Mijn bijdrage aan het debat over de uitspraken van minister Blok - Main contents
Nadat de uitspraken van minister Blok over de multiculturele samenleving naar buiten waren gekomen, heb ik Don Ceder opgebeld. Don is advocaat in Amsterdam, strijdt oa tegen malafide incassobureaus en zit sinds maart van dit jaar namens de ChristenUnie in de gemeenteraad van Amsterdam. Het is een jonge, veelbelovende Nederlandse man met Surinaamse en Ghanese wortels. Ik was benieuwd hoe de uitspraken van minister Blok bij hem waren overgekomen.
Don begon onmiddellijk over wat minister Blok had gezegd over Oost-Europese landen, over de onveiligheid voor migranten daar en hoe moeilijk het na die uitspraken zou worden om ons in te zetten voor een eerlijke spreiding van vluchtelingen over de verschillende EU-landen. Een goed en belangrijk punt en laat ik daar direct alvast maar een vraag over stellen. Hoe effectief en geloofwaardig kan de minister van BuZa nu nog namens Nederland pleiten voor een eerlijke spreiding van vluchtelingen binnen de EU, inclusief de Oost-Europese landen die door minister Blok met name zijn genoemd?
Tegelijk is het feit dat dit voor Don het eerste en belangrijkste punt was misschien ook wel een mooie illustratie van hoe vanzelfsprekend een multiculturele samenleving kan zijn. Samen met Don deel ik het geloof in het evangelie en deel ik christelijk-sociale idealen en werk ik met Don samen om daar in de politieke praktijk werk van te maken. En dan vind ik het mooi om te merken dat Don zich niet in de eerste plaats gekwetst voelt door wat minister Blok zei over falende multiculturele samenlevingen, maar dat hij zich als eerste zorgen maakte over de politieke consequenties van de uitspraken voor Europees migratiebeleid.
Toch hebben de uitspraken van minister Blok over het feit dat er geen voorbeelden zijn van geslaagde multiculturele samenlevingen mij geraakt. Zeker doordat de minister ook nog eens zei dat we zelfs genetisch niet geneigd zijn tot samenwerken en samenleven en er daardoor wellicht zelfs niet eens toe in staat zouden zijn. En mijn vraag is: gelooft hij dat echt? Want dan is al onze inzet om van onze eigen multiculturele samenleving een succes te maken hopeloos. En dat kan ik dan weer niet geloven.
Nee, ik sluit mijn ogen niet voor haperende of soms zelfs mislukte integratie. Integendeel. De integratie van bijvoorbeeld Somaliërs verloopt zeer problematisch en als we daar iets aan willen doen, dan begint het met het benoemen van het probleem. Het is voor mij ook de motivatie geweest om ons bij de formatie in te zetten op een hervorming van ons integratiebeleid, op een verplichtender stelsel en op een integratie met echte kansen vanaf dag één dat een nieuwkomer hier legaal deel uitmaakt van onze samenleving.
Daar waar er in onze multiculturele en ook multireligieuze samenleving soms sprake is van botsende waarden, zoals rond godsdienstvrijheid en de gelijkwaardigheid van man en vrouw, vind ik ook dat we nog veel strijdbaarder moeten opkomen voor onze vrijheden en de verdediging ervan. Juist daarom ben ik zeer gemotiveerd om de strijd te blijven voeren tegen jihadisme en terrorisme. En om in ons land buitenlandse financiering vanuit onvrije landen van onder meer salafistische organisaties aan banden te leggen. Ook mogen we ons nooit neerleggen bij antisemitisme of een situatie waarin ex-moslims zich niet veilig voelen in een AZC.
Als je je inzet voor het welslagen van een multiculturele en multireligieuze samenleving, dan moet je juist oog hebben voor waar het mis gaat of mis dreigt te gaan. Als de minister dat heeft willen zeggen, heeft hij onze steun.
En toch. Toch vond ik de uitspraken pijnlijk. Ze suggereerden dat het niks is met multiculturele samenlevingen en dat het ook niets kan worden. Daar heb ik een fundamenteel probleem mee.
Ik ben lid van een wereldwijde kerk en heb in allerlei landen en culturen volgelingen van Jezus ontmoet en een diepe verwantschap ervaren. De kerk waar ik lid van ben is multicultureel en wat er ook mis aan is, ik zal me er nooit bij neerleggen dat het nooit wat kan worden. Sterker, ik geloof dat de multiculturele kerk alleen nog maar mooier gaat worden.
Ik maak deel uit van een multicultureel land met mensen met een migratieachtergrond met wie ik de rechtsstaat deel, onze vrijheden, met wie ik politieke idealen deel, zoals ik dat met Don Ceder doe. Sommige nieuwkomers zijn onze beste burgers, juist omdat ze uit landen komen waar geen vrijheid is.
In die samenleving hoeven we ook niet allemaal hetzelfde te worden en is er volop ruimte om van elkaar te verschillen in geloof, in eetgewoonten, in muziek, in politieke opvattingen en maatschappelijke idealen. Maar wat we delen en moeten delen is onze rechtsstaat en haar vrijheden.
Mijn cruciale vraag aan de minister van Buza is: is hij, als het gaat om onze multiculturele samenleving hopeloos? Is het allemaal maar niets en gaat het nooit wat worden? Dan is het werken aan het regeerakkoord een mission impossible. Want die wil kloven overbruggen, ruimte geven aan verschillen, maar tegenstellingen tegengaan.
Of deelt de minister mijn observatie dat er inderdaad problemen zijn met integratie, maar ook mijn overtuiging dat er zoveel nieuwkomers zijn en zoveel mensen met een migratieachtergrond die geweldige inwoners zijn van dit mooie land? Als dat laatste het geval is dan kunnen we ons hoopvol inzetten voor een nog mooiere samenleving waarin er ruimte is voor verschillen, maar tegenstellingen ons nooit uit elkaar spelen.