Europese Raad 22-23 maart 2018

Source: Europa Nu.
Zaal in Europagebouw
Bron: The Council of the European Union

Op 22 en 23 maart 2018 vond een Europese Raad1 plaats. Alle regeringsleiders van de EU-lidstaten, de vaste voorzitter2, de voorzitter van de Europese Commissie3 en de Hoge Vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid4 kwamen bijeen.

Op de agenda stonden vooral economische vraagstukken. Zo kwamen onder andere de digitale interne markt, de energie-unie5 en het Europees Semester6 2018 aan bod. Ook is de implementatie van de Europese Sociale pijler besproken en spraken de EU-leiders over de Westelijke Balkan en de Brexit7 (in EU-27 samenstelling, zonder het Verenigd Koninkrijk).

1.

Belangrijkste uitkomsten

Interne markt

De Europese Raad roept op tot grotere inspanningen om vóór het einde van de huidige wetgevingscyclus resultaten te boeken op het gebied van de interne markt8, de digitale interne markt, het actieplan voor een kapitaalmarktenunie9, en de energie-unie5, onder meer door een snelle behandeling van recente voorstellen van de Europese Commissie10.

Handel

De Europese Raad blijft hechten aan een open en op regels gebaseerd handelsstelsel, met een centrale rol voor de WTO11, en blijft ervan overtuigd dat vrije en eerlijke handel, die zorgt voor miljoenen banen en meer welvaart, een van de krachtigste groeimotoren is. De Europese Raad wenst vooruitgang met alle lopende onderhandelingen voor vrijhandelsovereenkomsten, in het bijzonder met Mexico en de Mercosur. De Europese Raad hoopt dat de overeenkomsten met Japan en Singapore snel worden afgerond. De Commissie zal bekijken hoe beter kan worden afgedwongen dat derde landen gemaakte afspraken nakomen.

De Europese Raad betreurt het besluit van de Verenigde Staten om invoertarieven voor staal en aluminium op te leggen. De Europese Raad roept de VS op de vrijstelling voor staal en aluminium vanuit de EU, die nu tijdelijk is, permanent te maken. Zo nodig zullen tegenmaatregelen worden genomen.

▪ Meer over handelsbeleid

Europees Semester

De Europese Raad keurt de prioriteiten van de jaarlijkse groeianalyse goed en verzoekt de lidstaten deze prioriteiten in hun komende nationale hervormingsprogramma's en stabiliteits- of convergentieprogramma's te verwerken. De Europese Raad bekrachtigt tevens de ontwerpaanbeveling van de Raad over het economisch beleid van de eurozone.

Sociale vraagstukken

De EU en haar lidstaten willen resultaten boeken met de Europese pijler van sociale rechten. Nu moeten de verschillende partijen de maatregelen uitvoeren. De Europese Raad verzoekt de Raad zich te buigen over de initiatieven die de Commissie in het kader van het pakket sociale rechtvaardigheid heeft gepresenteerd.

Overeenkomst van Parijs

De Europese Raad verzoekt de Commissie om uiterlijk in het eerste kwartaal van 2019 een voorstel te doen voor de langetermijnreductie van de broeikasgasuitstoot van de EU, in overeenstemming met de Overeenkomst van Parijs, rekening houdend met de nationale plannen.

Digitaal Europa

Sociale netwerken en digitale platforms moeten transparant zijn in hun functioneren en de privacy en de persoonsgegevens van de burgers beschermen. Zowel EU- als nationale wetgeving moet worden geëerbiedigd en gehandhaafd. Tijdens hun informele bijeenkomst in Sofia in mei zullen de leiders zich buigen over dit belangrijke thema en over de totstandbrenging van de digitale eengemaakte markt, en het bevorderen van onderzoek en innovatie, zoals kunstmatige intelligentie en de middelen ter ondersteuning van baanbrekende innovatie en de ontwikkeling van digitale vaardigheden.

Westelijke Balkan

De Europese Raad ziet uit naar de top EU-Westelijke Balkan in Sofia op 17 mei 2018, die naar verwachting hoofdzakelijk gericht zal zijn op het bevestigen van het Europese perspectief van de regio, het starten van concrete en zichtbare initiatieven ter verbetering van de fysieke en de menselijke connectiviteit in de regio zelf en met de EU, en het vinden van manieren om gemeenschappelijke uitdagingen zoals veiligheid en migratie samen beter aan te pakken. De Raad zal het thema uitbreiding in juni bespreken.

Aanslag in Salisbury

De Europese Raad veroordeelt de recente aanslag met zenuwgas op een dubbelspion begin deze maand in het Engelse Salisbury krachtig. De Europese Raad is het eens met het standpunt van de regering van het Verenigd Koninkrijk dat de Russische Federatie hier hoogstwaarschijnlijk voor verantwoordelijk is en dat er geen aannemelijke alternatieve verklaring is.

  • 1. 
    The European Council brings together EU leaders to set the EU's political agenda. It represents the highest level of political cooperation between EU countries.
     
