien hoe deze motie zal worden
	risicoselectie.		opgepakt.
2572	Motie van het lid Pia Dijkstra over	29 689-747	Het definitieve rapport van de NZa
	verzekerden die langdurig gebruik		kwalitatief onderzoek risicoselectie
	maken van de curatieve ggz		komt na het zomerreces en wordt dan met reactie een naar de Kamer gestuurd.
2573	Motie van de leden Bergkamp en	31 765-222	De Kamer wordt in oktober 2016
	Agema over het verbreden van de		geïnformeerd.
	eisen die de IGZ aan de verpleeg-
	huizen stelt

Dit is een identificatienummer voor de administratie van de motie binnen het Ministerie van VWS

Openstaande moties uit voorgaande jaren
ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
1864	De gewijzigde motie-Straus over een	32 022, nr. 73	De Drank en Horecawet is per
	evaluatie over drie jaar.		1-1-2013 in werking treden. De eerste evaluatie is voorzien voor 1-1-2016. De Kamer zal eind 2016 geïnformeerd worden
2103	Motie Bergkamp/Rutte over de	33 341, nr. 13	De Drank en Horecawet is per
	evaluatie van de Drank- en		1-1-2013 in werking treden. De
	Horecawet.		eerste evaluatie is voorzien voor 1-1-2016. De leeftijdsgrens verhoging wordt meegenomen in deze evaluatie. De Kamer zal eind 2016 geïnformeerd worden

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
2107	De motie Pia Dijkstra over de	33 253, nr. 53	Het wetsvoorstel is januari 2014 in
	concentratie-effectrapportage: bij de		werking getreden. In de wet is
	evaluatie van het wetsvoorstel moet		opgenomen dat de wet drie jaar na
	nadrukkelijk worden ingegaan op de		inwerkingtreding geëvalueerd gaat
	administratieve lasten als gevolg		worden. Bij de evaluatie wordt de
	van de 8 elementen uit de fusie-		motie van Dijkstra meegenomen.
	effectrapportage.		Planning is dat motie begin 2018 wordt afgedaan.
2109	Motie Van der Burg c.s. over een	33 435	De Kamer zal begin 2018 worden
	oproep aan het Openbaar Ministerie		geïnformeerd per brief.
	om aangiftes zo spoedig mogelijk in
	behandeling te nemen.
2248	Gewijzigde motie van het lid Van	33 897-3	Momenteel wordt er door de
	Gerven c.s. (t.v.v. 33 897, nr. 2) over		betrokken partijen een aantal
	bevorderen van de totstandkoming		parallelle trajecten gevolgd. Het doel
	van een onderzoeks- en behandel-		is om in de zomermaanden te
	centrum		komen tot een afronding van deze trajecten zodat na de zomer kan worden overgegaan tot ondertekenen van de samenwerking.
2325	Nader gewijzigde motie van de	29 689-581	Planning: motie wordt afgedaan met
	leden Leijten en Dik-Faber (29 689,		brief na zomerreces.
	nr. 580) over een uitzondering voor
	huisartsen op de Mededingingswet.
2344	Motie van het lid Keijzer over ruimte	31 765-130	Wordt meegenomen in de 4e
	voor de zorgprofessional		voortgangsrapportage Waardigheid en trots die in januari 2017 naar de Kamer wordt gestuurd.
2359	Motie van het lid Leyten over het	33 683-48	De Kamer wordt hier in oktober 2016
	stuwmeer van mensen in het		over geïnformeerd.
	bestuursrechtelijke regime.
2366	Motie van de leden Bruins Slot en	2015D14442	Het streven is om het wetsvoorstel
	Bouwmeester (t.v.v. 29 282, nr. 222)		na de zomer van 2016 aan de
	over een beroepsverbod.		Tweede Kamer te sturen
2381	Motie van de bijzondere gedele-	34 038-(R2039)-8	De TK wordt naar verwachting na
	geerde Thijsen c.s. over opstellen		zomerreces 2016 met de 1e
	van een samenwerkingsprotocol		Voortgangsrapportage GIA 2016 geïnformeerd over het opstellen van een samenwerkingsprotocol.
2382	Motie van de bijzondere gedele-	34 038-(R2039)-12	De TK wordt naar verwachting na
	geerden Sneek en Bikker over delen		het zomerreces 2016 met de
	van trainingsmateriaal met de		Voortgangsrapportage GIA
	andere landen in het Koninkrijk		geïnformeerd over het delen van trainingsmateriaal met ander landen in het Koninkrijk.

Moties afgedaan sinds de vorige begroting

ID

Omschrijving

Vindplaats

Afgedaan met

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2064	De motie Bergkamp c.s. over	33 255, nr. 3	Uitgaande brief [25-01-2016] –
	evaluatie van het verbod op qat		Evaluatie qatverbod (33 255-5)
	aangenomen.		(18 844)
2121	Gewijzigde motie Krol/Keijzer over	29 389 nr. 53	In de brieven «Naar een waardevolle
	een uitgebreide visie op		toekomst», «Waardig leven met
	ouderenzorg in Nederland.		zorg», «Waardigheid en Trots», «Reactie Eindrapport Aanjaagteam Langer Zelfstandig Wonen» en in de brieven over de hervormingen in de langdurige zorg is uitvoerig ingegaan op mijn visie op de (veranderingen van de) zorg, waaronder de ouderenzorg.
2171	Motie Kuzu en Bruins Slot over het	33 599, nr. 10	Uitgaande brief [05-04-2016] – Stand
	plan van aanpak voor een voorlich-		van zaken brief vervalste geneesmid-
	tingscampagne voor internetmedi-		delen (29 477-369) (19 179)
	cijnen.
2174	Motie-Keijzer over het monitoren	33 684, nr. 90	Uitgaande brief [22-06-2016] –
	van grensgevallen		Voortgang nieuw jeugdstelsel (31 839-524) (19 460)
2178	Motie-Bergkamp over transparantie	33 684, nr. 103	Uitgaande brief [10-11-2015] –
	in het aanbod van jeugdhulpaan-		Voortgang gedecentraliseerd
	bieders.		jeugdstelsel (31 839-497) (18 594)
2214	Gewijzigde motie van het lid Wolbert	32 793-133	Uitgaande brief [04-12-2015] –
	(t.v.v. 32 793, nr. 126) over toevoegen		Landelijke nota gezondheidsbeleid
	van het verkleinen van sociaalecono-		2016-2019 (32 793-204) (18 681)
	mische gezondheidsverschillen aan
	de nieuwe preventiecyclus.
2241	Motie van de leden Van der Staaij en	33 841-138	Uitgaande brief [02-11-2015] – Derde
	Otwin van Dijk over mogelijk maken		voortgangsrapportage HLZ
	van substitutie van zorg en		(34 104-83) (18 572)
	ondersteuning
2267	Gewijzigde motie van de leden	33 891-98/168	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	Keijzer en Agema (t.v.v. 33 891, nr.		Waardig leven met zorg (34 104-105)
	98)  over het scheiden van wonen en		(18 978)
	zorg binnen de Wlz.
2269	Gewijzigde motie van de leden	33 891-102/169	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	Bergkamp en Otwin van Dijk (t.v.v.		Waardig leven met zorg (34 104-105)
	33 891, nr. 102) over een maatwerk-		(18 978)
	profiel voor de indicatiestelling door
	het CIZ.
2272	Motie van het lid Otwin van Dijk c.s.	33 891-106	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	over een zorgvernieuwingsagenda		Waardig leven met zorg (34 104-105)
	voor de langdurige zorg		(18 978)
2287	Motie van het lid Van Nispen over	34 000-XVI-10	Uitgaande brief [17-11-2015] –
	een onderzoeksprogramma		Voortgangsbrief Sport (30 234-141)
	zwemvaardigheid.		(18 616)
2288	Motie van de leden Bruins Slot en	34 000-XVI-12	Uitgaande brief [04-07-2016] –
	Pia Dijkstra over vereenvoudigen		Initiatiefnota van het lid Bruins Slot
	van de regeling voor vrijwilligersver-		inzake Vrijwilligers zijn kampioenen
	goedingen		(19 547)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2298	Motie van het lid Wolbert over een	34 000-XVI, nr. 65	Uitgaande brief [25-03-2016] –
	betaaltitel voor preventie in de		Preventie in het zorgstelsel: van
	Zorgverzekeringswet.		goede bedoelingen naar het in de praktijk ontwikkelen van resultaten (32 793-213) (19 120)
2303	Motie van het lid Leijten over het	33 149-28	Uitgaande brief [06-06-2016] –
	standaard openbaar maken van		Wijziging van de Gezondheidswet en
	inspectie (IGZ) rapporten.		de Wet op de jeugdzorg teneinde een mogelijkheid op te nemen tot openbaarmaking van informatie over de naleving en uitvoering van regelgeving, besluiten tot het opleggen van sancties daarbij inbegrepen (34 111) (34 111-10) (19 369)
2318	Motie van de leden Rebel en Bruins Slot over monitoring van gokverslaving bij online kansspelen	24 077-337	Door V&J afgedaan.
2319	Gewijzigde motie van het lid Leijten	2014D47206	Uitgaande brief [20-10-2015] – Stand
	(t.v.v. 24 077, nr. 338) over het		van zaken moties en toezeggingen
	oordeel van de medisch professional		(34 300-XVI-11) (18 501)
	leidend laten zijn bij verwijzing
2320	motie van de leden Van Wijngaarden	33 898-2	Uitgaande brief [29-10-2015] –
	en Bouwmeester over versterking		Samen beslissen (31 765-169)
	van de informatieplicht van		(18 548)
	patienten
2321	Motie van het lid Berckmoes-	29325-71	Uitgaande brief [22-12-2015] –
	Duindam c.s. over de beschik-		Voortgangsrapportage maatschap-
	baarheid van voldoende betaalbare		pelijke opvang 2015 (29 325-74)
	huurwoningen		(18 780)
2326	Gewijzigde motie van de leden	30 111-82	Uitgaande brief [04-07-2016] – Motie
	Kerstens en Leijten (t.v.v. 30 111, nr.		topinkomens onder CAO (19 550)
	81)  over topinkomens onder gewone
	cao’s laten vallen.
2327	Motie van de leden Pia Dijkstra en	25 657-117	De Algemene Rekenkamer heeft in
	Ellemeet over een onafhankelijke		mei 2015 hun rapport uitgebracht.
	probleemanalyse. (het lid Ellemeet
	moet nog worden ingevoerd als
	Kamerlid in het systeem.)
2330	Gewijzigde motie van het lid	25 657-128	Uitgaande brief [04-09-2015] –
	Dik-Faber (t.v.v. 25 657, nr. 120) over		Bestuurlijke afspraken over het
	het pgb-proof maken van het		trekkingsrecht pgb (25 657-202)
	systeem.		(18 320)
2335	Nader gewijzigde motie van het lid	28828-80	Uitgaande brief [07-12-2015] –
	Bruins Slot c.s. (t.v.v. 28 828, nr. 87)		Compensatieregeling trekkingsrecht
	over onmogelijk maken van het werk		pgb (25 657-226) (18 693)
	van malafide zorgbureaus.
2336	Motie van het lid Bruins Slot over	28828-82	Uitgaande brief [29-10-2015] –
	fraudebestrijding bij instellingen die		Voortgang programma Rechtmatige
	zorg in natura leveren		Zorg 2015 (28 828-93) (18 549)
2338	Motie van het lid Van der Staaij c.s.	31 765-122	Uitgaande brief [20-10-2015] – Stand
	over ruimte voor kleine zorgaan-		van zaken moties en toezeggingen
	bieders en identiteitsgebonden zorg.		(34 300-XVI-11) (18 501)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2342	Motie van de leden Voortman en Pia	25 657-152	Uitgaande brief [10-06-2016] –
	Dijkstra over in stand houden van de		Trekkingsrecht pgb: voortgang en
	noodmaatregelen.		toezeggingen (19 404)
2347	Motie van het lid Krol over het plan	31 765-135	Ook de motie Krol in delphi met
	van aanpak kwaliteit verpleeghuizen		nummer 2347 over de financiële uitwerking is afgedaan.De financiële uitwerking is opgenomen in de VWS-begroting 2016.
2355	Motie van het lid Straus c.s. over	31 497-159	brief van OCW 7e rapportage
	aparte aandacht voor meervoudig		passend onderwijs, 12 juni 2015.
	gehandicapte kinderen
2357	Motie van het lid Ypma c.s. over de	31 497-162	Kamerstuk 31 497 nr. 183 d.d.
	garantie dat emb-kinderen tot hun		4 december 2015
	20ste onderwijs kunnen volgen
2360	Motie van de leden Bruins Slot en	33 683-51	Uitgaande brief [14-10-2015] –
	Bouwmeester over onterecht		VWS-Verzekerdenmonitor 2015
	aangemelde wanbetalers.		(33 077-15) (18 481)
2361	Motie van de leden Pia Dijkstra en	34 104-26	Uitgaande brief [07-10-2015] –
	Van der Staaij over de keuze uit		reactie motie Wolbert inkoop
	meerdere aanbieders in de		wijkverpleging 2016 (29 689-659)
	wijkverpleging.		(18 440)
2365	Motie van de leden Voortman en	2015D14441	Uitgaande brief [07-07-2016] –
	Wolbert (t.v.v. 34 104, nr. 34) over		Voortgangsbrief Merkbaar minder
	uniforme kwaliteitsnormen.		regeldruk (19 588)
2368	Gewijzigde motie van het lid Dik-Faber c.s. (t.v.v. 29 247, nr. 205)	29 247, nr.205	Brief 141835 van 8 oktober 2015.
2369	Motie van het lid Bergkamp c.s. over	29 247-206	Uitgaande brief [28-10-2015] –
	de vraag of het persoonsgebonden		Voortgang trekkingsrecht pgb
	budget toereikend is		(25 657-219) (18 532)
2370	Motie van de leden Bergkamp en	29 247-207	Uitgaande brief [03-06-2016] –
	Otwin van Dijk over het vorm en		Voortgangsbrief intensieve kindzorg
	inhoud geven aan de zorgcoördi-		(34 104-127) (19 366)
	nator
2371	Motie van het lid Dik-Faber over de	32 793-175	Uitgaande brief [21-10-2015] –
	basisschool als vast onderdeel van		Reactie op moties Wolbert (TK
	de JOGG-aanpak		32 793, nr. 183) en Dik-Faber (TK 32 793, nr. 175) (31 899-26) (18 507)
2372	Motie van het lid Dik-Faber over het	32 793-176	Uitgaande brief [17-12-2015] –
	toegankelijk maken van informatie		Voortgang Akkoord Verbetering
	over de product samenstelling		Productsamenstelling en inzet productverbetering in de EU (32 793-205) (18 760)
2373	Gewijzigde motie van het lid Wolbert	32 793, nr. 183	Uitgaande brief [21-10-2015] –
	(t.v.v. 32 793, nr. 178) over alle		Reactie op moties Wolbert (TK
	schoolkantines gezond per 1-1-2017.		32 793, nr. 183) en Dik-Faber (TK 32 793, nr. 175) (31 899-26) (18 507)
2374	Gewijzigde motie van de leden	32 793, nr. 184	Uitgaande brief [20-11-2015] –
	Wolbert en Dik-Faber (t.v.v. 32 793,		Actieplan preventie gehoorschade
	nr. 179) over een actieplan om		(32 793-202) (18 630)
	gehoorschade te voorkomen.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2375	Gewijzigde motie van het lid Wolbert	32 793, nr. 185	Uitgaande brief [17-12-2015] –
	(t.v.v. 32 793, nr. 180) over het		Voortgang Akkoord Verbetering
	opstellen van een wenselijke		Productsamenstelling en inzet
	hoeveelheid zout per eenheid		productverbetering in de EU
	product.		(32 793-205) (18 760)
2376	Motie van het lid Wolbert over het	32 793-181	Uitgaande brief [17-12-2015] –
	op Europees niveau agenderen van		Voortgang Akkoord Verbetering
	zoutreductie		Productsamenstelling en inzet productverbetering in de EU (32 793-205) (18 760)
2377	Motie van het lid Van Gerven over	29 477-320	Uitgaande brief [09-10-2015] –
	een coördinerende rol van Zorgin-		Beoordeling zorg basispakket Zvw
	stituut Nederland bij het beoordelen		(29 689-660) (18 451)
	van bereide medicijnen
2378	Motie van de leden Otwin van Dijk	29 477-322	Uitgaande brief [09-10-2015] –
	en Bruins Slot over geen onduide-		Beoordeling zorg basispakket Zvw
	lijkheid over de vergoeding van		(29 689-660) (18 451)
	bereide geneesmiddelen
2379	Motie van het lid Voortman over	34 104-47	Uitgaande brief [07-09-2015] –
	onderzoeken van de inkomenssi-		Onderzoek inkomenspositie
	tuatie van mensen die zorg		chronisch zieken (Motie Voortman) –
	ontvangen op basis van de Wlz en		(34 104-71) (18 329)
	Wmo
2385	Motie van de leden Bruins Slot en	31 016, nr. 86	Deze motie is op blad 2 van brief
	Bouwmeester (t.v.v. 31 016, nr. 80)		139023-Z expliciet afgedaan.Motie is
	over ontwikkelen van criteria om		gekoppeld aan geplande brief 50 die
	zorg in de regio beschikbaar te		hiermee nog NIET helemaal is
	houden.		afgedaan omdat er nog een lopende toezegging aan vastzit
2386	Motie van de leden Dik-Faber en	31 016-82	Uitgaande brief [26-01-2016] –
	Bouwmeester over uitwerken van		Voortgangsbrief Curatieve zorg in
	een definitie van basiszorg		krimpregio’s (29 247-216) (18 849)
2387	Motie van de leden Otwin van Dijk	32 012-28	Uitgaande brief [14-03-2016] –
	en Bouwmeester over borgen van de		Voortgangsrapportage goed bestuur
	zeggenschap van patiënten en		in de zorg (32 012-37) (19 053)
	cliënten
2388	Motie van het lid Van der Staaij c.s.	29 279-254	Uitgaande brief [09-10-2015] –
	over een goede uitwisseling van		Medisch beroepsgeheim, motie nr
	informatie tussen de ggz en andere		254 (Van der Staaij cs) (2015Z18806)
	partijen		(18 450)
2391	Motie van de leden Rebel en	32 011-41	Uitgaande brief [23-12-2015] –
	Dik-Faber over een displayban voor		Moties en toezeggingen tabaksont-
	tabaksproducten in supermarkten		moediging en stand van zaken verkenning openbaarmaking nalevingscijfers alcohol op supermarktketen niveau (32 011-48) (18 783)
2392	Motie van de leden Rebel en Pia	32 011-42	Uitgaande brief [23-12-2015] –
	Dijkstra over nadere afspraken met		Moties en toezeggingen tabaksont-
	Koninklijke Horeca Nederland		moediging en stand van zaken verkenning openbaarmaking nalevingscijfers alcohol op supermarktketen niveau (32 011-48) (18 783)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2393	Motie van het lid Rebel c.s. over een	32 011-43	Uitgaande brief [23-12-2015] –
	publiekscampagne met rolmodellen		Moties en toezeggingen tabaksont-
	en een voorlichtingshulplijn		moediging en stand van zaken verkenning openbaarmaking nalevingscijfers alcohol op supermarktketen niveau (32 011-48) (18 783)
2394	Motie van de leden Otwin van Dijk	25 657-189	Uitgaande brief [04-09-2015] –
	en Potters over een solide pgb met		Bestuurlijke afspraken over het
	vereenvoudiging voor budgethouder		trekkingsrecht pgb (25 657-202)
	en zorgverleners.		(18 320)
2395	Motie van het lid Voortman c.s. over	25 657-193	Uitgaande brief [04-09-2015] –
	inventariseren welke aanvullende		Bestuurlijke afspraken over het
	eisen van gemeenten leiden tot		trekkingsrecht pgb (25 657-202)
	onnodige bureaucratie.		(18 320)
2396	Motie van de leden Potters en Otwin	25 657-195	Uitgaande brief [07-12-2015] –
	van Dijk over intensiveren van		aanpak pgb-fraude: terugvorderen,
	opsporing van fraude door		zwarte lijst en rapportage ISZW
	pgb-bemiddelingsbureaus.		(25 657-225) (18 692)
2397	Motie van de leden Dik-Faber en Pia	25 657-196	Uitgaande brief [04-09-2015] –
	Dijkstra over het continueren van		Bestuurlijke afspraken over het
	indicaties tot een nieuw indicatiebe-		trekkingsrecht pgb (25 657-202)
	sluit wordt vastgesteld.		(18 320)
2398	Motie van het lid Wolbert over een	29 689-633	Uitgaande brief [07-10-2015] –
	nieuw, gemengd representatiemodel		reactie motie Wolbert inkoop wijkverpleging 2016 (29 689-659) (18 440)
2400	Motie van de leden Otwin van Dijk	29 477-337	Uitgaande brief [29-01-2016] – Visie
	en Bruins Slot over Europese		op geneesmiddelen: Nieuwe
	samenwerking gericht op maximale		geneesmiddelen snel bij de patiënt
	transparantie van geneesmiddelen-		tegen aanvaardbare kosten
	prijzen		(29 477-358) (18 886)
2402	Motie van het lid Otwin van Dijk over	29 477-339	Uitgaande brief [29-01-2016] – Visie
	de prijzen van geneesmiddelen ten		op geneesmiddelen: Nieuwe
	opzichte van de ontwikkelingskosten		geneesmiddelen snel bij de patiënt tegen aanvaardbare kosten (29 477-358) (18 886)
2403	Motie van het lid Krol c.s. over	29 477-340	Uitgaande brief [29-10-2015] –
	organiseren van een maatschap-		Rapport kosteneffectiviteit in de
	pelijk debat over de grenzen aan en		praktijk (33 654-18) (18 556)
	de betaalbaarheid van zorg
2404	Motie van het lid Krol over	29 477-341	Uitgaande brief [20-10-2015] – Stand
	kwetsbare ouderen en medicatievei-		van zaken moties en toezeggingen
	ligheid als speerpunt in het nieuwe		(34 300-XVI-11) (18 501)
	meerjarenbeleidsplan IGZ
2406	Motie van het lid Van der Staaij c.s.	34 300-29	Uitgaande brief [02-11-2015] – Derde
	over mogelijkheden om mantel-		voortgangsrapportage HLZ
	zorgers financieel beter tegemoet te		(34 104-83) (18 572)
	komen
2408	Motie van de leden Otwin van Dijk	34 104-76	Uitgaande brief [15-06-2016] – Meer
	en Bergkamp over aanpakken van de		tijd voor zorg: merkbaar minder
	toegenomen regeldruk		regeldruk (29 515-388) (19 437)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2409	Motie van het lid Dik-Faber over	34 104-79	Uitgaande brief [02-05-2016] –
	knelpunten die het bestaan van		Voortgang en ambitie Wmo,
	zorgboerderijen bedreigen		volwaardig meedoen (29 538-214) (19 270)
2410	Motie van de leden Voortman en	31 839-489	Uitgaande brief [07-12-2015] –
	Bergkamp over het afwijzen van		Verzoek uit Regeling van werkzaam-
	pgb-verzoeken door gemeenten		heden inzake de aanpassingen in het pgb beleid van gemeente Almere (25 657-224) (18 687)
2411	Motie van de leden Bergkamp en	31 839-492	Uitgaande brief [22-06-2016] –
	Koser Kaya over een integraal		Voortgang nieuw jeugdstelsel
	verbeterplan jongeren.		(31 839-524) (19 460)
2412	Motie van het lid Dik-Faber over een	25 657-211	Uitgaande brief [17-03-2016] –
	stappenplan voor één pgb-budget		Voortgang trekkingsrecht pgb
	per wet		(25 657-235) (19 084)
2413	Motie van het lid Dik-Faber over het	25 657-212	Uitgaande brief [17-03-2016] –
	in kaart brengen van de redenen		Moties en toezegging m.b.t. pgb’s
	voor weigering van een pgb		(25 657-234) (19 085)
2414	Motie van de leden Voortman en	25 657-214	Uitgaande brief [17-03-2016] –
	Otwin van Dijk over met Per Saldo		Voortgang trekkingsrecht pgb
	overleggen over ondersteuningstra-		(25 657-235) (19 084)
	jecten
2415	Motie van het lid Bergkamp c.s. over	25 657-215	Uitgaande brief [07-12-2015] –
	gelden terugvorderen bij fraude		Compensatieregeling trekkingsrecht pgb (25 657-226) (18 693)
2416	Gewijzigde motie van het lid Van	34 300-XVI, nr. 93	Uitgaande brief [18-12-2015] –
	Gerven (t.v.v. 34 300-XVI, nr. 35) over		Goodwill bij huisartsen (29 282-241)
	een haalbaar plan van aanpak om de		(18 766)
	betaling van goodwill bij huisartsen
	te verbieden.
2417	Motie De Lange en Bouwmeester	34 300-XVI-41	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	over samen beslissen: rapportage		van zaken moties en toezeggingen
	voor de zomer 2016 over verzoek		zomer 2016 (19 601)
	aan NZa samen beslissen als
	onderdeel van doorontwikkeling
	DOT’s en verzoek aan Kwaliteitsin-
	stituut over opname samen
	beslissen in medische protocollen en
	richtlijnen.
2418	Motie van het lid Potters c.s. over	34 300-XVI-43	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	persoonsvolgende bekostiging als		Waardig leven met zorg (34 104-105)
	volwaardig alternatief voor zorg in		(18 978)
	natura.deadline: voor zomer 2016
2419	Motie van de leden Bruins Slot en	34 300-XVI-45	Uitgaande brief [06-06-2016] –
	Otwin Van Dijk over het criterium		Verzamelbrief: hulpmiddelen
	«medische noodzaak» bij		(32 805-46) (19 399)
	verstrekking van hulpmiddelen
2420	Motie van de leden Bouwmeester en	34 300-XVI-51	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	de Lange over patiëntgericht		van zaken moties en toezeggingen
	informerenDeadline: voor zomer		zomer 2016 (19 601)
	2016
2422	Motie van de leden Bouwmeester en	34 300-XVI-53	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	Bruins Slot over de aansluiting van		van zaken moties en toezeggingen
	de zorg bij regionale ontwikkelingen		zomer 2016 (19 601)
	deadline: voor de zomer 2016

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2423	Motie van het lid Bouwmeester c.s.	2015D42884 vervanging van die	Uitgaande brief [03-12-2015] –
	(t.v.v. 34 300-XVI, nr. 54) over het	gedrukt onder nr. 54	Tweede voortgangsrapportage
	inkopen van zorg op basis van		«Kwaliteit loont» (31 765-172)
	kwaliteit.		(18 680)
2424	Motie van de leden Otwin Van Dijk	34 300-XVI-55	Uitgaande brief [13-11-2015] –
	en Krol over zeggenschap van		Waardigheid en Trots (31 765-171)
	cliënten en medewerkers over de		(18 601)
	inzet van de extra middelen in de
	verpleeghuiszorg
2428	Motie van het lid Krol over wifi	34 300-XVI-84	Abusievelijk deze motie als
	laagdrempelig beschikbaar stellen		aangenomen beschouwd, terwijl het
	voor zorginstelllingen en senioren-		aangehouden was.
	complexen
2430	Motie van het lid Kuzu over	34 300-XVI-85	Uitgaande brief [29-06-2016] –
	internationaal vergelijkend		Beantwoording motie van het lid
	onderzoek naar de totstandkoming		Kuzu over een internationaal
	van prijzen van medische hulpmid-		vergelijkend onderzoek naar de
	delen		totstandkoming en samenstelling van prijzen van dure medische hulpmiddelen (32 805-48) (19 518)
2432	Motie van de leden Bergkamp en	34 300-XVI-66	Uitgaande brief [17-12-2015] – Stand
	Otwin van Dijk over in de Wlz		van zaken moties en toezeggingen
	faciliteren van tijdige voorlichting		(34 300-XVI-150) (18 755)
	aan ouders van zwaar gehandicapte
	kinderen
2433	Motie van het lid Kuzu over een	34 300-XVI-87	Uitgaande brief [17-12-2015] – Stand
	groter beroep op de cultuursensiti-		van zaken moties en toezeggingen
	viteit van zorginstellingen		(34 300-XVI-150) (18 755)
2434	Motie van de leden Bergkamp en	34 300-XVI-67	Uitgaande brief [30-11-2015] –
	Otwin van Dijk over duidelijkheid		meerzorg, maatwerk en daarmee
	over maatwerkprofielen		samenhangende onderwerpen (34 104-87) (18 660)
2435	Motie van de leden Dik-Faber en Van	34 300-XVI, nr. 97	Uitgaande brief [15-12-2015] –
	der Staaij (t.v.v. 34 300-XVI, nr. 68)		moties begrotingsbehandeling VWS
	over multidisciplinaire richtlijn voor		(2015Z24579) (18 727)
	volwassenen met het Downsyn-
	droom.
2436	Motie van de leden Voortman en Van	34 300-XVI-75	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	der Staaij over het stimuleren van		Voorhang ontwerpbesluit ter
	langduriger financiering door		waarborging van een goede
	gemeenten		verhouding tussen de prijs voor de levering van een voorziening en de eisen die worden gesteld aan de kwaliteit van de voorziening en de continuïteit in de hulpverlening tussen de cliënt en de hulpverlener (19 452)
2440	Motie van de leden Van der Staaij en	34 300-XVI-80	Uitgaande brief [20-11-2015] –
	Dik-Faber over bevorderen dat		antwoorden op de vragen van het
	palliatieve zorg thuis ontzien wordt		Kamerlid Wolbert (PvdA) over
	bij ombuigingen in de wijkver-		geweigerde terminale thuiszorg aan
	pleging		mensen die thuis wilden sterven (ingezonden 4 november 2015) (2015Z20614). (18 629)
2441	Motie van het lid Krol over aandacht	34 300-XVI-82	Uitgaande brief [04-12-2015] –
	voor preventie gericht op ouderen in		Landelijke nota gezondheidsbeleid
	de herziene preventienota		2016-2019 (32 793-204) (18 681)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2442	Motie van het lid Wolbert over geen	29 689-666	Uitgaande brief [20-11-2015] –
	belemmeringen voor tijdige		antwoorden op de vragen van het
	terminale thuiszorg		Kamerlid Wolbert (PvdA) over geweigerde terminale thuiszorg aan mensen die thuis wilden sterven (ingezonden 4 november 2015) (2015Z20614). (18 629)
2443	Motie van het lid Wolbert over	29 689-667	Uitgaande brief [20-11-2015] –
	regionale samenwerkingsafspraken		antwoorden op de vragen van het
	voor de inkoop van wijkverpleging		Kamerlid Wolbert (PvdA) over geweigerde terminale thuiszorg aan mensen die thuis wilden sterven (ingezonden 4 november 2015) (2015Z20614). (18 629)
2444	Motie van het lid Bergkamp over de	29 689-669	Uitgaande brief [14-12-2015] –
	inkoop van specialistische zorg door		Inkoop specialistische zorg
	zorgverzekeraars		wijkverpleging (29 689-679) (18 722)
2445	Motie van het lid Dik-Faber over	29 689-670	Uitgaande brief [08-06-2016] –
	wijkverpleging in de nacht- en		Bekostiging wijkverpleging 2017
	weekenduren en in landelijk gebied		(34 104-128) (19 389)
2446	Motie van het lid Dik-Faber over de	29 689-671	Uitgaande brief [19-01-2016] – Motie
	invulling door zorgverzekeraars van		Dik-Faber planbare zorg Zvw-pgb
	de definitie van planbare en		(29 689-682) (18 833)
	niet-planbare zorg
2447	Motie van het lid Rutte over de	29 689-672	Uitgaande brief [14-12-2015] –
	naleving van de zorgplicht bij		Inkoop specialistische zorg
	kwetsbare specialistische zorg		wijkverpleging (29 689-679) (18 722)
2448	Motie van de leden Kooiman en	34 300-XVI-103	Uitgaande brief [12-01-2016] –
	Bergkamp over invoering van een		Voortgangsrapportage Geweld in
	combinatiepakket van screening,		Afhankelijkheidsrelaties (28 345-153)
	training en inspectietoezicht		(18 806)
2449	Motie van het lid Kooiman c.s. over	34 300-XVI-104	Uitgaande brief [22-06-2016] –
	het CORV-systeem gebruiken voor		Voortgang nieuw jeugdstelsel
	een veilige gegevensuitwisseling		(31 839-524) (19 460)
2450	Motie van het lid Keijzer over	34 300-XVI-106	Uitgaande brief [17-05-2016] –
	beschermd wonen voor jongeren		diagnostiek, zorg en ondersteuning
	met autisme en een hoog IQ		voor mensen met autisme (31 839-515) (19 294)
2451	Motie van het lid Ypma over een	34 300-XVI-110	Uitgaande brief [22-06-2016] –
	actieplan van de jongere zelf voor		Voortgang nieuw jeugdstelsel
	huisvesting, financiën en scholing		(31 839-524) (19 460)
2452	Motie van de leden Ypma en Van der	34 300-XVI-111	Uitgaande brief [22-06-2016] –
	Burg over transparantie over de		Voortgang nieuw jeugdstelsel
	capaciteit van instellingen		(31 839-524) (19 460)
2453	Motie van het lid Voortman c.s over	34 300-XVI-118	Uitgaande brief [22-06-2016] –
	wegnemen van onduidelijkheden		Voortgang nieuw jeugdstelsel
	omtrent het woonplaatbeginsel bij		(31 839-524) (19 460)
	de toekenning van jeugdzorg
2455	Motie van de leden Bruins Slot en	34 300-XVI-128	brief van 15 juni 2016 aan de Kamer
	Van Dekken over aandacht voor alle		(verslag OJCS-raad 30–31 mei/zie
	dimensies van good governance bij		pag. 12).
	internationale sportbonden

