Hoe Europa China de voet dwars zet - Main contents

Buitenlandse zaken EU-China dumping Internationale Handel De irritatie was voor de zomer al zichtbaar. De Chinese premier Li Keqiang was begin juni naar Brussel gereisd voor een speciale EU-Chinatop, maar hij weigerde uiteindelijk in te stemmen met een positief getinte slotverklaring. Geschillen over handelskwesties gooiden roet in het eten. Europa zou Chinese bedrijven te veel de voet dwars willen zetten. Nu kan het daadwerkelijk aankomen op bescherming van het Europese bedrijfsleven tegen 'China Inc'. Het Europees Parlement geeft woensdag zijn zegen aan een nieuwe methode om te bepalen of goederen onder de kostprijs op de Europese markt worden verkocht. Daarna kan de Europese Commissie er waarschijnlijk eind dit jaar mee aan de slag. Markteconomie? Officieel heeft de EU met de methode niet China op het oog. Maar een nieuwe berekening was noodzakelijk geworden omdat China niet langer gediscrimineerd wenste te worden. Onder de huidige antidumpingregels is het nog mogelijk om China niet te zien als een markteconomie. Daardoor is de drempel lager om producenten uit het land hogere heffingen op te leggen vanwege dumpingpraktijken. Bij de toetreding van China tot de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in 2001 was echter afgesproken dat eind 2016 aan deze speciale positie een einde zou komen voor 's werelds op een na grootste economie. €514,6 mrd Handelsstroom tussen de EU en China (in 2016) China stelt dat Europa Chinese importen nog altijd anders behandelt. Het vroeg daarom eind vorig jaar om een onderzoek van de WTO. De ergernis bij de nieuwe methode richt zich nu vooral op de bepaling waarmee de EU gemakkelijker antidumpingheffingen kan opleggen, als er sprake is van 'aanzienlijke marktverstoringen' in het land waar de goederen vandaan komen. Deze bepaling geeft Europa de kans om strenger te zijn voor importen uit China, waar de overheid nog altijd een grote invloed heeft op de economie. Monopolies 'We moeten niet naïef zijn', zegt Europarlementariër Marietje Schaake (D66) over de noodzaak om vanuit Europa met een kritische blik naar de economische praktijken van China te kijken. 'Er is daar toch een langetermijnstrategie om monopolies in strategische sectoren te creëren en er wordt geprobeerd om Westerse technologie in handen te krijgen. Maar het risico is nu wel dat maatregelen leiden tot verkapt protectionisme in de EU.' De schoen begint te wringen als politiek opportunisme de overhand dreigt te krijgen. Daar begint het nu wel op te lijken. De Europese Commissie kwam in september, onder druk van Frankrijk, Duitsland en Italië, met een voorstel om Chinese investeringen in Europese strategische sectoren beter te kunnen screenen. Lidstaten zouden straks dergelijke investeringen aan elkaar moeten gaan melden, waardoor er vanuit de grootste landen druk kan komen om Chinese overnames tegen te houden. Bewijslast Opmerkelijk is verder dat de Commissie ervoor gekozen heeft om voorlopig alleen maar over China een rapport uit te brengen over mogelijke marktverstoringen. Dat rapport verschijnt waarschijnlijk vlak voor Kerstmis. Dat kan Europese bedrijven helpen om de bewijslast rond te krijgen bij dumpingzaken, zo zeggen betrokken EU-functionarissen. En dan komt er ook nog een 'modernisering' van de antidumpingregels aan, die de EU straks de mogelijkheid geven om producten die de markt verstoren veel hogere heffingen op te leggen dan nu het geval is. Onderhandelingen daarover tussen de lidstaten en het Europees Parlement bevinden zich in een eindstadium. China kan door de opeenstapeling van maatregelen het gevoel krijgen dat het eind dit jaar op een heel andere manier handel drijft met de EU dan pakweg twee jaar geleden. Protectionisme Schaake, die voor de Europese liberalen het de handelsdossiers volgt, ziet dat de discussie politiseert. Volgens haar zou de EU vooral in de gaten moeten houden of ze zich wel houdt aan de afspraken in WTO-verband. Dat bevordert de internationale handel, zeker nu er een protectionistische wind vanuit de Verenigde Staten waait. 'Anders verliest de EU ook haar geloofwaardigheid', zegt Schaake. In het Europees Parlement wordt echter geprobeerd om de randen van de internationale spelregels op te zoeken door te benadrukken dat milieu- en arbeidsnormen ook een rol moeten spelen bij dumpingzaken. Volgens Agnes Jongerius (PvdA) is dat hard nodig om bijvoorbeeld de staalsector tegen goedkoop Chinees staal te beschermen. 'Eindelijk wapent de EU zich nu tegen dumping', zo stelt zij. Handelstekort De belangen zijn groot. China is voor de EU de op een na grootste handelspartner na de Verenigde Staten met een handelsstroom van meer dan €500 mrd. Tegelijkertijd is de verhouding ook heel anders. Met de VS heeft de EU haar grootste handelsoverschot (van €115 mrd), terwijl het handelstekort met China het grootst is (€174 mrd). De meeste antidumpingzaken richten zich ook op Chinese bedrijven, recentelijk is nog een onderzoek geopend naar de dumping van elektrische fietsen. Maar het vermeende valse spel dat de China speelt, moet ook niet worden overdreven. Een notitie van het Europees Parlement wees er eerder dit jaar op dat de Europese maatregelen tegen dumpingpraktijken slechts 0,21% van de totale EU-import vertegenwoordigen. 'Het is nu zaak om het hoofd koel te houden', zegt Schaake. 'Want als de Chinezen iets niet bevalt, zullen ze zeker tegenmaatregelen nemen.'