Start van de onderhandelingen - Main contents
Het is alweer 99 dagen geleden dat er in ons land verkiezingen zijn gehouden. In die tijd is er van alles gebeurd, waarbij er in de laatste dagen ook weer veel aandacht is voor de ChristenUnie. Het gaat daarbij over het mogelijk starten van gesprekken over de vorming van een coalitie waarvan ook de ChristenUnie deel uit maakt.
Nadat verschillende partijen elkaar uitsloten voor de vorming van een kabinet, is sinds vorige week ook deelname van GroenLinks aan een coalitie met VVD, CDA en D66 uit beeld. Deze week liet PvdA-leider Asscher definitief weten niet in een kabinet te willen stappen. Daarmee zijn de opties voor een meerderheidskabinet zo goed als uitgeput en is een coalitie van VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie de laatste mogelijkheid voor de vorming van een meerderheidskabinet.
Idealen zijn leidend
Wij zijn de afgelopen tijd steeds heel duidelijk geweest. De ChristenUnie wil meebouwen aan ons land. In welke rol dan ook - oppositie of coalitie - zijn onze idealen leidend. Ons verkiezingsprogramma is onze inzet. We willen werk maken van een hoopvolle toekomst voor onze kinderen (onder meer door een ambitieus klimaatbeleid), we willen bouwen aan een samenleving waarin elk leven waardevol is, waarin we omzien naar elkaar en waarin we tegenstellingen verkleinen. En we willen opkomen voor vrijheid en veiligheid, hier en elders in de wereld.
We hebben daarbij steeds aangegeven dat we ook bereid zijn mee te praten over het vormen van een coalitie, mits we als ChristenUnie nodig zijn voor het vormen van een meerderheidskabinet en we een gewenste partner zijn voor alle onderhandelende partijen. Dat is nodig om met vertrouwen deze gesprekken in te kunnen gaan.
Gewenst en nodig
Vorige maand leek het er niet op dat dat het geval was. Gesprekken met de ChristenUnie waren ‘ongewenst’ en na een verkennend gesprek met D66-leider Alexander Pechtold had deze onoverkomelijke bezwaren om door te praten. Na gesprekken onder leiding van de nieuwe informateur Tjeenk Willink, heeft D66 deze week uitgesproken met de ChristenUnie te willen onderhandelen. Nu er geen andere alternatieven voor een meerderheidskabinet meer zijn, is de ChristenUnie, meer dan daarvoor, ook echt nodig voor het vormen van een kabinet. Daarmee zijn gesprekken over de vorming van een coalitie dichterbij gekomen.
Onderhandelingen met deze drie partijen zijn voor mij geen vanzelfsprekendheid. Met het oog op het eerdere gesprek met D66 heb ik aan de informateur laten weten dat we allereerst met de vier partijen moeten spreken over onderwerpen die eerder voor D66 onoverkomelijk bleken. Ook CDA en VVD moeten duidelijk maken hoe ze over deze onderwerpen denken. Voor mij is een open gesprek namelijk het uitgangspunt, waarbij alle onderwerpen besproken kunnen worden; met respect voor elkaars standpunten en zonder voorwaarden vooraf.
Daarbij komen we voor moeilijke keuzes te staan. De komende tijd vraagt om wijsheid voor iedereen die erbij betrokken is. Onlangs lazen we tijdens onze fractievergadering Psalm 91. ‘Mijn toevlucht, mijn vesting, mijn God, op u vertrouw ik. Hij vertrouwt je toe aan zijn engelen, die over je waken waar je ook gaat. Hun handen zullen je dragen, je voet zul je niet stoten aan een steen.’ Bemoedigende woorden, juist in deze tijd. Daarin verwachten we het van Hem. Ik wil u namens de fractie van harte bedanken voor uw warme betrokkenheid en gebed. Blijft u met ons bidden?