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2456	Motie van de leden Van Dekken en	34 300-XVI-130	Uitgaande brief [03-05-2016] –
	Heerema over prioriteit geven aan		Verzamelbrief april (34 300-XVI-160)
	kinderen uit gezinnen met laag		(19 277)
	inkomen bij Sportimpuls-subsidies
2459	Motie van de leden Siderius en	34 104-90	Uitgaande brief [16-12-2015] –
	Otwin van Dijk over borgen van		Laatste stand van zaken TSN
	goede arbeidsvoorwaarden en een		(23 235-122) (18 744)
	goed salaris van medewerkers in
	loondienst van TSN
2460	Motie van het lid Bergkamp over het	34104-93	Uitgaande brief [02-05-2016] –
	aanbieden van adequate maatschap-		Voortgang en ambitie Wmo,
	pelijke ondersteuning.		volwaardig meedoen (29 538-214) (19 270)
2461	Motie van de leden Otwin van Dijk	34 104-96	Uitgaande brief [09-05-2016] – advies
	en Potters over ontwikkelen van een		werkgroep «Vanuit dementie
	programma dementievriendelijke		bekeken» en programma «Samen
	samenleving		dementievriendelijk» (25 424-313) (19 283)
2462	Motie van het lid Bruins Slot c.s.	34 104-97	Uitgaande brief [29-03-2016] –
	over opnemen van de casemanager		reactie op artikel NRC inzake
	dementie als aparte aanspraak		wachtlijsten casemanagers dementie en stand van zaken motie aanspraak casemanager dementie (29 689-694) (19 131)
2463	Motie van het lid Agema over	31 765-175	Uitgaande brief [15-06-2016] – Meer
	landelijk uitrollen van best practices		tijd voor zorg: merkbaar minder regeldruk (29 515-388) (19 437)
2464	Motie van de leden Otwin van Dijk	31 765-176	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	en Potters over concretiseren hoe		Waardig leven met zorg (34 104-105)
	goede voorbeelden de norm worden		(18 978)
2465	Motie van de leden Bergkamp en	31 765-177	Uitgaande brief [01-02-2016] –
	Agema over passende oplossingen		Feitelijke vragen inzake Vragen over
	voor ouderen die op een wachtlijst		het onderzoek dat de wachtlijsten
	staan		voor verpleeghuizen een verkeerd beeld geven (Ftm.nl, 7 december 2015) (18 899)
2466	Motie van het lid Keijzer over geen	31 765-178	Uitgaande brief [19-02-2016] –
	nieuwe verantwoordingssystematiek		Voortgangsrapportage 2
	optuigen voor de besteding van		Waardigheid en Trots, liefdevolle
	extra geld		zorg voor onze ouderen (31 765-194) (18 965)
2467	Motie van de leden Bergkamp en	25 657-228	Uitgaande brief [17-03-2016] –
	Voortman over een overzicht met		Voortgang trekkingsrecht pgb
	betrekking tot het trekkingsrecht.		(25 657-235) (19 084)
2468	Motie van het lid Siderius c.s. over	23 235-123	Uitgaande brief [18-12-2015] –
	een salaris voor thuiszorgmede-		Uitbetaling salaris medewerkers
	werker TSN voor de kerst.		TSN Thuiszorg (23 235-129) (18 762)
2469	Motie van de leden Voortman en	25 657-230	Uitgaande brief [10-06-2016] –
	Bergkamp over de pilot integraal		Trekkingsrecht pgb: voortgang en
	persoonsgeboden budget, de iPgb.		toezeggingen (19 404)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2470	Motie van het lid Voortman c.s. over	23 235-125	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	de Code Verantwoordelijk Markt-		Voorhang ontwerpbesluit ter
	gedrag Thuisonderneming.		waarborging van een goede verhouding tussen de prijs voor de levering van een voorziening en de eisen die worden gesteld aan de kwaliteit van de voorziening en de continuïteit in de hulpverlening tussen de cliënt en de hulpverlener (19 452)
2471	Motie van de leden Pia Dijkstra en	32 279-76	Uitgaande brief [31-05-2016] –
	Dik-Faber over gefaseerd én		Voorhang integrale bekostiging
	zorgvuldig invoeren van integrale		geboortezorg (2016Z10708) (19 363)
	bekostiging.
2472	Motie van het lid dik-Faber over	32 279-77	Uitgaande brief [31-05-2016] –
	toenemende medicalisering als		Voorhang integrale bekostiging
	gevolg van te ontwikkelen integrale		geboortezorg (2016Z10708) (19 363)
	bekostiging.
2473	Motie van het lid Krol c.s. over	30 169-44	Uitgaande brief [02-05-2016] –
	optimaliseren van de voorlichting		Voortgang en ambitie Wmo,
	over mantelzorgondersteuning		volwaardig meedoen (29 538-214) (19 270)
2474	Motie van het lid Krol over het	30 169-45	Uitgaande brief [02-05-2016] –
	belang van de specifieke onder-		Voortgang en ambitie Wmo,
	steuning van de oudere mantel-		volwaardig meedoen (29 538-214)
	zorger		(19 270)
2475	Motie Voortman over betekenis-	2016Z00575	Uitgaande brief [29-01-2016] – Visie
	vollen contacten met de farmaceu-		op geneesmiddelen: Nieuwe
	tische industrie.		geneesmiddelen snel bij de patiënt tegen aanvaardbare kosten (29 477-358) (18 886)
2476	Motie van de leden Rutte en	31 765-184	Uitgaande brief [31-03-2016] –
	Bouwmeester over duidelijkheid		Gezamenlijke afspraken verbetering
	over het contracteerproces		contractering medisch specialistische zorg (29 689-695) (19 150)
2480	Motie van het lid Keijzer over	33 990-41	Uitgaande brief [28-06-2016] – Stand
	opnemen van de fysieke toeganke-		van zaken moties VN-verdrag
	lijkheid als aandachtspunt bij		Handicap (33 990-59) (19 493)
	bouwplannen
2482	Motie van de leden Dik-Faber en Van	33 990-43	Uitgaande brief [28-06-2016] – Stand
	der Staaij over inclusie in het		van zaken moties VN-verdrag
	buitenlands beleid		Handicap (33 990-59) (19 493)
2483	Motie van de leden Voortman en	33 990-44	Uitgaande brief [28-06-2016] – Stand
	Otwin van Dijk over onderzoek naar		van zaken moties VN-verdrag
	het wegnemen van belemmeringen		Handicap (33 990-59) (19 493)
	voor actieve deelname aan de
	democratie
2484	Motie van de leden Voortman en	33 990-46	Uitgaande brief [28-06-2016] – Stand
	Segers over de voorbeeldfunctie van		van zaken moties VN-verdrag
	het Rijk bij digitale toegankelijkheid		Handicap (33 990-59) (19 493)
	en arbeidsdeelname
2485	Motie van de leden Voortman en	33 990-48	Uitgaande brief [28-06-2016] – Stand
	Keijzer over borgen van de		van zaken moties VN-verdrag
	betrokkenheid van ervaringsdeskun-		Handicap (33 990-59) (19 493)
	digen bij het rijksbeleid

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2488	Motie van de leden Bergkamp en	33 990-52	Uitgaande brief [28-06-2016] – Stand
	Voortman over onderzoek naar		van zaken moties VN-verdrag
	middelen voor het College voor de		Handicap (33 990-59) (19 493)
	Rechten van de Mens voor
	beoordeling van «algemene
	toegankelijkheid"
2490	Motie van de leden Tanamal en	30 169-54	Uitgaande brief [08-07-2016] –
	Kerstens over een integrale visie op		Integrale blik op mantelzorg (19 591)
	mantelzorg
2494	Motie van het lid Bruins Slot c.s.	34 233-45	Uitgaande brief [03-06-2016] –
	over informeren over concrete		Voortgangsbrief intensieve kindzorg
	oplossingen voor intensieve		(34 104-127) (19 366)
	kindzorg
2495	Gewijzigde motie van het lid Bruins	34 233, nr. 64	Uitgaande brief [07-06-2016] –
	Slot c.s. (t.v.v. 34 233, nr. 47) over		Ontwerpbesluit, houdende wijziging
	geen aanvullende pgb-eisen van		van het Besluit zorgverzekering in
	zorgverzekeraars.		verband met het Zvw-pgb (Eerste Kamer) (19 384)
2496	Motie van de leden Dik-Faber en	34 233-48	Uitgaande brief [07-06-2016] –
	Bruins Slot over het gelijk trekken		Ontwerpbesluit, houdende wijziging
	van de bepalingen voor Zvw- en		van het Besluit zorgverzekering in
	Wlz-pgb		verband met het Zvw-pgb (Eerste Kamer) (19 384)
2497	Motie van de leden Dik-Faber en	34 233-49	Uitgaande brief [29-04-2016] –
	Bergkamp over capaciteit bij de		Zvw-pgb (34 233-67) (19 263)
	SGKZ om doorlooptijden te
	verkorten
2498	Motie van het lid Dik-Faber over	34 233-51	Uitgaande brief [29-04-2016] –
	bevorderen dat zorgverzekeraars		Zvw-pgb (34 233-67) (19 263)
	onderling best practices uitwisselen
2500	Motie van het lid Voortman c.s. over	34 233-53	Uitgaande brief [29-04-2016] –
	het kunnen combineren van pgb en		Zvw-pgb (34 233-67) (19 263)
	zorg in natura
2503	Nader gewijzigde motie van de	29 477, nr. 364	Uitgaande brief [23-06-2016] – Stand
	leden Bruins Slot en Van Gerven		van zaken werkgroep geneesmidde-
	(t.v.v. 29 477, nr. 363) over het		lentekorten (29 477-389) (19 470)
	wijzigen van het boetenormbedrag.
2504	Gewijzigde motie van het lid Leijten	2016D07518	Uitgaande brief [22-04-2016] –
	(t.v.v. 23 235, nr. 137) over onderzoek		Afspraken continuïteit en afronding
	door de Ondernemingskamer naar		faillissement TSN Thuiszorg
	het bestuurlijk en juridisch handelen		(23 235-146) (19 237)
	van TSN
2506	Motie van het lid Keijzer over een	26 643-396	Uitgaande brief [17-03-2016] –
	overzicht van verbeterstappen de de		Voortgang trekkingsrecht pgb
	kosten daarvan.		(25 657-235) (19 084)
2507	Motie van het lid Bergkamp over het	26 643-399	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	voorstel om de regie terug te geven		Toekomst van de uitvoering van het
	aan de budgethouders.		pgb, (19 455)
2508	Motie van de leden Voortman en	26 643-400	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	Dik-Faber over toetsingscriteria bij		Toekomst van de uitvoering van het
	het onderzoek naar alternatieven		pgb, (19 455)
	voor uitvoering van het trekkings-
	recht

ID	Omschrijving	Vindplaats	Afgedaan met
2509	Motie van de leden Potters en Otwin	26 643-401	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	Van Dijk over een gedegen		Toekomst van de uitvoering van het
	onderzoek naar alternatieven voor		pgb, (19 455)
	het systeem van het verwerken van
	uitbetalingen
2514	Motie van het lid Berckmoes-	29 325-76	23-05-2016: Geplande brief nr. 445:
	Duindam c.s. over gemeenten		Kabinetsreactie op rapport «Van
	stimuleren om de uitstroom uit de		tehuis naar huis» is afgedaan met
	maatschappelijke opvang te		brief van 23 mei 2016.
	bevorderen
2522	Motie van het lid Leijten over	34 279-15	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	mensen niet dwingen om ergens te		van zaken moties en toezeggingen
	wonen waar ze niet willen.		zomer 2016 (19 601)
2525	Motie van het lid Wolbert over	29 689-702	Uitgaande brief [29-06-2016] –
	aansluiting van de tarievenopbouw		Uitwerking motie nummer 2525
	bij de beroepspraktijk met intercolle-		opbouw tarieven logopedie (19 515)
	giaal overleg
2526	Motie van het lid Wolbert (t.v.v.	33 578, nr. 28	Uitgaande brief [05-07-2016] –
	33 578, nr. 25) over mogelijkheden		Analyse vergunningensystematiek
	voor apotheekhoudende huisartsen.		apotheekhoudend huisarts (19 560)
2528	Motie van de leden Otwin van Dijk	29 477-377	Uitgaande brief [23-06-2016] – Stand
	en Bruins Slot over een plan van		van zaken werkgroep geneesmidde-
	aanpak voor voldoende geneesmid-		lentekorten (29 477-389) (19 470)
	delenvoorraden
2535	Motie van het lid Keijzer over	23 235-154	https://www.rijksoverheid.nl/
	beperktere voorwaarden stellen aan		documenten/circulaires/2016/05/31/
	de besteding van de HHT-gelden		meicirculaire-gemeentefonds-2016
2536	Motie van het lid Keijzer over de	23 235-155	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	pilot duurzame toekomst voor		van zaken moties en toezeggingen
	ondersteuning thuis		zomer 2016 (19 601)
2537	Motie van het lid Keijzer over	23 235-156	Uitgaande brief [08-06-2016] –
	aanpassing van het beleid van		Uitspraken Centrale Raad van
	gemeenten conform de uitspraken		Beroep betreffende de Wmo 2015
	van de Centrale Raad van Beroep		(2016Z11455) (19 387)
2538	Motie van het lid Voortman over de	23 235-158	https://www.rijksoverheid.nl/
	middelen die gemeenten over		documenten/circulaires/2016/05/31/
	hebben beschikbaar houden voor		meicirculaire-gemeentefonds-2016
	het sociale domein
2556	Motie van het lid Leijten c.s. over	32 279-91	Uitgaande brief [31-05-2016] –
	alleen vrijwillig overgaan op		Voorhang integrale bekostiging
	integrale bekostiging		geboortezorg (2016Z10708) (19 363)

Nieuwe nog openstaande toezeggingen sinds de vorige begroting
ID Omschrijving Vindplaats	Stand van zaken
5924 De Kamer ontvangt rond het Parlementaire agenda [24-06-2015] – kerstreces een wetsvoorstel tot AO Kwaliteitszorg (4103) aanpassing van de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst	De Kamer wordt rond de jaarwisseling 2016/17 geïnformeerd.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5934	De Kamer wordt bericht over het	Parlementaire agenda [21-05-2015] –	In het AO GGZ van 26 mei 2016 is
	bekender maken van de inloop-	AO GGZ (4101)	afgesproken dat een brief over
	huizen voor oncologische psychia-		verschillende activiteiten van
	trische patiënten		psychosociale hulp in oktober 2016 zal worden verstuurd aan de TK
5937	De Kamer wordt bericht of de	Parlementaire agenda [21-05-2015] –	– Verschuiving budgetten is de TK
	forensische zorg de reguliere ggz	AO GGZ (4101)	geïnformeerd in verzamelbrief april
	verdringt en zo ja, waarom er zo		d.d. 3 mei 2016, kamerstuk 34 300
	weinig gebruik wordt gemaakt van		XVI nr 160;
	de NZa-beleidsregel die het mogelijk		– Verdringing Forensische zorg komt
	maakt om met budgetten tussen die		aan de orde in brief Continuïteit van
	twee soorten zorg te schuiven		Zorg welke in november 2016 aan de TK wordt gestuurd
6009	De aandachtspuntenbrief VWS	Parlementaire agenda [25-06-2015] –	In het najaar wordt het werkplan van
	wordt als bijlage bij het werkplan	AO NZa (4141)	NZa gepubliceerd.
	NZa naar de Kamer gezonden (blz. 16).
6012	Over een jaar wordt de Kamer	Parlementaire agenda [25-06-2015] –	Toezegging wordt afgedaan met de
	bericht over de eventuele samen-	AO NZa (4141)	brief die de TK najaar 2016 ontvangt
	voeging van het meldpunt van de
	NZa en het Landelijk Meldpunt Zorg.
6017	De tweede toezegging is dat dat	Parlementaire agenda [18-06-2015] –	RIVM heeft de datawasstraat bijna
	brief met de beschrijving van de	AO Elektronische gegevensuit-	gereed. Planning is dat de Kamer
	datawasstraat eind van het jaar of	wisseling in de zorg (4069)	wordt geïnformeerd in de herfst van
	begin volgend jaar		2016.
6064	De Kamer zal worden bericht over de	Parlementaire agenda [08-10-2015] –	Deze toezegging wordt afgedaan
	uitkomsten van het overleg met de	AO Patiëntveiligheid (4184)	met een brief die in oktober 2016
	Raad voor Volksgezondheid en		aan de TK wordt gestuurd.
	Samenleving (RVS) inzake de termijn
	voor het uitbrengen van een advies
	over nieuwe aspecten van een
	nieuwe ketenzorg: mantelzorg-
	informele zorg- professionele zorg
	(blz. 12). 2015-326
6095	Na de zomer, maar voor de	Parlementaire agenda [16-04-2015] –	De Kamer ontvangt deze visie voor
	begrotingsbehandeling zal de Kamer	Dertigledendebat over het bericht	1 november 2016.
	via de Staatssecretaris van VWS	dat licht verstandelijk gehandicapten
	worden geïnformeerd over een plan	steeds moeilijker mee kunnen in de
	voor een structurele oplossing voor	maatschappij (4131)
	de financiering van Mentorschap
	Nederland (blz. 77-8-9).
6226	Voor het einde van de zomer 2016	het notaoverleg over de	De Kamer wordt hierover in
	ontvangt de Kamer, nadat met de	initiatiefnota-Voortman en de	september geïnformeerd.
	AFM overleg heeft plaatsgevonden,	initiatiefnota-Ellemeet over de zorg
	een brief over een provisieverbod	op 14 december 2015
	(2015-347)
6240	De Kamer zal een voortgangsbrief	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Medio oktober ontvangt de Kamer
	eHealth en zorgverbetering	Schriftelijke Kamervragen begroting	de voortgangsrapportage eHealth en
	ontvangen, waarin nadere	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	zorgverbetering in combinatie met
	uitwerking wordt gegeven aan hoe		de eHealth monitor.
	de overheid innovatie en zorgver-
	nieuwing verder wil faciliteren
	(2015-3014)
6251	In het geval zich nieuwe ontwikke-	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Zodra een brief over matchfixing
	lingen voordoen over vermeende	Schriftelijke Kamervragen begroting	naar de Tweede Kamer gaat, zal deze
	matchfixing zal de Kamer daarover	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	toezegging worden afgedaan.
	worden geïnformeerd (2015-341)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6262	Toezegging Evaluatie: De Minister	Parlementaire agenda [29-09-2015] –	Toezegging wordt afgedaan met
	van VWS zegt de Kamer, naar	Behandeling wet Kwaliteitsklachten	brief in oktober 2021. Eerste Kamer
	aanleiding van opmerkingen van de	en geschillen zorg, nr. 32 402 (tijdstip	wordt in oktober 2016 geïnformeerd
	leden Bruin en Nooren, toe om de	ntb) (4190)	over 0-meting.
	keuze voor en kosten van geschillen-
	beslechting, de juridische expertise
	bij geschillenbeslechting, de
	ontwikkeling van klachten en claims,
	en de regeldruk voor kleine
	zorgaanbieders bij de evaluatie – vijf
	jaar na inwerkingtreding van de wet
	– te betrekken. Op verzoek van het
	lid Bruin zal de Minister de Kamer
	vooraf informeren over de opzet van
	de evaluatie.
6263	Toezegging Jaarlijkse monitoring: De	Parlementaire agenda [29-09-2015] –	De Eerste Kamer ontvangt in juli
	Minister van VWS zegt de Kamer,	Behandeling wet Kwaliteitsklachten	2017 de eerste monitor.
	naar aanleiding van een vraag van	en geschillen zorg, nr. 32 402 (tijdstip
	het lid Nooren, toe de ontwikkeling	ntb) (4190)
	van het aantal claims jaarlijks te
	monitoren en dit terug te koppelen
6264	Toezegging Vaardigheden zorgver-	Parlementaire agenda [29-09-2015] –	De toezegging wordt afgedaan met
	leners: Naar aanleiding van een	Behandeling wet Kwaliteitsklachten	brief Monitor Wkkgz die de Eerste
	vraag van het lid Bredenoord, zal de	en geschillen zorg, nr. 32 402 (tijdstip	Kamer in juli 2017 ontvangt. In
	Minister van VWS de opleidende	ntb) (4190)	oktober 2016 wordt de EK geïnfor-
	instellingen expliciet vragen		meerd over de opzet van de monitor.
	aandacht te besteden aan het		Daarin wordt meegenomen dat
	verbeteren van de professionele		opleidingen al zijn aangeschreven.
	vaardigheden van zorgverleners, ter
	voorkoming van onnodige juridi-
	sering en escalatie. Bij de jaarlijkse
	monitoring zullen ook het oplei-
	dingstraject en het leren van best
	practices worden meegenomen.
6265	Toezegging Ondersteuning	Parlementaire agenda [29-09-2015] –	De toezegging wordt afgedaan met
	eerstelijnsprofessionals: De Minister	Behandeling wet Kwaliteitsklachten	brief die de Eerste Kamer in oktober
	van VWS zegt de Kamer, naar	en geschillen zorg, nr. 32 402 (tijdstip	2016 ontvangt.
	aanleiding van een opmerking van	ntb) (4190)
	het lid Don, toe de ondersteuning
	van de eerstelijnsprofessionals ter
	hand te nemen, en daarbij de
	brancheorganisaties en de cliënten-
	en patiëntenorganisaties te
	betrekken.
6266	Toezegging Onderzoek gevolgen	Parlementaire agenda [29-09-2015] –	Oktober 2016 zal de Eerste Kamer
	netwerk- en ketenzorg: De Minister	Behandeling wet Kwaliteitsklachten	bericht worden over de termijn
	van VWS zal de Raad voor Volksge-	en geschillen zorg, nr. 32 402 (tijdstip	waarop RVS het gevraagde
	zondheid en Samenleving, naar	ntb) (4190)	onderzoek zal opleveren.
	aanleiding van een vraag van het lid
	Nooren, vragen om in het onderzoek
	naar de gevolgen van de
	verschuiving naar netwerk- en
	ketenzorg aandacht te besteden aan
	de rolverdeling en de aanspreek-
	baarheid in de zorg.
6282	De Kamer ontvangt in 2016 bericht	Parlementaire agenda [17-12-2015] –	Resultaat onderzoek van CPB en
	over het onderzoek van het CPB en	AO over het aanstaande faillis-	Berenschot inzake de tarieven
	Berenschot inzake de tarieven voor	sement van TSN en de continuïteit	huishoudelijke hulp wordt
	de huishoudelijke hulp (2016-2)	van de thuiszorg (4316)	waarschijnlijk in de 2e helft 2016 opgeleverd. De TK wordt in het najaar 2016 geïnformeerd met de 2e Voortgangsrapportage Wmo 2016.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6289	Begin 2016 wordt het wetsvoorstel	Parlementaire agenda [23-11-2015] –	Het wetsvoorstel ligt na het
	uitvoering antidopingbeleid bij de	Wetgevingsoverleg onderdeel Sport	zomerreces in de ministerraad en zal
	Kamer ingediend (blz. 30).	en Bewegen (4249)	daarna aan de Tweede Kamer worden aangeboden.
6290	In het voorjaar 2016 wordt de Kamer	Parlementaire agenda [23-11-2015] –	Op dit moment wordt bezien op
	geïnformeerd over een eventuele	Wetgevingsoverleg onderdeel Sport	welke wijze invulling gegeven kan
	symbolische geste richting	en Bewegen (4249)	worden aan deze toezegging. Na de
	voormalige sporters die medailles		zomer wordt de Kamer hierover
	zijn misgelopen door dopinggebruik		nader geïnformeerd.
	concurrenten (blz. 35).
6291	In 2017 verschijnen de Sport	Parlementaire agenda [23-11-2015] –	Het onderzoek loopt.
	Toekomst Verkenning en de	Wetgevingsoverleg onderdeel Sport
	beleidsdoorlichting beleidsartikel 6	en Bewegen (4249)
	van de VWS-begroting, Sport en
	Bewegen (blz. 36).
6307	Later, in het tweede wetstraject,	Parlementaire agenda [19-11-2015] –	Hierover is nader overleg met de
	volgt een separaat wetsvoorstel	AO evaluatie wet BIG/Medisch	verschillende beroepsverenigingen
	Wijziging Wet BIG met betrekking tot	tuchtrecht/Medisch beroepsgeheim	nodig. Het streven is om dat
	de beroepenregulering (o.a.	(4260)	wetsvoorstel in het najaar van 2016
	uitbreiding herregistratie-eisen,		in internetconsultatie te brengen en
	actualisering deskundigheidsge-		rond de zomer van 2017 naar de
	bieden, regeling orthopedagoog-		Tweede Kamer te sturen.
	generalist (blz. 15). 2015-358
6310	Te zijner tijd zal een wetsvoorstel tot	Parlementaire agenda [19-11-2015] –	Planning: afdoen met brief rond de
	aanpassing van de WGBO bij de	AO evaluatie wet BIG/Medisch	jaarwisseling 2016/17.
	Kamer worden ingediend, waarin	tuchtrecht/Medisch beroepsgeheim
	wordt geregeld dat bij een calamiteit	(4260)
	of bij geweld met dodelijke afloop in
	de zorgrelatie automatisch inzage-
	recht bestaat (blz. 23). 2015-361
6319	Het CIZ verricht momenteel een	Uitgaande brief [14-12-2015] –	Over de uitkomsten van deze
	uitvoeringstoets gericht op de	Afwegingskader toegang Wet	uitvoeringstoets zal de kamer voor
	invoering van het afwegingskader	langdurige zorg (34 104-98) (18 721)	het einde van het jaar worden
	voor de sectoren VV en GHZ. Het CIZ		geïnformeerd.
	heeft bij mij aangegeven dat zij
	hierin de aanbevelingen van het
	ZINL die de interbeoordelaars-
	betrouwbaarheid structureel
	vergroten, betrekt. Ik heb het CIZ
	gevraagd hierin ook het op mijn
	verzoek uit te voeren onderzoek naar
	de uitkomsten van het afwegings-
	kader mee te nemen. Ik wacht de
	uitkomsten van deze uitvoerings-
	toets af en zal uw Kamer daarna
	over het vervolg informeren
6336	Voor de zomer 2016 ontvangt de	Parlementaire agenda [18-02-2016] –	De Kamer wordt in oktober 2016
	Kamer een brief over kwaliteits- en	AO Arbeidsmarktbeleid	geïnformeerd.
	nascholingseisen (2016-7)	zorgsector/TSN (4325)
6346	In het voorjaar wordt de Kamer	Parlementaire agenda [10-12-2015] –	De TK wordt na het zomerreces
	gerapporteerd over de eventuele	2de termijn AO Indische kwestie	geïnformeerd.
	zorgvragen bij de Indische gemeen-	(Back Pay) (4283)
	schap in overleg met Pelita (blz. 8).
	2015-375

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6347	In het voorjaar wordt de Kamer	Parlementaire agenda [10-12-2015] –	De TK wordt na het zomerreces
	geïnformeerd over de uitvoering van	2de termijn AO Indische kwestie	geïnformeerd.
	de uitkeringsregeling en over het	(Back Pay) (4283)
	verankeren van het erkennen/
	herinneren/herdenken in overleg
	met de Indische gemeenschap (blz.
	10). 20156-376
6383	TK ontvangt m.b.t. het maatwerk-	Parlementaire agenda [03-03-2016] –	De adviesaanvraag is begin april
	profiel het onderzoeksrapport van de	AO Wlz (4338)	verzonden naar zorginstituut en NZa.
	NZa en ZIN. Hieruit volgt advies over		In december 2016 wordt het rapport
	toegangscriteria na advies van		van Zorginstituut en NZa verwacht.
	NZa/ZIN.
6385	Verbeteren communicatie en	Parlementaire agenda [03-03-2016] –	Dit is een van de actiepunten van
	voorlichting (en bijbehorend	AO Wlz (4338)	waardig leven met zorg. In eerstvol-
	zorgaanbod) MPT/VPT bij zorgkan-		gende voortgangsrapportage
	toren en cliënten.		waardig leven met zorg wordt de Tweede Kamer over de stand van zaken geïnformeerd.
6389	Na overleg met zorgkantoren zal aan	Parlementaire agenda [03-03-2016] –	Wordt meegenomen in de VGR Wlz
	de TK een overzicht worden	AO Wlz (4338)	die na het zomerreces naar de
	overhandigd van de keurmerken die		Kamer wordt gestuurd.
	in gebruik zijn.
6391	Nader onderzoek naar de toepas-	Parlementaire agenda [03-03-2016] –	Eind 2016 wordt de Kamer geïnfor-
	baarheid van het afwegingskader	AO Wlz (4338)	meerd.
	Wlz voor kinderen
6392	De Kamer ontvangt het onderzoek	Parlementaire agenda [03-03-2016] –	Oplevering eindrapport van het
	naar de redenen waarom cliënten	AO Wlz (4338)	onderzoek vindt plaats op 1 juli. Brief
	wachten op dezorgaanbieders van		aan Kamer is voorzien na het
	hun eerste voorkeur, waarbij het		zomerreces.
	schrappen van de term«wenswach-
	tenden» wordt meegenomen.
6402	Voor de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [28-01-2016] –	De brief wordt voor 1 oktober 2016
	een brief over de voor- en nadelen	AO Palliatieve Zorg (4286)	naar de Kamer gestuurd.
	van plaatsing van palliatieve zorg in
	het zorgdomein qua wettelijk regime
	en de wijze van financiering,
	bijvoorbeeld persoonsvolgende
	bekostiging, na overleg met allerlei
	betrokken veldorganisaties (blz. 15,
	19, 28, 33). In de brief wordt ook
	ingegaan op een eventuele
	afzonderlijke aanspraaktitel voor
	palliatieve zorg (blz. 19), het overleg
	met betrokken partijen over het
	eventueel eruit knippen van de
	herindicatie van het CIZ (blz. 22, 23),
	het overleg met de VPTZ over de
	inzet van vrijwilligers in verpleeg-
	huizen (blz. 23, 24, 34), het idee van
	de praktijkteams (blz. 25), ervaringen
	met tariefdiscussies in de verschil-
	lende soorten hospices (blz. 27),
	casemanagement dementie en
	casemanagement palliatieve zorg
	(blz. 33), geestelijke verzorging (blz.
	33), en meerjarige contractering (blz.
	34). 2016-13

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6404	In de aan de Kamer toegezegde	Parlementaire agenda [28-01-2016] –	De brief wordt voor 1 oktober 2016
	inventarisatie wat het effect is van	AO Palliatieve Zorg (4286)	naar de Kamer gestuurd.
	de verschillende soorten eigen
	bijdragen op de keuze die mensen
	maken, zal de palliatieve zorg
	worden meegenomen (blz. 25, 29).
	2016-15
6405	Na overleg met de betrokken	Parlementaire agenda [28-01-2016] –	De brief wordt voor 1 oktober 2016
	organisaties wordt de Kamer bericht	AO Palliatieve Zorg (4286)	naar de Kamer gestuurd.
	over de noodzaak van de terminali-
	teitsverklaring (blz. 26). 2015-16
6406	De Kamer wordt geïnformeerd of de	Parlementaire agenda [28-01-2016] –	Na de zomer ontvangt De TK een
	NZa bij haar toezicht duidelijk kan	AO Palliatieve Zorg (4286)	brief over palliatieve zorg waarin
	volgen hoe er omgegaan wordt met		deze toezegging wordt afgedaan.
	het recht op zorg wat betreft de
	palliatieve zorg binnen de brede
	aanspraak Wijkverpleging (blz. 27).
	2016-17
6411	In brief de TK informeren over de	Parlementaire agenda [17-03-2016] –	Naar verwachting eind van het jaar
	tussenstand proeftuinen.	AO Eerstelijnszorg (4282)	ontvangt de TK de tussenstand proeftuinen
6413	Integraal rapport Zorginstituut over	Parlementaire agenda [17-03-2016] –	Rapport wordt door ZIN eind van het
	de aanspraak fysiotherapie	AO Eerstelijnszorg (4282)	jaar opgeleverd. Daarna wordt de Kamer hierover geïnformeerd.
6415	TK informeren in verzamelbrief over	Parlementaire agenda [17-03-2016] –	De Minister informeert uw Kamer
	termijn wanneer onderzoek van	AO Eerstelijnszorg (4282)	zodra er meer op dit punt bekend is.
	zorgverzekeraars over goodwill is
	afgerond.
6456	De Kamer ontvangt naar	Parlementaire agenda [17-02-2016] –	Na de zomer zal er een besluit
	verwachting tegen de zomer een	AO ZIKA virus (4368)	worden genomen omtrent de
	opzet voor de financiering van de		toekomstige borging, organisato-
	Werkgroep Infectie Preventie (blz.		risch en financieel, van richtlijnont-
	10). 2016-19		wikkeling rond infectieziektebe-strijding.
6463	Het onderzoek van de IGZ in het	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	Het rapport van de IGZ en het plan
	kader van het Stimuleringspro-	AO Preventiebeleid (4328)	van aanpak zal voor de begrotings-
	gramma Publieke Gezondheid gaat		behandeling 2017 naar de Kamer
	over alle pijlers van de GGD en ook		worden gestuurd.
	over gezondheidsbevordering.
	Hierbij zal expliciet gekeken worden
	naar de kwaliteit en naar de
	capaciteit van alle individuele
	GGD’en. Het rapport van de IGZ en
	het plan van aanpak zal voor de
	begrotingsbehandeling naar de
	Kamer worden gestuurd.De TK heeft
	de toezegging als volgt geregis-
	treerd:Voor de begrotingsbehan-
	deling stuurt de Minister de Kamer
	het onderzoeksrapport van de
	Inspectie voor de Gezondheidszorg
	over de uitvoering van de pijlers en
	taken van de gemeentelijke
	gezondheidsdiensten, voorzien van
	een plan van aanpak (blz. 22, 24).
	2016-98

