Een hardere aanpak van de grootste oorzaak van de bijensterfte, de varroamijt

Source: W.J.H. (Helma) Lodders i, published on Monday, September 17 2018, 2:51.

Al langere tijd maken wij ons grote zorgen over de (winter)sterfte van honingbijen in Nederland en daarbuiten. De honingbij is onmisbaar voor de bestuiving van gewassen voor onze voedselproductie, maar ook voor de biodiversiteit in de natuur. Belangrijk dus dat de oorzaak van de bijensterfte wordt aangepakt.

Tegenstanders van de intensieve landbouw willen ons doen geloven dat de bijensterfte veroorzaakt wordt door de intensieve landbouw en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Met deze eenzijdige benadering blijft één van de belangrijkste oorzaken van de bijensterfte onderbelicht, de varroamijt. De varroamijt is een heel klein beestje wat zich nestelt in de bijenkasten en het bijenvolk verzwakt, wat uiteindelijk tot bijensterfte leidt. Ik heb hier al meerdere keren aandacht voor gevraagd, maar tot op heden wordt onvoldoende serieus genomen.

Gelukkig laat niet iedereen dit probleem links liggen. Afgelopen week zond Brandplus Plus een documentaire uit over onderzoek en de wijze waarop bijenexpert Bart Jan Fernhout op wereldwijde schaal dit vreselijke beestje wil aanpakken (zie hier de uitzending: https://brandpuntplus.kro-ncrv.nl/broadcasts/13847/). Hij zet hiervoor een ‘superbij’ in. Een bij die resistent is tegen de varroamijt. Dat Nederland het episch centrum is voor de wereldwijde aanpak is interessant. Naar aanleiding van deze uitzending en een eerder artikel van Aart Zeeman heb ik samen met collega Arne Weverling vragen gesteld aan de minister. De minister steunt namelijk de Nationale bijenstrategie en voor een aantal maatregelen heeft zij ook een financiële bijdrage toegezegd. De aanpak van de varroamijt en de kennis die in dit programma uiteen is gezet maakt geen onderdeel uit van de Nationale bijenstrategie. Dat is gek omdat er daadwerkelijk gewerkt wordt aan een oplossing waarbij Nederland ook internationaal een rol speelt. Wij willen dat de minister het probleem van de varroamijt nadrukkelijker op de agenda zet en de aanpak zoals gepresenteerd ook onderdeel laat zijn van de aanpak om de (winter)sterfte van de honingbij te keren. Dat is van groot belang voor de land- en tuinbouw en het behoud van de biodiversiteit in de natuur. Er is geen tijd te verliezen en daarom vragen wij de minister om actie!

Schriftelijke vragen van de leden Lodders en Weverling (beide VVD) aan de minister van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit

  • Bent u bekend met de uitzending “de bijenredders” van Brandpunt plus van 11 september jl.?
  • Deelt u na het zien van deze en een tweetal eerdere verhalen dat de varroamijt, wereldwijd, een belangrijke oorzaak is van de bijensterfte? Zo nee, waarom niet?
  • Bent u bekend met het onderzoek van de bijenexpert Bart Jan Fernhout? Zo ja, wat vindt u van dit onderzoek?
  • Bent u bekend met het project waarbij de varroamijt wereldwijd wordt aangepakt door de inzet van een superbij? Wat vindt u van dit project waarbij Nederland als episch centrum fungeert voor dit megaproject?
  • Deelt u de mening van de leden van de VVD fractie dat de honingbij onmisbaar is voor de bestuiving van onze gewassen voor de voedselproductie, natuur en biodiversiteit? Zo ja, deelt u de mening dat dit onderzoek en de wereldwijde aanpak zoals nu is gestart, van grote toegevoegde waarde kan zijn om de honingbij te beschermen? Zo nee, waarom niet?
  • Op welke manier heeft u of gaat u dit onderzoek en het project betrekken in de Nederlandse aanpak (Nationale bijenstrategie) om (winter)sterfte van de honingbij te keren?
  • Op welke manier is dit onderzoek en het project betrokken bij het Actieprogramma Bijengezondheid? Bent u bereid om de informatie over dit project actief te delen met de deelnemers van het Actieprogramma Bijengezondheid? Zo nee, waarom niet?
  • Kunt u een overzicht geven van de maatregelen en financiële tegemoetkoming (per maatregel) die de afgelopen 5 jaar zijn ingezet om het tij te keren?
  • Deelt u de mening dat bij nader inzien, met de kennis van nu, de aanpak van de varroamijt in de Nationale bijenstrategie onderbelicht is gebleven? Zo nee, op basis van welke argumenten trekt u deze conclusie?
  • Op welke wijze gaat u er voor zorgen dat het draagvlak voor de aanpak van de varroamijt nationaal en internationaal vergroot wordt?
  • Op welke manieren en momenten is de aanpak van de varroamijt op de LNV Raad geagendeerd door Nederland? Zo niet, waarom niet?
  • Bent u het met de leden van de VVD fractie eens dat het bagatelliseren van de varroamijt (ook door tegenstanders van het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen) heel snel verleden tijd moet zijn, omdat volgens deskundigen, ‘als dat goed en gecoördineerd gebeurt’, de honingbij misschien al binnen 10 jaar gered kan worden van de varroamijt? Welke rol ziet u voor u zelf, het ministerie, de deelnemers van het Actieprogramma Bijengezondheid, de wetenschap en het bedrijfsleven?
  • Bent u bereid, met de nieuwe inzichten, om de aanpak van de varroamijt tot speerpunt te maken van uw beleid? Zo nee, waarom niet?
  • Wilt u deze vragen per vraag beantwoorden?