Berichten van het Binnenhof - XIII - Main contents

Anders dan vaak gesuggereerd fungeert de Eerste Kamer zelden als een echte “chambre de reflexion”. Die populaire metafoor leidt een hardnekkig leven. Alleen al de herkomst ervan is echter wonderlijk: het is een onderdeel van de inwijdingsceremonie voor vrijmetselaars, bedoeld om gedurende een paar uur na te denken over de grote vragen van het leven. In het geval van de Eerste Kamer zal het wel vooral het beeld oproepen van afstandelijke beschouwingen over de politieke waan van de dag, ooit vergezeld van de sigaartjes waarvoor het rek naast de ingang naar de grote vergaderzaal nog steeds een mooie opslagplek biedt.

Het is een verleidelijk beeld, en er zou nog wel iets voor te zeggen zijn ook. Maar de werkelijkheid is dat het overgrote deel van de vergadertijd van de Eerste Kamer wordt gewijd aan gedetailleerde behandeling van voorliggende wetsvoorstellen waarbij de noodzakelijke precisie het meestal wint van de wijdse beschouwing. In de Eerste Kamer gaat de diepte vaak voor de breedte. Daar valt ook meestal de zinnigste bijdrage te leveren.

De Algemene Financiële Beschouwingen vormen daarop, samen met de Algemene Politieke Beschouwingen, nog een mogelijke uitzondering. Ze bieden in ieder geval de ruimte om ook grotere onderwerpen aan te kaarten dan passen in een enkel wetsvoorstel. En zeker bij de aanvang van een nieuwe kabinetsperiode is de verleiding groot daarvan royaal gebruik te maken, ook als ze zo laat plaatsvinden dat ze gecombineerd moeten worden met de complete behandeling van het Belastingplan.

Mijn bijdrage staat hieronder. Ik had mij verheugd op de hernieuwde kennismaking met oud-senator Wopke Hoekstra in zijn nieuwe rol als minister van financiën, en met Menno Snel, de nieuwe staatssecretaris, die ik eerder had ontmoet op het IMF in Washington. Ik werd niet teleurgesteld. Zij deden het beiden uitstekend, en demonstreerden tot diep in de nacht een bewonderenswaardige inzet bij de behandeling van alle grote en kleine kwesties waarop ze waren aangesproken.

Ruim na middernacht werd de zitting gesloten, na veel reflexion, maar nog meer anticipation: er zijn door de twee nieuwkomers de nodige verwachtingen gewekt. Het nieuwe jaar wordt aan het Binnenhof zo zeker aanzienlijk drukker dan waar we de laatste maanden gewend aan waren geraakt. Dat werd de hoogste tijd!