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6465	De Minister zal de Kamer in het	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	De uitwerking volgt einde van dit
	najaar informeren over verder	AO Preventiebeleid (4328)	jaar
	besluitvorming over het vinkje. Zij
	zal hierbij kijken naar best practices
	en deze incorporeren, als nodig.
6467	De Minister reageert voor het einde	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	Het rapport is 29-6 aangeboden aan
	van het jaar naar de Tweede Kamer	AO Preventiebeleid (4328)	de TK. Maximaal binnen 3 maanden
	op het advies van de GR en ZIN over		na het advies stuurt de Minister een
	de inrichting van de beoordeling van		brief naar de kamer met een reactie
	vaccins.De Tweede Kamer heeft deze		op het advies. De beleidsreactie
	toezegging als volgt geregis-		volgt in oktober 2016.
	treerd:Na de zomer ontvangt de
	Kamer het standpunt ten aanzien
	van de beoordelingskamer vaccins,
	na afloop van de pilot (blz. 26). Ook
	ontvangt zij de advisering van de
	Gezondheidsraad en van Zorgin-
	stituut Nederland (blz. 27). 2016-100
6469	De Staatssecretaris zal aan de	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	Er komt deze zomer (uiterlijk in
	industrie vragen om bij de maatre-	AO Preventiebeleid (4328)	augustus) de betreffende monitoring
	gelen gericht op zelfregulering en		uit, waarin nieuwe media zijn
	monitoring in relatie tot kidsmar-		meegenomen. In het najaar (uiterlijk
	keting ook rekening te houden met		1 december 2016) zal de FNLI
	de nieuwe media. Dit geldt ook voor		(Federatie Nederlandse Levensmid-
	verpakkingen. Hij zal de industrie		delen Industrie) komen met een
	ook vragen dit mee te nemen in de		standpunt op «characters» die zich
	monitor die deze zomer uit komt.		richten op kinderen op productverpakkingen.
6470	De Staatssecretaris zal gesprekken	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	De Kamer wordt na het zomerreces
	voeren met de betrokken partijen	AO Preventiebeleid (4328)	geïnformeerd.
	over magere modellen en bekijken
	of het mogelijk is het resultaat
	hiervan te presenteren en de Kamer
	te informeren tijdens de Amsterdam
	fashion week begin juli.
6471	De Staatssecretaris zal de Kamer aan	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	Partijen als RIVM, GGD GHOR,
	het eind van het jaar het bredere	AO Preventiebeleid (4328)	onderwijsraden e.a zijn het plan aan
	plan Gezonde School toesturen,		het schrijven, met het doel om dit
	waarin de gezonde schoolkantine		per 1 oktober als subsidieaanvraag
	expliciet wordt meegenomen.		in te dienen bij VWS en betrokken collega-departementen. TK zal geïnformeerd worden aan het eind van het jaar
6473	De Staatssecretaris zal in de	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	De Kamer wordt in maart 2017
	jaarlijkse voortgangsrapportage van	AO Preventiebeleid (4328)	geïnformeerd.
	het NPP expliciet aandacht schenken
	aan ouderen.
6474	De Staatssecretaris stuurt begin	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	De Kamer wordt in maart 2017
	2017 een voorstel voor het vervolg	AO Preventiebeleid (4328)	geïnformeerd.
	op GIDS aan de Tweede Kamer.
6480	De Kamer ontvangt in 2017 een	Parlementaire agenda [07-04-2016] –	De Kamer zal het wetsvoorstel in
	wetsvoorstel voor de benodigde	AO IGZ (4359)	2017 ontvangen.
	wetswijziging voor de fusie van de
	IGZ en de IJZ, vergezeld van een
	begeleidende brief met een
	toelichting op de fusie.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6482	Eind 2016 wordt de Kamer geïnfor-	Parlementaire agenda [07-04-2016] –	Toezegging wordt afgedaan met de
	meerd over de opname van het	AO IGZ (4359)	brief die de TK najaar 2016 ontvangt.
	Landelijk Meldpunt Zorg in de IGZ
	en het meer bekendmaken van dit
	meldpunt (blz. 21). 2016-117
6484	De Minister informeert de Kamer	Parlementaire agenda [07-04-2016] –	De TK ontvangt hierover een brief in
	eind 2016 over de stand van zaken	AO IGZ (4359)	oktober 2016
	van de pilot met de inzet van zwarte
	dozen.
6485	Bij de Kamer wordt een wetsvoorstel	Parlementaire agenda [07-04-2016] –	Het streven is om het wetsvoorstel
	tot wijziging van de Wet BIG	AO IGZ (4359)	na de zomer van 2016 aan de
	ingediend (o.a. over direct op		Tweede Kamer te sturen.
	non-actief stellen bij ernstige
	ongeschiktheid, mogelijkheid van
	een spoedprocedure in ongeschikt-
	heidszaken, overheveling van taken
	van het CMT naar de tuchtcolleges),
	voorafgegaan door een brief over
	een concreet voorstel van de KNMG
	inzake een zerotolerancenorm voor
	middelengebruik in de beroepsgroep
	(blz. 24). 2016-120
6491	De Tijdelijke wet ambulancezorg zal	Parlementaire agenda [18-02-2016] –	Planning is dat in juli het
	met twee jaar worden verlengd (blz.	AO Ambulancezorg/SEH/Acute	wetsvoorstel naar RvS gaat. Eind
	12,16). 2016-30	zorg/Traumazorg (4358)	2016 volgt brief aan TK
6501	De Minister zal bevorderen dat de	Parlementaire agenda [27-01-2016] –	Het streven is om de kamer voor het
	naar verwachting eind 2016 door de	AO Ziekenhuiszorg (4309)	eind van het jaar te informeren
	NZa uit te werken criteria voor de
	zorgplicht naar de Kamer worden
	gezonden (2016-38)
6503	Actieplan Gepast Gebruik naar	Parlementaire agenda [13-04-2016] –	Momenteel wordt er aan het
	Tweede Kamer. Iedereen betrekken,	AO Geneesmiddelen (4327)	Actieplan gewerkt.
	ook toegang tot registraties borgen
	(voor Zinl). Inclusief verkenning
	Italiaanse systeem tav fonds
	onafhankelijk onderzoek en
	registers.
6505	AMvB voor de sluis voorhan-	Parlementaire agenda [13-04-2016] –	Naar verwachting wordt in het
	gen.Voor de zomer wordt een AMvB	AO Geneesmiddelen (4327)	najaar van 2016 deze AMvB
	bij de Kamer voorgehangen m.b.t.		voorgehangen.
	een structurele regeling van de sluis
	(2016-53)
6510	Resultaten van onderhandelingen	Parlementaire agenda [13-04-2016] –	Wordt momenteel verder vormge-
	samen met België en Luxemburg	AO Geneesmiddelen (4327)	geven. Op dit moment zijn er nog
	aan TK melden.		geen concrete resultaten van onderhandelingen te melden.
6514	Fair Medicine VoortgangsbriefDe	Parlementaire agenda [13-04-2016] –	Loopt; wordt in september afgerond.
	Kamer zal worden geïnformeerd	AO Geneesmiddelen (4327)
	over de actie die zal worden
	genomen op het Fair Medicine-
	initiatief, vergezeld van een tijdpad
	(2016-58)
6532	Voor de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [13-04-2016] –	De Kamer wordt in het najaar 2016
	een brief waarin de concrete acties	AO Geneesmiddelen (4327)	geïnformeerd.
	zullen worden vermeld die zullen
	worden ingezet m.b.t. de genees-
	middelenvisie, vergezeld van een
	tijdpad en wie de trekker is (2016-50)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6533	De Minister zal de door de heer Van	Parlementaire agenda [13-04-2016] –	De Kamer wordt na de zomer
	Gerven aangereikte casus over een	AO Geneesmiddelen (4327)	geïnformeerd.
	bedrijfsbezoek doorgeleiden naar de
	toezichthouder met het verzoek de
	Kamer van een reactie te voorzien
	(2016-57)
6562	In de mei-brief wordt de Kamer ook	Parlementaire agenda [23-03-2016] –	Wordt meegenomen in de voort-
	bericht over het overleg met het	AO PGB (4367)	gangsrapportage Wlz die binnenkort
	zorgkantoor over het verkorten van		naar de Kamer wordt verzonden.
	de doorlooptijden van het Wlz-pgb
	(blz. 22). 2016-85
6565	Voor de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [20-04-2016] –	Toezeggingen 6565 en 6408: de
	de resultaten van het collectiviteiten-	AO Zorgverzekeringswet (4436)	Kamer heeft het rapport van VWS
	onderzoek VWS /rond de zomer het		ontvangen. In het najaar ontvangt de
	collectiviteitenonderzoek NZa		Kamer het rapport van de NZa en de
	(2016-88)		beleidsreactie op beide rapporten.
6566	Na de zomer ontvangt de Kamer de	Parlementaire agenda [20-04-2016] –	Naar verwachting gaan de resultaten
	resultaten van het onderzoek naar	AO Zorgverzekeringswet (4436)	van dit onderzoek in het najaar naar
	het vrijwillig eigen risico (inclusief		de kamer
	risicosolidariteit) (2016-89)
6567	Rond de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [20-04-2016] –	Het definitieve rapport van de NZa
	de resultaten van het NZa-onderzoek	AO Zorgverzekeringswet (4436)	kwalitatief onderzoek risicoselectie
	naar risicoselectie (2016-90)		komt na het zomerreces en wordt dan met reactie een naar de Kamer gestuurd.
6570	In de adviesaanvraag, die ik ZIN op	Parlementaire agenda [20-04-2016] –	De toezegging is aangepast in de
	6 november 2015 heb doen	AO Zorgverzekeringswet (4436)	veegbrief van 6 juni 2016. Over het
	toekomen, heb ik ZIN gevraagd om		tweede deel van de toezegging
	begin 2017 advies uit te brengen		wordt de Kamer voor het eind van
	over Zvw-vergoeding van eerste		2016 geïnformeerd.
	behandelingen fysiotherapie bij
	artrose van heup en knie, reuma-
	toïde aandoeningen en hernia met
	motorische uitval. Los daarvan
	verwacht ik in de tweede helft van
	2016 een breed advies van het
	Zorginstituut over de inrichting van
	de aanspraak van fysiotherapie in
	het basispakket. (Oude tekst: In de
	tweede helft van 2016 ontvangt de
	Kamer het ZiN-advies fysiotherapie
	bij hartfalen en reuma in het
	basispakket (2016-93)
6572	Voor de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [20-04-2016] –	Planning is dat toezegging na
	het SEO-onderzoek naar de	AO Zorgverzekeringswet (4436)	zomerreces wordt afgedaan.
	Mededingingswet (2016-95)
6597	Na de zomer wordt de Kamer	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	Wordt meegenomen in het besluit
	geïnformeerd over de voortgang van	AO Preventiebeleid (4328)	over het vervolg van het NPP. Deze
	het Nationaal Programma Preventie		volgt eind 2016.
	(blz. 21). 2016-97
6599	Bij Zorginstituut Nederland wordt	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	De Kamer wordt hierover in
	nagegaan of de module Bewegen	AO Preventiebeleid (4328)	november bericht.
	meeloopt met het breder onderzoek
	naar fysiotherapie dat in oktober
	uitkomt (blz. 35). 2016-103

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6600	In een verzamelbrief worden de	Parlementaire agenda [31-03-2016] –	Deze toezegging staat in verbinding
	vragen van het lid Krol over	AO Preventiebeleid (4328)	met het IGZ-rapport Polyfarmacie/
	medicatiebeoordelingen beantwoord		Medicatieveiligheid. Planning:
	(blz. 27). 2016-101		voorhang rapport tijdens reces en publicatie kort na zomerreces.
6604	De Staatssecretaris van VWS zegt de	Parlementaire agenda [12-04-2016] –	De EK wordt voor het kerstreces
	Kamer, naar aanleiding van vragen	Goedkeuring en uitvoering verdrag	2016 geïnformeerd over standpunt-
	van de leden Bredenoord, Ganze-	inzake rechten van personen met	bepaling t.a.v. het facultatief
	voort, Don en Barth, toe voor de	een handicap (33 992 en 33 990)	protocol.
	zomer te komen met een standpunt-	(4401)
	bepaling (inclusief de te zetten
	stappen) ten aanzien van het
	facultatief protocol.Opm: Zie ook
	toezegging T02051
6605	De Staatssecretaris van VWS zegt de	Parlementaire agenda [12-04-2016] –	De EK wordt voor het kerstreces
	Kamer, naar aanleiding van een	Goedkeuring en uitvoering verdrag	2016 geïnformeerd of de inzichten
	vraag van het lid Bredenoord, toe te	inzake rechten van personen met	van de wetenschappelijke participa-
	bezien of de inzichten van de	een handicap (33 992 en 33 990)	tieladder ook van toepassing kunnen
	wetenschappelijke participatieladder	(4401)	zijn op de ontwikkeling van het plan
	ook van toepassing kunnen zijn op		van aanpak.
	de ontwikkeling van het plan van
	aanpak.
6606	Voor de komende begrotingsbehan-	Parlementaire agenda [08-06-2016] –	De Kamer wordt voor de Begrotings-
	deling ontvangt de Kamer een brief	AO Decentralisatie Wmo (4409)	behandeling 2017 geïnformeerd.
	met de resultaten van het
	CBS-onderzoek naar de gevolgen
	van de eigen bijdragen (2016-123)
6647	Brief aan de kamer over de	Parlementaire agenda [16-06-2016] –	De Kamer wordt hierover geïnfor-
	resultaten van de gesprekken van	AO Pakketmaatregelen (4422)	meerd voor de begrotingsbehan-
	partijen over het breder toelaten van		deling.
	de borstprothese aan het pakket.De
	Tweede Kamer heeft deze
	toezegging als volgt geregistreerd:
	De Kamer ontvangt tijdig voor de
	begrotingsbehandeling een brief
	met daarin de resultaten van het
	overleg van het Zorginstituut over
	uitbreiding van het verzekerd pakket
	t.a.v. het plaatsen van borstpro-
	thesen bij transgenders als daarover
	consensus is bereikt (2016-127)
6647	Voor de begrotingsbehandeling	Parlementaire agenda [16-06-2016] –	De Kamer wordt hierover geïnfor-
	ontvangt de Kamer een brief over de	AO Pakketmaatregelen (4422)	meerd voor de begrotingsbehan-
	pilot van het KWF en transvrouwen		deling.
	(2016-130)
6648	Brief aan de kamer over de opzetten	Parlementaire agenda [16-06-2016] –	In het AO GGZ van 26 mei 2016 is
	van een pilot met betrekking tot	AO Pakketmaatregelen (4422)	afgesproken dat een brief hierover in
	psychosociale zorg, zoals voorge-		oktober 2016 zal worden verstuurd
	steld door KWF. De Tweede Kamer		aan de TK
	heeft deze toezegging als volgt
	geregistreerd: Voor de begrotingsbe-
	handeling ontvangt de Kamer een
	brief over de pilot van het KWF en
	transvrouwen (2016-130)
6660	Na de zomer ontvangt de Kamer een	Parlementaire agenda [16-06-2016] –	Na de zomer wordt de Kamer
	standvanzakenbrief over stamceldo-	AO Pakketmaatregelen (4422)	geïnformeerd.
	natie (2016-129)

ID

Omschrijving

Vindplaats

Stand van zaken

6661                De Kamer zal schriftelijk worden geïnformeerd over de resultaten van het gesprek met ZN over de rol van verzekeraars bij het collectief duiden.

Parlementaire agenda [16-06-2016] AO Pakketmaatregelen (4422)

Over het eerste deel van de toezegging wordt de Kamer voor het eind van het zomerreces geïnformeerd.

Openstaande toezeggingen uit voorgaande jaren
ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
4036	De Kamer wordt t.z.t. geïnformeerd	Parlementaire agenda [08-02-2012] –	Als gevolg van gewijzigde proce-
	inzake de VN-reactie. (blz. 51-9-70)	VAO Euthanasie (3151)	dures bij het BuPo comité hoeft er geen landenrapport te worden ingediend. De BuPo rapportage is naar verwachting in 2018 gereed, omdat eerst de «List of Issues Prior to Reporting» op te stellen door het BuPo comité moet worden afgewacht.
4062	De Kamer zal op gezette tijden over	Parlementaire agenda [21-06-2012] –	Evaluatie van het programma vindt
	de resultaten van het programma	AO Geneesmiddelenbeleid (was tot	plaats in 2017.
	Goed Gebruik van Geneesmiddelen	nader order uitgesteld) (3304)
	worden geïnformeerd (blz. 13)
4225	Na inwerkingtreding van de Tijdelijke	Parlementaire agenda [18-02-2016] –	Voorstel tot verlenging van de TWAZ
	wet ambulancezorg zal zo snel	AO Ambulancezorg/SEH/Acute	met twee jaar tot 2020 zoals
	mogelijk een definitieve regeling bij	zorg/Traumazorg (4358)	besproken in het AO ambulancezorg
	de Kamer worden ingediend, die		van 18 februari 2016. Definitieve
	Europaproof is en zo dicht mogelijk		regeling komt in nieuwe wet, naar
	ligt bij de wensen van de Kamer en		verwachting in 2020
	waarbij rekening wordt gehouden
	met de huidige ontwikkelingen (blz.
	66-8-61, 62, 63, 64, 65, 66, 69).
4359	Maatregelen die ten grondslag	Parlementaire agenda [09-10-2012] –	Dit najaar worden met de pleegzorg-
	liggen aan het wetsvoorstel	Plenair debat wetsvoorstel verbe-	aanbieders en pleegouderorgani-
	(Verbetering positie pleegouders)	tering positie pleegouder (32 529)	saties plannen gemaakt om de
	over een aantal jaren te evalueren-	(3366)	maatregelen in 2017 te evalueren.
	Kamerstuk 32529 Handelingen I	Parlementaire agenda [27-11-2012] –	De evaluatie zal eind 2017 gereed
	2012-2013, nr. 3-7-23	2e termijn plenair debat verbetering	zijn en begin 2018 naar de TK
		positie pleegouders (32 529) (3428)	worden gezonden.
		Parlementaire agenda [27-11-2012] –
		Voortzetting Plenair debat
		wetsvoorstel verbetering positie
		pleegouders (32 529) (3443)
		Geplande brief [31-01-2018] –
		Evaluatie Wet verbetering positie
		pleegouders (334)
4470	Drie jaar na inwerkingtreding van	Parlementaire agenda [23-01-2013] –	Toezegging wordt afgedaan met
	deze wet zal de Kamer worden	Behandeling WetsvoorstelWets-	brief die de TK voor zomerreces
	gerapporteerd over de vermindering	voorstel 33 243: Wijziging wet	2017 ontvangt.
	van de administratieve lasten in de	cliëntenrechten zorg etc. ivm taken
	zorg die gerelateerd zijn aan de	en bevoegdheden kwaliteit van zorg.
	transparantie van kwaliteit en over	(3502)
	een monitoring van het opnemen
	van innovaties in richtlijnen/
	standaarden (blz. 45-19-60 en -63
	Hand II, 2012–2013, nr. 45).

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
4482	Evaluatie na wijziging Drank en	Parlementaire agenda [28-10-2010] –	Begin 2016 wordt de Drank en
	Horecawet ingaand op 1-1-2013	debat over preventieve gezondheids-	Horecawet geëvalueerd.
		projecten (2590)	Eind 2016 gaat er een brief naar de
		Parlementaire agenda [22-05-2012] –	TK.
		Plenair debat EK Drank- en
		Horecawet/Terugdringen alcoholge-
		bruik onder jongeren (wetsvoorstel
		32 022) (3292)
4619	Bij de Kamer zal een wetsvoorstel tot	Parlementaire agenda [25-10-2012] –	Het streven is om het wetsvoorstel
	wijziging van de Wet BIG worden	VSO tuchtrecht voor beroepsbeoefe-	na de zomer van 2016 aan de
	ingediend, waarmee het College van	naren in de individuele gezond-	Tweede Kamer te sturen
	Medisch Toezicht komt te vervallen	heidszorg (33 000-XVI, nr. 194) (3378)
	(blz. 15-8-31).
4623	Een wetsvoorstel tot aanpassing van	Parlementaire agenda [14-03-2013] –	Toezegging wordt afgedaan met
	de WTZi zal nog in 2013 bij de	Plenaierdebat over IGZ kabinetsre-	wetsvoorstel die TK najaar 2016
	Kamer worden ingediend (blz.	actie (3583)	ontvangt
	62-7-42 Hand. II, 2012–2013 nr. 62).	Geplande brief [21-12-2016] – Wetsvoorstel tot aanpassing Wtzi (186)
4679	In de eerste helft van 2014 zal een	Parlementaire agenda [02-07-2013] –	Het streven is om het wetsvoorstel
	wetsvoorstel bij de Kamer worden	Voortzetting Wetsvoorstel kwaliteit	na de zomer van 2016 aan de
	ingediend ertoe strekkend dat de IGZ	klachten en geschillenzorg (32 402)	Tweede Kamer te sturen
	handhavend kan optreden tegen	(eerste termijn + rest) (3723)
	falende zorgverleners (blz. 102– ).
4722	In een komende wijziging van de	Parlementaire agenda [17-06-2013] –	Planning: afdoen met brief rond de
	Wgbo wordt inzagerecht in het	Notaoverleg over initiatiefnota van	jaarwisseling 2016/17.
	dossier van cliënten voor	de leden Anne Mulder en Michiel
	nabestaanden geregeld (blz. 30)	van Veen over patiëntveiligheid (33 497) (3632)
4723	Nadat overleg heeft plaatsgevonden	Parlementaire agenda [17-06-2013] –	Federatie Medisch specialisten werkt
	met de KNMG, de OMS en de GGZ	Notaoverleg over initiatiefnota van	aan procedure. De uitwerking wordt
	over samenwerking van artsen,	de leden Anne Mulder en Michiel	verwacht in 2016.
	ziekenhuizen en de ggz met het OM	van Veen over patiëntveiligheid
	en Justitie bij onderzoek naar	(33 497) (3632)
	medische missers komt de Minister	Geplande brief [01-10-2016] –
	terug bij de Kamer met de resultaten	Meewerken medisch specialisten
	daarvan (blz. 31)	met het OM (79)
4726	De Kamer zal worden geïnformeerd	Parlementaire agenda [17-06-2013] –	Federatie Medisch specialisten werkt
	over de uitvoering van de	Notaoverleg over initiatiefnota van	aan procedure. De uitwerking wordt
	ingediende en daarna aangehouden	de leden Anne Mulder en Michiel	verwacht in 2016.
	motie-Van Veen (33 497, nr. 5) (blz.	van Veen over patiëntveiligheid
	43)	(33 497) (3632)
4900	In het wetsvoorstel tot aanpassing	Parlementaire agenda [18-06-2013] –	Planning wordt: afdoen met brief
	van de Wgbo zal het inzagerecht	Wetsvoorstel kwaliteit klachten en	rond de jaarwisseling 2016/17.
	voor nabestaanden worden	geschillenzorg (32 402) (3703)
	vastgelegd (blz. 102- ).
4936	De Kamer zal zo snel mogelijk een	Parlementaire agenda [04-09-2013] –	Bij WvGGZ wordt ook de WZD weer
	AMvB ontvangen, waarin in overleg	-Plenair debat Wetsvoorstel Zorg en	gewijzigd. De 2e NVW WvGGZ zal
	met de veldpartijen de wijze wordt	Dwang 31 966 1ste termijn (3732)	voor het reces aan de TK gestuurd
	geregeld waarop het toezicht in een		worden. Voor de AMvBs (op basis
	thuissituatie door een zorgaanbieder		van zowel WvGGZ als WZD) geldt
	wordt ingevuld bij het toepassen van		een voorhangprocedure. Een en
	fixatie (blz. 106-8-13, 14, 15).		ander is dus afhankelijk van het tempo van overleg met de TK.
4974	Medio 2014 zal een wetsvoorstel	Parlementaire agenda [18-11-2013] –	Het wetsvoorstel zal in het najaar
	inzake het uitvoeren van dopingcon-	Wetgevingsoverleg Sport en	2016 aan de Tweede Kamer worden
	troles bij de Kamer worden	Bewegen (3719)	aangeboden.
	ingediend (blz. 40).

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
4990	De Kamer zal regelmatig worden gerapporteerd over de aanpak van fraude met pgb’s (blz. 27).	Parlementaire agenda [21-11-2013] – AO PGB (3750)	Wordt meegenomen in de periodieke voortgangsrapportage fraude
5068	Toezegging Voorlichting verhoging leeftijdsgrens (33 341)	Parlementaire agenda [11-06-2013] – Initiatief wetsvoorstel Alcohol boven de 18	Wordt meegenomen in de evaluatie van de Drank en Horeca Wet.

5197                Toezegging Jaarverslag kwaliteit en financiën jeugdzorg (33 674/33 684) De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Beuving (PvdA) toe de Kamer jaarlijks te informeren in het jaarverslag over de ontwikkeling en de kwaliteit van de jeugdhulp en de financiële randvoorwaarden waaronder dat moet gebeuren.

Parlementaire agenda [11-02-2014] Behandeling Jeugdwet (3834)

Het parlement wordt jaarlijks via het Jaarverslag VWS geïnformeerd over de ontwikkelingen in het nieuwe jeugdstelsel, waaronder de kwaliteit en de financiële randvoorwaarden. Aanvullend daarop wordt de Tweede Kamer periodiek geïnformeerd met aparte rapportages over de voortgang. Laatstelijk bij brief van 22 juni 2016 (Tweede Kamer 2015–2016, 31 839, nr. 524).

5200                Toezegging Pilots bij praktijkmo- dellen jeugdzorg (33 674/33 684) De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Scholten (D66), toe om in samenwerking met gemeenten, de jeugd-ggz, huisartsen, cliëntorganisaties en zorgverzekeraars een pilot te organiseren om praktijkmodellen uit te werken voor de organisatie en de bekostiging van de jeugd-ggz. De uitkomsten van de pilots worden meegenomen bij de evaluatie van de wet over drie jaar.

Parlementaire agenda [11-02-2014] Behandeling Jeugdwet (3834)

De Eerste Kamer wordt in het najaar van 2017 geïnformeerd.

5243                Een jaar na aanvang zal de Kamer worden geïnformeerd over de uitkomsten van de pilot over de vraag in welke gevallen na ontvangst van een melding meteen een ambulance wordt gestuurd omdat het ernstig lijkt en in welke gevallen het oordeel wordt overgelaten aan de verpleegkundige of de verpleegkundig opgeleide centralist (blz. 14). 2014-127

Parlementaire agenda [09-04-2014] AO Ambulancezorg (3836)

Pilot Verpleegkundige/centralist start na de zomer waarvan de resultaten in het voorjaar van 2017 aan de Kamer worden gestuurd.

5270                De Kamer zal een plan van aanpak inzake de oprichting van een expertisecenrum voor de ziekte van Lyme ontvangen, met o.a. informatie over het budget voor dit centrum en het onderzoek (blz. 83-4-12).

Parlementaire agenda [15-05-2014] Debat burgerinitiatieven ziekte van Lyme (3886)

Momenteel wordt er door de betrokken partijen een aantal parallelle trajecten gevolgd. Het doel is om in de zomermaanden te komen tot een afronding van deze trajecten zodat na de zomer kan worden overgegaan tot ondertekenen van de samenwerking.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5305	Toezegging Inkomenseffecten fiscale	Parlementaire agenda [27-05-2014] –	De EK zal eind 2016/begin 2017
	regeling en gemeentelijke maatwerk-	Plenaire behandeling afschaffing	nader geïnformeerd worden over
	regeling (33 726) (T01930)De	WTCG/CER precieze tijden volgen	toezegging Inkomenseffecten fiscale
	Staatssecretaris van VWS zegt de	nog (3883)	regeling en gemeentelijke maatwerk-
	Kamer, naar aanleiding van een		regeling.
	vraag van het lid Ter Horst, toe om
	na te gaan wat de inkomenseffecten
	zouden zijn geweest als de 700
	miljoen naar de gemeenten waren
	gegaan en dit effect – in overleg met
	de Staatssecretaris van Financiën –
	te betrekken bij een eventuele
	herziening van de fiscale regeling.
5347	Na 3 jaar zal de Kamer een overzicht	Parlementaire agenda [26-06-2014] –	Toezegging wordt afgedaan drie jaar
	ontvangen van het aantal zieken-	Plenaire behandeling wetsvoorstel	na inwerkingtreding wetsvoorstel.
	huizen dat gebruik maakt van de	Winst (1e termijn) (3905)	Wetsvoorstel is nog aanhangig bij de
	mogelijkheden om risicokapitaal aan		Eerste Kamer.
	te trekken (2014-179)
5356	De Kamer zal worden bericht over de	Parlementaire agenda [05-06-2014] –	De Kamer wordt in het najaar 2016
	uitkomsten van het overleg met de	Dertigledendebat inzake het	geïnformeerd.
	VGN over de problematiek van	scheiden van hoogbejaarde
	meervoudig gehandicapte mensen	echtparen vanwege het kabinets-
	die soms worden gescheiden terwijl	beleid (Agema, 5 feb. Bron: Trouw);
	zij al tientallen jaren intramuraal in	(3900)
	een woongroep wonen (blz. 90-11-3).
	2014-203
5387	Vóór eind 2014 zal het wetsvoorstel	Parlementaire agenda [02-07-2014] –	Planning is om het wetsvoorstel
	Dopingwet bij de Kamer worden	AO Sport (3877)	direct na het zomerreces naar de
	ingediend (blz. 18, 19). 2014-195		Kamer te sturen.
5502	De Kamer zal, eventueel in het kader	Parlementaire agenda [09-10-2014] –	Dit onderzoek zal na de zomer naar
	van de evaluatie van de Drank- en	AO Alcoholbeleid (3840)	de Kamer worden gestuurd.
	Horecawet in 2016 maar mogelijk
	eerder, worden geïnformeerd over
	de resultaten van het onderzoek naar
	de maatschappelijke kosten van
	alcoholgebruik, naar wat wel en niet
	werkt en naar de ervaringen in het
	buitenland (blz. 26, 27, 28). 2014-260
5523	De Kamer zal worden bericht over de	Parlementaire agenda [03-11-2014] –	OCW heeft laten onderzoeken wat de
	uitkomsten van het overleg met	AO wetgevingsoverleg Sport en	behoefte is aan studievoorschotfaci-
	OCW over het combineren van	Bewegen (3941)	liteiten, o.a. onder studerende
	topsport en studie, waarbij o.a.		topsporters. Op basis van deze
	ingegaan wordt op de gevolgen van		resultaten heeft de Minister van
	het sociaal leenstelsel en op de		OCW besloten om de studievoor-
	studiemogelijkheden na een		schotfaciliteiten niet uit te breiden
	topsportcarrière (mogelijke		voor de relatief kleine groep
	verhoging met 10 jaar van de		topsporters. NOC*NSF is nog in
	leeftijdsgrens voor studiefaciliteiten		gesprek met OCW om te bezien of
	voor topsporters) (blz. 43). 2014-254		topsporters op een andere wijze ondersteund kunnen worden. Mogelijke aanpassingen worden meegenomen bij de verkenning naar een overbruggingsregeling voor topsporters. Naar verwachting kan de Kamer in de eerste helft van 2016 hier over geïnformeerd worden (zoals toegezegd in de veegbrief Sport – juni 2015).

