Tolerant Amsterdam ziet altijd kansen - Main contents

Als internationale stad hebben we veel te winnen bij samenwerking met Oekraïne: versterking van onze tolerante waarden en het is goed voor onze economie. Tolerant Amsterdam ziet altijd kansen. Opiniestuk van Jan Paternotte in het Parool.

De EU heeft associatieverdragen met Chili, Costa Rica, Panama en nog een lange trits andere landen. Dankzij Jan Roos en zijn geenpeil krijgen we op 6 april voor het eerst in de geschiedenis een referendum over zo’n verdrag: de samenwerking met Oekraïne. Het kabinet, onze Minister-President en partijen als VVD, CDA en PvdA houden zich muisstil, maar in Amsterdam zou de campagne volop gevoerd moeten worden. Als internationale stad hebben we veel te winnen bij samenwerking met Oekraïne: als versterking van onze tolerante waarden en voor onze economie.

Een associatieverdrag betekent niet dat Oekraïne nu ook toetreedt tot de EU, dat is niet aan de orde. Desondanks wordt de Nederlandse keuze voor of tegen een associatieverdrag met veel interesse gevolgd in Moskou. Met het bezetten van de Krim en het infiltreren in Oost-Oekraïne knabbelt de Russische president Vladimir Putin aan de grens van de voormalige Sovjetrepubliek. Het idee dat een nog groter deel van de Russische oostgrens gevormd wordt door bondgenoten van de Europese Unie is voor vele Putin vrinden dan ook een gruwel. Sterker nog, het doorbreken van Europees-Oekraïense samenwerking zou Putin prima uitkomen.

Eén van de redenen daarvoor is de afkeer die de Russische president heeft ontwikkeld voor westerse vrijheden. In de ene voormalige Soviet-republiek Estland kunnen homostellen geregistreerd partner worden, en vrijwel alle rechten benutten die getrouwde stellen ook hebben. In de andere buurstaat Letland wordt een grote Gay Pride gehouden. Ook landen als Tsjechië en Hongarije erkennen vormen van geregistreerd partnerschap voor LHBTi. Rusland zelf ontwikkelt zich de andere kant op. Homoseksuele ‘propaganda’ is verboden, waardoor informatie over homoseksualiteit verstrekken aan kinderen je op een boete komt te staan. Een Gay Pride is uit den boze.

Toen Vladimir Putin in 2013 op bezoek kwam in Amsterdam wapperde boven de Stopera echter trots de regenboogvlag. Onze burgemeester koos bewust de Russische leider niet te ontmoeten. Eberhard van der Laan gaf zo als burgemeester van een vrije stad een sterk statement. Dat statement gaven ook veel Amsterdammers, die in het volle zicht protesteerden tegen de bizarre Russische ‘homowet’.

In Oekraïne zijn LHBTi-rechten nog lang niet vanzelfsprekend. Duidelijk is wel dat een nauwere band met Europa vaak leidt tot meer vrijheden voor LHBTi, zoals in Tsjechië en Estland. Er is meer uitwisseling en Europese druk kan helpen om basale mensenrechten af te dwingen als ze ergens in Europa onder druk staan. Eén ding weten we zeker: hoe dichter Oekraïne bij Rusland staat, hoe minder reden er zal zijn om iets te veranderen aan discriminatie van homoseksuelen.

Zoals Amsterdam staat voor vrijheid, helpen we ook altijd graag die vrijheid buiten onze stad te versterken. Amsterdam vangt als ‘shelter city’ mensenrechtenactivisten op. D66-wethouder Simone Kukenheim was aanwezig bij de Gay Pride in Riga. En een verdrag met Oekraïne maakt het makkelijker de mensenrechten in dat land te versterken.

Maar Amsterdam heeft ook zelf een belang bij de samenwerking met Oekraine, een economisch belang. De economie van onze regio is vorig jaar met 3,5% gegroeid, een groeicijfer waar de rest van Europa met jaloezie naar kijkt. We willen blijven groeien, want duizenden - vooral jonge- Amsterdammers kunnen nog geen baan vinden. Het mooie is dat het verdrag met Oekraïne vooral gaat over handel en economische samenwerking. Niet zo gek: bij de opkomende markten staat Oekraïne voor de banken nu bovenaan en de fantastische landbouwgrond is een grote kans voor Nederlandse agrarische bedrijven. Sinds de val van de muur heeft handel met Oost-Europa ons al 120.000 extra banen opgeleverd. Oekraïne heeft een afzetmarkt van 45 miljoen consumenten en kan hier nog eens een schep bovenop doen.

Dankzij geenpeil krijgen we als Nederlanders de kans om ons over dit specifieke verdrag uit te spreken. Steun voor samenwerken in Europa komt in Nederland vooral uit de grote steden. Heel Europa zal dus willen zien wat Amsterdam, de stad met 180 nationaliteiten, gaat doen. Wat mij betreft is het simpel: een vrije en tolerante handelsstad is nooit bang voor samenwerking en ziet altijd kansen. Laten we als hoofdstad die samenwerking mogelijk maken en het goede voorbeeld geven.

Dit opinestuk verscheen op 12 februari in het Parool.