Dreigementen duwen WTO afgrond in - Main contents
Internationale Handel Trump Vorige week liepen de gemoederen tussen de Verenigde Staten en Europa weer hoog op. Op handelsgebied gaat er haast geen dag voorbij zonder dreigend taalgebruik van de Amerikaanse President Trump. Dit keer waren zijn pijlen gericht op een uitspraak die Commissaris voor handel Malmstrom deed in de internationale handelscommissie van het Europees Parlement. Zij sprak zich daar uit voor het volledig verwijderen van tarieven op auto’s in de handelsrelaties met de Verenigde Staten. Daartegenover zou Amerika uiteraard hetzelfde moeten doen. In reactie hierop zag Trump kans nog maar eens te benadrukken dat Europa bijna even slecht is als China. We zouden daardoor bijna vergeten dat Trump en voorzitter van de Europese Commissie Juncker eind juli een deal sloten om de oplopende spanningen juist terug te brengen. Een hernieuwde samenwerking zou moeten leiden tot lagere tarieven, minder bureaucratie en het tegengaan van oneerlijke handelspraktijken. In ruil voor het importeren van meer Amerikaanse sojabonen door Europa beloofde Trump voorlopig geen tarieven in te stellen op Europese auto’s. De controversiële maatregelen tegen Europees staal en aluminium zijn echter nog steeds van kracht. De Amerikaanse president ziet handelsakkoorden en -onderhandelingen vooral als een manier om zijn eigen ‘America First’ agenda te realiseren. Dat werd vorige week weer duidelijk toen niet alleen Europa maar ook de Wereldhandelsorganisatie (WTO) onder vuur kwam. Eerst blokkeerde de VS de benoeming van een rechter in de geschillencommissie. Hierdoor is het aantal rechters inmiddels teruggebracht van zeven naar drie, het absolute minimum om te kunnen functioneren. Vervolgens dreigde Trump de VS helemaal uit de organisatie terug te trekken. Internationale economische samenwerking is echter geen zero-sum game waarin de winnaar het land met de hardste dreigementen is. In een vervlochten wereldeconomie kunnen echte problemen zoals protectionisme en oneerlijke handelspraktijken, waaronder dumping door China alleen worden aangepakt door samen te werken. Over één ding zijn Europa en de VS het eens: de WTO is toe aan grondige hervorming. Op het gebied van (duurzame) ontwikkeling, intellectuele eigendom, geschillenbeslechting en transparantie bijvoorbeeld zijn dringend nieuwe regels nodig. Alhoewel Juncker en Trump in juli afspraken samen te werken om de WTO te hervormen beperkt Trump zich vooralsnog tot dreigementen. Europa heeft al voor de zomer vergaande en concrete voorstellen gedaan om het internationale handelssysteem te versterken. Terwijl Trump dreigt zich uit de WTO terug te trekken diende de VS - bij diezelfde organisatie in diezelfde week - een klacht in tegen de maatregelen die Rusland onlangs instelde tegen verschillende Amerikaanse goederen. In plaats van zich te laten verleiden tot harde taal - iets waar ook Juncker gevoelig voor is - moet Europa de VS nu dwingen haar kaarten te laten zien. Hechten onze bondgenoten aan de andere kant van de Atlantische Oceaan echt nog waarde aan multilaterale regels? Zo ja, dan zullen ze samen met Europa met nieuwe voorstellen moeten komen om ervoor te zorgen dat het internationale handelssysteem is opgewassen tegen de gedeelde uitdagingen van deze tijd. De bijeenkomst van de G20 handelsministers in Buenos Aires volgende week lijkt daartoe een uitgelezen mogelijkheid.