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5539	De Kamer zal worden geïnformeerd	Parlementaire agenda [10-09-2014] –	Met de toezending van het Vilans
	in hoeverre kwaliteitseisen onnodig	Plenaire behandeling Wlz – (1e	rapport «Grenzen verkennen.
	belemmerend kunnen zijn voor de	termijn Kamer) (3935)	Wettelijke en juridische aspecten in
	betrokkenheid van vrijwilligers en		samenspel tussen informele en
	mantelzorgers (blz. 108-9-23).		formele zorg.» als bijlage bij de commissiebrief van 4 maart 2016 betreffende de stand-van-zakenbrief van de maatwerkaanpak is uitvoering gegeven aan deze toezegging.
5591	De Staatssecretaris van VWS zal de	Parlementaire agenda [25-11-2014] –	Uw Kamer wordt in het vierde
	Kamer, naar aanleiding van een	Plenair debat Wet langdurige zorg	kwartaal 2016 geïnformeerd over de
	vraag van het lid Slagter-Roukema,	Wlz (33 891) (3995)	duiding van Zorginstituut Nederland
	schriftelijk informeren over de		betreffende de specifieke behan-
	financieringsstructuur voor de		deling die door de specialisten
	specialist ouderengeneeskunde in de		ouderengeneeskunde aan cliënten
	extramurale eerstelijnszorg.		met en zonder Wlz-indicatie wordt geboden.
5596	De Staatssecretaris van VWS zal,	Parlementaire agenda [25-11-2014] –	De Kamer ontvangt de visie voor
	naar aanleiding van een opmerking	Plenair debat Wet langdurige zorg	1 november 2016
	van het lid Flierman, in overleg met	Wlz (33 891) (3995)
	gemeenten en zorgverzekeraars
	nagaan hoe bij de overgang van
	Wmo naar Wlz het behoud van
	cliëntenondersteuning kan worden
	bevorderd.
5597	De Staatssecretaris van VWS zegt de	Parlementaire agenda [25-11-2014] –	In het najaar van 2016 wordt een
	Kamer, naar aanleiding van een	Plenair debat Wet langdurige zorg	advies van het Zorginstituut
	vraag van het lid Slagter-Roukema,	Wlz (33 891) (3995)	Nederland en de NZa over het
	toe om de uitvoeringspraktijk – in		maatwerkprofiel verwacht, waarin
	afwachting van het in 2015 te		ook de bekostiging van het
	ontwikkelen maatwerkprofiel voor		maakwerkprofiel wordt meege-
	de indicatiestelling door het CIZ – te		nomen. Besluitvorming over het
	bewaken.		advies volgt later. Wanneer meer zicht is op de invoering van het maatwerkprofiel, kan de toezegging gestand worden gedaan.
5632	De Kamer ontvangt medio de zomer	Parlementaire agenda [12-11-2014] –	Voor de zorgvuldige afweging die
	2015 o.a. een kabinetsstandpunt op	Verzamel AO Euthanasie (3958)	voor standpuntbepaling over dit
	ZonMw-rapport mede in relatie tot		onderwerp vereist is, heeft het
	de commissie voltooid leven (blz.		Kabinet meer tijd nodig dan
	29).		aangegeven. Het Kabinet is voornemens de standpuntbepaling na de zomer naar uw Kamer te zenden.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5638	In februari/maart 2015 zal de Kamer	Parlementaire agenda [26-11-2014] –	Er wordt nog gewacht op de
	uitgebreid worden geïnformeerd	AO Infectiepreventie en Ebola (3970)	uitspraak van de NZa, de Kamer
	over de landelijke AMR-agenda en		wordt geïnformeerd nadat de NZa
	over de vier poten van de Global		uitspraak heeft gedaan.
	Health Security Agenda, waaronder
	het trekken van het onderwerp AMR
	(blz. 20,21,22). Hierbij zal ook
	worden ingegaan op een oplossing
	voor de problematiek van de
	infectiepreventierichtlijnen en de
	WIP (blz. 23), worden gerapporteerd
	over de uitkomsten van het overleg
	met de NZa over eventuele
	verruiming van de beleidsregel voor
	het bestrijden van de MRSA-bacterie
	in verpleeghuizen met besmettingen
	en ficties (blz. 23) en worden
	ingegaan op de betrokkenheid van
	mantelzorgers en familieleden bij de
	infectiepreventie (blz. 24)
5699	In het kader van de evaluatie van het	Mondelinge vraag van het lid	Partijen zijn hard aan het werk om
	Masterplan Orgaandonatie dan wel	Tellegen over orgaandonatie bij	handreiking af te krijgen.
	separaat zal de Kamer worden	euthanasie op 25 november 2014.
	geïnformeerd over een door het
	Erasmus MC en het UMC Maastricht
	op te stellen handreiking inzake
	orgaandonatie na euthanasie (blz.
	28-5-2).
5708	Elk kwartaal zal de Kamer een	Parlementaire agenda [22-01-2015] –	De Kamer wordt hierover periodiek
	voortgangsrapportage Hervorming	30-leden debat ActiZ en de	geïnformeerd.
	langdurige zorg ontvangen, waarbij	verzorgingshuizen (4041)
	o.a. wordt ingegaan op de inkopen
	voor zzp’s en het aantal mensen wat
	gebruik maakt van het overgangs-
	recht Wlz (blz. 45-11-11, 15).
5748	De Kamer zal een beleidsreactie	Parlementaire agenda [26-02-2015] –	Het rapport is 29–6 aangeboden aan
	ontvangen op het eind 2015 in te	AO Preventiebeleid (4037)	de TK. Maximaal binnen 3 maanden
	komen advies van de Gezond-		na het advies stuurt de Minister een
	heidsraad over gordelroos (blz.		brief naar de kamer met een reactie
	43,46).		op het advies. De beleidsreactie volgt in oktober 2016.
5770	De Minister van VWS zal, naar	Parlementaire agenda [09-12-2014] –	Deze toezegging wordt afgedaan als
	aanleiding van opmerkingen van de	Wetsvoorstel verbod verticale	we het wetsvoorstel richting het
	leden Beuving en Kuiper, via een –	integratie – nr 33 362	einde van het jaar indienen bij de
	voor te hangen – AMvB regels		Kamer
	stellen voor de invloed van
	verzekerden op het beleid van de
	zorgverzekeraar, conform artikel 28
	van de Zorgverzekeringswet. De
	Kamer zal hierover schriftelijk
	geïnformeerd worden.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6025	Wetsvoorstel aanpassing Wet BIG	Parlementaire agenda [16-04-2015] –	Het streven is om het wetsvoorstel
	(op tuchtrecht) zal ik voorjaar 2016	Dertigledendebat over het volgen	na de zomer van 2016 aan de
	aan de Kamer sturen (als mogelijk	van foute artsen (4132)	Tweede Kamer te sturen
	eind 2015)Tekst toezegging door TK
	geregistreerd:In het voorjaar 2016 of
	zoveel eerder als mogelijk is zal het
	wetsvoorstel tot wijziging van de
	Wet BIG bij de Kamer worden
	ingediend, waarin o.a. wordt
	geregeld dat het tuchtrecht van
	toepassing wordt op
	BIG-geregistreerden die ernstige
	zeden- en geweldsdelicten hebben
	gepleegd in de privésfeer, en de
	tuchtrechter de mogelijkheid krijgt
	om BIG-geregistreerden zorgbreed
	te verbieden patiënten te behan-
	delen indien betrokkene een ernstig
	gevaar vormt voor patiënten (blz.
	77-9-4, 5, 6).
6188	In het voorjaar van 2016, zo mogelijk	Parlementaire agenda [08-10-2015] –	Het streven is om het wetsvoorstel
	begin van dat jaar, zal een	AO Patiëntveiligheid (4184)	na de zomer van 2016 aan de
	wetsvoorstel tot aanpassing van de		Tweede Kamer te sturen
	Wet BIG (o.a. betere bescherming
	cliënten cosmetische sector,
	procedure wegens ongeschiktheid)
	bij de Kamer worden ingediend (blz.
	11, 14, 22). 2015-325
6256	Een voorstel van wet tot wijziging	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Het streven is om het wetsvoorstel
	van de Wet BIG (voorbehouden	Schriftelijke Kamervragen begroting	na de zomer van 2016 aan de
	handelingen) zal zo snel mogelijk	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	Tweede Kamer te sturen
	aan de Kamer worden voorgelegd
	(2015-346)
6306	In 2016 wordt een wetsvoorstel	Parlementaire agenda [19-11-2015] –	Het streven is om het wetsvoorstel
	Wijziging Wet BIG bij de Kamer	AO evaluatie wet BIG/Medisch	na de zomer van 2016 aan de
	ingediend met betrekking tot	tuchtrecht/Medisch beroepsgeheim	Tweede Kamer te sturen
	cosmetische handelingen en het	(4260)
	tuchtrecht, waarbij o.a. wordt
	ingegaan op toepassing van
	BIG-registratienummers en een
	strafrechtelijk algeheel beroeps-
	verbod in de zorg (blz. 15, 25, 26, 27).
	2015-357
6335	Eind 2016 ontvangt de Kamer een	Parlementaire agenda [18-02-2016] –	Hierover is nader overleg met de
	wetsvoorstel tot wijziging van de	AO Arbeidsmarktbeleid	verschillende beroepsverenigingen
	Wet BIG inzake nieuwe beroepen	zorgsector/TSN (4325)	nodig. Het streven is om dat
	(2016-6)		wetsvoorstel in het najaar van 2016 in internetconsultatie te brengen en rond de zomer van 2017 naar de Tweede Kamer te sturen.

Toezeggingen afgedaan sinds de vorige begroting

ID

Omschrijving

Vindplaats

Stand van zaken

3900                 De Minister zal bij het ECDC

gegevens opvragen over hoe de verschillende landen omgaan met de uitbraak van bepaalde ziekten (bof, mazelen, kinkhoest, polio e.c.) (blz. 11)

Parlementaire agenda [24-11-2011] – AO Formele Raad WSBVC (2881)

Uitgaande brief [17-12-2015] – Stand van zaken moties en toezeggingen (34 300-XVI-150) (18 755)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
3929	De Kamer zal een standpunt	Parlementaire agenda [05-03-2012]	Uitgaande brief [06-10-2015] –
	ontvangen over een aan de	– Notaoverleg Landelijke nota	Standpunt Health Checks (32 793-199)
	Gezondheidsraad te vragen advies	Gezondheidsbeleid (2969)	(18 436)
	over de voorwaarden waaraan de
	fulll body scan moet voldoen als
	mensen deze zelf, op eigen kosten,
	willen laten maken. Hierin wordt
	o.a. ingegaan op het laten
	verrichten van scans door
	ziekenhuizen buiten de reguliere
	uren, de vervolgkosten, en de
	aanprijzende spotjes (blz. 44, 45, 54,
	55, 80, 81).
4431	De Kamer zal een inventarisatie	Parlementaire agenda [06-10-2011]	Uitgaande brief [03-05-2016] –
	ontvangen van best practices in de	– AO Informele Sportraad (EU)	Verzamelbrief april (34 300-XVI-160)
	Europese Unie in verband met het	(2880)	(19 277)
	voorkomen van wangedrag en
	geweld op het veld (blz. 8, 12).
4454	In de loop van 2013 zal het	Parlementaire agenda [17-12-2012]	alleen toezegging 6289 blijft staan
	wetsvoorstel Regels ter oplossing	– Wetgevingsoverleg Sport en	met een verwijzing naar de andere
	privacyprobleem dopingcontroles	Bewegen (onderdeel begroting	vier toezeggingen, die over hetzelfde
	bij de Kamer worden ingediend (blz.	VWS) (3376)	gaan. De omschrijving en de stand
	33).		van zaken bij deze toezegging is de meest actuele.
4664	Periodieke rapportage aan de	Parlementaire agenda [06-06-2013]	Uitgaande brief [06-07-2016] –
	Tweede Kamer over implementatie	– AO Geneesmiddelen (3478)	Programma Aanpak verspilling in de
	van de meldingen verspillingen in		zorg (19 576)
	de zorg via het meldpunt.
4885	De KNMG onderzoekt welke	Uitgaande brief [30-10-2013] –	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	specifiek af te bakenen bij welke	Antwoorden eerste termijn	van zaken moties en toezeggingen
	groepen er situaties zouden kunnen	behandeling Begroting VWS 2014	zomer 2016 (19601)
	voordoen waarbij de overheid een	(2013Z20682) (16 453)
	rol zou moeten nemen in de
	financiering van tolken. De Minister
	wacht de resultaten van dit
	onderzoek af. Zodra het resultaat
	bekend is, zal de Minister de Kamer
	hierover informeren.
4927	De Kamer ontvangt een	Parlementaire agenda [04-12-2013]	Dit wetsvoorstel is op 1 februari jl.
	wetsvoorstel inzake de digitale polis	-  AO Zorgverzekeringswet (3780)	naar de Kamer gestuurd.
	(blz. ).
4929	De Kamer zal per brief worden	Parlementaire agenda [04-12-2013]	Nota naar aanleiding van het verslag
	geïnformeerd over de tot dusverre	-  AO Zorgverzekeringswet (3780)	bij het wetsvoorstel Zvw-pgb
	opgedane ervaringen en gesigna-		(Kamerstuk 34 233, nr. 6)
	leerde knelpunten met het
	instrument pgb in de Zvw (blz. 48).
4937	Bij de invoering van de nieuwe Wet	Parlementaire agenda [04-09-2013]	Uitgaande brief [07-07-2016] –
	verplichte ggz zullen artikelen	– -Plenair debat Wetsvoorstel Zorg	voorstel van wet, houdende regels
	worden opgenomen over de	en Dwang 31 966 1ste termijn	voor het kunnen verlenen van
	toepassing over en weer tussen de	(3732)	verplichte zorg aan een persoon met
	Wet zorg en dwang en de Wet		een psychische stoornis (Wet
	verplichte ggz bij dubbele proble-		verplichte geestelijke gezond-
	matiek (blz. 106-8-17).		heidszorg) (Kamerstukken II 2009/10, 32 399), (19 580)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
4965	De Minister stuurt de TK een	Parlementaire agenda [12-12-2013]	Uitgaande brief [17-09-2015] – Proces
	«spoorboekje» van de lopende	-  AO Eerstelijnszorg (3779)	en tussenstand monitors eerste lijn
	zaken op het vlak van bekostigingen		(33 578-17) (18 374)
	(huisartsenzorg, multidisciplinaire
	zorg, wijkverpleging, uitkomstbe-
	kostiging, proeftuinen en hoe dat in
	elkaar haakt).
4999	Er wordt een werkwijzer voor het	Parlementaire agenda [27-01-2014]	Uitgaande brief [08-07-2016] –
	opstellen van MKBA’s gemaakt. In	– Nota overleg inzake preventie-	Aanbieding Werkwijzer kosten-
	dit kader wordt het RIVM onderzoek	beleid (NPP) (3797)	batenanalyses in het sociale domein
	naar kosten/baten van preventie	Geplande brief [08-07-2016] – MKBA	(19 598)
	door de Minister aan de Kamer	werkwijzer Sociaal Domein (70)
	gestuurd.
5002	Minister zal bekijken welke	Parlementaire agenda [27-01-2014]	Uitgaande brief [18-05-2016] –
	mogelijkheden er zijn om bestaande	– Nota overleg inzake preventie-	Aanbieding «Staat van Volksge-
	rapportage over gezondheid en	beleid (NPP) (3797)	zondheid en Zorg» (32 620-170)
	zorg samen te voegen. Als dit	Geplande brief [18-05-2016] –	(19 301)
	succesvol is zal ze de TK daarover	Samenvattende rapportage «De
	informeren.	Staat van Volksgezondheid en Zorg» (71)
5202	Toezegging Overleg met VNG en	Parlementaire agenda [11-02-2014]	Uitgaande brief [17-09-2015] –
	het Kwaliteitsinstituut (33 674/	– Behandeling Jeugdwet (3834)	Halfjaarlijkse stand van zaken
	33 684) De Staatssecretaris van		toezeggingen (18 371)
	Volksgezondheid, Welzijn en Sport
	zegt de Kamer, naar aanleiding van
	vragen van de leden Beuving
	(PvdA) en Slagter-Roukema (SP),
	toe in overleg te treden met de VNG
	en het Kwaliteitsinstituut over het
	invullen van de medeverantwoorde-
	lijkheid van gemeenten voor
	wetenschappelijk onderzoek,
	richtlijnontwikkeling, opleidingen,
	innovatie en instellingen en de
	onderlinge samenwerking en
	verantwoordelijkheden tussen Rijk,
	Gemeente en Kwaliteitsinstituut.
5267	De Kamer zal de Nota naar	Parlementaire agenda [26-06-2014]	Uitgaande brief [14-03-2016] –
	aanleiding van het VSO n.a.v. de	– Plenaire behandeling wetsvoorstel	Voortgangsrapportage goed bestuur
	brief Goed bestuur (19 september	Winst (1e termijn) (3905)	in de zorg (32 012-37) (19 053)
	2013) uiterlijk in oktober, vóór het
	herfstreces aan de Kamer sturen.
	Hierin meenemen meldingsplicht
	statutenwijziging ziekenhuizen bij
	CIBG (motie 1).
5291	Na de zomer zal het rapport van het	Parlementaire agenda [10-06-2014]	Uitgaande brief [03-11-2015] –
	Trimbos-instituut over mogelijke	– TK WGO Jaarverslag 2013 (3893)	Beleidsvisie drugspreventie
	veranderingen in de jongeren-		(24 077-357) (18 577)
	cultuur die ertoe leiden dat met het
	oog op de volksgezondheid ook
	moet worden gekeken naar andere
	aspecten en andere drugs naar de
	Kamer worden gezonden (blz. 22,
	30). 2014-154
5297	De Kamer ontvangt voor de zomer	Parlementaire agenda [06-02-2014]	Uitgaande brief [06-03-2015] –
	het MSM-rapport. (blz. 18, 27)	-  AO Bloedvoorziening (3604)	Onderzoeksrapport MSM & Bloeddo-
		Geplande brief [15-09-2015] –	natie (29 447-30) (17 733)
		Standpunt op MSM en bloeddo-
		natie (206)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5306	Toezegging Periodieke informatie	Parlementaire agenda [27-05-2014]	Is afgedaan met brief van Min BZK
	wetten sociaal domein (33 726)	– Plenaire behandeling afschaffing	van 13 mei 2016, betreffende
	(T01932)De Staatssecretaris van	WTCG/CER (hele dag + avond)	Aanbieding overall rapportage
	VWS zal de Kamer periodiek	precieze tijden volgen nog (3883)	sociaal domein
	informeren over de resultaten van
	de afzonderlijke wetten in het
	sociaal domein.
5325	De Kamer zal worden geïnformeerd	Parlementaire agenda [02-07-2014]	Uitgaande brief [20-10-2015] – Stand
	over de vraag of de protocollen van	-  AO Pakketmaatregelen (3863)	van zaken moties en toezeggingen
	gynaecologen en plastisch		(34 300-XVI-11) (18 501)
	chirurgen inzake hersteloperaties
	van slachtoffers van genitale
	verminking aanleiding geven tot
	financiering, los van opname in het
	pakket. 2014-176
5366	In de vernieuwingsagenda zal	Parlementaire agenda [23-09-2014]	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	worden ingegaan op het onderzoek	– 2de termijn behandeling WLZ	Waardig leven met zorg (34 104-105)
	naar de bekostiging van de zorg,	antwoord Staatssecretaris (3942)	(18 978)
	inclusief de mogelijkheden van de
	eenloketgedachte en een combi-
	natie van budgetten over de
	schotten heen (blz. 4-17-9,10,11)
5388	Voor het wetgevingsoverleg	Parlementaire agenda [02-07-2014]	Uitgaande brief [23-06-2016] –
	Sportbeleid zal de Kamer input	– AO Sport (3877)	Voortgangsbrief Sport juni 2016
	ontvangen over de pensioenen van		(19 469)
	topsporters (blz. 23). 2014-197
5403	Medio 2015 zal de Kamer worden	Parlementaire agenda [03-07-2014]	Uitgaande brief [17-09-2015] – Proces
	geïnformeerd over zowel de	– AO Eerstelijnszorg met de	en tussenstand monitors eerste lijn
	financiële monitoring als de	Minister ook met de stas (3897)	(33 578-17) (18 374)
	monitoring van het inkoopproces
	en de effecten van zowel de nieuwe
	bekostiging van de huisartsenzorg
	als die van de wijkverpleging; in
	deze stand-van-zakenbrief zal ook
	worden ingegaan op de betaaltitel
	voor shared savings en op de
	uitkomsten van het overleg inzake
	Treeknormen voor de wachtlijst
	voor veropleegkundigen. (blz. 16,
	40).
5489	De Kamer zal over een half jaar een	Parlementaire agenda [02-10-2014]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	update ontvangen van hetgeen in	-  AO Geneesmiddelenbeleid (3914)	van zaken moties en toezeggingen
	het bestuurlijk overleg farmacie is		zomer 2016 (19601)
	besproken. Tevens zal daarin
	worden ingegaan op het overleg
	over de eerste lijn inzake het
	toepassen van de bekostiging van
	de huisarts op de apotheker
	(2014-229)
5492	Eind 2014 zal de Kamer worden	Parlementaire agenda [02-10-2014]	Uitgaande brief [05-04-2016] – Stand
	geïnformeerd over de resultaten/	-  AO Geneesmiddelenbeleid (3914)	van zaken brief vervalste geneesmid-
	afspraken met het veld over een	Geplande brief [30-03-2016] – Plan	delen (29 477-369) (19 179)
	plan van aanpak over meldingen	van aanpak stroomlijnen meldingen
	van vervalsingen van medicijnen	vervalsingen (109)
	(2014-233)
5497	De Minister zal in een brief aan de	Parlementaire agenda [02-10-2014]	Uitgaande brief [05-10-2015] –
	Kamer ingaan op innovatie als	-  AO Geneesmiddelenbeleid (3914)	Medisch technologische innovatie en
	speerpunt van beleid en op het		topsector Life Science and Health
	topsectorenbeleid (2014-238)		(32 637-202) (18 426)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5501	Eind 2014 zal de Kamer worden	Parlementaire agenda [09-10-2014]	Uitgaande brief [22-10-2015] –
	bericht over de vraag hoeveel	-  AO Alcoholbeleid (3840)	Aankooppogingen alcohol door
	gemeenten wel dan niet preventie-		jongeren, en de inzet van testkopers
	en handhavingsplannen hebben;		(27 565-137) (18 508)
	hierbij zal tevens worden ingegaan
	op de eventuele inzet van jongeren-
	teams (blz. 25,33,40). 2014-259
5504	In het voorjaar van 2015 zal de	Parlementaire agenda [09-10-2014]	Uitgaande brief [22-10-2015] –
	Kamer worden bericht over de inzet	-  AO Alcoholbeleid (3840)	Aankooppogingen alcohol door
	van jongeren als mysteryshopper		jongeren, en de inzet van testkopers
	(Brits systeem) in het kader van de		(27 565-137) (18 508)
	handhaving van de leeftijdsgrens
	bij verkoop van alcohol (blz. 29/30).
	2014-262
5512	Zodra het hele financiële plaatje van	Parlementaire agenda [03-11-2014]	Juridische en financiële analyse
	de gevolgen van het Bridport-arrest	– AO wetgevingsoverleg Sport en	verruiming btw-sportvrijstelling, door
	en mogelijke oplossingen bekend	Bewegen (3941)	min Fin gestuurd
	zijn, zal de Kamer worden geïnfor-
	meerd (blz. 22). 2014-243
5513	Begin 2015 zal de Kamer worden	Parlementaire agenda [03-11-2014]	Uitgaande brief [23-06-2016] –
	geïnformeerd over de stand van	– AO wetgevingsoverleg Sport en	Voortgangsbrief Sport juni 2016
	zaken van het traject rond een	Bewegen (3941)	(19 469)
	overbruggings- of pensioenregeling
	voor topsporters, inclusief een
	reactie op de brief van Henk Grol
	(blz. 24). 2014-244
5514	Begin 2015 zal de Kamer worden	Parlementaire agenda [03-11-2014]	Uitgaande brief [04-07-2016] –
	bericht over de stand van zaken	– AO wetgevingsoverleg Sport en	Initiatiefnota van het lid Bruins Slot
	betreffende een mogelijke	Bewegen (3941)	inzake Vrijwilligers zijn kampioenen
	aanpassing van de regeling		(19 547)
	vrijwilligersvergoedingen (blz. 24).
	2014-245
5521	De Kamer zal worden geïnformeerd	Parlementaire agenda [03-11-2014]	Uitgaande brief [30-10-2015] –
	over de uitkomsten van de	– AO wetgevingsoverleg Sport en	Toezegging over het gebruik van
	gesprekken tussen verschillende	Bewegen (3941)	buitenruimten (30 234-140) (18 563)
	buitensportbonden en beheerders
	over de vraag hoe het gebruik, het
	beheer en het onderhoud van
	wandel-, fiets- en ruiterpaden in de
	toekomst het beste georganiseerd
	kunnen worden, met een reactie
	van de Staatssecretaris van EZ en
	de Minister van VWS (blz. 40, 41).
	2014-252
5529	Begin 2015 zal de Kamer een	Parlementaire agenda [10-09-2014]	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	voorstel voor een vernieuwingsa-	– Plenaire behandeling Wlz – (1e	Waardig leven met zorg (34 104-105)
	genda (incl. voortgang onderdelen	termijn Kamer) (3935)	(18 978)
	agenda, aanpak, samenwerkende
	partijen, tijdschema’s voor
	bespreking en voortgangsinfor-
	matie, experimenten) ontvangen
	(blz. 108-9-6).
5530	Voor de begrotingsbehandeling zal	Parlementaire agenda [10-09-2014]	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	de Kamer een overzicht ontvangen	– Plenaire behandeling Wlz – (1e	Waardig leven met zorg (34 104-105)
	van wat de afgelopen vijf jaar is	termijn Kamer) (3935)	(18 978)
	gedaan c.q. nog loopt op het terrein
	van de langdurige zorg met
	initiatieven, experimenten, agenda’s
	etc. (o.a. «In voor zorg!») en wat
	daarvan is geleerd (blz. 108-9-7).

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5533	Voor eind 2014 zal de Kamer een	Parlementaire agenda [10-09-2014]	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	overzicht van de voor- en nadelen	– Plenaire behandeling Wlz – (1e	Waardig leven met zorg (34 104-105)
	van verschillende vormen van	termijn Kamer) (3935)	(18 978)
	persoonsvolgende bekostiging,
	inclusief buitenlandse voorbeelden,
	ontvangen (blz. 108-9-13,14)
5537	De Kamer zal een plan van aanpak	Parlementaire agenda [10-09-2014]	Uitgaande brief [19-02-2016] –
	voor de vermindering van de	– Plenaire behandeling Wlz – (1e	Voortgangsrapportage 2 Waardigheid
	regeldruk en de administratieve	termijn Kamer) (3935)	en Trots, liefdevolle zorg voor onze
	lasten ontvangen, waarbij zal		ouderen (31765-194) (18 965)
	worden ingegaan op de keurmerken		Uitgaande brief [15-06-2016] – Meer
	(blz. 10809-20).		tijd voor zorg: merkbaar minder regeldruk (29 515-388) (19 437)
5542	Voor de fraudedebatten) zal de	Parlementaire agenda [10-09-2014]	Uitgaande brief [29-10-2015] –
	Kamer in de rapportages worden	– Plenaire behandeling Wlz – (1e	Voortgang programma Rechtmatige
	geïnformeerd over welke soorten	termijn Kamer) (3935)	Zorg 2015 (28 828-93) (18 549)
	zorgfraude het gaat, hoe dat in
	elkaar steekt, de aantallen, en of alle
	mogelijkheden zijn benut voordat
	wordt overgegaan tot het
	doorbreken van het medisch
	beroepsgeheim (blz. 108-9-28).
5557	De Kamer zal een brief ontvangen	Parlementaire agenda [23-09-2014]	Uitgaande brief [29-10-2015] –
	waarin, mede in het licht van het	– 2de termijn behandeling Wlz	Voortgang programma Rechtmatige
	medisch beroepsgeheim, wordt	antwoord Staatssecretaris (3942)	Zorg 2015 (28 828-93) (18 549)
	aangegeven welke instrumenten er
	zijn om fraude aan te pakken en
	waar het mogelijk tekortschiet (blz.
	4-17-28). 2014-299
5559	Binnen een jaar geeft de Minister de	Parlementaire agenda [23-09-2014]	Uitgaande brief [01-09-2015] – brief
	Kamer uitsluitsel of er een goed	– AO Risicoverevening (3933)	risicodragendheid 2016 (29 689-644)
	risicovereveningsmodel voor de		(18 279)
	ggz te maken is (2014-304)
5579	Begin 2015 zal de Kamer worden	Parlementaire agenda [30-10-2014]	Uitgaande brief [06-06-2016] –
	bericht over de resultaten van het	-  AO IGZ (3939)	Wijziging van de Gezondheidswet en
	onderzoek naar de mogelijkheden		de Wet op de jeugdzorg teneinde een
	om rapporten van de IGZ zodanig te		mogelijkheid op te nemen tot
	anonimiseren dat zij openbaar		openbaarmaking van informatie over
	kunnen worden gemaakt (blz. 22).		de naleving en uitvoering van
	2014-313		regelgeving, besluiten tot het opleggen van sancties daarbij inbegrepen (34 111) (34 111-10) (19 369)
5580	De Minister zal het beleidskader op	Parlementaire agenda [30-10-2014]	Uitgaande brief [13-01-2016] – Goede
	basis waarvan de IGZ haar	-  AO IGZ (3939)	zorg vraagt om goed bestuur –
	toezichtskader kan aanscherpen of		Beleidskader (32 012-35) (18 811)
	aanpassen naar de Kamer sturen
	(blz. 26/27, 33). 2014-314
5581	De Kamer zal worden geïnformeerd	Parlementaire agenda [30-10-2014]	Uitgaande brief [17-12-2015] – Stand
	over de voors en tegens van een	-  AO IGZ (3939)	van zaken moties en toezeggingen
	zwarte doos in een operatiekamer		(34 300-XVI-150) (18 755)
	(blz. 29). 2014-315
5592	De Staatssecretaris van VWS zal de	Parlementaire agenda [25-11-2014]	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	Kamer, naar aanleiding van een	– Plenair debat Wet langdurige zorg	Waardig leven met zorg (Eerste
	opmerking van het lid Flierman,	Wlz (33 891) (3995)	Kamer) (18 979)
	voor de zomer van 2015 de
	zorgvernieuwingsagenda toesturen.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5595	De Staatssecretaris van VWS zegt	Parlementaire agenda [25-11-2014]	Uitgaande brief [03-05-2016] –
	de Kamer, naar aanleiding van een	– Plenair debat Wet langdurige zorg	Halfjaarlijkse stand van zaken
	opmerking van het lid Flierman, toe	Wlz (33 891) (3995)	toezeggingen (19 275)
	na te gaan in hoeverre de verhuur-
	dersheffing een knelpunt is om
	nieuwe vormen van zorg en wonen
	gecombineerd te realiseren.
5601	De Staatssecretaris van VWS zegt	Parlementaire agenda [25-11-2014]	Uitgaande brief [17-09-2015] –
	de Kamer, naar aanleiding van een	– Plenair debat Wet langdurige zorg	Halfjaarlijkse stand van zaken
	vraag van het lid Barth, toe ten	Wlz (33 891) (3995)	toezeggingen (18 371)
	aanzien van de solvabiliteitsproble-
	matiek van zorginstellingen zo
	nodig in overleg te treden met de
	banken.
5602	De Staatssecretaris van VWS zegt	Parlementaire agenda [25-11-2014]	Uitgaande brief [26-02-2016] –
	de Kamer, naar aanleiding van een	– Plenair debat Wet langdurige zorg	Waardig leven met zorg (Eerste
	vraag van het lid Kuiper, toe de	Wlz (33 891) (3995)	Kamer) (18 979)
	vernieuwingsagenda mede te
	baseren op grensoverschrijdende
	experimenten, waaronder
	experimenten op het vlak van de
	dementiezorg.
5615	De Kamer zal worden geïnformeerd	Parlementaire agenda [11-12-2014]	Uitgaande brief [02-11-2015] – Derde
	over de capaciteitsraming van de	– AO Voortgang decentralisatie	voortgangsrapportage HLZ
	wijkverpleegkundige zorg.	Zorg (3964)	(34 104-83) (18 572)
5631	De Kamer wordt in het voorjaar	Parlementaire agenda [12-11-2014]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	nader bericht over de	– Verzamel AO Euthanasie (3958)	van zaken moties en toezeggingen
	niet-reanimeerpenning/		zomer 2016 (19 601)
	wilsverklaring (blz. 23 en 24).
5634	De Kamer zal een evaluatie	Parlementaire agenda [10-12-2014]	Uitgaande brief [08-03-2016] –
	ontvangen van het faillissement van	– AO Ziekenhuizen Sionsberg,	Evaluatie faillissementen Ruwaard
	het Ruwaard van Putten Ziekenhuis	Golfstroom en De Triade (4001)	van Putten en De Sionsberg (31 016-92) (19 027)
5649	De uitvoeringstoets en het	Parlementaire agenda [03-03-2015]	KPMG onderzoek 4 augustus 2015.
	onafhankelijk evaluatie-onderzoek	– AO Uitbetalingsproblematiek van	De AR heeft in mei 2015 het evaluatie
	zal rond de zomer aan de Kamer	persoonsgebonden budgetten door	onderzoek afgerond.
	worden gezonden (2015-35)	de SVB (4088)
5667	In het najaar van 2015 ontvangt de	Parlementaire agenda [03-11-2014]	Uitgaande brief [10-11-2015] –
	Kamer de eerste CBS-publicaties	– Wetgevingsoverleg onderdeel	Voortgang gedecentraliseerd
	over de jeugdhulp onder de nieuwe	jeugdzorg uit de begroting van	jeugdstelsel (31 839-497) (18 594)
	Jeugdwet (blz. 47).	VWS en VenJ (3944) Geplande brief [21-12-2015] – Voortgangsbrief Jeugd (76)
5668	In het najaar van 2015 ontvangt de	Parlementaire agenda [03-11-2014]	Uitgaande brief [17-12-2015] – Stand
	Kamer een jeugdmonitor van het	– Wetgevingsoverleg onderdeel	van zaken moties en toezeggingen
	CBS met de jeugdhulpcijfers in	jeugdzorg uit de begroting van	(34 300-XVI-150) (18 755)
	relatie tot de maatschappelijke	VWS en VenJ (3944)
	indicatoren (blz. 47)	Geplande brief [31-12-2015] – Jeugdmonitor van het CBS met de jeugdhulpcijfers in relatie tot de maatschappelijke indicatoren (381)
5684	De Kamer zal een reactie ontvangen	Parlementaire agenda [25-03-2015]	Uitgaande brief [05-07-2016] –
	op het rapport inzake herberekening	-  AO Geneesmiddelenbeleid (4068)	Herberekening GVS (19 564)
	van het GVS