  • 2. 
    De vaste voorzitter van de Europese Raad leidt de werkzaamheden van deze Raad, die bestaat uit Europese regeringsleiders of staatshoofden. Ook treedt de vaste voorzitter op als vertegenwoordiger van de Europese Raad in contacten met andere regeringsleiders en staatshoofden. Deze functie, ook wel (ten onrechte) de 'president van de Europese Unie' genoemd, is in 2009 ingevoerd door het Verdrag van Lissabon.
     
  • 3. 
    Deze functie wordt sinds 1 december 2019 vervuld door de Duitse Ursula von der Leyen. Zij is de opvolger van de Luxemburger Jean-Claude Juncker.
     
  • 4. 
    De Hoge Vertegenwoordiger (HV) geeft de Europese Unie internationaal gezien één gezicht en één stem op het terrein van het buitenlands en veiligheidsbeleid. Zo moet er meer samenhang in het externe optreden en het buitenlandse beleid van de Europese Unie komen. De HV deelt het podium met de Vaste voorzitter van de Europese Raad. Deze onderhoudt namens de EU de contacten op het niveau van staatshoofden en regeringsleiders.
     
  • 5. 
    De Europese Unie was in 2013 voor ruim de helft van haar energiebehoeften afhankelijk van import uit landen waarmee de relatie moeizaam is (Rusland) en/of uit instabiele regio's (het Midden-Oosten). Dat maakt de economie en veiligheid van de EU kwetsbaar. In het kader van het Europees milieubeleid wordt er ook nadruk gelegd op het investeren in duurzame energie. In 2050 moet de EU volledig klimaatneutraal zijn.
     
  • 6. 
    Het Europees semester is de jaarlijkse cyclus voor de afstemming van het economisch en begrotingsbeleid van de lidstaten van de Europese Unie. Binnen het kader van het semester analyseert de Europese Commissie de nationale begrotingen van EU-landen en geeft de landen vervolgens aanbevelingen, waarmee de lidstaten rekening moeten houden als zij hun nationale begroting voor het komende jaar opstellen.
     
  • 7. 
    Het Verenigd Koninkrijk verliet op 31 januari 2020 de Europese Unie. Het is daarmee het eerste land ooit dat uit de Europese Unie stapte. Het vertrek van de Britten ('brexit') was de uitkomst van een referendum over het lidmaatschap van de EU in het Verenigd Koninkrijk in 2016. Nadien volgden lange onderhandelingen over de scheidingsvoorwaarden en de overgangsperiode na de brexit, die op 31 december 2020 afliep. Eind december 2020 bereikten de onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een handels- en samenwerkingsovereenkomst. Die overeenkomst regelt vanaf 1 januari 2021 de relatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.
     
  • 8. 
    De interne markt is de ruimte zonder binnengrenzen waarin het vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal in de Europese Unie is gewaarborgd. Het begrip interne markt heeft alleen betrekking op het vrij verkeer binnen de Unie en niet op de handel met derde landen. Voor de import van goederen van buiten de Europese Unie hanteren de lidstaten een gemeenschappelijk importtarief.
     
  • 9. 
    De kapitaalmarktunie moet het voor spaarders en beleggers makkelijker maken om in bedrijven buiten hun eigen land te investeren. Zo kunnen kleine en middelgrote bedrijven gemakkelijker aan kapitaal komen buiten de banken om. Zo moet het makkelijker worden om extra te investeren in de economie, wat moet leiden tot meer economische groei.
     
  • 10. 
    The European Commission is the executive body of the EU and runs its day-to-day business. It is made up of the College of Commissioners, 27 European Commissioners, one for each member state, who are each responsible for one or several policy areas. In addition, the 'Commission' also refers to the entire administrative body that supports the Commissioners, consisting of the Directorates-General and the Services.
     
  • 11. 
    De Wereldhandelsorganisatie staat ook bekend als de WTO, de World Trade Organisation. De WTO is erop gericht handel te stimuleren. Dat doet ze door landen te laten onderhandelen over het verlagen van invoertarieven, het afschaffen van regels die de hoeveelheid handel beperken, en het laten gelden van gelijke regels voor alle landen. De WTO kan zelf geen regels maken; er kunnen alleen besluiten worden genomen als alle landen het met elkaar eens worden. Landen kunnen klachten indienen bij de WTO als andere landen zich niet aan die regels houden.
     
  • 12. 
    Om de klimaatverandering tegen te gaan worden er regelmatig internationale conferenties georganiseerd. Tijdens de eenentwintigste klimaatconferentie (COP21) van de Verenigde Naties in Parijs, eind 2015, bereikten de bijna 200 deelnemende landen overeenstemming over een bindend klimaatakkoord. Daarmee moet de uitstoot van broeikasgassen, zoals CO2, worden teruggedrongen en de opwarming van de aarde worden beperkt tot maximaal 2 graden, met 1,5 graad als streefwaarde.