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5685	In het najaar verschijnt een nieuwe	Parlementaire agenda [25-03-2015]	Uitgaande brief [29-01-2016] – Visie
	visie Geneesmiddelenbeleid in	-  AO Geneesmiddelenbeleid (4068)	op geneesmiddelen: Nieuwe
	europees perspectief		geneesmiddelen snel bij de patiënt tegen aanvaardbare kosten (29 477-358) (18 886)
5688	In het najaar verschijnt de evaluatie	Parlementaire agenda [25-03-2015]	Uitgaande brief [20-11-2015] –
	overheveling.	-  AO Geneesmiddelenbeleid (4068)	Evaluatie overheveling geneesmid-
		Geplande brief [31-03-2016] –	delen (29 477-352) (18 628)
		Standpunt op overheveling
		geneesmiddelen (479)
5694	Voor de zomer zal de Kamer	Parlementaire agenda [21-01-2015]	Uitgaande brief [13-10-2015] –
	worden geïnformeerd over de	-  AO GGZ (3967)	Aanbieding uitkomsten
	uitkomsten van het overleg met		NZa-onderzoek bekostiging gespecia-
	verzekeraars over de belemme-		liseerde GGZ voor doven en
	ringen bij de inkoop van ggz-zorg		slechthorenden (254–287) (18 472)
	voor doven en slechthorenden in
	De Riethorst, alsmede over de
	resultaten van het onderzoek van de
	NZa naar structurele bekostiging
	(blz. 30/31).
5698	De Kamer zal nadere informatie	Parlementaire agenda [21-01-2015]	Uitgaande brief [23-06-2016] – zorg
	ontvangen over de zorg voor	-  AO GGZ (3967)	voor kinderen van ouders met
	kinderen van verslaafde ouders en		psychische problemen en kinderen
	of die aanvulling behoeft (blz.		van verslaafde ouders (31 839-525)
	46/47).		(19 474)
5711	In het kader van de beantwoording	Parlementaire agenda [11-02-2015]	Uitgaande brief [15-03-2016] – Veilig
	van het schriftelijk overleg over de	– AO Invoering integrale bekos-	melden (29 282-247) (19 060)
	Evaluatie van de Wet BIG (inbreng	tiging in de medisch specialistische
	22 januari 2015) zal de stand van	zorg (4035)
	zaken m.b.t. het lopend project
	worden geschetst
5713	Voor de komende begrotingsbehan-	Parlementaire agenda [11-02-2015]	Uitgaande brief [13-10-2015] –
	deling zal de Kamer worden	– AO Invoering integrale bekos-	Subsidieregeling integrale tarieven
	geïnformeerd over het gebruik en	tiging in de medisch specialistische	(29 248-288) (18 470)
	de uitsplitsing van de subsidiere-	zorg (4035)
	geling en de inbreng van de
	medisch-specialisten
5719	De Kamer zal maandelijks worden	Parlementaire agenda [04-02-2015]	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	gerapporteerd over de voortgang	– Debat over noodscenario’s voor	Toekomst van de uitvoering van het
	inzake het oplossen van problemen	pgb-houders en de gevolgen	pgb, (19 455)
	rond de invoering van het	daarvan (4063)
	trekkingsrecht pgb, zoals over
	afhandeling declaraties binnen 5 à
	10 werkdagen, stand van zaken
	afspraken, traject van ambtshalve
	goedgekeurde zorgovereen-
	komsten, en telefonische bereik-
	baarheid en performance SVB
5721	Voorstellen om de problemen rond	Parlementaire agenda [04-02-2015]	Uitgaande brief [04-09-2015] –
	de invoering van het trekkingsrecht	– Debat over noodscenario’s voor	Bestuurlijke afspraken over het
	pgb structureel op te lossen en het	pgb-houders en de gevolgen	trekkingsrecht pgb (25 657-202)
	systeem pgb-proof te maken zullen	daarvan (4063)	(18 320)
	de Kamer op een zodanig tijdstip
	bereiken dat zij voor de zomer
	gerealiseerd kunnen worden

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5722	Voor de zomer 2015 wordt in de	Parlementaire agenda [12-02-2015]	Het wetsvoorstel over het implanta-
	ministerraad het wetsvoorstel	-  AO Hulpmiddelenbeleid (3937)	tenregister is op 31 mei 2016
	inzake verankering implantatenre-		ingediend bij de Tweede Kamer.
	gister behandeld, waarna
	doorzending naar de Raad van
	State en indiening bij de Kamer zal
	volgen
5723	Voor de zomer 2015 zal een	Parlementaire agenda [12-02-2015]	Voor toezegging 5723 is op
	wetsvoorstel tot wijziging van de	-  AO Hulpmiddelenbeleid (3937)	29 oktober 2015 een brief naar de
	Wet medische hulpmiddelen bij de		Koning gegaan om het wetsvoorstel
	Kamer worden ingediend, met o.a.		aan de Kamer aan te bieden. De brief
	een toezichtstitel voor de IGZ bij		aan de Koning heeft een
	oneigenlijke gedragsbeïnvloeding		WJZ-nummer: 786738–138450-WJZDe wetswijziging is bij de Kamer binnengekomen met de volgende stuknummers: TK 2014–15, 34 330 nrs. 1 t/m3. Met deze toezending is de toezegging afgedaan.
5724	Rond de zomer van 2015 zal de	Parlementaire agenda [12-02-2015]	Uitgaande brief [06-10-2015] –
	Kamer worden geïnformeerd over	-  AO Hulpmiddelenbeleid (3937)	Bijwerkingen implantaten (32 805-43)
	het eventueel inschakelen van		(18 435)
	Lareb voor het bijhouden van
	bijwerkingen van hulpmiddelen
5725	De kamer zal in de zomer 2015	Parlementaire agenda [12-02-2015]	Uitgaande brief [13-10-2015] –
	worden geïnformeerd over	-  AO Hulpmiddelenbeleid (3937)	ZonMW verkenning hulpmiddelen
	eventueel onderzoek van Nza naar	Geplande brief [01-10-2015] –	(32 805-44) (18 467)
	het inkoopbeleid van zorgverzeke-	ZonMW verkenning hulpmiddelen
	raars. Daartoe zal overleg met	(228)
	toezichthouders, verzekeraars en
	andere betrokkenen over het
	inkoopbeleid in relatie tot de
	invulling van de zorgplicht worden
	gevoerd.
5743	De Kamer zal een beleidsreactie	Parlementaire agenda [26-02-2015]	Uitgaande brief [06-10-2015] –
	ontvangen op het advies van de	– AO Preventiebeleid (4037)	Standpunt Health Checks (32 793-199)
	Gezondheidsraad over health		(18 436)
	checks, dat op 25 maart verschijnt.
5744	De volgende rapportage over Sport	Parlementaire agenda [26-02-2015]	Uitgaande brief [17-11-2015] –
	en Bewegen in de Buurt (buurt-	– AO Preventiebeleid (4037)	Voortgangsbrief Sport (30 234-141)
	sportcoaches) wordt in 2017 naar	Geplande brief [31-10-2016] – De	(18 616)
	de Kamer gezonden	volgende rapportage over Sport en Bewegen in de Buurt wordt in het najaar naar de Kamer gezonden (88)
5745	Eind 2015, in de aanloop van het	Parlementaire agenda [26-02-2015]	Uitgaande brief [17-12-2015] –
	Nederlands EU-voorzitterschap, zal	– AO Preventiebeleid (4037)	Voortgang Akkoord Verbetering
	de Kamer worden geïnformeerd		Productsamenstelling en inzet
	over een inventarisatie van		productverbetering in de EU
	verbetering van productsamenstel-		(32 793-205) (18 760)
	lingen in andere EU-lidstaten (blz.
	41,43,46).
5749	De Kamer wordt op gezette tijden	Parlementaire agenda [26-02-2015]	Uitgaande brief [05-10-2015] –
	geïnformeerd over het stimulerings-	– AO Preventiebeleid (4037)	Stimuleringsprogramma
	programma voor de publieke		Betrouwbare Publieke Gezondheid
	gezondheid en de monitoring		(32 620-166) (18 429)
	daarvan (blz. 30,47).

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5752	Eind 2015 zal de Kamer een reactie	Parlementaire agenda [26-02-2015]	Uitgaande brief [25-03-2016] –
	ontvangen op de motie-Wolbert	– AO Preventiebeleid (4037)	Preventie in het zorgstelsel: van
	(34 000, XVI, nr. 65) over de		goede bedoelingen naar het in de
	betaaltitel in de Zorgverzeke-		praktijk ontwikkelen van resultaten
	ringswet, waarbij ook wordt		(32 793-213) (19 120)
	ingegaan op een rapport van
	ZonMw over diverse manieren van
	financiering van preventie (blz. 29, 49)
5753	De Kamer wordt bericht over een	Parlementaire agenda [26-02-2015]	Uitgaande brief [04-12-2015] –
	eventueel vervolgevaaluatie naar	– AO Preventiebeleid (4037)	Landelijke nota gezondheidsbeleid
	artikel 5a Wet publieke gezondheid		2016-2019 (32 793-204) (18 681)
	(blz. 45).
5755	De Kamer zal zo mogelijk voor de	Parlementaire agenda [12-03-2015]	Uitgaande brief [18-09-2015] –
	zomer een reactie ontvangen op de	– AO Orgaandonatie (4036)	Orgaandonatie, actieplan VVD-fractie
	nota Aanvullende maatregelen		en nieuwe communicatiestrategie
	orgaandonatie van de VVD-fractie		(29 140-89) (18 377)
	en op andere suggesties ter
	vergroting van het aantal donoror-
	ganen (blz. 14, 17, 20, 28, 29).
5759	Rond de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [12-03-2015]	Uitgaande brief [18-09-2015] –
	informatie over de dan beschikbare	– AO Orgaandonatie (4036)	Orgaandonatie, actieplan VVD-fractie
	stand van zaken van de nieuwe	Geplande brief [30-09-2015] –	en nieuwe communicatiestrategie
	campagne (blz. 30).	Orgaandonatie, actieplan VVD-fractie en nieuwe communicatiestrategie (207)	(29 140-89) (18 377)
5768	De conceptwerkplannen van de	Parlementaire agenda [14-04-2015]	Uitgaande brief [01-09-2015] –
	diverse adviescolleges zullen in	-  (Plannings-) AO	Concept werkplannen (34 000-
	relatie tot elkaar worden bezien. Op	Informatievoorziening/toezending	XVI-118) (18 284)
	basis daarvan stuurt de Minister de	regeringsstukken (4096)
	Kamer een schets alvorens de
	vaststelling plaatsvindt. In de
	begeleidende brief zal de datum
	staan waarvoor de besluitvorming
	dient plaats te vinden. De schets
	wordt waarschijnlijk na de zomer
	naar de Kamer gestuurd. (2015-112)
5772	In overleg met de Kamer wordt	Parlementaire agenda [26-03-2015]	Uitgaande brief [10-06-2016] –
	besloten tot afbouw van de	– Voortgang uitbetalingsproble-	Trekkingsrecht pgb: voortgang en
	noodmaatregelen en het rapid	matiek pgb’s door de SVB (4094)	toezeggingen (19 404)
	response team (blz. 27). 2015-115
5773	Voor de zomer wordt de Kamer	Parlementaire agenda [26-03-2015]	Uitgaande brief [04-09-2015] –
	geïnformeerd over de uitkomsten	– Voortgang uitbetalingsproble-	Bestuurlijke afspraken over het
	van het verbeteringsplan (blz. 27).	matiek pgb’s door de SVB (4094)	trekkingsrecht pgb (25 657-202)
	2015-116		(18 320)
5775	Te zijner tijd zal de Kamer worden	Parlementaire agenda [26-03-2015]	afgedaan met brief SZW d.d.
	bericht of het ICT-systeem van de	– Voortgang uitbetalingsproble-	19 februari 2016 – kenmerk:
	SVB geschikt is om de te bedenken	matiek pgb’s door de SVB (4094)	2016.0000030255
	verbeteringen rond het trekkings-
	recht pgb te kunnen dragen (blz.
	28). 2015-118
5776	Tweemaandelijks ontvangt de	Parlementaire agenda [26-03-2015]	Uitgaande brief [17-03-2016] –
	Kamer een voortgangsrapportage	– Voortgang uitbetalingsproble-	Voortgang trekkingsrecht pgb
	over de voortgang van het	matiek pgb’s door de SVB (4094)	(25 657-235) (19 084)
	herstelplan (blz. 38). 2015-121

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5811	Vereenvoudig van het systeem	Parlementaire agenda [04-06-2015]	Uitgaande brief [04-09-2015] –
	uitwerken (voortgang meenemen in	– Pgb debat over uitbetaling van de	Bestuurlijke afspraken over het
	de periodieke voortgangsrap-	pgb’s (4175)	trekkingsrecht pgb (25 657-202)
	portage)		(18 320)
5819	De Kamer zal worden geïnformeerd	Mondelinge vraag lid Rutte over het	Uitgaande brief [13-10-2015] –
	over de resultaten van het overleg	bericht «huisartsen zijn slecht	Bereikbaarheid huisartsen
	met de LHV en de IGZ over de	bereikbaar» 14 april 2015	(29 247-214) (18 471)
	bereikbaarheid van huisartsen in
	gevallen waarin geen sprake is van
	spoed (blz. 75-3-2)
5820	De wijziging van het Warenwetbe-	Parlementaire agenda [09-04-2015]	Uitgaande brief [10-12-2015] –
	sluit bestuurlijke boeten, met een	– plenair debat wetswijziging	Aanbieding ontwerpbesluit houdende
	uitwerking van de verhoging van	Warenwet (4118)	wijziging van het Warenwetbesluit
	het boetemaximum en het		bestuurlijke boeten in verband met
	opnemen van een omzetgerela-		het stellen van regels over de
	teerde boete om stevige gevallen		omzetgerelateerde boete (33 775-20)
	van fraude en misleiding op het		(18 712)
	gebied van eerlijkheid in de handel
	en goede voorlichting aan de
	consument aan te pakken, zal zo
	spoedig mogelijk in procedure
	worden gebracht
5821	In samenwerking met de Staatsse-	Parlementaire agenda [09-04-2015]	Uitgaande brief [16-10-2015] –
	cretaris van EZ zal de Kamer een	– plenair debat wetswijziging	Toezichtkader NVWA 2015 (18 495)
	aangescherpt toezichtkader voor de	Warenwet (4118)
	NVWA worden voorgelegd, waarbij
	ook het Openbaar Ministerie wordt
	betrokken (blz. 74–9, 10, 11, 12, 13).
5830	Eind van dit jaar zullen de resul-	Parlementaire agenda [17-06-2015]	Uitgaande brief [17-12-2015] –
	taten van een vergelijkend	-  AO EU-Gzondheidsraad (3987)	Voortgang Akkoord Verbetering
	onderzoek naar productverbetering		Productsamenstelling en inzet
	naar de Kamer worden gezonden		productverbetering in de EU (32 793-205) (18 760)
5832	De Kamer zal een visiebrief	Parlementaire agenda [17-06-2015]	In plaats van een visiebrief te sturen
	ontvangen waarin de ambities van	-  AO EU-Gzondheidsraad (3987)	heeft de Minister op 9 december 2015
	het Nederlandse voorzitterschap		een presentatie gegeven in de TK.
	van de EU op het gebied van de		Hiermee komt geplande brief 101 te
	gezondheid (o.a. geneesmiddelen)		vervallen en is de toezegging
	worden geconcretiseerd		voldaan.
5834	Voor de begrotingbehandeling zal	Parlementaire agenda [26-05-2015]	Uitgaande brief [08-03-2016] –
	de Kamer worden geïnformeerd	– AO Ziekenhuiszorg & AO	Evaluatie faillissementen Ruwaard
	over de resultaten van de analyse	Ziekenhuiszorg en eerstelijnszorg in	van Putten en De Sionsberg
	van ziekenhuisfaillissementen en	krimpregio’s (4157)	(31 016-92) (19 027)
	over de lessen die daaruit te trekken
	zijn op basis van gesprekken met
	alle direct betrokken partijen in de
	regio’s
5846	De Kamer ontvangt regelmatig	Parlementaire agenda [29-04-2015]	Uitgaande brief [22-06-2016] –
	voortgangsrapportages (kwartaal-	– AO Decentralisatie jeugdzorg	Voortgang nieuw jeugdstelsel
	rapportages) over het nieuwe	(4067)	(31 839-524) (19 460)
	jeugdstelsel (blz. 30, 40).	Geplande brief [31-12-2015] – Kwartaalbrief Jeugd (231) Geplande brief [] – Vortgangsrap-portages (kwartaalrapportages) over het nieuwe jeugdstelsel (379)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5847	De Kamer wordt bericht over de	Parlementaire agenda [29-04-2015]	Uitgaande brief [10-11-2015] –
	uitkomsten van het overleg met de	– AO Decentralisatie jeugdzorg	Voortgang gedecentraliseerd
	Inspectie Jeugdzorg en de	(4067)	jeugdstelsel (31 839-497) (18 594)
	gemeenten (VNG) over de lijsten	Geplande brief [31-10-2015] –
	van nieuwe aanbieders en het	Lijsten nieuwe aanbieders en het
	toezicht daarop	toezicht daarop (338)
5848	De Kamer ontvangt in oktober de	Parlementaire agenda [29-04-2015]	Uitgaande brief [10-11-2015] –
	resultaten van onderzoek naar de	– AO Decentralisatie jeugdzorg	Voortgang gedecentraliseerd
	toegang van jeugdhulp, inclusief de	(4067)	jeugdstelsel (31 839-497) (18 594)
	CBS-cijfers over het gebruik van	Geplande brief [16-11-2015] –
	jeugdhulp	Onderzoek naar de toegang van jeugdhulp, incl. de CBS-cijfers (339)
5849	De Kamer wordt geïnformeerd over	Parlementaire agenda [29-04-2015]	Uitgaande brief [07-12-2015] –
	de informatievoorziening over pgb’s	– AO Decentralisatie jeugdzorg	Voortgang trekkingsrecht pgb
	door gemeenten (blz. 37, 41).	(4067) Geplande brief [31-01-2016] – Informatievoorziening over pgb’s door gemeenten (340)	(25 657-227) (18 694)
5858	De Minister onderzoekt of het	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Uitgaande brief [29-10-2015] – Samen
	mogelijk is een verbinding te	-  AO Pakketmaatregelen (4102)	beslissen (31 765-169) (18 548)
	leggen tussen te stringent
	pakketbeheer en medisch evaluatie-
	onderzoek. Terugkoppeling volgt
	voor de begroting
5859	De Minister gaat met zorgverzeke-	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Uitgaande brief [27-10-2015] –
	raars en ziekenhuizen bekijken waar	-  AO Pakketmaatregelen (4102)	Psychosociale zorg bij somatische
	de psychosociale behandeling al		aandoeningen (25 424-289) (18 525)
	integraal onderdeel is van de
	behandeling en hoe dit de norm kan
	worden. Ook hiervan is er een
	terugkoppeling voor de begroting
5860	Na de zomer komt er een reactie op	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Uitgaande brief [06-10-2015] –
	het advies van de Gezondheidsraad	-  AO Pakketmaatregelen (4102)	Standpunt Health Checks (32 793-199)
	over de totalbodyscan		(18 436)
5861	Voor de begroting komt er een brief	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Uitgaande brief [23-06-2016] – zorg
	met de resultaten van het	-  AO Pakketmaatregelen (4102)	voor kinderen van ouders met
	onderzoek naar de vraag hoe		psychische problemen en kinderen
	KOPP/KVO structureel gefinancierd		van verslaafde ouders (31 839-525)
	kan worden via de psychosociale		(19 474)
	weg of op een andere wijze
5863	De Kamer wordt geïnformeerd over	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Uitgaande brief [09-10-2015] –
	het gesprek dat ZN, ACM en VWS	-  AO Pakketmaatregelen (4102)	Beoordeling zorg basispakket Zvw
	voeren om ervoor te zorgen dat		(29 689-660) (18 451)
	verzekeraars dezelfde zorg wel en
	niet vergoeden in het kader van
	maatwerk bij stringent pakket-
	beheer
5864	Voor de begroting komt er een	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Uitgaande brief [20-05-2016] –
	reactie op het advies van het	-  AO Pakketmaatregelen (4102)	Zvw-pakket per 2017 (29 689-713)
	Zorginstituut Nederland over de		(19 310)
	perverse prikkels (onder andere bij
	etalagebenen)
5865	Met de begroting wordt de Kamer	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Is expliciet opgenomen in de
	geïnformeerd over het beschikbare	-  AO Pakketmaatregelen (4102)	begroting 2016 en is daarmee
	budgettaire kader voor het		afgedaan
	eerstelijnsverblijf (2015-169)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5866	De omvang van het budget	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Uitgaande brief [20-10-2015] – Stand
	vergoeding ggz-zorg voor doven en	-  AO Pakketmaatregelen (4102)	van zaken moties en toezeggingen
	slechthorenden wordt meege-		(34 300-XVI-11) (18 501)
	nomen in de VWS-begroting 2016
5867	De beantwoording van de vraag	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Uitgaande brief [13-10-2015] –
	naar vergoeding van ggz-zorg op	-  AO Pakketmaatregelen (4102)	Aanbieding uitkomsten
	De Linthorst zal in de veegwet voor		NZa-onderzoek bekostiging gespecia-
	de zomer worden opgenomen		liseerde GGZ voor doven en slechthorenden (254–287) (18 472)
5876	In 2016 wordt het wetsvoorstel met	Parlementaire agenda [12-02-2015]	Zelfde toezegging als nr. 5804. Deze
	profielen voor mbo- en	– AO Arbeidsmarktbeleid (3996)	toezegging kan dus worden gesloten.
	hbo-verpleegkundigen aan de
	Kamer gezonden
5918	In het najaar ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [02-07-2015]	Uitgaande brief [29-01-2016] – Visie
	een visiebrief over de heden	– AO Geneesmiddelen (4185)	op geneesmiddelen: Nieuwe
	gepubliceerde adviezen van de NZa		geneesmiddelen snel bij de patiënt
	en het KWF, waarin o.a. aandacht		tegen aanvaardbare kosten
	zal worden geschonken aan het		(29 477-358) (18 886)
	europees perspectief, alsmede aan
	de suggesties die enkele leden
	hebben gedaan (2015-172)
5923	Na het zomerreces, doch uiterlijk	Parlementaire agenda [24-06-2015]	Uitgaande brief [29-10-2015] – Samen
	eind 2015, ontvangt de Kamer een	– AO Kwaliteitszorg (4103)	beslissen (31 765-169) (18 548)
	kwaliteitsagenda met daarin
	aandacht voor het thema patiënten-
	participatie, samen beslissen en het
	bekostigingsvraagstuk, vergezeld
	van een tijdpad met doelstellingen
	(2015-188)
5925	Bij de begroting komt de Minister	Parlementaire agenda [24-06-2015]	De Tweede Kamer is hierover
	terug op de bekostiging en het	– AO Kwaliteitszorg (4103)	geïnformeerd met de beantwoording
	meerjarenplan van het onderzoek		van vraag 15 van de Schriftelijke
	naar gender en gezondheid		Kamervragen begroting VWS 2016 – d.d. 28 oktober 2015
5926	De Kamer zal tijdens het zomer-	Parlementaire agenda [24-06-2015]	Uitgaande brief [13-10-2015] –
	reces worden geïnformeerd over de	– AO Kwaliteitszorg (4103)	ZonMW verkenning hulpmiddelen
	stand van zaken m.b.t. het gesprek		(32 805-44) (18 467)
	over de inkoop van o.a. stomamid-
	delen
5927	Voor de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [24-06-2015]	Uitgaande brief [08-10-2015] –
	een voortgangsrapportage	– AO Kwaliteitszorg (4103)	Voortgangsrapportage eHealth en
	innovatiebeleid		zorgverbetering (27529-134) (18 442)
5928	Vóór de begrotingsbehandeling	Parlementaire agenda [21-05-2015]	Uitgaande brief [29-10-2015] – Plan
	ontvangt de Kamer een breed plan	-  AO ggz (4101)	van aanpak aanjaagteam verwarde
	van aanpak voor de opvang van		personen (25 424-290) (18 541)
	verwarde personen, met daarin o.a.
	aandacht voor inventarisatie
	doelgroepen, problemen/
	verantwoordelijkheden diverse
	spelers, inzet vergelijkbaar met
	aanpak maatschappelijke opvang
	en Stedelijk Kompas 3.0, best
	practises gemeenten Amsterdam en
	Den Haag, onverzekerden,
	schuldenproblematiek, wettelijke
	basis doorzettingsmacht
	gemeenten, improvisatieruimte,
	inzet spv’er, en verwijsfunctie spv’er
	en politie

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5931	Vóór de begrotingsbehandeling	Parlementaire agenda [21-05-2015]	Uitgaande brief [27-10-2015] –
	wordt de Kamer geïnformeerd over	-  AO ggz (4101)	Analyse opbouw ambulante zorg in
	een analyse van de opbouw van de		de ggz (25 424-288) (18 512)
	ambulantisering van de ggz en de
	mogelijke (regionale) bijsturing
	hiervan
5932	Eind 2015 ontvangt de Kamer een	Parlementaire agenda [21-05-2015]	Uitgaande brief [07-07-2016] –
	nota van wijziging inzake de Wet	-  AO ggz (4101)	voorstel van wet, houdende regels
	verplichte ggz		voor het kunnen verlenen van verplichte zorg aan een persoon met een psychische stoornis (Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg) (Kamerstukken II 2009/10, 32 399), (19 580)
5933	Eind zomer 2015 verschijnt de	Parlementaire agenda [21-05-2015]	Uitgaande brief [22-12-2015] –
	kwaliteitsagenda maatschappelijke	-  AO ggz (4101)	Voortgangsrapportage maatschappe-
	opvang van de VNG en de Federatie		lijke opvang 2015 (29 325-74) (18 780)
	Opvang
5935	Eind 2015 wordt de Kamer	Parlementaire agenda [21-05-2015]	Uitgaande brief [31-03-2016] –
	geïnformeerd over de eventuele	-  AO ggz (4101)	Toepassing DSM-5 voor het pakket en
	toepassing van DSM-5 voor het		de bekostiging ggz (25 424-309)
	verzekeringspakket		(19 149)
5938	De NZa wordt verzocht met het oog	Parlementaire agenda [21-05-2015]	Uitgaande brief [23-11-2015] –
	op een monitor wachttijden voor de	-  AO ggz (4101)	Rapport inkoop en wachttijden
	zomer de beschikbaarheid van		geestelijke gezondheidszorg
	crisisbedden te onderzoeken		(29 689-677) (18 637)
5939	Vóór de begrotingsbehandeling	Parlementaire agenda [17-06-2015]	Uitgaande brief [20-11-2015] – De
	(onderdeel Sport) wordt de Kamer	– AO Sportbeleid (4169)	Nederlandse Sport Raad – Meer
	geInformeerd over voorstellen		rendement van grote sportevene-
	inzake de aanpak van het naar		menten (30 234-142) (18 627)
	Nederland halen van (multi)top-
	sportevenementen in de toekomst
5940	Naar verwachting zal door de	Parlementaire agenda [17-06-2015]	Brief van de Staatssecretaris van
	Staatssecretaris van Financiën na	– AO Sportbeleid (4169)	Financiën van 9 oktober 2015 –
	het zomerreces een fusiebesluit		Voornemen tot oprichting van een
	Lotto en Staatsloterij aan de Kamer		holding naar aanleiding van fusie
	worden voorgelegd		Nederlandse Staatsloterij en De Lotto
5941	De Staatssecretaris van Financiën	Parlementaire agenda [17-06-2015]	De Tweede Kamer is hierover
	zal worden verzocht om de	– AO Sportbeleid (4169)	geïnformeerd met de brief van de
	juridische en financiële analyse		Staatssecretaris van Financiën over
	inzake de btw-sportvrijstelling naar		juridische en financiële analyse
	de Kamer te sturen		verruiming btw-sportvrijstelling – d.d. 23 november 2015
5942	Tijdens het EU-Voorzitterschap van	Parlementaire agenda [17-06-2015]	Uitgaande brief [07-07-2016] –
	Nederland zal de integriteit in de	– AO Sportbeleid (4169)	Terugkoppeling EU-voorzitterschap
	sport worden geagendeerd		VWS (19 582)
5943	De Kamer wordt bericht over de	Parlementaire agenda [17-06-2015]	Uitgaande brief [20-10-2015] – Stand
	uitkomsten van het overleg met de	– AO Sportbeleid (4169)	van zaken moties en toezeggingen
	Minister van V&J over het oprichten		(34 300-XVI-11) (18 501)
	van een inlichtingeneenheid
5944	Eind 2015 ontvangt de Kamer de	Parlementaire agenda [17-06-2015]	Uitgaande brief [17-11-2015] –
	evaluatie van het actieplan «Naar	– AO Sportbeleid (4169)	Voortgangsbrief Sport (30 234-141)
	een veiliger sportklimaat» en		(18 616)
	informatie over het vervolg

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5945	In het najaar ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [17-06-2015]	Uitgaande brief [17-11-2015] –
	een voortgangsrapportage Sport en	– AO Sportbeleid (4169)	Voortgangsbrief Sport (30 234-141)
	Bewegen in de Buurt, inclusief		(18 616)
	informatie over de eerste
	verkenning naar de toekomst van
	het programma voor de buurtsport-
	coach, het bereik in de maatschap-
	pelijke opvang, de co-financiering,
	en de ondersteuning van vereni-
	gingen
5946	Na ontvangst van het plan van	Parlementaire agenda [17-06-2015]	Uitgaande brief [17-11-2015] –
	aanpak voor het onderzoekspro-	– AO Sportbeleid (4169)	Voortgangsbrief Sport (30 234-141)
	gramma zwemvaardigheid van de		(18 616)
	zwembranche zal deze naar de
	Kamer worden gezonden, voorzien
	van een reactie
5947	De problematiek van de gevolgen	Parlementaire agenda [17-06-2015]	Afgedaan met brief SZW: Aanpassing
	van de Wet werk en zekerheid voor	– AO Sportbeleid (4169)	Wet werk en zekerheid en indiening
	sporters wordt doorgeleid naar de		Tweede nota van wijzigingwets-
	Minister van SZW		voorstel arbeidsvoorwaarden gedetacheerde werknemers in de Europese Unie
5950	In september/oktober zal de Kamer	Parlementaire agenda [01-07-2015]	Uitgaande brief [02-11-2015] – Derde
	een voortgangsrapportage	– AO Wijkverpleging (4087)	voortgangsrapportage HLZ
	langdurige zorg ontvangen		(34 104-83) (18 572)
5951	De Kamer wordt bericht over het	Parlementaire agenda [11-06-2015]	Uitgaande brief [29-10-2015] – Samen
	organiseren van tegenmacht,	– AO Evaluatie Zorginstituut	beslissen (31765-169) (18 548)
	interactie met het veld, binnen het	Nederland (4104)
	Kwaliteitsinstituut
5952	Zodra de criteria voor de toegang	Parlementaire agenda [30-04-2015]	Uitgaande brief [01-02-2016] – Advies
	tot de Wlz bekend zijn wordt de	– AO Decentralisatie	ZINL over toegang tot de Wlz voor
	Kamer voor het eind van het jaar	Wmo/Langdurige zorg (4066)	mensen met een psychische stoornis
	daarover geïnformeerd		(34 104-101) (18 896)
5953	Het CIZ geeft aan dat op basis van	Uitgaande brief [10-07-2015] –	Uitgaande brief [02-11-2015] – Derde
	de eerste maanden nog geen	antwoorden op de vragen van het	voortgangsrapportage HLZ
	gevalideerd landelijk beeld	Kamerlid Leijten (SP) over het	(34 104-83) (18 572)
	beschikbaar is over het aantal	bericht dat de 10-jarige Sem niet bij
	doorverwijzingen. Ik ben met het	de gemeente Stadskanaal en niet bij
	CIZ in overleg over deze cijfers en	het Centrum Indicatiestelling Zorg
	verwacht u in de volgende	(CIZ) in aanmerking komt voor een
	voortgangsrapportage HLZ nader te	indicatie voor zorg en onder-
	kunnen informeren over het aantal	steuning (2015Z08553). (18 205)
	afwijzingen van aanvragen gericht
	op toegang tot de Wlz.
5967	De Kamer zal een uitvoeringstoets	Parlementaire agenda [29-04-2015]	voldaan met de brief van
	op het herstelplan worden	– Problemen uitbetaling pgb (tijden	11 september 2015 (kenmerk:
	toegezonden.	onder voorbehoud) (4139)	832908-141067-LZ)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5968	De Kamer wordt periodiek	Parlementaire agenda [04-06-2015]	Uitgaande brief [17-03-2016] –
	(maandelijks) gerapporteerd over	– Pgb debat over uitbetaling van de	Voortgang trekkingsrecht pgb
	de voortgang van de invoering van	pgb’s (4175)	(25 657-235) (19 084)
	het trekkingsrecht pgb’s, waarbij
	ook, waar mogelijk, informatie
	wordt gegeven over het aantal
	mensen dat administratief gezien
	foutief is verwerkt binnen de SVB,
	en o.a. informatie over de
	voortgang van het herstelplan o.a.
	in Mijn PGB, verbeteringen, en de
	stand van zaken rond de vereenvou-
	digingsdiscussie
5969	De Kamer zal worden bericht over	Parlementaire agenda [04-06-2015]	Uitgaande brief [07-12-2015] –
	het onderzoek naar de eventuele	– Pgb debat over uitbetaling van de	Voortgang trekkingsrecht pgb
	meerkosten voor gemeenten bij de	pgb’s (4175)	(25 657-227) (18 694)
	invoering trekkingsrechten pgb’s
5970	De Kamer zal worden bericht over	Parlementaire agenda [04-06-2015]	Uitgaande brief [11-09-2015] –
	de uitwerking van de schadere-	– Pgb debat over uitbetaling van de	Compensatieregeling en voortgang
	geling	pgb’s (4175)	trekkingsrecht pgb (25 657-203) (18 347)
5971	Naar verwachting zal het	Parlementaire agenda [04-06-2015]	Uitgaande brief [11-09-2015] –
	herstelplan van de ketenregisseurs	– Pgb debat over uitbetaling van de	Compensatieregeling en voortgang
	vóór het zomerreces naar de Kamer	pgb’s (4175)	trekkingsrecht pgb (25 657-203)
	worden gezonden		(18 347)
5977	Begin september (uiterlijk de	Parlementaire agenda [01-07-2015]	Uitgaande brief [04-09-2015] –
	tweede week) wordt de Kamer	-  AO pgb (4191)	Bestuurlijke afspraken over het
	geïnformeerd over fundamentele		trekkingsrecht pgb (25 657-202)
	keuzes tot verbetering en vereen-		(18 320)
	voudiging van het trekkingssysteem
	pgb’s, waarbij de suggesties die
	door de leden, Per Saldo, Ieder(in),
	Actal, BVKZ en VNG zijn gedaan
	worden betrokken en het
	KPMG-onderzoek wordt meege-
	zonden, voorzien van een uitvoe-
	ringstoets en commentaar (blz. 16,
	17, 18, 22, 24, 25, 27, 32, 34).
5978	In september ontvangt de Kamer de	Parlementaire agenda [01-07-2015]	Uitgaande brief [11-09-2015] –
	contouren van de schaderegeling	-  AO pgb (4191)	Compensatieregeling en voortgang
	voor zorgverleners en budget-		trekkingsrecht pgb (25 657-203)
	houders die nadeel hebben		(18 347)
	ondervonden bij de invoering
	trekkingsrechten pgb (blz. 18, 19,
	20, 21).
5979	In de septemberbrief wordt de	Parlementaire agenda [01-07-2015]	Uitgaande brief [04-09-2015] –
	Kamer geïnformeerd over de	-  AO pgb (4191)	Bestuurlijke afspraken over het
	afspraken over het herindicatie-		trekkingsrecht pgb (25 657-202)
	proces door gemeenten (blz. 23).		(18 320)
5980	De Kamer wordt nader bericht over	Parlementaire agenda [01-07-2015]	Uitgaande brief [07-12-2015] – aanpak
	het eventueel opstellen van een	-  AO pgb (4191)	pgb-fraude: terugvorderen, zwarte
	zwarte lijst van		lijst en rapportage ISZW (25 657-225)
	pgb-bemiddelingsbureaus,		(18 692)
	bijvoorbeeld in het kader van het
	voor het zomerreces toegezegde
	plan van aanpak t.a.v. malafide
	zorgbureaus (blz. 24).

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5981	In september wordt de Kamer nader	Parlementaire agenda [01-07-2015]	Uitgaande brief [11-09-2015] –
	geïnformeerd over de voortgang	-  AO pgb (4191)	Compensatieregeling en voortgang
	van de hersteloperaties, o.a. inzake		trekkingsrecht pgb (25 657-203)
	het inzicht van de budgethouder in		(18 347)
	Mijn pgb (blz. 24, 25, 27, 34).
5982	De Kamer wordt via de Staatssecre-	Parlementaire agenda [01-07-2015]	Met de brief van de Staatssecretaris
	taris van SZW geïnformeerd over	-  AO pgb (4191)	van SZW d.d. 28 september 2015 (TK,
	het eventueel instellen van een		2015–2016, 26 448, nr. 539) is aan
	onafhankelijke visitatiecommissie		deze toezegging voldaan.
	m.b.t. de SVB (blz. 32, 33).
5991	Eind 2015 ontvangt de Kamer het	Parlementaire agenda [23-06-2015]	Uitgaande brief [01-04-2016] –
	onderzoek van het RIVM naar	– AO Tabaksontmoedigingsbeleid	Handhavingscijfers rookverbod en
	schadelijke stoffen in de waterpijp	(4166)	leeftijdsgrens (32 011-49) (19 152)
	(blz. 22, 23, 32, 33).
5992	In juni 2016 wordt de Kamer	Parlementaire agenda [23-06-2015]	Uitgaande brief [06-07-2016] –
	geïnformeerd over de nieuwe	– AO Tabaksontmoedigingsbeleid	Naleving leeftijdsgrens alcohol en
	nalevings-/handhavingscijfers en	(4166)	tabak 2016 (19 567)
	besluitvorming over eventuele
	verdere maatregelen (blz. 30, 31).
5993	De Kamer wordt geïnformeerd over	Parlementaire agenda [23-06-2015]	Uitgaande brief [06-07-2016] –
	voorstellen van de branches om de	– AO Tabaksontmoedigingsbeleid	Naleving leeftijdsgrens alcohol en
	naleving van de leeftijdsgrens	(4166)	tabak 2016 (19 567)
	substantieel te verbeteren, voorzien
	van een tijdpad (blz. 31, 34).
5994	Bereidheid om in overleg met	Parlementaire agenda [14-09-2015]	Uitgaande brief [07-12-2015] –
	partijen te kijken naar opzet van	-  AO pgb (4229)	Compensatieregeling trekkingsrecht
	compensatie-regeling (drempelbe-		pgb (25 657-226) (18 693)
	dragen, forfaitaire bedragen,
	maatwerkoplossing, uitspraak hof)
	en Kamer hierover informeren
5995	Kamer informeren over o.a.	Parlementaire agenda [14-09-2015]	afgedaan met brief SZW d.d.
	robuustheid en noodzakelijke	-  AO pgb (4229)	19 februari 2016 – kenmerk:
	verbeteringen van het ICT-systeem		2016.0000030255
	bij de SVB, met name het betaal-
	systeem Toezegging als geregis-
	treerd door TK:Begin december
	wordt de Kamer nader bericht over
	het betaalsysteem bij de SVB/.ICT-
	infrastructuur (eventueel
	vervangen, toekomstbestendigheid,
	robuustheid en opleverplanning)
	(blz. 38, 47, 48, 55, 60, 61). 2015-266
5996	Kamer informeren over juridische	Parlementaire agenda [14-09-2015]	Uitgaande brief [07-12-2015] –
	mogelijkheden van het door	-  AO pgb (4229)	Compensatieregeling trekkingsrecht
	verstrekkers rechtstreeks		pgb (25 657-226) (18 693)
	aanspreken van zorgverleners bij
	geconstateerde onrechtmatigheden
	(nb: als vervolg op de lopende
	terugvorderingzaak bij Achmea)
5998	Kamer informeren over opties	Parlementaire agenda [14-09-2015]	Uitgaande brief [07-12-2015] – aanpak
	uitwerking idee van «zwarte	-  AO pgb (4229)	pgb-fraude: terugvorderen, zwarte
	lijst»»van frauderende zorgver-		lijst en rapportage ISZW (25 657-225)
	leners en juridische mogelijkheden		(18 692)
	(nb: reeds toegezegd in de
	veegbrief)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
5999	Kamer voor VAO trekkingsrecht	Parlementaire agenda [14-09-2015]	Uitgaande brief [08-10-2015] –
	informeren over het (on)mogelijk-	-  AO pgb (4229)	Toegezegde informatie naar
	heden van het op 1 januari 2016		aanleiding van het AO pgb Trekkings-
	invoeren van twee punten uit het		recht van 14 september 2015
	verbeterplan (structureel uitzetten		(25 657-206) (18 443)
	van de maximumtarieven en het
	samenvoegen van de WMO-HH en
	WMO-BG).In deze brief ook
	meenemen in hoeverre is voldaan
	aan het verzoek van de Kamer om
	een uitvoeringstoets op het
	verbeterplan.
6000	Het op 1 januari 2016 starten met de	Parlementaire agenda [14-09-2015]	Uitgaande brief [02-11-2015] – Derde
	pilots integraal pgb, zo mogelijk	-  AO pgb (4229)	voortgangsrapportage HLZ
	met meer gemeenten en zo nodig		(34 104-83) (18 572)
	met een AMvB die met terugwer-
	kende kracht wordt ingevoerd.Ter
	aanvulling: Toezegging geregis-
	treerd door Tweede Kamer. Er komt
	indien nodig een AMvB inzake een
	integraal pgb, zo nodig met
	terugwerkende kracht (blz. 44, 59).
	2915-270
6006	Eind 2015 wordt een wetsvoorstel	Parlementaire agenda [25-06-2015]	Toezegging is afgedaan met
	tot wijziging van de Wet marktor-	-  AO NZa (4141)	wetsvoorstel dat op 8 april 2016 door
	dening gezondheidszorg (WMG) bij		het Kabinet van de Koning naar de
	de Kamer ingediend, o.a. gericht op		Tweede Kamer is gestuurd.
	herpositionering van de regule-
	ringstaken tussen VWS en de NZa
	en de overheveling van het
	markttoezicht naar de ACM (blz. 14,
	27, 28).
6007	Periodiek wordt de Kamer	Parlementaire agenda [25-06-2015]	Uitgaande brief [18-12-2015] –
	geïnformeerd over de voortgang	-  AO NZa (4141)	Voortgangsrapportage NZa,
	inzake de uitvoering van het		(25 268-131) (18 764)
	kabinetsstandpunt commissie
	Borstlap, o.a. met de jaarlijkse
	beoordeling van het functioneren
	van de NZa. De eerste rapportage
	wordt voor de jaarwisseling
	2015–2016 toegezonden. Die gaat
	ook over de functies van de raad
	van advies en de auditcommissie
	en het uitschrijven van nadere
	reguleringen van de NZa (blz.
	15,30,36,38).
6008	Beide Kamers ontvangen jaarlijks	Parlementaire agenda [25-06-2015]	Wordt al gestuurd naar de Kamers,
	het jaarverslag van de NZa (blz. 15).	-  AO NZa (4141)	verplichting.
6010	Voor de jaarwisseling wordt de	Parlementaire agenda [25-06-2015]	Uitgaande brief [18-12-2015] –
	Kamer bericht over de voor- en	-  AO NZa (4141)	Voortgangsrapportage NZa,
	nadelen van de instelling van een		(25 268-131) (18 764)
	visitatiecommissie bij de NZa die
	meekijkt naar de voortgang van de
	uitvoering van het kabinets-
	standpunt inzake de aanbevelingen
	van de commissie-Borstlap (blz. 16,
	17, 36).

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6011	De Kamer ontvangt eventuele	Parlementaire agenda [25-06-2015]	Toezegging is afgedaan met
	voorstellen voor het vrijlaten van de	-  AO NZa (4141)	wetsvoorstel dat op 8 april 2016 door
	tarief- en prestatieregulering in		het Kabinet van de Koning naar de
	deelsectoren voor de invoering		Tweede Kamer gestuurd.
	hiervan.
6016	De eerste toezegging is dat de	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Uitgaande brief [17-12-2015] – Stand
	Kamer een voortgangsrapportage	– AO Elektronische gegevensuit-	van zaken moties en toezeggingen
	ontvangt waarin wordt ingegaan op	wisseling in de zorg (4069)	(34 300-XVI-150) (18 755)
	het patiëntbelang en het eigenaar-
	schap van gegevens, mede naar
	aanleiding van de brief van de
	NPCF. Daarin staat ook de stand van
	zaken ten aanzien van het
	persoonlijk gezondheids-dossier en
	allerlei vernieuwende manieren van
	communiceren tussen arts en
	patiënt. Die brief komt er voor de
	begrotingsbehandeling
6018	De derde toezegging is dat de	Parlementaire agenda [18-06-2015]	Uitgaande brief [22-12-2015] –
	Kamer te zijner tijd wordt geïnfor-	– AO Elektronische gegevensuit-	Gespecificeerde toestemming
	meerd over de analyse van de	wisseling in de zorg (4069)	(27 529-135) (18 782)
	specifieke versus de gespecifi-
	ceerde toestemming in verband
	met het wetsvoorstel dat in de
	Eerste Kamer aanhangig is. Dat
	betreft het amendement-Bruins Slot
6020	in de komende maanden zal ik de	Parlementaire agenda [16-04-2015]	Uitgaande brief [15-03-2016] – Veilig
	mogelijkheden om «veilig te	– Dertigledendebat over het volgen	melden (29 282-247) (19 060)
	melden» door zorgmedewerkers en	van foute artsen (4132)
	bescherming van de «klokken-
	luider» expliciet agenderen in
	overleg met de sector.Tekst
	toezegging geregistreerd door TK:
	Aan het einde van het zomerreces
	zal de Kamer worden bericht over
	de stand van zaken betreffende het
	overleg met de sector over de
	bescherming van klokkenluiders.
	(blz. 77-9-12).
6026	Het kabinet zal een brief zenden	Parlementaire agenda [16-09-2015]	Uitgaande brief [02-11-2015] – Derde
	over de mogelijkheden binnen de	– Algemene Politieke Beschou-	voortgangsrapportage HLZ
	bestaande budgetten om mantel-	wingen 16/17 september 2015	(34 104-83) (18 572)
	zorgers financieel beter te kunnen	(onder voorbehoud) (4224)
	ondersteunen door de gemeenten.
	(toezegging houdt verband met
	motie 34 300, nr. 29) Delphi nr: 2406
6027	Het verdrag kan uitgaande van	Parlementaire agenda [16-09-2015]	Uitgaande brief [21-01-2016] – Nadere
	aanvaarding van de ingediende	– Algemene Politieke Beschou-	informatie naar aanleiding van de
	wetsvoorstellen door Eerste en	wingen 16/17 september 2015	tweede termijn van de plenaire
	Tweede Kamer naar verwachting in	(onder voorbehoud) (4224)	behandeling van de wetsvoorstellen
	2016 worden geratificeerd.		ter ratificatie van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (Trb. 2007, 169) (18 838)
6028	De komende periode zal parallel	Parlementaire agenda [16-09-2015]	Uitgaande brief [21-01-2016] – Nadere
	aan het ratificatieproces een begin	– Algemene Politieke Beschou-	informatie naar aanleiding van de
	worden gemaakt met de voorberei-	wingen 16/17 september 2015	tweede termijn van de plenaire
	dingen voor de implementatie.	(onder voorbehoud) (4224)	behandeling van de wetsvoorstellen
	Hiertoe vindt overleg plaats met		ter ratificatie van het VN-Verdrag
	gemeenten en werkgevers. Dat		inzake de rechten van personen met
	overleg zal worden geïntensiveerd		een handicap (Trb. 2007, 169) (18 838)
	en verbreed.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6034	Er zal een inventarisatie worden	Parlementaire agenda [23-09-2015]	Uitgaande brief [13-10-2015] –
	gemaakt van de bij de WOR	– AO Risicoverevening (4188)	Onderzoeksprogramma risico-
	ingediende onderzoeksvoorstellen,		verevening 2015–2016 (29 689-661)
	inclusief het daarbij gehanteerde		(18 468)
	afwegingskader, waarbij suggesties
	van fracties welkom zijn, opdat de
	Kamer voor de begroting kan
	worden geïnformeerd welke
	onderzoeken worden ingesteld en
	welke niet. (2015–261)
6035	De Kamer zal voor de begroting een	Parlementaire agenda [23-09-2015]	Uitgaande brief [27-10-2015] –
	overzicht worden geleverd van de	– AO Risicoverevening (4188)	Overzicht vereveningsresultaten
	vereveningsuitgaven over 2012,		2012, 2013 en 2014 (29 689-663)
	2013 en 2014, zo mogelijk per		(18 514)
	zorgonderdeel (2015-262)
6036	In juni 2016 zal de Kamer een	Parlementaire agenda [23-09-2015]	Uitgaande brief [17-06-2016] –
	overzicht van de ex ante vereve-	– AO Risicoverevening (4188)	Risicoverevening 2017: nieuwe
	ningsmodellen 2017 worden		stappen in verbetering compensatie
	gezonden (2015-263)		voor chronisch zieken (19 442)
6037	Eind 2015 zal de Kamer een brief	Parlementaire agenda [23-09-2015]	Uitgaande brief [29-01-2016] – Visie
	worden gezonden over het	– AO Risicoverevening (4188)	op geneesmiddelen: Nieuwe
	geneesmiddelenbeleid met daarin		geneesmiddelen snel bij de patiënt
	o.a. de criteria die worden		tegen aanvaardbare kosten
	gehanteerd voor plaatsing van		(29 477-358) (18 886)
	geneesmiddelen in de sluis
	(2015-264)
6050	De Kamer ontvangt een brief over	Parlementaire agenda [14-09-2015]	Uitgaande brief [13-11-2015] –
	de formele zorg tegen informele	-  AO pgb (4229)	Invoering informeel tarief Zvw-pgb
	tarieven (blz. 55). 2015-271		(25 657-222) (18 598)
6066	De Kamer zal in januari 2016 een	Parlementaire agenda [08-10-2015]	Uitgaande brief [04-12-2015] –
	reactie ontvangen op het in	-  AO Patiëntveiligheid (4184)	Rapport RIVM Laseren en aanver-
	november te verwachten en naar de		wante behandelingen als «voorbe-
	Kamer te zenden rapport van het		houden handeling» in de Wet Big
	RIVM over wanneer het zinvol is		(31 765-173) (18 684)
	laseren en IPL onder de Wet BIG te
	brengen, inclusief een reactie op de
	voorstellen van de fracties van de
	VVD en de PvdA over het opnemen
	van IPL als voorbehouden
	handeling (blz. 13, 14, 25). 2015-327
6067	Eind 2016 zal de Kamer verslag	Parlementaire agenda [08-10-2015]	Uitgaande brief [17-12-2015] – Stand
	worden gedaan van de vormgeving	-  AO Patiëntveiligheid (4184)	van zaken moties en toezeggingen
	van het toezicht van de IGZ/NVWA		(34 300-XVI-150) (18 755)
	op cosmetische handelingen in
	schoonheidssalons (blz. 15).
	2015-328
6096	In de kabinetsreactie op het	Parlementaire agenda [16-04-2015]	Uitgaande brief [23-05-2016] – reactie
	SCP-rapport «Zorg beter begrepen»	– Dertigledendebat over het bericht	op SCP-rapport «Zorg beter
	zal o.a. worden ingegaan op wat	dat licht verstandelijk gehandi-	begrepen» (29 538-217) (19 320)
	van de samenleving mag worden	capten steeds moeilijker mee
	verwacht, op de mogelijkheden van	kunnen in de maatschappij (4131)
	het SIBR-programma (Small
	Businesses Innovation Research) en
	op het eventueel opzetten van
	buddysystemen (blz. 77-8-16).

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6097	De Kamer zal n.a.v. een uitzending	Parlementaire agenda [16-04-2015]	verzamelbrief: Casus GGZ NHN
	van Zembla worden geïnformeerd	– Dertigledendebat over het volgen	(979536–151880-IGZ) van 6 juni 2016
	over de uitkomsten van het	van foute artsen (4132)
	onderzoek naar de gang van zaken
	rond een persoon die ontslagen
	werd en een zwijgcontract
	meekreeg nadat hij intern had
	gemeld dat er een medisch
	onderzoek werd gedaan met
	psychiatrische patiënten die daar
	niet geschikt voor waren en niet
	wisten van dat onderzoek. (blz.
	77-9-9).
6098	Na het zomerreces zal de Kamer	Parlementaire agenda [29-04-2015]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	worden bericht over de uitkomsten	– Debat over het rapport van de	van zaken moties en toezeggingen
	van het gesprek met de KNMG over	evaluatiecommissie over de	zomer 2016 (19 601)
	eventuele verduidelijking van	gebeurtenissen in Tuitjenhorn
	«acute sedatie» dat summier is	(4148)
	opgenomen in de richtlijn voor
	palliatieve sedatie (blz. 88-15-14).
6100	De Kamer zal een voortgangsrap-	Parlementaire agenda [09-09-2015]	Uitgaande brief [19-10-2015] –
	portage Palliatieve zorg ontvangen	– AO Decentralisatie Wmo/Wlz	Rapport HHM Evaluatie Regeling PTZ
	(2015-295), hierin worden de vragen	(4211)	en vragen inzake palliatieve zorg in
	van de SGP, herindicaties en		het AO Decentralisatie Wmo/Wlz van
	bekostiging nazorg/geestelijke zorg		9 september jl (29 509-51) (18 500)
	meegenomen
6101	De Kamer krijgt voor de begrotings-	Parlementaire agenda [09-09-2015]	Uitgaande brief [11-01-2016] –
	behandeling de adviesaanvrage bij	– AO Decentralisatie Wmo/Wlz	antwoorden op de vragen van de
	de Nederlandse Zorgautoriteit en	(4211)	Kamerleden Dik-Faber (CU) en
	het Zorginstituut Nederland over de		Bergkamp (D66) over het maatwerk-
	meerzorg en het maatwerkprofiel		profiel en de meerzorgregeling
	toegezonden (2015-294).		(18 790)
6103	De Kamer zal in november een	Parlementaire agenda [09-09-2015]	Uitgaande brief [15-07-2016] –
	standpunt ontvangen bij het rapport	– AO Decentralisatie Wmo/Wlz	Maximale effecten Wlz (19611)
	van het onderzoek van Zorginstituut	(4211)
	Nederland naar de criteria
	waaronder toegang tot de Wlz
	wordt geregeld (2015-291).
6104	De Kamer zal zo snel mogelijk na	Parlementaire agenda [09-09-2015]	Uitgaande brief [26-11-2015] –
	1 november worden geïnformeerd	– AO Decentralisatie Wmo/Wlz	Verdiepend onderzoek verdeling
	over de verdeling van de budgetten	(4211)	budget beschermd wonen
	beschermd wonen (2015-292).		(29 538-200) (18 644)
6105	In januari 2016 ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [09-09-2015]	Uitgaande brief [13-01-2016] –
	de voortgangsrapportage over de	– AO Decentralisatie Wmo/Wlz	Voortgangsbrief informele zorg
	informele zorg i.c. mantelzorg en	(4211)	(30 169-43) (18 808)
	vrijwilligerswerk (2015-293).
6107	Ter gelegenheid van de begrotings-	Parlementaire agenda [09-09-2015]	Uitgaande brief [15-06-2016] – Meer
	behandeling zal getracht worden de	– AO Decentralisatie Wmo/Wlz	tijd voor zorg: merkbaar minder
	Kamer bij brief te informeren over	(4211)	regeldruk (29 515-388) (19 437)
	de aanpak van administratieve
	lasten (2015-299).

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6116	Registratie ministerie: De Staatsse-	Parlementaire agenda [07-10-2015]	Uitgaande brief [12-01-2016] –
	cretaris informeert de Kamer over	-  AO Ouderenmishandeling (4223)	Voortgangsrapportage Geweld in
	de vraag of er voor de Wkkgz een		Afhankelijkheidsrelaties (28 345-153)
	AmvB komt met betrekking tot de		(18 806)
	VOG-verplichting. Registratie TK:
	De Kamer zal worden geïnformeerd
	over een mogelijke AMvB inzake de
	Verklaring Omtrent het Gedrag
	(VOG) (2015-302)
6118	De Kamer ontvangt in december	Parlementaire agenda [07-10-2015]	Uitgaande brief [12-01-2016] –
	een vervolgrapportage, waarin o.a.	-  AO Ouderenmishandeling (4223)	Voortgangsrapportage Geweld in
	zal worden ingegaan op de vraag of		Afhankelijkheidsrelaties (28 345-153)
	digitale toegang van kantonrechters		(18 806)
	tot het Centraal Levenstestamentre-
	gister mogelijk is, op de opzet en de
	opdracht van het onderzoek naar
	spontane melding, en de politiere-
	gistratie en de registratie van
	ouderenmishandeling door het OM.
	Getracht zal worden de Kamer
	eerder dan in het kader van de
	voortgangsrapportage in november
	te informeren over de eerste versie
	van de onderzoeksopzet (incl. de
	planning), waarin ook aandacht zal
	worden besteed aan de positie van
	de mantelzorgers (2015-300).
6119	Aan de Kamer zal nog dit jaar	Parlementaire agenda [07-10-2015]	Uitgaande brief [12-01-2016] –
	worden gerapporteerd over de	-  AO Ouderenmishandeling (4223)	Voortgangsrapportage Geweld in
	werking van Veilig Thuis, specifiek		Afhankelijkheidsrelaties (28 345-153)
	voor de ouderendoelgroep		(18 806)
	(2015-301).
6189	Na de jaarwisseling 2015/2016 zal	Parlementaire agenda [08-10-2015]	Uitgaande brief [29-10-2015] – Samen
	de Kamer een verslag ontvangen	-  AO Patiëntveiligheid (4184)	beslissen (31 765-169) (18 548)
	over het inzetten van de
	NZa-beleidsregel ten aanzien van
	kijk- en luistergeld in de nieuwe
	inkoopronde (blz. 17, 24, 25).
	2015-330
6190	De Kamer zal nader worden bericht	Parlementaire agenda [08-10-2015]	Uitgaande brief [08-03-2016] –
	over het eventueel bij een	-  AO Patiëntveiligheid (4184)	Verzamelbrief (34 300-XVI-155)
	onafhankelijke partij beleggen van		(19 026)
	het evalueren en analyseren van de
	risico’s bij de toepassing van
	medische technologie (blz. 19).
	2015-331
6224	Er komt een stand-van-zakenbrief	Parlementaire agenda [10-12-2015]	Uitgaande brief [02-06-2016] –
	na 1 april 2016, als de geschillen-	– AO Kwaliteit Loont (4222)	Geschilbeslechting zorgcontractering
	commissie is aangetreden, over		(29 689-717) (19 364)
	onder andere de precontractuele en
	de contractuele fase (2015-336)
6227	Iom Frederik van Doorn en Job	Parlementaire agenda [14-12-2015]	Uitgaande brief [07-07-2016] –
	Paulus is de toezegging gewijzigd	– Nota overleg (4174)	Beleidskader van de ACM voor de
	in:«De Kamer ontvangt een	Geplande brief [07-07-2016] –	zorg (19 583)
	beleidskader voor de ACM»	Beleidskader ACM (545)
6228	De Kamer ontvangt in januari 2016	Parlementaire agenda [14-12-2015]	Uitgaande brief [27-01-2016] –
	een brief, na een beleidsdoor-	– Nota overleg (4174)	Beleidsdoorlichting positie cliënt
	lichting, met een subsidiërings-		(32 772-10) (18 863)
	raamwerk patiënten- en cliëntenor-
	ganisaties (2015-349)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6229	Over de ambities van de Minister	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [29-10-2015] – Samen
	voor «Samen beslissen», zoals de	Schriftelijke Kamervragen begroting	beslissen (31 765-169) (18 548)
	pilot met het time out consult,	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)
	wordt de Kamer zo mogelijk nog
	voor de behandeling van de
	begroting geïnformeerd (2015-303).
	VOLDAAN: brief van 29 oktober
	2015 (31 765-169)
6230	Binnenkort ontvangt de Kamer de	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [29-10-2015] –
	vierde voortgangsrapportage	Schriftelijke Kamervragen begroting	Voortgang programma Rechtmatige
	Aanpak fouten en fraude (2015-304)	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	Zorg 2015 (28 828-93) (18 549)
6231	Eind van dit jaar wordt de Kamer	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [28-01-2016] –
	geïnformeerd over de uitkomsten	Schriftelijke Kamervragen begroting	Verzamelbrief januari 2016 (34 300-
	van het traject controle jaarreke-	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	XVI-153) (18 873)
	ningen ggz (2015-305)
6232	Rond de jaarwisseling ontvangt de	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [28-10-2015] –
	Kamer een brief over de rol van	Schriftelijke Kamervragen begroting	Schriftelijke Kamervragen begroting
	preventie in de gezondheids-	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)
	(zorg)keten en de motie-Wolbert
	(mogelijkheden voor betaaltitel
	preventie) (2015-306)
6233	Over de uitkomsten van het	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [02-11-2015] – Derde
	onderzoek over de wijze waarop	Schriftelijke Kamervragen begroting	voortgangsrapportage HLZ
	gemeenten invulling geven aan de	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	(34 104-83) (18 572)
	mogelijkheid tot het vragen van
	eigen bijdragen bij algemene
	voorzieningen zal de Kamer in de
	volgende voortgangsrapportage
	HLZ worden geïnformeerd
	(2015-307)
6234	In januari 2016 wordt de Kamer	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [09-03-2016] –
	geïnformeerd over de voortgang	Schriftelijke Kamervragen begroting	Voortgang Nationaal Programma
	van het Nationaal Programma	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	Preventie 2015 (32 793-210) (19 046)
	Preventie (2015-308)
6235	Later dit jaar ontvangt de Kamer de	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [04-12-2015] –
	landelijke nota Gezondheidsbeleid	Schriftelijke Kamervragen begroting	Landelijke nota gezondheidsbeleid
	(2015-309)	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	2016-2019 (32 793-204) (18 681)
6236	Voor de jaarwisseling ontvangt de	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [26-01-2016] –
	Kamer een voortgangsbrief over	Schriftelijke Kamervragen begroting	Voortgangsbrief Curatieve zorg in
	curatieve zorg in krimpregio’s	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	krimpregio’s (29 247-216) (18 849)
	(2015-310)
6237	Over de dienstapotheken ontvangt	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [28-10-2015] –
	de Kamer op korte termijn een brief	Schriftelijke Kamervragen begroting	Farmaceutische spoedzorg
	(2015-311)	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	(29 477-351) (18 533)
6238	Naar verwachting zal begin 2016 de	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [07-07-2016] –
	tweede nota van wijziging bij het	Schriftelijke Kamervragen begroting	voorstel van wet, houdende regels
	wetsvoorstel Verplichte ggz de	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	voor het kunnen verlenen van
	Kamer bereiken (2015-312)		verplichte zorg aan een persoon met een psychische stoornis (Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg) (Kamerstukken II 2009/10, 32 399), (19 580)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6239	Voor de begrotingsbehandeling zal	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [29-10-2015] – Plan
	de Kamer een breed plan van	Schriftelijke Kamervragen begroting	van aanpak aanjaagteam verwarde
	aanpak voor de opvang van	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	personen (25 424-290) (18 541)
	verwarde personen ontvangen
	(2015-313). VOLDAAN: brief van
	29 oktober 2015 (25 424-290)
6241	Voor de behandeling van de	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [29-10-2015] – Samen
	begroting ontvangt de Kamer een	Schriftelijke Kamervragen begroting	beslissen (31 765-169) (18 548)
	brief over de voortgang van het	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)
	Jaar van de transparantie
	(2015-315)
6242	Eind 2015 ontvangt de Kamer een	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [29-01-2016] – Visie
	nieuwe visie geneesmiddelen-	Schriftelijke Kamervragen begroting	op geneesmiddelen: Nieuwe
	beleid (in Europees perspectief)	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	geneesmiddelen snel bij de patiënt
	(2015-316)		tegen aanvaardbare kosten (29477-358) (18 886)
6243	Naar verwachting zal een	Uitgaande brief [28-10-2015] –	De Koning heeft de wet aan de
	wetsvoorstel voor strengere regels	Schriftelijke Kamervragen begroting	Tweede Kamer aangeboden. Het
	voor e-sigaretten zonder nicotine in	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	kenmerk van die brief is het
	de eerste helft van 2016 naar de		kamerstuk 34 470 nr. 1.
	Kamer gezonden (2015-317)
6244	In het voorjaar van 2016 zal de	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [09-05-2016] – RIVM
	Kamer worden geïnformeerd over	Schriftelijke Kamervragen begroting	monitor «De voedingsomgeving op
	de uitkomsten van de door het	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	scholen» (31 899-27) (19 281)
	RIVM uitvoering van de monitor
	naar aanleiding van de motie
	Vendrik uit 2009 (31 899-8) waarin
	wordt gevraagd beleid te ontwik-
	kelen gericht op 100% gezond
	aanbod in alle schoolkantines in
	2015 (2015-318)
6245	Zoals verzocht in de motie-Wolbert	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [21-10-2015] – Reactie
	(32 793-183) om alle schoolkantines	Schriftelijke Kamervragen begroting	op moties Wolbert (TK 32 793, nr.
	per 1 januari 2017 gezond te laten	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	183)  en Dik-Faber (TK 32 793, nr. 175)
	zijn krijgt de Kamer een brief		(31 899-26) (18 507)
	toegezonden met een visie op dit
	vraagstuk en een plan van aanpak
	voor 2016. (2015-319)
6246	In 2016 ontvangt de Kamer een	Uitgaande brief [28-10-2015] –	In overleg met BZK overgedragen,
	nieuwe Monitor Investeren voor de	Schriftelijke Kamervragen begroting	Peter Alders met Wilbert van Bijlert
	Toekomst (2015-321).	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	(BZK)
6247	Het streven is erop gericht de eerste	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	monitor over het Zvw-pgb voor	Schriftelijke Kamervragen begroting	Monitor Zvw-pgb 2015 (19 454)
	1 april 2016 uit te brengen	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)
	(2015-322)
6248	In het voorjaar van 2016 ontvangt	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [15-06-2016] – Meer
	de Kamer de eindevaluatie van het	Schriftelijke Kamervragen begroting	tijd voor zorg: merkbaar minder
	programma Experiment Regelarme	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	regeldruk (29 515-388) (19 437)
	Instellingen. (2015-323). In het a.o.
	Kwaliteit verpleeghuiszorg is de
	maand februari genoemd.
6249	In de vierde voortgangsrapportage	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [29-10-2015] –
	«Rechtmatige zorg: aanpak fouten	Schriftelijke Kamervragen begroting	Voortgang programma Rechtmatige
	en fraude», die binnenkort aan de	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	Zorg 2015 (28 828-93) (18 549)
	Kamer wordt gezonden, zal o.a.
	worden ingegaan worden op de
	stand van zaken t.a.v. een meldcode
	(2015-339)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6250	Binnenkort ontvangt de Kamer een	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [29-10-2015] –
	separate brief met een standpunt	Schriftelijke Kamervragen begroting	Vervolg Dopingconferentie en
	over de laatste ontwikkelingen op	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	Onderzoek Topsporters mbt doping
	het gebied van doping (2015-340)		(30 234-139) (18 555)
6252	Naar verwachting zal de brief met	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [29-01-2016] – Visie
	een geneesmiddelenvisie, waarin	Schriftelijke Kamervragen begroting	op geneesmiddelen: Nieuwe
	o.a. zal worden ingegaan op de	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	geneesmiddelen snel bij de patiënt
	diagnostiek en gepast gebruik, voor		tegen aanvaardbare kosten
	de kerst aan de Kamer worden		(29 477-358) (18 886)
	gezonden (2015-342)
6254	Naar verwachting kunnen de	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [05-04-2016] –
	resultaten van de evaluatie van de	Schriftelijke Kamervragen begroting	Evaluatie overheveling geneesmid-
	overheveling van geneesmiddelen	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	delen (29 477-370) (19 173)
	In het najaar naar de Kamer worden
	gezonden (2015-344)
6255	Naar verwachting kan het	Uitgaande brief [28-10-2015] –	Uitgaande brief [27-10-2015] –
	eindrapport van de werkgroep die	Schriftelijke Kamervragen begroting	Psychosociale zorg bij somatische
	zich buigt over mogelijkheden om	VWS 2016 (34 300-XVI-12) (18 531)	aandoeningen (25 424-289) (18 525)
	de psychosociale behandeling
	integraal onderdeel te laten zijn van
	de behandeling voor de begrotings-
	behandeling naar de Kamer worden
	gezonden (2015-345)
6261	Toezegging Juridische expertise	Parlementaire agenda [29-09-2015]	Uitgaande brief [09-12-2015] – de
	geschillencommissie: De Minister	– Behandeling wet Kwaliteits-	Uitvoeringsregeling Wkkgz (Eerste
	van VWS zegt de Kamer, naar	klachten en geschillen zorg, nr.	Kamer) (18 705)
	aanleiding van een vraag van het lid	32 402 (tijdstip ntb) (4190)
	Bruijn, toe het vereiste van
	juridische expertise bij geschillen-
	beslechting in een ministeriële
	regeling op te nemen; deze
	ministeriële regeling zal aan de
	Kamer worden aangeboden.
6267	Toezegging Uitbreiding werkings-	Parlementaire agenda [29-09-2015]	Uitgaande brief [22-12-2015] – Wkkgz
	sfeer: De Minister van VWS zegt de	– Behandeling wet Kwaliteits-	en Wmo (32 402-71) (18 768)
	Kamer, naar aanleiding van	klachten en geschillen zorg, nr.
	opmerkingen van de leden Don en	32 402 (tijdstip ntb) (4190)
	Nooren, toe om te polsen of er in de
	Tweede Kamer steun bestaat voor
	een mogelijke uitbreiding van de
	werkingssfeer van de Wkkgz naar
	de Wmo 2015. De Kamer zal over de
	uitkomsten worden geïnformeerd.
6281	In het eerste kwartaal van 2016 zal	Parlementaire agenda [17-12-2015]	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	de AMvB ter verankering van de	– AO over het aanstaande faillis-	Voorhang ontwerpbesluit ter
	code marktverantwoordelijk gedrag	sement van TSN en de continuïteit	waarborging van een goede
	bij de Kamer worden voorge-	van de thuiszorg (4316)	verhouding tussen de prijs voor de
	hangen, waarin ook ingegaan zal		levering van een voorziening en de
	worden op de casus Tilburg (2016-1)		eisen die worden gesteld aan de kwaliteit van de voorziening en de continuïteit in de hulpverlening tussen de cliënt en de hulpverlener (19 452)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6288	De Kamer ontvangt een standpunt	Parlementaire agenda [23-11-2015]	Uitgaande brief [26-01-2016] –
	over het eventueel terugvorderen	– Wetgevingsoverleg onderdeel	antwoorden op de vragen van de
	van de middelen voor het WK-bid	Sport en Bewegen (4249)	Kamerleden Van Dekken (PvdA) en
	2018 na afronding van de twee		Dijkstra (D66) over gesjoemel bij het
	juridische onderzoeken naar de FIFA		Nederlands-Belgisch Wk-bid
	en de stellingname van de KNVB en		(2015Z25028) (18 860)
	de Belgische Voetbalbond ter zake
	(blz. 28, 29).
6292	Voor de zomer 2016 wordt de	Parlementaire agenda [23-11-2015]	Uitgaande brief [03-05-2016] –
	Kamer geïnformeerd over de	– Wetgevingsoverleg onderdeel	Verzamelbrief april (34 300-XVI-160)
	uitvoering van het plan van aanpak	Sport en Bewegen (4249)	(19 277)
	«Op weg naar een duurzaam
	zwemveilig Nederland in 2020»
	door de zwembranche en enkele
	ministeries, waaronder over
	cofinanciering. (blz. 44, 62).
6293	In de in het voorjaar 2016 toege-	Parlementaire agenda [23-11-2015]	Uitgaande brief [23-06-2016] –
	zegde brief zal de Kamer ook	– Wetgevingsoverleg onderdeel	Voortgangsbrief Sport juni 2016
	worden geïnformeerd over de	Sport en Bewegen (4249)	(19 469)
	mogelijkheden van het bevorderen
	van vrijwilligerswerk bij sportver-
	enigingen door gehandicapten en
	welke drempels in de sport op dat
	vlak weggenomen moeten worden.
	(blz. 48).
6299	De Staatssecretaris verstuurt begin	Parlementaire agenda [27-01-2016]	Uitgaande brief [16-12-2015] –
	dit jaar Amvb over experimenteer-	– AO Innovatiebeleid in de zorg	Aanlevering tkb’s en stand van zaken
	artikel Wlz, gezien link experimen-	(4276)	pilot integraal pgb (25 657-232)
	teren over domeinen Zvw, Wlz,		(18 734)
	Wpg en Wmo heen
6308	Op verzoek van mw. Bouwmeester	Parlementaire agenda [19-11-2015]	Uitgaande brief [05-07-2016] –
	heeft de Minister toegezegd een	– AO evaluatie wet BIG/Medisch	Werkwijze inzet onafhankelijk
	Commissie van wijzen te onder-	tuchtrecht/Medisch beroepsgeheim	deskundige arts bij signalen en
	zoeken bij het alternatief dat wordt	(4260)	verdenkingen van fraude in de zorg
	verkend. Zie toezegging Delphi		(19 552)
	6112. (blz. 16, 17). 2015-359
6309	Na overleg met de KNMG ontvangt	Parlementaire agenda [19-11-2015]	Uitgaande brief [15-06-2016] –
	de Kamer in het voorjaar een brief	– AO evaluatie wet BIG/Medisch	Medisch beroepsgeheim (34 300-
	over meer kennis en betere	tuchtrecht/Medisch beroepsgeheim	XVI-161) (19 429)
	toepassing van het medisch	(4260)
	beroepsgeheim in de praktijk op
	diverse terreinen, waarbij o.a. wordt
	ingegaan op de opleidingen, de
	informatievoorziening aan
	patiënten, en de rol van de IGZ, het
	UWV en de gemeenten (blz. 20, 21,
	36). 2015-360
6311	De Kamer ontvangt voor de	Parlementaire agenda [19-11-2015]	Uitgaande brief [08-03-2016] –
	behandeling VTO Wmg een	– AO evaluatie wet BIG/Medisch	Privacywaarborgen materiële
	overzicht van hoe vaak zorgverzeke-	tuchtrecht/Medisch beroepsgeheim	controle (33 980-10) (19 040)
	raars dossiers opvragen voor	(4260)
	detailcontroles bij naturapolissen
	en van wat dit oplevert (blz. 22, 38,
	39). 2015-362

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6312	In de volgende verzamelbrief, de	Parlementaire agenda [19-11-2015]	Uitgaande brief [08-03-2016] –
	kerstbrief, ontvangt de Kamer	– AO evaluatie wet BIG/Medisch	Privacywaarborgen materiële
	informatie over de opzet van het	tuchtrecht/Medisch beroepsgeheim	controle (33 980-10) (19 040)
	onderzoek naar de impact van	(4260)
	meldingen gedurende het proces
	aan betrokkenen over inzage in
	medische dossiers door verzeke-
	raars in het kader van materiële
	controles (blz. 23, 24). 2015-363
6313	Binnenkort ontvangt de Kamer een	Parlementaire agenda [19-11-2015]	Uitgaande brief [16-12-2015] –
	reactie op het Panteia-onderzoek	– AO evaluatie wet BIG/Medisch	Beleidsreactie op advies Panteia:
	over kennis van de Nederlandse	tuchtrecht/Medisch beroepsgeheim	Nederlands gesproken (29 282-240)
	taal bij BIG-registratie in	(4260)	(18 733)
	samenhang met de EU-richtlijn
	beroepskwalificaties (blz. 31). *
	2015-364
6314	Medio 2016 komt informatie naar	Parlementaire agenda [19-11-2015]	Uitgaande brief [15-03-2016] – Veilig
	de Kamer over de tussenstand van	– AO evaluatie wet BIG/Medisch	melden (29 282-247) (19 060)
	de pilot zero tolerance middelenge-	tuchtrecht/Medisch beroepsgeheim
	bruik bij artsen (blz. 39). 2015-365	(4260)
6337	Voor de zomer 2016 ontvangt de	Parlementaire agenda [18-02-2016]	Uitgaande brief [06-07-2016] –
	Kamer een reactie op het plan van	– AO Arbeidsmarktbeleid	opleidingen publieke gezond-
	aanpak van betrokken partijen om	zorgsector/TSN (4325)	heidszorg (19 569)
	de instroom in de opleiding
	publieke gezondheid te bevorderen
	(2016-8)
6338	Na afloop van de consultatieronde	Parlementaire agenda [18-02-2016]	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	ontvangt de Kamer de AMvB Code	– AO Arbeidsmarktbeleid	Voorhang ontwerpbesluit ter
	Verantwoordelijk Marktgedrag	zorgsector/TSN (4325)	waarborging van een goede
	Thuisondersteuning, waarin o.a. het		verhouding tussen de prijs voor de
	verbod alphahulpen, contract-		levering van een voorziening en de
	vrijheid van gemeenten en de		eisen die worden gesteld aan de
	positie van zzp’ers aan de orde		kwaliteit van de voorziening en de
	komen (2016-9)		continuïteit in de hulpverlening tussen de cliënt en de hulpverlener (19 452)
6339	Komende maand ontvangt de	Parlementaire agenda [18-02-2016]	Uitgaande brief [07-04-2016] –
	Kamer een brief over de modelover-	– AO Arbeidsmarktbeleid	modelovereenkomsten voor zzp’ers
	eenkomst zzp’ers na overleg met de	zorgsector/TSN (4325)	in de zorg (32 642-11) (19 187)
	Staatssecretaris van Financiën
	(2016-10)
6342	In de volgende voortgangsrap-	Parlementaire agenda [10-12-2015]	Uitgaande brief [17-03-2016] –
	portage Voortgang trekkingsrecht	-  AO pgb (4284)	Voortgang trekkingsrecht pgb
	pgb in het eerste kwartaal van 2016		(25 657-235) (19 084)
	zal de Kamer worden bericht over
	de stand van zaken van de
	verbeterplannen (o.a. uniformering
	en standaardisering), dus wat er is
	gebeurd, wat nog gedaan moet
	worden en welke punten nog
	fundamenteel moeten verbeteren,
	inclusief de uitvoeringstoets en de
	ICT-kant ervan (met de voortgang
	van het KPMG-rapport) (blz. 24, 25,
	38, 39, 42). 2015-369
6343	In de volgende voortgangsrap-	Parlementaire agenda [10-12-2015]	Uitgaande brief [17-03-2016] –
	portage HLZ in het eerste kwartaal	-  AO pgb (4284)	Voortgang trekkingsrecht pgb
	van 2016 wordt de Kamer bericht		(25 657-235) (19 084)
	over een eventueel ontmoedigings-
	beleid pgb’s (blz. 27/28). 2015-370

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6344	Begin volgend jaar wordt de Kamer	Parlementaire agenda [02-12-2015]	Uitgaande brief [02-05-2016] –
	geïnformeerd over de resultaten	– AO Decentralisatie Wmo (4262)	Voortgang en ambitie Wmo,
	van het overleg met de VNG en		volwaardig meedoen (29 538-214)
	zorgverzekeraars om tot een		(19 270)
	effectieve zorgverlening te komen,
	en over de oplossing van
	problemen met de betaaltitels
	(2015-378)
6345	Begin volgend jaar verschijnt de	Parlementaire agenda [02-12-2015]	De Tweede Kamer is met de
	rapportage van het Aanjaagteam	– AO Decentralisatie Wmo (4262)	kabinetsreactie op het rapport «Van
	Langer Zelfstandig Wonen		tehuis naar huis» van het
	(2015-380)		Aanjaagteam Langer Zelfstandig Wonen van 23 mei 2016 geïnformeerd.
6351	De Kamer zal voor de zomer	Parlementaire agenda [18-02-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	worden geïnformeerd over de	-  AO Ambulancezorg/SEH/Acute	van zaken moties en toezeggingen
	uitkomsten van het overleg met	zorg/Traumazorg (4358)	zomer 2016 (19601)
	burgerhulpverleningnetwerken en
	RAV’s over de bereikbaarheid en het
	onderhoud van AED’s en de
	mogelijkheden om declaratie van
	gebruiksgebonden kosten te
	vereenvoudigen.Toezegging zoals
	door TK geregistreerd: Voor de
	zomer wordt de Kamer bericht over
	de uitkomsten van de gesprekken
	met burgernetwerken, fabrikanten,
	ZN en RAV’s over de herkenning,
	vindbaarheid en financiering van
	het onderhoud van de aed’s (blz.
	22). 2016-33
6386	Beleidsreactie op het advies van	Parlementaire agenda [03-03-2016]	Uitgaande brief [15-07-2016] –
	ZIN over toegang tot Wlz voor	-  AO Wlz (4338)	Maximale effecten Wlz (19611)
	doelgroep ggz.
6387	TK ontvangt het plan van aanpak	Parlementaire agenda [03-03-2016]	Uitgaande brief [01-07-2016] – Samen
	Gehandicaptenzorg waarbij	-  AO Wlz (4338)	werken aan een betere gehandicap-
	rekening wordt gehouden met de		tenzorg (24170-152) (19533)
	aanbevelingen van Kansplus. NB:
	personeelssamenstelling
6388	Brief over het terugdringen van	Parlementaire agenda [03-03-2016]	Uitgaande brief [15-06-2016] – Meer
	administratieve lasten (incl ERAI)	-  AO Wlz (4338)	tijd voor zorg: merkbaar minder regeldruk (29515-388) (19 437)
6393	Bij de beantwoording van Kamer-	Parlementaire agenda [03-03-2016]	Uitgaande brief [29-03-2016] –
	vragen Leijten zal worden ingegaan	-  AO Wlz (4338)	antwoorden op de vragen van het
	op de lange wachttijden bij		Kamerlid Leijten (SP) over het bericht
	aanvraag pgb		«Zorgen om lang wachten op pgb» (persoonsgebonden budget) (19 133)
6403	Bij de verdere vormgeving van de	Parlementaire agenda [28-01-2016]	Uitgaande brief [20-05-2016] –
	subsidieregeling voor palliatieve	– AO Palliatieve Zorg (4286)	Wijziging regeling PTZ (29 509-61)
	zorg voor vrijwilligers wordt		(19 313)
	bekeken hoe deze regeling flexibel
	gemaakt kan worden (blz. 23, 29).
	2016-14

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6409	Uitvoeren van een impactanalyse	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [05-07-2016] –
	over mogelijkheid aanpassen	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	Analyse vergunningensystematiek
	wetgeving, regelgeving of		apotheekhoudend huisarts (19 560)
	richtlijnen rondom apotheekhou-
	dende huisartsen. In de analyse
	moeten verschillende oplossings-
	richtingen met voor- en nadelen
	terugkomen.
	•  De opzet van impactanalyse wordt
	gedeeld met de TK.
6410	Rapport NZa dat inzicht biedt in	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [14-06-2016] –
	budgetpolissen en de contractering	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	Resultaten vervolgonderzoek
	van internetapotheken wordt		zorgpolissen met beperkende
	verzonden aan TK. Waarbij wordt		kenmerken (29 689-723) (19 424)
	ingegaan of verzekeraars aan de
	zorgplicht van goede geneesmid-
	delen zorg voldoen als alleen
	internetapotheken zijn gecontrac-
	teerd.
6412	Brief aan TK mogelijkheden voor	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Zorg
	innovatie/nieuwe zorgvromen	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	voor kwetsbare ouderen thuis
	binnen de 1e lijn /reactie op		(19 593)
	signalering NZa huisartsenzorg.
6416	Plan van aanpak mondzorg voor	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [30-06-2016] – Plan
	kwetsbare ouderen aan TK	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	van aanpak mondzorg kwetsbare
	versturen		ouderen (33 578-30) (19 530)
6417	Uitvraag bij CPB welk effect het	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	toevoegen van mondzorg zoals	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	van zaken moties en toezeggingen
	deze voor 18- geldt in de basisver-		zomer 2016 (19601)
	zekering heeft op de kosten/premie.
	Daarbij wel de aantekening dat de
	Minister niet voornemens is dit
	onder het pakket te brengen.
6418	Het advies van de landsadvocaat	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Deze brief is uitgegaan via directie CZ
	over Goodwill wordt vertrouwelijk	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	(Caspar Lombaers). Zie bijgaand de
	ter inzage aan Kamer beschikbaar		ondertekende oplegger. De
	(indien dit past binnen het		toezegging is voldaan door het
	kabinetsbeleid).Na inzage bekijkt lid		advies van de Landsadvocaat
	Bruins-Slot CDA of een VAO wordt		vertrouwelijk mee te zenden.
	aangevraagd.
6419	TK wordt geïnformeerd over de	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Zorg
	voortgang van het praktijkteam.	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	voor kwetsbare ouderen thuis (19 593)
6420	Het rapport/ onderzoek van het	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	NIVEL dat in opdracht van de	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	van zaken moties en toezeggingen
	KNMG wordt uitgevoerd over de		zomer 2016 (19601)
	tolken bij specifieke zorg versturen
	aan TK, reactie/ visie volgt later.
6421	TK wordt per brief geïnformeerd of	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [30-05-2016] –
	het eerstelijnsverblijf per 1 januari	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	Eerstelijns verblijf in de Zorgverzeke-
	2017 wordt overgeheveld naar de		ringswet per 2017 (34 104-125)
	Zvw.		(19 339)
6422	Reactie van de Staatssecretaris over	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [29-03-2016] – reactie
	hoe het staat met de aparte	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	op artikel NRC inzake wachtlijsten
	aanspraak casemanagement		casemanagers dementie en stand van
	dementie wordt aan TK verzonden		zaken motie aanspraak casemanager
	(oude toezegging).		dementie (29 689-694) (19 131)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6455	Vermoedelijk in april zal bij de	Parlementaire agenda [17-02-2016]	Afgedaan met: Wijziging van de Wet
	Kamer een wetsvoorstel worden	– AO ZIKA virus (4368)	publieke gezondheid onder meer in
	ingediend dat beoogt de verant-		verband met het opnemen daarin van
	woordelijkheid voor de bestrijding		een aanbod van de overheid van
	van exotische muggen bij de		vaccinaties en bevolkingsonderzoek
	Minister van VWS neer te leggen		en nieuwe regels voor de bestrijding
	(centralisatie) (blz. 7). 2016-18		van invasieve exotische vectoren
6457	Na ingekomen advies van	Parlementaire agenda [17-02-2016]	Uitgaande brief [03-05-2016] –
	deskundigen, dat naar verwachting	– AO ZIKA virus (4368)	Verzamelbrief april (34 300-XVI-160)
	volgende week verschijnt, wordt de		(19 277)
	Kamer geïnformeerd over het
	eventueel instellen van een
	meldingsplicht (blz. 11). 2016-20
6458	De Kamer wordt geïnformeerd over	Parlementaire agenda [17-02-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	eventuele veranderingen in de	– AO ZIKA virus (4368)	van zaken moties en toezeggingen
	ontwikkelingen rond het zikavirus,		zomer 2016 (19601)
	onder meer met het oog op de
	Olympische Spelen (blz. 17).
	2016-21
6462	De Minister zal het RIVM vragen om	Parlementaire agenda [31-03-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] –
	de argumenten om niet opnieuw te	– AO Preventiebeleid (4328)	opsporing familiaire hypercholestero-
	starten met de screening op		lemie (19 600)
	familiaire hypercholesterolemie op
	papier te zetten en hierover nog
	overleg te plegen met het expertise-
	centrum. De Kamer zal hierover
	voor de zomer worden geïnfor-
	meerd.
6464	De Minister zal samen met het	Parlementaire agenda [31-03-2016]	Uitgaande brief [29-06-2016] –
	Ministerie van Veiligheid en Justitie	– AO Preventiebeleid (4328)	Toezegging positie directeur publieke
	kijken naar de positie van de		gezondheid (32 793-230) (19 505)
	directeuren publieke gezondheid in
	het kader van de GHOR. Dit staat
	los van het onderzoek dat wordt
	uitgevoerd door de IGZ naar de
	GGD’en. De Minister zal de
	resultaten terugkoppelen in de
	verzamelbrief voor de zomer.
6466	De Minister zal de Kamer in de	Parlementaire agenda [31-03-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Stand
	verzamelbrief voor de zomer	– AO Preventiebeleid (4328)	van zaken moties en toezeggingen
	informeren of het veld met een		zomer 2016 (19 601)
	registratie komt van diabetes. Dit
	betreft niet alleen diabetes bij
	kinderen maar voor alle leeftijden.
6468	De Staatssecretaris zal voor de	Parlementaire agenda [31-03-2016]	Uitgaande brief [29-06-2016] –
	zomer een plan van aanpak aan de	– AO Preventiebeleid (4328)	Preventie van roken vóór, tijdens en
	Kamer aanbieden over stoppen met		na de zwangerschap (32 279-89)
	roken bij zwangere vrouwen, in het		(19 508)
	kader van SEGV. Bij de aanpak zal
	rekening worden gehouden met
	laaggeletterdheid. Ook zal het
	eerder door het CDA gepresen-
	teerde plan voor stoppen met roken
	bij zwangere vrouwen hierbij
	worden meegenomen.
6475	De Kamer ontvangt zo spoedig	Parlementaire agenda [18-02-2016]	Uitgaande brief [26-02-2016] – Stand
	mogelijk na 23 februari een	– AO Arbeidsmarktbeleid	van zaken TSN Thuiszorg
	stand-van-zakenbrief (2016-27)	zorgsector/TSN (4325)	(23 235-141) (18 980)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6476	Het streven is erop gericht het	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Toezegging is afgedaan met
	wetsvoorstel over de herpositio-	– AO Governance (4321)	wetsvoorstel dat op 8 april 2016 door
	nering van taken van de NZa en		het Kabinet van de Koning naar de
	deregulering na Pasen naar de		Tweede Kamer gestuurd.
	Kamer te sturen (2016-28)
6477	Dit voorjaar zal de Kamer een	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [04-07-2016] – Stand
	stand-van-zakenbrief integrale	– AO Governance (4321)	van zaken integrale bekostiging en
	bekostiging ontvangen (deze		besturingsmodellen msz 2016
	toezegging is reeds in de beleids-		(19 548)
	brief van 14 maart jl. gedaan).
	(2016-29)
6478	De Minister onderzoekt of de	Parlementaire agenda [07-04-2016]	Uitgaande brief [29-06-2016] –
	WKKGZ gewijzigd kan worden wat	-  AO IGZ (4359)	Tussenrapportage over vaststellings-
	betreft het punt dat het niet meer		overeenkomsten in de zorg
	mogelijk is dat betrokkenen de stap		(33 149-46) (19 498)
	naar de tuchtrechter per contract
	uitsluiten. Daarbij worden ook de
	zwijgcontracten meegenomen. De
	Tweede Kamer heeft deze
	toezegging als volgt geregistreerd:
	De Minister onderzoekt of en, zo ja,
	hoe de Wet kwaliteit, klachten en
	geschillen zorg (Wkkgz) gewijzigd
	kan worden, zodat in een contract
	het uitsluiten van de stap naar de
	tuchtrechter wordt uitgesloten. Ook
	zwijgcontracten worden in dit kader
	bekeken (blz. 15). 2016-113
6479	De Minister zal de Kamer voor de	Parlementaire agenda [07-04-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] –
	zomer in een Kamerbrief infor-	-  AO IGZ (4359)	Voortgang en afronding verbeter-
	meren over de aard van aangekon-		traject IGZ (19596)
	digde en onaangekondigde
	bezoeken en daarmee inzage geven
	in het beeld achter de cijfers De
	Tweede Kamer heeft deze
	toezegging als volgt geregis-
	treerd:In de volgende rapportage
	van de Inspectie voor de Gezond-
	heidszorg wordt de Kamer bericht
	over de aard van de onaangekon-
	digde en aangekondigde bezoeken
	van de IGZ (een beeld achter de
	cijfers) (blz. 20). 2016-114
6481	De Minister stuurt het klachtbeeld	Parlementaire agenda [07-04-2016]	Uitgaande brief [18-05-2016] –
	van het Landelijk Meldpunt Zorg in	-  AO IGZ (4359)	Jaarbeeld IGZ 2015 en Klachtbeeld
	mei 2016 samen met het Jaarbeeld		2015 LMZ (33 149-45) (19 302)
	IGZ naar de Kamer.
6483	De Minister informeert de Kamer	Parlementaire agenda [07-04-2016]	Uitgaande brief [04-07-2016] –
	voor de zomer van 2016 over de	-  AO IGZ (4359)	Waardigheid en trots: aanpak
	manier waarop de IGZ toezicht		vernieuwing verpleeghuiszorg
	houdt op de zorg voor mensen met		(19544)
	dementie in verpleeghuizen.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6494	De Minister stuurt de rapportage	Parlementaire agenda [07-04-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] –
	van Bureau ICT Toetsing over de	-  AO IGZ (4359)	Voortgang en afronding verbeter-
	toetsing van het nieuwe informatie-		traject IGZ (19596)
	systeem naar de Kamer en
	informeert de Kamer over de
	mogelijkheden om de gegevens uit
	het huidige informatiesysteem naar
	het nieuwe informatiesysteem te
	migreren en te analyseren, zodra
	deze informatie beschikbaar is. De
	Tweede Kamer heeft deze
	toezegging als volgt geregistreerd:
	De Kamer ontvangt vrij snel het
	rapport van het Bureau ICT-toetsing
	(BIT) over de ICT bij de IGZ (blz. 24,
	31). 2016-121
6495	In het Jaarbeeld 2015 zal de IGZ	Parlementaire agenda [07-04-2016]	Uitgaande brief [18-05-2016] –
	rapporteren over het aantal	-  AO IGZ (4359)	Jaarbeeld IGZ 2015 en Klachtbeeld
	meldingen in 2015 van seksueel		2015 LMZ (33 149-45) (19 302)
	grensoverschrijdend gedrag, met
	een onderverdeling naar meldingen
	per sector met betrekking tot
	patient-patient, hulpverlener-patient
	en een toelichting geven op de
	contacten ter zake met OM,
	aantallen aangiften, de inzet van
	handhavingsinstrumenten en de
	wijze van toezicht. De Tweede
	Kamer heeft deze toezegging als
	volgt geregistreerd: De Kamer zal
	een verdiepingsslag inzake seksueel
	grensoverschrijdend gedrag over
	de cijfers van 2015 ontvangen (blz.
	25, 30). 2016-122
6500	Eind februari ontvangt de Kamer de	Parlementaire agenda [27-01-2016]	Uitgaande brief [29-03-2016] –
	NZa-monitor integrale tarieven	– AO Ziekenhuiszorg (4309)	Verzamelbrief maart (34 300-XVI-158)
	(2016-12)		(19 136)
6504	Herbevestiging eerdere toezegging	Parlementaire agenda [13-04-2016]	Uitgaande brief [23-06-2016] – Stand
	van brief aan TK over voortgang	– AO Geneesmiddelen (4327)	van zaken werkgroep geneesmidde-
	werkgroep Tekorten, inclusief rol		lentekorten (29 477-389) (19 470)
	groothandel
6506	Verzekeraars krijgen inzicht in	Parlementaire agenda [13-04-2016]	Uitgaande brief [14-06-2016] –
	opbrengsten financiële arrange-	– AO Geneesmiddelen (4327)	Voortgangsbrief financiële arrange-
	menten over 2014 en cumulatief in		menten geneesmiddelen 2016
	een brief aan de Kamer zal worden		(29 477-386) (19 419)
	geduid wat vanaf 2014 cumulatief is
	opgeleverd t.a.v. de onderhande-
	lingen over de prijsstelling van
	bepaalde geneesmiddelen (2016-54)
6507	APE rapport met betrekking tot	Parlementaire agenda [13-04-2016]	Uitgaande brief [05-07-2016] –
	herberekenen	– AO Geneesmiddelen (4327)	Herberekening GVS (19 564)
	GVS-vergoedingslimieten naar de
	Kamer, presenteren opbrengsten en
	gevolgen voor de patiënt.

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6509	Brief over openbaarheid boetes van	Parlementaire agenda [13-04-2016]	Uitgaande brief [06-06-2016] –
	IGZ en NVWA binnenkort.	– AO Geneesmiddelen (4327)	Wijziging van de Gezondheidswet en de Wet op de jeugdzorg teneinde een mogelijkheid op te nemen tot openbaarmaking van informatie over de naleving en uitvoering van regelgeving, besluiten tot het opleggen van sancties daarbij inbegrepen (34 111) (34 111-10) (19 369)
6511	Terugkoppeling aan TK naar stand	Parlementaire agenda [13-04-2016]	Uitgaande brief [16-06-2016] – Stand
	van zaken werkgroep ACBG, IGZ,	– AO Geneesmiddelen (4327)	van zaken doorgeleverde bereidingen
	VWS naar registratie van magistrale		(19 440)
	bereiding. Ook als er geen
	oplossing is. Meewegen van
	prijsstijging geregistreerd middel in
	beoordeling of toch doorgeleverde
	bereiding gedoogd kan worden.
6541	Voor de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [17-03-2016]	Uitgaande brief [08-07-2016] – Zorg
	informatie over ervaringen van de	-  AO Eerstelijnszorg (4282)	voor kwetsbare ouderen thuis
	praktijkteams Zorg Op de Juiste		(19 593)
	Plek over het eerste halfjaar (blz.
	17). 2016-62
6557	Voor de zomer vindt overleg met de	Parlementaire agenda [23-03-2016]	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	Kamer plaats over het onderzoek	-  AO pgb (4367)	Toekomst van de uitvoering van het
	naar de alternatieven voor de		pgb, (19 455)
	uitvoering van het trekkingsrecht,
	inclusief financiële effecten (blz. 11,
	24, 31). 2016-80
6558	De Kamer wordt geïnformeerd over	Parlementaire agenda [23-03-2016]	Uitgaande brief [10-06-2016] –
	de uitkomsten van het op korte	-  AO pgb (4367)	Trekkingsrecht pgb: voortgang en
	termijn te houden overleg met de		toezeggingen (19 404)
	VNG over het transparant maken
	welke gemeenten achterblijven met
	toekenningsbesluiten (blz. 12, 13). *
	2016-81
6559	In mei ontvangt de Kamer de	Parlementaire agenda [23-03-2016]	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	uitvoeringstoets op de compensa-	-  AO pgb (4367)	Toekomst van de uitvoering van het
	tieregeling, voorzien van een		pgb, (19 455)
	beleidsreactie (blz. 13). 2016-82
6560	Tevens wordt de Kamer in mei	Parlementaire agenda [23-03-2016]	Uitgaande brief [10-06-2016] –
	nader bericht over het overleg met	-  AO pgb (4367)	Trekkingsrecht pgb: voortgang en
	de Sociale Verzekeringsbank en		toezeggingen (19 404)
	gemeenten inzake de rechtma-
	tigheid van pgb-bestedingen en het
	in kaart brengen van de controles in
	het licht van het eventuele opheffen
	van noodmaatregelen (blz. 16, 17,
	18). 2016-83
6561	De Kamer wordt in mei ook bericht	Parlementaire agenda [23-03-2016]	Uitgaande brief [10-06-2016] –
	over het overleg met Zorgverzeke-	-  AO pgb (4367)	Trekkingsrecht pgb: voortgang en
	raars Nederland inzake dubbele		toezeggingen (19 404)
	controles bij het Zvw-pgb (blz. 19,
	29). 2016-84

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6563	In april/mei wordt de AMvB inzake	Parlementaire agenda [23-03-2016]	Uitgaande brief [10-06-2016] –
	het integraal pgb bij de Kamer	-  AO pgb (4367)	Trekkingsrecht pgb: voortgang en
	voorgehangen en wordt informatie		toezeggingen (19 404)
	gegeven over welke afspraken
	nodig zijn met SZW en OCW (blz.
	22, 23, 30, 31). 2016-86
6564	Binnenkort ontvangt de Kamer een	Parlementaire agenda [20-04-2016]	Uitgaande brief [22-04-2016] –
	standvanzakenbrief «Kwaliteit	-  AO Zorgverzekeringswet (4436)	Resultaten van het Jaar van de
	loont»/resultaten jaar van de		transparantie (32 620-168) (19 240)
	transparantie (2016-87)
6568	Voor de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [20-04-2016]	Uitgaande brief [30-06-2016] –
	een brief inzake meerjarige	-  AO Zorgverzekeringswet (4436)	Meerjarige contracten (Zorgverzeke-
	contractering (2016-91)		ringswet) (19 536)
6569	Voor de zomer stuurt de Staatsse-	Parlementaire agenda [20-04-2016]	Uitgaande brief [09-06-2016] –
	cretaris VWS de Kamer de	-  AO Zorgverzekeringswet (4436)	Onderzoek en stand van zaken
	resultaten van het herhalingson-		casemanagement bij dementie
	derzoek van het Nivel naar		(29 689-722) (19 392)
	Casemanagement Dementie
	(2016-92)
6571	Voor de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [20-04-2016]	Uitgaande brief [31-05-2016] –
	de resultaten van het overleg met	-  AO Zorgverzekeringswet (4436)	Voorhang integrale bekostiging
	betrokken partijen over geboor-		geboortezorg (2016Z10708) (19 363)
	tezorg (2016-94)
6573	De Kamer ontvangt binnenkort een	Parlementaire agenda [20-04-2016]	Uitgaande brief [26-04-2016] –
	brief inzake de curatieve ggz in de	-  AO Zorgverzekeringswet (4436)	Voorhangbrief kwaliteitsstatuut ggz
	Zvw, en over de langdurige ggz		(2016Z08604) (19 248)
	tijdig voor het zomerreces met het
	oog op het algemeen overleg ggz
	(2016-96)
6598	Voor de zomer ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [31-03-2016]	Uitgaande brief [30-06-2016] –
	het werkprogramma versterking	– AO Preventiebeleid (4328)	Stimuleringsprogramma
	pijlers GGD’s. (blz. 22). 2016-99		Betrouwbare Publieke Gezondheid (32 793-231) (19522)
6607	Op 13 juni 2016 ontvangt de Kamer	Parlementaire agenda [08-06-2016]	Uitgaande brief [15-06-2016] – Meer
	een brief over de aanpak van de	– AO Decentralisatie Wmo (4409)	tijd voor zorg: merkbaar minder
	regeldruk in de caresector (inclusief		regeldruk (29 515-388) (19 437)
	het verantwoordingsonderdeel /CIZ,
	CAK e.d.) (2016-124)
6609	De Kamer ontvangt binnenkort een	Parlementaire agenda [08-06-2016]	Uitgaande brief [10-06-2016] –
	AMvB over integraal pgb (2016-126)	– AO Decentralisatie Wmo (4409)	tijdelijke regels voor een experiment in het kader van een integraal budget op grond van de Wet langdurige zorg (Besluit experiment integraal pgb 2016) (19 406)
6616	De Kamer ontvangt binnenkort een	Parlementaire agenda [08-06-2016]	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	AMvB over tarieven zorginkoop	– AO Decentralisatie Wmo (4409)	Voorhang ontwerpbesluit ter
	Wmo (2016-126)		waarborging van een goede verhouding tussen de prijs voor de levering van een voorziening en de eisen die worden gesteld aan de kwaliteit van de voorziening en de continuïteit in de hulpverlening tussen de cliënt en de hulpverlener (19 452)

ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van zaken
6617	De Kamer ontvangt binnenkort een	Parlementaire agenda [08-06-2016]	Uitgaande brief [21-06-2016] –
	drietal AMvB’s over VN-Verdrag	– AO Decentralisatie Wmo (4409)	Voorhang ontwerpbesluit ter
	inzake de rechten van personen met		waarborging van een goede
	een handicap (2016-126)		verhouding tussen de prijs voor de levering van een voorziening en de eisen die worden gesteld aan de kwaliteit van de voorziening en de continuïteit in de hulpverlening tussen de cliënt en de hulpverlener (19 452)

Einddatum subsidie (jaartal)
Volgende evaluatie (jaartal)
Laatste evaluatie (jaartal, met hyperlink naar vindplaats)
Aantal verleningen 2015

• 5. 

  Evaluatie- en onderzoeksoverzicht

In deze bijlage bij de begroting wordt een overzicht van al het evaluatie-en overig onderzoek voor het Ministerie van VWS opgenomen.

Artikel 1 – Volksgezondheid
Artikelnummer	Titel/onderwerp	Start	Afronding
1.  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
1a. Beleidsdoorlichtingen
	Gezondheidsbescherming	2019	2020
1b. Ander ex-post onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
	Evaluatie DHW (Drank- en Horecawet)	2016	2017
	Evaluatie Jongeren Op Gezond Gewicht	2016	2017
	Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met
	mensen	2017	2018
	Embryowet	2017	2018
2 Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
2a. MKBA’s
2b. Ander ex-ante onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
3.  Overig onderzoek

Artikel 2 – Curatieve Zorg
Artikelnummer	Titel/onderwerp	Start	Afronding
1.  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
1a. Beleidsdoorlichtingen	Bevorderen werking van het stelsel (beleidsdoor-
	lichting 2.3.)	2015	2016
	Toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg
	(beleidsdoorlichting 2.2.)	2016	2017
1b. Ander ex-post onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
	Effectonderzoek campagne orgaandonatie	2017	2017
	Herhaalstudie naar ziekenhuisopnames door
	verkeerd geneesmiddelengebruik	2014	2016
	Effectonderzoek publiekscampagne vervalsingen	2015	2016
	Marktscan extramurale farmacie	2017	2017
	Evaluatie Wet inzake de bloedvoorziening	2016	2017
	Monitor Zorginkoop	2015	2016
2 Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
2a. MKBA’s
2b. Ander ex-ante onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
3.  Overig onderzoek
	Monitoren overstapseizoen	2015	2016
	Collectiviteiten	2015	2016
	Kennis van de rollen in het stelsel	2015	2016
	Monitor Zvw/pgb 2015	2015	2016
	Monitor Zvw/pgb 2016/2017	2016	2017
	Monitoren overstapseizoen 2015/2016	2015	2016

Artikelnummer

Titel/onderwerp

Start

Afronding

Monitoren overstapseizoen 2016/2017 Collectiviteiten

Vervolgonderzoek collectiviteiten Kennis van de rollen in het stelsel Onderzoek volmachten

2016	2017
2015	2016
2016	2017
2015	2016
2016	2017

Artikel 3 – Langdurige zorg en ondersteuning
Artikelnummer	Titel/onderwerp	Start	Afronding
1.  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
1a. Beleidsdoorlichtingen
	Hervorming langdurige zorg (HLZ)	2018	2019
1b. Ander ex-post onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
	Evaluatie Wmo 2015	2017	2017
	Evaluatie Wlz	2017	2017
	Evaluatie Hervorming langdurige zorg	2015	2017
2 Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
2a. MKBA’s	MKBA Toegankelijkheidsakte incl. vooronderzoek
	ter voorbereiding	2016	2017
	MKBA Geweld in afhankelijkheidsrelaties	2015	2017
2b. Ander ex-ante onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
3.  Overig onderzoek
	Monitor plan van aanpak G4	jaarlijks	jaarlijks
	Monitor stedelijk kompas	jaarlijks	jaarlijks
	Onderzoek regelgeving en beleid Caribisch NL ivm
	VN-verdrag Handicap	2015	2016
	Monitoring VN-verdrag Handicap door College voor
	de rechten van de Mens	jaarlijks	jaarlijks
	Onderzoek registratielasten Wlz	2016	2017
	Onderzoeken t.a.v. overhead langdurige zorg	2016	2017
	Monitor Zorginkoop zorgkantoren niet meedoend
	aan experiment	2016	2017

Artikel 4 – Zorgbreed beleid
Artikelnummer	Titel/onderwerp	Start	Afronding
1.  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
1a. Beleidsdoorlichtingen
	Kwaliteit, transparantie en kennisontwikkeling	2016	2017
1b. Ander ex-post onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
	Evaluatie artikel 36A Wet BIG Klinisch Technoloog	2017	2018
	Evaluatie experiment art. 36a Wet BIG BMH	2016	2019
	Evaluatie artikel 36A Wet BIG Mondhygiënisten	2016	2021
	Evaluatie Huishoudelijke Hulp Toelage	2016	2017
2 Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
2a. MKBA’s
2b. Ander ex-ante onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid	Evaluatie Subsidieregeling opleiding tot physician
	assistant en Verpleegkundig specialist	2016	2016

Artikelnummer

Titel/onderwerp

Start

Afronding

• 3. 

  Overig onderzoek

Taakherschikking in de ouderenzorg 2016

Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn: www.azwinfo.nl Monitor Zorgpact Evaluatie PGO-support

Evaluatie mededingingswet en eerstelijnszorg Casusonderzoek disfunctionele bureaucratie in de zorg

Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt, Zorg en Welzijn (AZW)

Personeel en opleiden verpleeghuizen Werkwijzer MKBA’s in het sociaal domein De staat van volksgezondheid en zorg (RIVM) o.a. Jaarlijks samenvattende rapportage, themarapporten en de Volksgezondheid Toekomst Verkenningen (VTV)

Advies Commissie Innovatie, Zorgberoepen en Opleidingen

2014

2017

2015	2019
2016	2017
2018	2018
2015	2016
2015	2016
2014	2017
2016	2016
2015	2016
2016	2016
2015	2016

Artikel 5 – Jeugd
Artikelnummer	Titel/onderwerp	Start	Afronding
1.  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid 1a. Beleidsdoorlichtingen	Noodzakelijke en passende zorg Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel	2017 2017	2018 2018
1b. Ander ex-post onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid	Evaluatie Jeugdwet	2017	2018
2 Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid 2a. MKBA’s
2b. Ander ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid
3.  Overig onderzoek

Artikel 6 – Sport
Artikelnummer	Titel/onderwerp	Start	Afronding
1.  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
1a. Beleidsdoorlichtingen
	Sportbeleid	2016	2017
1b. Ander ex-post onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
	Effectmeting Buurtsportcoaches	2017	2017
	Monitoren VSK en SBB	2017	2017
2 Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
2a. MKBA’s
2b. Ander ex-ante onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
3.  Overig onderzoek
	Rapportage Sport	2017	2018

Artikelnummer

Titel/onderwerp

Start             Afronding

Monitoring kernindicatoren sport; digitale actualisatie via Vzinfo Sport Toekomst Verkenning

2017 2015

2017 2017

Artikel 7 – Oorlogsgetroffenen en Herinnering WO II
Artikelnummer Titel/onderwerp	Start	Afronding
1.  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
1a. Beleidsdoorlichtingen
Oorlogsgetroffenen en Herinnering WO II	2018	2018
1b. Ander ex-post onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
Evaluatie Subsidiekader Sinti/Roma	2017	2017
2 Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
2a. MKBA’s
2b. Ander ex-ante onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
3.  Overig onderzoek
Collectieve erkenning Indisch NL	pm	pm

Artikel 8 – Tegemoetkoming specifieke kosten
Artikelnummer Titel/onderwerp	Start	Afronding
1.  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
1a. Beleidsdoorlichtingen
Tegemoetkoming specifieke kosten	2019	2020
1b. Ander ex-post onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
2 Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid
en doelmatigheid van beleid
2a. MKBA’s
2b. Ander ex-ante onderzoek naar doeltref-
fendheid en doelmatigheid
3.  Overig onderzoek

• 6. 

  Afkortingen

ABR                    Antibioticaresistentie

ACBG                  Agentschap College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

ACM                   Autoriteit Consument en Markt

ActiZ                   Brancheorganisatie voor Zorgondernemers

Aids                    Acquired immune deficiency syndrome

AMvB                 Algemene maatregel van bestuur

ANVS                  Autoriteit Veiligheid en Stralingsbescherming

AO                      Algemeen overleg

AOR                    Algemene Oorlogsongevallenregeling Indonesië

APG                    Apotheekhoudende huisartsen

AVI                       Aandacht voor iedereen

AWB                    Algemene wet bestuursrecht

AWBZ                 Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten

AZW                   Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn bbp                     Bruto binnenlands product

BHOS                  Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Ministerie van

BIG                      Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg

BIKK                    Bijdrage in de kosten van kortingen

BKZ                     Budgettair Kader Zorg

BMH                   Bachelor Medische Hulpverlener

Bopz                   Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen

BRMO                 Bijzonder Resistente Micro Organismen

BRV                     Bovenregionale gehandicaptenvervoer

BSN                    Burgerservicenummer

BWU                   Bovenwettelike uitkering

BZK                     Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ministerie van -

C2000                 Communicatie 2000

CAK                    Centraal Administratie Kantoor

CAO                    Collectieve Arbeidsovereenkomst

CAOR                  Commissie Algemene Oorlogsongevallenregeling Indonesië

CBG                    College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

CBS                     Centraal Bureau voor de Statistiek

CBZ                     College bouw zorginstellingen

CCE                     Centra voor Consultatie en Expertise

CCMO                 Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek

CEG                    Centrum voor ethiek en gezondheid

CGL                     Centrum Gezond Leven

CGM                   Centrum Gezondheid en Milieu

CIb                      Centrum Infectieziektebestrijding

CIBG                   Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg, agentschap

CIZ                      Centrum Indicatiestelling Zorg

CJG                     Centra voor Jeugd en Gezin

CJIB                    Centraal Justitieel Incasso Bureau

CMFZ                  Centraal meldpunt zorgfraude

CPZ                     College Perinatale Zorg

CRD                    Commissie Registratie Diergeneesmiddelen

CSZ                     Commissie sanering ziekenhuisvoorzieningen

CVB                     Centrum voor Bevolkingsonderzoek

DALY                  Disability Adjusted Life Year dbc                      diagnose- behandelcombinatie

DCP                     Decentrale Procedure

DIMS                  Drugs Informatie en Monitoring Systeem

DJ                       Directie Jeugd

DHW                   Drank en Horecawet

DKTP                  Difterie, kinkhoest, tetanus en polio

DVP                     Dienst Vaccinatievoorzieningen en Preventieprogramma’s

ECDC                  European Center for Disease Prevention and Control

EMA                    European Medicines Agency

EST                     Eenheid Secretariaten Medische Tuchtcolleges

EU                       Europese Unie

EZ                       Economische Zaken, Ministerie van -

FBZ                     Financieel Beeld Zorg

FES                     Fonds Economische Structuurversterking

FIOM                   Federatie van Instellingen voor Ongehuwde Moeders

FLO                     Functioneel Leeftijdsontslag fte                       fulltime equivalent

FTO                     Farmacotherapeutisch overleg

G4                       Vier grootste gemeenten van Nederland (Amsterdam,

Den Haag, Rotterdam en Utrecht)

GGD                    Gemeentelijke Gezondheidsdienst ggz                      Geestelijke gezondheidszorg

GHOR                 Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie

GMT                   Directie Geneesmiddelen en Medische Technologie

GR                       Gezondheidsraad

GVS                    Geneesmiddelenvergoedingensysteem hbo                     Hoger beroepsonderwijs

Hiv                      Human immunodeficiency virus

HLZ                     Hervorming Langdurige Zorg

IBO                      Interdepartementaal Beleidsonderzoek

ICT                      Informatie- en communicatietechnologie

IenM                   Infrastructuur en Milieu, Ministerie van -

IGZ                      Inspectie voor de Gezondheidszorg

IJZ                       Inspectie Jeugdzorg

IKNL                    Integraal Kankercentrum Nederland

IKZ                      Integraal Kankercentrum Zuid

ILT                       Inspectie Leefomgeving en Transport

IOC                      Internationaal Olympisch Comité

I-SZW                 Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid

IT                         Informatietechnologie

IVZ                      InVoorZorg

JGZ                     Jeugdgezondheidszorg

JMV                    Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording

JMW                   Joods Maatschappelijk Werk

JOGG                 Jongeren op Gezond Gewicht

JPND                  Joint Programme Neurodegenerative Diseases

KNHB                  Koninklijke Nederlandse Hockey Bond

KNMG                Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst

KNMI                  Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

KNMP                 Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der

Pharmacie

KNVB                  Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond

LHV                     Landelijke Huisartsen Vereniging

LMZ                    Landelijk Meldpunt Zorg

LOC                     Landelijke organisatie cliëntenraden

LOVZ                  Landelijk Overleg Vrijwilligers in de Zorg

LSFVP                 Landelijke Stichting Familievertrouwenspersoon

LZ                        Langdurige Zorg

Mbo                    middelbaar beroepsonderwijs

MC                      Directie Markt en Consument

MC                      Medisch Centrum

MEE                    Vereniging voor ondersteuning bij leven met een beperking

METC                  Medisch Ethische Commissie

MEV                    Macro Economische Verkenning

Meva                  Directie Macro-Economische Vraagstukken en arbeidsmarkt

MKBA                 Maatschappelijke Kosten-Batananalyse

MLT                     Middellangetermijnraming

MO                      Maatschappelijke Opvang

Movisie              Kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling

MRP                    Mutual Recognition Procedure

MSZ                    Medisch-specialistische zorg

n.v.t.                    Niet van toepassing

NCJ                     Nederlands Centrum Jeugdgezondheid

NDM                   Nationale Drug Monitor

NFU                    Nederlandse Federatie van Universitair medische centra

NHS                    Neonatale Hielprik Screening

NICE                   National Institute for Health and Clinical Excellence

Nictiz                  Nationaal ICT Instituut in de Zorg

NIOD                   Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies

NIPT                    Niet Invasieve Prenatale Test

NIVEL                 Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg

NKI                      Nederlands Kanker Instituut

NMT                   Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Tandheelkunde

NOC*NSF          Nederlands Olympisch Comité*Nederlandse Sport Federatie

NOV                    Vereniging Nederlandse Organisatie Vrijwilligerswerk

NPCF                  Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie

NPG                    Nationaal Programma Grieppreventie

NPP                     Nationaal Programma Preventie

NRPO-SIA          Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek-Stichting Innovatie Alliantie

NTS                    Nederlandse Transplantatie Stichting

NvW                   Nota van wijziging

NVWA                Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit

NWO                   Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

NZa                     Nederlandse Zorgautoriteit

OBiN                   Ongevallen en Bewegen in Nederland

OCW                   Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Ministerie van -

OESO                  Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling

OTAV                   Ondersteuningsteam asielzoekers en vergunninghouders ova                      overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling

Ovoz                   Opsporing en verzekering onverzekerden zorgverzekering

p*q                     price*quantity

PA                        Physician Assistants

PALGA                Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief

PAN                     Perinatale Audit Nederland

PD Alt                 Projectdirectie Antonie van Leeuwenhoekterrein

PG                       Directie Publieke Gezondheid pg                       patiënten- en gehandicaptenorganisaties pgb                     Persoonsgebonden budget

PGO                    Patiënten- en Gehandicaptenorganisaties

Pkb                      Persoonlijk kilometer budget

PO                       Primair Onderwijs

PP5                     Vijfde Preventieprogramma

PRN                    Perinatale Registratie Nederland

PSIE                    Prenatale screening van infectieziekten en erytrocytenim-munisatie

PUR                    Pensioen- en Uitkeringsraad

PVP                     Patiëntenvertrouwenspersoon

RHB                    Rijkshoofdboekhouding

RIVM                   Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

RMS                    Reference Member State

ROAZ                  Regionaal Overleg Acute Zorg

RSV                     Respiratoir Syncytieel Virus

RVO                     Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

RVP                     Rijksvaccinatieprogramma

RVS                     Raad voor Volksgezondheid en Samenleving

RWT                    Rechtspersoon met een wettelijke taak

SAIP                    Stichting Administratieve Indonesische Pensioenen

SBB                     Sport en Bewegen in de Buurt

SBR                     Standard Business Reporting

SBV-Z                 Sectorale Berichten Voorziening in de Zorg

SCP                     Sociaal en Cultureel Planbureau

SKGZ                  Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen

SMH                   Stichting Musea en Herinneringscentra 40–45

Soa                     Seksueel overdraagbare aandoening

SPR                     Strategisch Programma RIVM

SSO                    Shared Service Organisatie

Stb                      Staatsblad

STZ                     Stichting Topklinische Ziekenhuizen

SVB                     Sociale Verzekeringsbank

SZW                    Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Ministerie van -

TAJ                      Transitieautoriteit Jeugd

TBU                    Tegemoetkoming buitengewone uitgaven

TI Pharma          Top Instituut Pharma

TIZ                      Taskforce Integriteit Zorgsector

TK                       Tweede Kamer

TKI                      Topconsortium voor Kennis en Innovatie

TNO                    Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek

TSZ                     Tegemoetkoming Specifieke Zorgkosten

UMC                   Universitair Medisch Centrum

UZI                      Unieke Zorgverlener Identificatie

V&O                    Verzetsdeelnemers en Oorlogsgetroffenen

V&VN                 Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland

VAO                     voortgezet algemeen overleg

VenJ                   Veiligheid en Justitie, Ministerie van -

VGN                    Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland

VINEX                 Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra

VMS                    Veiligheidmanagementsysteem

VN                       Verenigde Naties

VNG                    Vereniging van Nederlandse Gemeenten

VO                       Voortgezet Onderwijs

VPTZ                   Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg

VS                       Verpleegkundig Specialisten

VSK                     Naar een Veiliger Sportklimaat

VTV                     Volksgezondheid Toekomst Verkenning

VUT                    Vervroegde Uittreding

VWS                   Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Ministerie van -

Waz                     Wet afbreking zwangerschap

WBO                   Wet op het bevolkingsonderzoek

Wbp                    Wet buitengewoon pensioen 1940–1945

WFZ                    Waarborgfonds voor de Zorgsector

WGP                   Wet geneesmiddelenprijzen

WHO                   World Health Organisation – Wereldgezondheidsorganisatie

Wkkgz                 Wetsvoorstel kwaliteit, klachten en geschillen zorg

Wlz                      Wet langdurige zorg

Wmg                   Wet marktordening gezondheidszorg

Wmo                   Wet maatschappelijke ondersteuning

WNT                   Wet Normering Topinkomens

WO II                  Tweede wereldoorlog

WOR                   Werkgroep Ontwikkeling Risicoverevening

Wpg                    Wet publieke gezondheid

Wtcg                   Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten

WTZi                   Wet toelating zorginstellingen

WUBO                Wet uitkeringen burger-oorlogsslachtoffers 1940–1945

WUV                   Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940–1945

Wvggz                Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

WW                     Werkloosheidswet

ZBO                    Zelfstandig bestuursorgaan

ZG                       Zintuiglijk Gehandicapten

ZiNL                    Zorginstituut Nederland

ZN                       Zorgverzekeraars Nederland

ZonMw               Zorgonderzoek Nederland Medische Wetenschappen

Zvw                     Zorgverzekeringswet

ZZP                     Zorgzwaartepakket

Zzv                      Zorg zonder verblijf

• 7. 

  Trefwoordenregister

Administratieve lasten 66, 88, 257, 279, 290, 305, 312

Agentschap 1, 3, 4, 31, 35, 36, 38, 41, 44, 49, 50, 51, 56, 59, 61, 62, 67, 76,

80, 81, 82, 86, 88, 95, 119, 120, 123, 124, 130, 132, 134, 135, 136, 141, 143,

242, 329

Alcohol en tabak 32, 36, 301

Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) 213 Basispakket 17, 33, 41, 154, 158, 201, 243, 261, 277, 296 Bekostiging 12, 17, 33, 39, 41, 47, 48, 50, 51, 58, 64, 67, 68, 72, 74, 81, 82, 84, 85, 90, 99, 101, 102, 107, 108, 119, 120, 159, 201, 213, 243, 263, 265, 267, 269, 273, 281, 283, 287, 288, 290, 292, 297, 298, 305, 315, 318, 320, 323, 324

Beleidsinformatie 92, 95, 96 Beleidsprioriteiten 4, 6

Betaalbaarheid 6, 7, 22, 23, 29, 30, 46, 47, 50, 51, 56, 76, 262, 325 Budgettair Kader Zorg 17, 146, 147, 150, 151, 153, 164, 168, 172, 244, 329 Buurtsportcoach 8, 101, 102, 293, 299, 327

Caribisch Nederland 22, 23, 37, 76, 77, 79, 81, 82, 90, 147, 170, 171, 172, 251

Chronisch zieken 6, 9, 12, 61, 77, 99, 101, 115, 261, 304, 333 Chronische ziekte 9, 30, 39, 115 Crisis 19, 27, 150, 298 Curatieve zorg 1, 7, 19, 46, 58, 88, 124, 153, 157, 158, 191, 209, 223, 236,

243, 261, 307

DBC 61, 176, 178, 179, 187, 188, 330

Decentralisatie 10, 24, 39, 63, 102, 125, 162, 278, 291, 295, 296, 299, 305, 312, 318, 319

Diabetes 9, 29, 30, 40, 47, 314

Doelmatigheid 32, 47, 50, 55, 59, 88, 133, 134, 139, 143, 144, 154, 156, 221, 320, 324, 325, 326, 327, 328

Eerstelijnszorg 57, 155, 191, 193, 194, 274, 283, 287, 288, 295, 313, 317, 327

Ethiek 22, 23, 36, 44, 128, 329 Euthanasie 279, 283, 291 Fabrikant 47, 124, 125, 132, 312

Financieel Beeld Zorg 2, 4, 56, 63, 146, 176, 185, 190, 330 Fraude 46, 76, 77, 79, 81, 82, 89, 90, 259, 262, 263, 281, 290, 295, 300, 301,

307, 308, 310, 329 Fusietoets 78

Geestelijke gezondheidszorg 11, 12, 27, 42, 57, 84, 92, 153, 191, 229, 241, 286, 298, 307, 330, 333 Geestelijke gezondheidszorg 60

Gehandicapte 12, 20, 25, 26, 49, 54, 64, 67, 73, 74, 80, 82, 88, 101, 115, 191, 200, 223, 227, 237, 245, 250, 251, 260, 264, 270, 282, 304, 310, 312, 332, 333

Gehandicaptenorganisatie 76, 77, 82, 321, 332 Gehandicaptensport 20, 99, 101 Gehandicaptenvervoer 67, 68, 71, 329 Geneeskundige zorg 63, 161, 204, 217

Geneesmiddel 1, 3, 10, 14, 15, 19, 44, 46, 47, 50, 55, 56, 59, 88, 117, 118, 123, 124, 130, 131, 132, 133, 134, 150, 153, 191, 203, 211, 242, 253, 258, 261, 262, 267, 268, 269, 276, 277, 279, 286, 288, 291, 292, 295, 297, 304,

308, 309, 313, 316, 317, 325, 329, 330, 333

Geweld 8, 93, 94, 96, 102, 126, 253, 265, 272, 285, 286, 306, 326 Gezondheidsbeleid 8, 34, 35, 37, 42, 258, 264, 286, 294, 307 Gezondheidsbescherming 19, 22, 35, 37, 325

Gezondheidszorg 1, 3, 6, 7, 11, 15, 26, 27, 29, 32, 37, 39, 46, 55, 76, 78, 79, 80, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 93, 119, 123, 124, 125, 126, 128, 153, 161, 216,

240, 252, 274, 280, 302, 311, 315, 322, 329, 330, 331, 333 Governance 265, 315

Hoofdlijnenakkoord 7, 18, 59, 149, 157, 202, 244

Huisarts 8, 10, 12, 14, 48, 54, 59, 83, 153, 155, 193, 198, 204, 209, 216, 257,

263, 269, 281, 288, 295, 313, 329, 330

Huisartsenzorg 157, 191, 193, 210, 287, 288, 313

Indicatie 40, 41, 75, 86, 103, 165, 228, 230, 233, 238, 262, 273, 283, 299,

300, 305

Indicatiestelling 64, 67, 74, 123, 155, 159, 195, 240, 245, 258, 283, 299, 329

Infectieziekte 19, 32, 39, 41, 43, 49, 83, 88, 143, 274, 329, 332

Informele zorg 54, 270, 305

Inhuur externe 123

Innovatie 7, 12, 14, 15, 20, 33, 46, 47, 54, 64, 66, 74, 76, 77, 78, 80, 81, 84,

86, 87, 88, 89, 98, 100, 105, 118, 128, 150, 205, 223, 236, 250, 270, 279, 287,

288, 297, 310, 313, 327, 331, 332

Internationale samenwerking 64, 117, 118, 119

Jeugdhulp 7, 20, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 125, 126, 159, 162, 166, 169, 210,

236, 254, 258, 281, 291, 296

Jeugdzorg 22, 23, 24, 79, 81, 82, 90, 92, 93, 94, 95, 96, 125, 126, 127, 147,

241, 246, 259, 265, 281, 290, 291, 295, 296, 317, 322, 323, 330 Kindermishandeling 8, 20, 79, 92, 93, 94, 95, 96, 126

Kwaliteit 6, 7, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 20, 22, 23, 29, 30, 32, 33, 35, 38, 40, 41,

42, 43, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 63, 64, 67, 71, 72,

73, 74, 76, 78, 80, 83, 87, 88, 89, 90, 92, 94, 101, 107, 110, 113, 125, 126,

130, 134, 147, 149, 150, 153, 154, 161, 170, 171, 193, 210, 221, 240, 245,

250, 254, 255, 256, 260, 264, 267, 269, 271, 272, 274, 279, 280, 281, 283,

297, 298, 306, 308, 309, 311, 315, 318, 319, 322, 326, 333

Kwaliteitsinstituut 52, 89, 90, 94, 241, 263, 287, 299

Langdurige zorg 1, 7, 12, 14, 20, 22, 23, 44, 61, 63, 64, 65, 66, 67, 71, 74,

84, 88, 89, 124, 127, 149, 161, 166, 169, 174, 185, 225, 227, 228, 229, 240,

244, 245, 253, 258, 272, 283, 284, 289, 290, 291, 299, 318, 326, 333

Leefstijl 19, 22, 29, 31, 34, 35, 42, 43, 44, 101

Letselpreventie 35, 43

Maatschappelijke ondersteuning 63, 64, 67, 70, 88, 89, 146, 161, 240, 242,

266, 333

Mantelzorg 12, 30, 65, 67, 70, 73, 231, 233, 254, 262, 267, 268, 270, 283,

284, 303, 305, 306

Mantelzorgcompliment 242

Medisch specialist 280

Medische hulpmiddelen 47, 48, 124, 137, 240, 264, 293

Medisch-specialistische zorg 18, 50, 60, 147, 155, 156, 157, 170, 171, 191,

197, 201, 203, 207, 209, 211, 223, 236, 244, 331

Mishandeling 306

Multidisciplinaire zorg 191, 194, 287

Nationaal Programma Preventie 8, 22, 29, 33, 35, 37, 39, 277, 307, 331

Olympische Spelen 314

Ondersteuning 1, 7, 10, 12, 20, 22, 23, 29, 32, 34, 35, 38, 41, 43, 53, 54, 57,

59, 63, 64, 65, 66, 67, 70, 72, 73, 74, 76, 77, 79, 80, 82, 84, 90, 92, 95, 97,

102, 107, 125, 130, 141, 142, 143, 161, 193, 199, 244, 254, 256, 258, 263,

265, 267, 269, 271, 283, 299, 311, 326, 331

Onverzekerde 50

Oorlogsgetroffene 1, 21, 22, 24, 72, 106, 107, 108, 111, 112, 241, 242, 247,

328, 332

Opleidingsfonds 216

Orgaandonatie 19, 46, 48, 49, 53, 54, 55, 56, 207, 284, 294, 325

Pakketmaatregel 278, 279, 288, 296, 297

Palliatieve zorg 13, 30, 52, 67, 72, 264, 273, 274, 305, 312

Preventie 7, 8, 13, 19, 22, 29, 33, 35, 37, 39, 40, 41, 42, 43, 50, 54, 57, 58,

64, 73, 76, 77, 79, 88, 90, 94, 97, 101, 124, 128, 141, 157, 221, 240, 253, 258,

259, 260, 264, 274, 275, 277, 278, 280, 284, 287, 289, 293, 294, 307, 314,

318, 330, 331, 332

Rechtmatigheid 79, 317

Regeerakkoord 62, 202

Regelarm 15, 78, 255, 308

Seksuele gezondheid 35, 40, 41, 43

Sport 1, 3, 4, 7, 9, 20, 21, 22, 24, 29, 34, 42, 44, 88, 98, 99, 100, 101, 102,

103, 104, 105, 117, 119, 122, 124, 126, 130, 135, 141, 142, 246, 250, 251,

258, 265, 266, 272, 280, 281, 282, 286, 287, 288, 289, 293, 298, 299, 310,

327, 328, 330, 331, 332, 333

Taakstelling 123, 124, 129, 142, 144, 149, 151, 154, 156, 163, 166, 197, 201,

203, 210, 212, 219, 225, 227, 233, 237

Thuiszorg 48, 54, 264, 265, 266, 268, 271, 309, 314

Toegankelijkheid 6, 7, 22, 23, 29, 30, 35, 43, 46, 47, 50, 51, 56, 71, 76, 83,

267, 268, 325, 326

Toezicht 11, 15, 26, 37, 47, 63, 77, 78, 79, 86, 88, 89, 90, 93, 106, 107, 120,

125, 126, 145, 153, 161, 240, 241, 254, 265, 274, 277, 280, 290, 293, 295,

296, 302, 304, 315, 316

Topsport 20, 24, 98, 99, 100, 101, 104, 282, 288, 289, 298, 309

Tweedelijnszorg 155, 191

Vaccin 19, 32, 35, 40, 41, 42, 55, 80, 83, 118, 141, 142, 143, 275, 314, 321,

330, 332

Veiligheidsprogramma 23

Verspilling 46, 286

Verzekeraar 11, 12, 15, 61, 150, 153, 173, 174, 176, 177, 178, 179, 180, 181,

241, 279, 292, 293, 296, 311, 313, 316

Verzetsdeelnemer 24, 106, 107, 108, 111, 112, 241, 242, 332

Vrijwilliger 12, 29, 67, 70, 72, 102, 258, 273, 283, 289, 305, 310, 312, 331

Wanbetaler 23, 29, 47, 50, 51, 60, 61, 62, 78, 89, 177, 179, 241, 260

Werkgelegenheid 79, 117, 126, 330, 332

Wet langdurige zorg (Wlz) 63, 146, 147, 161, 172, 174, 185, 190, 223

Wet Normering Topinkomens (WNT) 86

Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) 114,

115, 170

Wijkverpleegkundige 10, 213, 256, 291

WO II 22, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 328, 333

Ziekenhuis 9, 11, 14, 15, 20, 28, 29, 76, 80, 85, 204, 209, 217, 291, 295,

325, 329

Ziekenhuiszorg 80, 83, 164, 208, 276, 295, 316, 322

Ziekenhuizen 14, 15, 18, 19, 23, 25, 27, 28, 29, 39, 44, 46, 48, 49, 53, 54,

56, 57, 83, 125, 153, 177, 205, 206, 211, 242, 244, 280, 282, 286, 287, 291,

296, 329, 332

Zorgaanbieder 11, 13, 15, 29, 30, 46, 48, 51, 54, 56, 58, 63, 64, 66, 72, 75,

78, 84, 86, 88, 91, 93, 124, 125, 149, 153, 161, 166, 172, 174, 176, 194, 200,

215, 225, 227, 242, 250, 259, 271, 273, 279, 280

Zorgakkoord 158, 228, 238

Zorginnovatie 15, 87

Zorginstelling 11, 13, 26, 27, 28, 46, 72, 73, 83, 88, 90, 121, 123, 125, 153,

235, 241, 264, 291, 329, 333

Zorgopleiding 83, 147, 170, 171

Zorgstandaard 48, 65, 73

Zorgstelsel 76, 77, 88, 150, 153, 259, 294

Zorgtoeslag 4, 18, 24, 114, 115, 116, 174, 182, 183, 184, 247

Zorguitgaven 1, 7, 47, 86, 146, 147, 149, 150, 153, 155, 157, 161, 163, 164,

172, 173, 174, 176, 177, 178, 179, 180, 183, 186, 187, 188, 190

Zorgverzekeraar 9, 14, 15, 33, 37, 49, 59, 61, 63, 87, 90, 149, 153, 156, 161,

172, 173, 174, 176, 177, 178, 179, 182, 215, 217, 242, 265, 268, 274, 281,

283, 284, 293, 296, 310, 312, 317, 333

Zorgverzekering 10, 46, 47, 50, 51, 58, 59, 61, 62, 90, 153, 172, 176, 177,

178, 179, 180, 182, 241, 242, 268, 331, 332

Zorgverzekeringswet 4, 46, 47, 49, 51, 60, 61, 84, 88, 92, 146, 147, 153,

154, 172, 176, 185, 190, 204, 229, 242, 259, 277, 284, 286, 294, 313, 318,

320, 324, 333